Sa herë qe frekuentoj Bibliotekën Kombëtare më duket sikur hyj në një azil pleqsh — sallat janë përgjithësisht të mbushura me pensionistë, të cilët i sheh tek shfletojnë dhe komentojnë me nostalgji dhe zhurmë “Zërin e popullit”; ose sikur jam në një stacion treni, meqë vazhdimisht ka njerëz që enden turravrap sa nga njëri cep i sallës në tjetrin, mundësisht duke u shkëmbyer me zë të lartë. Gjithashtu, punonjëset e bibliotekës me takat e tyre të frikshme, duket sikur e bëjnë gropë parketin sa herë që i ngjeshin këpucër me kryeneçësi dhe pa e vrarë mendjen që ka edhe nga ata të cilët duan të punojnë. Por edhe në mungofshin takat e tyre, tingulli i pandërprerë dhe i vazhdueshëm i telefonit të biçim bibliotekares, të rreh porsi një tik nervor i pakontrollueshëm në vesh. Pa pushim.

Pas mbi treҫerek ore kacafytjesh, kur u kërkon vazhdimisht punonjëseve apo atyre që e frekuentojnë bibliotekën të mbajnë qetësi; kur provon të bësh sikur zhurma nuk ekziston; ose kur me shpresë ndërron sallën (poshtë e lart e lart e poshtë), e gjen veten me sytë ngulur te kapela e republikës së xhaxhos që rri rri e çoç i vjen ndonjë gjë ndërmend, të cilën e sheh të nevojshme, të ngutshme madje, ta ndajë me të pranishmit përkarshi. Mund të mos mësosh shumë nga materialet që ke hapur për të studiuar, por me siguri mund të mësosh diҫka që nuk e ke ditur mbi jetën e një brezi gati të shkuar, gjatë periudhës së diktaturës në vend. Kjo është afërmendsh interesante dhe e këndshme, por jo kur ndodh nën kushte të imponuara nga një mjedis që i përngjan gjithҫkaje, përveҫse një biblioteke.

Biblioteka Kombëtare është si një objekt që ka ngecur në kohë. Shkallët, raftet, karriget, madje edhe vetë punonjësit e bibliotekës duket sikur kanë mbetur në vitin ’76. Ndërsa je duke lexuar, të bëhet se nga çasti në çast, ndonjë zyrtar i Komitetit Qendror do të hyjë në sallë për inspektim… Në fakt, mua do të më pëlqente që të mos prishej interieri i bibliotekës; të ruhej pak a shumë siç është, por ama të rregullohej në mënyrë të atillë, që kjo e fundit të bëhet e dobishme dhe e rehatshme për gjithkënd. Se ç’ka një gjë romantike vjetërsia e saj. E jo vetëm kaq, por në tërësinë e vet, kjo bibliotekë mbart vlera historike dhe kulturore.

Do të doja që biblioteka e qytetit tim të ishte e shtruar me parket ose pllaka të reja; të kishte më shumë hapësira leximi me tavolina individuale dhe të përbashkëta; të kishte një sistem Wi-Fi ku për të hyrë në Internet të mos të të duhej të zbrisje tek i ashtuquajturi Këndi Amerikan i Bibliotekës… Do të doja që sallat të ishin të mbushura me rafte të mëdha librash gjithëfarëlloji, të rinj e të vjetër, në shqip dhe gjuhë të huaj; me revista dhe katalogë; do të doja që ҫdo mjedis të kishte ajër të kondicionuar, në mënyrë që gjatë verës të mos alivanosesh nga vapa dhe gjatë dimrit të mos thahesh së ftohti. Do të doja që ndriçimi nëpër salla të ishte më i fortë, me llambushka të verdha që nuk t’i vrasin sytë, madje me nga një llambë të vogëlth për tavolinë; do të doja që dritaret e vjetra ta ruanin estetikën e tyre por ama të zëvendësoheshin me xham më të përshtatshëm, në mënyrë që zhurmat e rrugës përkarshi të mos depërtonin brenda; do të doja që kartat e anëtarësimit të ishin elektronike dhe t’i mundësonin çdo mbajtësi hyrjen në bibliotekë kurdoherë (brenda orarit të caktuar). Do të doja që biblioteka të ofronte kompjuterë të përdorshëm brenda mjediseve të saj. Do të doja pra një bibliotekë ku të mund të kaloja orë e orë të tëra; një bibliotekë normale në një qytet sadopak të tillë.

Një mikesha ime që jeton në Bruksel po më tregonte përpara disa ditësh fotografi nga biblioteka e lagjes së saj atje. Një bibliotekë e vogëlth dhe modeste, por e këndshme dhe në dukje kaq e rehatshme sa të mundësonte gjithçka mund të kesh nevojë në një bibliotekë. Sikur biblioteka jonë kombëtare t’i përngjante sadopak bibliotekës të asaj lagjes në Bruksel, duke ruajtur veçantinë që e karakterizon Bibliotekën Kombëtare në Tiranë, edhe vetë qyteti im do të dukej më i bukur, më ftues, më dashamirës.