Një nga gjërat që të bëjnë më shumë përshtypje kur del jashtë Shqipërisë, ose kur jeton në Perëndim, është ajo tkurrja e mundimshme e muskujve të gojës së një njeriu, që shkon deri lart te mollëzat, pastaj kërkon të marrë më kot cepat e syve e, në fund, zbret mundimshëm, sërish, andej nga ka ardhur, nga goja e madhe, e vogël, e re, e vjetër, e mishtë, e brishtë, e shtrembër, e drejtë, që është…
Përzgjedhjet e redaksisë nga arkivi
Lexues si ju na ndihmojnë që ta mbajmë revistën tonë të hapur dhe falas për të gjithë. Mbështesni misionin tonë për një hapësire kritike të mendimit në shqip – bëni një dhurim sot.
Më ka tunduar gjithnjë ngjashmëria mes pllakave përkujtimore dhe shenjave të ngjashme të vendosura në hapësirën publike – të tilla si barelievet, lapidarët dhe bustet a përmendoret e kushtëzuara nga vendndodhja – dhe varreve. Në kulturën shqiptare varri vjen me një mori kuptimesh dhe shtresimesh kulturore, por mua këtu më intereson funksioni i tij si orientues i hapësirës a i gjeografisë kulturore – tek e fundit ka gjithnjë arsye pse dikush është varrosur këtu dhe…
Kur është fjala për ta mishëruar historinë në personat protagonistë të saj, janë ngjarjet në jetët e këtyre që ankorohen pas vendeve të caktuara – shtëpia ku lindi, shkolla që ndoqi, shtëpia ku banoi, vendi ku punoi; të gjitha këto, si teknika simbolike, për ta mbajtur të shkuarën në vëmendje të së tashmes. Nuk kish asgjë te dyqani “Flora” (më pas libraria “Flora”) që t’i referohej logjikisht bëmave dhe karrierës së Enver Hoxhës në krye…
Rruga Kont Urani dhe ish-Radio Tirana: çfarë i lidh këto të dyja, veç hartës së Tiranës, ose faktit që Radioja e kish dikur selinë te kjo rrugë? Natyrisht, nuk ka pasur arsye simbolike, që zyrat dhe studiot e Radios të vendoseshin pikërisht te Kont Urani – vendimi do të jetë marrë sepse aty kish ndërtesa të përshtatshme, se vendi ishte relativisht afër qendrës, ose për ndonjë motiv tjetër trivial. Dua të them, nuk ka pasur…
Jam rritur në një Tiranë ku çdo centimetër katror i qytetit merrte vlerë – shpesh sublime – duke hyrë në lidhje me një të kaluar zakonisht të afërt, nëpërmjet referimit ndaj kësaj apo ngjarjeje politikisht të rëndësishme a kuptimplotë, që kish ndodhur pikërisht atje. Vendndodhja shërbente si kanali që lidhte të tashmen me të djeshmen dhe themelonte qenien tonë duke e shenjtëruar. Diku një pllakë përkujtimore buzë rrugës a të hyrja e ndonjë shtëpie, diku…
