Aleanca Kuqezi po përvijohet tashmë si forcë politike në periferi të sistemit politik shqiptar, diçka midis lëvizjes dhe partisë, më tepër si një koagulim rreth një refuzimi ose një ‘jo’-je ndaj establishment-it, sesa një ndërmarrje e motivuar pozitivisht.
Sikurse dihet, kristali që e ka precipituar këtë dukuri është regjistrimi i popullsisë mbi baza etnike, që do të kryejë qeveria Berisha dhe që, sipas përfaqësuesve të kësaj aleance, rrezikon integritetin etnik të shtetit shqiptar.
Unë vetë jam shqiptuar në shtyp për këtë çështje, duke mbrojtur pozicionin se është mirë që ky regjistrim popullsie të shtyhet derisa Shqipëria të jetë pranuar në Bashkimin Europian me të drejta të plota, për të shmangur manipulime oportuniste të përkatësisë kombëtare të shtetasve.
Sa kohë që një përkatësi etnike e caktuar (minoritare) shoqërohet me përfitime materiale dhe statusi në krahasim me përkatësinë etnike standard (shqiptare), atëherë vetë-deklarimi i kësaj përkatësie nuk mund të jetë, as do të jetë i paanshëm.
Megjithatë, nëse ky problem ose shqetësim është i mjaftueshëm, për të ndërtuar mbi të një lëvizje politike që nesër mund të shndërrohet në faktor politik madhor, kjo mbetet për t’u diskutuar.
Në një artikull në pranverë të vitit 2009, Shinasi Rama pyeste se “pse nuk ka një parti nacionaliste shqiptare”, dhe pastaj e argumentonte këtë mungesë në planin politik dhe social. Që nga ajo kohë, kanë ndodhur zhvillime interesante në të dy shtetet shqiptare në Ballkan: lëvizja Vetëvendosja në Kosovë dhe Aleanca Kuqezi në Tiranë.
Nuk po flas për Vetëvendosjen, e cila ka specifika që nuk hyjnë në objektin e këtij shkrimi; por sa për Aleancën Kuqezi, ndoshta ka vlerë të shihet se sa i kënaq kjo lëvizje kushtet e parashtruara në artikullin e Ramës.
Aleanca i artikulon qëllimet e veta si të orientuara ndaj “mbrojtjes” së kombit dhe të interesave kombëtare; denoncon ministra të qeverisë si “tradhtarë” për shkak të përkrahjes që i kanë dhënë regjistrimit të popullsisë në formën e tanishme; dhe, çka është për t’u shënuar, e kurorëzon veprimtarinë e vet politike në stadiumet.
Partitë nacionaliste në Europë nuk kanë nam të mirë; dhe aq më e vërtetë është kjo për Europën lindore, ku nacionalizmi ka risjellë në qendër të vëmendjes konflikte dhe tema që mendoheshin si të zgjidhura dhe të ezauruara pas Luftës II Botërore. Hungaria (Jobbik) dhe Kroacia ofrojnë dy shembuj kuptimplotë në këtë kontekst, por edhe vende të tjera të Ballkanit, si Serbia dhe Maqedonia, nuk mbeten pas.
Nëse Aleanca Kuqezi mëton të shndërrohet në parti nacionaliste, atëherë asaj i duhet ta zgjedhë me kujdes modelin e vet, për t’iu ruajtur shëmtive margjinalizuese dhe populizmit anti-pakicë.
Vetë shoqërimi i veprimtarisë politike të kësaj lëvizjeje me stadiumin nuk premton për mirë. Stadiumi, si vend tubimesh masive, u shkon gjesteve totalitare dhe populiste, jo dialogut demokratik dhe pluralitetit të mendimit. Stadiumi ushqen konformizëm, demagogji, dhunë dhe idiotizëm politik. Kjo vlen edhe për martesën, në thelb fashistoide, të politikës me futbollin, nëpërmjet shndërrimit të tifozllëkut në pasion politik. Një kulturë qytetare demokratike dhe pluraliste nuk ka asgjë të përbashkët me atë konceptim të veprimit politik që e sheh ndeshjen e futbollit si metaforë ose teatër të ballafaqimit mes kombeve, në mos të edhe të vetë përftimit të tyre.
Idealisht, një parti nacionaliste – në formën e vet më beninje – do të kërkonte përparësi ndaj problemeve dhe shqetësimeve mirëfilli kombëtare, në vështrim edhe të perspektivës së Shqipërisë dhe të shqiptarisë në kontekstin ballkanik dhe kontinental. Kjo parti do t’u kundërvihej parive politike të Tiranës jo sepse këto e kanë “tradhtuar” idealin kombëtar, por sepse e kanë komprometuar, duke ia vënë në pikëpyetje të ardhmen kombit shqiptar.
Nëse Aleanca Kuqezi vihet në kërkim të ‘armiqve’, atëherë ajo ka dështuar qysh në vezë.
Përzgjedhja e stadiumit, si një vend të veprimit politik, mund të jetë frymëzuar nga arsye thjesht taktike – meqë në stadium njerëzit mblidhen vetvetiu; por orvatja për të mbrehur pasionin sportiv vjen me rreziqe që i tejkalojnë ndjeshëm dobitë e oportunitetit taktik. Mjaft të krahasohet stadiumi me agoran, ose pasthirrma tribale e tifozit me logosin e qytetarit në dialog me qytetarë të tjerë, për të kuptuar se nga futbolli politikës shqiptare asnjë e mirë nuk do t’i vijë ndonjëherë.
Sociologjia e tifozit dhe e tifozerive njihet mirë – sikurse janë përshkruar me hollësi virtytet dhe veset e turmave, klaneve dhe çetave të tifozëve që jo vetëm ndjekin skuadrat e zemrës, por edhe organizohen si rrjete sociale që ndërmjetësojnë midis sportit agonistik të mirëfilltë dhe shoqërisë në përgjithësi. Individi që shkon në stadium për të mbështetur skuadrën e vet, megjithatë, nuk mund të jetë vetvetiu edhe subjekt i politikës në një vend që kërkon të jetë demokratik, pa u cenuar mekanizmat themelore që ruajnë drejtpeshimin midis demokracisë statistikore dhe të drejtave civile.
Xha xha, cili eshte qellimi i ketij artikulli? Paralajmerim ndaj rrezikut te nacionalizmit populist, totalitar, fashistoid qe perdoret stadiumet per vende tubimi, te AKZ-se? Mua me duket si nje mbireagim dhe shtremberim i qellimshem i ngritur mbi kahjen tende ideologjike qartesisht antinacionaliste. Me duket si perdorim i politikes se frikes per te disktretituar AKZ-ne, ceshtjen qe ata mbrojne dhe menyren se si e bejne kete gje duke marre si shembull thirrjet spontane te mbeshtetesve te AKZ-se ne stadiumin e Vlores.
C’hyn ketu parti nacionaliste te Europes me nam te keq? Mos valle duhet te kemi kujdes mbi namin e partive nacionaliste gjetke ne Europe kur mbrojme interesat e kombit tone? Cila konkflikte dhe tema qekan zgjdihur mbas LBII kur vjen puna te ceshtja jone kombetare? Keto me duken argumnete pa lidhje dhe te tipit te dordolecit ne are qe rreket te mbajtelarg shpendet e ndryshem.
Pataj nqftse politika e Tiranes vepron drejt per drejt dhe me vetedije ndaj interesave kombetare, cfare emri mund t’iu vihet ketyre perpos tradhetare?
Koleg, mua nuk më pëlqen toni yt, as kam ndonjë detyrim t’u përgjigjem pyetjeve që ti bën.
Si disa të tjerë që shfaqen këtu sa herë që është fjala për të korrigjuar “vijën e shënimit”, edhe ti kam frikë se e ke keqkuptuar qëllimin dhe funksionin e hapësirës që ju është dhënë për komente.
Mirë është që ju, sa kohë që merrni mundimin të shpreheni, të diskutoni rreth temës së trajtuar, jo mënyrës si është trajtuar. Se çfarë përfaqësoj unë dhe ç’qëndrime mbaj, kjo nuk vihet në diskutim në këtë blog, as do të vihet ndonjëherë.
E ke keqkuptuar edhe raportin e lexuesit me autorin, në këtë kontekst. Sa kohë që ti vjen këtu dhe më lexon gratis, unë mund ta shpërfill lirisht ekzistencën dhe pikëpyetjet e tua.
xhaxha blogun tend e perceptoj si nje tavoline intelektualesh ku hidhen dhe rrifen mendime. dhe perderisa ne tavolinen rreale njerezit nuk jane dokudo dhe dosido pra kane te pakten nje fill qe i bashkon edhe ketu duhet te funksionoje i njejti rregull.
te pakapshmit, xhibat, leftat matat e ku di une llagepe qe shihen ne cdo diskutim virtual dhe qe nuk kane asnje lloj peshe intelektuale do ishte mire mos ti qasje fare ne tavolinen tende virtuale sic ma do mendje nuk kane shance ne tavolinen tende rreale.
Kjo ishte thjesh nje keshille qe ti kurseje vetes dhe ne lexuesve te tjere, qe kur nuk kemi ca te themi heshtim dhe lexojme pikpamjet e tua dhe te komentuesve te tjere qe kane dicka per te thene.
Qendrimet e tua s’po i ve ne diskutim por vetem por pohoj mbi ate qe une mendoj se eshte qendrimi jot. Se si pergjigjesh ndaj ketij pohimi apo nqftse pergjigjesh fare, kjo varet nga ty.
S’kam ardhur ketu te korrigjoje ndonje gje. Reagimi im eshte i forte sepse kam ndjenja te forte ndaj asaj qe ti trajton ne artikull. Etiken s’e kam thyer me ndonje vend ne postimin e mesiperm.
Nqftse ti vendos te shperfillesh ekzitencen time apo pikpyetjet e mia, thjesht me justifikimin se toni im nuk qeka i pershtatshem kjo mua me tregon qe ti s’je i pergatitur te mbrosh shkrimin tend.
Dhe meqe permende diskutimin e temes se trajtuar dhe jo menyres se si ajo eshte trajtuar, athere na thuaj cila qeka kjo tema qe ke trajtuar nqftse une s’e paskam cekur tek postimi im i pare?
Po të duash të të marrë dikush seriozisht në kë diskutim dhe në përgjithësi në blog, duhet të shkruash mendimin tënd një herë.
Ke një mendim tëndin ti?
Je në gjendje ta artikulosh?
E bën dot këtë i çliruar nga predispozicione dogmatike?
Me një fjalë, je në gjendje të shkruash në mënyrë kompakte një mendim tëndin, të artikuluar mirë, logjik dhe pa sulme personale apo armiqësi sipërfaqësore?
Kjo është e vetmja mundësi, që të të hapë dot derën e diskutimit.
Çdo gjë tjetër të redukton në naivin e zakonshëm, i cili nuk ka një mendim të vetin, ose nuk e artikulon dot.
Një lloj memeci në planin intelektual.
Kush tha qe une u dashka te shkruaj mendimin tim se pari per t’u marre seriozisht? Ka ndonje rregull tek ky blog per kete gje qe une s’e kam lexuar? Pastaj une me ato qe kam shkruar ne postimin e pare, pjeserisht e kam shfaqur mendimin tim mbi kete gje. Me vone mund ta zgjeroj kete mendim edhe me tej. Nuk te beri ty njeri autoritet se si dhe cfare duhet te bejne pjesmarrsit ne diskutim para se te merren seriozisht.
Natyrisht. Unë nuk jam askushi. Ishte vetëm një sugjerim. Ti nuk je i detyruar për asgjë. Je i lirë të tregosh edhe se nuk ke asgjë të që tregosh. U mundova të të thoja vetëm se nuk do të të vejë mbarë. Kaq.
Tani, se insiston ti qe une s’paskam gje per te treguar kjo s’e ben kete te vertete. Edhe une te sugjeroj te merresh me shkrimin e jo me mua.
Ku ndryshojne mitingjet ne sheshe? Bile mitingjet ja kalojne nje mije here tubimeve ne stadiume (por jo vetem) te AK, sidomos per nga dhuna, idiotesia, konformizmi dhe shqetesimi i qytetareve te tjere qe s’kane per borxh te presin rrugeve dhe te vijne verdalle sa here partite bllokojne rruget e sheshet per mustaqet e Celos.
Plus, ti 2xha e parafrazon qellimin e levizjes AK ne mbrotje te kombit dhe interesave kombetare, por ne gjithe artikullin i referohesh si “parti nacionaliste”. Pertej fjales “nacionaliste” ne vend te “kombetare”, e trajton te mirqene si parti.
Personalisht nuk shikoj asnje te keqe tek levizja AK dhe si po zhvillohet deri tani, perkundrazi. Biles dhe nese behet parti, aq me mire. Shpesh here kemi folur per nevojen e konkurences ne politiken shqiptare dhe te dobesimit te mamutheve PD-PS, cka per pasoje do sjelle (nese ndodh) dhe me shume demokratizime.
Xhibi shkruan:
Xhibi, shoh një moskuptim themelor në këtë që thua.
Së pari, edhe sikur ‘mitingjet në sheshe’ të kishin po ato difekte dhe mangësi si edhe mitingjet në stadiume, kjo nuk është se i rehabiliton këto të dytat.
Së dyti, J. t’i kujtoi lidhjet historike të stadiumeve me fashizmin dhe nacionalizmin e dhunshëm. Kam frikë se, për t’u futur në këtë diskutim, duhet të kesh disa njohuri elementare për historinë e Europës dhe të Amerikës Latine gjatë shek. XX, se përndryshe nuk ia vlen.
Së treti, çdo tubim politik mund të degjenerojë; madje edhe parlamenti vetë, ku deputetët rrihen ose shtien mbi njëri-tjetrin. Megjithatë, stadiumi si vend grumbullimi i turmave ka specifikën e vet, që e dallon nga sheshi ose nga salla. Ndryshe nga mjedise të tjera, stadiumi është i predispozuar për dhunë nga turma – prandaj edhe kontrollohet me kujdes të madh, p.sh. prej policisë.
Në stadium njerëzit shkojnë për të parë futboll. Unë vetë kam shkuar gjithnjë vetëm për të parë futboll dhe ka qenë një kohë kur shkoja çdo javë… Por stadiumi në vetvete është shumë selektiv, dhe sidomos në Shqipëri është edhe më selektiv. Publiku atje përfaqëson vetëm një segment të popullatës, dhe një segment specifik – jo përfaqësues. Janë kryesisht meshkuj të moshave të reja dhe mesoburra.
Si rregull, tifozi shkon në stadium si mashkull i lirë dhe i ngeshëm, për t’u shoqëruar atje me meshkuj të tjerë. Dinamika e turmës është e tillë që të organizohet rreth dy opsioneve: fitore dhe humbje (me barazimin si opsion zero). Turma në stadium reagon emocionalisht, sepse për atë punë ka shkuar. Jo për të arsyetuar.
Tani, ti e përdor këtë turmë që është mbledhur atje për qëllimet e tua politike; duke ia shtruar si qilim flamurin kuqezi, që ajo të ecë drejt teje dhe të t’i japë numrat që kërkon. Ky është manipulim (të paktën mitingu politik nuk i fsheh qëllimet e veta).
Çfarë mungon në mënyrë flagrante në stadium, është hapësira për dialog, ose për komunikim të dyanshëm. Përkundrazi, atje sigurohet konsensusi i një turme meshkujsh përgjithësisht të hardallosur, nëpërmjet një motivimi emocional që nuk ka aq lidhje me pasionin politik sesa me pasionin sportdashës.
Thonë se ndeshja sportive është metaforë e betejës; ose një lloj ritualizimi, që e zhvesh betejën nga dhuna e drejtpërdrejtë fizike. AKZ-ja niset nga kjo metaforë dhe e kthen përmbys, duke e paraqitur veprimtarinë e vet politike si metaforë ose ritualizim të një ndeshjeje futbolli, me gjithë publikun përkatës. Përkushtimin e tifozit ndaj skuadrës së vet ajo kërkon ta transformojë në përkushtim politik, i cili nesër mund të shprehet në vota, sikurse mund të shprehet edhe në dhunë.
Pse dhunë? Sepse këtë e tregon historia dhe sepse kjo e ka një logjikë të vetën. Masat e tifozëve janë zakonisht të prirura ndaj dhunës spontane, sidomos kur mbeten të zhgënjyera nga rezultati i lojës (ose, më shpesh akoma, nga “arbitrimi”, i cili përfaqëson, brenda kufijve të fushës së lojës, vullnetin hyjnor). Mund të sillen shembuj pa fund të dhunës së tifozëve, nga Shqipëria dhe nga çdo vend tjetër i botës. Kjo dhunë ndodh sepse turma e meshkujve të pakënaqur është shumë eksplozive nga natyra.
Siç mund ta dish, tifozeritë organizohen. Në Itali organizatat e tifozëve janë të fuqishme, dhe shpesh ndërmjetësojnë mes turmave që kontrollojnë dhe autoriteteve ose institucioneve (klubeve, partive politike, autoriteteve bashkiake). Lidhjet e këtyre organizatave me të djathtën dhe organizatat paraterroriste njihen dhe janë përshkruar mirë.
Organizatat e tifozëve luajnë rol të pazëvendësueshëm, kur është fjala për të kontrolluar sjelljen e tifozëve vetë në stadium; problemi fillon atëherë kur këto organizata trajtohen si “rripa transmisioni” prej partive të djathta. Do të më thonë se të njëjtën gjë ka bërë edhe e majta, veçanërisht komunistët, me sindikatat. Në fakt ka një dallim të madh këtu; meqë komunistët dhe të majtët në përgjithësi e kanë në programin e tyre politik luftën për të mbrojtur të drejtat e punëtorëve, ndërsa partitë e djathta nuk është se e kanë në program luftën për të mbrojtur të drejtat e tifozëve…
Xhibi më tej shkruan:
Në fakt, me fjalën “nacionaliste” i jam referuar përcaktimit që bën Shinasi Rama, të cilin edhe e përmend në hyrje të artikullit.
Shënim: kam shkruar edhe vite më parë për raportet e futbollit me politikën, në kontekstin e krijimit të partisë “Forza Italia”, në Itali. Kush është i interesuar, mund të lexojë shkrimin Futbolli dhe politika, në këtë blog.
2xha, nuk shpjegohet Aleanca Kuq e Zi, dicka krejt shqiptare dhe qe perballet me problemet e sotme shqiptare, me historine e Evropes ne shekullin e kaluar, aq me pak me historine e Amerikes Latine. Kjo eshte si te shpjegosh aeroplanin e sotem amerikan me teknologjine e filmit bardh e zi te Carli Caplinit.
Sidomos kur injoron krejt realitetet e ketyre qe analizon, dukurive te sotme shqiptare (protestat e partive vs tubimet e AK) dhe germon ne rrenojat e historise latine per te denigruar, apo mbase thjesht shpjeguar, AK.
E perseris, tubimet e politikes sot jane me te dhunshme, me idiote, me pak perfaqsuese, me te deshme per masat, sesa tubimet e AK. Kjo eshte fakt, konkret, real, i kohes se tanishme, i realitetit shqiptar.
Nese s’te del hesapi per perfundimin qe do te arrish, me kot rrekesh te kerkosh shkakun tek mungesat tona te njohjes se historise se shek XX per Evropen dhe Ameriken Latine.
Xhibi:
Po mirë, o Xhib, mua ja që ashtu ma shkrepi ta shpjegoj. Ti e ke të qartë, shpresoj, që unë nuk pres prej teje të më tregosh se si të shkruaj për ato që shkruaj dhe si t’u qasem problemeve. S’kam nevojë për miratimin tënd, as të njeriu tjetër, se nuk jam institucion buxhetor!
Ti natyrisht nuk ke asnjë detyrim të më ndjekësh mua. Por – dhe kjo është një POR e madhe – që të futesh në debat me mua, duhet të kuptosh se ç’kam thënë unë. Dhe që të kuptosh se ç’kam thënë unë, duhet të dish diçka për historinë e Europës në shekullin e kaluar dhe të Amerikës Latine, përndryshe rrahim ujë në havan, ti dhe unë.
Mund të mos jesh dakord, po të paktën nuk do të bësh gjithnjë figurën e atij që s’po merr vesh asgjë.
Aha, dmth qeka pune shkrepje ky shpjegimi jot. Gjithesesi kjo shkrepja jote nuk do te thote qe shpjegimi jot eshte i sakte.
Se pari Xhibi e ceku qe nuk shpjegohet AKZ-ja me historine e Europes se shekullit e aq me pak me historine e Amerikes latine. Per me teper sic thashe dhe ne postimin e pare, i meshon me tej politikes se frikes duke permendur lidhjet historike te fashizmit e nacionalizmit te dhunshem me stadiumet.
Se dyti thua qe cdo tubim politik mund te degjeneroje ne dhune por pastaj hedh shashken e pavertetuar qe stadiumet qekan te predispozuara per dhune dhe prandaj dhe kontrollohen me kujdes nga policia, duke harruar qe dhe tubimet e tjera politike kontrollohen gjithmone nga policia ndryshe nga stadiumet te cilat kontrollohen ne raste rivalitetesh te forta midis skuadrave.
Se treti duke profilizuar (me te drejte) perberjen e turmes ne stadium e duke i quajtur reagimet e tyre emocionale e jo te arsyeshme, e duke thene qe AKZ-ja i manipuloi per qellimet e saja mundohesh te delegjitimosh komplet reagimin e tyre kundrejt gjithe farses te ligjit te regjistrimit te propozuar nga Pollo dhe skandalit te votimit te jashtligjshem te tij. Kjo eshte e pandershme nga ana jote, sidomos kur thua qe ne stadium sigurohet konsensusi i nje turme meshkujsh te hardallosur nepermjet nje motivimi emocional qe nuk ka lidhje me pasionin politik se sa me pasionin sportdashes. Keto qe thua me siper pa te drejte perjashton mundesine qe reagimi i personave ne stadium eshte reagim qe eshte komplet i mbeshtetur ne njohjen e plote nga ana e tyre te demit qe shkakton ky ligj dhe numerimi qe rezulton prej tij.
“Përkushtimin e tifozit ndaj skuadrës së vet ajo kërkon ta transformojë në përkushtim politik, i cili nesër mund të shprehet në vota, sikurse mund të shprehet edhe në dhunë.”
Ky ketu eshte nje tjeter shtremberim i qellimshem nga ana jote, ku tifozi i flamurtarit shihet se pari si tifoz flamurtari e jo si shqiptar dhe supozohet qe ky i fundit kur eshte ne stadium nuk eshte aspak i arsyeshem por krejtesisht nje vorbull emocionale qe eshte i interesuar vetem ne fitoren e skuadres se tij me cdo menyre dhe eshte i gatshem te bej c’eshte e mundur per kete gje. Gjera te tilla perjashtojne faktin qe reagimi i forte i ketyre shqiptarve qe jane dhe tifoza te flamurtarit, vjen nga fakti se ata e kuptojne mire demin qe shkakton ligji per regjistrimin dhe me votimin te paligjshem te tij nuk shohin hapsira per dialog.
“Lidhjet e këtyre organizatave me të djathtën dhe organizatat paraterroriste njihen dhe janë përshkruar mirë.”
Tjeter tregtim frike dhe ketu me fjale te futura qellimshem, duke tentuar qe te djathten ta lidhesh me organizata paraterroriste (e dime mire cfare efekti ka mbi masat naive fjala terrorist sot e kesaj dite).
“ndërsa partitë e djathta nuk është se e kanë në program luftën për të mbrojtur të drejtat e tifozëve…”
Hehe Po kjo ketu c’eshte? Ja te marrim rastin e AKZ-se dhe tifozeve te flamurtarit. Se pari sic thashe me siper keta te fundit jane shqiptare, dhe AKZ rreket qe te mbroje te drejtat e shqiptareve dhe si rrjedhoje i bie qe te luftoje edhe per te drejtat e ketyre tifozeve te flamurtarit.
Më vjen keq të ta pres hovin, por ti nuk po tregon as nivelin e duhur, as mirësjelljen e nevojshme për ta diskutuar këtë temë me mua (seç ndiej një harbutllëk të madh në fjalët e tua). Në rrethana të tjera do të të kisha thënë “u njohëm pak si tepër bashkë.” Nuk do të të përgjigjem, as do t’i lexoj ato që shkruan në PTF tash e tutje. Po ua lë në dorë kolegëve të tjerë që më ndihmojnë me administrimin e blogut, Parullës, Pishakut dhe Piftos, që të vendosin nëse ia vlen t’i kalojnë ato që shkruan.
Nuk e kuptoj ku e ndjeke harbutllekun e madh ne fjalet e mia, shikoke mungesen e miresjelljes apo mangesite e nivelit tim. Qeke teper i ndjeshem ndaj kritikave te forta te gjerave qe shkruan, dhe cfare shkruan me siper jane justifikime per kete ndjeshmerine qe paske ndaj atyre qe mbajne qendrime diametralisht te kunderta me ato te tuat per ceshtje caktuara. As ne rrethana te tjera e as ne keto rrethana s’do vlente ajo “u njohem pak si teper bashke”, kur une s’e kam personalizuar me ndonje vend debatin duke komentuar vecse cfare ti shkruan.
I Pakapshem,
Muhabeti yt eshte pese me hic.
Nese e ke kunjin me Xhaxhain, nje “sport” i tille s`e ka vendin ketu.
Nese e ke kunjin me shkrimin e Xhaxhait, me c`ka po flet, tregon injorance te besdishme, dhe se ai ben mire te mos merret me teper me fjalet e tua, Injoranca ngjan me ate derrin ne balte. Te luftosh me te eshte e pamundur. Se jo vetem qe s`fiton dot, por behesh edhe pis. Dhe me e bukura, the pig enjoys it.
Ne lidhje me stadiumet dhe turmat e tyre.
Stadiumet kane shkundur nga brinjet perandori edhe kane cuar ne gryke te gremines shoqeri shume me te sofistikuara se sa ajo e Shqiperise se sotme. Kjo qe ne vaktin e unicorn-it
Stadiumet kane ngritur perandori. Kjo qe ne vaktin e mustaqeve,
Reagimi reflectiv, gjithnje negativ,ndaj asocjimit te nje ideje politike me stadiumet eshte gati primordial: si frika ndaj gjarperit. Sepse ne duart e nje demagogu apo edhe nje politikani te zot, stadiumi mund te kthehet ne nje gjithshka, mund te shenoje lindjen e nje procesi qe vetem fillimi i dihet, por s`dihet se ku perfundon.
E gjitha kjo ka te beje pikerisht me ate turmen dhe psikologjine e saj, qe permend Xhaxhai, ne repliken me Xhibin. Turma eshte si ata lumenjte e mitologjose, Alfeus dhe Peneus , te cilat nje Herkul mund tu nderroje drejtim dhe ti perdori per te pastruar m…in e 30 vjeteve. (stallat shqiptare kane m… in e nja 70 vjeteve pa pastruar). Turma eshte sa e madherishme, po aq edhe te rezikshem. Te dyja premisa ekzistojne ne te njejtin vend, dhe duhet vecse pak, e ne shume raste aspak fare, per ta transformuar dhe shnderruar kete turme ne nje mase te madhe, me fuqi fizike te jashtezakonshme, qe si nje fenomen natyror, kur leshohet, fshin cdo gje qe del perpara.
Une e kam pare kete jo me larg se disa jave me pare, kur u be ndeshja e fundit finale e kampionatit N/Amerikan te hokey-it ne akull. Te terbuar nga dicka qe asnji s`di te thote se cfare ishte, mbi 18 mije tifoze te ekipit te Vancouverit, mbas ndeshjes iu leshuan gjithe qendres se qytetit, dhe njeri – tjetrit me nje terbim dhe furi qe nuk ka as film e as pene qe mund ta pershkruarj. Mbas 5-6 oresh qendra e qytetit ngjante me nje zone lufte ku cdo gje ishte e shkaterruar, e thyer dhe ne tyme e flake. Te gjitha spitalet rreth e qark kaluan ne “orange code”, me qindra te plagosur, te rrahur, te derrmuar e te thyer qe u vinin pa pushim. Per cfare? Per asgje. Thjesht per qef. Per pasjon. Per tifozllek.
Keshtu ndodh kur “furie-t” e turmes jane pa nje drejtim.
Po sikur ato te kene nje drejtim?
Po sikur ato te kene nje armik te identifikuar?
Po sikur fuqia e saj te merret ne dore e te vihet ne sherbim te nje politke?
Duke pase parasysh shoqerine shqiptare, AKZ nese vendos te bazoje ekzistence e vet me politiken e stadiumeve, eshte si ai femija me shkrepse ne dore.
Edhe kete do te kishim mangut. Te perdorim stadiumet ne kerkim te miqve dhe armiqve, ne kerkim te atyre qe mendojne si ne dhe atyre qe mendojne ndryshe nga ne.
E meqe ra fjala, cfare ngjyrash do te na duhet te veshim?
Po te tjeret?
Po c’kunje paskan me xhaxhain une ore? Vec komentoj ato qe shkruan ai.
Gjithe cfare ke thene me siper vlen per turmat edhe ne sheshe, ne rruge, ne mitingje, tubime e ku di une cfare. Psikologjia e turmes vlen edhe ketu ne kete blog biles, por une s’po diskutoj kete gjithesesi, prandaj muhabeti pese me hic te mbetet ty.
AKZ deri me sot rezulton levizje e motivuar nga nje kazus unik (qe eshte regjistrimi i popullsise me elementet perkates te kundershtuar). Nga momenti (fare i afert ne kohe) kur ky kazus do te bjere (pasi do te jete bere fakt i kryer regjistrimi) cdo te ndodhe me AKZ? C’luftra te tjera do te identifikoje, n’beteja t’reja per me luftue, e per fitore kush ka me u ba fli?
Nuk i qaj hallin – sic thuhet rendom – “kaloresit se i varen kembet”, thjesht me ben pershtypje perngjasimi i forte me kaloresin e famshem…
Ne Bizantin ‘romak’ dmth fazen e pare te historise bizantine ( 330 – 602/610) vullneti popullor shprehej ne hipodrom, popullsia ishte e ndare ne 2 grupime, te verdhet e jeshilet. Ne Rome ishte forum-i kurse ne Athine agorà-ja.
Stadiumi i futbollit si vend i shprehjes se vullnetit, ne fakt lidhet me antagonizmin mes kombeve te cilin e kane lejuar te shprehet me ane te futbollit, si nje valvule shfryrjeve te kesaj fuqia parake (primordiale) qe eshte etnocentrizmi.
Ne nje vend si Shqiperia e ketyre 20 vjeteve kur vetem futbolli kishte ngelur si forme e shprehjes nacionaliste, si njefare perfaqesie e Shqiperise etnike , meqe ka pasur vazhdimisht edhe nga Kosova, del i logjikshem nje çast fillestar i lidhur me tifozerine.
Po keto dite Palestina i ka pasur syte sa nga njohja e shtetit, sa nga kombetarja e futbollit e cila eshte kthyer ne simbolin me te forte te vullnetit palestinez per nje shtet te tyrin.
Prandaj, nuk shoh lidhje me teorite autoritariste, nderkaq populizmi nuk mund te perjashtohet, por nuk ka ndonje gje te re ne kete drejtim, meqe ndikimi mediatik e ka bere populizmin nje dukuri normale ne çdo demokraci. Fale ketij ndikimi kryetari flet me masat, krijon lidhje te drejtperdrejta, ne kohen e sotme postideologjike populli nuk ndahet me ne klasa, por eshte nje mase e stermadhe ku duhet te punohet per te peshkuar me çdo lloj menyre.
Aleanca kuqezi, ka nje difekt, te cilin shpresoj se do ta rregullojne , Spahiu po kultivon njefare imazhi vetjak qe ngjan me kultin e kryetarit, ngado del Spahiu, kudo shkon Spahiu, figurat e tjera qe dalin neper media, jane te rinj, te panjohur, pa ndonje kontribut qofte intelektual , qofte ne praktike.
Nuk del asnje figure me autoritet, kjo i jep njefare imazhi ‘lehtesie’, pune te rinjsh, te cilet te vetmen ‘peshe’ e marrin vetem kur perfaqesojne ndonje fryme revolucionare.
Mirepo AKZ-ja nuk perfaqeson ndonje fryme revolucionare, prandaj edhe te rinjte e saj duken si pesha pupel.
Nuk mund te luftohet me pesha pupel, nuk mund te paraqesesh nje fryme konservatore, ajo me peshe, dora e forte, me rrenje tek tradita, lis qe nuk shkulet, duke nxjerre neper media pesha pupel.
Prandaj druaj se kjo taktike sherben vetem per te pahnxjerre me shume figuren e Spahiut, pavaresisht qellimeve te tij, kjo taktike eshte e gabuar.
Sa per gjetjen e tradhtarit dhe armikut te radhes, çeshtja eshte se gjithe Paria e sotme, ka ngrene lloj-lloj akuzash te cilat s’kane dhene asnje efekt, nuk do ishte keq te perballeshin edhe me akuzen per tradhti, ndaj te ciles nuk ka shqiptar te pandjeshem, pa harruar sigurisht fuqine retorike qe ka kjo akuze, ndikimin tek masat, dmth edhe ne rast pandjeshmerie prestigji tek masat bie.
Ne ndryshim nga frika e xha xhait, AKZ-ja po paraqitet ca si teper ‘e lehte’, biles po te politizohet, mezi do perballoje akuzat e ashpra te politikes tone, pa harruar akuzat e intelektualeve partiake dhe atyre sorosiane.
Pashe nje faqe tek lidhjet e Peshkut, ‘Nacionalizmi dhe demone te tjere’, tani eshte e kuptueshme qe perballe akuzave me demone, kulshedra a ku di une, nuk ka shume vend per pergjigje ‘qytetare’, kjo gjuhe anglo-saksone, me demone, dreqer,perbindesha, te keqe absolute vetvetiu e ben mbrojtjen te mbeshtetet ne formulat arkaike te cilat jane te kolauduara nga ana retorike dhe jane gjithnje te suksesshme.
Nuk kam asnje dyshim mbi frymen qytetare dhe te drejtave te njeriut qe mbart AKZ-ja, vete mbeshtetja rinore flet qarte per orientimin e saj, por njekohesisht kjo mbeshtetje flet qarte per veshtiresite ne identifikimin me poltiken e sotme, ne krizen e vlerave ku eshte zhytur shoqeria shqiptare.
Ne fakt, fuqia e nacionalizmit qendron pikerisht tek zgjidhja qe i jep krizes se vlerave, relativizmit moral, te cilat pastaj sjellin edhe krizen e shoqerizimit.
Nacionalizmi perfaqeson edhe nje ide sociale si e kundervene ndaj atomizimit te shoqerise dhe libertarianizmit, sepse vendos si pike referimi nje grupim social, kombin. Po ashtu risjell edhe frymen ideale ne nje Shqiperi makiaveliste, te rinjte sidomos kane nevoje per frymen ideale, te lodhur siç jane nga makiavelizmi i perditshem.
Sa do jete ne gjendje te ndikoje pozitivisht ne nje shoqeri te shkalafitur si ajo e Shqiperise, kjo do varet ne radhe te pare nga largpamesia e Spahiut.
Nese ky do te jete nje politikan i vogel i nje kauze te madhe, atehere deshtimi eshte i sigurte, sepse kauzat e medha treten si shurra e peshkut ne uje, kur perfaqesohen nga politikane te vegjel.
Mjafti perfaqesonte nje kauze te madhe social-progesiste, por perfaqesohej nga politikane te vegjel, nga anglo-saksone makiaveliste, ne rast se edhe AKZ-ja do ndjeke te njejtin shembull e do perdore si lokomotive makiavelizmin anglo-sakson, atehere do te kete fund te ngjashem.
””Nga momenti (fare i afert ne kohe) kur ky kazus do te bjere (pasi do te jete bere fakt i kryer regjistrimi) cdo te ndodhe me AKZ? C’luftra te tjera do te identifikoje, n’beteja t’reja per me luftue, e per fitore kush ka me u ba fli?””
Kane filluar betejen e dyte per pashaporten, mirepo nuk mund te propozohet ndonje program politik persa kohe qe vepron si OJQ.
Per momentin lufterat jane ne kuader te jurisprudences, ne veçanti shtetit te se drejtes.
Partite e fundit, si e Ngjeles dhe e çameve, kane vene si pike referimi nevojen per drejtesi, por jo sociale, por per shtetin ligjor. Drejtesia sociale i takon nje faze tjeter te shtetit, ne fillim duhet garantuar drejtesia formale para ligjit, dmth shteti i se drejtes, pastaj mund te flitet edhe per drejtesi sociale e shtet social apo asistencial.
Ne shoqerine civile deri me sot eshte folur kryesisht per drejtesine sociale, duke anashkaluar drejtesine ligjore, eshte folur kryesisht per shtetin social e me pak per shtetin e se drejtes.
Tani AKZ-ja ne kuader te kesaj shoqerie, ka vendosur si pike referimi shtetin e se drejtes dhe mbrojtjen e Kushtetutes, duke e lene drejtesine sociale per nje faze te metejshme, edhe sepse çdo nacionalizem politikisht vepron sidomos ne kuader te se drejtave sociale, biles ne format e tij ekstreme ka vepruar si parti socialiste, nderkaq eshte e njohur papajtueshmeria ne esence me liberizmin e libertarianizmin, pra anarko-kapitalizmin e individualizmin e shfrenuar.
Keto lloj ironish e akuzash ne fakt tregojne se sa tendencioze ne konceptimin e nacionalizmit jane kritiket e akuzatoret, dmth pushka ne dore, fitorja, flija.
Ketu po ngaterrohet roli kyç ne kohe lufte, ku normalisht merret pushka per fitore e ndodh edhe flijimi, me rolin e nacionalizmit ne kohe te paqes.
Debimi i nacionalizmit nga skena politike, ka ardhur edhe si pasoje e ketij gardhizimi ne momentet delikate te luftes, si me thene, ne lufte i hapet drita jeshile, ne paqe semafori rri i kuq.
Prandaj edhe AKZ-se i duhet te hyje ne politike nga dera e prapme, dmth nga shoqeria civile dhe perseri i duhet te rrije ne paradhome e te merret me çeshtje te natyres juridike.
Kjo eshte pasoje e mendesise qe kultivoi komunizmi, ku ne politiken e brendshme, kishim komunizmin, luften e klasave, kurse ne politiken e jashtme, sidomos persa i perket paranojes se sulmit te jashtem, u shfrytezua nacionalizmi.
Por nuk ka qene keshtu para 1945, sepse nacionalizmi ne esencen e vet ka vizionin e fuqise ekonomike, politike dhe ushtarake te kombit.
Kjo e dallon nga partite e konceptimit te pjesshem, pra qe mbrojne nje klase te caktuar apo interesa te caktuara.
Kendveshtrimi holistik eshte imperativ kategorik per nacionalizmin, nuk mund te mbrohen interesa te caktuara, te grupeve apo klasave te ndryshme, por gjithçka ka si synim fuqizimin ekonomik, politik e ushtarak te kombit.
Zhvillimi ekonomik eshte perparesor sepse pa te nuk mund te kete as fuqi politike e as fuqi ushtarake, prandaj edhe zoteron nje vizion pragmatik te ekonomise, ne kuptimin qe nese shteti pasurohet nepermjet nderhyrjeve ne ekonomi atehere kryhen nderhyrje, nese tregtia e lire i sjell kombit me shume perfitime atehere ndiqen edhe politika liberiste, por jo as sa te demtojne kohezionin social, i cili eshte esencial sepse uniteti i kombit bazohet tek kohezioni social.
Nejse se mund te shkruaj deri neser per vijen qe ndiqet ne politiken e brendshme, por per shkurtim shiko Francen e De Golit, golizmi eshte paraqitja me e mire e nacionalizmit post 1945.
Ajo qe dua te pahnxjerr eshte se ky vizion thjeshtues me rrenje epoken komuniste, nuk ka fare lidhje me çfare eshte nacionalizmi, eshte vizion i shperfytyruar, nuk ka pike besnikerie me realen dhe nga pikepamja e kritikes eshte e nje niveli teper te dobet.
Natyrisht edhe AKZ-se i duhet te luftoje me kete paragjykim qe e detyron te hyje ne politike nga dera e pasme.
Nga pikepamja e historise se politikes ne Shqiperi, nacionalizmi eshte biri i parelindur, eshte vellai i madh, eshte trashegimtari legjitim, nuk eshte ndonje dobiç qe po na ze deren.
Pastaj qe ka nevoje te perterihet, nepermjet peshtatjes me kohen, kjo as qe vihet ne dyshim, pa harruar se misioni historik nuk eshte permbushur ende dhe se kjo permbushje, ky qellim kalon nga mjetet e kohes dhe natyrisht duke mohuar parimin se qellimi justifikon mjetin.
Bindja ndaj shtetit ligjor ne Shqiperi dhe te drejtes nderkombetare duhet te jete imperativ kategorik e me duket se ne kete drejtim AKZ-ja paraqitet shume mire.
Janë të njohura lidhjet midis futbollit (stadiumit) dhe nacionalizmit të egër.
Kudos Xhaxhait që e vuri re këtë lidhje.
Profaniteti nuk është justifikim. Nëse nuk e dini, gjithnjë organizatat e egra nacionaliste, kanë pasur një lidhje mes stadiumeve. Janë shkruar dhe libra e shumë artikuj për këtë punë.
Shembulli më i afërt, është ai i Arkanit dhe “tigrave” të tij, tifozë të Yllit të Kuq Beograd. http://en.wikipedia.org/wiki/Arkan%27s_Tigers
Të tjera mund të gjeni sa të doni. Lidhjet midis Musolinit dhe Kupës së Botës të fituara prej Italisë në 1934-38, ku një lojtar hungarez u shpreh pas finales: ne i lamë të jetonin ata, meqë Musolini i kish kërcënuar, ose fitoren ose jetën.
Lidhjet gjithashtu midis Kupës së Botës Argjentinë 78′ dhe regjimit diktatorial aty.
Lidhjet mes Juntës greke të viteve 67-74 dhe daljes në finale të Panathinaikos në vitin 71′ etj etj. Shembujt janë me qindra, në mos me mijëra. Regjimet diktatoriale, gjithnjë investojnë në strukturën sportive dhe tifozerinë e stadiumeve.
Nëse kërkoni një kopje-karbon të Aleancës Kuqezi me ato të mëparshmet kudo në botë, puna juaj. Po lidhja është diçka që nuk mund të mohohet.
Shume dakort me te gjitha. Do te shtoja vetem nje dicka te vogel. Shume prej atyre skuadrave kane qene dhe jane skuadra te forta futbolli. Dhe fitorja e skuadres projektohet si fitore e kombit/races etj etj. Keto skuadrat tona te shkreta qe fatkeqesisht korrin humbje pas humbje neper bote dhe per kete me vjen keq, cfare projektojne valle?
Në rastin e Flamurtarit psh, projektohet fitorja (morale) ndaj Skënderbodes.
Në plan të parë, organizatat e tifozëve janë një projeksion i bindjeve politike përbrenda vendit. Më pas “internacionalizohen”.
Që mund të përzihen emocionoet sportive, të njeriut të thjeshtë, me “emocione” të tjera, pa lidhje me sportin, kjo është e padiskutueshme.
Hyn një gjel (për të mos kujtuar rastet e femrave lakuriq) dhe tifoja ndizet, me tifozeri të njësuar (grusht çeliku) në shkallët e stadiumit.
Mund ta pranoj (bile, pa mund fare), që stadiumi si faktor ambiental të mund të shfrytëzohet për të katalizuar masat rreth ndonjë problemi të rëndësishëm. Ku, nuk po rri të cilësoj se kush janë problemet e rëndësishëm, por që, si të tillë, mund të merren problemet që NUK trajtohen nga politika, parlamenti dhe mediat.
Faktori ambiental (stadiumi), mund të jetë, apo të transformohet, në një valvul shkarkimi (tensionesh), edhe pse të manipuluara apo pilotuara nga lëvizje apo forca politike të caktuara, dhe ka jehonë në opinionin publik pikërisht sepse i paraqitet këtij opinioni si vox populi.
Ky vox populi, është aq më i fuqishëm dhe bindës kur lind dhe përhapet nga anonimët… POR, kur ky vox populi ka si katalizator dikë që nuk është anonim, por përkundrazi, dikë që MUND të veprojë nëpërmjet pushtetit të pozicionit që ai ka në piramidën e pushtetit, kjo lëvizje më krijon të pështjella (po aq sa më krijon një Gjykatës i “Mani pulite” në Itali, që shfrytëzoi emocionet popullore për të hyrë në politikë dhe ku më pas të njehësohej me kolltukofagët).
”’Thonë se ndeshja sportive është metaforë e betejës; ose një lloj ritualizimi, që e zhvesh betejën nga dhuna e drejtpërdrejtë fizike. AKZ-ja niset nga kjo metaforë dhe e kthen përmbys, duke e paraqitur veprimtarinë e vet politike si metaforë ose ritualizim të një ndeshjeje futbolli, me gjithë publikun përkatës. ”’
Ketu ka dy gabime; i pari lidhet me faktin qe AKZ-ja nuk paraqet asnje veprimtari politike sepse nuk eshte parti politike, i dyti me trajtimin e AKZ-se jo siç paraqitet ajo sot, por ne çastin e lindjes, pra trajtim me 4 muaj vonese.
Para 4 muajsh i vetmi grupim i mundshem, qe ishte ngjizur e kolauduar ishte tifozeria, prandaj nuk kemi te bejme me ndonje zgjedhje por me nje detyrim, pershtatje me rrethanat. Individi apo nje grup i vogel individesh drejtohen aty ku ka nje grupim te madh per mbeshtetje.
Gjate shtjellimit tend, shihen prirje manipuluese, sepse menjehere sillet si shembull fashizmi, ne nje kohe qe ne Shqiperi as ne kohen e Zogut e as ne kohen e pushtimit italian, pra kulmin e vet te suksesit, fashizmi nuk ka pasur veç disa kokrra, fashizmi shqiptar ka qene ‘fenomeno da baraccone’, prandaj edhe ky togfjalesh, ‘fashizmi shqiptar’ eshte krejt i huaj ne gjuhen shqipe, nuk percjell asgje, eshte nje sforcim dialektik, nje kalk qe nuk i sjell asnje nder mend askujt, as vete komunistet nuk arriten te gjenin dot ndonje ‘fashizem shqiptar’ per ta akuzuar.
Ate qe se gjeten dot komunistet per 45 vjet, befas e gjen ti ne vitin 2011 !
Prandaj ky krahasim plotesisht spekulativ e pa ndonje perputhje me realitetin, ka vlere vetem ne aspektin retoriko-manipulues.
DIçka tjeter qe vihet re eshte elitizmi, meqe keto grupet, turmat nuk jane te denja meqe manipulohen lehte dhe jane te prirura drejt dhunes.
Po a nuk jane turmat ato qe bejne revolucionet apo protestat per te drejtat e njeriut, te drejtat sociale apo turmat jane te mira dhe te keqija sipas subjektivitetit tend ?
Si i bie, qe turmat te cilat mbeshtetin te njejtat ide me te tuat jane te mira, kurse te tjerat jane te keqija ?
Mungon koherenca ketu, o elitist gjithnje o asnjehere. Ti nuk e perdor elitizmin si teori per te shpjeguar dukurite, pra duke qendruar asnjanes, por mban qendrim elitist sipas midese.
Edhe kunder ketij elitizmi pragmatik qe ka korruptuar ndarjen e pushteteve ne favor te vet, dmth me ane te parlamentarizmit, duhet te veproje AKZ-ja, sepse ky qendrim eshte pro-establishment, perjeteson parine e sotme politike duke perjashtuar popullin nga e drejta e shprehjes ne shesh, ne stadium, salla apo çdo vend tjeter publik.
Po mohon te drejten e popullit, masave, quaji si te duash, per tu shprehur lirisht ne vende publike.
Kur ne 1991 keto masa dolen kunder parise komuniste, a nuk ishin ne shumicen derrmuese te perbera nga meshkuj, nga 18 ne 60 vjeç ?
A nuk ishin qafleshet ata ne krye te protestave, ne mos edhe ultrat e tifozerive te asokohe, te mesuar siç ishin me kohezion e grupit.
Eshte e lehte te fshihesh pas racionalizmit, por te ishte per racionalistet regjimet do jetonin pergjithnje, edhe paria e sotme po te jete per racionalistet ka per te rrojtur per 1000 vjet.
AKZ-ja ka marre persiper nje rol kunder parise se sotme ne Shqiperi, duke perdorur nje ide sociale, ata qe jane kunder parise se sotme, ndaç te mblidhen rreth saj, ndaç te themelojne shoqatat e tyre, ajo qe eshte e rendesishme eshte forcimi i thenies JO ndaj sistemit te sotem, s’ka rendesi ne nacionaliste, socialdemokrate, demokristiane, animaliste, pacifiste, baleniste a ku di une, rendesi ka te jene forca demokratike dhe kushtetuese.
Nderkaq persa i perket autoritarizmit nacionalist, ky ka qene i mundshem dhe i dobishem ne fazat e para te formimit te shtet-kombeve te reja, biles ka sherbyer shpesh si faze tranzicioni nga nje shoqeri e prapambetur dhe thellesisht klerikale ne nje sistem demokratik. Kane garantuar zhvillim ekonomik, kane futur idete e lirise dhe barazise ne shoqeri shpesh feudale apo kastiste, si ta zeme Turqia apo India.
Pasi ka realizuar kete progres, zakonisht i ka lene vendin demokracise, ose ka ndodhur qe pasi ka realizuar progresin vete progresi i ka nxjerre jashte loje dhe nese jane perpjekur ti mbijetojne rolit te tyre historik, jane rrezuar me dhune.
Gjate asaj faze mundesohej edhe demokratizimi i parive, demokratizim qe pengonte sistemin e mirefillte oligarkik, qe eshte sistemi imediat i demokracise me perfaqesim, sikunder mund ta shohim fare mire ne demokracine tone, me pari te pademokratizuara.
Nderkaq ne Shqiperi as modeli autoritar i nacionalizmit nuk ka kaluar, ndoshta prandaj edhe parite nuk i kemi te demokratizuara dhe po heqim keto qe heqim.
Prandaj si perfundim, do e shihja si me te udhes qe kritika ti referohej realitetit shqiptar, jo te qendronte ne abstraksion,
Per me teper nje pjese e mire e ketij modeli kritik eshte obsolet , jo vetem se i takon viteve 1945-50, por sepse buron nga nje moment traumatik i Europes, pra eshte reagim me ngjyra te forta emocionale dhe te izoluara ne kohe.
Inkoherenca logjike nuk lejon asnje teori kritike ti mbijetoje kohes, prandaj me teper sesa riciklimi i toerive kritike post 1945, do thoja se do ishte me e dobishme nje teori e re kritike, sepse ndersa nacionalizmi kerkon ti pershtatet kohes, teoria kritike nuk ben asnje perpjekje per t’iu pershtatur edhe ajo kohes, prandaj edhe mbetet obsolete.
Nuk di sa mund ti sherbeje sot vendit nje teori kritike obsolete, lufta me fantazmat thone se nuk sjell ndonje dobi..
Hyllin, unë kombëtarizmin shqiptar do të doja ta gjykoj jo en bloc, por sipas rastit.
Ky i stadiumeve më duket i dyshimtë dhe e kam shtjelluar pse.
Thua:
Qëkur u dashka të jesh parti politike, për t’u marrë me veprimtari politike?
Thua se po e trajtoj AKZ-në jo siç paraqitet ajo sot, por në çastin e lindjes.
Përsëri gabim. Unë iu referova një lajmi të freskët, për çfarë kishte ndodhur në stadiumin e Vlorës.
Nëse ti mendon ndryshe, përdore këtë hapësirë, në vend të sulmeve donkishoteske kundër meje, për ta shtjelluar se si paraqitet AKZ-ja sot. Ky do të ishte kontributi yt në debat.
Thua: në Shqipëri nuk ka ekzistuar fashizmi. Ky është mendimi yt; unë për vete mendoj se në Shqipëri, që prej 1924-ës e këtej, fashizmi ka qenë e vetmja formë politike spontane (duke qenë komunizmi, si tillë, diçka e importuar).
Komunistët shqiptarë nuk e gjetën dot, sepse komunistët shqiptarë vepronin në praktikë me metoda fashiste.
Thua:
Do të ma bësh edhe ti gjyqin tani si ai tjetri? Për ta provuar dorën me fashizmin këtu në PTF?
Thua:
Vërtet – po ndoshta kjo edhe lidhet njëfarësoj me atë faktin tjetër, se përmbysjet e vitit 1991 në thelb përgatitën terrenin për katrahurën që përjetojmë sot.
Thua:
Jo, kjo nuk është fare e rëndësishme. Jo thonë të gjithë, dhe jo-ja nuk ka asnjë peshë në politikë. Nuk ndërtohet politika me mesazhe dhe slogane negative.
E rëndësishme do të ishte të artikulohej një mendim politik pozitiv, përtej klisheve të flamurit kuqezi.
Thua: “nacionalizmi kërkon t’i përshtatet kohës.”
Më jep një shembull të vetëm.
”’Qëkur u dashka të jesh parti politike, për t’u marrë me veprimtari politike?”’
Qekur u vendos dallimi midis shoqerise civile dhe asaj politike, meqe e para niset nga nje shqetesim civil, qytetar dhe nuk i lejohet te merret me veprimtari politike. Perndryshe partia e politizon shqetesimin civil, qytetar dhe kryen veprimtari politike.
Zgjidh e merr, o modeli platonian ku çdo gje qe i takon polisit hyn tek politika o modeli i sotem ku ka shqetesim qytetar dhe shqetesim politik.
Cfare ndodh ne Vlore nuk perkufizon aspak AKZ-ne, ajo e ka bere te qarte se çfare synon dhe me cilat mjete, mbase ti se ke hapur ndonjehere faqen zyrtare te saj apo gazeten, dhe si nisje e njohjes se AKZ-se s’do ishte keq ta filloje qe aty.
Sa force kishte fashizmi e tregon pjesemarrja tek partia fashiste jo spekullimet, as te miat ,as te tuat, as te ndonje historiani.
Partia fashiste ka qene fenomeno da baraccone, ky eshte i vetmi fakt ne kete mes.
Kurse kjo :
”’Komunistët shqiptarë nuk e gjetën dot, sepse komunistët shqiptarë vepronin në praktikë me metoda fashiste.”’
I ve vulen spekullimit, nuk eshte ndonje argument, stalinizmi tani u beka fashizem. Po sikur ta quajme fashizmin stalinizem, do te ngelej qejfi ?
Nuk eshte pune gjyqi, elitizmi jot ne kete pike eshte xixellues, te kujtoj se iluminizmi arriti ne perfundimin qe masat jane qorre, prandaj duhet nje monark iluminist, te permend marredheniet e tyre me Katerinen e Rusise e cila bente si monarke e iluminuar.
Masat , mire a keq, te manipulueshme a jo, ne sistem demokratik kane te drejtat e tyre edhe te jene irracionale, parimi i shumices eshte edhe parim qe i jep pushtet emotivitetit, ti ne USA duhet ta vesh re shume mire kete gje, meqe aty gelojne lloj-lloj emotivitetesh, sidomos ajo gjuha mesianike tipike amerikane qe perdoret si ne ambjentet liberale ashtu edhe ne ato kristiano-konservatore.
Nuk mund t’i vesh fajin e katrahures se sotme forcave qe rrezuan komunizmin, mund tu vesh fajin qe nuk shkuan ne plumb ca veta, qe te mesonin te ngelurit te respektonin protesten popullore si mjet i rrezikshem prandaj i respektueshem.
JO-ja eshte e rendesishme, sepse votuesit nuk thone jo, por votojne. Pa iu ngulur ne koke votuesit qe te thote Jo, ska gje ne vije.
Persa kohe qe votuesit votojne thone PO dhe problemi i takon PO-se se tyre.
Shembull te vetem ?
Pozicioni legalist, kushtetues si sundues nuk te duket risi ? Zgjidhja e çeshtjes shqiptare duke respektuar te drejten nderkombetare, me ane te legalitetit nderkombetar nuk te duket peshtatje me kohen ?
A nuk eshte frika kryesore ndaj nacionalizmit shqiptar, pozicioni luftenxites i tij ?
Ja ketu ne kete pike nacionalizmi ka kapercyer vetveten, ndersa kritika obsolete, vazhdon me akuzat luftenxitese.
A nuk eshte po ashtu njohja e jus solit per marrjen e nenshtetesise nje risi, meqe nacionalizmi ka qene perhere vetem per jus sanguinis, duke perjashtuar çdo mundesi per praktikimin e jus solit.
Te kujtoj psh qe Zvicra nuk ta jep nenshtetesine ne baze te jus solit , dmth mund te banosh edhe 60 vjet ne Zvicer dhe s’te jepet nenshtetesia.
A nuk ka ketu kapercim te vetvetes ?
Kjo levizje persa kohe mbetet tek nen/Kryetari i KLD-es, i cili e perdor si trampoline per veten e tij, nuk ka gjasa te zhvillohet ne nje kundershtar serioz e alternativ per establishment-in.
Ne fakt levizjet civile te ketij lloji ne Shqiperi kane qene qesharake dhe aspak provokuese, pa pretenduar te jene kercenuese per sistemin.
Nese kjo levizje do te ishte serioze ne perpjekjet e saj me peticionin, atehere nuk i ngelej tjeter pervetem se te shkarkonte nje bot me mut nga gropat septike te fshatrave perreth ne sheshin e parlamentit shqiptar, ose ca me zbutur nje karroce me bajga/pleh prane parlamentit. Ose veprime po aq provokuese sa te permjernin e te cliroheshin ne trotuaret prane parlamentit. Ose te nderrojne emrat e rrugeve ku ndodhen godinat zyrtare me tabela qe lexojne “rr. e mutit”, “rruga e hajduteve/hafijeve/llafazaneve” etj.
Por akte te tilla nuk mungone per fantazi, porse per nisme e guxim.
Dhe nese Alenaca Kuq e Zi i meshon kartes se nacionalizmit dhe frikes se mos shqipetare te “shitur” na deklarohen ne greke, une sinqersht kam merakun tjeter : sa e pergatitur eshte popullsia jone per te deklaruar sakte etnicitetin e saj, pra a do te kete vullnetin, qetesine dhe me kryesoren sigurine per te deklaruar “racen” e vet? Dhe kam frike se shume persona/familje me prejardhje jo shqipetare do te vetdeklarohen shqipetare vetem nga frika apo “persekutimi ne potence” prej te forteve apo nacionalisteve. Prandaj eshte koha qe, ashtu sic po ben alenaca Kuq e Zi per te promovuar me te drejte qe ai qe eshte race shqipetare te deklarohet i tille, duhet qe edhe grupet e tjera etnike qe jetojne ne shqiperi te organizojne propaganden e tyre per te sensibilizuar perkatesite e tyre etnike per te bere deklarimet e sakta. Dhe ketu ja vlen te permendet firot qe mund te pesoje psh popullsia vllehe, ku jam mese i sigurte se pjesa me e madhe e tyre do te vetdeklarohen “shqipetare”. Prandaj, bie dakort me xha-xhain qe ky regjistrim te shtyhet ne kohe, si dhe i bej thirrje shoqates se Vlleheve, por edhe ndonje organizate tjeter, apo grupimi etnik qe kerkon te rigjalleroje kete etni, te sensibilizojne ndergjegjesimin e ketij komuniteti per perkatesine etnike te trasheguar me dhimbje dhe heroizem ne breza nga stergjysherit e tyre. Nuk duhet humbur kjo pasuri racore e kultivuar me shume mundim ne shekuj.
AI, nese (fatmiresisht per ne:)) po na lexon, po ndihet ngushte… Nje ze I mekur brenda vetes I thote: “Kujdes, Ka njerez qe ndryshe nga vetja jote, te marrin seriozisht!”
”’kam frike se shume persona/familje me prejardhje jo shqipetare do te vetdeklarohen shqipetare vetem nga frika apo “persekutimi ne potence” prej te forteve apo nacionalisteve.”’
Ta mbajme muhabetin ne kufijte e lezetit, te lutem.
Nga njera ane degjojme qe akuzojne pse u shihen gjysh-stergjyshet, dmth pse behet perjashtimi ne baze prejardhjeje, ti tani akuzon krejt te kunderten, qe po u shtrengokan me ane te ‘persekutimit ne potence’ ata me prejardhje joshqiptare te vetdeklarohen shqiptare.
Tani, jo edhe A edhe -A, eshte parimi me i vjeter logjik ky. Bashkerenditni akuzat njehere, jo edhe akuzat per perjashtim mbi baze gjaku edhe akuzat per asimilim duke mos respektuar parimin e gjakut/prejardhjes.
Per me teper qe frika eshte se mos vllehet vetedeklarohen greke, frike qe shtyu edhe vete priftin vlleh ne Korçe te dilte e te thoshte se vllehet jane vllehe e jo greke.
”’ Kujdes, Ka njerez qe ndryshe nga vetja jote, te marrin seriozisht!”’
Kjo eshte kritike qe vjen prej atyre me mendesi tipike prej besimtari tek Mesia, demokracine e solli Sala, ndryshimin do ta sjelle Edi, Ameriken do e shpetoje Obama etj.
Keta njerez, marrin seriozisht çeshtjen dhe ata qe perpiqen per te. Pak rendesi ka guna e Spahiut, rendesi ka puna, serioziteti i Spahiut shihet tek puna.
Nga ana tjeter, roli i tij eshte mekanik, keshtu qe pak rendesi ka sa seriozisht e merr ai veten, rendesi ka qe te kryeje kete proçes mekanik.
Sot per sot, nuk duhen idealiste qe kruhen gjithe diten, intelektuale qe nuk pushojne se foluri , duhen disa individe qe arrijne te veprojne ne kete mjedis te veshtire, me pak fjale duhen njerez qe dine te notojne ne keto ujera te qelbeta dhe e vendosin fytyren e tyre para baltehedhesve.
Spahiu eshte nje nga keta qe dine te veprojne, dine te notojne e te ngelin lart, kjo eshte forca e Spahiut dhe kjo eshte ajo qe me shume duhet ne keto çaste.
Sapo te krijohet nje berthame, ngadale do vije ora edhe e te tjereve, kush ne shesh e kush me pene.
Spahiu e ka kapur shume mire çastin historik, detyren e krijimit te nje berthame, si bazament qofte i veprimit e qofte i mendimit politik .
Nuk di ta them ne po punon me zemer, por ama per mua po punon me mend dhe per keto çaste puna me mend ka ku e ku me shume vlere sesa puna me zemer. Natyrisht do ishte e persosur qe punes me mend ti perkonte dhe puna me zemer, por kjo persosmeri nuk eshte aktualisht e domosdoshme.
Nëse ka një gjë që nuk i shërben Shqipërisë në këto momente, është “nacionalizmi” i sëmurë. U bë gjithë ky mobilizim për të mbledhur firma për një peticion drejtuar parlamentit ndërkohë që dihej qysh në fillim që një inisiativë e tillë nuk do kishte pasur asnjë lloj peshe në nivel politik. Inisiativa e re është “ Një komb, një pasaportë”. Nganjëherë më duket sikur shumë prej shqiptarëve jetojnë në hënë. Gjatë këtyre 20 viteve mijëra shqiptarë kanë marë pasaporta të huaja (një shtet serioz për shembull duhet të kishte statistika dhe të dhëna të sakta mbi këtë fenomen). Shumë sportistë shqiptarë preferojnë të garojnë me shtete të tjera, pasi në Shqipëri nuk u garantohen as kushtet minimale dinjitoze për një sport. Çdo ditë në Shqipëri vetëvriten njerëz sepse varfëria në shumë zona është e tejskajshme. Konfliktet për pronat secili i zgjidh vetë dhe fiton ai që ka kallashin më të shpejtë. Nuk arrijmë të bëjmë njëherë zgjedhje të pranueshme dhe ndodh rëndom që të angazhuarit në politikë të perceptohen edhe si “të fortë”. Sistemi gjyqësor lë shumë për të dëshiruar dhe nëse nuk ke lekë (ose më mirë euro) kalbesh në ndonjë burg me kushte mesjetare. Lulëzon krimi i organizuar dhe qëllohet akoma në mes të qyteteve pa të keq fare. Këshilli i lartë i drejtësisë me sa duket nuk ka kohë të kontrollojë se çfarë bëjnë gjyqtarët dhe si i firmosin vendimet. Mund të vazhdoja listën akoma me shumë elementë të tjerë. Në një kontekst si ky më duket shumë e tepërt që të nisin “beteja” emotive që na largojnë nga çështja e vërtetë: “Problemi i Shqipërisë janë shqiptarët”. Përveç të tjerash në një vend normal, një figurë istitucionale si ajo e Spahiut, nuk do mund të luftonte kundër një sistemi, në të cilin jo vetëm që bën pjesë, por ka një rol parësor. Nuk bëhet fjalë për shoqëri civile, por për një përgatitje të një lëvizjeje politike që përdor slogane nacionaliste në pritje të zgjedhjeve të ardhshme. Më shumë se 1 milion e gjysëm shqiptarë që jetojnë jashtë atdheut (emigrantët), në vendet ku kanë shkuar (Itali, Greqi, etj etj) luftojnë pikërisht kundër partish apo lëvizjesh që mbështesin tezat “ italia vetëm për italianët”, “Greqi vetëm për grekët”, etj .
Përveç artikullit të Paçollit, të cilin e citoi shkurtimisht Theollogos dje:
Mbi hapësirën mbarëkombëtare të zhvillimit
Do përmendur edhe një artikull i sotëm i Artan Fugës në gazetën MAPO:
Tregu kombëtar mekanizëm zhvillimi ekonomik?
Artikujt mbrojnë pikëpamje të kundërta.
Më duhet të them se unë pajtohem këtu me Fugën, i cili i vë në dukje të metat e mekanizmit të tregut kombëtar, në një kohë që Paçolli më lexohet shumë retorik dhe i pambështetur.
Shtoj këtu edhe se, në vend të tregut kombëtar të mallrave, ndoshta hapësirës shqiptare i duhet një “treg” kombëtar i ideve, sepse po e mbyt provincializmi, në të gjitha nivelet, si kurrë ndonjëherë më parë.
As në shekullin XIX nuk ka qenë kultura shqiptare, në tërësinë e saj, kaq bombastike, kaq e tulatur dhe e mefshtë, kaq provinciale, kaq llafazane sa sot.