Ky është një nga ato slogane që tingëllojnë si të AKZ-së, por në të vërtetë, kërkimet e mia në Internet (e pranoj, fare të shpejta), nuk ma konfirmuan këtë.
Përkundrazi, e gjeta tani së fundi të thënë e të përsëritur, në dy fjalime të Berishës.
Më parë, në një fjalim përshëndetës, për çeljen e veprimtarive të 100-vjetorit të Pavarësisë, ku kryeministri shqiptar tha:
Në çdo rrethanë, çdo kohë e çdo furtunë qëndruam së bashku, thellë në zemrën në aspiratën e shqiptarëve qëndron parimi një komb një qëndrim. Asgjë nuk mund të ndajë dhe të copëtojë shpirtin e një kombi, trupin po, por shpirti është një i pandarë. Shpirti i një kombi është liria e tij dhe është e pandarë, ndaj lavdi Zotit ne vijmë sot të lirë në këtë sallë, sepse qëndruam së bashku […]
Më pas, në ceremoninë përkujtimore të Kuvendit të Lezhës para dy ditësh, ku i njëjti Berishë tha:
Të nderojmë Kuvendin e Lezhës, ditë në të cilin burrat e këtij vendi vendosën për lirinë e tij. Në këtë qytet lindi parimi i bashkimit të shqiptarëve, parimi i shenjtë një komb një qëndrim. Shqiptarët u bashkuan në lidhjen e Lezhës, kapitullin më të ndritur të historisë kombëtare.
Se çfarë do të thotë pikërisht ky slogan, ose “parim i shenjtë” siç e quan kryeministri shqiptar, unë nuk e gjej dot, sikurse nuk e gjej dot sintaksën ose rendin e duhur: një komb një qëndrim, apo një qëndrim një komb?
Edhe sikur ta marrim për të mirëqenë që një komb mund të ketë vërtet një qëndrim dhe që kjo të jetë diçka e dëshirueshme, prapë nuk është e qartë se si do të shprehet ky qëndrim, nëpërmjet cilave instrumente. Një bashkësi qytetarësh, në një vend demokratik, i shpreh qëndrimet e veta me anë të përfaqësuesve në Parlament, ose nëpërmjet një referendumi; po kombi si do t’i shprehë këto qëndrime të vetat unike?
Veç kësaj, si do të pajtohet ky parim, një komb një qëndrim, me parimin pluralist që qëndron në themel të Republikës?
Pyetje që për mua mbeten pa përgjigje, edhe pse mirëpres versionet tuaja.
Ideja që shqiptarët mund (madje duhet) të veprojnë së bashku, si komb, vështirë se mund të ndahet nga ato kontekste gjeopolitike kur është fjala për ekzistencën dhe, aq më tepër, mbijetesën e kombit tonë.
Ndërkohë, slogani vetë, “një komb një qëndrim” duket ta ketë prejardhjen nga aspirata e bashkimit kombëtar.
Dhe nëse është kështu, atëherë edhe tundimi im për t’ia bashkëlidhur lëvizjes AKZ-së nuk ka qenë dhe aq i gabuar sa ç’kujtoja.
Kështu një shkrim në faqen tifozat.com ku ndër të tjera thuhet se “Stadiumi Qemal Stafa ka kohë që e ka firmosur bashkimin e trojeve por juve që nuk keni ndërmend të ndjekni këtë shembull do të pendoheni”, mbyllet me sloganin “një komb një qëndrim një flamur.”
Njëlloj, një faqe që i përket forumit “Ushtria kombëtare shqiptare – UKSH”, shpalos një farë programi sintetik, të nyjëtuar sipas ekuacionesh të thjeshta të tipit: një shtet një flamur/një komb një qëndrim/një komb një flamur/një komb një abetare/një komb një qeveri/një komb një histori/një komb një ushtri/një komb një kombëtare, etj.
Është fjala, kështu, për artikulime dëshirash për bashkim kombëtar – dhe në këtë rast slogani vetë, “një komb një qëndrim” i referohet pikërisht kësaj dëshire, e cila duhet t’i bashkojë gjithashtu shqiptarët: jo vetëm të bashkohemi në një shtet, por edhe të bashkohemi në qëndrimin tonë pro bashkimit.
Në fjalimet e veta, Berisha nuk përmend Kosovën, as Shqipërinë etnike – por flet në mënyrë enigmatike për “shpirtin e kombit” (Volksgeist) dhe për “lirinë”. Vëzhguesi pragmatik do të shihte, te ky përvetësim slogani nga ana e kreut të ekzekutivit shqiptar, një përpjekje për të luajtur lojën politike me gurët, aq të suksesshëm, të AKZ-së.
Për fat të keq, mua kjo “një komb një qëndrim” më kujtoi diçka tjetër fare të pashijshme, dhe pikërisht sloganin nazist Ein Volk, ein Reich, ein Führer. Natyrisht, në versionin shqip mungon referenca kyçe ndaj Führer-it… përveçse kur sloganin shqip e shqipton Berisha vetë, të cilin nga shumë anë e akuzojnë për autokrat.
[Të gjithë atyre që do të më akuzonin këtu për argument ad Hitlerum, po u përgjigjem se eksperienca naziste nuk është tabu në debatet politike; dhe se të flasësh për tundime të tilla të skajshme, brenda neo-kombëtarizmit shqiptar, nuk do të thotë të vrasësh debatin, duke e reduktuar te Hitleri si gogol; dhe më në fund se, përkundrazi, në debatet tona, rol të ngjashëm pezullues luan përmendja e vetë bashkimit kombëtar.]A ekziston rreziku i një shqiptimi autoritar-populist të dhunshëm në politikën shqiptare, të mbështetur në alibinë morale të kombëtarizmit?
Unë besoj se ekziston, pa çka se ky rrezik është i shpërndarë përgjatë krejt spektrit politik – meqë dhunës së tifozerive që ka mbledhur AKZ-ja i përgjigjet Ein Volk-u në gojën e Berishës kryeministër dhe nostalgjia e rrëmbushur për Enverin dhe metodat e tij, që ka kapluar paleo-militantët e PS-së.
Në përgjithësi, në ndjenjën politike shqiptare, po vërehet një bezdi e madhe me demokracinë, parimin pluralist dhe Tjetrin si të tillë – që këtej edhe psherëtima lehtësuese, që lëshojnë të gjithë këta autoritaristë spontanë, sa herë që përsëritin fjalëzën totalizuese një një një.
[Ti që ngrihesh kundër meje dhe lëvizjes sime, mos je gjë edhe kundër Bashkimit Kombëtar?]Viti i 100-vjetorit të Pavarësisë është viti më i keq për të ndodhur zhvillime të tilla; sikurse duket edhe nga fakti që kryeministri po huazon terma nga zhargoni politik i atyre që deri dje i pat quajtur aleanca faqezi, duke i luftuar, si të thuash, me armët e tyre.
Çfarë do të thotë, pra, një komb një qëndrim? Nuk do të thotë asgjë. Slogani merr shumë kuptime, në varësi të përdoruesve: ndryshe në një këngë të Etno Engjujve (Flamur i lirisë hero i pavdekshëm jam/Një komb një qëndrim për këtë tokë jetoj), ndryshe në një fjalim kushtuar Lidhjes së Lezhës (ose një epoke kur kombi, në kuptimin modern të fjalës, nuk ekzistonte), ndryshe në një program tifozash të futbollit, ndryshe në një banderolë të një mitingu anti-serb në Prishtinë.
Dhe meqë slogani nuk do të thotë asgjë, atëherë ai është i gatshëm për t’u kooptuar dhe përdorur, prej të gjithë atyre që duan t’i bien shkurt në politikë, duke mënjanuar me dhunën e të drejtit gjithçka që u del përpara dhe i pengon në synimet e tyre.
Do ta quaja, atëherë, slogani i buldozerit, ose slogani një komb një qëndrim një rruspë; i cili mund të ketë lindur vërtet në kontekste emocionesh për bashkim të kombit, por tash e tutje është i destinuar, në mos i dënuar të përdoret kryesisht për të eliminuar pluralitetin e mendimit, kundërshtimin dhe diversitetin e zërave.
Hera e pare qe e degjoj qe shprehja nje komb nje qendrim paska lidhje me nje volk, nje reich dhe nje fyhrer te Gjermanise naziste. Nuk e di si te ja ve emrin kesaj pervecse shkaterrim i debatit, kur nje veprim i nevojshem i nje kombi, reduktohet ne etiketime te pakendshme.
Nje Volk do te thote nje popull, nje reich do te thote nje shtet dhe nje fyhrer do te thote nje lider dhe kjo ka baze ne ideologjine naziste, c’lidhje ka kjo me qendrimin e perbashket qe duhet te mbaje nje komb kur i vihet ne pikepyetje edhe ekzistenca?
Berisha po flet per lirine (ashtu sic kuptohet ne perendim) dhe per shpirtin e kombit qe eshte liria, nuk po thote qe ne te kemi nje lider dhe nje shtet qe drejtohet nga nje fyhrer.
A nuk kane nje qendrim amerikanet kur vjen ne pyetje interesi kombetar i tyre? Kundershtimi si thone amerikanet eshte deri kur mberrin detin, dmth kufirin e USA. A jane amerikanet te ngjashem me nazistet dhe kane nxjerre ndonje lider te pazevendesueshem qe e ndjek populli dhe kane ndaluar pluralizmin e mendimeve?
Kjo shprehje (nje komb nje qendrim) mund te jete perdorur edhe me perpara por perdorimin e shpeshte dhe ne tribuna te elites politike e ka gjate luftes se Kosoves. Kur nje pjese e kombit shqiptar ne Kosove po zhbehej nga Milloshevici paria politike ne Shqiperi apo edhe ne treva te tjera, duhet te linte mosmarreveshjet dhe grindjet per te pasur nje qendrim perkundrejt dhunes shteterore ndaj bashkekombasve te tyre.
Nje komb nje qendrim duhet te kemi nese dikush cenon sovranitetin e Shqiperise, Kosoves, kerkon te zhbeje shqiptaret ne Maqedoni, Mal te Zi apo Presheve.
Nje komb nje qendrim kemi pasur ne Lezhe, kur u vendos te luftohej PO, nje komb nje qendrim kami pasur ne kryengritjet antiosmane, nje komb nje qendrim ne Lidhjen e Prizrenit, ne shpalljen e pavaresise, etj.
Tani ne per hir te snobllekut nuk mund te kishim shume qendrime kur ne Kosove masakroheshin civile dhe po spastroheshin etnikisht gjithe shqiptaret atje. Pati ndonje qe edhe kerkonte ndalimin e bombardimeve te Natos kunder Jugoslllavise se Milloshevicit dhe nuk i ndodhi gje. Nje komb nje qendrim nuk ndalon mendimet ndryshe ne nje demokraci ku ne fund vendos shumica dhe ai mendim behet perfaqesuesi.
Nese patriotizmi keqperdoret nga sharlatane si te AKZ-se apo fashistoide nuk do te thote qe ne te distancohemi nga kombi, bashkesia dhe organizimi politik qe kane gjithe shtetet ne Europe.
Eshte paradoks ne fakt kur mbrohet me fanatizem standardi i shqipes per te gjithe shqiptaret, duke quajtur separatise e lokaliste edhe ata qe flasin thjesht per qejf ne dialekt, ndersa ne te njejten kohe ka kaq mllef ndaj nje shprehje te tille si nje komb nje qendrim qe eshte thjesht mbrojtje interesi e bashkesise ne fjale.
Shkruan:
Paske harruar të vëresh edhe që Berisha nuk ka folur gjermanisht.
Nëse kërkon të debatosh me mua, MB, duhet të bësh pak më shumë përpjekje dhe të largohesh nga klishetë infantile që ke përdorur në ndërhyrjen tënde më lart. Fundja, nëse e ke të vështirë si MB, mund të përdorësh edhe një pseudonim tjetër.
Unë nuk shoh të jetë gjë i rrezikuar për ekzistencë kombi shqiptar sot, as në Shqipëri as në Kosovë. Sa për shembujt që sjell nga historia, më duhet të them se në asnjërin prej tyre nuk më rezulton të ketë pasur, as të jetë pretenduar një komb një qëndrim.
Berisha nuk flet për lirinë sikurse kuptohet kjo në Perëndim; sepse në Perëndim liria është para së gjithash liri e individit; ndërsa Berisha po flet për lirinë e kombit (që është, de facto, liri e atij që e sundon kombin). Shqipëria ishte e lirë edhe nën Enver Hoxhën, por shqiptarët si individë, të lirë nuk ishin asfare.
Sa për ShBA, mua (që jetoj këtu) nuk më rezulton ky unanimitet që sheh ti – për fat të mirë. Përkundrazi, kanë qenë momente të shëmtuara në jetën politike të këtushme, ato kur është kërkuar “një komb një qëndrim” jashtë kontekstit të Luftërave Botërore.
Nëse dëshiron të kontribuosh në diskutim, të lutem më shpjego (na shpjego) pse këmbëngul Berisha me sloganin “një komb një qëndrim”. Përndryshe, nëse do të vazhdosh me këtë ton qortues paternalist të fëlliqur, do të përfundosh edhe ti i dëbuar nga blogu.
I nderuar xhaxha, ne po diskutojme ketu, po ti nese ke nevoje vetem per elozhe mos u merzit se edhe keto dime ti bejme.
Per te vazhduar me debatin, njehere duhet te sqarohemi me termat qe perdor. Ti flet per kombetarizem por une nuk e di nese me kete ke ne mendje vetem nacionalizmin apo edhe patriotizmin.
Autoritarizmi ecen krah per krah jo vetem me nacionalizmin por edhe me internacionalizmin. Komunizmi eshte internacional, por e dime te gjithe se si ne teori e ne praktike rezulton diktature dhe totalitar.
Asnjë elozh – vetëm seriozitet, dhe përqendrim te tema, jo te leksionet morale për autorin, meqë leksione morale mua nuk më jep kush.
Me kombëtarizëm kam parasysh nacionalizmin; dhe në kontekstin konkret, mishërimin e nacionalizmit në politikë.
Përndryshe, patriotizmi është atribut i kujtdo që ofrohet për shërbim publik, dhe të jesh patriot nuk ka ndonjë lidhje me të thuash që je patriot; madje për mua një nga karakteristikat e patriotit është që të mos e deklarojë kurrë se është i tillë.
Nuk ka moralizime aty, por nje dore sqarimesh se ajo qe thuhet, sipas mendjes time eshte gabim. Po te hyjme pastaj te bejme asocime me nazizmin a fashizmin per lloj-lloj fjalesh e sloganesh qe na shohin syte ne ligjerimin publik, behemi si Kastriot Myftaraj dhe te jemi te sinqerte na kane shpetuar shume gjera. Ne zgjedhjet e 09 Rama kishte nje sllogan te tipit nje ekip, nje program, nje lider, qe ishte e njejte me nje sllogan te Francos te Spanjes.
Nje shembull qe vjen perseri nga “land of the free, home of the brave”: ne ceromonite perkujtimore ne nder te Martin Luther King, Jr (2011) nje event ishte ONE NATION ONE DREAM. Ka nje enderr per nje komb dhe nuk ma merr mendja se MLK dhe ajo qe simbolizon ai mund te asociohet me ideologji totalitare a diktatura.
OK, dakord. Por meqë më kundërshtove – pse nuk më thua, nëse mundesh, edhe se çfarë kuptimi ka ky slogan, kur e thotë Berisha? Unë që të pyes nuk e kuptoj vërtet. Berisha nuk është gjë lider i kombit, por kryeministër, ose kryetar i një ekzekutivi që, të themi të vërtetën, është diskredituar shumë, pas 23 janarit 2011 dhe konflikteve ndërinstitucionale. Me fjalë të tjera, këtij i kanë dhënë një mandat, sipas programit qeveritar që ka paraqitur dhe që pritet ta zbatojë me zell dhe përpikmëri. Atëherë ç’e ka zënë që flet si Chavez-i, me sytë gjithnjë me lot?
Fjala “komb” nuk eshte llaf i piset (dirty word), se pari, megjithese nga shkrimi(et) ketu s’me duket se kjo premise eshte e tille qartazi, e nese jo, normal qe s’eshte aq e cuditshme qe gjeja e pare qe te vjen ne mendje nga “nje komb nje qendrin” jane hitlerizmat, dhe jo fjala vjen tek gjera te tjera.
The Russians Are Coming, eshte nje film i bukur amerikan. Keshtu me duken dhe keto alarmat per rrezikshmerine e kombetarizmit shqiptar.
Jo, komb nuk është llaf i pistë, edhe pse i janë bërë dhe po i bëhen përdorime shumë të pista.
Xhib, janë përdorimet të pista, jo fjalët.
Se çfarë më vjen ndërmend mua kur dëgjoj atë slogan, kjo është eksperiencë imja, që nuk dua t’ua imponoj të tjerëve – por e gjykoj megjithatë të denjë për t’ua rrëfyer miqve të mi, në blogun tim.
Ndoshta ka edhe të tjerë që u ndodh kështu, ndoshta jo. Atyre që nuk u ndodh, ndoshta nuk u ndodh ngaqë janë pyka dhe nuk dinë asgjë nga historia. Kështu kot po them, xhanëm, mundësi teorike. Pyka mund të jem edhe unë këtu, që më duket slogani pa kuptim, në rastin më të mirë.
Shkrimi më lart nuk është për rrezikshmërinë e kombëtarizmit shqiptar, por për rrezikshmërinë e të gjithë atyre që e kanë përdorur dhe do ta përdorin kombëtarizmin shqiptar për të imponuar atë një një një-në e tyre, prej të dambllosuri.
Po Xhib, a i kupton ti këto shkrime, për të cilat komenton? Se nuk dua të jem i vrazhdë me ty (boll më kanë akuzuar, të paktën për sot), por këto që shkruan ti nuk qëndrojnë fare, në lidhje me ç’them unë, o njeri.
Nuk e kam thene une i pari si nocion, normal, midis te tjerash e kam hasur tek nje shkrim i Kadarese (e permend per te kredituar jo per kredibilitet) qe per nje komb te ndare padrejtesisht dhe artificialisht tendenca e bashkimit (nje-simit) eshte jo vetem e drejte po dhe krejt natyrale, ashtu si gjymtyret e nje trupi veprojne, dhe tentojne te veprojne ne unison.
Por dhe per popuj te tjere te pandare, nje-hesimi eshte krejt natyral, eshte si te thuash tani pse pretendojne gjithe fluturat qe jane te gjitha flutura dhe jo ca flutura ca karkalece.
Jam i sigurt qe djallin mund ta shohim kudo, por ne kontekstin shqiptar te shkuar apo te tashem te shikosh rrezikun kombetarizmit eshte si te shikosh rrezikun e 20 cm bore ne Ekuador. Jam i sigurt qe ndryshimet globale kushedi ca s’sjellin, po gjithmone duke ju referuar te tashmes dhe te shkuares.
Por, jam i sigurt qe mundesia tjeter eshte qe te mos kem nivelin te kuptoj shkrimet e tua xhaxhai.
Me te mira.
Ke lënë jashtë një mundësi të tretë: që ty të mos të bëhet fare vonë se ç’kam shkruar e ç’kam argumentuar unë, por ta shfrytëzosh këtë hapësirë si platformë për të folur edhe ti. Ky do të ishte abuzim, që është akt i dënueshëm (të moskuptuarit nuk dënohet).
Tani, ty të duket fare i pamundshëm ose fantastik rreziku i kombëtarizmit. Po pse vallë? Gazetat e Tiranës flasin veç për çështje kombëtariste, kryeministri mbeti duke tundur flamurin, forumet janë ndezur nga të katër anët, forca më e re politike (AKZ-ja) është puro kombëtariste dhe populiste, e kështu me radhë; nga ana tjetër, parti kombëtariste dhe populiste kanë mbirë anembanë Europës lindore dhe e kanë shëmtuar shumë spektrin politik.
Klima është pra e favorshme për një kthesë autoritariste, pas dështimit të eksperimenteve liberiste dhe pasurimit të shfrenuar të kleptokracive anembanë Lindjes. Nëse Perëndimit nis t’i rrëshqasë toka nën këmbë, për shkak të krizës financiare dhe ShBA ngec në baltërat e ndonjë konflikti të kotë në Lindjen e Mesme, rruga është e hapur për autoritarizmin kombëtarist dhe katundarist edhe në Shqipëri – kush do ta pengojë?
Tani, ky nuk është skenari i vetëm as ndoshta më i mundshmi, por edhe aq i pamundur mua s’më duket, për arsyet që t’i parashtrova më lart. Jam kurioz pse të duket ty kaq i pamundur, sa bora në Ekuador? Se, të ta them hapur, më duket sikur po e tepron pak me këtë të bërit të tjetrit budalla.
“Jam kurioz pse të duket ty kaq i pamundur, sa bora në Ekuador?”
Sepse shqiptaret historikisht kane vuajtur dhe jane percare nga mungesa e theksuar e kombetarizmit, jo nga teprica. Individualizmi dhe egoja ka qene githmone mbi kombetarizminkomb-njefaresoj. Dukshem ne rajon, te pakten, ne jemi ku e ku me pak kombetare-iste se fqinjet. Ne kemi qene dhe jemi anemike sa i perket ndjesise se perbashket ndaj kombit dhe shtetit shqiptar, si ‘me shpirt’ si ne formalizimet e vlerave dhe nocioneve qe bejne pastaj kombin dhe shtetin.
Nje ilustrim i thjeshte modern psh, por shume shprehes per mua; u be nami ne Kosove, genocid, pak vite me pare. Sa alarm apo protesta masive solidarizuese pe ne meme-dheun, ne trungun e Kosoves, Shqiperi?
Ndaj me duket e cuditshme kjo kambane alarmi, po kjo cudi e shprehur mbase fort me nje metafore normal nuk nenkupton se po te bej per budalla, se s’mundem dhe te dua.
Megjithate, mbase eshte ceshtje kendveshtrimesh te ndryshme a mungese njohurish nga ana ime, e them kete te fundit pa ironi. Por ama as nuk e has shume tek te tjere autore kembanen e rrezikut te kombetarizmit/nacionalizmit shqiptar, perkundrazi has ne analiza te tilla, nga shqipo dhe te huaj, perarjen dhe mungesen e kesaj gjeje qe po e quajme ‘kombetarizem’.
Që të kenë sukses këmbanat e alarmit, duhet që dukuria e paralajmëruar të mos ndodhë. E pata trajtuar dikur këtë, te një shkrim me titullin Virtyti i Anti-Kasandrës. Shpresoj që të më dalë fjala këtë herë, në kuptimin që të mos më dalë – ose të mos shprehet ndonjë nacionalizëm toksik në Shqipëri. Kurrsesi nuk dua të them nesër: ja, doli fjala ime – nuk është ky synimi.
Me sa kujtoj, ky sllogan per here te pare eshte shfaqur ne dekorin e nje mitingu mbipartiak, mbajtur ne sheshin Skenderbej diku nga fundi i viteve ’90,gjate fillimeve te konfliktit ne Kosove.
E forta eshte se edhe ato dite, kur jo vetem kombi, po edhe komuniteti nderkombetar duhej pritur te kishte vertet nje qendrim ndaj Miloshevicit, nese me te kuptojme palen problematike ne koflikt, serish, punet nuk dukeshin edhe kaq te qarta. Keshtu, mbaj mend titullin e nje artikulli nga Abdi Baleta, ku ky pyeste slloganin me: “Nje komb, nje qendrim…po cfare qendrimi?”.
Imagjino sot sa bosh rri sllogani, kur ata qe mundeshin te na bashkonin me pahir, kane vdekur (Enveri, Miloshevici)
Mirë e ka pasur Abdiu: një komb, një qëndrim – po kush do ta formulojë këtë qëndrim? Që këtej, slogani ka nevojë edhe për pjesën e Führer-it: një komb, një qëndrim, dhe një udhëheqës që ta artikulojë dhe ta realizojë këtë qëndrim. Me logjikë është kështu. Në praktikë, ndoshta qëndrimi do të materializohet ndonjë ditë vetvetiu, në ndonjë stadium ose gjatë ndonjë gare të peshëngritjes.
Per te perifrazuar nje skeme te njohur, duhet pranuar se qendrimi ekziston (Gatitu!): ne kerkim he per he eshte vetem Kombi, ajo kemba pra qe kerkonte Prijesi, per kepucen ortopedike
Xha xha si shume me yrysht e ke marre kete punen e nje-ve. Mire per Salen qendron, nje komb, nje qendrim, nje Sali (misherimi i Skenderbeut), nuk them jo, por kjo kembengulje per te pergjithesuar nuk gjen mbeshtetje as ne histori ( te kujtoj se edhe Balli Kombetar, aq i akuzuar dhe kontrovers, ne kundershtim nga Partia komuniste, ishte per pluralizem perendimor) dhe as ne tashmeri.
Nuk gjen natyrisht mbeshtetje ne asnje autor te perkufizueshem si nacionalist, qe nga Rilindja deri me sot, pra s’eshte hedhur kurre ndonje teze autoritariste, aq me pak diktatoriale, perkundrazi ne eshte trajtuar me gjeresisht demokracia ne Shqiperi, kjo eshte bere nga autore e/o figura patriotike e/o nacionaliste.
Tre autokracite ne Shqiperi vijne nga identitete politike jonacionaliste.
Zogu nga identiteti turkoshak ne lufte te hapur me nacionalistet
Enveri nga identiteti komunist ne lufte te hapur me nacionalistet
Sala nga identiteti antikomunist, sipas Sh.Rames ne lufte politike me krahun social-demokrat te Levizjes se dhjetorit dhe ate nacionalist, te cilin me pas e gllaberoi.
Nuk e kuptoj, pse ti rri e rri e hap te njejtin diskutim shterp, mbi rrezikun qe i sillka nacionalizmi demokracise.
Ne mungese te argumenteve te pershtatshme vendase, sepse nuk ke absolutisht as edhe nje, si gjithnje ben nje argumentim abstrakt te cilin pastaj e mbeshtet me shembuj te huaj.
Por edhe ne argumentimin abstrakt ben shtremberime te medha.
Pike se pari, te gjitha identitetet nga vete etimologjia e fjales, nga latinishtja ‘idem’- e njejte, njehsim, nenkuptojne detyrimisht njejtesine, dmth kur thua identitet thua nje.
Prandaj edhe eshte logjike qe identiteti kombetar supozon nje-ne, ketu s’ka asgje per t’u hedhur perpjete, eshte krejt e natyrshme.
Nderkaq ne politike, kemi gjithnje perparesi identitetesh, shume identitete ne politike mund te ngelet te paperfaqesuara politikisht apo edhe te papolitizuara fare.
Ta zeme, identitetet fetare ne Shqiperi jane te papolitizuara (po te heqim ate 1% te demokristianeve), kurse ne vende te tjera jane te politizuara, biles kane pasur gjate pushtet e si ne rastin e Gjermanise, jane ende ne pushtet si partia kryesore.
Tek rasti i identitetit kombetar, ky mund te jete ose jo i politizuar, varet nga rrethanat ku gjenden kombet.
Nga keto rrethana varet edhe perparesia identitare qe zgjedhin qytetaret, dikush eshte patriot por vendos si perparesi identitare, identitetin e tij ekonomik, mund te zgjedhe si perparesi ate fetar, ose edhe ate krahinor, varet se kush eshte shqetesimi i tij kryesor.
Keshtu AK-ja qe e ke merak si parti tifozash, kerkon te mbledhe ata qe e vendosin identitetin kombetar si perparesi politike, por kete ben çdo parti nacionaliste ne teori, i kerkon zgjedhesve te vendosin identitetin kombetar para identiteteve te tjera politike.
Nuk eshte se po nuk votove partine nacionaliste nuk je patriot, thjesht ne shkallen tende te perparesive identitare, identiteti kombetar nuk eshte lart.
Prandaj nuk ekziston rreziku teorik i nje-ve.
Unë e shoh kështu çështjen: tundimi anti-pluralist është i gatshëm ndër shqiptarë, sikurse e shoh të shfaqet në çdo forum. Kombëtarizmi i jep këtij tundimi alibinë paternaliste që i duhet për t’u realizuar faqeza.
Përndryshe, nuk është e thënë që argumentet për rrezikun totalitar që vjen nga kombëtarizmi t’i marr doemos nga historia e shqiptarëe – edhe pse, tek e fundit, vetë regjimi i Enver Hoxhës kur degradoi, u shfaq si nacionalizëm.
Me një fjalë, nacionalizmi dhe autoritarizmi shkojnë krah për krah, sidomos në shoqëri patriarkale si kjo jona.
Si shkokan krah per krah ne nje shoqeri si jona, kur ne 150 jete, rryma nacionaliste nuk i ka dhene jete asnje autoritarizmi, perkundrazi ka qene thellesisht demokratike ?
Mua s’me duhen forumet per te vertetuar se votuesi salist i jep jete autoritarizmit dhe se votuesi socialist, ai me dok eshte autoritarist i thekur.
Por, pluralizmi formal eshte nje e drejte e fituar tashme, s’ka per frike ne kete mes.
Ai qe duhet fituar eshte pluralizmi substancial, meqe PD e PS jane produkte te Partise se Punes dhe i gjithe lidershipi i te dyja paleve vjen nga lidhje te hershme me PPSH-ne.
Pluralizmi substancial vjen me ringjalljen e asaj rryme ndaj te ciles fitoi PPSH-ja, arsye per te cilen jo vetem qe nuk e shoh nacionalizmin si anti-pluralizem por si hapi i pare i pluralizmit substancial.
Enverizmi në vitet 1980 ka qenë i tipit nacionalist fashist populist nga më banalët.
Ate ngjeshja Partise Socialiste, i perket trashegimise politike te socialisteve. Ne fakt, ketu me dole ne shteg, se ti quan shtylle pluralizmi PS-ne, ne nje kohe qe kjo ka nje historik diktatorial per plot 46 vjet, histori qe s’e ka mohuar.
Meqe ra llafi, kete punen e enverizmit qe thua, shiko se e ka shpluhurosur dhe paraqitur ne terma me te sofistikuar Rama se fundmi ne programin Rilindja Kombetare.
Shkruan:
Po këtë nga e nxore, xhanëm? S’më rezulton ta kem thënë gjëkundi, thjesht ngaqë mendoj të kundërtën – që kombëtarizmi i sotëm ushqehet nga konformizmi i skllevërve mendorë të djeshëm. Janë të njëjtat fytyra dhe të njëjtat metoda.
Po eshte deduktim normal, se qe te kesh frike nga nje anti-pluralizem hipotetik do te thote se gezon pluralizem e PS me PD-ne jane shtyllat.
Po ti s’ke nevojë të bësh deduktime kur vjen puna për qëndrimin tim, se ja ku më ke: pyetmë dhe të përgjigjem. Pluralizmi ndër shqiptarët sot ekziston vërtet, por pluralizmi partiak është – si rregull – karikaturë e këtij pluralizmi, ose më mirë shprehje e dobësisë së bandave paralele që synojnë pushtetin. Ka njerëz që mundohen të ngrihen mbi llum, por s’i mbështet kush në këtë gjakim. (Populli hë për hë adhuron baltën: dorën e fortë, ulëritësin, hajdutin, makutin, mburravecin.)
Nuk e ka fajin populli, per aq kohe sa populli ka nevoje te ‘shkembeje mendim’ me ata qe flasin neper media.
Me kalimin nga demokraci e perfaqesimit ne demokracine e emerimit, dy partite e medha e kthyen parlamentin ne institucion biznesmenesh, meqe edhe ky 60% jo biznemen, ne fakt ka bizneset e veta ose pret t’i ndertoje ne ate 4 vjeçar si deputete te emeruar.
Cili ishte reagimi shoqeror, cili eshte reagimi shoqeror ndaj ketij parlamenti biznesmenesh, ndaj ketij parlamenti plutokratik ?
Ky sistem nuk mbeshtetet nga populli, ky e manipulon popullin, qe nga kreu i qeverise, tek kreu i opozites, tek mediat, tek shoqeria civile e deri tek militanti me i thjeshte.
Te gjithe hane buke duke manipuluar popullin. Nuk e do populli ashtu, por eshte modeluar jeta publike ne menyre te atille dhe modelimi vjen nga lart, jo nga poshte.
Kush ha fasule, fasule flet (thone gerqit), keshtu edhe popullit i sherbehen fasule, fasule flet edhe ai.
Nuk kemi nje elite, te cilen e terheq vazhdimisht poshte populli, kemi nje elite qe mban poshte popullin, qe nxit maskarallekun e fukarallekut per te justifikuar maskaralleqet e veta.
Ky eshte nje krim, te cilin asnje elite europiane nuk e kryen ndaj popullit te vet dhe krimi eshte me i madh, kur veren se kjo elite eshte plot me njerez qe kane studiuar apo jetuar ne Perendim, duke nisur qe me Berishen e Ramen, pra nuk eshte ndonje elite kryesisht e mbyllur, qe ka dale malit e ka fituar pushtetin, si ishte ajo komuniste me 1944.
http://www.acfr-al.org/Zgjedhjet.pdf
Në dy zgjedhjet e fundit elektorale në Shqipëri partitë politike
përfshinë në listat e kandidatëve për deputetë një numër të
konsiderueshëm kandidatësh nga fusha e biznesit. Gati 40% e
deputetëve të dalë nga zgjedhjet elektorale të qershorit 2009
rezultojnë milionerë, sipas deklarimeve të bëra nga vetë ata
në ILDP. Pothuajse të gjithë nuk kanë kurrfarë backgroundi
politik. Kontributi i tyre i vetëm është financimi i partive politike
respektive, që gjithnjë e më shumë konsiderohet nga biznesmenët
si një “investim fitimprurës”. Për të garantuar “investimin” e bërë,
edhe përmes votës së tyre në Kuvend, financuesit më të mëdhenj të
partive politike i shtuan vetes së tyre edhe një aset tjetër imunitetin
e deputetit. Përqindja e lartë e deputetëve është alogjik në kuptimin
e përfaqësimit politik, sepse përqindja e shtresës sociale të
biznesmenëve në popullsinë e vendit është në proporcion krejt të
zhdrejtë me përfaqësimin e tyre në Kuvend. Është domethënëse fakti
që shumicën e kandidatëve biznesmenë partitë politike i caktuan të
kandidojnë në zonat më të varfra të vendit. Aq më alogjik është ky
përfaqësim sa kohë që numri më i madh i deputetëve biznesmenë
u përket partive të majta në Kuvendin e Shqipërisë.
Nuk ka ndonjë dallim mes elitës dhe popullit (elita nga populli ka dalë, nuk na e ka dërguar dhuratë Beogradi). Si në një rast, ashtu edhe në tjetrin, njerëzit e virtytshëm nuk mungojnë, por tonin e jep llumi.
Elita quhet e dale nga populli, kur bazen e pushtetit e ka tek populli, por po te ishte keshtu, perse kemi ambasadorokraci, perse gjithe shoqeria civile varet nga parate e Sorosit, perse Berisha shet detin ?
Kjo qe thua ti. vlen per Ameriken, per Francen, Angline etj nuk vlen per Shqiperine.
A ma shpjegon dot karrieren politike e ta zeme Erjon Veliajt, pa nje dore te fshehte (qe edhe aq e fshehte nuk eshte) ? Po te Bashes ?
Ka ca gjera qe dalin ne realitet nuk kane vleren absolute te teorise.
Ti harron se edhe populli varet nga të huajt njëlloj sa edhe elita; ose më mirë, ti je realist, kur është fjala për elitat, por bëhesh papritur idealist dhe mistik, kur është fjala për popullin. Ai populli yt, o Hyllin, nuk ekziston – është qenie po aq fiktive sa edhe Muji. Ka individë, familje, fise, komunitete, shtresa me interesa të ndryshme, që japin e marrin mes tyre. Të gjithë këta janë thellësisht të ndikuar nga faktori ‘i huaj’ – po aq sa edhe Erion Velia (në vizionin tënd). Ti shpërfill, me dashje, rolin që luan sot emigracioni, ose edhe stabiliteti ekonomik dhe i shkëmbimeve me jashtë, të cilin e mundëson faktori i jashtëm, ose i njëjti faktor që pompon kuadrot e OJQ-ve në krye të pushtetit. Gjërat janë të lidhura, le të jemi të paktën koherentë në arsyetimet.
Ne fakt populli eshte i ndikuar ekonomikisht nga emigracioni, por ketu kemi te bejme prape me popull, nuk eshte se populli po merr parate nga te huajt, nga puna e djersa e vet po i merr.
Edhe elita perbehet nga shtresa, interesa, familje, fise nga me te ndryshmet, nuk eshte me pak ‘fiktive’ apo reale sesa populli.
Shoqeria ka shtresa, ajo me e larta, me e dalluara quhet elite, aristokraci, patrice etj, ato te tjerat perfshihen ne popull, demos, plebej,vulg etj. varet nga ngjyrimet qe dikush do t’i jape.
Ne vija te trasha, kemi shtresen e ulet e te mesme qe quhet popull, dhe shtresen e larte qe quhet elite.
Nuk e kuptoj pse here pas here, del me teorine e mosekzistences te dallimeve.
Ketu kemi ambasadokraci, e cila eshte mbajtesja e sovranitetit te shqiptareve, shqiptaret e kane pranuar kete humbje sovraniteti, me elite e me popull.
Ne keto kushte, ne perzgjedhjen e elites fjalen e fundit nuk e ka populli.
E njejta gje edhe ne shoqerine civile, parate vijne nga jashte, jo nga shqiptaret emigrante, por nga te huaj, domosdo perzgjedhja nuk i perket popullit.
I gjithe sistemi e ka qendren e rendeses jashte, prandaj nuk mund te fajesohet sovrani popull, sepse populli nuk eshte aspak sovran.
Po mund ta bej fare mire krahasimin me Italine fqinje, nuk ka shoqeri civile qe paguhet nga jashte, jane italianet ata qe hedhin parate, nuk ka kurrfare ambasadorokracie, te vetmit te huaj qe mund te nderhyjne jane ata te BE-se, por edhe ata nepermjet institucioneve dhe me miratimin e elites vendase. Psh Berluskoni dha doreheqjen sepse u be presion shume i fuqishem nga BE-ja, por vetem kur kjo u pranua nga mbare elita italiane, jo thjesht se tha BE-ja qe Berluskoni s’ben edhe mbaroi ajo pune.
Ne kemi probleme thelbesore, sepse jemi anormale, dmth kemi nje elite anormale, populli nuk ka sovranitet, shihet nga elita si pis milet.
Ky eshte problem jashtezakonisht i madh, popullit i mohohet sovraniteti sepse vleresohet si pis milet.
Ti vete po e nxit kete vleresim, po mbeshtet gjendjen. Dynjaja ka nevoje per kalores, ndryshimet i ben pis mileti, ne rruge apo me vote.
Nese dhenia e sovranitetit popullit, quhet populizem atehere le te jemi te gjithe populiste, sepse demokracia nis nga sovraniteti i popullit.
Une seriozisht nuk e kuptoj qe per cdo shkrim te Xhaxhait te gjithe nxitojne ti kundervihen! Rreziku i kthimit te nhje diktature ne shqiperi me ngjyra te tjera nga ato te meparshem, qendron. Dhe nese ky rrezik eshte real le te mendejme si ta parandalojme. Shikoni Russine. Putin erdhi perseri ne fuqi, dhe sigurisht eshte haptazi anti-demokrat ne kuptimin perendimor te fjales. Zoterinj besoj se te gjithe jemi dakort se nuk kerkohet qe ti thurni levdata autorit te ketij shkrimi ose blogu, por te pakten behuni dhe mendoni ne menyre me konstruktive. Fatkeqesisht shumica e shkrimeve jane negativisht argumentative, pa sjellur asnje fakt domethenes ne blog. Une personalisht habitem me durimin e autorit, qe gjen edhe kohe tu pergjigjet disa dokrave qe me te vertete s’kane asnje vlere tjeter vec “llafeve ne ere”. Une shoh, fatkeqesisht, ne kete blog, qe pergjigjet vijne nga po ata njerez, dhe dhe perrrjedhoje natyrisht ka fare pak pjesmarres te rinj ne diskutim!!! Mos harrojme se Enveri e perdori me shume sukses “Nacionalizmin Komunist” dhe rrezikun e huaj, kete taktike e perdori sukseshem Putin, dhe s’ka asnje cudi qe udheheqesit e rinj shqiptare ta perdorin perseri!!
Une verej se problemi yne ,i shqiptarve ,eshte se ne nuk kemi mundur deri me sot te krijojme nje sistem vlerash ti kornizojme, dhe ti varim ne nje qoshe te odes .Cdo shqiptare kur nis te perditshmen e vet tu hedh nje sy para se te dale jashte shtepise.Nuk theme se skemi krijuar vlera,nuk them se shqiptaret nuk mund te krijojne vlera,nuk them qe nuk krijojme vlera.Per fat te mire kemi krijuar vlera te cilat ,bashkesi te tjera njerezore duhet te kthehen tek zanafilla e qenies se tyre per te krijuar mundesine ,mundesine them jo te bejne,te krijojne ato vlera qe jane krijuar ne territoret ku jetojne shqiptaret .Gjate periudhave te ndryshme historike,ashtu edhe sot cdo shqiptar ka dhe nje sistem te vetin vlerash ,qe nuk ihyne ne pune tjetrit,E vetmja periudhe historike ,e cila u tentua te hidhej nje hap drej kesaj aksiome , eshte ajo qe sot e konsiderojme periudha totalitare,ose komuniste.Totalitarizmi ne miniature eshte tedence drejte njehesimit .Sesi ,cdrejtim do te marre kjo tedence eshte e determinuar nga niveli i dijesimit,diturise se bashkesise ndaj vlerave pozitive te arritura historikisht.Ky sistem vlerash do te sherbeje si shtrat mi te cilin mbeshtetet udheton zhvillimi .Te vetem vlere unike te cilen kemi adoptuar te gjithe ,duke u marre vesh me sy dhe jo me aksioma mendore ,eshte te cbinarosim cdo ”tulle” nga e kaluara.
Nuk mund ti besoj asaj qe prijsi shqiptare sot ,sali berisha, nuk do te deshironte qe gjithe shqiptaret ne te katert anet e rruzullit , te zhvendoseshin njehersh me nje hap,mundesisht te gjithe te rreshtuar ne nje bosht perpendikular me kahjen e objektit.Po tjeter deshira ,dhe tjeter aftesia per te realizuar deshiren.Pikerisht te gjithe shqiptaret sot,zhvillimet ne shqiperi vene ne dyshim te plote aftesite e ketij ”demoni” ,dhe te klases politike qe ai perfaqeson sot .Shqiptaret sot jo vetem nuk jemi ne gjendje te vendosim nje raport te drejte midis vetes dhe bashkesise,afatgjates dhe driteshkurtres,midis asaj te perjetuares dhe asaj qe duam si te ardhme per femijet tane, por nuk i japim mundesi vetes as te mendojme sepse nuk kemi nje orientim te asaj se cjemi,ku jemi dhe ku duam te shkojme,Jemi si ajo vorbulla qe nuk din nga vjen dhe nuk di nga shkon.Per ne sot cdo tundje na vendi,eshte zhvillimi,dhe ky ”zhvillim” seshte gje tjeter ,vecse pasoje e nje kunderveprim ndaj faktorve negativ jashte bashkesise sone ..
Kemi nevojen e nje sistemi vlerash larg deshires se gjithsecilit te cilat do te mund te rigjeneroje potenci
ale energjitike te afta per bere ndryshime te cilat te perfshihen ne konceptin e termit zhvillim.
Ajo qe ka karaktezuar zhvillimin tek ne ,ka qene adaptimi i efektit ”direkt” per tu aktivizuar,e cila na pershtati mbijetesen ne kushtet e luftes trup me trup,nje me nje si i thone.
Ndersa tek sllogani i mesiperm shikoj sinkronizimin e parametrave fizik te ligjerimit me ato te gjendjes emocionale te turmes,Hartonjsi i kesaj ligjerate ose eshte ”..icke dhieja .” e artit te komunikimit ose mendon akoma me koncepte te mesjetes.
Faon, e lexova te gjithe komentin. Mund te kem gabim cdo gje qe them, por qe Sali Berisha nuk eshte prijes imi, jo qe nuk e kam gabim, por shyqyr Zotit eshte pas gjase e vetmja bindje pozitive qe mund te kem. Sa te kem fryme ai lloj maloku dhe sorollopet e tij nuk kane per te qene prijes te mite dhe sikur te jem vetem fare ne kete bindje. Sa te kem fryme. Parimisht ne shoqerite e sotme nuk duhet te kete prijes, por drejtues, por natyrisht, secili ka modelin e vet te te menduarit. Nuk ke cfare ti besh! Thjesht nderhyra meqenese e ke pergjithesuar ate “prijsi i shqiptareve”, pergjithesim i cili ne formen e dhene, mundet te funksionalizohet si te deshiroje e bardha zemer. Ta zeme “prijsi i shqiptareve…ne te gjitha koherat, apo prijsi i shqiptareve…Skenderbeu i dyte” e keshtu me radhe. Por edhe “prijsi i shqiptareve mbi paralelin…”
Per te shmangur keqkuptimet dua te them dhe per ti dhene territorin e vet historik, gjeografik e politik ketij prijsi. Qe ketej pastaj, me keto korrektime, qe nuk duhen pare si teka te fjales, apo kozmetike ne ligjerim, mund te jemi me te kjarte ne analizen devizes “Nje komb, nje qendrim”. D.m.th, sa e vret deklamuesi mesazhin qe kerkon te percoje, apo sa e shton permes personalitetit dozen emocionale ne kete rast?
theollogos>>-Sali Berisha nuk eshte prijes imi.
Figurative zotnia juej Theollogos,figurative.Prijes do te thot i afte,ta fitosh dhe jo te behesh hajdut te drejtash.
Prijes eshte jo cmuarje,por dhe cmimi i bashkesise qe i perket.
theollogos>> ai lloj maloku dhe sorollopet e tij
-kjo nuk eshte vlere theollogos, eshte antivlere ,pra nuk te vlen te percoj as qellimin per cilin ty shqetsohesh si qytetar shqiptar
theollogos>>> nuk duhet te kete prijes
-prijsa duhet te kete por ne sferen e ideve ,po se kush iperqafon ato eshte tjeter pune,aty eshe kandari i se vertetes.
Termi prijes,theollogos ka lindur si nevoje i perplasjes me te keqen ,pra prijesi te jete i pari qe duhet te perplaset,te pesoje fatkeqsine.
Nga ky parim lindi e quajtura demokraci ne antikitet,kush nuk e bente fjalen e dhene internohej per gjithe jeten ,
E ashtuquajtura demekraci sot eshte shendruar ne e drejte vetem per te kelthitur per turmen, me e qarte per te ”lehur” si ai qeni i sokaqeve.
I nderruar zoti Perrovarr edhe pse mundohesh te mbulosh mendimin tend me teori te gjeneralizuara filozofike prape se prap nga gjuha dhe nga mendimi dukesh is i afert i Saliut. Eshte e drejta jote te zgjedhesh ke te duash si prijesin tend, port te lutem, mos na e shit diktaturen ose jo-demokracine e sotme, si nje te drejte te ardhur nga psikologjia e shqipetareve. Dokra te tilla i kemi degjuar me pare dhe sjane aspak origjinale. Si duket sistemi i vlerave qe na gre ketu nuk i sherben se vertetes por mbeshtetjes politike te prijesit tuaj. Nje teori e mrekullueshme, e ngjyrosur me shume filozofi “per un pezzo di merda” ne permbajtjeje.
Fatkeqsisht zoteria juaj ulysses, replika juaj eshte ajo qe une konsideroj ”pershtatje e efektit direkt” ,e perleshjes ”trup me trup”.
Fatkeqsisht cdo hap para per nje bashkesi eshte dhe humbje ,pasoja te demshme ,por kjo nuk do te thote qe te konsiderojme si vlere cdo segment ,cdo njesi zhvendosjeje.