Në debatin për krimet e regjimit komunist në Shqipëri, Leninin e përmenda unë, pothuajse kalimthi, duke iu referuar një incidentit tim me një konferencë të filozofit Zizek në NYC.
Çështja nëse mund të citohet, si autoritet në lëmin e filozofisë së historisë ose teorisë së shtetit, një revolucionar i cili në kohën e vet ushtroi dhunë masive ndaj kujtdo që iu duk se mund ta pengonte në synimet e veta, i tejkalon caqet e këtij diskutimi dhe këtij blogu. Për mua, Lenini është i pambrojtshëm – por ky është mendimi im, që nuk dua t’ia imponoj kujt.
Çfarë më habit gjithnjë, është indulgjenca që tregojnë shumë intelektualë ndaj këtij filozofi vrasës (ose vrasësi filozof), në një kohë që një figurë e ngjashme e së djathtës, të themi Mussolini, mbahet rigorozisht jashtë Akademisë, si të ishte qen i zgjebosur, ose morracak i pastrehë kutërbues.
Kush do të guxonte të citonte Mussolini-n, bie fjala, në një leksion për krizën dhe korrupsionin e kapitalit financiar?
Lenini është edhe prapavija e sigurt e të gjithë atyre që zbythen para obscenitetit të krimit stalinist; dhe që gjithnjë e kanë gati argumentin se ishte Stalini ai që ia korruptoi shpirtin revolucionar, madje poetik, leninizmit, duke ia hedhur sipër këmishën e hekurt të burokracisë së pushkatimit.
Për fat të mirë, faktet janë tashmë pak a shumë të njohura; dikush ka ende dëshirë të zbavitet duke lexuar “Materializmi dhe Empiriokriticizmi”; dikush tjetër ende shqetësohet për mënyrën si u shfaros familja e car Nikollës.
Pluralizëm, apo jo?
Shumë vjet kanë kaluar qëkur e lexoja Leninin seriozisht, ose në pamundësi për të lexuar, bie fjala, Berdjajevin. Aq shumë vjet, sa e kisha harruar dinakërinë, prej brisku rroje, të argumentit leninist, të cilin ma kujtoi tash citati i mëposhtëm (i gjetur këtu):
Tani dhe vetëm tani, kur në krahinat e goditura nga zija e bukës është shfaqur kanibalizmi dhe rrugët janë shtruar me qindra, në mos mijëra kufoma, që ne mund (dhe, për këtë arsye, duhet) të shtiem në dorë pasuritë [e kishës] me egërsi të madhe dhe pa mëshirë, pa u ndalur para asgjëje teksa ia shtypim kokën çdo resistence.
Kanibalizmi në favor të revolucionit – të jetë ky shpirti i dialektikës leniniste?
Nuk e vë në dyshim, që revolucionarët rusë të vitit 1917 u nisën të krijonin diçka të re dhe të jashtëzakonshme; duke çliruar energji të pakufishme në masat; por dështimi total i asaj ndërmarrjeje, vetvetiu, ia vë themelet në pikëpyetje.
Dekadat që kanë rrjedhur, që nga ajo kohë kur e mbaja “Materializmin dhe empiriokritizmin” të nënvizuar te koka e krevatit, më kanë bërë ndoshta të harroj forcën e ftohtë të logjikës leniniste, të ngjashme me kafshimin që mund të dhurojë plaka me dhëmbë të rremë.
Në kuptimin që dhëmbët janë të rremë, por kafshimi është real.
Citati i mëposhtëm, nga floriri i vogël i bolshevizmit, ose Buharini – të cilin më pas Stalini do ta vriste si qen – ma ktheu në mendje ngjethtësinë e atij kafshimi.
Në rrethanat kur pushteti sovjetik kërkonte të rekrutonte masat për punë të detyruar, duke i syrgjynosur “dezertorët e punës” në kampe përqendrimi, Buharini shpjegonte:
[Paul M. Johnson, Modern Times, Harper Perennial Modern Classics, Revised edition, August 2001, f. 92.]Puna e detyruar në kapitalizëm është krejt e kundërta me punën e detyruar nën diktaturën e proletariatit; e para ishte skllavërim i klasës punëtore, e dyta vetë-organizim i klasës punëtore.
A nuk është ky lloj arsyetimi nga ato kafshime dialektike që të lënë në mish jo vetëm shenjat e dhëmbëve, por edhe vetë dhëmbët?
E kotë të shtoj që, edhe pse leninist i orëve të para, Buharini nuk i shpëtoi dot pushkatimit prej Stalinit; në ato kohë, të pushkatoheshe prej Stalinit ishte, pothuajse, provë se e kishe luajtur me nder rolin tënd, domosdoshmërisht objektiv, në tragjedinë e madhe të historisë.
Ose, siç thotë italiani, Chi di spada ferisce, di spada perisce.
Për t’u kthyer te Lenini – njeri jashtëzakonisht i zgjuar, mendje gjeniu, krejt e çliruar nga skrupujt, oportunist i klasit të parë, që nuk nguroi të kthehej në Rusi me paratë e shërbimit sekret gjerman (dhe trenin e blinduar të vënë në dispozicion prej tyre), i paguar për të hedhur vendin e vet në revolucion; njohës i hollë i artit, letërsisë dhe filozofisë; orator dhe shkrimtar i shkëlqyer; polemist i papërballueshëm dhe burrë shteti i palodhur; trim në vizionet e veta dhe i pamëshirshëm me pengesat; profet dhe largpamës, edhe pse gjithnjë enigmatik sa u takon motiveve që e shtynin për veprim.
Sa djallëzore duhet të jetë një ideologji ose doktrinë, që ta kthejë një njeri të tillë në vrasës masiv?
Po pse të kthehemi pikërisht Lenini? Sepse atje do t’ia gjejmë rrënjës së keqes, që ende maskohet prapa asaj të mire e cila kinse mund t’u shpëtoka prej komunizmit.
T’ia lëmë pra fjalën Majakovskit (të parafrazuar):
ne themi Lenini,
dhe nënkuptojmë
Alibia.
[oh, yeah]
“…i paguar për të hedhur vendin e vet në revolucion???”.
Nejse. Parate i duan te gjithe. Lenini ishte kush ishte, por ajo qe ndodhi u paratha dhe u parshikua edhe nga te tjere, me Lart se Uljanovi. Por qyqet asokohe nuk i degjoi kush.
Libri shume interesant.
Nga leximi i “Materializmit dhe empirikriticizmit” qe marrim vesh se e ke bere telef, vetem kriticizmin empirik ke mesuar.Po a mund te quhen kritika serioze ca kafshime te tipit “sa inot e kam ket Leninin sepse me kan ra floket duke e lexu”.
Nuk kam pare artikull me te dobet dhe pa pike lidhje dhe arsyetimi.Me vjen keq. Nuk di nga c motive (jo arsye ) momentale je nisur.
Jo tamam dhe vetem per kete arsye jam dakord edhe une.
Në qoftë se ti, Spiritus, vërtet e ke kujtuar shkrimin e mësipërm si “kritikë serioze” ndaj leninizmit, atëherë ke nevojë urgjente të kthehesh në bankat e shkollës; sepse unë nuk kam ndërmend, megjithë ndërhyrjen tënde kaq të vajtueshme, që t’i etiketoj shkrimet e mia sipas zhanrit. Nga ana tjetër, e kuptoj edhe unë se këtë shkrim timin nuk mund ta kopjosh e ta përdorësh si ‘paper’…
Nominalisht përgjigja i drejtohet spiritus, por parimisht ajo më “tërheq veshin” edhe mua.
Së pari, ky artikull provokon një debat që kapërcen mundësitë e një blogu (autori e thotë vetë), aq më tepër që niveli i komentuesve kërkohet të jetë i lartë dhe me njohje në fushën përkatëse. Për sa më rezulton, disa nga këto kritere nuk arrihen dot. Pra një komentim i zgjeruar i tij, qoftë duke marrë si objekt leninizmin, qoftë Leninin është gati i parealizueshëm. Në këtë aspekt, artikulli qëndron si të thuash në ajër; jo vetëm për arsyet e kufijve të mëhallës kibernetike, por edhe pse nuk është një problem që na përket edhe aq. Ne nuk vuajmë këtu nga keqkuptimi ideologjik, apo një rreshtim i gabuar; ne thjesht nuk kemi ideologji. Ne nuk kemi një elitë që joshet nga leninizmi, duke hedhur farën e një problemi madhor edhe te brezi i ri, sepse elita jonë, thjesht ndjek modën, ashtu si arrin ta receptojë në mënyrë spontane. Ne nuk hasim kurrkund te politika një metodë leniniste të marrjes së pushtetit sa të na detyrojë të angazhohemi që t’ia mbyllim shtigjet; përpjekja e PS në këtë drejtim me politikën e masave – term i përkëmbyer trashë me atë të qytetarit – është mjerane dhe shablloniste. Ajo e detyron një intelektual normal që të Distancohet prej saj.
Nga ana tjetër është moralisht shumë pozitive të bësh thirrje për distancim nga Leninizmi, por vështirë se mund të gjejë vend ky apel, kur ai nënkupton shmangien e njohjes së veprës apo veprimtarisë së Leninit. Sepse edhe arabët thonë se e nisën duhanin në masë, sepse ua ndalonin. Sado negativ dhe kriminal që të ketë qenë, e ardhmja nuk ndërtohet më mirë, duke nxitur alergjinë ndaj të shkuarës.
Dhe së fundmi; Autori thotë se “përmendja e Leninit mua më prish gjakun”. Sado irracionale të duket, për mendimin tim, vetëm ky deklarim e bën artikullin të mirëkuptueshëm.
Në mos renditjen e arsyeve të “pamundësisë për të mbrojtur Leninin” hapet vetvetiu dritarja e kritikës, e cila buron edhe nga pritmëria e lexuesve – pra NEVE – nga Autori. Në fund të fundit, blogu ka një statistikë për cilësinë.
Pikërisht, Theollogos; jo çdo gjë që del në blog mund të cilësohet si “artikull”; ka edhe skica, përshtypje (impresione), rrëfime (konfesione), replika… Qëndrimi ndaj Leninit nuk përbën ndonjë farë sfide për mua, vokacionin tim intelektual, ose synimet që i kam vënë vetes qoftë edhe si autor në këtë blog; por ra fjala për këtë njeri, dhe m’u kujtuan disa gjëra që thashë t’i ndaj me lexuesit.
Doja te thosha se; teksa verifikohet thellesi mendimi, qe te sfidon ne pikepamje intelektuale ne artikujt, apo edhe ne librin/at tuaj – qe kane te bejne edhe me politiken apo filozofine e saj – nuk mund te thuhet e njejta gje kur vjen puna per analizimin prej jush (sipas mendimit tim) te argumenteve me karakter politik te mirefillte. Ne kete pike shfaqeni me shume si moralist, sesa si nje qemtues mendjeholle. (une po arsyetoj, nuk po Ju gjykoj). Ky nuk eshte ndonje mekat apo gabim – aq me teper kur blogu eshte juaji – por vetiu, ky kalim i percipte terheq vemendjen drejt nje problemi tjeter qe lidhet me marrjen e pushtetit ku spikat precedenti i Komunisteve. Sa ishte pergjegjese klasa jone intelektuale ne kete vendim percaktues te historise ?
Lenini – nje Polemist i paperballueshem. Ne kuadrin shqiptar, eshte ky perkufizim nje fatalizem po te kthehemi ne retrospektive ? Fatalizem nga elita intelektuale, por determinizem historik per ATA. I kerkoni brezit te ri te distancohet nga Lenini, por ju vete e keni bere kete pasi moret shenim ato qe thoshte ai. Ajo qe ju dini (flas intelektualet) detyron me nje pergjegjesi qe duhet te gjeje rruge edhe pedagogjike ne menyre qe edhe brezi i ri te kuptoje me mire dhe apeli juaj te jehoje me natyrshem.
Do te isha tejet e interesuar mbase duke u rikthyer tek fillimi i nderhyrjes tuaj ne lidhje me Zizek, nese do te mund te sillnit ketu ndonje argument te tij qe ju ka ngacmuar per te hapur ndonje shkembim mbi pikat e nje lakaniani pak a shume aktivist?
duke patur parasysh qe kjo rryme s’njihet thuajse fare tek ne, madje vazhdohet te frenohet jo vetem nga qarqet e karrigeve akademike (si Ψ ashtu dhe ϕ ) por dhe nga ato jashte tyre (pershi ketu dhe breza te rinjsh te sapodiplomuar ne keto drejtime.
Duke menduar qe ky mund te ishte nje nga blogjet e rralla ku mund te mirepritej psikanaliza dhe per te mos ngelur vetem ne gjuhet te huaj ky trajtim i çeshtjes psikike !
flm
Jolka,
Ne Kosove ka patur nje perpjekje te madhe per te prezantuar mendimin e Zizek ne sferen publike nga Departamenti per Kritike Sociale, qe sot njihet si Grupi për Hulumtime në Sociologji dhe Filozofi. I eshte perkthyer nje liber dhe Zizek ishte i pranishem ne Kosove per promovimin ku mbajti dhe nje fjalim qe e gjen kollaj ne YouTube. Pikepamjet dhe metodologjine e Zizek i has shume ne shkrimet e Agon Hamzes per situaten politike ne Kosove. Ketu ke nje shkrim te Hamzes qe jep nje ‘introduction’ te Zizek dhe si ta lexojme.
Xha xha, eshte interesante pyetja qe ben: “Sa djallëzore duhet të jetë një ideologji ose doktrinë, që ta kthejë një njeri të tillë në vrasës masiv?”
Mua me ka lene pershtypje te vecante se pari paaftesia per tu korrigjuar e njerzve qe misheronin kete ideologji dhe tiparet e perbashketa prej zombi qe merrin, pavaresisht se u perkisnin individeve te kombesive krejt te largeta.
Njihen masakrat shqiptare dhe vrasjet pa gjyqe, qe te nesermen qe perfundoi lufta, por pa gjyq komunistet vrane edhe ne France, ne Itali (edhe pse Togliati, si minister i pare komunist i drejtesise paslufte mori persiper tu bente ndonje proces te vogel me pare), por para disa vjetesh me mbeti ne mendje diçka ndersa po lexoja per jeten e sopranos Maria Callas. Duket, se gjate viteve kur Athina ishte pushtuar, aty, sikunder ne Paris kane funksionuar rregullisht kinemate, teatrot e operat. Ne nje nga keto te fundit, Callas dhe nje soprano tjeter, per te cilen thuhet se ishte me e mire se e para, jepnin shfaqje. Natyrisht, repertori ishte klasik, dhe siç mund te merret vesh ne salle, kishte edhe spektatore me kombesi gjermane, shkurt ushtare e oficere gjermane.
E pra, qe te nesermen e çlirimit te Athines, gje per te cilet kontribuan edhe komunistet, por nuk ishin te vetmit, skuadra te vecanta militantesh komuniste u shfaqen gjithandej dhe u vune te kerkojne ata qe dyshoheshin si bashkepuntore te gjermaneve. Kush u binte ne dore, pushkatohej te dera e shtepis, pa gjyq, madje pa u shpjeguar qarte se pse po i vrisnin.
Se per cfare bashkepuntoresh ishte fjala, kuptohet nga fakti se disa njesite speciale u vune ne kerkim edhe te Maria Callas. Kjo e fundit u fsheh nga disa adhurues te saj dhe mundi te largohet, por te njejtin fat nuk e pati kolegia e saj, qe nuk me kujtohet emri. Se çfare e priste Marien nuk eshte e veshtire ta kuptojme nga ajo qe i ndodhi shoqes se saj.
Komunistet, asaj i futen nje hu në nenvete dhe e vune mbi nje turre zjarri qe ndezen ne mes te rruges. Motivi ishte se: ka kenduar per gjermanet! Fotot e Callasit qe u ngjiten ne rruget e Athines, nuk dhane rezultat. Ajo perfundimisht mundi te ike.
A ishin ne lidhje komunistet shqiptare me ata greke, franceze etj., per te kembyer pervojen ne qerimin e hesapeve dhe pasionin per te pire gjak? Nuk besoj. Ishte ideologjia qe i shtynte drejt aktesh te njejta, urrejtja klasore qe kultivonte e mbi te cilen, ne fund te fundit, ishte ndertuar. Se po ti heqesh kete urrejtje, nen emrin lufte klasash, çfare i mbetej?
Une po ashtu nuk besoj se te keta kishin parasysh aktet e Leninit, se krimet qe u bene kunder intelektualeve pas marrjes se atij pallatit dimeror, me 1917, u moren vesh dicka me vone.
Ketu me duket se dikur kam sjelle disa kujtime te Gorkit, i cili pasi tregon se menjehere pas revolucionit u arrestuan te gjithe shkrimtaret, shpikesit, artistet etj, thote se i shkonte cdo dite Leninit ne zyre dhe i merrte copa letre me emrat e atyre qe donte te nxirrte nga burgu dhe qe mendonte se ishin arrestuar gabimisht.
Midis tyre me duket se ishte arrestuar edhe poeti Aleksander Bllok, te cilin ai e nxorri nga burgu. Gorki pasi thote se Lenini asnjehere nuk ma ktheu fjalen, megjithate kujton se nje here ai i kishte thene: Pse merresh me keto plehera?
Por, dhe kjo eshte e hatashme, natyren e saj kjo ideologji e ka treguar edhe ne ato vende ku nuk frymezonte klasen olitike ne pushtet. Edhe ne mes te Parisit, te viteve 60 e 70!
Vone kam njohur moshatare te mi qe me tregojne se kur ishin te rinj, shkonin fshehurazi te shihnin filma amerikane, se kishin frike se mos i shihnin antaret e tjere te organizates komuniste ku benin pjese, se mbi ta binin masa te frikeshme!
Madje dikush tregonte se i ati dikur, qe ne fillimin e viteve 60, kishte vendosur te shkonin per pushime te Dubrovnik. Kur u kthyen dhe kjo u muar vesh nga organizata e partise dhe e rinise, ata u perjashtuan menjehere nga radhet e tyre, meqe kishin shkelur ne nje vend titist dhe jeta iu be ferr i vertete, sepse ndikimi komunist ishte shume i forte kudo, ne uzina, institucione, ortf etj.
Shkurt nje ideologji me nje virulence te tille, them se do ta kishte zili edhe gripi A1Ah1
shume flm, ne fakt e mora kete liber te tij kur isha ne Prishtine, por ne fakt perkthimi eshte pak problematik nga vete prania e termave specifike te fushes (dhe perkthyesit kosovare kane ruajtur disa terma me sa mbaj mend ne gjuhe te huaj, nga anglishtja, as nga sllovenishtja, vleresova nje perpjekje te tyre mbi veshtiresine e perkthimit mbase nga vete fusha dhe nga qellimi tjeter i tyre – si aplikim i teorive te Zizek ne fushen politike kosovare), por pikerisht kjo mungese e perkthimit te termave kryesore sic jane bere ne shume gjuhe te tjera krijon konfuzion per mendimin tim, megjithate une desha te hap çeshtjen psikanalitike duke e lidhur me shqipen, dhe ne shqipetaret,, duke bere nje dallim ketu mbi kontekstin politik dhe socio-kulturor shqiptar nga ai kosovar. Mbase ne nje menyre tjeter lidhja me te pavetedijshmen do te mund te krijohet. Gjithsesi po mundohem te kuptoj ndonje kurrefare sensi te rezistences se nje pjese shqiptare intelektuale ndaj psikanalizes.
Isha kurioze dhe per qasjen me Zizek, pasi pergjithesisht aktivizmi ne psikanalize eshte problematik ne thelb, por s’do desha te zija shume vend ketu meqenese autori ka pasur tjeter qellim,,por meqe u permend qasja ne debat me Zizek isha kurioze.
flm
E vertete. Me kujtohet qe gjate kohes qe po e perkthente librin me pyeste shpesh here per terminologji, qe jo per faj te tij, nuk dinte si ti perkthej e as si ti pershtas— me eshte fiksuar “obscure disaster.” Nuk dua te them qe perkthimet e Zizek e te tjereve jane te parakohshem por do te deshiroja qe te shoqeroheshin paralelisht me nje diskurs te zhvilluar nga brenda, qe te mos pasurojme vetem raftet e librarive personale.
se paskam vene re pjese e dyte te komentit (jo qellimisht por me interes mbase per nga arsyet e brendshme).
Ky ligjerimi i brendshem eshte themelor ne fakt dhe duke ditur qe nenkupton asimilim te ideve perkatese te çon natyrshem dhe drejt hapjes me te tjeret. Ne fakt psikanaliza nuk do te kishte asnje kuptim nese ai/ajo qe e pesonte nuk do te rrezatonte pikesepari hapje ndaj te tjereve. Pra nese s’jane rrezatuar zhvillime, debate te brendshme midis individeve te supozuar te prekur (lexues apo dhe aktivist) do te thote qe individi/et nuk jane prekur. Duhet te kete prekje ndershtresore, dhe jo perkedhelje siperfaqesore. Aq me teper qe psikanaliza tjeterson se brendshmi individin (hapja e se pavetedijshmes).
Deri diku mendoj qe mbase Zizek eshte i parakohshem por Lacan-i jo. Por fakti qe Prishtina e therret dhe tregon nje prirje ndaj kesaj bote ideore, me percjell idene e qarte te nje lloj hapje me te madhe te tyre (mbase fakti qe ai eshte nder te tjera edhe “slloven”).
Nder ata qe i dolen ne duel Xha Xhait tek “Qitje te largeta”, Snox, Lulian Kodra, lane te kuptohej se nuk e pelqenin njeren prej armeve – topuzin e pervojes se hidhur te jetes ne komunizem, duke cilesuar se nuk kishin te benin, nuk e kishin perjetuar apo padijen e gjenerates se Xha Xhait per te luajtur bllofin. Del shkrim i mire e i bukur te shkruash mbi: te jetosh ne komunizem, te jetosh nen komunizem, ta jetosh komunizmin, ta perjetosh komunizmin, te mos kesh lindur ne ate kohe, ta njohesh komunizmin, te abstragosh kohen, deri ne moshen time – per me teper kur kete togfjaleshin e fundit te zhargonit e artikulon kreu i PS – por eshte e premte, ndaj ju uroj fundjave te kendshme e po i bej leximin tim “Hazretit Lenin.”
Ketu per mua Xha Xhai u carmatos nga arma-topuz (pervoja) qe duelistet me te pretendojne se nuk e kane, duke e shtyre debatin ne kohen kur ai dhe ata por edhe ne: nuk e kane jetuar Leninizmin etj, etj, e i fton te luftojne me ate armen e tmerrrshme te librave, per te cilen ju beri me dije se e ka perdorur ne rini. S’patem duel.
Vertet do ishte tejet interesante sikur ana tjeter, Jolka psh, te sillte vete dicka nga Zizek (mos duhet Zhizhek?) qe lidhet me sa flitet. Psh. per sa flet ai per Ligjin, tamam, tamam per: for Žižek, the rule of the law conceals an inherent unruliness which is precisely the violence by which it established itself as law in the first place. (See For They Know Not What They Do: Enjoyment as a Political Factor.)
Jam kurshtar si e pershkruar Zizeku ate ‘se pari’ dhe me shume se kureshtar per violencen qe gazela i ben luanit. Pastaj shoh qe ketu te nderthuret dhe historia jone, Noli-Zogu, revolucioni-legaliteti; Rama-Berisha kerkesa (violente?) per te bere nje ligj qe te hape kutite e mbyllura te votimeve-? (pikepyetje) tash per tash, apo kush e di, bujrum, beje ligjin, …
CD, “dueli” im me Xhaxhain, nuk kishte te bente me Leninin, por me Zizek. Kam qene edhe une ne nje leksion te ketij te fundit ne librarine publike ketu ne NY (ben vaki ka qene edhe e njejta qe ka qene dhe Xhaxhai) dhe nuk m’u prish gjaku kur foli per Leninin, dhe jo sepse une i perkas nje brezi qe nuk e njeh Leninin dhe Xhaxhai i perket nje brezi qe e njeh, por se me gjithe mungesen e njohjes time mu duk shume me teper kritik nga c’e prisja prej nje te vetshpalluri te majte qe nami i ka dale si klloun. Derida, Zizek, dhe Agamben, (per kete te fundit jam ne gjendje te flas me qarte) i perkasin nje filozofie me rrenje te thella tek koncepti i dhunes se kulluar te Benjamin, qe tek ligji, si element baze i shtetit, nuk shohin origjine tjeter pervecse nje anomi kontradiktore: interesat e vecanta te imponuara dhunshem si perfaqesuese te te gjitheve, ku dhe hyn Hazreti Lenin, dhune kjo e ligjeruar si mjet per te arritur nje shoqeri te tille ku te drejtat e njeriut do ishin te pamohueshme; dhe nje ligj i cili nuk ka asnje territor te perbashket me dhunen, ligj ky qe pretendon se dhuna ligjore sherben vetem dhe vetem per te mbajtur dhunen te paligjshme. Ne rastin e pare, kontradikta qendron ne piken se sa me i thelle te jete dallimi mes interesit te vecante dhe te gjitheve, aq me shume e gjitha gjen perfaqesim tek e vecanta. Ne rastin e dyte, arrin nje pike qe ekskluziviteti i dhunes me ligjin, ben qe ky i fundit t’a gjej justifikimin jo me ne praktiken njerezore, me rrenje ne materialitetin detyrimisht te dhunshem te qenies, por ne nje hapesire mistike, metafizike, hyjnore, ku cdo kontakt me boten materiale ku jetojme ofrohet prej nje pakice te privilegjuar nga disa individe qe dine se c’eshte kjo e pertejme. Kjo kontradikte eshte e pazgjidhshme me ane te trupit ligjor, ne ate mase qe cdo zgjidhje e kesaj kontradikte nepermjet ligjit, vjen ne kurriz te vete ligjit. Dialektika mes ketyre dy kulmeve te kunderta nuk prodhon progres, por kolaps ne ekstremin tjeter. Ne rastin e pare qe dhuna te jete absolutisht e paligjshme prej grupeve te interesit ligji niset nga nje verberi ndaj kontekstit te vecante – nuk ka rendesi nga vjen, cfare statusi ke kulturor, fetar, rracor ke, pasi te gjithe jane te barabarte perpara drejtesise – keshtu qe eshte e destinuar te deshtoje pasi per shkak te verberise perfaqesimi ligjor eshte i detyruar te privilegjoje prejardhjen e privilegjuar gjithsesi, rrjedhimisht i vetmi kontakt i ligjit me boten materiale ku jetojme eshte me keta te privilegjuar, ndersa ne rastin e dyte cdo perpjekje per te gjetur nje baze materiale bejne qe ligji te pezulloje vetveten qe te jete ne fuqi per te perballuar dhunen qe perpiqet te penetroje ligjin, nderkohe grupet pa baze materiale humbasin te drejtat themelore te njeriut per shkak te nje ligji te pezulluar qe gjithsesi eshte ne fuqi. Keshtu qe zgjidhja qe jepet nuk ka si te jete ligjore, pasi cdo zgjidhje nepermjet rregullit ligjor do perfundonte ne nje prej dy ekstremeve me larte, packa se duke bere sikur dhuna e ketyre ekstremeve eshte nen kontroll: zgjidhja pra eshte rruga e trete, ajo praktike, etike, apo politike.
Te debatosh mbi Leninin eshte krejt e pavlere, kur shfaqen qarte qasjet emocionale qe jane krejtesisht te kuptueshme.
Lenini tashme eshte nje etikete, ashtu sic kane mundur te kthehen shume emra te se shkuares, fale banalizimit qe vjen kur behen pjese e pop-kultures, dhe kur diskutohen me shume nga jo-lexues se sa nga lexuesit (fatkeqesisht lexuesit bien pre e shumices dhe e klishese ne kete rast).
Keshtu qe, me e mira do t’ish qe te diskutohej mbi ide specifike, te kujtdoqofshin keto ide (dhe patjeter te mos vendoseshin tabu mbi filozofe qe mund apo s’mund te lexohen).
Ne nje analize te tille (kritike) mund te rezultoje qe nje pjese e ideve jane negative, nje pjese pozitive, nje pjese te aplikueshme, nje pjese te paaplikueshme, nje pjese logjike, nje pjese absurde etj etj. Por duke u nisur nga gjykimi (sic semper) se Lenini eshte vrases i pameshirshem si AH1N1, etj etj, apo kur thuhet se bolshevizmi eshte njesoj si fashizmi, me nje fjale kur hyjme ne mbreterine e perrallave te para nga larg, nuk ke c’diskutim te besh.
Keshilla ime eshte:se pari te ndahet analiza e te shkruares nga analiza e ngjarjes. se dyti te merren parasysh kontekstet. se treti, te shmanget “morali” dhe te perdoret logjika, sa here qe eshte e mundur.
Lenini ka vepruar ne nje periudhe kur u permbys feudalizmi ne emer te nje te ardhmeje me te mire. ai veproi ne nje rusi feudale, anakronike, qe stononte me europen e kohes se vet. dhe sistemi qe pasoi ishte historikisht me i perparuar. por nuk arrij te kuptoj skandalizimin me dhunen ne nderrim te sistemeve. mos valle “demokracia” ka ardhur paqesisht? Mos valle revolucioni francez, qe ne fakt shenoi mposhtjen e feudalizmit paska qene negativ per shkak te terrorit. Mashtrim i madh eshte besimi qe demokracia erdhi paqesisht nepermjet zhvillimit teknologjik. Shume nga “lirite” qe kemi sot ne fakt jane lare me gjak dhe jane mbrujtur ne terror. Demokracia (duke qene se kurre s’ka arritur te gjeje nje forme perfundimtare te pranueshme) edhe sot shkakton vrasje ne perplasjen mes forcave libertare dhe kapitalit, shkakton diskriminim, censure, ostracizem, internim, apo dhe izolim te shteteve e kontinenteve te tera. Dhe kjo ka nje shpjegim logjik – perballjen e pushtetit konservativ me forcat e ndryshimit.
Le te ngreme nje pyetje, si do te ishte shoqeria njerezore pa “revolucionet”? Ku do te ishte me sakte?
Dhe nje pyetje tjeter (duke patur parasysh qe rrotullimi i rrotes se historise eshte i dhunshem), a ka ndaluar valle se rrotulluari kjo rrote?
”””Lenini është edhe prapavija e sigurt e të gjithë atyre që zbythen para obscenitetit të krimit stalinist; dhe që gjithnjë e kanë gati argumentin se ishte Stalini ai që ia korruptoi shpirtin revolucionar, madje poetik, leninizmit, duke ia hedhur sipër këmishën e hekurt të burokracisë së pushkatimit.”””
Pervec ketij tymi, Lenini perfaqeson revolucionin, aktin revolucionar ne vetvete.
Me shume sesa Lenini ‘administrues’ u intereson Lenini si misherim i revolucionit.
Revolucioni eshte simboli i progresit, revolucion ne shkence, revolucion ne bujqesi, revolucioni industrial, revolucioni anglez, amerikan, francez etj.
Keshtu vetiu revolucioni i ben revolucionaret ‘te mire’, pra cdokush qe quhet apo vetequhet revolucionar, vesh nje mantel moral.
Cdo spurdhjak qe vesh mantelin moral te revolucionarit, e ndjen veten te legjitimuar ne cdo veprim dhe keshtu fjala ‘dhune’ germohet, gdhendet,qendiset,soditet ne menyre qe te zoterohet e plote dhe te perdoret sipas qellimit.
Pse pikerisht fjala dhune? Sepse ne politike revolucioni mund te jete vetem i dhunshem, qofte edhe perdorimi minimal saj.
Vete Zhizheku tek ‘ligji’ qe solli CD, kerkon terthorazi (jo edhe aq ) legjitimitetin e dhunes, per hesapet e veta.
Po ashtu sipas kendveshtrimit te tij mbi dhunen ndaj sistemit, Gandi ishte me i dhunshem ndaj sistemit britanik sesa Hitleri ndaj sistemit kapitalist.
Nuk dua te futem me thelle tek Zhizheku se mbytem, por besoj se verehet qarte, deshira e qellimi per zoterimin e plote te fjales ‘dhune’, te cilen pastaj mund ta perdore me lehtesi ne ate qe ti e quajte ‘indulgjence’ ndaj Leninit.
Po ashtu minimizimi i dhunes komuniste, jo me kot buron nga shpirtrat e ‘revolucionareve tane’, ashtu sikunder krahasimi mes dhunave, meqe kur behet krahasim vetiu supozohen ngjashmeri qe ne rastin tone i perkisnin ‘sasise’ se dhunes meqe ‘cilesia’ e saj, nuk mund te krahasohet. Keshtu dhuna kthehet dashje-padashje ne ceshtje numrash, dhuna ndaj qindra mijra shqiptareve qe grabiten e vuajne per buke (sipas tyre), sasiorisht eshte me e madhe ndaj disa mijra te vrareve e dhjetra mijra te burgosurve e internuarve.
Nderkaq ky krahasim sasior e merr te mireqene qe pervec ketyre te tjeret nuk pesuan ‘dhune’, cka nxjerr ne pah se dhuna eshte e nivelit ekonomik, apo te pakten aty buron e pastaj per shkak te nderhyrjes se ekonomise ne shume pjese te jetes, merr trajten e rrjetes se merimanges.
Pra ndaj Leninit ‘revolucionar’ meqe shpetoi qindra miliona nga dhuna e kapitalizmit, ne vleresimet e ndryshme mund edhe te mbyllet nje sy per ‘tepricen e dhunes’ (demet anesore, ku ”’nuk”’ ben pjese familja e Carit).
Zhizheku zberthente politiken nepermjet psikologjise se Lakanit, pikerisht shkencen me pak egzakte me nje shkence qe me shume eshte disipline filozofike ose sociale, sesa shkence me vete.
Më mirë ta zgjerojmë ca horizontin e diskutimit, sepse tema të tilla me përmbajtje “light” si kjo, të japin mundësi më shumë të zgjerohesh në lëmin e caktuar, meqë nuk kanë natyrë statike.
Unë besoj se njerëzit më të kualifikuar për tua dëgjuar dhe studiuar idetë, janë filozofët. Të cilët flasin mbi nivele teorike, abstrakte dhe ideore.
Ndërsa ata që ndikojnë më shumë në realitet, janë pushtetarët, apo njerëzit e veprimit. Që me mjete të ndryshme në dispozicion arrijnë tu japin jetë ideve dhe t’i vënë në zbatim. Lenini, është një nga rastet më të vështira për tu studiuar, sepse flasim për një filozof në veprim. Është dikush që i ka bërë të dyja punët. Edhe ide ka dhënë, edhe i ka vënë ato në zbatim. (jo më kot teoria quhet marksiste-leniniste)
Nga ana tjetër, duke qënë një person i rëndësishëm në rang global, është luks të mos diskutohet fare. Dikush mund të hedhë poshtë gjithë çka bërë Stalini apo Hitleri e zëmë, por ama këta nuk i shpërfill dot. Si njerëz të veprimit, kanë ndryshuar fatet e botës mbarë. Për këtë gjë duhen studiuar.
Po si duhen parë këta njerëz qëndron çështja?
A u duhet hedhur poshtë çdo ide abstrakte, sado me vlerë të jetë, për shkak të veprimeve? Nëse bëjmë një gjë të tillë, atëherë humbasim një pjesë nga llogjika, analiza e diskutimit. Mua më duket sikur zgjedhim vetë pa arsye të varfërohemi mendërisht. A nuk është njësoj si t’i bësh sulm “ad hominem” filozofit që kemi përpara? Mbaj mend një miku im më kishte shkruar një herë “mos e lexo Marksin ti daku se do bëhesh marksist” – më erdhi shumë për të qeshur kur e lexova. Kam hasur dhe në shkrime të tjera të thuhet (zakonisht për të rinjtë): “Kam frikë se do ndikohen…” se kam kuptuar dot këtë frazë. Së pari sepse ai që e ka shkruar, e ka cilësuar veten si më lart nga ana ideore dhe si mbartësi i të vërtetës absolute. Nuk besoj se ka vend për frikë idesh. Idetë diskutohen. Unë vlerësoj gjendjen e dikujt, shumë të lëçitur dhe të ditur (si Xha xhai) që përpara dilemave të tilla, e ndjen mbase të mundimshme të shpjegohet, apo me shumë gjasa të rishpjegojë qëndrimin e vet, ama unë ushqim pre-packaged, pre-heated, pre-cooked, nuk marr.
Si përfundim, mendoj se një ide e mirë, me një mbartës të keq, është njësoj si premtim i pambajtur. Premtimet, sidomos në fushata zgjedhore, kanë një efekt magjepës, për ata që i besojnë. Arrijnë t’i ofrojnë dikujt idenë për një botë më të mirë. Nëse premtimi nuk mbahet, zhgënjimi vjen, por ideja mbijeton. Madje mbijeton aq fort, sa pasardhësi mbartës i premtimit do duhet të bëjë një hap përpara paraardhësit të vet, për tu realizuar përfundimisht qëllimi. Kështu pra, mendoj se Lenini i veprimit, duhet mbërthyer, kufizuar dhe gjykuar brenda kohës ku jetoi, Lenini i mendimit, i përket një tjetër sfere, e cila gjykohet në rang ideor me të tjera mjete. Vetëm argumentet mund ta mposhtin.
””’A nuk është njësoj si t’i bësh sulm “ad hominem” filozofit që kemi përpara? Mbaj mend një miku im më kishte shkruar një herë “mos e lexo Marksin ti daku se do bëhesh marksist” – më erdhi shumë për të qeshur kur e lexova””’
Kete me duket ta kam thene une dhe te kam keshilluar Hegelin ne vend te Marksit,sepse pa u marre me Hegelin kot sa merresh me Marksin,rrezikon asfiksimin e trurit dhe pernjimend kthimin ne marksist. Po ashtu ilacin me te mire antimarksist Nicen, s’deshe ta pije, nje arsye me shume.
Shqiptaret nga tradita jane storiciste te thekur dhe barazimtariste, keshtu qe jane te prirur te mbeshtetin teorite ku storicizmi dhe barazia/mtaria martohen. Marksi nder shqiptare eshte shume i rrezikshem, sidomos nese eshte nder filozofet e pare qe merr ne duar apo qe do te thellohesh.
Edukimi marksist ne kohen e xhaxhit perfshinte ekstrakte te Hegelit dhe filozofi me i perndjekur ishte Nicja.
Une biles do mendoja si mjaft pozitive per mendesine shqiptare , nje bum mendimi antistoricist, dmth me ane te mediave ‘te persekutohej’ storicizmi.
Po, si te ai skeçi, ku Koço Devole, ish partizan, më pas i dënuar, pastaj i deklaruar antikomunist, i drejtohej Aleko Prodanit, ballist, më pas hetues, i deklaruar i majtë pas demokracisë 😉
“po ti, o ti, e ke thënë”
Te thuash se Lenini veproi ne nje Rusi feudale ne emer te nje te ardhmeje me te mire, eshte e pakta, te kesh nje vizion teper te painformuar dhe gati ekzotik per ate qe ndodhi.
Pushteti feudal kishte rene nderkohe, sikunder Cari kishte abdikuar mjaft perpara se ruset t’i degjonin emrin Leninit. Nuk eshte Lenini qe rrezoi pushtetin carist. Kete e beri Revolucioni i shkurtit 1917, qe historigrafia sovjetike e cilesonte “revolucion borgjez”. Edhe sovjetet qe moren ne dore drejtimin e uzinave u krijuan shume kohe me para se te njoheshin bolsheviket.
Te mos harrojme se ne nderkohe kishte nje levizje te forte socialiste, e njejte me ate te vendeve evropiane, te kryesuar nga Aleksander Kerenski, qe kishte ardhur ne pushtet nepermejt zgjedhjesh te lira dhe ne te cilat bolsheviket nuk fituan numer votash as per te hyre ne Duma.
Lenini do te shfrytezoje situaten e veshtire ne front dhe i fameshmi Revolucion i Tetorit ishte veçse….. nje grusht shteti. Ai nuk rrezoi carin, po e perseris, por parlamentin e zgjedhur ligjerisht. Kerenskin emigroi ne Paris.
A nuk i kishte pra, te gjitha shanset Rusia te merrte nje rruge me te mire demokratite, si nje vend evropian (madje inkurajohej dhe mbeshtetej se tepermi nga Evropa) se sa ajo e vrasjeve dhe kolektivizimit te detyruar, qe pati si pasoje vdekjen e miliona veteve, krijimin e kordonit sanitar, po nga ajo Evrope qe perkrahu parlamentin e rrezuar etj?
Me deshperon diskutimi ex katedra me postulate te dyshimta te stilit: te merren parasysh kontekstet.. te perdoret logjik… etj.
Asnje hap nuk mund te hidhet ne cdo lloj analize qofte, pa nje njohje shteruese te asaj qe ka ndodhur. Kur kjo njohje mungon atehere fillon hapet dera e postulateve te dyshimta.
Duket, se mungesen e informacionit mbi kete ngjarje, mbi te fameshmin Revolucion te Tetorit, shume veta mendojne se i kane plotesuar duke pare filmat e Ezenshtajnit.
Ajo beteja e tmerreshme mbi portat e hekurta te Pallatit te Dimrit, siç e keni pare te Karrocata Potjemkin, arrestmi i ministrave (qe nuk ishin fare aty), te gjitha keto nuk kane ndodhur kurre!
Ne Peterburg ate nate as qe u marre vesh se cfare kishte ndodhur. Ne ngjarje u implikuan vetem pak dhjetra puntore, te cileve u kishin thene se ne bodrumet e pallatit ka rezerva te medha alkooli, vodke etj..
Te nesermen, kur para sheshit te Pallatit te Dimrit kaloi nje grup i huaj me aparate xhirimi ne dore, konstatuan (dhe kane lene dokumenet te filmuara) se ne te gjithe fazaden e Pallatit te dimrit gjendej vetem nje xham i thyer.
Me vjen tmerresisht keq qe keto te verteta ne i merrnin vesh goje me goje qe ne kohen e komunizmit, ndersa degjoj ketu te flitet me njohurite qe jepnin per Revolucionin e Tetorit librat tona shkollore te perkthyera nga rusishtja.
Duke qene se i je drejtuar komentit tim (dhe duke mos dashur te keqkuptohem)
Paragrafi jot i dyte permban nje keqkuptim te feudalizmit, dhe njesim te tij me shtresen me te larte te feudalizmit, perkatesisht carin etj. Feudalizmi eshte nje sistem social-ekonomik-kulturor, dhe nuk zhduket me heqjen e carit, apo brenda nje viti, apo brenda kater vjetesh. Shembull per kete, merr vende te azise qendrore, apo te amerikes latine, ku vijojne sot e kesaj dite situata feudale, edhe pse pa “car”.
Tek paragrafi jot i trete, nuk po merr parasysh qe komunistet gjithashtu ishin nje grup qe ekzistonin dhe vepronin prej kohesh, e nuk u krijuan befasisht ne 18. Gjithashtu nuk eshte se po jep ndonje informacion me teper per funksionin social e historik te socialdemokrateve ruse, pervecse qenkan ostracizuar.
Tek paragrafi i katert, a ka mundesi te me permendesh ndonje revolucion politik qe nuk ka nisur si grusht shteti? Revolucionin nga grushti i shtetit nuk e dallon menyra ne te cilen merret pushteti, por ajo cka behet me vone me pushtetin.
Paragrafi jot i peste pervecse eshte spekullativ, permban nje rreshkitje logjike. Perse duhet valle qe Rusia te ndiqte rrugen e vendeve europiane (edhe duke ndjekur madje supozimin tend qe keto vende europiane ndoqen te gjitha nje rruge, ate te miren) ?
Njohja shteruese nuk ekziston, e nuk je duke deshmuar njohje relativisht ndricuese qe te heshtim ne te tjeret. Nese nuk dihet se c ndodhi ate nate ne SktPetersburg, me c’te drejte e kundershton Ajzenshtajnin? Apo me te drejten e dyshimit universal?
Te gjithe ata qe mbeshtesin materializmin historik e qe mendojne se feja eshte mbistrukture le te shikojne pak Gobekli Tepen (ka foto edhe ne fsh.com) :
http://en.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6bekli_Tepe
Fatkeqesia e ketij zbulimi eshte se bie ndesh me dogmat e deritanishme te shume shkencave, por deshmon per njerez qe ne stadin e gjueti – mbledhjes, ngriten dicka madheshtore per Zotin e tyre. Po ashtu fale disa gjetjeve edhe vete bujqesia mendohet te kete lindur po aty, me qellim ushqimin e qindra vetave rreth tempullit, meqe nuk kishte kafshe te mjaftueshme te egra per kaq shume njerez.
Misteri shtohet se vete e ngriten tempullin dhe pas 1500 vjetesh e mbuluan vullnetarisht me dhé.
Do isha shume kurioz per nje interpretim marksist te ketij misteri, si do mund te futej feja tek mbistrukturat.
Nuk ka interpretime marksiste, se nuk eshte fe. Ka studime e perfundime te bazuara mbi to. Me gjej mundesine te aplikoj per nje grant studimor, edhe ndoshta te kthej nje pergjigjje me te kenaqshme se sa kjo “prove antimarksiste”
“Lenini i ngjan nje avokati, i cili perballe nje ceshtjeje te pamundur sfidon logjiken”. Kete thenie te Plehanovit, e kam hasur te nje liber Wittfogel lidhur me Despotizmin Oriental. Perkthyer shume bukur nga “biri i Nomenklatures”, z. Bashkim Shehu.
Nga kush nuk mund te mbrohet Lenini?
Nga Historia, nga te mbijetuarit e vales se krimit qe ndertoi sistemi te cilit ai ia perkushtoi jeten, apo nga gjykimi i sotem qe e vizaton retrospektiven mbi pozita vetem pozitiviste ?
Te ngresh nje pyetje te tille minimalisht flet permes gjuhes se emocionit qe erreson logjiken. Nje figure e ketille komplekse nuk mund te neglizhohet, as te vleresohet vetem ne nje drejtim. Fatura e ketij gjykimi bie vetem mbi gjykuesin qe humbet shume nga objekti i vet por edhe nga qellimi fisnik te cilin ia adreson brezit me te ri.
Wittfogel, nje mendje e ndritur, por me shume per mua nje shkencetar qe perkujdeset per njerezine flet gjere e gjate per Leninin; ai nuk harron te rendise cilesite e tij, vlerat dhe gjenialitetin e tij. Por pikerisht ky identifikim i hollesishem i flet brezit te ri me mire; i thote: Ai eshte e keqja jone; e sofistikuar, e zgjuar, dinake, mizore, por me keq, deri diku edhe e nevojshme. Duhet ta Njohim qe ta flakim tutje, qe te mos gabojme. Por Lenini natyrisht nuk eshte Engjelli i Ferrit. Edhe Berdajevi i mohuar e thote kete; Lenini merr jete ne ate hulli ku kuptimi njerezor dhe i pergjithshem per Lirine qendron poshte nevojes per Autoritet; ne fakt Liria nuk kuptohet ketu se c’eshte. Analogjia e ketij fenomeni haset edhe nder ne; e keqja josh sepse ruan disa tipare te heroikes. Ajo duhet c’mitizuar ne epersite e veta qe te mund te marresh mandej nje pozicionim moral ndaj saj.
Shkruan Kuriozi duke iu referuar aktualitetit shqiptar:
Mendim 24-karatësh, meriton të shtjellohet deri edhe në një libër të tërë.
Kurioz, shumë interesant postimi tënd. Veçoj këtë pjesën këtu:
“””Fatura e ketij gjykimi bie vetem mbi gjykuesin qe humbet shume nga objekti i vet por edhe nga qellimi fisnik te cilin ia adreson brezit me te ri.”””
Nëse unë e kuptoj drejt këtë pjesë, këtu më duket se Lenini profilizohet tek gjykatësi i tij, sipas formës që ka ky i fundit.
Apo e kuptuar ndryshe… do ishte më e lejueshme për një anglez e zëmë, të fliste dhe gjykonte Leninin, sesa një shqiptar(?).
Nëse është kështu, Lenini kthehet në shumë “personal” për tu gjykuar. Është si të thuash De Sade i filozofisë politike. Do duhet dikush së pari të deklarohet imun, për të çuar më tej gjykimin mbi të. Kjo përqasje, është te e pakta fare, shumë intriguese…
J. sapo me rregullove biografine ne kete blog. Falemnderit. Si lexues – midis ‘lexuesit serioz’ dhe atij me pak serioz – te vleresoj per kontributin qe jep ketu; e rendesishme eshte qe te themi mendimet tona, kjo na ben me te vlefshem. Mendoj une sigurisht.
Kur e vazhdova si shkrim më vete diskutimin për Leninin autoritet në filozofinë bashkëkohore (të cituar haptazi nga Zizeku në mbështetje të nuk di ç’argumentimi trivial në vetvete), e pyeta edhe unë veten nëse po bija viktimë e të ashtuquajturës ad hominem fallacy.
Një paralelizëm me një incident të sotëm do të ndihmojë për ta sqaruar këtë: Roman Polanski ka bërë filma të mirë, me vlera artistike; edhe pse, dikur, përdhunoi një vajzë të mitur. Kjo thjesht do të thotë që një përdhunues të miturish mund të jetë edhe kineast i mirë – nuk ka ndonjë lidhje të drejtpërdrejtë mes këtyre dy botëve.
Nga ana tjetër, nëse Polanski nuk do të ishte kineast por, bie fjala, pedagog i njohur ose drejtues i një shtëpie për fëmijë jetimë, atëherë lidhja midis aktit të tij kriminal dhe veprimtarisë së tij publike do të merrej doemos në vështrim.
Lenini filozof dhe Lenini politikan nuk ndahen dot aq lehtë; sikurse nuk ndahen dot aq lehtë autori i veprës solide “Shteti dhe revolucioni” dhe vrasësi i familjes së carit, e cila përfshinte edhe të mitur të pafajshëm.
Besoj se shumë prej nesh do të kenë dëgjuar diçka për polemikën e madhe, të zhvilluar në Perëndim, për raportet e filozofit Heidegger me regjimin nazist. Njerëz kanë mbrojtur doktoraturat duke i qëmtuar këto raporte; dhe ka intelektualë në Perëndim që i rrinë larg Heidegger-it bash për këto arsye.
Një tjetër filozof relativisht i njohur, që e pësoi vetëm për një artikull pothuajse antisemitik të botuar në kohën e Luftës, ka qenë dekonstruksionisti Paul de Man.
Me këtë dua të them që e majta – jo demos leniniste – nuk është druajtur hiç para rrezikut ad hominem, kur ka ardhur puna për të gjykuar raportet e intelektualëve jo të majtë me regjimet fashiste dhe naziste të Luftës II Botërore.
Natyrisht, kjo nuk do të thotë se duhet të ndjekim metodën e së majtës, në vlerësimin e figurave të cilat ajo i adhuron; por vetëm vlen për të vënë në dukje një hipokrizi strukturore në qëndrimet e intelektualëve të majtë, në përgjithësi, e cila bën që të mos ua marrësh pastaj seriozisht pretendimet se mendimi i Leninit duhet vlerësuar përtej gjykimeve moralizuese për veprën e tij politike.
Për arsye që i përmenda më lart, unë nuk bie dakord me këtë; sikur Lenini të ishte piktor, atëherë do të isha i pari që t’ia admiroja veprën pavarësisht pushkatimeve dhe masakrave që ka bërë (urdhëruar); por, siç merret lehtë me mend, vepra e Leninit në krye të shtetit sovjetik është vazhdim logjik i filozofisë së tij politike.
Më në fund, unë nuk shoh çfarë mund të më pengojë të shpreh haptazi, në publik dhe në mënyrë të përsëritur, tmerrin që provoj për aktin e pushkatimit të familjes së carit; jo sepse fëmijët që u vranë aty ishin më “të vyer” se miliona fëmijë që vdiqën urie në “shtetin e parë të punëtorëve dhe të fshatarëve”, por sepse ai akt simbolizon, në mënyrë shumë të dhimbshme, konceptin leninist për njeriun ose individin – jeta e të cilit vlekësh po aq sa edhe një presje në një dokument “programatik”.
Një tipar veçanërisht pedant i mendimit leninist, të trashëguar nga stalinizmi dhe të zbatuar ngazëllyeshëm në Shqipëri, ka të bëjë me arsyetimin teorik për domosdoshmërinë e krimit – regjimi jo vetëm të rripte për së gjalli, por edhe ta shpjegonte, me argumente “teorike”, pse këtë e kërkonte, objektivisht, historia ose e famshmja spirale hegeliane.
Kujt nuk i kujtohet narrativa arketipale e komandantit nazist të kampit të përqendrimit, që pasi mbikëqyr shfarosjen e hebrenjve në dhomat e gazit gjatë ditës, kthehet në mbrëmje në shtëpi, për të luajtur një sonatë të Bach-ut? Por a nuk i duhet shtuar kësaj narrative, urgjentisht, ajo e komisarit leninist, që pasi firmoste pushkatimin e vajzave të vogla për raisons d’état, dilte pastaj për gjah dhe në momentin e fundit i vinte keq të shkrepte këmbëzën e çiftes, për të vrarë dhelprën pas shkurres?
Askush dhe asgjë nuk më pengon të flas për krimet e Leninit; në vetvete dhe në raport me filozofinë e tij. Kush dëshiron të shpëtojë shumëçka në mendimet dhe në tezat e këtij revolucionari, nuk besoj se do të pengohet nga një gjë aq banale sa përdorimi i togës së pushkatimit si armë dialektike për aktualizimin e domosdoshmërisë.
Xha xha, jemi keqkuptuar, natyrisht qe kushdo ka te drejte te kete dhe te shprehe emocione e qendrime emocionale, dhe argumenti ad hominem eshte shpeshhere legjitim.
Ajo qe dua te them une eshte se pergjithesime te tipit “Lenini e kishte gabim” apo “e majta denoi Heideggerin” jane te pasakta.
Lenini nuk e ka patur gjithnje gabim, dhe jo te gjithe te majtet e kane denuar Heiddegerin (Marcuse madje ka futur dhe konceptin e marksizmit heiddegerian).
Nejse, me sa duket vox-populi kerkon barazimin e “Leninit” me “te keqen” dhe me “Hitlerin”. Une thjesht po perpiqesha te tregoja qe nuk eshte barazim i vertete, dhe nuk po perpiqem aspak te ngre idhull te Leninit, apo ndonje tjetri.
z. Autor nje nderhyrje te fundit dhe nuk bezdis me.
Ky lloj parashtrimi qe ju i beni Leninit si model i nje individi historik ndaj te cilit ngrihet nje gjykim i rrepte me kujton nje film te njohur me protagonist aktorin Adam Quin. Them se i jep nje zgjidhje fisnike dilemes se ketushme.
Lufta per pavaresi ne Amerike. Bendict Arnold, farmacist rreshtohet perkrah George Washington dhe fiton emer, por edhe graden e gjeneralit per shkak te heroizmit te tij ne betejen e Saratoges. Ai tani eshte nje mit – Bendeict Arnold – ushtaret perlulen para tij. Por ai ka nje te keqe; nuk ka shume aftesi per te kuptuar si duhet betejen politike dhe lojerat e Kongresit qe i druhen shfaqjes se nje Diktatori. Per Arnold ky skenar i politikes perkthehet ne ceshtje nderi. Ata nuk e njohin kete cilesi te tij, herozimin e tij dhe e degradojne. Por Washingtoni qe i duhet te mbaje neutralitetin brenda grupeve ne Kongres, te cilat e sembojne ate ne ceshtjen “Arnold”, i ben nje vizite nopranit te tij te dashur. Skena na ve perballe dy burra te njejte, por dhe shume te ndryshem ne te njejten kohe. Washington i rikthen spaleten e gjeneralit dhe merr premtimin per besnikeri. Arnoldit i besohet nje keshtjelle kufitare – pike kritike kjo – por ky i fundit me friken e nje lenieje jashte, me ankthin vetvrases te krenarise se lenduar, nen ndikimin edhe te gruas angleze tradheton. Heroi i Saratoges Tradheton. Ai ben nje krim ndaj Kombit Amerikan.
Washingtoni duke iu dridhur buza jep urdhrin e arrestit.
Skena e fundit; Arnold ne nje duel me nje lord anglez ne Londer. Lordi ne momentin e fundit refuzon te qelloje duke deklaruar me lot ne sy : Une nuk qelloj mbi heroin e Saratoges. Arnold i dorezohet fatit te tij. Ai hipen ne karrocen ku e pret gruaja e tij qe e kupton vetem permes cinizmit kauzen e tij ne kete jete.
Cfare bene amerikanet ?
Ata ngriten nje statuje per nder te tij ku shkruhet : Dedikuar Heroit te Saratoges, atij qe ktheu fatin e luftes amerikane per pavaresi.
Por aty nuk ka asnje Emer, sepse nuk mund te deklamojme drejt lavdise nje tradhetar, por as nuk mund te mohojme nje Hero. Ne kete rast perkufizimi i Rousose mbi Heroin perkon polotesisht.
””’Nëse është kështu, Lenini kthehet në shumë “personal” për tu gjykuar. Është si të thuash De Sade i filozofisë politike.””’
Ate ‘titull’ mos t’ja heqim Robespierit them une. Leninit do i thoja Robespieri i shek 20.
Imagjino qe Duces iu tund pushteti nga themelet kur urdheroi vrasjen e Matteottit, ndersa Lenin humanisti korri ci doli para e si hyri gjembi ne kembe.
””’Do duhet dikush së pari të deklarohet imun, për të çuar më tej gjykimin mbi të””’
Me fal po nuk e kuptoj si e kupton ti imunitetin? Imun eshte ai qe harron te vraret e panumert?
Mos kujton zotrote se Lenini do zinte vend ne historine boterore apo te njerezve te medhenj per filozofine e tij politike nese kjo do kish ngelur ne leter ?
Ti pretendon per te, te njejten gjuhe sikur te flisnim per Platonin dhe Republiken e tij, po ja qe nuk eshte njesoj.
Xha xhai e shpjegoi qarte, Lenini mund te analizohet vetem i plote, sepse kemi simbioze.
Ka 17 postime qe debatohet se si duhet te debatohet mbi Leninin, kjo eshte pervecse perpjekje qesharake edhe jashte teme. Ja c’thote thema :
Sa djallëzore duhet të jetë një ideologji ose doktrinë, që ta kthejë një njeri të tillë në vrasës masiv?
””’Nuk ka interpretime marksiste, se nuk eshte fe. Ka studime e perfundime te bazuara mbi to.””’
E cuditshme, mua me rezulton jo vetem marksizmi si fe civile por edhe ekzistenca e nje hermeneutike marksiste.
Ben vaki te ndodhesh ne mjedis pa sasi te mjatueshme oksigjeni.
“Kapitalizmi ka për borxh të na shesë dhe litarin, me të cilin do t’i varim” – ka thënë Lenini. Për atë postim, u vesha dhe unë si i djathtë, për të hyrë në botën tuaj. Megjithëse Kuriozi nuk shiti gjë. 😀
Ti do të shesësh mesa shoh…
Që nuk i hyri një gjemb në këmbë, tregon për mua se ajo shoqëri e atëhershme, e pranoi moralisht Leninin, ashtu siç ishte.
Kjo mund të lidhet me atë që thotë Kuriozi, dhe Xha xhai, “e keqja brenda”… Tani sesi interpretohet kjo e keqe, këtu ndahen rrugët e moskuptimit në qëndrimin ndaj Leninit.
Të majtët do të thonë se burimi i të keqes brenda është shtrytëzimi feudalist i atëhershëm dhe Lenini është monedha e shpagimit. Lenini mund të analizohet i plotë, nëse gjithë historia analizohet e plotë dhe merr edhe ajo pjesë në gjykimin e Leninit. Siç sugjeron Platonin, një i majtë do të sugjeronte të shikoje me këndvështrimin e tij Piramidat e Egjiptit e zëmë, duke i llogaritur në kostot e jetës së skllevërve që i kanë ndërtuar.
Dhe te e fundit, Lenini bëhet më personal dhe i flet më fort një të shfrytëzuari, prandaj ka gjasa që shqiptarët më shumë se anglezët e zëmë, t’i vënë më shumë veshin.
Këtë të fundit, çfarë ta konsiderojmë tani: thjesht të rrezikshme, apo mbase të domosdoshme?
A ke litar për të shitur?
””’Feudalizmi eshte nje sistem social-ekonomik-kulturor, dhe nuk zhduket me heqjen e carit, apo brenda nje viti, apo brenda kater vjetesh.””’
Ne postimin ku te replikoi Lyss kujtova se beje shaka, po ti e paske seriozisht kete punen e feudalizmit.
Feudalizmi nga te gjithe idealtipet (qe perdor edhe Marksi) eshte me atipiku.
Nje lloj feudalizmi ishte sistemi hitit, Kina qe prej formimit te shtetit para gati 4 000 vjetesh ka pasur vetem feudalizem, Egjipti i lashte kishte sistem feudal, sistemi skllavopronar edhe ne Greqine klasike ka qene perzier me feudalizmin (Sparta), Maqedonia e lashte ne fshat kishte raporte feudale, Roma perandorake pas shek 2 me kolonet kishte mix feudalo-skllaveror.
Atehere cfare i jep ate vecorine ‘feudale’ mesjetes europiane ?
Pikerisht persosja juridike e raporteve bujkrob-feudal, feudal-feudal dhe feudal-monark.
Ne castin ku ky aspekt juridik pushon se vepruari, atehere te flasesh per feudalizem si idealtipi mesjetar eshte thjesht dukuri retorike .
Ne France pushoi gjate revolucionit francez, ne Rusi me 1861, ne Shqiperi me Tanzimatin.
Ne Angli nuk pati nje date, sepse ky aspekt juridik u shkermoq ngadale duke filluar me gardhizimin ne shek 16, prandaj edhe eshte e veshtire te flasesh per kohen e kalimit nga feudalizmi ne kapitalizem.
Rusia e 1917 ishte vend ku kapitalizmi kishte marre hov te papare neper qytete sidomos qe prej krijimit te paktit Ruso-Francez me 1892, qe beri te futen kapitale te shumta franceze, ndersa fshati nuk kish me detyrime te tipit feudal.
Revolucioni komunist, perbente regres, ashtu si kudo ne Europe, si nga pikepamja e te drejtave e lirive te njeriut ashtu edhe nga pikepamja ekonomike.
Shoh nga pasioni jot, qe nuk paske deshire te bisedosh. Megjithate, le te mbeten pershtypjet e tua mbi marksizmin hermeneutik ashtu sic i pate ne fillim, ne fakt marksizmi hermeneutik ka ekzistuar, ne masat injorante, ashtu sic ekziston shkencizmi ne po ato masa. Perzgjedhja e ketij interpretimi ne nje fare menyre tregon se nga nis logjika jote.
Sa per Rusine e 1917, une nuk di se cfare historie po i referohesh, por ajo mbreteri, edhe pse kishte tre qytete relativisht te zhvilluara (e serish anakronike ne krahasim me qytete te tjera te kohes), kishte pjesen me te madhe te banoreve te vet ne bujkroberi. Dhe me bujkroberi i referohem statusit social te individit (nese ben ndonje sens kjo per ty).
“Revolucioni komunist perbente nje regres…” e vertete e vertete, sapo e vertetove me logjike te kristalte. Athletus Capitalismi do shpallesh po vazhdove me kete pathos
Të thuash që një çështje është komplekse ndaj edhe nuk mund të gjykosh për të në terma të thjeshtëzuar është jo vetëm argument fals – sidomos kur sillet si i tillë në këtë lloj diskutimi – por ka edhe një doze të madhe megallomanie.
Të deklarohesh mbi kompleksitetin e diçkaje sigurisht që je duke folur nga pozitat e më të ndriçuarit – çka nuk përbën ndonjë gjë të keqe në vetvete – porse duhet teorikisht dhe praktikisht ta kesh shteruar argumentin, çka nënkupton se për vetë deklaruaesin kompleksiteti duhet të jëtë një “non-issue”. Por gjasat janë që “kompleksiteti” serviret këtu më shumë për t’i qëndruar larg argumentit sesa pë ta kthjelluar atë.
Megjthatë ajo çka unë shoh me interes në këtë debat është vërejtja e Xha Xhait për një lloj qëndrimi hipokrit apo një lloj standarti të dyfishtë në gjykimin intelektual të së majtës marksiste. Kjo më risolli në mëndje një kritikë të paradokohëshme të Ismail Kadares ndaj Marksit “Historia e Tjetrit”, i cili ia dedikon gjithë krimet e kryera në emër të Marksizmit trajtimit filozofik që vetë Marksi i ka bërë “Tjetrit” – më saktë asaj ç’mbetet po të lëmë mënjëanë puntorët dhe fshatarët, çka ka për mendimin tim ka lënë gjurmë në gjykimin e të majtës edhe sot e kësaj dite.
Po mire, po ne qofte se ceshtja eshte vertete komplekse, nuk eshte po njesoj megallomani t’a konsiderosh te thjeshte? Pastaj cili sistem logjik te ben te thuash se eshte false te thuash per nje ceshtje qe eshte komplekse nese kjo eshte vertete komplekse?
Ketu keqkuptimi eshte i frikshem vertete, por pretendimi nuk eshte rishikimi i filozofise se Leninit, pasi sic veren dhe Zizek, Karl Popper jo vetem qe e ka rishikuar, por edhe e ka perkrahur filozofine e tij. Ketu pretendohet rishikimi i veprave te tij, madje ato gjakataret ndaj familjes se Carit me shume se te tjerat. Xhaxhai ben gabime trashanike ne humanizmin e tij. Akti i shfarosjes se familjes se Carit nuk simbolizon filozofine leniniste mbi njeriun apo individin, por filozofine e tij mbi klasat. Kjo eshte njesoj si te ngaterrosh individin me klasen. Eshte e cuditshme qe edhe ne vdekje te jene femijet e Romanoveve ata qe simbolizojne njerezimin, dhe krimi ndaj tyre te simbolizoje krimin ndaj njerezimit. Ty te duket e thjeshte kjo pune. Thuaja nje te paemerti gjithe kete thjeshtesi, se si “ne fakt, krimi ndaj femijes se tij simbolizon prosperitet nen regjimin e Carit, Udheheqesit te Partise, Kryeministrit, apo Presidentit qofte, nderkohe qe fare mire krimin ndaj njerezimit mund t’a shenojme me simbolin e krimit ndaj femijeve te Romanoveve dhe te barabarteve te tyre.” E thjeshte, eee? Pas ketij ad hominemi, ku femijet e Romanoveve simbolizokan njerezimin, hajde dhe njehere dhe fol per hipokrizine e se majtes, apo qofte edhe te deshperimit qe kerkon edhe njehere nje Lenin.
Fëmijët e Romanovëve janë po aq përfaqësues të Njeriut sa edhe fëmijët e nënës sate dhe times. Diskursi yt për dallimin mes individit dhe klasës mund të shkojë në ndonjë mbledhje të celulës komuniste, por mua nuk më impresionon shumë.
“Xhaxhai ben gabime trashanike ne humanizmin e tij”.
As ti mos iu dorezo kaq skllaverisht logjikes se ftohte se te pret si brisk rroje mandej. Deri diku bashkohem me permbajtjen e mendimit tuaj, por kurrsesi me formulimin gjuhesor qe beni. Nuk mbroj kerrkend ketu, nuk e kam tagrin dhe nuk ka nevoje kush. Mendoj se xha xhai “vuan nga vesi” i intelektualit qe angazhohet ne politike; ai i shikon gjerat sipas normave te tjera nga ato qe udheheqin veprimin politik. Por kjo nuk do te thote se nuk e njeh mekanizmin. Ketu debatohet jo per vleren e Leninit si individ sepse kjo u tha, por per qendrimin qe duhet mbajtur. Ai eshte nje moralist i mire, por nuk do pranohej asnjehere ne skenen e veprimit ; mendoj se do deshtonte me keto mendime.
Dua te ndaj dicka me ju – nese me pranoni – lidhur me kete eleminimin e familjes Romanov. Vrasja e tyre nuk ben pjese ne kategorine e gabimit politik sikurse do te thuhej p.sh per Napoleonin kur vrau nje femije me gjak mbreteror per te siguruar vijen e vet, por ne kategorine e Suksesit te klases bolshevike. Dhe ky sukses erdhi permes vetedijes se plote te zbatimit te nje Krimi. Dhe kur nje veprim njerezor perkufizohet si Krim, ai nuk ka mandej imunitet ndaj asgjeje. Mendoj se ketu pervijohet vetiiu nje diference civilizimi qe kerkon distancimin nga konstatimi sarkastik, por i vertete i Stalinit per banalizimin qe sjell statistika e larte e vrasjes qe doemos eshte Genocid.
Në fakt, unë e pata sqaruar këtë në një koment më lart, duke shkruar:
Nuk e kuptoj sa seriozisht mund ta ketë LK, kur argumentin tim kundër Leninit dhe krimeve politike të Leninit, ma kundërshton sipas një premise fund e krye leniniste të dallimit midis individit dhe klasës – madje duke i shtuar edhe pak salcë retorike (të prishur); meqë sipas tij, fëmijët e familjes së Carit Lenini i paska vrarë jo sepse ishin fëmijë, por për shkak të thelbit të tyre abstrakt, si manifestime të klasës feudale; të thuash se këta fëmijë vrasjen e tyre e paskan bartur me vete qëkur kishin lindur, së bashku me përkatësinë e tyre klasore. Meqenëse nuk dua të besoj që LK-në e bind sofistika leniniste për krime të tilla, atëherë s’më mbetet veçse të besoj se po ecën në gjurmët e Zizekut, përsa i përket performancës skenike.
“dikush ka ende dëshirë të zbavitet duke lexuar “Materializmi dhe Empiriokriticizmi”; dikush tjetër ende shqetësohet për mënyrën si u shfaros familja e car Nikollës.”
Pluralizëm, apo jo?
Qortimi ironik ndaj atyre qe ngazellehen prej logjikes brilante te Leninit polemist ne fushen e kulluar te teorise filozofike dhe neglizhojne faktet dhe rrjedhojat praktike te teorise leniniste mbi shtetin, shoqerine dhe, pse jo , edhe revolucionin. Por a mund te jete e drejte metodologjikisht qasja ndaj nje teorie duke u nisur nga rrjedhojat sociale tashme jo te teorise si te tille por te procesit historik ?
“Çfarë më habit gjithnjë, është indulgjenca që tregojnë shumë intelektualë ndaj këtij filozofi vrasës (ose vrasësi filozof )
Verdikti eshte thene dhe dhene qe ne fillim: Lenini ? nje filozof vrases! dhe me tej vazhdohet me portretizimin e Leninit per te mbritur ne keqardhjen e pakuptimte per ate qe tashme eshte shpallur Kriminel:
“Sa djallëzore duhet të jetë një ideologji ose doktrinë, që ta kthejë një njeri të tillë në vrasës masiv?
Historia eshte shume e vjeter pavaresisht nga jehonat tmerresisht te vonuara ne diskursin tone per burimet teorike te komunizmit.Thirrjet per tu kthyer pas tek Lenini pas pocesit te destalinizimit u artikuluan jo vetem nga te majtet por edhe kundershtaret ideologjike. Nese te paret aty kerkonin burimet e pastra te utopise, kundeshtaret kerkonin rrenjet e se keqes.
“Po pse të kthehemi pikërisht Lenini? Sepse atje do t’ia gjejmë rrënjës së keqes, që ende maskohet prapa asaj të mire e cila kinse mund t’u shpëtoka prej komunizmit.”
Eksperimenti Leninit ose Revolucioni Tetorit ne fakt ishte “thyerje” e doktrines markiste dhe “perthyerje” e saj ne kushtet e Rusise se prapambetur agrare , me mbeturiunat e fedudalizmit neper kembe. Dhe nese eshte keshtu, burimet e “se keqes” duhen kerkuar prapa, tek Marksi. A ishte Marksi, qe zbuloi “krimin” e mbivleres nje kriminel ?
””’ Të majtët do të thonë se burimi i të keqes brenda është shtrytëzimi feudalist i atëhershëm dhe Lenini është monedha e shpagimit. ”””
Edhe ti me shfrytezimin feudal… Po pse bie ne kesi pozitash mjegullore.
Meqe i jemi futur ceshtjes se shkakut zanafillor, qekur komunizmi na qenkesh sistemi anti-feudal?
Kupton cfare absurditeti eshte te cilesosh feudalizmin si shkaku zanafillor i komunizmit, jo vetem se ska pasur kurrfare sistemi feudal per te rrezuar por edhe sepse komunizmi teorik i ka ndenjur larg fshatit (ky nyjetohet feudalizmi) si me qene zgjebe dhe ne praktike mbi gjakun e miliona fshatareve (5-7 milion te vdekur nga uria ne Ukrahine, me dhjetra milione ne Kinen e Maos) ka mbledhur kapitalin e nevojshem per investimet industriale ?!
””këndvështrimin e tij Piramidat e Egjiptit e zëmë, duke i llogaritur në kostot e jetës së skllevërve që i kanë ndërtuar. ””’
Piramidat si kane ndertuar sklleverit por punetore qe merrnin rroge. Perditeso njohurite arkeologjike. Plus qe ne Egjipt ska pasur sistem skllavopronar ndonjehere.
””’Dhe te e fundit, Lenini bëhet më personal dhe i flet më fort një të shfrytëzuari””
I shfrytezuari perhere ka qene shtresa me pak e kulturuar e shoqerise, ne kohen e xhaxhit, jevgjit neper qytete dhe fshataret, keshtu qe duhet pare me shume vemendje paraprakisht mundesia e mashtrimit.
‘La plebe e volubile’, por njekohesisht qyteti i nenshtrohet merise se plebes, keshtu qe Marksizem-Leninizmi, sjell ne jete qe prej kohes se Romes, serisht keto koncepte te cilat Lenini i shfrytezoi me se miri per te marre pushtetin.
Sigurisht qe eshte e rrezikshme, prandaj papunesia ne kryeqytet i shqeteson te gjithe pushtetaret .
”””’Shoh nga pasioni jot, qe nuk paske deshire te bisedosh. Megjithate, le te mbeten pershtypjet e tua mbi marksizmin hermeneutik ashtu sic i pate ne fillim, ne fakt marksizmi hermeneutik ka ekzistuar, ne masat injorante, ashtu sic ekziston shkencizmi ne po ato masa”””
Falemnderit qe u dorezove, se skam edhe aq shume kohe per te humbur, po ca fjale do i them.
Hermeneutika marksiste eshte rast klasik hermeneutike dhe neomarksizmi i sotshem eshte pikerisht produkt i hermeneutikes marksiste (sidoqofte e thene mes injorantesh, se edhe une nga neomarksizmi si puna jote smarr shume ere; luliani eshte i zoti ne kete pike se ka lexuar mjaft neomarksiste).
””Dhe me bujkroberi i referohem statusit social te individit (nese ben ndonje sens kjo per ty).””’
Jo nuk ka kurrfare kuptimi per mua, se ka shume tym, meqe ne komunizem fshatari ishte me keq se bujkrobi nga pikepamja e statusit social po edhe ekonomik. Te pakten bujkrobi klasik kishte mundesi ta blinte lirine e vet ne marreveshje me feudali, ndersa fshatari nen komunizem as vdekjen e vet nuk e blinte dot ne marreveshje me feudalin.
Po ngatërrohesh kot më duket mua… unë ta thashë dhe lart… ku hyn më thellë Lenini? Ku ka më shumë shfrytëzim në kapitalizëm apo në sistemin feudal?
Shiko të gjithë popujt e shfrytëzuar, kanë tendenca të thella komuniste. Fillo nga Rusia e dil deri në Kubë.
Komunizmi nuk është teori urbane vs rurale mer plak. Është mbi të gjitha luftë klasash. Aty ku thellohet dallimi i klasave, aty mbin.
Ajo teoria jote për klasat e ulëta, vlen nëse i vendos një koefiçent meritokracie të caktuar sistemit. Ndryshe mer anapolla sistemi dhe del krejt e kundërta. Sistemi idiokratik dhe e majta intelektuale.
Në kushtet ku lindi, komunizmi ishte teori MODERNE në këtë aspekt.
Për piramidat të mos harroj, disa studiues mendojnë se ishin punëtorë, por nuk di të jetë vërtetuar kjo gjë. Nejse, që të mos humbasë thelbi, kap një vepër të ndërtuar prej skllevërve dhe bashkohu me mendimin e të majtit për solidaritet.
I majti konsumon ate qe prodhon i djathti.
Po qe se ky raport duhet ndryshuar, ai ka nevoje te jete evolutiv dhe jo revolutiv.
Sa per demagoget, skemat e tyre jane jo praktike,
As kane funksionuar e as nuk funksionojne
Dhe nevojat kush i vendos? Tregu?
Shën Mëria e Pazarit, tha. (T.M Qafo)
c’e nienta da fa
la voce de innocenza… tha
Dies Irae, nuk e ka pjelle reagimi ndaj feudalizmit komunizmin, e ka pjelle shqetesimi per padrejtesite qe shkakton kapitalizmi. Feudalizmi ne ato kohe ishte nje fenomen anakronik, qe duhej zhdukur (sic duhet zhdukur dhe sot). Mirepo fati (dhe konceptet e lufta e njerezve si ty) deshen qe ne fakt goditjen ta merrte e majta. Sot praktikisht politika nuk diskuton me perspektiva sistemike, sistemi pranohet si monist dhe i padiskutueshem. Ky sistem, duke mos patur me konkurent, e duke mos patur frike nga askush, sic shihet bje regresin.
Problemi jot eshte qe nuk je i informuar/i lexuar, nuk ke konsekuence logjike. Ose te mungon elokuenca per te qene i qarte ne ate qe do te thuash, mjaft te lexosh se c’shkruan :
“Ne France pushoi gjate revolucionit francez, ne Rusi me 1861, ne Shqiperi me Tanzimatin.
Ne Angli nuk pati nje date, sepse ky aspekt juridik u shkermoq ngadale duke filluar me gardhizimin ne shek 16, prandaj edhe eshte e veshtire te flasesh per kohen e kalimit nga feudalizmi ne kapitalizem.
Rusia e 1917 ishte vend ku kapitalizmi kishte marre hov te papare neper qytete sidomos qe prej krijimit te paktit Ruso-Francez me 1892, qe beri te futen kapitale te shumta franceze, ndersa fshati nuk kish me detyrime te tipit feudal.
Revolucioni komunist, perbente regres, ashtu si kudo ne Europe, si nga pikepamja e te drejtave e lirive te njeriut ashtu edhe nga pikepamja ekonomike.”
Megjithate, liria eshte e jotja (ke mundesi ta blesh – sic). Fol c’te duash. Por se c’eshte liria per ty, qe e bleka bujkrobi, kete nuk na i shpjegove kurre. E sot, si e blen individi (pavaresisht pozicionit te tij social) lirine e vet? Qofte dhe njeriu me i pasur ne bote ky, si e blen lirine e vet? Nje nga deshtimet me te medha te logjikes moraliste liberale eshte diskutimi per lirine (e pastaj flasim per hermeneutike).
Duke iu drejtuar edhe nje here xhaxhait, nese sot nje njeri racional e denon ngritjen e kultit te individit, kete e ben kryesisht pse e di qe kultet e mitet i ngushtojne kufijte e arsyes. Ne te njejten menyre njeriu racional i drejtohet edhe anti-miteve, anti-heronjve dhe anti-kultit. Te thuash qe Marksizmi eshte i pagabueshem eshte po aq gabim sa te thuash qe Marksizmi eshte krejt absurd dhe i kote.
Snox, unë besoj se Marx-i dhe Lenini nuk duhen trajtuar së bashku; edhe pse ka disa që ashtu i trajtojnë. Marx-i ishte filozof gjerman, me të gjitha virtytet dhe huqet e një filozofi gjerman – pjesë e një vijueshmërie që nuk u ndal me të. Po të gjykosh ndikimin e tij në filozofinë dhe kulturën bashkëkohore, mund të arrish lehtë në përfundimin se ishte nga më të mëdhenjtë filozofë që ka nxjerrë Gjermania dhe Europa në shekullin XIX; meqë ka kushtëzuar, për më se 100 vjet, jo vetëm ithtarët e simpatizuesit e tij, por edhe kundërshtarët e shumtë.
Shkrimi im më lart ishte për Leninin; dhe pikërisht për lehtësinë me të cilën ky e gjen rrugën drejt veprave akademike, për t’u cituar së bashku me Marx-in, ose Nietzsche-n, ose Comte-in… dhe vinte në dyshim jo integritetin teorik të veprës filozofike të Leninit, por profilin moral të këtij autori si politikan zbatues drejtpërdrejt i filozofisë së tij. Thashë se, për kulturën perëndimore, Heidegger-i vihet në dyshim e merret në pyetje vetëm e vetëm ngaqë lidhjet e tij me nazizmin nuk janë shumë të qarta; në një kohë që Mussolin-i ose, God forbid, Hitler-i, citohen vetëm për të ilustruar shëmtinë e doktrinave të tyre, të cilat gjykohen prej rezultateve që dhanë në praktikë.
Marx-i nuk ka punë në këtë diskutim; por Lenini ka. Kritikët do të thonë se Lenini ishte marksist i bindur dhe vetëm sa e aktualizoi mendimin marksist; dhe se ideja e dhunës është në themelet e doktrinës marksiste të shtetit; por këtyre do t’u thoja se në themelet e doktrinës marksiste të shtetit mund të gjesh shumë gjëra e të interpretosh shumë gjëra të tjera; dhe se, njëlloj, edhe në emër të krishtërimit, që është fe e deles dhe e faqes tjetër, janë kryer masakra nga më të frikshmet; por këto masakra nuk ia faturojmë dot Krishtit ose Shën Palit. Do t’u thoja edhe se, po t’i kish dalë në filxhan Marx-it se socializmi do të realizohej për herë të parë në Rusi, ky do ta kish marrë profecinë për shaka të trashë, nëmos fyerje të filozofisë së tij.
Me fjalë të tjera – unë po mjaftohem të jap një gjykim relativ: dhe pikërisht se Lenini, në diskursin e sotëm filozofik dhe sociologjik, duhet trajtuar njëlloj si Hitler-i, Mussolin-i, Stalini, Goebbels-i, Maoja e të tjerë të këtij kallëpi.
E megjithate, Lenini nuk mund te mos trajtohet si tentative per te aktualizuar Marksin. Ne qofte se ne themelet e doktrines marksiste mbi shtetin mund te gjesh shume gjera, sigurisht qe mund te gjesh edhe Leninin, dhe jo vetem nje Lenin qe e ka keqkuptuar tejpertej Marksin, por qe edhe e ka zbatuar. Dhe Marksi nuk eshte i pazbatueshem, apo i papermbajtshem, sic pretendohet ex cathedra, dhe Leninizmi nuk eshte i vetmi zbatim i Marksit, por ne varesi te kushteve, edhe Leninizmi eshte i nevojshem. Problemi mbetet ky: A jane kushtet sot te tilla qe te justifikojne nje zbatim Leninist te Marksit? Eshte shume e thjeshte te gjehet rrenja e gjithe se keqes tek Lenini. Ja e percaktuam te keqen tek Lenini, por kjo nuk pengon njeri te jete nje Leninist i fshehur, te ndryshem nga Leninizmi qe i doli balle per balle dhe hapur Romanoveve.
””A ishte Marksi, qe zbuloi “krimin” e mbivleres nje kriminel ?””
Jo, por behet kriminel kur kete mbivelere ja le ne dore ‘Diktatures se Proletariatit’ per nje kohe te pacaktuar e te papercaktueshme. Perfundimi dihet, ata qe ishin ne krye te Diktatures se Proletariatit e shfrytezuan ashtu si cdo njeri ka bere gjate historise, krijuan eliten ne piramiden natyrore dhe femijet e tyre i shkolluan e u lane trashegimi pushtetin.
Po kete s’kishin pse ta hiqnin miliarda njerez, si kishin bere ndonje te keqe Marksit. Fausti i shiti shpirtin djallit, dhe beri dicka per te tjeret, Marksi duhet t’ja kete shitur Zotit, se vetem ai e ka provuar te zhduke gjithe njerezimin me ane te pembytjes biblike.
””’Dies Irae, nuk e ka pjelle reagimi ndaj feudalizmit komunizmin, e ka pjelle shqetesimi per padrejtesite qe shkakton kapitalizmi. Feudalizmi ne ato kohe ishte nje fenomen anakronik, qe duhej zhdukur (sic duhet zhdukur dhe sot””’
Ti mor bir duhet ti futesh historise ekonomike me themeli.
Ajo cka ti quan feudalizem qe qenka i pranishem edhe sot, eshte efekt i natyrshem i marredhenies prone-pune, kur kjo nuk eshte e kategorizueshme ne idealtipet, skllavizem-feudalizem-kapitalizem.
Po te merrje vesh e te kishe lexuar ndonje rresht (spo flas per libra) mbi problematikat qe le menjane kategorizimi ne idealtipe (apo edhe kategorizimi i historise ne periudha, shih B. Croce) mbase eh edhe mund te zgjerohesha.
Per ta kuptuar me mire, nese e njeh sistemin ekonomik kanunor, do e veresh qe nuk eshte i kategorizueshem ne asnje idealtip ( ose do e quash feudalizem, se aq di).
”’Por se c’eshte liria per ty, qe e bleka bujkrobi, kete nuk na i shpjegove kurre.””’
Tani une nuk kam si te t’shpjegoj konceptet elementare qe hasen ne historine ekonomike, se supozoj se duhet te dihen. Po as ti nuk me dukesh i interesuar per to, qe te lodh gishtat.
””E sot, si e blen individi (pavaresisht pozicionit te tij social) lirine e vet?””
Kete nuk e di, nuk i bej vetes pyetje te ndertuara kaq keq.
Pershendetje, shkrues, lexues, pas shume kohesh pa lexuar apo shkruar ne kete kuvend.
Me interes, si gjithnji, ne kete blog, lexoj mendim shqip, dhe me zgjon e aktivizon po ate gjuhe ne mendim.
Diskutimi i kesaj teme rezulton; se nga konstatime te thjeshta, mund te provokohet rrahje mendimesh te komplikuara, por me e rendesishme eshte se: Mendimi aplikon te gjitha aktet, dhe te gjitha aktet, jane aplikim i mendimit. Detyre mendore, eshte edhe leximi apo shkrimi ketu.
Eshte iluzion, mendoj, per mendimin e dikujt shkruar me lart, se; Shqipteret duan barazimin.
Shqiptari e gjen veten ne cdo situat apo rrac, po ashtu si edhe cdo rrac edhe situat e gjen veten ne shqiptar.
””’ku hyn më thellë Lenini? Ku ka më shumë shfrytëzim në kapitalizëm apo në sistemin feudal?””’
Sigurisht nen diktature, qofte e nje personi, nje grupi apo e nje ‘klase’, sidomos kur ka shfrytezim ‘shkencor’, si psh lenia e vdekjes nga uria te miliona personave jo si pasoje e korrjeve shume te keqia, por sepse vdekja e tyre nga uria i jep mundesine te tjereve te behen me ‘teknologjike’.
Me fjalen shfrytezim mund te spekullohet per qejf, sepse i perket fushes morale. Ja psh ti thua:
”””Nejse, që të mos humbasë thelbi, kap një vepër të ndërtuar prej skllevërve dhe bashkohu me mendimin e të majtit për solidaritet.””
Une psh mund te t’them se brezaret e rivieres shqiptare te ndertuara me ‘pune vullnetare’ nuk ndryshojne ne thelb, ne raportin pune-pagese, nga ta zeme Partenoni, meqe ne te dy rastet kemi ‘kokat’ qe paguhen dhe te tjeret qe s’paguhen.
Keshtu une them qe ata qe bene brezaret u shfrytezuan sa me ska.
Shfrytezim do te thote te marresh frytet (e punes,tokes, mendjes,kohes etj) e dickaje, ku ‘te marresh’ nenkupton kryesisht pronesim, pervetesim.
Vete tek parashtrimori ; punojme sipas mundesive, hame sipas nevojes, nxjerrim fare lehte se ai qe ka me shume mundesi shfrytezohet nga ai qe ka me pak mundesi, meqe ky i dyti merr frytet e punes, mendjes apo kohes se te parit.
Pra e gjithe ceshtja eshte morale, ky shfrytezimi i dyte quhet ‘i mire’ ndersa ai pergjate historise quhet ‘i keq’.
Marksizmi eshte kryekeput teori morale, ku perdoren edhe argumente shkencore, si ne cdo teori morale, psh eshte e njohur akuza komuniste se sociologjia eshte shkence borgjeze, meqe sipas tyre ofron argumente (pseudo)shkencore ne favor te kapitalizmit.
Tani ceshtja eshte ketu; ndersa kapitalizmi perfaqeson zhvillimin normal te marredhenieve njerezore, dmth shkakun zanafillor e gjen tek natyra e gjerave/botes, (sic e pohon veten Marksi) komunizmi eshte nje perpjekje morale.
Marksi donte te provonte qe teoria e tij nuk eshte perpjekje morale, por teori shkencore (komunizmi shkencor) dhe per kete nder te tjera argumente ekonomike (madje shkencore) e kritiken ndaj kapitalizmit i duhej edhe njefare argumenti teleologjik, shfrytezoi Hegelin (historia eshte racionale e c’eshte racionale eshte reale,keshtu realiteti eshte historia e ska asgje, vlere apo ide mbihistorike) dhe abuzoi me historine e njerezimit, ne menyre qe komunizmi te dilte qellimi i historise, plotesimi,perkryerja e historise, ku nuk ka me pertej.
E thene me pak fjale, komunizmi e gjente shkakun zanafillor te natyra e gjerave dhe historia e thoshte qarte (xha xhai, qe e njeh maje gishtave marksizmin, po ta shpjegon se kur te vrisnin te shpjegonin domosdoshmerine historike te vdekjes tende).
Tani ti thua :
””’Shiko të gjithë popujt e shfrytëzuar, kanë tendenca të thella komuniste.””’
Kjo nuk eshte e vertete, midis ndjesise se barazise te atij qe eshte poshte dhe komunizmit eshte humnera.
Ai qe eshte poshte udhehiqet nga vullneti per fuqi, per tu ngritur lart (psh komunistet) dhe mund te mos ndalet para asgjeje (komunistet dhe domosdoshmeria e krimit) ose ndalet para moralit, vlerave te tradites.
Kur i mungon (apo ja kane tredhur me ane te frikes) vullneti per fuqi mberthehet nga kompleksi i impotences dhe nuk ben asgje per tu ngritur, vetem qahet (shqiptaret dhe sistemi thuajseoligarkik i sotem).
Jo rastesisht impotence do te thote pafuqi/shmeri.
Bota respekton ligjet e xhungles sepse ende ska nje moral universal qe te kufizoje anen negative te vullnetit per fuqi.
La ratio nuk mjafton, nuk i del as individit me kontrollu instiktet.
Kater mosketieret. Marksi-Engelsi- Lenin hazreti dhe Stalin djali. Ne qe ja hodhem Materializmit dhe Empiriokritiçizmit dhe qe na detyruan vetem me ndonje konspekt tek e tuk te Kapitalit dhe me kritiken e Hegelit dhe te Kantit, nderkohe qe admironim jo vetem Hegelin dhe Kantin por kishim rene ne dashuri edhe me Niçen e me Crocen, kemi ca veshtiresi qe te peshtyjme mbi hovin e hershem rinor dhe prandaj jemi edhe ca skeptike per Zhizhekun. Nderkohe qe brezi me i ri, trashegimtaret tane me te denje, ndjejne domosdoshmerine e revizionimit te vete ideve tona.
Ketu ne mund te derdhim gjithe bagazhin e dijenive tona filozofike dhe eshte e lehte t’i mundim sepse na detyroi koha te vrasim mendjen e te mos leme filozof pa njohur e teori filozofike pa i nxjerre ujin. Por mbetet ajo e thena e Prefektit Mulleti, qe, pak a shume, mbas tre muajsh burg edhe antikomunisti me i bindur rrezikon te behet komunist i thekur. Me duket se kete po na duan te na thone. Mbas njezet vjet tranzicioni te deshtuar, a na lejoni qe te kemi dyshimet tona mbi hovin tuaj antikomunist i cili nuk ishte veç ana tjeter e medaljes se Revolucionit te Tetorit? Dhe ne nje kohe kur shumica e bashkemoshatareve te tyre (atletet e kapitalizmit) eshte e afte per te permbushur vetem funksionet ngushtesisht fiziologjike te trupit, une nuk mund te mos miratoj vijen logjike te arsyetimit, menyren e argomentimit, qasjen pergjithesisht qemtuese ndaj problematikes, aspiraten e drejte dhe te sinqerte per te permbushur premtimet e pambajtura te kater mosketiereve te famshem. Ose famekeqinj. Duke shpresuar qe nderkohe te kene fituar imunitetin e duhur fale letersise se Magjes.
Në fakt, e pyeta edhe unë veten, disa herë, se pse isha kufizuar me familjen Romanov, për të ilustruar viktimat e terrorit leninist.
Përgjigjja e kësaj pyetjeje është se, ndoshta pa vetëdije, po kërkoja t’u vija emër viktimave të atij terrori, për t’i shpëtuar nga mallkimi i të qenit statistika vetëm – dhe emrat e viktimave të tjera nuk dihen.
Lexoj tani, në librin Koba the Dread (Vintage International, 2002, f. 25-34), të Martin Amis, se gjatë orvatjes dështake të regjimit bolshevik për të pushtuar Poloninë në 1920, Lenini i kishte dërguar letrën e mëposhtme një komisari të ushtrisë:
Shton Amis: në 1921, 100,000 rubla vlenin sa dy kopekë të paraluftës (midis janarit 1917 dhe janarit 1923, çmimet e mallrave u rritën me një faktor prej 100 milion).
Përsëri Lenini, në 19 mars 1922:
Natyrisht, heroi i revolucionit rus këtu e ka fjalën për klasën jo për individët, edhe pse unë nuk kam parë asnjëherë si mund të pushkatohet një klasë, përveçse duke ia pushkatuar individët; por ndoshta tani LK, i ndriçuar nga Zizeku, mund të vijë e të ma sqarojë dialektikisht, madje duke vënë në dukje edhe ndonjë gabim trashanik që mund të kem bërë, në arsyetim e sipër.
Sipas të dhënave të kishës, atë vit u vranë 2691 priftërinj, 1962 murgj dhe 3447 kallogre.
Vazhdon Amis:
Përsëri Amis:
Në fakt, përfundon Amis, ka mundësi që gjatë viteve 1917-1924 më shumë njerëz të jenë vrarë nga policia sekrete e Leninit, se ç’u vranë në të gjitha betejat e Luftës Civile.
Xhaxha, eshte i pamundur komunikimi perderisa nuk pranon kategorine e klases ne komunikim, duke sugjeruar vetem ndonje celule komuniste ku kategori e tille ka vlere per diskutim. Kjo kembengulje tek te drejtat e njeriut qe po ben, vjen ne mohim te te drejtave te njeriut, duke krijuar nje klase qe nuk i gezon te drejtat dhe privilegjet. Nuk kam asnje kundershti kunder ketij Leninit te dyte ketu, problemin e kam pikerisht tek romanovet si perfaqesues te te drejtave te njeriut. Pse u dashka qe Romanovet te mos jene perfaqesues te privilegjeve te njeriut te thjeshte, por te gezojne privilegje te jashtezakonshme,, ndersa kur vjen puna tek krimi ndaj tyre, ata behen perfaqesues te krimit ndaj njerezimit. Fakti qe jane ata qe njihen me emer eshte pjese e problemit, per mua, nderkohe qe ty kjo nuk te duket problematike. Nejse, ne fund te fundit, shyqyr qe jane Romanovet qe te na shpetojne nga kerkesa idiote e komunisteve per te folur per klasa, shyqyr qe jane Romanovet qe te na shpetojne nga statistikat.
Kategorinë e klasës unë e pranoj, por në kontekstin e një diskutimi për leninizmin si teori dhe praksis më duket pak si e sforcuar.
Së pari, ngaqë, po të arsyetojmë se terrori leninist i drejtohej klasës, jo individëve, atëherë duhet të gjejmë se pse Lenini vetë, që nuk ishte proletar as bujkrob, por borgjez provincial i kulluar, i shpëtoi këtij terrori.
I shpëtoi sepse, në rastin e Leninit, individi ekzistoka për bukuri dhe nuk ka pse të ngatërrohet me klasën së cilës i përket; po atëherë pse nuk e zbatojmë dot të njëjtin arsyetim, me atë kallogrenë Evdotia në manastir, që shkuan dhe e varën halldupët e bolshevikëve, për dy kopekë?
Së dyti, sepse vetë Lenini nuk e merrte seriozisht kategorinë e klasës; sepse përndryshe, bie fjala, nuk do t’i nxirrte jashtë ligjit sindikatat, me pretekstin se proletariati tashmë gëzonte pushtetin diktatorial…
Për t’iu kthyer tashi natyrës së terrorit leninist, po sjell një pasazh nga një letër e Leninit drejtuar komisarit të popullit për drejtësinë Kursky, të cilën përsëri po e citoj nga Amis:
[Njëlloj edhe ti, LK, më kujton këtu se, për të kuptuar krimin leninist, duhet të gjejmë një lidhje me teorinë e luftës së klasave.]
Në fakt, menshevikët dhe eserët (SR, ose socialist-revolucionarët) ishin fraksione të ndryshme të së majtës pak a shumë komuniste; përplasja e bolshevikëve me ta nuk lidhej fare me luftën e klasave, meqë të gjithë i përkisnin majës së shpatës së klasës punëtore…
Dhe më tutje:
Lexon gjë njeri fjalën “klasë” këtu?
Meqë po flasim për klasat, një nga prokurorët në gjyqet kundër eserëve, N.V. Krylenko, mbronte pikëpamjen se ligjet ishin hipokrite.
Bukur deri këtu, madje aq prekëse sa të vijnë lotët në sy.
Në korrik të vitit 1938, Stalinit i dhanë një listë me 138 emra, të cilën ai e nënshkroi duke shtuar me dorën e vet: “Pushkatojini që të 138.” Në atë listë ishte edhe emri i Krylenko-s. Gjyqi i tij zgjati njëzet minuta (minimumi i domosdoshëm për të përpiluar shkresurinat), dhe vendimi përmban nëntëmbëdhjetë rreshta, shkruan Amis (vep. cit. f. 236).
Xhaxha, e para punes une nuk dua te kuptoj krimin Leninist duke perdorur konceptin e klases. Te kam dhene me shume se nje here te drejte per sa i perket faktit qe diktatura e proletariatit e Leninit nuk ndryshonte asnje grime nga diktatura aristokratike qe rrezoi. Per cfare po polemizon me mua ne kete pike?
Nga ana tjeter i druhem demonizimit qe i behet jo Leninit, por cdo perpjekjeje kritike duke e krahasuar me Leninin. I druhem dhunes qe nuk justifikon dhune por faqen tjeter.
U bene dy shkrime rresht qe ironizohet me Zizek, i cili me demek po korruptoka te rinjte, nderkohe qe asnje angazhim serioz me idete e Zizek pervec riciklimit te gjykimit me stomak mbi Leninin nuk eshte ndermarre nga ana jote per te justifikuar kete ironi.
Me jep nje shembull kunder shfrytezimit te klasave dhe apatise se tyre, meqe me ne fund denjon t’a pranosh kete kategori ne diskutim, dhe te siguroj qe ne analet biografike te cdo heroi shembullor qe do me japesh do jem ne gjendje te gjej te njejtin Lenin qe pershkruan Amis.
Kjo eshte zgjidhje “between a rock and a hard place,” zgjidhje qe Ujkut i duket megallomani po t’a konsiderosh te thjeshte, por nese ti, Xhaxha, je duke predikuar te kthejme faqen tjeter, atehere ky eshte gabimi trashanik ne emer te humanizmit. Mirepo ne qofsha une gabim dhe nuk je duke predikuar impotencen kristiane, atehere me thuaj pse nje Lenin na qenka me i mire, apo me i keq, se nje Lenin tjeter, o sancta simplicitas e te keqes me te vogel?
Eshte absolutisht e drejta jote te zgjedhesh te flasesh per krimet e pakundershtueshme te Leninit dhe Hitlerit, por kur une te them qe Lenini dhe Hitleri jane sot, ketu – me emra dhe fytyra te tjera, qe sallat e gjyqit i vizitojne vetem per te na bere te ditur qe proceset juridike jane te pavlefshme per ta, apo qe ne vend te pushkatimit zgjedhin t’i mbajne kundershtaret e tyre per nje kohe te papercaktuar dhe krejt arbitrare neper qelira – mos me fut derrmen edhe mua bashke me Leninin. Nejse se une s’jam vec askushi, por mos mendo se sapo te tentohet te flitet me nje gjuhe kritike – gjuhe qe detyrimisht do lidhe drejtesine me universalitetin e nje kategorie si klasa – nuk do ngrihet njekohesisht edhe dikushi, ashtu si dhe Xhaxhai fundja, e t’a demaskoje kete gjuhe kritike si Leniniste.
Distance? Hic Rhodus, hic salta, tha.
””’Dhe ne nje kohe kur shumica e bashkemoshatareve te tyre (atletet e kapitalizmit) eshte e afte per te permbushur vetem funksionet ngushtesisht fiziologjike te trupit, une nuk mund te mos miratoj vijen logjike te arsyetimit, menyren e argomentimit, qasjen pergjithesisht qemtuese ndaj problematikes, aspiraten e drejte dhe te sinqerte per te permbushur premtimet e pambajtura te kater mosketiereve te famshem.””’
Ka mundesi te kesh harruar me kohen (se njerez jemi) se linja e tyre e logjikes vijon me nje linje aksioni ku te kundertat shtyhen e perjashtohen. Ky pluralizmi i thirrur si deshmitar nga qemtuesit e problemeve, thote qe te kundertat mund te sintetizohen. Armiqesia ndaj pluralizmit eshte A-ja, apo e harrove kritiken ndaj Hegelit?
Mos te harrojme se kemi te bejme me ‘filosofia della prassi’, jo me Hegelin,Kantin, Nicen apo Crocen qe permende.
Kjo do te thote qe keto gjera qe lexojme (filozofia) ketu domosdoshmerisht do vijojne politikisht ne pershtatje me ‘praxis’, pritet vetem koha e pershtatshme.
Komunizmi i sotshem eshte si ai virusi i fshehur, pasi ka provuar te godase trupin e shendoshe dhe eshte mundur, rri ne heshtje, struket, behet ‘i mire’ e pret derisa trupi te pesoje ndonje demtim, qe te shfaqet serisht me force e te kerkoje ta vere poshte, ashtu si e do gjenetika e virusit.
Keshtu edhe komunizmi ne perendim apo 20 vjetet e fundit ne lindje, ben si ‘i mire’, ju qan hallin njerezve, ka hequr dore nga lufta e armatosur, futet ne parlament e ben si pluralist, por sapo ka ndonje krize faq shperthen, dalin kriminelet rrugeve, fillimisht paqesore, pastaj me shkopinj, pastaj me molotov e testojne ‘trupin’.
Nese trupi reagon terhiqen e behen te mire, nese nuk reagon marrin ndonje pistolete.
Po shtetet ua kane shtypur koken ashtu si leukocitet ua shtypin viruseve.
Le te flasin, eshte pluralizem, po sa me shume simpati gjejne aq me te rrezikshem behen, kete gje nuk duhet ta harrojme.
“Komunizmi i sotshem eshte si ai virusi i fshehur, pasi ka provuar te godase trupin e shendoshe dhe eshte mundur, rri ne heshtje, struket, behet ‘i mire’ e pret derisa trupi te pesoje ndonje demtim, qe te shfaqet serisht me force e te kerkoje ta vere poshte, ashtu si e do gjenetika e virusit.”
Xhaxha, kjo eshte pseudo-diagnoza qe ushqen ky superdemonizim. Fundi i historise ka arritur, komunizmi eshte rrezuar, ka trimfuar liria nen shoqerine etike neoliberale, jetojme ne nje shoqeri te shendoshe morali relativ, vullneti per pushtet eshte fjala e fundit e njeriut madje pertej edhe njeriut, cdo atavizem komunist do shtypet nga shteti si perfaqesues i shoqerise se shendetshme, dhe Reagan, Thatcher e Fukuyama jane profetet tane. I’m cumming, I’m cumming!
LK, mos u bej qesharak, sidomos me mua qe si i thone taljonet ‘la carta canta’ dhe i gjen kritikat e mia ne kete blog shpesh te ashpra, pikerisht ndaj ketyre qe po mi vesh.
Biles kam shkruar gjeresisht per ‘degjenerimin’ e njeriut perendimor, pa perdorur eufemizma.
E vetmja gje qe pranoj eshte shtypja e kokes te cdo perpjekje komuniste te marrjes se pushtetit me dhune.
Kush merr pushtetin me dhune, ushtron terror per mbajtjen e ketij pushteti, e deshmon historia qe nga kohet me te lashta e deri tek terrori komunist e fashist.
Vete revolucioni francez, qe me rri deri diku simpatik per 2 vjetet e para, u perfshi me vone ne spiralen e terrorit.
Ne ndryshim nga ty e raca jote, une nuk besoj se degjenerimi eshte hecuri pakthim, perkundrazi eshte faze fiziologjike qe vjen prej si pasoje e sundimit te materializmit paqesor.
Nuk besoj per asnje cast se historia mund te vdese apo mund te kapercehet, as si pasoje e ketij sistemi e as si pasoje e utopise komuniste, perkundrazi pas materializmit paqesor do vijoje patjeter ndonje faze idealizmi luftarak, se uji i ndjenjur qelbet thote populli . Ky idealizem luftarak sot eshte prone islamike e besoj se nje dite do e shtrengoje edhe ujin perendimor te levize, po kjo eshte ceshtje tjeter.
Vete demokracia e ardhur me dhune, mbart krimbin e dhunes, prandaj nuk mund te jete e perjetshme.
Por kjo s’do te thote qe meqe s’mund te jete e perjetshme,atehere hajde e rrezojme, ne emer te dickaje te perjetshme qe nuk ekziston serisht.
Dhuna qe eshte ne zanafillen e cdo pushteti e sistemi, i jep perkohshmerine/relativitetin kohor cdo pushteti e sistemi.
Ti smund te me vish e te me thuash, se sistemi komunist i ardhur me dhune nuk i nenshtrohet ketij ligji historik, se komunizmi na qenkesh permbushja e historise, ku pastaj njerezit jetojne si ne parajse.
Keto perralla shko thuaji gjekundi tjeter.
Filozofi Jezu Krisht ka folur per dashurine ndaj tjetrit si shkaku zanafillor i nje sistemi te perjetshem dhe teorikisht ka te drejte, por praktikisht nuk eshte e mundur per shkak se dashuria per tjetrin as nuk nderton e as nuk mban gjalle sisteme tokesore, pra eshte teori antihistorike.
Po keshtu edhe sikur te shkojme pertej diktatures se proletariatit, pra tek komunizmi si parajsa ne toke, ku dashuria per tjetrin/ filantropia / humanizmi mban gjalle sistemin eshte teori antihistorike.
Perkundrazi sistemi kapitalist (ashtu si edhe forma e demokracise qe sjell) eshte i vetevijueshem, i ka rrenjet thelle ne histori. Te thuash se ky sistem (dhe forma e demokracise qe sjell ) nuk perfaqeson tashmerisht trupin e shendetshem, eshte njesoj si te thuash se :
Njerezimi nuk ka qene asnjehere i shendetshem dhe Historia eshte nje kronike shoqerish te semura.
Ketu qendron arroganca neomarksiste, pretendon te jete ilaci per nje trup qe ka lindur i tille, pra teresia e tij, eshte e tille dhe ai ja ka dale te jetoje per bukuri per mijra vjet duke pasur permiresim ekonomik, kulturor, shkencor dhe zgjatje te jetes.
Kjo nuk eshte vetem arrogance por edhe paradoks, sepse Marksi e quante kapitalizmin nje nga ‘menyrat’, ndersa komunizmin alternativen me te mire, duke respektuar historine e djeshme.
Pra nga njera ane si ‘marksizmi ilac’ del si mbihistorik, nga ana tjeter thote qe kemi sistem ‘te shkruar’ ne Histori.
Bini njehere dakort me veten pastaj hajdeni e na mbushni mendjen se nuk jeni virusi.
Nuk e di D.I., pa dashur, bujarisht na dhurove argomenta te tjere. Mua ne pergjithesi pohime te tipit “po shtetet ua kane shtypur koken ashtu si leukocitet ua shtypin viruseve” me kujtojne jo Leninin por Enverin.
Madje them se pohime te ketij tipi e kane vanifikuar ne te shkuaren dhe do ta vanifikojne automatikisht edhe ne te ardhmen çdo kerkese,ne vetvete te drejte, per distancim. Sepse te jesh i qarte, jo vetem te majtet por edhe ata qe nuk jane rreshtuar, per sa koke ju do te flisni me kete gjuhe, do te pergjigjen me shume gjakftohtesi “ja ku i keni neokomunistet, mos i kerkoni kot mes nesh, ne jemi te paafte te vrasim nje mize”.
Eshte kjo sjellje e te djathtes lindore, eshte plaçkitja sistematike e pasurive kombetare te shteteve perkatese, eshte epuracioni soft qe programoi dhe vuri ne zbatim ne kurriz te gjithe atyre intelektualeve qe kishin te vetmin faj se nuk kishin qene te burgosur ose te persekutuar drejtperdrejt nen regjim apo qe e kishin te pamundur t’u serviloseshin. Kllouni polak arriti deri aty sa te ndalonte veshjen e bluzave me ngjyre te kuqe. E gjithe kjo ndersa Oksidenti na kendonte “let your balalaika sing what my guitar wants to say”. E pra, ruset u detyruan ta shesin shume shpejt balalaiken per nje tas çorbe dhe vodke, ne po as nuk e shitem dot çifteline sepse iu thye shume shpejt teli. Prandaj dhe sllovenet dhe kosovaret sot i besojne Zhizhekut simpatik kurse ruset ndezin ndonje qiri per shpirtin e kallogrese se varfer (i ndritte shpirti ne jete te jeteve) dhe sigurisht qe do ta bejne shenjtor e do e kene te festores se tyre, por mbi te gjitha luten per shendetin e car Putinit.
Pra, dua te them, mos u çudit nga simpatia, une po pres carin shqiptar. Bej shaka, e di qe edhe ti po beje shaka me shtypjen e kokes. Megjithese ne fakt une nuk e kam fare me shaka dhe, persa me perket mua, mund te jete edhe i djathte. Mos harro diçka, ata qe nuk trasheguan pushtetin nga prinderit paten gjithe kohen e mjaftueshme per te lexuar mikron dhe makron perendimore dhe e dine shume mire se Rruga e Trete kalon midis neokeynesianeve dhe neoliberisteve por qe anojme nga te paret edhe sepse qene ata te paret qe e likuiduan teorine maksiste si teori ne thelb jo logjike. Jane politikanet qe kane ca veshtiresi ta ndjekin mendimin ekonomik dhe kane qejf te hallakaten akoma me filozofira.
Mos ji kaq pesimist per fatet e memedheut. E keqja (jam dakort me ty – filloi me Leninin) por po kalon. Dite me te mira pasketaj vijne.
Të çmoj jashtë mase për komentet e urta që shkruan, madje kam përshtypjen se të njof, nga fryma e të shkruarit… E?
Po këtë këtu:
“”E keqja (jam dakort me ty – filloi me Leninin) por po kalon. Dite me te mira pasketaj vijne.”””
Nuk arrij ta kuptoj dot. Dmth ishim mirë e bukur erdhi befasisht Lenini si djalli vetë e i prishi të gjitha. Nuk shkon.
””’Pra, dua te them, mos u çudit nga simpatia, une po pres carin shqiptar. Bej shaka, e di qe edhe ti po beje shaka me shtypjen e kokes. Megjithese ne fakt une nuk e kam fare me shaka dhe, persa me perket mua, mund te jete edhe i djathte.””’
Nuk bej shaka dhe nese te kujton shprehja Enverin, kjo vjen ngaqe Enveri ate shprehje e gjeti ne popull, nuk e shpiku.
Une s’pertoj te perdor fjale e koncepte ‘te djegura’.
E kam shprehur me se njehere se miratoj perdorimin e ushtrise per te ruajtur rendin kushtetues nga grupet qe kerkojne te marrin pushtetin e votes me dhune.
Nese ti pret carin shqiptar, atehere te lutem me mire mos voto, se do i prishesh jeten atyre qe duan te permiresojne sistemin e sotshem.
Vallahi kur flet kshu, më duket sikur ke marrë një fotografi të Marksit a Leninit përpara dhe po i bërtet me sa ke fuqi:
“Nuk të lë ta marrësh pushtetin me dhunë!”
DI, i mban mend trazirat e Dhjetorit vjet në Greqi besoj. Besoj se i mban mend edhe reagimet, si të miat dhe të tuat, që në fakt i gjen në këtë blog.
Sot jemi afërsisht një vit më vonë nga ato.
Shiko çfarë ndryshimesh kanë ndodhur, pas ndërrimit edhe të qeverisë:
– Ministria e Rendit, është riemërtuar në “Ministri të Mbrojtjes së Qytetarit”.
– Në policinë e shtetit është ndërmarrë reforma për të punësuar emigrantë në të.
– Mininstri i ri, i mbrojtjes së qytetarit deklaroi para disa ditësh në tv: Kam edhe unë miq anarkistë. Nëse do vijnë njerëz në kujtim të ngjarjeve të vjetshme, marrim përsipër që edhe t’i strehojmë disa prej tyre.
– Nuk e mbaj mend se çfarë ngjarjeje ndodhi por pak kohë pasi e mori qeveria e re pushtetin, për një incident, shkarkoi drejtorin e policisë në Greqi.
Për ato ngjarje, shiko se çfarë thotë dikush i djathtë liberal si ty, që unë e respektoj goxha:
“””””Duhet t’i keni kujdes, ti keni shumë kujdes anarkistët. Janë termometri i shoqërisë. Kur ngrihen në revolta, do të thotë se dhuna ligjore, i ka kaluar caqet e lejueshme.
Sigurisht, shumica e lexuesve të mi, njerëz seriozë dhe të qytetëruar, nuk do të pranonin një anarkist tu tregonte rrugën. Por, në fund të fundit një anarkist ka më shumë për të thënë sesa një i zakonshëm. Ska rëndësi nëse i pëlqeni apo jo, duhet tua vini veshin herë pas here. Sepse udhëzon drejtimin e duhur.
Çdo shoqëri e organizuar presupozon – për fat të keq – kufizim të lirisë. Sa më i madh të jetë ky kufizim, aq më i lartë është niveli i organizimit. (deri këtu të gjithë biem dakort, është më mirë të jetojmë në Anglinë liberale sesa në Ugandë)
Kështu pra, anarkisti, është ai që kërkon të zvogëlohet kufizimi i lirisë (madje më shumë, tia heqë kufizimin për gjithnjë, anarkisti utopik) Në këtë kërkesë, ai është në të njëjtën vijë me shumicën e partive kryesore (vetëm që anarkisti i beson çka thotë). Dhe shikon kufizimin e lirisë, shpërdorimin e pushtetit aty ku pak njerëz arrijnë ta shohin.
Anarkistët, janë njerëzit më të ndjeshëm në shoqërinë tonë. Kur reagojnë, kanë gjithnjë një farë të drejte. Ashtu si artistët kur shohin të padukshme, edhe anarkistët protestojnë për format e dhunës të cilat ne nuk i shohim, se jemi mësuar me to. Por këto kufizime nuk pushojnë së qëni të paligjshme dhe mbase të tepërta. “””””””
***
I gjithë ky më sipër, është një shembull sesi reagon një shoqëri më e përparuar dhe më e shëndoshë sesa e jona, POR e perceptuar si e “sëmurë” në sytë e shumicës së grekërve. Shiko çfarë dallimi mes frymës tënde të të shkruarit dhe të tyres të trajtimit.
Gjithë ato ndryshime falë virusit të anarkisto-komunistave. Janë këta që mbajnë mbi kokën e krevatit Che-në dhe Leninin. Çudi hë?
E di qe e ke qejf humorin ti plako, humor-politiken le te themi, po une mendoj se humor-politika qe behet rendom andej nga krahu jot , e marre seriozisht shpie ne keqinformim e nenvleresim te problematikes dhe pasojat nuk jane te vogla.
‘Halli’ im eshte se ‘Mjafti’ pasi prodhoi Veliajn e Spiropalin, po vazhdon te prodhoje njerez te demshem, me te njejtin stil, ne fillim te rinj te gjykueshem,perendimore e qe u qajne hallet njerezise, pastaj del ngadale se cfare brumi i perkasin keta te rinj. Nuk besoj se te aspirosh me qene ‘kuader i larte’, eshte shenje e nje profili te larte moral.
Nga e di ti do me pyesesh qe aspirata eshte te qenit ‘kuader i larte’ ?
Sepse teorite qe burojne nga Marksizmi, kur e sjellin tek konkretja ‘mendimtarin marksist’ e kthejne ne ‘kuader te larte’ se ashtu e kerkon praxis.
Lenini eshte zhvilluesi/permiresuesi i ‘praxis’, ajo pjese ku Marksi la vertet boshlleqe per arsye te kuptueshme.
Ajo qe aspirohet ketu nga krahu jot, eshte : Te behem dhe njehere nuse, pa di une si nuseroj.
Problemi i marksizmit eshte pikerisht tek fjalet e tij, se e tija ishte nje filozofi e transformimit dhe jo e interpretimeve si deri para tij.
Kuptohet qe ne kete menyre ai la trashegim dicka te dykuptimte. Nga njera ane komunizmi vjen vetiu kur semuret kapitalizmi, nga ana tjeter ‘praxis’ sipas rrethanave.
Keshtu tek ne, kemi kete grupin qe po merret me diagnozen e shoqerise shqiptare (qemtuesit sipas evonuara) i cili duke tundur flamurin e idealizmit (kujt idealizmi?) flet per nje shoqeri me te mire.
Meqe edhe rrethanat kane ndryshuar (por Lenini mbetet simbol i ‘praxis’), atehere duhet te pershtatin Marksin ,Leninin me rrethanat e reja (te mblidhemi ne celula nepermjet internetit, si hap i pare i neopraxis).
Mua me vjen keq qe e majta shqiptare qe nuk eshte e afte te beje opozite, keshtu nuk ndihmon dot ne krijimin e nje tradite opozitare, per te cilen e ardhmja ka nevoje.
Tradita opozitare do i jepte mundesi si te majtes ashtu edhe te djathtes se neserme te mos shohin nga ekstremet e tyre, si dhe do u vinte kufirin tek thana, levizjeve ekstremiste, pikerisht ne emer te saj (tradites).
””’Ministria e Rendit, është riemërtuar në “Ministri të Mbrojtjes së Qytetarit”.
– Në policinë e shtetit është ndërmarrë reforma për të punësuar emigrantë në të. ””
Ndryshime formale pa pike vlere.
Po te ishin dhe kaq formale dhe pa pike vlere do ishin bere edhe me pare.
Dhe po te jene te tilla nuk ka arsye as pse te behen tani.
Te sqaroj edhe kete piken sa pa u akuzuar per spam.
””Për ato ngjarje, shiko se çfarë thotë dikush i djathtë liberal si ty,””
Skam lidhje me te djathten liberale, eshte oborr menefregistesh ndaj 2 prej 3 pikave kyce (dhe disa te tjerave, dytesore) te asaj linje qe i perkas:
1- Shenjteria e prones private (ketu jemi dakort)
2- Familja (mban qendrime shume te dyshimta)
3- Kohezioni social i kombit (mban qendrime shume te dyshimta)
Kuptohet qe neomarksistet si armiq te vetedeklaruar te ketyre 3 pikave, jane me te rrezikshmit ne absolut, nuk behet fjale fare te puqemi ndokund.
DI, ti e kupton vetë besoj që nuk je duke kapur thelbin… të mjaftojnë bishtat. Unë të dhashë disa të dhëna për mënyrën sesi po shkojnë drejt zgjidhjes, thjesht nisur prej protestave të vjetshme. Do më duhej shumë kohë për të përshkruar sesi shumë gjëra kanë ndryshuar nga vjet. E vërteta është se kanë ndryshuar, ti merre si të duash.
E shikoj se nuk mundem të të bind përderisa ke gjetur “barbarët”, një lloj zgjidhjeje janë dhe ata.
Ja po të jap dhe një të dhënë të fundit: Emigrantëve të lindur në Greqi, do u jepet shtetësia greke.
Dhe a e di se çfarë do të thotë kjo? Një emigrant shqiptar, me fëmijë të lindur në Greqi, përpara kësaj mënyre trajtimi që i ofron tani shteti grek, për të ardhmen e fëmijës dhe të vetën, nuk do as tia përmendin pa le më të merret me një kryeministër që del në dritare dhe tall protestuesit duke ngrit gishtat lart. Apo që evokon ngritjen e diktatorit nga varri…
Poshtë komunizmi plako.
Jane formale dhe skane lidhje me thelbin e protestave.
Ato gjera mbi emigrantet Greqia do i bente se e detyron komuniteti europian.
Biles ne Itali eshte Fini qe po flet edhe per te drejten e votes ne zgjedhjet lokale, qekur e zuri delli liberal.
Sidoqofte ska lidhje as me thelbin e protestave, as te temes e as te replikave te mia, eshte thjesht nje lloj menyre qe gjete per te kaluar ne personale e per te thene ate qe the, ke gjetur barbaret e s’ha pyke…nejse, po pate ndonje gje tjeter ketu jam …
Nese do flasim per qesharaken, qesharakja eshte kjo me poshte:
“Nga e di ti do me pyesesh qe aspirata eshte te qenit ‘kuader i larte’ ?
Sepse teorite qe burojne nga Marksizmi, kur e sjellin tek konkretja ‘mendimtarin marksist’ e kthejne ne ‘kuader te larte’ se ashtu e kerkon praxis.
Lenini eshte zhvilluesi/permiresuesi i ‘praxis’, ajo pjese ku Marksi la vertet boshlleqe per arsye te kuptueshme.
Ajo qe aspirohet ketu nga krahu jot, eshte : Te behem dhe njehere nuse, pa di une si nuseroj.”
Je duke ngaterruar aq keq njerezit me veprat, premtimet me perceptimet, sa qe eshte e qesharake te vazhdosh. Por me qe pretendon se e hake dhe humorin, po, ke te drejte qe Erion Veliaj i ka dhene knock down opozites qytetare; qe opozita e mandatuar po ashtu i ka dhene knock down kesaj opozite qytetare; por knock out-in po e jep ti: duke pranuar nga nje krah “degjenerimin” e vlerave demokratike te shtetit (pak rendesi ka, pervecse ndoshta historike, ne eshte perendimor apo lindor ky degjenerim: eshte degjenerim ne rradhe te pare i shtetit), dhe duke shfaqur bindje te pabaza nga krahu tjeter, se nje kritike aktive, jo vetem ne fjale, por edhe ne rruge, ka si qellim “marrjen” me dhune te shtetit, eshte KO teknik ndaj opozites qyetare. Po, kritika radikale, aktive, ka per qellim RREZIMIN (po t’a shruaj me shkronja te medha si Zizek, me qe s’merrke vesh ndryshe) e shtetit, per kete te jesh i bindur – por te jesh i bindur gjithashtu, se ka shtet dhe shtet: ka shtet te dhunes se hapur, shtet te dhunes se fshehur, ka dhe shtet te shendetshem. Dhe te jesh i bindur, qe shteti i dhunes, qofte e hapur, qofte e mbyllur, DUHET RREZUAR, e pervecse me dhune, nuk mund te rrezohet.
Nga nje ane te thashe, nuk ke faj, se ate qe i beri Erion Veliaj opozites qytetare ne Shqiperi, nuk ka Lenin qe t’ia beje. Por nga ana tjeter, me gjithe kete bindje qe shpreh per aspiratat e atyre qe shprehen ne menyre radikale, duke i lidhur keto aspirata me “gjakprishjen” e komunizmit detyrimisht ne Leninizem, dhe pa asnje grimce besimi ndaj premtimit per opozite te perjetshme, pa asnje arsye per te shprehur as edhe dyshimin, le me bindjen, mbi aspiratat e tyre per “kuadro te larte” (cfaredo qofshin keto), you’re gonna make me cumm again, (sidomos po qe se keto “kuadro te larta” te jene nuse, e sidomos po te jene nuse nga ato nuset qe nuserojne).
Shkurt or ti DI, kur flitet per nevojen e dhunes per te rrezuar pushtetin e dhunshem, mos e ngaterro muhabetin me argumenta ad robespierum, ad leninum, apo ad hitlerum, njekohesisht duke vene re hipokrizine e pales tjeter qe sillka po njesoj ad hominem, pasi perderisa biem dakord qe marrja e pushtetit me dhune eshte jashte tavolines, nuk ke pse e sjell ne tavoline atehere kur flitet per rrezimin e pushtetit te dhunshem, pervecse po t’a kesh diversion.
J., edhe une nuk e di se nga kush dhe ku e kisha degjuar por mendoja qe Lenini ne fakt nuk kishte prekur kurre kobure me dore dhe se kishte qene me humani i çiftit te fundit te kuartetit te famshem, çifti i praxis-it.
Nderkohe qe Xha Xhai, i la Romanovet dhe u hodh midis 2691 priftërinjve, 1962 murgjve dhe 3447 kallogreve, te vrare vetem ne nje vit. Jo vetem por u rreshtua haptazi perkrah kallogrese Evdotia te vrare ne manastir per dy kopeke.
Ti dhe LK nuk kishit se ç’ti benit Xha Xhait, D.I. mendoi se ishte rasti te rrotullonte edhe ai shpatezen ne plagen e te majteve, ketu nderhyra une, ne morem hov nga njeri-tjetri dhe arritem te korrim fitore relativisht lehte mbi D.I. Une kisha per qellim ne thelb te tregoja qe jo vetem nuk e kane avantazhin moral por qe perkundrazi avantazhin moral per momentin e kane te majtet dhe te parreshtuarit. Tani une linjen time mbrojtese e kisha bazuar mbi paaftesine tone per te vrare nje mize dhe mbi agresivitetin e zakonshem te te djathteve. Po mbaja nje profil te ulet nga halli se mos Xha Xhai gjemonte serish me numra te tjere te ndonje viti tjeter qe kur pashe nr e faqeve te librit te Amis-it.
Tani ti me pyet pse u distancova nga Lenini. Une nuk e di se ç’te keqe u bente kallogreja e varfer bolshevikeve, apo murgjit dhe prifterinjte, njerez qe jetojne me shume me eren e temjanit sesa me buke meqe nje pjese te madhe te vitit agjerojne. Mua komenti me vlejti sepse u ngushellova disi. Une mendoja se vetem ky yni kishte shkuar aq larg ne marrezine vrastare, tani mesova qe paraardhesi nuk ishte Stalini por Lenini. Se une nuk e di ne ç’liber a tekst te Marksizmit e kishin lexuar keta domosdoshmerine e pushkatimit te njerezve te fese apo te djalerise komuniste te kohes.
Ta kam llafin, poshte leninizmi por vertet. Sa here nga deshperimi per te tashmen, t’ju duket e shkuara me e mire, kujtoni ç’po ju thone, lexoni tregimet e Gjerazit dhe mos harroni qe Lenini neve do te na kish hequr qafe te paret.
Në rradhë të parë, po të drejtohem me gërmën e parë të pseudonimit, se nuk të shkon hiç nick-u që i ke vënë vetes.
E, një vit më parë si sot, krahas protestave të anarkistëve, ndodhi dhe një skandal tjetër në Greqi. Ai i ashtuquajturi “manastiri Vatopedhi”. Shkurtimisht historia është si më poshtë:
Ky manastir, kërkon një pronë të vetën të cilën e ka marrë me ferman sulltani këtu e qindra vjet më parë. Në pamundësi për t’i dhënë pronën e kërkuar, është kompesuar me një pronë në tjetër vend. Gjatë tratativave të vlerësimit të truallit etj, mendohet të jenë shkaktuar dëme në arkën e shtetit me miliona euro. Çështja ndiqet nga prokuroria akoma. Të dyshuarit kryesorë janë igumeni i manastirit Efrem dhe një murg. Pasi i kanë hyrë thellë çështjes, u mësua se ky Efremi, na kishte “fëmijë shpirtërorë”, të paktën dy a tre ministra, përveç lidhjeve të tjera të thella me politikën.
Shkojmë në epokën cariste. Shenjtori më i njohur i Rusisë, është “shën” Serafimi i Sarovit. Ndër mrekullitë e këtij shenjtori po të veçoj dy:
Lënia me barrë e careshës, pas notimit të kësaj të fundit në burimin personal të Serafimit dhe një rast ku disa bujkrobër dënohen prej tij se kishin vjedhur ca plaçka e sende prej feudalit.
Serafimi është shenjtëruar prej familjes së carit në vitin 1903.
Xha xhai flet gjithashtu edhe për krishtërimin si feja e deles dhe faqes tjetër, po nuk është fare ashtu. Ka shumë shembuj kriminelësh në kristianizëm që u puthen ikonat prej shenjtori të varura në kisha.
Madje dhe DI, do binte dakort për këtë. Kriminelët, janë bërë shenjtorë. Po kjo punë e fesë është ca delikate, sepse është një botë e tërë, brenda së cilës duhet jetuar në një farë aktualiteti me të, për tu analizuar.
Vijmë te Lenini… atë që shkruajte ti, unë nuk e them dot, se ishte zanafilla e së keqes. Më shumë ishte produkt i të keqes sesa zanafilla e saj. Leninin nga ana tjetër, nuk e mbaj dot si idhull, apo të bëj be në emër të tij. Në fakt Lenini është gozhdë e cila me raste mbërthen çdo të majtë në majën e vet, ose i lejon të djathtit të varë armët e antikomunizmit në të.
Për më tepër, Lenini jetoi në një kohë ku forca e idesë, përkonte me forcën e shpatës. Për epërsinë morale të së majtës, bie dakort me ty, madje do e shkruaja se është fatkeqësi të mbështetësh një ide moralisht të lartë me shembuj praxis moralisht të ulët.
Unë sugjeroj përsëri ta shikojmë të shkëputur nga emocionet. Dhe një ditë kështu do shihet. Në të njëjtën mënyrë siç shofim priftërinjtë sot, ndërsa dimë se në mesjetë pararendësit e tyre, digjnin “shtrigat” për t’i pastruar prej mëkatit. Pikërisht siç bënte shteti shqiptar në emër të marksizmit- thotë Xha xhai dhe DI.
Besoj se çdokush duhet të kuptojë se nuk është e shkuara që tërheq. Është ideja. Armët ne sot i shohim në muze, ose luajmë me pistoleta lodër, apo në pc, në kohën që po flasim, armët hidheshin mbi sup, lidhur me gjalmë.
Larg qofte prej meje deshira e te keqmenduarit dhe te treguarit me gisht te atyre qe nuk pranojne me mua apo nuk mendojne njelloj si une, por bonifikimi i teorive te te majtes se shekullit te 20, perpjekja per ta shkeputur ate nga praktikat e saj – te vetmet praktika qe ajo teori ishte ne gjendje te materializonte – eshte ne rastin me te mire nje perpjekje per kapercim logjik, ose ne rastin me te keq nje pamaturi qe mund te justifikohet.
Ne sallat e gjyqit, ne kohen e Romes se lashte, prokuroret kishin zakon te perdornin nje strategji retorike qe pak a shume do te ishte ne kete forme:
“Vladimir Ilic Lenin eshte ketu para nesh i akuzuar per vrasjen e 8100 veteve. Vrasje ne mase: ky eshte krimi i tij. Per kete arsye une nuk do te permend perpara ketij trupi gjykues se si ai genjeu njerezit, duke i bindur e mashruar ata se vlerat abstrakte kane me teper vlere se sa gjerat konkrete. As nuk do te permend ketu se si ai ishte autori dhe realizuesi ne shkalle te gjere i asaj praktike sociale , aq kunder natyres shoqerore te njeriut, ku prodhimi i simboleve privilegjohet mbi jeten materiale. As nuk do te permend ketu influencen e tejmasshme qe ai ushtroi ne nje numer te madh njerezish, si pasoje e se ciles per nje periudhe jo te shkurter, nje numer jo i pakonsiderueshem i races se njeriut iu neshtrua nje organizimi social i cili, ne kundershti me natyren e njeriut, vlereson dhe ve ne piedestal intelektin mbi praktiken. Jo. Une do te perqendrohem vetem ne akuzen qe kemi para nesh: qe ai eshte vrases i 8100 veteve…”
O Zot na ruaj nga profete te tille, te vjeter e te rinj. Njeriu i shkrete eshte nje qenie sociale. Ai nuk eshte prodhim i shoqerise…
U shtuan e u gufuan aq shume velat ne kete anije sa ben vaki po t’ja shtrengosh te gjithe litaret te marre qiellin.
Lulian, nuk e di pse nxitohesh e, aty ku mund e duhet te ngresh pyetje nuk jep pergjigje te mundeshme por ligjeron ne absolute; te vecoj: “…shteti i dhunes, …pervecse me dhune, nuk mund te rrezohet.”
A ka shtet te jodhunes? C’do futim tek dhuna? Mos do nenkuptojme vetem dhunen e armatosur? Nga anat tjeter, mos eshte shteti, ai i kryes se heres, per te cilen Zhizhek thote se u vu dhunshem, marrveshje-arsye-jodhune? Ne u vu dhunshem, a nuk i bie ta kene vene vete ata qe duan ta RREZOJNE dhunshem? A eshte hilja dhune?
Shtetet e dhunes me te eger (komuniste) rrezuar se fundmi nuk u rrezuan me dhune! Por edhe sikur te me bindesh (metoda e bindjes eshte famekeqe) se komunizmin e rrezoi Azem Hajdari me te tjeret, si mund ta provosh se keshtu, dhuna rrezohet me dhune, ka per te ndodhur gjithmone.
C’eshte ky shtet i shendetshem?
Mos eshte shteti qe s’qeveris fare?
CD, faktikisht ti e ke mire nga nje krah, cdo supozim duhet pyetur, sic pyet. Por nuk me ke matur mire kur mendon se ai pohim i imi ne absolut nuk qendron. Dhe une me duket se nuk kam lene shume shtigje per te menduar se kur arrin nje pike kritike pohimi se “shteti i dhunes mund te rrezohet vetem me dhune,” nuk eshte absolutisht i vertete. Pastaj varet se cdo te thuash me ligjerim absolut. Nese kushti qe kam vene per kete ligjerim nuk e lejon kete ligjerim te jete absolutishti vertete kur kushti eshte i dhene, dhe absolutisht te pavertete ne mungese te ketij kushti, nese ky kusht pra, nuk te bind per mungesen e absolutizmit, nuk di c’mund te te binde?
Mund t’i hyme debatit historik dhe te veme ne dyshim faktin se revolucioni i kadifte qenkesh vertete i padhunshem, ne rradhe te pare, dhe qe qenkesh revolucion ne rradhe te dyte. Ne dac nga nje krah ne dac nga tjetri. Por ja t’a marrim te qene qe ishte revolucion dhe ishte i padhunshem, kush eshte arsyeja qe nuk kishte dhune. Ndalimi i dhunes nga vete shteti, pezullimi i vete shtetit, duke pare qe gjendja po shkonte drejt urise masive per pothuaj gjithe Europen Lindore, po te ruhej shteti i dhunes? Por mos me thuaj qe po te ruhej shteti i dhunes nuk do plaste dhunshem?
CD, une do te terheq vemendjen edhe njehere per nga Benjamin, Kritika e Dhunes se Kulluar. Nese do perkufizojme shtetin e dhunshem apo te padhunshem qofte, na duhet me pare te perkufizojme dhunen. Qe te perkufizojme dhunen duhet t’a shohim ne dy kuptime, si mjet qe ka per qellim paqen, dhe si dhune. Nga keto te dyja, vetem dhuna si dhune eshte ajo e kulluara, dhuna transparente. Dhuna per paqe, lufta per paqe, etj, nuk jane me pak te dhunshme se dhuna e kulluar, por ja qe dilkan me te justifikuara.
Tani, kjo dhune per paqe eshte “rule of law,” forca e ligjit; Paqja eshte anomia qe justifikon ligjin; dhe ligji vete eshte ekskluziviteti absolut me dhunen.
Mirepo ligji nuk vjen vetvetiu, paqa e ardhshme nuk ka marredhenie shkakore me te sotshmen. Pas venies ne dukje te ketij misticizmi prej te ardhmes, eshte mese logjike venia ne dukje e faktit qe pikerisht forca ligjore fsheh, apo mistifikon, nje dhune te brendshme qe legjitimon vetveten, si dhe argumenton Zizek.
Keshtu qe pergjigje te thjeshta per sa i perket nje shteti te padhunshem, nuk ka, sepse thelbi i shtetit del dhuna nga nje krah, dhe misticizmi nga krahu tjeter.
Misticizmi i kulluar pretendon se shteti i padhunshem ekziston. Nderkaq, me gjithe kete pretendim, qe per fat te keq ky eshte edhe pretendimi i sotshem, dhuna eshte gjithsesi e maskuar.
Ajo qe Lenini ve ne dukje, per Zizek, eshte pikerisht fakti qe shtet te padhunshem, nuk ka. Gjithe cka mund te kerkohet nga shteti eshte transparenca mbi dhunen qe perdor, dhe jo maskimi i kesaj dhune per interesa te vecanta.
NESE kjo transparence NUK JEPET nga shteti, atehere ky eshte shteti i dhunshem qe DUHET ABSOLUTISHT RREZUAR, qofte dhe me dhune.
Nuk eshte pune velash.
Eshte thjesht pune paresh.
http://www.telegraph.co.uk/finance/comment/ambroseevans_pritchard/6630117/Greece-tests-the-limit-of-sovereign-debt-as-it-grinds-towards-slump.html
Nuk po e marr vesh pse nuk është përmendur Weber-i akoma në këtë diskutim teorik për shtetin e dhunën.
Është si të diskutosh natyrën e shpejtësisë së dritës, pa begenisur të zësh në gojë Einstein-in.
Kur them Weber-i, kam parasysh përkufizimin e tij të shtetit si “komunitet njerëzish që ka monopolin e përdorimit legjitim të forcës fizike brenda një territori të dhënë”.
”””duke pranuar nga nje krah “degjenerimin” e vlerave demokratike te shtetit (pak rendesi ka, pervecse ndoshta historike, ne eshte perendimor apo lindor ky degjenerim: eshte degjenerim ne rradhe te pare i shtetit), dhe duke shfaqur bindje te pabaza nga krahu tjeter, se nje kritike aktive, jo vetem ne fjale, por edhe ne rruge, ka si qellim “marrjen” me dhune te shtetit, eshte KO teknik ndaj opozites qyetare. Po, kritika radikale, aktive, ka per qellim RREZIMIN (e shtetit).”””’
Se pari mos u fshih pas opozites civile, ky koncept ska pike lidhje me neomarksistet e anarkistet qe shihen rrugeve e kunder te cileve po flisja.
Opozita civile ka ne thelb mohimin e dhunes si mjet per marrjen e pushtetit.
Se dyti kur flas per degjenerimin e njeriut, nuk e kam mendjen tek shteti, sepse eshte budallek me brire te mendosh se shteti mund te degjeneroje, mund te degjeneroje forma e qeverisjes por jo shteti. Kur themi shteti degjeneron kemi te njejtin koncept si ‘qeshi klasa’.
Prandaj dhe une fola per sistem kapitalist dhe formen e demokracise (qeverisjes) qe sjell.
Ti biesh konceptit te shtetit eshte si ti biesh samarit, pasi shteti nuk eshte asgje me shume sesa samari.
Ja ta zeme (ka qene nje karikature) se te varferit jane gomari, te pasurit i kane hipur ketij gomari, atehere edhe ne kete rast shteti eshte samari, qe i duhet te pasurit qe te jete komod mbi gomar.
Tani ti thua se po te asgjesojme samarin te varferit sdo jene me gomari e sdo vuajne me a thua se gomarin e ben te tille samari.
Qendrimi jot ndaj shtetit eshte absurd, eshte ne valen e koncepteve abstrakte qe marrin neomarksistet per te spekulluar.
Shteti lindi si nevoje e shoqerise per te rregulluar dhe stimuluar zhvillimin e saj, dhe historia e deshmon, deshmon superioritetin e shoqerive shteterore ndaj atyre joshteterore.
Ti perseri mbron nje teori antihistorike.
Tani kalon tek dhuna e shtetit dhe flet per transparencen e dhunes se shtetit e se transparenca qenka kriteri ne nje shtet u dashka permbysur apo jo.
Idiotllek me brire dreri. Nese shteti vret 1 milion dhe ben transarence atehere shpeton, nese vret 1 000 po nuk ben transparence atehere duhet rrezuar…
”””’Ti dhe LK nuk kishit se ç’ti benit Xha Xhait, D.I. mendoi se ishte rasti te rrotullonte edhe ai shpatezen ne plagen e te majteve, ketu nderhyra une, ne morem hov nga njeri-tjetri dhe arritem te korrim fitore relativisht lehte mbi D.I. Une kisha per qellim ne thelb te tregoja qe jo vetem nuk e kane avantazhin moral por qe perkundrazi avantazhin moral per momentin e kane te majtet dhe te parreshtuarit. Tani une linjen time mbrojtese e kisha bazuar mbi paaftesine tone per te vrare nje mize dhe mbi agresivitetin e zakonshem te te djathteve.”””’
E dashur evonuara, me pelqen qendrimi jot mazokist ndaj fitores, me kujton ate batuten; ja derrmova grushtat me fytyren time.
Avantazhi moral qe paskesh qene qellimi yt, me duket kulmi i cinizmit, pas 45 vjet diktature te majte, pretendohet avantazh moral… Duket qe me moralin politik paske probleme.
Ne Itali e djathta per shkak te 20 vjecarit fashist u penalizua moralisht per 50 vjet.
Tani le te shohim se cili eshte argumenti yt; paaftesia juaj per te vrare nje mize… ne fakt nga diskutimi del qe qe ‘juve’ su ben shume pershtypje numri i te vrareve, ndersa ti ke simpati per lulianin qe mbeshtet vrasjen e ‘nje klase’.
Kjo mosvrasja e mizes qenka tipike per humanizmin e moralin tuaj, si ajo puna e komisarit qe permendi xha xhai.
Nderkaq ne te djathtet qenkemi inferiore moralisht se jemi shume agresive ndaj krimineleve neomarksiste, qe djegin cu del para.
Tani une mund te arrij ta kuptoj ta zeme J. se ende ska perfunduar pergatitjen filozofike, po ty qe e ke perfunduar e kam te veshtire….
”””Besoj se çdokush duhet të kuptojë se nuk është e shkuara që tërheq. Është ideja.””’
J. po hidhi nje sy cdomethene ‘filosofia della prassi’ apo filosofia e transformimit te realitetit dhe jo e interpretimit.
Mos u hallakat kot te shkeputesh Marksin nga Lenini apo Enveri, apo Maoja apo Kastroja.
Lenini nuk i levizi presjen Marksit (menyra me e mire per te zgjidhur nje perplasje eshte te mos kemi 2 pale), por permiresoi praxis, si do funksiononte partia, si do behej imtesisht revolucioni, si do kalohej nga partia ne parti-shtet etj.
Kur dialektika marksiste perjashton mundesine e sintezes, meqe kjo nuk eshte e verteta por eshte serisht kaos, praktikisht po i thote Leninit, Enverit apo Lulianit apo mua, se meqe konflikti eshte i pasur i varfer, atehere sinteza nuk eshte e verteta por sundimi i njeres pale.
Pra e verteta sipas dialektikes marksiste eshte asgjesimi i klases kapitaliste, sepse ajo eshte premesa fallso, pra e vetmja e vertete eshte proletariati.
Tani nje njeri me dy pare tru qe do te zbatoje Marksizmin, si ne shek 20 si ne shek 21 ashtu edhe ne shek 27, gje e pare qe do beje eshte asgjesimi (fizik, mendor,shpirteror) i kapitalisteve.
Ti qe mesa duket Marksitsa i ke kaluar siper, kujton se kjo puna e domosdoshmerise se krimit, varet nga rrethanat.
Por eshte thelbi i cdo teorie marksiste, asgjesimi fizik, mendor apo shpirteror i kapitalisteve apo cdokujt qe mbron pronen private.
E thene ndryshe, nese ti je neomarksist nese kalon ne praxis e ke te domosdoshme te me asgjesosh mua fizikisht, menderisht apo shpirterisht, sepse une mbroj pronen private e quaj te shenjte dhe mbeshtes sistemin kapitalist.
Kush ka sy te shikoje, kush ka veshe le te degjoje- tha Ai.
Po nuk më duket çudi pas këtij trajtimi ta mbash foton e Marksit përpara duke i bërtit.
Është më shumë dhe më pak se aq Marksi, DI. Megjithëse çtë të them unë… ti ke frikë mos anarkistat të marrin pushtetin. Se ça lesh do e bëjnë anarkistat pushtetin vetëm ti besoj se do jesh në gjendje ta thuash.
Megjithatë deri pak më parë të rezultonte se gjithë çka bënin murgjit, ishte të hanin paksimadhe.
U ndjeva ca keq, duhet ta them, kur mora përsipër të të përgjigjesha më lart. Është vërtet i hollë argumenti që varet në këtë temë.
Po fundja gjithsecili bën ç’i thotë mendja, apo ç’i thotë zemra, ose kombinimin e të dyjave.
Edhe pseudonimi tënd i ri, këtë kuptim ka. Forma e saktë e emrit duhet të jetë Eυδοκια. Shqiptohet Evdhoqia, mbase Dhoqina e famshme e baladës. Dhe do të thotë “zotëroj argument” apo “kam mendim”.
Ta gëzosh nick-un e ri. Unë timin nuk e ndërroj në Josif.
Dies Irae.
këtu e kryqëzove historizmin ndër shqiptarë. Çne që po u referohesh arsyeve historike në një temër tjetër, duke folur pa teklif “…për arsye historike…”? “Standard me dy faqe” (duhet t’)i themi shqip.
”””Dies Irae.
këtu e kryqëzove historizmin ndër shqiptarë. Çne që po u referohesh arsyeve historike në një temër tjetër, duke folur pa teklif “…për arsye historike…”? “Standard me dy faqe” (duhet t’)i themi shqip.”””
Me duket se ti ngaterron nga mosnjohja, historicizmin (storicizmin qe perdora) me historizmin ne mund ta quajme keshtu.
Historicizmi eshte si puna e shkencizmit, e ktheh historine ne ideologji, ashtu si shkencizmi e kthen shkencen ne ideologji.
Kuptohet, qe une mund te akuzoj shkencizmin e njekohesisht te perdor argumente shkencore, ashtu sikunder te akuzoj historicizmin e te perdor argumente historike.
Nese ti me provon qe arsyet historike qe une perdor hyjne ne historicizem e jo ne logjiken e linearizmit relativ te historise, une bej menjehere ‘mea culpa’….
Në shqip nuk ka term “storicizëm”, as “historicizëm”, e as “shkencizëm”. Përpara se të postoja çka postova, kontrollova dy fjalorë, një të Shqipes e një Italisht-Shqip, botuar atëherë kur fjalorët peshoheshin mirë. Ta ripohoj që gjeta historizëm, dhe storicismo-n që përdore ti e që përkthehet historizëm sipas fjalorit që përmenda.
Mund edhe të provoja, por “arsyet historike: që ti përdor nuk e ke radhitur gjëkundi. Nga ky togfjalësh i yti tek tema Sublimin i Munguar:
Shqiptarët për arsye historike nuk mund të prodhojnë dot një sistem demokratik.
unë nuk mund të prodhoj ato që supozohet se duhet t’i radhisësh t’i.
Nuk ia gjej dot fillin mendimit tënd që, ndoshta padashur, ti e shtjellon mbi kategori që ose nuk ekzistojnë, ose ndërrojnë njëra tjetrën nga postimi në postim, si basketbollistët gjatë ndeshjes.
xhaxha,
mqs je ne NY bej derman dhe shko ne nje librari dhe bli nje liber qe quhet Lenin’s Tomb.
Pasi ta lexosh (duke e mbajtur tek koka e krevatit si ai libri tjeter) hajde na jep nje kafe qe te te flas ca me shume per te dhe Rusine qe la pas, ashtu sic e njoh une.
Une kontaktin personal me ate cka bere Lenini e kam pasur kur kam visituar Samara mbi vollge, nje qytet ne Rusi ku Lenini praktikoi LAW ne fillimet e karieres se tij.
eshte shume komplekse figura e tij, dhe mund te meren per te besueshme faktet qe Remnick (autori i librit) ka paraqitur aty.
me vjen mire qe dhe experiencat e mija, jane te ngjashme me ato te autorit te librit qe ka pyetur ndermjet njeresve te famshem dhe njeresit e thjeshte ne te kater anet e rusise lidhur me ate cka mendonin dhe si e perceptonin Leninin dhe pse. po prape e veshtire te shohesh thelle ne gjithe figuren e tij.
Ndryshe nga shume udheheqes ruse, deri ne te fundmit e perestroykes, akoma nuk ka nga ata qe mund te krahasohen me te per nga madhesia e figures se tij. Ai beri per rusine gjera qe nuk mund te krahasohen.
elemente te revolucionit qe ai beri jane te pakrahasueshme me ate cka ehste rusia dhe legjislacioni
i saj sot.
pastaj pushteti vertet u kalb dhe politikat e tij eci mbi jete njeresish. kaloi si hitleri ne stupidity, kur filloi te mendonte qe sa me shume borgjese e klerike te vriste aq me e afer fitorja totale e proletariatit do ishte. pastaj kaloi ne histeri, kur nuk mund ta mbante me vehten dhe kerkonte vetem diktature dhe viktima.
po prape me beso nuk krahasohet me emra qe ke sjelle ti ne kete shkrim. pra eshte shume e rendesishme te heqesh paralelet ku do e krahasosh me te tjeret sepse shume gjera te tjeret as nuk i kane.
Lexoje i dashur lexoje kete liber se ca gjera nuk i kemi ditur sagllam as ne e as akademike te letrave qe e kane pare rusine vetem ne harte, ose kane kaluar shkarazi ne moske e st.pertersburg, dhe me ate rast kane menduar qe e moren vesh se kush ishte lenini.
Patjetër do ta lexoj – sapo e bleva; në fakt kisha dëgjuar shumë për këtë libër dhe e kisha ndërmend ta merrja në dorë, dikur.
Unë kam mësuar shumë për Leninin nga libri i Dmitri Volkogonov, i cili gjykohet si më autoritari për fushën dhe nga të paktët që mbështetet në arkivat sekrete të PKBS.
Atje kam parë dhe konfirmuar që Lenini është ideatori, ndër të tjera, i totalitarizmit, censurës, terrorit të kuq, plaçkitjes së përgjithshme të popullsisë civile dhe dhunës si instrument politik abstrakt. Volkogonov ka shfrytëzuar një numër të madh dokumentesh që nuk i njihte kush, deri në fund të viteve 1980.