nga Ajkuna Dakli
Në barin e një plazh të vogël në Lac Tremblant duke u përpjekur të flas frëngjisht me banakierin porosis një margarita të ftohtë.
“Patjetër” thotë ai dhe, duke hedhur në një gotë copa akulli dhe më pyet se ku kam mësuar frëngjisht.
“Në shkollë në Shqipëri” përgjigjem ndërsa ai thotë:
“Ah, e di ku ndodhet vendi yt.”
Pastaj më tregon se dikur, kur ishte i ri , gjatë një udhëtimi në Europë kishte vizituar Greqinë.
“Ndërsa kalonim pranë kufirit verior”, vazhdon, “në anën për kundruall më bëri përshtypje një tabelë: “Ndal! Mos kalo! Do të qëllojmë!”
E kisha të dëgjuar këtë histori edhe më parë, nga fqinja ime që kishte udhëtuar fare pranë kufirit me Maqedoninë diku në vitet tetëdhjetë, dhe më pas nga një koleg imi që kishte udhëtuar pranë kufirit me Greqinë pak a shumë në të njëjtën periudhë. Për dikë që është rritur në një vend ku respektohen të drejtat e njeriut kjo është diçka që nuk harrohet lehtë.
“Ashtu ka qenë,“ pohoj. “Kush përpiqej të kalonte e vrisnin dhe trupin e çonin në shkollat mjekësore të copëtohej për të studiuar anatominë. Pa lejen e familjes.”
“Po kjo është e tmerrshme”, thotë ai.
“Është,” them. “Ishte,” shtoj dhe mendoj padashur për historinë e poetit Havzi Nelaj, i cili u var në publik sepse u përpoq të arratisej. E kisha hasur në rrjet sepse kishte përvjetorin. 10 gusht 1988. Jo shumë kohë më parë.
“Vërtet e tmerrshme”, përsërit burri duke hedhur pijet mbi akullin në gotën time.
Të tjerët para tij kanë thënë të njëjtën fjalë. Por unë nuk flas. Nuk mund t’i them se çuditërisht ne shqiptarët e kemi harruar kafazin ku u rritëm. Nuk e përmendim më, a thua ka ndodhur diku tjetër, përpiqemi madje të gjejmë shfajësime dhe pse jo edhe “gjëra të mira,” pa u përpjekur as të fshehim nostalgjinë.
“Si është situata atje tani?” pyet ai.
“Është OK,“ i them shkurt.
“A është vend i sigurt për turistët?”
“Po, po! Duhet ta vizitoni një ditë. Vendi im është shumë i bukur! Gjithë bregu perëndimor laget nga deti dhe bregdeti i Jonit në jug është një mrekulli. Po nuk kemi vetëm bregdetin. Kemi male , liqene, histori. Kemi vende shumë të bukura, kështjella, muze, restorante…”
Pa e kuptuar vazhdoj të përshkruaj duke folur në vetën e parë shumës, “ne,” sikur të flisja për një vend të cilit përkas plotësisht.
Pastaj hesht. E kuptoj që po flas për bukuritë e një vendi që e lashë me ndërgjegje 20 vjet më parë; një vendi nga i cili burrit përballë meje, i ka mbetur vetëm një imazh “Ndal! Mos Kalo! Do të qëllojmë!”
Hesht edhe sepse i druhem pyetjes që vjen më pas:
“Po pse u largove?”
Nuk dua të përgjigjem. E di shumë mirë përgjigjen, dhe nuk kam dyshime për zgjedhjen, po akoma më lëndon kur ia them një të huaji me zë të lartë.
“Po pse u largove?”
Vë re se në radhë po afrohen njerëz të tjerë.
“Margarita është gati” thotë burri duke më zgjatur gotën e mbuluar me bulëza të ftohta.
Marr pijen, e falënderoj, buzëqesh dhe largohem.
E ulur nën çadër duke gëlltitur ngadalë pijen ia ngul sytë liqenit. Është ditë shumë e bukur, bën nxehtë, dhe hijet e maleve mbuluar me pyje pishash që rrethojnë liqenin, vezullojnë reflekse të gjelbra në ujin blu të çelur.
Ndjej diellin në lëkurë dhe më duket sikur jam në plazh diku nga Jugu i Shqipërisë, ose buzë liqenit të Ohrit dhe shoh përreth malet e vendit tim të çuditshëm, që gjithnjë do na i lërë pyetjet pa përgjigje.
(c) 2021, Ajkuna Dakli. Të gjitha të drejtat të rezervuara.