QITJE TË LARGËTA

Këto ditë u nderua, në Tiranë, kujtimi i disa intelektualëve të shquar, që u pushkatuan nga regjimi komunist në vitet e para pas Luftës.

Mjafton një vështrim i shpejtë në skicë-biografitë e të vrarëve në artikullin në “Shekulli”, për të kuptuar – edhe një herë – se çfarë katastrofe ishte për Shqipërinë terrori i kuq; dhe si u krasitën e dhjetuan pa mëshirë elitat që shqiptarët mezi i kishin nxjerrë, ruajtur e kultivuar pas vitit 1912.

Janë paragrafë të dhimbshëm, që fillojnë si rezymetë tona të sotme – lindi në… studimet e larta i kreu në… pastaj punoi si…; por që përfundojnë me plumbin ballit.

Edhe nga një lexim i shpejtë i artikullit, nuk mund të mos vësh re vëllezërit Muntaz dhe Vesim Kokalari, që u pushkatuan pa gjyq së bashku me kushëririn e tyre të parë Syrja Kokalari; në një kohë që fati i motrës së tyre Musiné dihet.

Vëllezërit Kokalari kishin themeluar shtypshkronjën “Mesagjeria shqiptare”; mbaj mend, i vogël, të kem parë në bibliotekë ndonjë libër të botuar atje.

Në listë gjej edhe emra për mua të njohur prej kohësh (ndonjë thjesht prej veprave dhe gjykimeve të Enverit): Nebil Çika, Sabiha Kasimati, Selaudin Toto, Gjergj Kokoshi, Mirash Ivanaj, Lef Nosi, Kol Tromara…; edhe pse vdekja njëlloj kobshëm do t’u jetë afruar edhe të tjerëve, të panjohurve për mua, por që tash e tutje më duhet t’i njoh e t’i mbaj mend më mirë, ndoshta edhe ngaqë shumëve nuk u dihen varret.

Biografitë në artikull më sugjerojnë edhe diçka tjetër – që terrori i kuq nuk njihte gjeografi. Ndër të vrarët ka nga Gjirokastra dhe nga Përmeti, Tirana dhe Delvina, Pogradeci dhe Shkodra, Devolli dhe Elbasani, Durrësi dhe Shijaku, Dibra dhe Vlora. Ata që duan t’ia rishkruajnë historinë Shqipërisë komuniste, nuk duhet të rrëmojnë vetëm në prejardhjen e kastës totalitare; por edhe në vendlindjet e viktimave të saj.

Në qoftë se komunistët e ndanë Shqipërinë më shumë se ç’e bashkuan, viktimat e regjimit e mbajtën vendin të bashkuar.

Pothuajse të gjithë kishin kryer studimet e larta në Perëndim – Itali, Francë, Austri, Gjermani, Turqi; megjithatë, ishin kthyer në Shqipëri, dhe jo për t’i shërbyer pushtuesit.

Asnjë arsyetim post hoc, asnjë pretekst i tipit “ashtu ishin kohët”, asnjë përsiatje e nevojës për “dorë të fortë” ose shtet në Shqipëri ose e nevojës tjetër për të ndëshkuar krimet e Luftës, nuk mund të përligjë krimin që u krye ndaj këtyre njerëzve, të cilët meritonin së paku respekt; dhe ndaj Shqipërisë, të cilën regjimi komunist e shtriu në gijotinë, për t’ia prerë kokën.

Aq më i turpshëm e faqezi tingëllon ky krim sot, në rrethanat kur është bërë e qartë se jo vetëm ai regjim dështoi plotësisht në strategjitë dhe taktikat e veta; por edhe se shumë nga shëmtitë e Shqipërisë së sotme i detyrohen eksperimentit totalitar, të planëzuar dhe të zbatuar nga mendje të mbrapshta.

Përballjen e krimeve të Pasluftës me realitetin komunist kabá kujdeset ta evokojë edhe “Shekulli” vetë, duke i dhuruar lexuesit pjesë të zgjedhura nga kujtimet e Nexhmije Hoxhës për periudhën e pranverës së vitit 1944 (kur të pushkatuarit e mësipërm ishin ende gjallë).

Në këto kujtime mund të gjesh paragrafë të tipit:

Unë në Peshkopi punova veçanërisht me gratë e të rejat, aq më shumë, që më kishin ngarkuar të kujdesesha për zgjedhjen e delegatëve të këtij rrethi, që do të shkonin në Kongresin e Bashkimit të Grave Antifashiste NCL. Që do të bëhej ky kongres e dija prej kohësh, po se ku e kur do të bëhej nuk e dija. Erdhi njoftimi në Komitetin e partisë që të nisej delegacioni i grave prej 3-4 vetash, s’mbaj mend, por mua s’më erdhi ndonjë njoftim nga qendra […]

ose

Unë e nuhata që Enveri, nga funksioni i lartë që kishte, nuk donte të linte përshtypjen që kishte privilegjin të mbante gruan e tij pranë e gjatë, megjithëse jo të gjithë i dinin lidhjet tona, po nuk mund të mos binte në sy që ne, disa herë në këto 4 ditë, shkëputeshim e rrinim bashkë duke biseduar, si dhe që unë flija në dhomën e Enverit, ku ai flinte bashkë me dy shokë të Shtabit.

Në këto pasazhe të N. Hoxhës, përmenden edhe një varg personazhesh të rëndësishme të kohës; dhe nuk është çudi që ndonjë prej tyre t’i ketë urdhëruar ekzekutimet e të pushkatuarve të viteve të para pas Çlirimit; para se t’i vinte radha atij (ose asaj) vetë.

“Shekulli” i sotëm përkujton, ndoshta me ironi, nga njëra anë viktimat e terrorit të kuq, nga ana tjetër xhelatët e tyre – dy botë nga të cilat njëra nuk është lodhur së përpjekuri për ta shfarosur tjetrën; dje me plumba, sot me fjalë.

Ndoshta bash për këtë arsye, PS-ja duhet t’ia përsëritë publikut në Shqipëri dhe gjetiu vendosmërinë e saj për t’u distancuar nga PPSH-ja, krimet e komunizmit dhe shëmtitë e eksperimentit totalitar, një nga drejtueset e të cilit ka qenë edhe N. Hoxha vetë; pa çka se do të humbë zgjedhës dhe simpatizantë, pjesëmarrës në mitingje dhe militantë në bazë.

Unë besoj se ky distancim duhet bërë, në mënyrë publike dhe akademike, me politikanë dhe historianë; madje edhe sikur relike si N. Hoxha dhe R. Alia të kërkojnë të falur për krimet që kanë kryer ose kanë lejuar të kryer.

Shembujt për distancime të tilla nuk mungojnë; po mjaftohem të përmend çfarë bëri Fini me partinë Alleanza Nazionale në Itali (dikur Movimento Sociale); ose Ochetto, D’Alema dhe Vetroni, përsëri në Itali, me Partinë Demokratike (dikur PCI).

Sa kohë që e majta në Shqipëri nuk i ka shkëputur lidhjet me të shkuarën puniste dhe enveriste, politika atje nuk ka asnjë shans për t’u shelbuar; meqë do të mbetet peng i shantazheve dhe helmeve të dikurshme, duke risjellë në skenë të njëjtën përleshje absurde, mes ushtrive të vdekura.

Nuk ka komente

  1. Para Shekullit, nje shkrim i ngjashem, i imtesishem, eshte hedhur ne nje forum (mbase fsh.com); edhe kesaj radhe mu kujtua serisht Masakra e Manastirit me 1831.
    Prerja e kokave, fsheh edhe qendrimin ndaj popullit, biles do thoja qe eshte lakmusi i pushtetit.
    Pa gjak, por qellimi ishte i njejte edhe pas 1992, ne krejt nivelet e shoqerise shqiptare, duke filluar nga moskokecarja e Sales ndaj ‘trurit’ qe ikte, tek spastrimet partiake e ne administrate e deri tek forumet shqiptare.

    Shqiptaret si shume popuj qe skane kaluar disa faza historike si perendimoret, kane koncept teresist te cfaredolloj pushteti, kur pastaj martojne nje teori politike teresiste e statolatriste, atehere arrijne te shfaqen ne gjithe ‘madheshtine’ e tyre, meqe vlerat morale te asaj cka eshte e mire dhe e drejte, gdhenden nga teoria politike qe kane perqafuar.

    Do thoja qe cdo shqiptar eshte potencialisht diktator.

    Keshtu, me teper sesa individi, koncepti i tij vetjak apolitik i pushtetit, duhet drejtuar gishti nga teoria politike qe mundesoi masakrat, qe diktatorin potencial e ktheu ne diktator faktik.
    Masakren e Manastirit e mundesoi uniteti politik i perendorise, masakren e intelektualeve, uniteti politik i intelektualeve.

    PS-ja do ishte mire, te bente shkeputjen me ze te larte dhe simbolikisht (Fini psh shkoi ne Izrael kerkoi falje, pavaresisht se AN, nuk ishte vazhduese e partise fashiste, po ta krahasojme me PS-ne qe eshte transformuar ne kongresin e PPSH, e nuk eshte krijuar rishtazi si pasoje e shkrirjes se PPSH).

    Sidoqofte problemi i PS, nuk eshte edhe aq shkeputja, sesa famekeqja pertej te majtes e se djathtes e Rames qe pasqyron vete veprimtarine 17 vjecare jashteideologjike te PS-se, sidomos ne vitet e pushtetit.

    Me shume sesa cduhet te beje PS-ja per veten, duhet te shqetesohemi per cfare duhet te beje PS-ja per shqiptaret.
    Nje nga pikat kyce eshte reformimi ideologjik (L. Kola tek Saktivista ka bere nje shkrim interesant) i cili para se PS u duhet shqiptareve.
    Jane shqiptaret qe kane nevoje para se te kalojne ne boten pertej ideologjive, te stervitin vetveten qe te mos e lene diktatorin potencial te behet faktik.

    Kjo behet me e qarte, po te shikohet sot sesi jane ndare prerazi edhe te rinjte ne dy kampe ku secili mbeshtet bajraktarin e vet (edhe bar do hame) duke perdorur si njesi matese argumente parapolitike (ndasi fisnore) ose retorike (si ad hominem).

    Ne kete rruge po kerkojme diktatorin dhe mezi presim te kemi pak pushtet qe diktatorin potencial tek ne ta kthejme ne faktik.

  2. Ndoshta bash për këtë arsye, PS-ja duhet t’ia përsëritë publikut në Shqipëri dhe gjetiu vendosmërinë e saj për t’u distancuar nga PPSH-ja, krimet e komunizmit dhe shëmtitë e eksperimentit totalitar, një nga drejtueset e të cilit ka qenë edhe N. Hoxha vetë; pa çka se do të humbë zgjedhës dhe simpatizantë, pjesëmarrës në mitingje dhe militantë në bazë.

    Te beje harakiri si beri Vatikani para 10 vjetesh kur Papa kerkoi falje per gjera si Inkuizicioni? Nuk me duket se PS-ja ka as 1:1000 e moralit te Vatikanit qe te jete ne gjendje te beje kete qe kerkon.

    Mbi te gjitha PS mban ne gji ‘te mesmen e arte’ morale: gjithe ata komuniste dhe pasardhes te tyre qe refuzuan te merrnin pjese ne ‘terrorin e kuq’ te luftes te klasave dhe e paguan shtrenjte kete vendim qe moren. Keta njerez, ne qofshin gjalle apo ne Shqiperi, jane te vetmit qe mund te bejne kete qe kerkoni ju. Per aq kohe sa ky faksion mbetet i margjinalizuar ne PS ky katarsis eshte i pamundur.

  3. Xhaxha, jo për të ngjallur diskutime me pasion tifozësh, por doja t’ju pyesja, duke patur besim në sinqeritetin dhe integritetin tuaj intelektual: A mund të konsiderohet e plotë një demokraci që i mohon dikujt që të jetë i përfaqësuar politikisht?
    Përse një komunist i sotëm do të duhej të mbante barrën e maskarallëqeve të bëra nga njerëz të tjerë kohë më parë?

    Unë s’besoj se ju, një mikut tuaj që po bëhet prift do t’i thonit: A e di ti se ç’kanë bërë inkuizitorët?!

    Përse duhet kriminalizuar një e majtë e re shqiptare për të shkuarën e PKSH?
    Personalisht, edhe pse nuk aspiroj që të rikthehet ndonjëherë në pushtet, mendoj se një parti vërtet e MAJTË jo vetëm që i duhet panoramës politike shqiptare, por është e domosdoshme… PJESA MË E PAMBROJTUR E POPULLSISË është e papërfaqësuar në parlament.

    P.s: Janë të lutur që të më akuzojnë për komunist VETËM ata që, për aktivitetin e tyre në fund të vitit marrin çeqe me gjashtë zero ose ata që i kanë tapitë e mbi 20hektarë tokë… të gjithë të tjerët, të djathtën e tyre mund ta përdorin gjëkundi tjetër.

    1. Edrus, përkundrazi, është pikërisht momenti për ta diskutuar edhe këtë.

      Në gjendjen që është shoqëria shqiptare, i duhet patjetër një e majtë e artikuluar – në socialistë, socialdemokratë dhe komunistë; sikurse i duhen edhe sindikata dhe të tjera mekanizma të mbrojtjes dhe të amortizimit politik të shtresave të varfra.

      Bindja ime, të cilën e shpreh edhe në shkrimin më lart, është se të gjitha këto forma të së majtës duhet të distancohen haptazi dhe fort nga krimet që ka bërë regjimi i Hoxhës dhe nga reliket e atij regjimi që vazhdojnë të dalin në media dhe të praktikojnë një lloj diskursi publik që shpërfill – me arrogancë të madhe – gjithçka i ka ndodhur Shqipërisë dhe shqiptarëve që prej vitit 1990.

      Unë do të dëshiroja të shihja te PS-ja një program të fortë të majtë, jo një supë të holluar të ideve liberiste të së djathtës; edhe pse kjo ndoshta do t’i kushtonte PS-së politikisht dhe ekonomikisht, duke e ftohur me businessmen-ët e mëdhenj, që i janë afruar tani.

      Po ashtu, unë shoh te “Gazeta”, një revistë ku shkruajnë shumë pena të forta të brezit të ri (të grupit Saktivista), ndoshta shprehjen më elokuente të së majtës shqiptare sot; për çka ndoshta edhe këta do të bënin mirë të distancoheshin hapur nga perënditë e stepës.

      Dies Irae thotë, me të drejtë, se “po kërkojmë diktatorin”; në të vërtetë, diktatori do të kishte ardhur prej kohësh, sikur ta lejonin koniunkturat ndërkombëtare, ose sikur të mos e kishte humbur shteti shqiptar sovranitetin njëlloj prej kohësh dhe të mos ishte katandisur Shqipëria në provincë periferike të një perandorie (Perëndimit) e cila nuk e dëshiron, por i ka mbetur në dorë.

      1. Po mirë xhaxha, meqë kapitalizmi në Shqipëri është fillestar, dhe meqë PS-ja duhet të ftohet me businessmen-ët (i rashe shkurt, ok?), i bie që e djathta (cilado qoftë ajo, nuk thashë gjë PD-ja, ok ?!) duhet te mbretërojë në Shqiperi nja 60 vjet, siç mbretëroi në Meksikë ???

        1. Natyrisht qe e majta duhet te ftohet me tregtaret e pasur dhe me korporatat. Perndryshe s’ka c’e do pushtetin.

  4. Faleminderit për përgjigjen Xhaxha!

    Vërtet për tu admiruar (dhe sinqerisht është kënaqësi) qoftë kontributi juaj në mbajtjen e një blogu në një nivel kaq të lartë (bile, edhe kur ka artikuj që ndokujt mund t’i shpëtojë ndonjë: “e çë pastaj?” :P) por qoftë edhe për pjesmarrjen tuaj në diskutimet/debatet e bëra në të.

    Mbajtja e një blogu kërkon pasion dhe… mjaft përkushtim (qoftë edhe për kohën e harxhuar).
    Ju, pasionin tuaj e ushtroni mjaft direkt… hidhni mendimin tuaj dhe e konfrontoni atë me mendimin e të tjerëve… qoftë edhe kur ai i të tjerëve është diametralisht i kundërt.
    Nuk besoj se e bëni kërë për të matur pulsin e “popllit” (si sashkat e ndokujt për çentralet bërthamorë dhe për martesat gay)… e bëni për të sjellë këtu atë që më mirë dini të bëni, si dhe për ta pasuruar atë me kontributin e gjithë komentuesve në debate….qoftë edhe për këtë, besoj se na e bën hallall mundin 🙂

    P.s: Jo për gjë, por ka edhe blogje që mbahen si “një blog kolektiv shqiptar”… por që (autorët) tregojnë hapur veten vetëm nëse flet keq për atë çunin e G99 (të më falësh, por sinqerisht që nuk më kujtohet emri), për Lubonjën apo për Janullatosin… sipas rastit, do shikosh herë njërin, herë tjetrin prej adminëve (ose më saktë, do dëgjosh “ulërimat” e atyre që ankohen se pse ju janë fshirë komentet apo se pse janë deklaruar “abuzivë” 🙂 ).

  5. Ata qe duhet te bejne distancimin jane distancuar nga jeta,pra kane vdekur,PS nuk mendoj se perfaqson PKSH,ne programin e saj nuk ka ndonje pike te perbashket me programin e PKSH,ky nuk eshte nje distancim?
    Krimet e komunizmit ne formen”distancou”dmth,thuaj dy fjale kundra,a nuk duket thjesht si nje propagande? Sot menyra me e mire per te denuar krimet e komunizmit eshte harrimi i tij,eshte heshtja, dhe puna per te reivendosur me force demokracine e vertete,dhe shtetin ligjor eshte hapi i duhur drejt shkeputjes.
    Eshte shume e thjeshte!
    Perqendrimi i vemendjes tek problemet qe shqetesojne sot shqiptaret eshte menyra me e mire e denimit te krimeve. Ka njemije e nje probleme atje. Kjo eshte ceshtje mentaliteti me frymezim” te denojme krimet e komunizmit”nuk ndryshohet mentaliteti!Perkundrazi,mentaliteti ndryshohet duke i harruar krimet,dhe duke iu perveshur jetes dhe mentalitetit te ri,lufte per te ekzistuar,lufte per nje jete me te mire!

  6. ””’P.s: Janë të lutur që të më akuzojnë për komunist VETËM ata që, për aktivitetin e tyre në fund të vitit marrin çeqe me gjashtë zero ose ata që i kanë tapitë e mbi 20hektarë tokë… të gjithë të tjerët, të djathtën e tyre mund ta përdorin gjëkundi tjetër.””’

    hahaha, po pse o Edrus flet si pasneser, me kujton Juliusin e para 3 vjeteve.
    Ky eshte argument si parapolitik ashtu edhe retorik, qe zakonisht gjendet kafeneve.
    Ndarja politike e majte – e djathte, nuk eshte ndarje ekonomike, ashtu sikunder demokraci nuk do te thote pushtet i te varferve. Pushteti i te varferve ne mos gaboj quhet ‘Diktatura e Proletariatit’.

    Politika nuk eshte fytyra e ekonomise, perkundrazi ekonomicizmi eshte fenomeni qe po mbyt politiken sot dhe vete demokracine.
    Politika perfshin ceshtje ekonomike, fetare, etike, etnike, te drejtash njerezore apo shtazore, ambienti etj….

    Smund te marresh pjesen e ta quash e plota, aq me teper ta besh njesi matese perjashtimi.

    Fakti qe ne Shqiperi gjejme te majte e pse jo komuniste persa i perket ceshtjeve ekonomike, por te djathte persa i perket ceshtjeve etike, etnike, fetare etj vjen pikerisht nga anarkia teorike/parimore e ketyre 20 vjeteve te fundit, qe ska lejuar edukimin politik, ska lejuar mundesine per kontroll te veprimtarise se qeverive.

    Une s’pashe nje te majte qe te kerkonte me ngulm gjate qeverisjes se majte , taksat progresive, vjeljen e taksave dhe tatimeve nga bisneset (qe dihet se sa paguhen ne Shqiperi),
    rimekembjen e hekudhurave , meqe jane te varferit ata qe perfitojne nga cmimi i ulet i udhetimit me tren, ngritjen apo ringritjen e ndermarrjeve me kapital te perbashket privat-shtet , ku privatet mund te ishin edhe ish-punetore (psh ish-NB, meqe token e zoteron shteti ndersa ish-punetoret jane zakonisht te papune neper qytete) etj….

    Po as gjate fushates elektorale te fundit nuk pashe gjekundi program te mirefillte ekonomik te majte, dmth qe njerezia te diskutonte mbi keto gjera me thellesi e ‘cognizione di causa’, as forumeve s’gjeje gje.

    Perkundrazi degjoje dhe degjon te njejtat gjera, qe ne Shqiperi ka te varfer qe po vuajne, qe qeveria sben gje, qe ska pune, qe kjo eshte keq, ajo eshte keq, pse jemi te paperfaqesuar etj.

    Te majtet qe flasin per ndarje politike mbi baza ekonomike, te pasur-te pasur, jane pothuaj perhere te papergatitur ne ceshtjet ekonomike. Proteksionizmin si mjet per te mbrojtur prodhuesin e vogel shqiptar, shtrese e varfer ose bisnezin e vogel qe jep vende pune, vetem se fundmi e hasa diku nga zerat e majte.

    Te majtet shqiptare si pasoje e anarkise parimore ne politiken shqiptare, kane qene dhe vazhdojne te jene liberiste te thekur, paradoks jo i vogel ky.
    Po ka edhe plot te majte me bisneze qe su paguajne sigurimet punetoreve te tyre, ama ti degjosh thua ketij i qan zemra per te varferit.

    Ne fund, sipas parimit te perfaqesimit te lire, duhet lejuar edhe partia fashiste, por ky parim nuk eshte i vlefshem ne kete rast dhe besoj as per ty qe e propogandon kete parim.

    p.s Komuniste e fashiste eshte me mire te jene perfaqesues te se keqes edhe per nja 30 vjet.

    1. DI, ke të drejtë që po flisja si për pasnesër… sepse në fakt as për të nesërmen nuk e di se ç’mund t’ju vë në tavolinë për të ngrënë kalamajve, por atë post scriptum e pata vënë për të “eliminuar” 99% të antikomunistëve replikues shqiptarë që, megjithse mund të jenë edhe më të pasigurtë se unë (ekonomikisht), sërish nuk hezitojnë që ta konsiderojnë të majtën si e keqja më e madhe që mund t’i ketë ardhur ndonjëherë ksaj bote dhe të cilësojnë këdo që nuk ju vjen sipas midesë si komunist.

      Përsa i përket përfaqësimit të lirë; megjithse m’i ngre nervat dhe më acaron Bollano, përderisa ai ka votën e popullit (për aq sa i duhej) unë nuk mund ta konsideroj si “armik të popullit”, sepse është zgjedhur prej vetë popullit.
      Tani, kur pjesë e popullit paska të drejtë që të përfaqësohet nga Bollano që ju mbron interesat, atëhere përse duhen kriminalizuar pjesë të tjera që ëndërrojnë komunizmin/fashizmin/democracinë e vërtetë???

      Natyrisht që ndarjen të majtë/të djathtë nuk e përcakton VETËM ekonomia, por, po të të kishte rënë rasti që të shfletoje ndonjë libërth të ekonomisë politike, do ta kuptoje që ka SHUMË ekonomi në atë ndarje 😉
      Mos më thuaj tani që Bertinoti ka vila me 20 kamerierë dhe Dalema ka një barkë gjigante me vela… sepse, qoftë edhe për një të majtë të tillë Italia nuk shndërrohet në një diktaturë (shih ligjet ad personam që kërko të bëjë ai Burri), sepse, përveç të majtës italiane, është dhe një e Djathtë e vetdijshme për rolin e saj në fuqizimin e shtetit dhe të mekanizmave të tij (shih veton që vuri Fini për moslejimin e kalimit aq të lehtë të atyre ligjeve në parlament).

      Fakti që ti nuk ke parë gjatë fushatës elektorale ‘ndonjë gjë të majtë’ nga partitë e majta, qëndron natyrisht në faktin që as ata nuk e dinë se ku janë, por mbi të gjitha edhe nga mosngritja e zërit prej të majtëve të vërtetë, që, nga demonizimi sistematik që i është bërë të majtëve (a thua se janë përçues të ndonjë epidemie shfarosëse) kanë frikë të hapin gojë… sepse ka një maxhorancë të “djathtësh”, që edhe pse nuk firmosin çeqe dhe nuk kanë një çati ku të fusin kokën (përveç asaj të babait) nuk ngurrojnë të japin edhe shpirtin për t’ja mbyllur gojën të majtës së vërtetë, e cila, gjithsesi do të mendonte për një program ekonomik e vijë politike që do synonte në politika sociale shumë herë më tepër nga ç’mund të bëjë partia e djathtë e këtyre “të djathtëve” që të përmëndja.

  7. Ketu po supozohet se ky distancim eshte ne fakt i mundshem, nga nje krah, dhe nga krahu tjeter, se vetem PS-ja duhet t’a beje kete, nderkohe qe PD-ja nuk ka nevoje. Ne fakt kjo nuk eshte kaq e thjeshte, pasi distanca ka jo vetem aspektin real, por edhe ate perceptual. Ne fakt, aspekti real i distances nuk ka fare rendesi, sic edhe vihet ne dukje nga perceptimi se PD eshte e distancuar. Cfare do te thote distancim haptaz dhe i forte? Perseritja ndaj publikut mbi pozicionin e distancuar? Apo ekzorcizmi i xhaketave te vjetra? Politika e re e Rames? Por jo me figura te vjetra? Po Berisha, nuk eshte gje figure po aq e vjeter sa dhe Ruci? E megjithate PD-ja, megjithese brenda te njejtes vazhdimesie psikologjike me PPSH, nuk ka nevoje per kete distancim? Eshte vertete distancim ai i PD-se, i afirmuar brenda retorikes se PS-ja nuk eshte distancuar nga e kaluara komuniste, apo mos eshte nje afirmim i tille krahasues pikerisht afria me te shkuaren komuniste? Ja t’a zeme se PS do e afirmonte perdite distancimin me te shkuaren komuniste (perdite pas 20 vjetesh, se c’me duket pak si absurde per te qene e nevojshme) thua kjo do e ndalonte te djathten t’a bazonte politiken e vete mbi perceptimin se e majta, thjesht pse eshte e majte, nuk mund te distancohet ideologjikisht me komunizmin? A thua se nje komunizem post-komunist nuk do te shfrytezohej nga e djathta per te afirmuar distancen e vet nga komunizmi ne krahasim me distancen e komunizmit post-komunist? Xhaxha, mos m’a merr per ters, por keto nuk jane pyetje retorike. Jam dakord qe e majta duhet te riafirmoje politikat dhe praktikat e veta te majta ne sherbim te me te dobtit, por pse mendon se ky riafirmim duhet patjeter te kete nevoje per nje ushqim aq retorik sa perseritja publikut? Pse duhet Alia dhe Hoxha te kerkojne falje publike? Ata jane figura aq margjinale ne politiken aktuale, sa qe nje apologji e tille nuk do bente gje tjeter vecse do sillte ne fokus te publikut nje performance te peshtire. Troc o Xhaxha, ku ndryshon ky distancim me te shkuaren qe propozon per PS-ne nga mbetja “peng i shantazheve dhe helmeve të dikurshme, duke risjellë në skenë të njëjtën përleshje absurde, mes ushtrive të vdekura” si PPSH dhe te gjallave si PS, apo cdo formacioni te mundshem te majte?

    p.s. Per te mos thene qe kerkesa per distancim e “Gazetes” nga krimet e komunizmit me duket qesharake, qofte per faktin se ky distancim eshte evident ne shkrimet e tyre, qofte per faktin se duke e kerkuar kete distancim eshte duke u implikuar afrimiteti.

  8. Një arsye e fortë, në mos kryesorja, që kërkoj distancimin prej krimit komunist për brezin tënd, është se ashtu do të mësoni diçka më tepër për tmerrin e djeshëm.

    Gjithnjë habitem me padijen, ndër brezat që nuk e kanë përjetuar totalitarizmin – ku të fut edhe ty – për esencën e dhunës së atëhershme dhe për format e së keqes në përditshmërinë e shqiptarit, që janë jo vetëm të pakrahasueshme, por edhe të pabashkëmatshme me problemet e sotme, sado të mprehta që të jenë këto.

    Distancimi do të ishte kështu edhe shkollë; madje i përsëritur, do të kthehej në një ritual po aq të nevojshëm sa edhe ngritja e flamurit për festë ose ndërrimi i rojes përpara selive të institucioneve kryesore të shtetit.

    Shumë shqiptarë, si unë, janë mbijetues të një traume të rëndë. Disa gjëra te ne nuk rregullohen dot, sepse dëmet e totalitarizmit dhe të terrorit janë të pakthyeshme.

    Brezi juaj ka fatin të jetë rritur në një atmosferë tjetër, më të lirë dhe më kaotike; ku e shkuara shihet shpesh me dashamirësi, si të ishte ndonjë gjyshe e mirë. Ju i rregulloni vetë punët tuaja, por edhe t’ju shohësh të kredhur në padije nuk mund të mos të vijë keq.

    Me fjalë të tjera – mua gjithnjë më prishet gjaku kur dëgjoj Zizekun të përmendë Leninin; pikërisht atë Zizek që po i dalldis mendjet më të mira të brezit tuaj. Kjo vjen sepse ju duket sikur ju intereson më shumë filozofia radical chic, sesa historia e vonë e asaj shoqërie shqiptare, të cilën po gatiteni të përfaqësoni si protagonistë.

    Për t’u kthyer te distancimi – mendimi im gjithnjë ka qenë për një tribunal civil, ku të zbardheshin krimet e diktaturës: të dënuarit, të pushkatuarit me gjyq, të pushkatuarit pa gjyq, të internuarit, të dëbuarit, të pushuarit nga puna, e kështu me radhë.

    E majta duhet ta bëjë këtë, sepse e majta duket sikur kërkon të përfitojë, pragmatikisht, nga vijueshmëria me punizmin; në planin militant dhe organizativ. N. Hoxha dhe R. Alia vërtet nuk janë drejtues të PS-së, por mbeten katalizatorë të entuziazmit dhe militantizmit punist, nëpërmjet daljeve të tyre të shpeshta në mediat dhe sidomos nëpërmjet mënyrës si e kanë ruajtur etosin e diskursit të tyre, pa folur për patosin.

    1. “…esencën e dhunës së atëhershme dhe për format e së keqes në përditshmërinë e shqiptarit, që janë jo vetëm të pakrahasueshme, por edhe të pabashkëmatshme me problemet e sotme, sado të mprehta që të jenë këto.”

      Natyrisht qe jane te pakrahasueshme. Gjithashtu eshte me se e kuptueshme qe cdo brez ka “hallet” e veta. Por nese jane te pakrahasushme, mbi cilen bashkesi vlerash e nxjerrim gjykimin se “ai regjim” qe cnjerezor, totalitar etj? Mbi kete te sotmin? Apo mbi nje “moral universal”?

      Nejse, une bie dakord qe regjimi i shkuar ishte i tmerrshem. Dhe cnjerezor. (dhe personalisht e perbuz si te pasuksesshem dhe te deshtuar, madje dhe distancohem meqe s’me ka lidhur kurre gje). Por qe ka qene i tmerrshem dhe cnjerezor nuk jane zbulime qe mund t’i bej une ne vitin 2009, ai sistem ishte “cart carrying”. Praktikisht cdo gje e bere nen stalinizem ishte e shprehur publikisht. Denohej diversioni! Denohej disidenca! Denohej opozita! Ne emer te nje projekti per shoqerine e njeriun e ri etj etj. Se sa dakord je me projektin, kjo eshte diskutim krejt tjeter, por kishte nje projekt, i cili ishte relativisht publik (madje mesohej dhe njihej me detyrim si projekt), kishte metoda e mjete te cilat ishin publike, ligjore dhe te padiskutueshme (ekzekutimet, tortura, spiunimi) etj etj. Perhapja e terrorit ishte ne sasi e ne cilesi thuajse e matshme.

      Ndersa sot cilat jane problemet e mprehta? Ligjet nuk i lejojne me terrorin, dhunimin e fjales se lire apo disidences. Spiunim s’duhet te kete, bazuar tek principet demokratike te te drejtave te njeriut. Lirite duhet te jene te garantuara (dhe formalisht nje pjese e mire jane). Ekzekutimet jane te paligjshme. Torturat gjithashtu. Shteti nuk lejohet te mos jete transparent per politikat e veta. Por ndodh krejt e kunderta. Kercenohesh, torturohesh, ekzekutohesh nga struktura parashteterore (mafia) etj. qe ne fakt jane thuajse replike ekzakte e stalinizmit. Oligarket e lindjes, korporatistet e perendimit jane stalinistet e sotem (dhjete here me te keqij se te djeshmit). Por keta nuk jane aspak te sinqerte, keta nuk jane “cart carrying”… Ne kete sens duhet pare dhe muhabeti i stalinizmit (se leninizmi eshte tjeter gje) te Zizekut. Zizeku thote qe une jam stalinist, pasi e di qe shteti merr persiper funksionin e vet edukues (denues e shperblyes) ne forme eksplicite ne ate sistem qe deklarohej si amoral, ndersa ne sistemet demokratike ruan te njejtat prirje dhunuese e shtypese, por zhvishet nga projekti, nga qellimi edukues dhe nga shprehja eksplicite (kthehet ne okult, moral, religiouslike, apo ne “deep state”)

      E perseris edhe nje here, nuk dua te bej krahasime te te pakrahasueshmeve, per me teper qe njoh vetem kete realitet… meqe ra llafi, nuk besoj se do kerkoje ndonjehere te falur NATO per nderhyrjet e vazhdueshme komplotiste per te rrezuar forcat e majta nga pushteti ne vendet europiane gjate 60 e ca viteve nepermjet “stay behind operations”per gjera qe tashme dihen boterisht, dhe per te cilat eshte kerkuar transparence (me kot) edhe nga parlamenti europian? Po per atentatet e vazhdueshme, grushtet e shtetit dhe financimin e organizatave te ekstremit te djathte qe sherbenin si kunderguerrilje te grupeve te majta (sic! ne fakt kane sherbyer vetem si masakrues, se guerrilje ne europe s’ka patur).

      Natyrisht qe une personalisht e denoj stalinizmin, (e denoi historia xhanem, se perndryshe s’e di a do e denoja dot), por edhe qe te besh Vae Victis s’di a eshte e denje…

      1. Krahasimi yt, Snox, i të djeshmes me të sotmen, më tregon edhe se ka një kulturë dhune e cila dje shprehej në disa forma dhe sot në disa forma të tjera; por është e njëjta mendësi dhune që u nënvendoset, shpesh e bashkëlidhur me të njëjtat fytyra – me çka unë edhe pajtohem; duke pasur parasysh se si në Shqipëri, ashtu edhe në vende të tjera të Lindjes, veçanërisht në Rusi, strukturat e shërbimeve sekrete (sigurimi, securitate, KGB-ja) ishin si të thuash më të përgatiturat për ta marrë dhe mbajtur pushtetin.

        Komunizmi në Shqipëri bëri ndyrësi të mëdha, duke imituar metodat totalitare staliniste; por nuk duhet shpërfillur edhe një komponente e kulluar kombëtare në dhunën e pushtetit të atëhershëm, e cila ka të bëjë me legjitimitetin e forcës, kur kjo ushtrohet nga i forti. Ka një vijë që e bashkon imponimin e vullnetit me dhunë, ndonjëherë thjesht fizike, që nga Ali Pasha e deri te pashallarët e sotëm, duke kaluar nëpërmes pashallarëve të kuq; me nuanca të ndryshme, sipas kohëve dhe konteksteve politike; dhe kjo vijë te ideologjia komuniste gjeti vetveten, sepse kjo ideologji komuniste ua garantonte pushtetin më të paskrupullve mes nesh – ose psikopatëve gjithfarësh, njerëzve që nuk ndaleshin para krimit, për të përfituar ose edhe vetëm për t’u ndier të pushtetshëm.

        Bash për këtë arsye, analiza e hapur e dhunës së djeshme, të ligjshme dhe të paligjshme – sepse ndryshe nga ç’thua ti, ka pasur edhe dhunë të paligjshme në përmasa të mëdha (mjaft të përmend vrasjet në kufi pas ndryshimit të ligjit përkatës; ose torturat rutinë gjatë hetimit; ose keqtrajtimet e të burgosurve, etj.), për çka ndoshta je i painformuar – do të ndihmojë për të krijuar kushtet që shoqëria shqiptare të merret edhe me dhunën e sotme, kryesisht duke përpunuar një mendësi të tillë, që ta emargjinojë dhunën brutale, politike dhe ekonomike, duke e damkosur si patologji sociale.

        Përndryshe, mënyra si ushtrohet sot pushteti politik në Shqipëri është e dënuar të mbetet skizofrenike; meqë nga një anë përditshmëria politike detyrohet të ndjekë modelet dhe praktikat e imponuara nga Europa (kulti i kargove); më anë tjetër, veprimi politik i efektshëm, në të gjitha instancat, e parakupton dhunën fizike ose ndaj personit, madje edhe atëherë kur e përsiat vetëm si kërcënim (në vijim të reflekseve të përpunuara në kohë të tjera e të trupëzuara në kodet genetike të institucioneve të pushtetit).

        Kjo tablo po më ngjan me çfarë ndodh me tigrin në cirk, i cili është stërvitur të mos e shqyejë më dysh të zotin e vet në skenë, nga frika se mos mbetet pastaj pa ngrënë.

        1. Ajo qe desha te thosha eshte qe ka patur dhune, dhe per kete arsye sistemi proklamohej (se nuk jemi ne qe po e quajme ne menyre postume) si diktatorial, monist etj.

          Problemi qe shtroj une eshte : si do te quhet sistemi aktual qe proklamohet si demokrat, pluralist dhe drejtist? Do t’i vije radha kujt te kerkoje falje per kete mashtrim (apo eufemizem) te madh?

          Une mendoj qe ne nje forme ose ne nje tjeter, shteti politik eshte i detyruar te perballet me te pakenaqurit. Edhe ne rastin e shtetit ideal te koncepteve majtiste, te nje shteti qe mohon luften dhe dhunen, te nje shteti kristalor sa i perket transparences, te nje shteti te barazise se mundesive, barazise sociale, qe promovon solidaritetin edhe parimet e shperndarjes sa me homogjene te te ardhurave ne glob, serish do te kishte te pakenaqur (dhe jo pak). Do te kishte konservatore, do te kishte njerez qe do te donin te ruanin pushtetin, do te kishte injorante, nacionaliste, religjioze, ish-pasanike, ish-pronare etj etj etj. Cfare do duhej bere ne kete rast?

          Une mendoj se politika niset mbi disa parime te individit qe ky nuk pranon t’i vihen ne diskutim. Ne kete sens ajo mbetet moniste… dhe eshte pikerisht mbi idene e “domosdoshmerise” se diskutimit te gjithckaje, me relativizmin kulturor etj qe ideologjia e sotme demokratike mashtron dhe multiplikon reaksionin fashist brenda vetes ne menyre gjithnje e me te sofistikuar, me shtypes, dhe me te veshtire per t’u perballuar. Jane pikerisht diskutimet mbi “a eshte e drejte tortura”, “a eshte e drejte rrahja e gazetarit x”, “a eshte i drejte perdhunimi” etj etj. Keto diskutime nuk do te duhet te lejoheshin te beheshin. Qofte dhe me dhune duhet te ndaloheshin (sa per shembull qe dhuna nuk duhet perjashtuar si mjet edukues).

          Mendimi im personal (si njeri qe nuk e ka perjetuar te shkuaren per te cilen flitet) eshte se deshtimi i regjimeve staliniste qendroi a) tek krijimi i klikave burokratike (qe ne fakt ishin paralele te borgjezise perendimore), b) tek krijimi i kultit te individit dhe i idolatrise, c) tek keqmenaxhimi ekonomik d) deshtoi te ruaje imagjinaten e te ardhmes te inidividit, me t’u zhdukur kjo imagjinate pasoi depresioni e) uniformizimi i tepert kulturor

          Cdo gje tjeter, (duke marre parasysh dhe ato cka shkruhen ketu) nuk mund ta konsideroj si krim apo negativitet specifik te stalinizmit, pasi e gjej ne po te njejten sasi (mos me shume), por ne forme te fshehur, me qellime te erreta, dhe te kontrolluar nga njerez gjysme okulte, edhe ne “demokraci”.

          Eshte nje kritike qe i ben Trotsky moralit te demokracise (dmth ideologjise) ne nje ese te veten, dhe thote pikerisht kete, qe ky sistem eshte teresisht i korruptueshem nga individi, dhe nuk mund te mos perfundoje ne fashizem bash per kete. E megjithate, sofistikimi i propagandes e ben te ruaje vellon e “zgjedhjeve”, “lirise” etj.

          1. Diskutimi këtu duhet, besoj unë, të dallojë dhunën që buron nga sistemi (intrinseke) me dhunën që ka, si të thuash, karakter antropologjik, ose që trashëgohet si institucion historik.

            E kanë thënë prej kohësh që në Shqipëri mafia dhe grupe të tjera kriminale ose kriminale e kanë kapur shtetin; dhe në atë masë që e kanë kapur, dhuna do të lidhet vetvetiu me natyrën thelbësisht të jashtëligjshme të veprimtarisë mafioze – meqë ato grupe e kanë kapur shtetin për të marrë dhe ruajtur monopole ekonomike ose për t’u mbrojtur nga ligji. Nëse është kështu, dhuna mafioze nuk ka të bëjë me natyrën teorike të shtetit (kushtetutën, demokracinë, pluralizmin, etj.), por me kapjen e këtij shteti nga mafia – kapjen, në kuptimin e asaj guaskës së moluskut që e përdor ndonjëherë gaforrja hermit crab për t’u mbrojtur, duke e përshtatur si shtëpi të vetën.

            Sa për dhunën që buron vetvetiu nga shteti (duke e konceptuar këtë të fundit, gjithnjë teorikisht, si ushtrues legjitim të dhunës), unë do të sillja për krahasim vendet skandinave, ku social-demokracia ka themeluar tashmë një traditë të vetën dhe të admirueshme nga shumë anë. E majta jokonvencionale në Shqipëri ende obsesionohet me Stalinin dhe mahnitet me Che Guevarën, kur nuk rehabiliton në heshtje Enverin; por historia e demokracisë perëndimore ofron modele të tjera, të admirueshme. E kuptoj që Stalinin ose Pol Potin ne si shqiptarë, me këtë bagazh politik që mbajmë në shpinë, e marrim vesh më mirë se skandinavët quasi anonimë që po i mirë-qeverisin vendet e tyre për dhjetëvjeçarë me radhë; sepse admirimi i dhunës dhe i individit të dhunshëm është pjesë e folklorit tonë kolektiv dhe individual – mirëpo duke vepruar kështu, kemi përfunduar vullnetarisht të ekspozuar në kopshtin zoologjik të Europës.

            Tani, ndokush edhe në këtë status mund të gjejë potencial për përmbysje ose alternativë; por e vërteta është se raportet e frikës përftojnë vetëm tigra nga njëra anë dhe lepuj nga ana tjetër, në një kohë që demokracia e qytetëruar kërkon tjetër lloj faune.

            1. Ok, tashti qe arriti muhabeti tek “admirimi i dhunes” dhe frika, vlen te futet dhe xholi, apo Lenini, sic e quan Zizek. Drejtimin per nga brigjet skandinave Shqiperise duhet t’ia jape shteti, dhe jo te beje bllofe, “ne forme te fshehur, me qellime te erreta, dhe te kontrolluar nga njerez gjysme okulte, edhe ne ‘demokraci'”. Dhe nese shteti nuk e ben kete, sepse ushqehet duke ushqyer admirimin e dhunes, duke ushqyer friken dhe bllofin, atehere eshte revolucioni qe inskenohet si bllof, qe detyron shtetin ose te pezulloje vetveten duke iu pergjigjur ketij bllofi me dhune, ose te marre drejtimin e atyre brigjeve qe duam. Ne terma akademike kjo nuk eshte vecse justifikim i drejte Lockean mbi rrezikun e Leviathanit, apo ne terma Jefersoniane, vaditje e pemes se lirise me gjak tirani.

              Kjo ka rrezikun “ujku, ujku,” gje qe mund te na largoje nga reagimi serioz. Mirepo “ujku, ujku” vetem se eshte studiuar, dhe jo mahnitur me Che-ne, Leninin, e me the te thashe, nuk eshte thirrur, pra. Bllofin e ka bere shteti me “kodin e vdekjes”, e kane bere dhe mediat me gjysem te vertetat, po e ben edhe opozita me kutite, dhe e ka paguar shqiptari. Por bllofin, leninist sic e quan Zizek, nuk e ka bere ende populli. Te druhesh nga ky bllof, te te “prishet gjaku” nga ky bllof, do te thote qe lepurin t’a kesh tashme ne bark, dhe te paguash “big blind and small blind,” apo taksen quaje, kur te te vije rradha, e te besh “pas” kur shteti ben bllof, deri sa te kesh dale krejt nga loja pa e marre vesh.

              Mirepo me e drejta e gjithe kesaj, eshte te thuash qe leninizmi nuk eshte bllof, por nje realitet krejt i mundshem, i tille qe me te drejtat qe kerkohen, eshte pikerisht bllofi i shtetit ai qe zbulohet.

              Kjo eshte analogji, kuptohet, dhe si te tille e shet dhe ai gjakprishesi; fatkeqesia eshte qe kete nuk e blen rezistenca civile, por opozita e mandatuar. Ketu te jap te drejte Xhaxha qe PS-ja duhet te distancohet nga bllofe te tilla me cadra perpara shtetit, pasi opozita eshte vete shteti nepermjet parlamentit. Por kjo nuk mund t’i kerkohet vetem opozites, dhe kurrsesi nuk mund t’i kerkohet nje grupimi civil qe shpall opozite absolute me shtetin. Dhe mbi te gjitha nuk mund te shpallet padije mbi diktaturen, qofte kjo edhe diktatura qe kaluam, pasi kjo padije ishte e gjenerates tuaj qe nuk guxuat, apo nuk mundet, t’a lozni bllofin. Padijen e gjenerates tone do presim t’a provojme: do e lozim bllofin, apo jo. Megjithese ne keto kushte edukimi, ku dija shpallet e rrezikshme, veshtire do e kemi edhe ne.

            2. Ah, po mendova se po krahasonim dy sisteme te aplikuara ne nje ambient. Futja e sistemit skandinav, te aplikuar ne nje tjeter ambient e komplikon ekuacionin krahasues.

              Patjeter qe do te me pelqente me shume sistemi skandinav, ose nje version i permiresuar e i korrigjuar i tij. Por nuk shoh qe Shqiperia (dhe perendimi) t’i kete kthyer syte ne ate kah zhvillimi. Analiza e arsyeve eshte e gjate.

              Ne pak fjale, e kam shume te lehte te shaj e stershaj stalinizmin qe e njoh mes librash, por nuk ma nxe goja te “pelqej” apo “vleresoj” qofte dhe nje grime te sotmen shqiptaro-perendimore qe vijon te qeveriset nga nacionalizmi, ideologjia, dogma okulte e struktura parashteterore (shqiperi e gjetiu). Viktimat e atehershme jane te shumta, meritojne kompasion dhe gjetshin perdellim, po shoh qe ky sistemi “i sotem” nuk ka me pak viktima, i shoh perdite keto viktima (dhe jo vetem ne shqiperi).

              Per mendimin tim e majta ne shqiperi me teper se sa te vijoje lojen spektakolare te kerkeses se faljes, duhet te filloje te organizohet ne nje strukture krejt tjeter, te re, transparente, e te bazuar mbi principe e vlera. Nuk eshte ceshtje e trashegimit te fajit, por PS-ja eshte nje superstrukture qe brenda per brenda favorizon korrupsionin, veshtireson diskutimin dhe erreson vendimmarrjen.

              Sa per te shkuaren e per te tashmen, me teper se sa per “falje” ka nevoje per drejtesi, per vendosjen para ligjit te fajtoreve (qe jane ende gjalle), per transparencen ndaj fajit, dhe per njohjen sa me shume te reales.

  9. Xhaxha, ke te drejte, por dhe nuk ke te drejte. Nga njera ane ke te drejte qe distancimi eshte i nevojshem, nderkohe qe nga ana tjeter, Lenini eshte dy gjenerata i distancuar edhe nga ty qe te te justifikoje prishjen e gjakut. Do ishte interesant qe koncepti i “prishjes se gjakut,” qe te rreshkiti besoj pa dashje, te lexohej ne kontekstin ligjor qe meriton, ate qe gjenerata e vuajtur e prinderve tane e ka njohur si “njolle ne biografi”. Kjo eshte dhuna per mua, dhe si cdo dhune eshte personale dhe ndoshta dhe “biased,” keshtu qe distancimi nga dhuna eshte pikerisht distancimi nga gjuha e gjakut te prishur, qofte ky gjak i prishur i nje grupi te perkufizuar politik si PS, i nje grupi te paperkufizuar i femijeve te “krimineleve komuniste,” apo i krejt gjenerates tone. Xhaxha, nuk po them qe distanca me dhunen e se djeshmes, duhet kaluar lehte dhe bute si diakronike e natyrshme, (madje distanca anakronike qe po kerkon mund te vleresohet aq filozofi radical chic sa ky vleresim t’i kaperceje kufinjte e cinizmit dhe te hyje tek respekti) por se nese do flasim realisht per distance ndaj dhunes, kjo duhet te jete ne rradhe te pare sinkronike, aktuale, e tille qe distancimi me te djeshmen mund te justifikohet vetem ne rrafsh akademik, pasi ne rrafsh publik, apo politik, do t’i turbullonte aq shume ujrat sa qe do pengonte distancen qe e sotshmja duhet te krijoje nga dhuna e sotshme.

  10. Distancim?!Ne rregull!
    Sali Berisha eshte komunisti,qe ka bere distancimin me te madh persa i perket zhargoneve”Anti”,ai duke qene i majte per nje kohe relativisht jo te shkurter., nepermjet”distancimit”hyri ne politike si hu i ngulur dhe qe nuk shkulet nga politika deri ne “distancimin e plote” te komunizmit, qe tashme, ka 20 vjet qe eshte i vdekur!DISTANCIM nga krimet e komunizmit mbas 20 vjeteve? Me duket se distancimin e ka distancuar koha,PS, eshte me e distancuar se PD nga krimet e komunizmit,vet prezenca e Berishes ne krye,te PD,i zgjedhur “unanimisht”pa as nje kandidat dhe konkurues per gati 20 vjet,flet shume mire se distancimi me ane te propagandes,dhe si propagande e qellimshme per te qendruar ne politike,edhe kur je i deshtuar ne reforma!
    Distancimi ndaj krimeve te komunizmit duhet te jete konkret pikerisht nepermjet reformave ndaj shtetit,ndaj mentalitetit komunist,per ta fshire njehere e mire sistemin komunist nga mendja e brezave!
    Gjermania dhe Italia me gjithese paten nje sistem shume me te eger diktatorial,me Hitlerin dhe Ducen,qe kryen krime shume me te egra nen emrin e anti komunizmit,qe rezultoi me shfarosjen e 10ra milionave njerez,distancimin e kane bere pikerisht nepermjet reformave,dhe jo me fjale por konkretisht drejt sistemit demokratik.
    Jane dhe disa gjera qe,Shqiperia eshte nje vend i vogel,dhe shume i influencuar nga jashte drejt nje integrimi, kete radhe nga Perendimi,vendi eshte i hapur,pra eshte e pamundur,edhe sikur”te mos kete” distancim, sepse ka nje presion shume te madh nga brenda nga vete njerzit,nga shqiptaret,qe me shume jane te interesuar se si ta bejne jeten me te mire dhe ndryshe si me pare,si te ven nje cop pasuri ne vendin e tyre,si te jetojne femijet e tyre,ne vendin e tyre,dhe te mos shkruajne si Xhaxhai nga FRANCA,por nga Shqiperia sesa te rrije dhe te degjoje nje si altopalant ne vesh per 20 vjet resht,se cka ka ba komunizmi!!!pse nuk jeni distancue!
    Pse ky eshte problemi,distancimi?
    Une mendoj se problemi i sotem ne shqiperi eshte pikerisht ai qe ka qene i distancuar nga komunizmi per 20 vjet,dhe eshte akoma ne pushtet,njesoj si Enver Hoxha! Eshte njeriu qe deshtoi ne 1997,dhe perseri hypi ne pushtet,nen emrin e “distancimit komunist” dhe qe po vazhdon akoma edhe sot te jeteoj ne politike,dhe nuk dihet se kur do te largohet!
    Populli eshte distancuar me kohe,kunder komunizmit,njerzit po mendojne per pronen private,dhe kujdesin e shtetit,ndaj tyre,por neqoftese “antikomunizmi i distancimit,”nuk ben ndryshimet e duhura,jo sipas parimit”bej si them une dhe mos bej si bej une”! por sipas parimit”Ligji te zbatohet njesoj i barabarte” eshte e kot te thuhet”Distancohuni nga krimet e komunizmit”!

  11. Postimi fillestar, XhaXha, kalon anash, pa u dhënë rëndësinë që e meritojnë, disa ndryshoreve që, në një trajtim më gjakftohtë të subjektit të shkrimit, nuk duheshin lënë jashtë. Lufta, për shembull, që nuk ngjason me asgjë nga ato që ti dhe unë kemi kaluar në kurriz. Lufta si diçka që logjika e sotme e prej të shpenguari, nga pozitat e paqes dhe mirëqenies (relative), nuk e rrok dot. Me nxjerrjen jashtë loje pastaj të Luftës, është kollaj që nën termin terror i kuq të përfshihen edhe gjëra që nuk hyjnë në të. Supozojmë që situata në Shqipëri do të kish rrjedhur në ngjashmëri me atë në shtete të tilla si Francë apo Itali. (Larjet e hesapeve as atje nuk munguan, madje kanë prekur një numër shumë më të madh viktimash, thënë kjo si ilustrim se sa e përhapur qe dukuria, jo për të nënkuptuar një numër limit tej të cilit ka kuptim të flitet për sakrifica e në të cilin do mund të shfajësoheshim “E mo, se dhjetë a njëzet vranë”. Edhe një i vetëm prapë na bën me faj.) Pra, që një bllok antifashist do të kish marrë pushtetin, paralel me ca larje hesapesh nga të gjitha palët, atje ku mundnin, dhe që historiku i palëve në luftë e në pushtet do të ishte i ngjashëm me atë të Francës dhe Italisë. Unë nuk di që këto shoqëri të flasin për “terror të kuq” për periudhat para përfundimit të luftës. As të kërkojnë rehabilitim tërësor e pa kushte të Petain-it, sa për të sjellë një shembull të spikatur.
    Për ta thënë përmbledhtas: regjimi i Hoxhës dhe shokëve të tij, edhe pa ekzekutimet pa gjyq të Nëntorit të 1944, mund të vihet në bankën e të akuzuarve, pa qenë nevoja t’i bihet me shkelma një kali të ngordhur. Veç në u bëftë fjalë për “qitje të largët”…

    Së dyti, prurja e rrjedhës historike të fashizmit dhe distancimit alla Fini si shembull që duhet ndjekur, nuk funksionon:

    Perry Anderson, në një artikull të gjatë për të majtën italiane, shprehet:

    E rithemeluar si MSI, partia fashiste sërish zuri shpejt vend në parlament, dhe më tej, nën udhëheqësin e saj Xhorxhio Almirante, u pranua edhe në kastën drejtuese. Duke ngritur në qiell ligjet anti-semite të Musolinit, kjo figurë u kish thënë bashkëkombasve të vet më 1938 se ‘racizmi është afimirmi më i madh dhe më heroik që ka tentuar të bëjë ndonjë herës Italia,’ dhe më 1944, pasi gjermanët e kaluan Musolinin në veri përmes një ure ajrore, që nëse nuk regjistroheshin si luftëtarë për Republikën e Salò-s, do të qëlloheshin. … Sot Xhanfranko Fini, trashëgimtari i tij i emëruar, është deputet, dhe ka gjasa edhe pasardhësi i Berluskonit në postin kryeministrit.

    Shto këtu edhe faktin domethënës që ky “distancim” erdhi pas më shumë se 50 vjetësh nga dita e fundit e fashizmit të institucionalizuar italian.

  12. Naltmadhnia përpunoi parimin “të gjithë bashkëvuajtës – të gjithë bashkëfajtorë”. Çuditërisht nuk u përpunua nga trashëgimtarët e drejtpërdrejtë të PPSH-së, nga e majta e sotme shqiptare. U përpunua për të shmangur yshtjet hakmarrëse të një populli përgjithësisht të urtë apo për t’u dhënë mundësi disa bashkëfajtorëve/ bashkëvuajtës për t’u pagëzuar e rilindur sërish në ujrat blu, këtë nuk e di.

    Ata që nuk zbatuan kurrë luftën e klasave zgjodhën largimin dhe heshtjen, çdo fjalë rrezikonte të kthehej në retorikë përpara përmasave të tragjedisë.

    Të majtë të tjerë me më shumë tëmth, le të themi, menduan që në spektrin politik shqiptar mund të kishte ende vend për ngjyrën rozë. Pse nuk u distancuan haptazi? Pse kur ishte aq e thjeshtë në ato kohë, elementare do të thosha. Pse jo? Ç’i pengoi? Pse jo në ato kohë kur të zinte gjumi sekretar partie që u bëje namin studenteve për xhinset tub dhe zgjoheshe më oksidental se oksidenti, disident i orës së fundit, si i thonë. Ndoshta një lloj vetëpërmbajtje, koherence dhe integriteti intelektual ose edhe paaftësia për të qenë palaço deri në fund.

    Ndoshta etja për pushtet, nuk e përjashtoj, por ndoshta edhe alergjia që provokon në përgjithësi mendimi i shkalafitur, fonetika e përçudnuar dhe sintaksa e hallakatur e bashkëvuajtësit.

    Bashkëfajtorët e karrikeve të para të radhës së parë u shpërndanë djathtas dhe majtas (më shumë djathtas se majtas, hafijet nuk kishin tesera partie etj etj) por nuk i humbën gjurmët në drejtim të paditur, më korrigjoni nëse gaboj. Prandaj sot është e drejtë të kërkojmë distancimin, vetëm se nuk dimë nga cili podium të kthehemi, majtas, djathtas, drejt qendrës, apo të rrotullohemi rreth vetes.

  13. Gjej rastin të ripërsëris se … unë jam me poetin, me të pushkatuarin tek pragu pa gjyq, me të varurin në mes të sheshit me gjyq, pa u ndikuar aq nga emocinalja se sa nga racionalja ne mua; kuptohet që vlerësoj edhe këtë kërkesë të Xha Xhai që po gjen kundërshtarë aty ku s’duhet.

    Ju lutem mos e mbani lupën mbi emrin Sali se rrezikoni ta digjni këtë fletë virtuale debati.
    Është shproporsional raporti PD/PS përsa i përket ndarjes së pushtetit me klasën e goditur (jo shtresat siç thuhet rëndom) nga terrori i kuq. PD, përveç asaj bashkë/bashkës ka lëshuar pushtet që prej fillimit e në të gjitha nivelet, edhe duke humbur vota dhe antarësi e mbase edhe duke e tepëruar ndonjëherë. PS-ja nuk është e detyruar të bëjë njëlloj, por është marrëzi që ajo po e vuan, që marketingun e saj politik tu a besojë Ramiz-Nexhmijes e sorollop.
    Është e kotë ti kërkosh PD-së ujë qelibar kur PS-ja noton në ujra të turbullta, në politikë këto forca s’maten me idealen por me njëra-tjetrën.

    Ja një shifër trishtuese…
    Shkëputur nga “Manipulimi kujtesës kolektive” i Jonila Godoles tek Panorama:

    “…një grup studentësh të departamentit të gazetarisë kërkuan të tërhiqnin vëmendjen për mite të reja të krijuara dhjetë vitet e fundit nga masmedia, ku më qendrori është ai i Enver Hoxhës. Sipas rezultateve të një analize të gazetave të përditshme që ata kishin kryer, figura e ish diktatorit ka qenë vetëm dy vitet e fundit mbi 1000 herë prezent në shtyp; për më tepër mbi dy të tretat e artikujve të hulumtuar, tregonin kujtime personale të individëve të ndryshëm,…”
    artikulli i plotë: http://www.panorama.com.al/index.php?id=35362

  14. Jonila Godole sot në Panorama:

    [N]jë grup studentësh të departamentit të gazetarisë kërkuan të tërhiqnin vëmendjen për mite të reja të krijuara dhjetë vitet e fundit nga masmedia, ku më qendrori është ai i Enver Hoxhës. Sipas rezultateve të një analize të gazetave të përditshme që ata kishin kryer, figura e ish diktatorit ka qenë vetëm dy vitet e fundit mbi 1000 herë prezent në shtyp; për më tepër mbi dy të tretat e artikujve të hulumtuar, tregonin kujtime personale të individëve të ndryshëm, dokumente pa kurrfarë vlere vërtetësie që formësojnë një paraqitje tjetër të diktatorit.

    Kjo enveromani që ka përfshirë dhjetë vitet e fundit shtypin dhe median elektronike nuk mund të kalohet më në heshtje. Po ato masmedia që tregonin dje pamjet e rrëzimit të monumentit të udhëheqësit, anijet e para të pas 90-ës të tejmbushura me mijëra shqiptarë në ikje, sot mbushin faqet e gazetës me kujtime individuale që ofrohen si kujtime kolektive. Dhe këtë e arrijnë përmes përsëritjes dhe vazhdimësisë. Gazeta që botojnë në numra të vijueshëm ditarët e pinjollëve të diktatorit që na vizatojnë një plakush të urtë, një Santa Claus të matufepsur që na paskësh jetuar në një tjetër planet prej atij që krijoi vetë, një gjysh të dashur e baba të devotshëm, ndërsa nëpër burgjet shqiptare kalbeshin mijëra gjyshër e baballarë të pafajshëm, një kastë komunistësh të vjetër që gjenerohen vazhdimisht në faqet e shtypit dhe nëpër ekranet tona, duke fituar një popullaritet shumë herë më të madh se në kohën ku ata vepruan, një numër ithtarësh në rritje që koketojnë me regjimin e djeshëm. Shkurt: një e kaluar që në vend të dekonstruktohej, po mitizohet dhe ngurtësohet në kujtesën kolektive, e cila për shkak të përhapjes dhe shtrirjes së saj mediatike ushqen përshtypje false mbi realitetin e së kaluarës dhe të sotmes.

    Sipas sondazhit të bërë nga studentët me lexues të rregullt të shtypit të përditshëm, pjesa më e madhe e atyre që lexojnë dosierët mbi Enver Hoxhën dhe rrëfimet mbi komunizmin i përkisnin grupmoshës 50-75 vjeç, e shihnin veten si dëshmitarë të së kaluarës dhe merreshin me krahasimin e ngjarjeve të publikuara dje dhe sot. Kurse përfaqësuesit kryesorë të medias tregonin se Enver Hoxha dhe dosierët “botohen për të shtuar shitjet e gazetës”. Ose e thënë me fjalët e njërit prej tyre, „një numër gazete pa dosier (kupto: pa E.H!) është një numër gazete i varfër”. Në emër të informimit media manipulon dhe servir fakte që dikush nga të intervistuarit i quante “turp t’ua mësosh të rinjve historinë në këtë mënyrë. Është një gënjeshtër e madhe. Udhëheqësi na shfaqet si plak babaxhan që s’bën tjetër veç mat përditë sheqerin dhe tensionin”. Roli avantgardë i medias në manipulimin e kujtesës kolektive rëndohet edhe më nga fenomeni i mbivendosjes së kësaj kujtese me tentativën për ta rishkruar historinë me rrëfimet e ngjyrosura fajtor/viktimë, në një mishmash të informacionit/jo-informacionit, të së vërtetës/gënjeshtrës. Me gjithë sasinë e vërtetësisë që mund të kenë në vetvete të vërtetat e pjesshme, botëkuptimi i së tërës jep sidoqoftë një panoramë false, duke e reduktuar të gjithën në “më pak të vërtetë” se shuma e të vërtetave të pjesëve të saj.

    Shënim: e nxorëm komentin njëkohësisht, unë dhe CD; kemi cituar nga i njëjti artikull. Po i lë të dyja pjesët, duke shpresuar mirëkuptim të lexuesit.

  15. Faleminderit për përditësimin me gjendjen aktuale. Sinqerisht nuk e njihja dhe nuk e imagjinoja kurrë në këtë grad. Diçka kisha parandjerë, pasioni i papritur për soap-operat latino-amerikane, etj, por kurrë këtë, kaq keq jo.

  16. Sipas sondazhit të bërë nga studentët me lexues të rregullt të shtypit të përditshëm, pjesa më e madhe e atyre që lexojnë dosierët mbi Enver Hoxhën dhe rrëfimet mbi komunizmin i përkisnin grupmoshës 50-75 vjeç,

    Ne fakt jane 50 vjecaret qe duhet te kerkojne falje per anarkine e gjithefarshme qe kane ‘vizituar’ mbi Shqiperine. Dorezimi pa kushte eshte burracakeri.

  17. ”””nese do flasim realisht per distance ndaj dhunes, kjo duhet te jete ne rradhe te pare sinkronike, aktuale, e tille qe distancimi me te djeshmen mund te justifikohet vetem ne rrafsh akademik, pasi ne rrafsh publik, apo politik, do t’i turbullonte aq shume ujrat sa qe do pengonte distancen qe e sotshmja duhet te krijoje nga dhuna e sotshme””’

    Kjo po eshte perle, kujtesa kolektive e mengjert si akuzative ndaj regjimit komunist, do demtonte nivelin kritik ndaj dhunes se sotme. Domethene te gjithe ata qe kane kujtese akuzative, na qenkan te cunguar ne perceptimin e realitetit te sotem e vetvetiu bashkepergjegjes per nivelin e dhunes se pranishme.

    Po pse nuk thua, hajde fallsikojme historine e komunizmit ne Shqiperi, manipulojme krejt kujtesen kolektive dhe keshtu shpetojme te ardhmen nga dhuna e sotme?
    Hajde mendje, hajde… ca s’te lexojne syte sot…

    ”””mbi të gjitha edhe nga mosngritja e zërit prej të majtëve të vërtetë, që, nga demonizimi sistematik që i është bërë të majtëve (a thua se janë përçues të ndonjë epidemie shfarosëse) kanë frikë të hapin gojë”””

    Edrus, ku shihet ky demonizim sistematik, e majta mori mbi 50% te votave, ka organet e saj te shtypit, mund te shprehet lirshem ne tv, radio,internet etj.
    Rama foli per program prej 1000 faqesh, e vertet qe ne gjendjen e Shqiperise e majta ka mundesi te mbushe 1000 faqe, mos me shume, po ja qe sipas teje fajin e ka kryesisht demonizimi i te majteve.

    Ketu ka dicka qe nuk shkon, ven ne mos nenkuptofsh me te majte vetem komunistet, te cilet gjithsesi nuk mund te jene te besueshem kur flasin per zgjidhje te problemeve madhore brenda sistemit kapitalist, meqe jane per nje sistem tjeter.

    Sidoqofte une flisja per te majte qe duan ti zgjidhin problemet e renda ekonomike te Shqiperise brenda sistemit kapitalist.

    p.s persa i perket rolit ekonomik ne ndarje, eshte me mire te mos degjosh Beppe Grillon, por politologet.
    Vete Marksi per te thurur teorine e vet u nis nga parimi se njeriu eshte nga natyra i mire e do i jape tjetrit falas djersen e vet. Qe ketu nis ndarja e majte-e djathte.
    Vecori tjeter madhore eshte se e majta eshte rryme pothuajse qytetare ku i varfer=proletar, ndersa e djathta (populiste) me i varfer nenkupton edhe fshataret.
    Sjellja elitare e proletarit ndaj fshatarit shqiptar per 50 vjet, e deshmon qarte kete vecori.

    1. “kujtesa kolektive e mengjert si akuzative ndaj regjimit komunist, do demtonte nivelin kritik ndaj dhunes se sotme.”

      Po, Dies, ne te njejten mase qe ne publik nuk do kishte ate vlere reale qe do perqendrohej ne levizjen prej “potenciales” drejt “faktikes,” por do t’a trajtonte publikun si audience ku thjesht do performohej katarsi i rradhes.

      “Domethene te gjithe ata qe kane kujtese akuzative, na qenkan te cunguar ne perceptimin e realitetit te sotem e vetvetiu bashkepergjegjes per nivelin e dhunes se pranishme.”

      Dhe prape po, Dies, sepse kujtesa akuzative nuk eshte kujtese emancipative, nuk eshte distance ne plot kuptimin e distances, por peng i te shkuares, mbytur ne nje pishmanllik plogeshtues qe nuk te lejon te jetosh te tashmen por thjesht te perserisesh te shkuaren.

      “Po pse nuk thua, hajde fallsikojme historine e komunizmit ne Shqiperi, manipulojme krejt kujtesen kolektive dhe keshtu shpetojme te ardhmen nga dhuna e sotme?”

      Jo, Dies, kete s’e them. Perkundrazi, thashe qe nese vertete nuk do duam t’a fallsifikojme historine, atehere duhet t’i drejtohemi akademise dhe jo PS-se, PD-se, apo cfaredo force politike qe publikun nuk eshte ne gjendje t’a trajtoje pervecse si audience qe i ve pese ylla ketij, e tre ylla atij aktori apo komentuesi.

      Nese deshiron te vazhdosh komunikimin, perpiqu te me kuptosh para se te nxjerresh konkluzione qe nuk perputhen me cfare kam thene.

  18. “Vete Marksi per te thurur teorine e vet u nis nga parimi se njeriu eshte nga natyra i mire e do i jape tjetrit falas djersen e vet. Qe ketu nis ndarja e majte-e djathte.”

    p.s. Marksi nuk ishte Rousseau. Mos e tymos muhabetin.

  19. Jane pohime te papranueshme per pervojen njerezore. Diktaturat u kane rene me qafe shume popujve dhe rregullisht ne cdo post-diktature eshte ushqyer qendrimi akuzativ.
    Ruset e bene destalinizimin menjehere pas vdekjes se tij, brenda vete sistemit.
    Me duket se ti harron qe komunizmi dhe diktatura jane sinonime ne pervojen njerezore dhe ne ate shqiptare.

    Vlera reale qe ty sta mbush mendjen shihet ne planin afatgjate dhe eshte superiore ndaj cdo ‘demi’ qe mund te sjelle manipulimi politik i perkohshem post-totalitar.
    Me e rendesishmja ne planin afatshkurter eshte menjanimi i rrezikut te riorganizimit te nostalgjikeve, qe si ish-elite zoterojne kohezion e ndergjegje superiore grupi.

    Ceshtja eshte se si e tha xha xhai, kane frike se mos humbasin vota.

    Nuk eshte as e shendetshme per demokracine ne Shqiperi, qe identiteti i se majtes ti kete rrenjet ne qendrimin e dyzuar, here nostalgjik e here moskokecares ndaj regjimit komunist.

    Sa per ceshtjen e akademise ku shkruhet historia, te kujtoj se mitet i krijon kujtesa kolektive dhe ne kesi ceshtjesh ku shpesh trashegohen bindjet politike edukimi i brezave te rinj vjen nga cfare jep mjedisi ku rriten.
    Eshte shume e thjeshte qe femija i nje personi qe smban qendrim akuzues ndaj diktatures te rritet duke e pare edhe me simpati, sidomos ne shtresat e varfra.

    p.s duhet te dish te dallosh modelin ideal nga utopia. Modeli ideal ofrohet si pike referimi, utopia si realitet mese i mundshem. Persa i perket Rusoit dhe Marksit.

  20. Nuk besoj se adresimi i përgjegjësisë te e majta e sotme është ai i duhuri. Disa fakte të thjeshta psh janë se në fillim të viteve 90′, kur është propozuar ligji i hapjes së dosjeve ka qënë e djathta me Azem Hajdarin nga mohuesit kryesorë të ligjit me arsyetimin se ky ligj do penalizonte më shumë ata, sesa të majtën. Pikërisht sepse ish agjentët e SHIK-ut dhe spiunët, ishin hedhur me shumicë në krahun e djathtë. Të majtët i dinin listat dhe i kishin spastruar rradhët e veta.

    Edhe përfitimi nga kjo situatë, është përsëri në të dy kahet. Vërtet e majta përfiton nga nostalgjikët që e konsiderojnë atë strehë, nga ana tjetër mund të themi pa frikë se e djathta përfiton prej dhimbjes të ish të dënuarve, madje pa i përfaqësuar këta të fundit dhe interesat e tyre.

    Kjo situatë bëhet akoma më anormale dhe absurde në rast se shohim profilet e të dy liderëve. Udhëheqësi i të majtës sot, është ai i fillimviteve 90′ i përjashtuar nga rradhët e PD për qëndrim radikal dënues ndaj krimeve të komunizmit. Ndërsa lideri i të djathtës, është një ish komunist.

    Kështu siç janë kokolepsur gjërat… nuk ka burrë nëne tia gjejë fillin. Situata e përgjithshme në politikën shqiptare, i ngjan asaj lojës që luanim të vegjël: Gjykatësi, polici, spiuni, fajtori. Gjeni fajtorin.

    Kush është fajtori?

    Në këtë gjendje, distancimi që supozon marrjen përsipër të fajit, me përzgjedhje, çliron nga faji pjesën hipokrite të të djathtës që realisht janë dyfish fajtorë. Për ta ilustruar këtë me një shembull tjetër, më vjen në mendje Rudina Seseri, e zgjedhur deputete pas 28 Qershorit, kur akuzës tërthore si komunistë të së majtës, ajo i përgjigjet se nuk pi ujë një retorikë e tillë për atë vetë që vjen nga familje të persekutuarish.

    Unë nuk besoj se mund të zgjidhet kjo situatë në formën e sotme të politikës shqiptare. Besoj se duhet të presim me durim të shërohemi si shoqëri prej këtij ngërçi historik. Shërimi mund të përshpejtohej, nëse rotacioni i figurave politike do ishte më i shpejtë… po këtu se besoj të ketë ngelur pikë shprese më…

    Xhaxha, më pëlqeu përgjigja juaj e parë ndaj Lulianit, Zizekun nuk e kam lexuar, që të jem më konkret, megjithatë tundimi për të shtënë një herë në ajër është i madh. Ju pastaj më thoni nëse vrava gjë… Konkretisht, në një libër ekonomie, kam lexuar thënien: “Çdo ekonomolog i ri, është në fakt rob i një kolegu të tij të vdekur”. Besoj se dhe për politikën e njëjta shprehje do qëndronte. Duke qënë rob të ideve dhe ideologjive të vjetra, nuk besoj se është i mundur përjashtimi i tyre vetëm sepse si tezë e ka mbrujtur dhe mbrojtur një “mëkatar” i madh.

    1. Zizekun kam shkuar ta dëgjoj në një konferencë këtu në NYC. Pjesa e parë e konferencës, që merrej me variacionet e narrativave filmike sipas kontekstit historik m’u duk me interes të madh. Pastaj kaloi në pjesën e dytë dhe nisi të citonte Leninin, pa iu dredhur qerpiku. Lenini, për ata që nuk e dinë, ka qenë vrasës masiv (mass murderer, në anglishte). Urdhrat e tij për terror të kuq, ose pushkatime masive pa gjyq, njihen dhe janë dokumentuar; i njeh doemos edhe Zizeku. Prandaj, kur e dëgjova Iliçin të cituar si autoritet, për nuk di çfarë problemi kulturor ose social, nuk munda ta ndjek dot më Zizekun; ndoshta faji më mbetet mua që nuk më lejon emocioni të vlerësoj objektivisht; por klounët unë preferoj t’i ndjek e t’i shijoj në arenën e cirkut, jo në salla akademike.

      1. Qe mos na prishet gjaku nga fantamzat e te shkuares te kthyera si klloune…

        “Reagimi i pare publik ndaj idese per te riaktualizuar Leninin, eshte sigurisht, nje shperthim sarkastik te qeshure: Dakord Marksi, madje dhe ne Wall Street ka njerez qe sot e duan – Marxin poet te komoditetit, i cili mundesoi pershkrimin perfekt te dinamikave kapitaliste, Marksin e studimeve kulturore, i cili portretizoi alienimin dhe manifestimin e jetes tone te perditshme -, por Leninin, jo, s’mund t’a kesh seriozisht! Levizjen e luftes se klasave, Partine revolucionare, dhe te tilla koncepte zombi? A nuk qendron Lenini pikerisht per DESHTIMIN e venies se Marksizmit ne praktike, per katastrofen e madhe qe la gjurmen e vete ne krejt politiken boterore te shekullit 20, per eksperimentin e Socializmit te Vertete qe arriti kulmin ne nje diktature ekonomikisht pa efikasitet? Keshtu, ne politikat bashkekohore te akademise, idea per t’u marre me Leninin shoqerohet me dy kushte: po pse jo, jetojme ne nje demokraci liberale, ka liri menidmi… sidoqofte, Lenini duhet trajtuar ne nje “menyre kritike objektive dhe shkencore,” jo me nje sjellje nostalgjike per idhuj, dhe per me teper, nga perspektiva e rrenjosur ne rregullin politik demokratik, brenda horizontit te te drejtave te njeriut – ketu e ka vendin mesimi i nxene dhimbshem nepermjet eksperiences se totalitarianizmave te shekullit 20.”

        Slavoj Zizek
        Te perserisesh Leninin
        http://www.marxists.org/reference/subject/philosophy/works/ot/zizek1.htm

        1. Për fat të keq, mua ka ikur një pjesë e rinisë duke lexuar Leninin; dhe jo gjithnjë me detyrim nga shkolla… Madje besoj se e kam marrë dozën e nevojshme për vete dhe për pasardhësit e mi, të cilën nuk e nxjerr dot nga sistemi edhe sikur të dua; prandaj edhe ngushëllohem duke e konsideruar si një formë imuniteti të fituar, ose si pasojë afatgjatë të një vaksinimi të vjetër kundër skrofullës ose gërbulës. Shumëkush mund t’ia lejojë vetes të luajë me këta filozofë revolucionarë, mendimtarë dhe pushkatues masash; ose, për ta thënë edhe më sentimentalisht, vrasës vajzash të vogla (edhe pse të familjes së Car Nikollës); ndryshe nga Lenini dhe skota e leninistëve dje dhe sot, unë jam mësuar me bashkëjetesën e mendimeve të ndryshme dhe pluralizmin në filozofi, ideologji dhe idiotizmat përkatëse; sepse mësuesit e mi dhe unë pas tyre besojmë se kontradiktat shoqërore nuk mund të zgjidhen me kobure. Më në fund, e gjej përsëri të denjë për një kloun idenë që nevoja për studimin (dhe citimin) e Leninit lind dhe përligj vetveten në kontekstin e kundërshtimit të totalitarizmave të shekullit XX, po të kihet parasysh se Lenini ishte krijuesi i mirëfilltë i totalitarizmit sovjetik…

          1. Xhaxha, me te njejten logjike, meqenese ka mbeshtetur nje sistem te ndyre skllaverie, nuk duhet lexuar as Aristoteli. Perderisa Baballaret e Kombit Amerikan kane pasur skllever, nuk duhet te lexojme traktatet e tyre mbi te drejtat e pamohueshme njerezore. Meqenese Marksi i perkiste borgjezise, idete e tij mbi proletariatin nuk duhen lexuar. Apo se Zizek na qenka “kllouni lubrifikator” i makines totalitare, te qarat ne vetmi nuk duhet t’ia degjojme.

            Pastaj mos e absolutizo aq shume. Lenini nuk eshte vecse nje grimce ne dialektiken e paradoksit qe zhvillon Zizek.

          2. Xhaxha, se nuk dua t’a zgjas kete diskutim teper neper Zizekera, por thjesht per te qene fair, Lenini eshte i perseritur pikerisht tek shteti i sotshem global. T’i druhesh perseritjes te Leninit pa kuptuar ne fakt qe Lenini eshte duke u perseritur, kjo kerkon nje gjendje emocionale te tille qe duhen te gjithe Leninat per te mos e kuptuar, pasi Lenini vetem nuk mjafton.

  21. ””’Në këtë gjendje, distancimi që supozon marrjen përsipër të fajit, me përzgjedhje, çliron nga faji pjesën hipokrite të të djathtës që realisht janë dyfish fajtorë.””’

    Le te themi qe mendimi yt mbi qendrimin e PS-se perputhet me ate te shumices qe ka shkruar, vetem se arsyeja ndryshon.
    Meqe e djathta ka hipokrite, atehere PS-ja nuk duhet te distancohet publikisht nga krimet ndaj popullit shqiptar qe jane kryer nga pararendesit e saj te drejteperdrejte politike.

    Edhe ti si te tjeret ke hecur me parimin, mbrojtja me e mire eshte sulmi, njeri ndaj te 99% te te djathteve, tjetri me paaftesine e akuzuesve te se djeshmes, ne perceptimit e realitetit te sotem,qe i ben te deshmem per te ardhmen, ai matane mbi pamundesine e njesise matese (vlerave)universale te dhunes, me te cilen mund te justifikosh edhe Ghenghis Khanin.

    Po sinqerisht mua me ben shume pershtypje qe djem qe jetojne apo te shkolluar jashte, te sjellin ne Shqiperi pikerisht mendimin komunist modern, qe duhet thene se eshte i vetmi qe kane sjelle ne publiken shqiptare, te rinjte.

    Po nga do e presim socialdemokracine europiane, nga Kaci e Ruci ?
    Duket sikur jetojme ne vitet ’30, kur nga Perendimi na vinte djaleria komuniste. Kesaj i thone te shkosh per te vene syze e te nxjerresh syte.
    Kjo eshte e rendesishme se populli nuk ja ndien nevojen atyre mijra a qindra mijra qe sjellin traditat e huaja, por atyre pak qindra qe do behen paria politike e neserme.

    Sidoqofte une kam besim se kur te vije koha e heqjes se dorashkave, populli do u pergjigjet ashtu si fshatari djalit te vet kur ky i fundit e pyeti se si kish shkuar bajga tek trau i shpise.

    1. Një gjë që nuk e ka kuptuar kush, apo thjesht nuk do ta kuptojë, është se nuk dënohet flamuri, dënohen njerëzit. Se njerëzit bëjnë krime dhe ndërrojnë flamurë pasi më parë kanë fshirë menderen me të.

      Gjithë postimi yt, nuk i bën apel vendosjes të së drejtës, veç dënon flamurin. Ti nuk kërkon drejtësi, por avantazh moral të së djathtës. Dhe unë të them që atë avantazh moral, ajo nuk e ka. E djathta e atëhershme kishte faj sepse në vend të drejtësisë, zgjodhi pushtetin.

      Zgjidhja vinte në momentin e duhur historik, të hapeshin dosjet, të dënohej FAJTORI.

      Atëherë gjendej fajtori, se nuk ishte hedhur e shpërndarë në të gjithë çorbën. Pasi u hodh helmi në çorbë dhe u nakatos mirë e mirë, ju po sugjeroni se vetëm një pjesë e saj është prishur.

      Unë të them që e gjithë çorba është e prishur. Tani secili po merr nga një lugë, e shijon, dhe në bazë të ndjeshmërisë kulinare, vlerëson shijen.

  22. Slogani i Partise thote “Kush kontrollon te shkuaren, kontrollon te ardhem: kush kontrollon te tashmen, kontrollon te shkuaren.”

    Qe del nevoja te behet ky diskutim mjafton per te provuar se sa keq kane shkuar punet.

    Njerezit e gjymtuar nga diktatura komuniste jane gjalle, shkruajne e flasin, dhe nuk bindin dot femijet e tyre per vuajtjet e tyre. Se ngrihen ata dhe pyesin, “Mire Enveri ishte i keq, po Saliu si eshte?” Kesaj lloj logjike (nuk di a quhet logjike ne fakt) s’ke cfare ti thuash fare, ta mbyll gojen. Qameti do thuash “atehere te mos flasim as per Stalinin, se edhe Putini i keq eshte.”

    Dhe keshtu rrokulliset muhabeti tek sa ish sigurimsa e ish komunista ka PD-ja, pse ca karrieriste anti-komuniste si Edi Rama dhe Rudina Seseri zgjedhin te ulen ne krah te Gramoz Rucit, le te flase Nexhmija dhe ta vere ne nje rresht Enverin dhe Cabejin, e keshtu me rradhe derisa te merr te qaret.

    Mua me duket se arsyeja e vetme pse ka nostalgji, pse debatohet akoma a duhet apo nuk duhet kerkuar ndjese per krimet e komunizmit etj. etj. eshte se nje pjese e mire e shqiptareve kane tjeter meter per krimin, vuajtjen, diktaturen, ndergjegjen e pergjegjesine morale/sociale/ligjore.

    Historine e Shqiperise do ta shkruaje shumica. Dhe shumica eshte kjo qe shohim e degjojme. Ngushellime, ju te tjeret.

  23. ””’Gjithë postimi yt, nuk i bën apel vendosjes të së drejtës, veç dënon flamurin. Ti nuk kërkon drejtësi, por avantazh moral të së djathtës. Dhe unë të them që atë avantazh moral, ajo nuk e ka.””’

    Nuk mund te kerkohet epersi morale kur 45 vjet diktature e majte vetiu krijon humnere morale.
    Ceshtja eshte fare e thjeshte nese dilet nga mendesia e fushates se perhershme zgjedhore.

    Kemi krimet qe jane kryer prej njerezve ne emer te se majtes, e para e majte shqiptare le te themi.
    E majta e sotme a duhet te distancohet me force nga ata (njerez) dhe ajo teori qe i beri (apo i ndihmoi te beheshin) ata njerez kriminele ?

    Une per ndonje shkeputje mbreselenese te socialistes s’kam degjuar, po as xha xhai perderisa ngriti ceshtjen.

    Keshtu jemi ne ceshtjen e identitetit te majte ne Shqiperi, a do ushqehen brezat e rinj me simpati ndaj historise se pushtetit te majte , a do rriten duke minimizuar krimet, apo njehere e mire do behet mea culpa dhe do merren masa qe Partia Socialiste e Shqiperise te mos rikthehet ne zanafille por te perfaqesoje socialdemokracine ?

    Po te lexosh ty dhe te disa te tjere, duket sikur mezi prisni qe PS-ja te kthehet ne zanafillen e vet komuniste.

    Nese PS-ja do e kish bere ate shkeputje mbreselenese, ndoshta do flisje/nit ndryshe, e meqe jeni te rinj deri diku mund te jeni edhe viktimat e para te mosshkeputjes.

    1. Nuk i takon të majtës së sotme shqiptare të marrë përsipër përgjegjësinë e të djeshmes. Sepse nuk përfaqëson të njëjtën ideologji dhe nuk përfaqësohet prej të njëjtëve njerëz.

      Thua: “Kanë kryer krime në emër të… ”
      Të them: Emri nuk përputhet me përbërësit e tij.

      Thua: Ata njerëz dhe ajo teori
      Të them: Të dënohen ata njerëz dhe e majta nuk e mbështet, nuk e ka në program atë teori. Ata njerëz, gjithashtu, nuk janë ekskluzivitet i të majtës sot.

      Arsyeja që nuk janë hapur dosjet dhe nuk janë dënuar ata njerëz, është arsyeja pse ekziston e djathta. E djathta e ka mbështetur ekzistencën e saj mbi parrullën “poshtë komunizmi”, këtu e 20 vjet. Ky është tabani ku janë hedh themelet e saj. Po të hapeshin dosjet dhe të dënoheshin fajtorët, sot do kishim një të djathtë më të mirë që do ofronte diçka më shumë se kaq.

      Më tej interesohesh për brezin e ri dhe mendimet e tyre politiko-filozofike… Se sa me vënd janë, këtë do e tregojë e ardhmja. Po, ka tendencë të shihet prapa, nëse e tashmja nuk ofron diçka për të frymëzuar. Nëse nuk ofron mirëqënie, dinjitet dhe siguri. Nëse këto mungojnë si në dikaturë, si në demokraci, atëherë ku qëndron ndryshimi – pyet brezi i ri në mënyrë naive. Është e tashmja ajo që na mban lidhur pas të kaluarës. Po më shumë se brezi i ri, të ndikuar nga diktatura janë pikërisht, pikërisht ata që sot udhëheqin. Të shkëputesh nga e kaluara më shumë se të merresh me të vdekurit, duhet të merremi me të gjallët.

      Llogjikisht, produkt më i ndikuar prej diktaturës, më shumë se unë dhe të tjerët, kanë qënë ata me teser partie për mbi 20 vjet që sot kanë pushtetin. Apo nuk të duket kështu?

      Nëse E GJITHË KLASA POLITIKE do kish bërë vërtet atë shkëputje, sot ata nuk do kishin pushtetin që kanë. Sot ata nuk do ishin në krye. Sot do kishim një Shqipëri më të mirë.

      Rinia sot, nuk po gjen e kujt është viktimë më shumë. E komunizmit apo e tranziconit? A ka kush t’i japë përgjigje kësaj?

  24. J. e leme ate muhabetin e pergjegjesive, se po i bie njeri gozhdes e tjetri patkoit e s’dalim gjekundi. Kur te jete gati PS-ja do na e beje te qarte te gjitheve.

    ”’Nëse nuk ofron mirëqënie, dinjitet dhe siguri. Nëse këto mungojnë si në dikaturë, si në demokraci, atëherë ku qëndron ndryshimi – pyet brezi i ri në mënyrë naive.””

    Nuk pyet brezi i ri, po ajo pjese qe i jane mesuar veshet ne vogeli me apologjine e sistemit te djeshem.
    Prej kohesh flitet per flamurin e rreckosur te antikomunizmit, mirepo ja qe duke lexuar e degjuar edhe per nja 20 vjet do sjelle vota djathtas.
    Mbase Sala pikerisht prej atij flamuri nuk luan vendit.

    Me c’lexova ketu dhe nga tema e Leninit, xha xhai i krisi marredheniet edhe me nje pjese te mbeshtetesve te vet. Motivi ? antikomunizem i rrepte !

    Te njejten gje duhet te beje edhe PS-ja. Qe Lenini te mbante peng PS-ne, nuk ma merrte mendja, jo deri tek Lenini te pakten.

    1. Ta them unë kur do jetë gati dhe e mbyllim: PS do jetë gati të bëjë atë që kërkon, kur PD të mos ketë më ish komunista me flamurin e antikomunizmit. Kur PD të mos ketë më ish-sigurimsa.

      Brezi i ri me atë sistem të kaluar ka marrëdhënie të ngushtë, sepse ka jetuar në të (për aq sa). Ai është sistemi referencial REAL. Sepse mund të flasim gjithë ditën për demokraci perëndimore dhe të majtë e të djathtë klasike, por do përçudnoheshin këto përpara gjendjes reale në Shqipëri.

      Po, ai flamur e mban. Ai ka ngritur injorancën në këmbë dhe është injoranca që e ndjek Salën nëpër sheshe. Po për këtë ndoshta shkruaj gjerë e gjatë nga blogu im se ky diskutim me ty, më frymëzoi goxha. (më kujtove kohët e vjetra Mic :D).

  25. J. cte te them, ja po marr njehere latinishtes ‘mencurore’:

    Ad maiorem Marx gloriam… dhe shpresoj qe per ty te mos jete ‘Alea iacta est’.

    p.s po shkruajte do vij, vetem mi kurse keto tufat e injoranteve, se qekur lexova tek Shekulli me se njehere se ‘Rama eshte Mesia’, nuk e gelltis dot me ate shprehje….

Zbuloni më tepër nga Peizazhe të fjalës

Pajtohuni tani, që të vazhdoni të lexoni dhe të përfitoni hyrjen te arkivi i plotë.

Vazhdoni leximin