Çështja e marrëveshjes së kufirit detar me Greqinë u përfol me javë të tëra në mediat e Tiranës; qeveria u akuzua se është treguar “dorëlëshuar” në negociatat, duke i dhënë vendit fqinj më shumë sipërfaqe detare nga ç’i takon, përkundrejt favoresh, premtimesh, lëshimesh, miklimesh, privilegjesh ose dhuratash të paspecifikuara; ose thjesht për shkak të inkompetencës ose të korrupsionit të administratës dhe të grupit të ekspertëve.
Nuk dua të hyj në hollësi të çka është debatuar deri më tash për marrëveshjen; diskutimet në shtyp herë-herë janë shtjelluar në mënyrë tepër teknike, janë sjellë harta nga Google dhe harta të bëra vetë me dorë, në një kohë që ekspertët duket se i kanë humbur vizatimet e tyre topografike; është përmendur shpesh një ishull misterioz, Barketa, i cili ka rrezikuar të përmbysë gjithçka; janë sjellë argumente kriptike nga e drejta ndërkombëtare detare dhe janë përmendur traktate me emra kazinosh ose hotelesh për skiatorë, të cilat askush nuk duhej t’i kishte dëgjuar.
Dje dhe sot, dy analistë me peshë, F. Lubonja dhe A. Lame, iu kthyen edhe një herë çështjes, pasi kjo i ka braktisur tashmë kryetitujt e gazetave dhe vëmendjen e publikut. Të dy artikujt meritojnë të lexohen, meqë autorët përpiqen t’i shmangen retorikës së tipit “qeveria e shiti edhe një herë tokën shqiptare si dikur Zogu Shën Naumin,” për të parë diçka më thellë në rrënjët jo aq të negociatave me Greqinë, por të llapashitjes mediatike që solli me vete bërja publike e marrëveshjes.
Tezat e mbrojtura në artikujt e mësipërm, ma konfirmojnë dyshimin që kisha pasur, që në krye, se fushata denoncuese kundër qeverisë së tanishme dhe marrëveshjes së saj me Greqinë themelohet, praktikisht, mbi mosbesimin e publikut ndaj institucioneve. Këtë e thotë shkoqur Lubonja; dhe ishte vërtet momenti që dikush ta thoshte kaq haptazi. Natyra e marrëveshjeve të kufirit detar është e tillë, që këto lidhen prej ekspertëve dhe miratohen prej organeve ligjvënëse; por marrëveshjet vetë janë kaq teknike dhe të ndërlikuara, sa vështirë se mund t’i shpjegohen publikut joekspert, veçanërisht në emisione televizive dhe në artikuj gazetash.
Mirëpo publiku shqiptar, tashmë i kushtëzuar mendërisht edhe nga eksperienca e vazhdueshme që ia bën pushtetit si forcë sa e korruptuar aq edhe korruptuese, nuk beson më as në institucionet që i ka zgjedhur vetë, as në ekspertët e emëruar prej këtyre institucioneve, çfarëdo që të bëjnë këta dhe në çfarëdo mënyre që t’ia paraqitin aktet e tyre publikut.
Nga kjo pikëpamje, çështjeve të kësaj natyre në Shqipërinë e sotme nuk mund t’u jepet dot dum normalisht; sepse trajtimi u duhet lënë ekspertëve, të cilët emërohen nga institucionet e zgjedhura; por këtyre të fundit nuk ua beson kush fjalën, por vetëm veprën; dhe veprën, ose marrëveshjen vetë, publiku nuk mund ta vlerësojë drejt, meqë i mungojnë instrumentet, ose njohuritë.
Lame vëren se devijimi i debatit drejt hollësive teknike ishte vetvetiu një fitore e Berishës, sa kohë që e zhvendosi vëmendjen nga anomalitë në kontekstin kushtetues të kësaj marrëveshjeje – ose pezullimin e komunikimit midis partive në pushtet dhe opozitës, në parlament dhe gjetiu; dhe ndoshta ka të drejtë, sadoqë një pjesë jo e vogël e publikut beson përnjimend se ka diçka për të thënë sa i takon kufirit detar të republikës; qoftë edhe nëpërmjet “referendumit”, që është streha e fundit e të gjithë atyre që ende kujtojnë se fjalës demokraci, në leksikun politik shqiptar, i ka mbetur ndonjë kuptim tjetër, përveç referimit automatik ndaj pushtetit të turmës (mob rule).
Lubonja, nga ana e vet, sugjeron se mosmarrëveshjet mes palëve politike në lidhje me kufirin detar tashmë janë thelluar aq sa të imponohet si e domosdoshme – edhe një herë – ndërhyrja ose arbitrazhi i ekspertëve të huaj. Kjo është, në fakt, e vetmja zgjidhje praktike; por si zgjidhje gjithashtu konfirmon se institucionet, në Shqipëri, nuk po funksionojnë dot; dhe se shteti shqiptar, në të vërtetë, nuk arrin t’i kapërcejë caqet poshtëruese të kompetencave të një nënmbreti, ose viceroi mbrojtës e mëkëmbës i interesave të së tjerëve, cilëtdo qofshin këta.
I gjithë ky tallaz për marrëveshjen e kufirit dhe paaftësinë ose pagatishmërinë e ekspertëve shqiptarë për të “mbrojtur” interesat kombëtare, më kujtoi një debat të vjetër, të hapur dikur në shtypin italian, për shërbimet sekrete të atij vendi dhe mungesën e besimit të publikut italian ndaj atij institucioni.
Në një artikull të vetin, U. Eco pat shkruar, atëherë, se shërbimet sekrete, për nga vetë natyra e tyre, janë sekrete; nuk mund t’u kërkosh dot hapje, glasnost, tejdukshmëri; as llogaridhënie në publik; mirë është që t’u besosh, por nëse nuk u beson, e kotë të shpresosh se një ditë do t’i hapin dyert për t’u kontrolluar dhe vlerësuar prej teje, meqë ashtu nuk do të ishin më sekrete.
M’u duk se një argument i ngjashëm do të kishte peshë edhe në çështjen tonë; meqë ne, si publik, nuk e gjykojmë dot punën e ekspertëve, as mënyrën si e kanë arritur ata marrëveshjen, as premisat ku janë mbështetur, as të drejtën ndërkombëtare detare. Nëse ekspertët do të mund t’ia shpjegonin, me hollësi, punën e tyre publikut të gjerë, atëherë vetë ekzistenca dhe misioni i tyre, si ekspertë, nuk do të kishte shumë kuptim e përligjje.
Të gjitha përpjekjet që bëhen në media për ta bindur publikun, me argumente teknike, se Greqisë i kemi dhënë kaq e kaq kilometra katrorë det, janë vetvetiu manipulative, meqë shfrytëzojnë ndjenjat kombëtare të lexuesve, por nuk i prekin dot mendjet e tyre, të cilave u mungon ekspertiza përkatëse.
Midis ekspertëve dhe publikut ekziston, në këtë kontekst, një mur i cili mund të kapërcehet, ose të depërtohet, vetëm nëpërmjet rivendosjes së besimit në ato institucione, të cilat i emërojnë grupet e ekspertëve; besim që nuk ka të bëjë fare as me ekspertët, as me aftësitë e tyre për të komunikuar me publikun, por vetëm me mënyrën si funksionon procesi politik në Shqipërinë e sotme.
Dua të them, me fjalë të tjera, që kur institucionet e një shteti janë katandisur kështu, është e kotë jo vetëm që të shpresohet se publiku mund t’i miratojë marrëveshje të tilla sovrane, por edhe vetë lidhja formale e këtyre marrëveshjeve, meqë këto të fundit parakuptojnë sovranitet të palëve.
Eshte hera e dyte ne 17 vjet qe poshte nuk pati debat te zjarrte , salistet heshten masivisht (pak zera vetem ne fillim) kesaj radhe ashtu si ne 1997.
Ky nuk eshte kulmi i mosbesimit ndaj institucioneve, por se saliste heshten pasi s’kishin cfare te thonin. Nderkaq pala tjeter u shfry sa plasi ashtu si ne 1997.
Kur Sala sja mbush dot mendjen as te veteve, do te thote qe eshte fajtor njezeri. Mungesa e mbeshtetjes nga te vetet e beri te mos e ratifikonte marreveshjen ne parlament.
Mungesa e transparences, ska lidhje me sekretet shteterore, eshte shenje e qarte e fshehjes se dickaje, pasi percaktimi i kufirit eshte ceshtje publike dhe me rendesi kardinale, asgje nuk ka me teper rendesi publike sesa percaktimi i kufirit shteteror. Eshte pak a shume si caktimi i kufirit mes pronave private, ku njerezit edhe jane vrare edhe vriten po edhe do vriten.
Moskokecarja deri ne shperfillje te ceshtjes per arsye te ndryshme( perfshire mosnjohjen ‘teknike’) eshte shenje shkeputjeje nga interesat kombetare, ketu s’lejohen ‘anjostiket’.
Ndryshe populli, demosi, fale edhe ndihmes se PS-se ( e cila fitoi piket qe humbi Sala) arriti ta shtyje ratifikimin per nje kohe te pacaktuar, ndoshta ceshtja do shkoje ne gjykaten nderkombetare, sic ndodh rendom ne ceshtje kufijsh vetem se kesaj radhe jo shteti kunder shtetit, pasi shtetet jane paraprakisht dakort, por populli shqiptar ( mbi 51% padyshim) kunder marreveshjes se qeverive.
Ne nje shtet normal, qeveria do e mbyllte ceshtjen dhe gojen, po tek ne ndodhin cudira, po qe se ka ndonje sondazh besoj se pro do jene po aq sa ishin zezaket pro Mekejnit.
E njejta qeveri po te kish bere ndonje marreveshje ku te ankoheshin greket, do ish pritur me lule e salistet ngado do krekoseshin per Salen, patriotizmin e tij dhe fitoren mbi greket.
Prandaj le te mos germojme kot mbi gjera qe dihen e qe miratohen symbyllazi por qe kane lidhje thjesht anesore me ceshtjen ne fjale. Nuk ka krize istitucionesh, ka shqiptari te lenduar qe rendohet me tej nga antisalizmi, votimet etj….
Këta dy analistët tanë marrin shtysë jo nga ngjarja por nga përfolja e ngjarjes, jo nga… por nga… keq për ta e mirë për ne se të paktën flasin me këmbë në tokë e nuk shfajsohen dot për sa shkruan se e bënë nën dallgët e emocioneve.
Lubonja shkroi shkoqur atë që Presidenti Topi e tha shkoqur dhe që për rastin Xha Xhai e shpreh si mosbesim të publikut ndaj institucioneve, por që shkoqur sipas meje është se fajin e ka publiku që s’merr vesh dhe mediet që i futin mizat.
Lame, vajtues nga ata që gjithkush i sheh t’i qanin hallin mëmëdheut [sic] mëngjez, drekë darkë, çuditshëm çuditet, me një seri (koleksionohen patriotë!) patriotësh të orës së fundit. Çuditshëm, se ai është vetë ndër patriotët që shqetësohen për një këmbë ure llaçi e gurësh, si mos shqetësohen këta të tjerët për urën e miqësisë? Çuditshëm si nuk përfytyron dot që patriotë nuk janë (vetëm) ata që i qajnë hallet mëmëdheut, por (edhe) ata që nuk e lënë mëmëdheun të bjerë në halle; apo hall i madh!?- sikur s’ka kush t’ja qajë hallet mëmëdheut.
Publiku, ka barrën e tij të fajeve, barrë në të cilën mund të ngarkosh sa të duash, por ju lutem, kur ky publik kërkon ta lehtësoni, bëjeni. Gjithë sa kërkoi publiku, ishte përfaqsimi tij prej një koloneli. Ishte ky dhe si ky, që qeveria (jo institucionet se është goxha më gjërë) duhet ti kishte përfshirë që motit në grupin e punës, dhe është po ky që në mungesë të plotë të opozitës dhe të gazetarisë investigative (në pranverë jo në vjeshtë) bën edhe njërën edhe tjetrën. Ky njeri mund të jetë kryekëput gabim por këtij njeriu i takon medalje a urdhër i lartë, ndër arsyet veçoj atë që, prej tij sot, ne nesër do të kemi një marrveshje të çimentuar. Dhe këtë duam, apo dhe kjo fle në shtratin e dyshimeve.
Institucionet të mësojnë si ligjërohet. Çdo hyrje e filluan me “nuk humbëm”, që nënkupton nuk kemi fituar dhe nuk jemi barabar.
Publiku ka kohë që po vepron me të zgjedhurit e vet; bindini ata dhe e keni të bindur.
E të zgjedhurit e popullit nuk janë deputetë listash (këta janë të zgjedhurit e institucioneve), por mund të jetë vetë Lamja për trashëgiminë, Klosi për ekologjinë, Pashaj për kufijtë, Lubonja … për se të duash zotëri se s’po më vjen ndërmend diçka e hajrit.
Rremuja teknike ne diskutimet per ceshtjen e kufijve nuk vjen ngaqe ceshtja eshte teper teknike ne vetvete, por nga paaftesia e eksperteve per t’i shprehur gjerat qarte. Nga njera ane kemi nje kolonel qe eshte kunder marreveshjes dhe ne dukje ka njohuri te shumta per kufijte por ne prezantimet e shkrimet e tij eshte teper konfuz dhe nuk mund te mos te te krijohet ideja se ai e vuan nga persekucioni. Nga ana tjeter kemi ekspertet e qeverise qe as i dime kush jane, as nuk dalin fare ne mbrojtje te vetvetes.
Problemi kryesor i Shqiperise nuk eshte mosbesimi ndaj institucioneve, por identifikimi i gjithe institucioneve te shtetit me nje njeri te vetem. Ndaj edhe ekspertet e ngarkuar per kete pune nga shtetari numer 1, me siguri nuk i moren seriozisht tratativat me greket dhe tani nuk dalin ne mbrojtje te rezultateve pa e kuptuar se nje dite, kur do jete e pakonceptueshme qe shteti te identifikohet me nje person te vetem, mund te damkosen si tradhtare te vendit te tyre.
Mungesa e nje gazete te ciles mund ti besonim sapak eshte problem tjeter i madh. E dime te gjithe qe gazetat e gazetaret kane ne qender te vemendjes interesat e castit te botuesit dhe jo interesat e kombit. Ndaj edhe percartjet e gazetareve tingellojne si shpjegime te pakuptueshme teknike kur ne fakt s’jane gje tjeter vecse lehje nen dirigjimin e bosave te tyre. Lehjet deri me sot nuk ka qene ne gjendje ti deshifroje njeri.
Nuk jam dakord me ty xhaxha kur sjell ne mes diskutimin qe u be ne Itali per institucionet sekrete dhe nderhyrjen e Ekos ne ate diskutim. Diskutimi i kufijve nuk ka dhe nuk ka pse te kete asgje sekrete. Keto nuk jane negociata tregtare ku mund te fitosh apo te humbesh me nje levizje presje. Rezultati kryesor i negociatave per kufirin nuk eshte sa toke (apo det) fitova une apo ti, por besimi i te gjithe pjesemarrsve qe ndarja ishte e drejte. Sa mijera luftera jane shkaktuar nga bindja e nje grupi se kufijte nuk jane aty ku duhet? Sigurisht nuk mendoj se ne ditet e sotme mund te shkohet ne lufte ndermejt Greqise dhe Shqiperise, por edhe tendosja e marrdhenieve e cila do vije ne menyre te pashmangshme tani qe marreveshja e nenshkruar ka pak gjasa te miratohet nga parlamenti, do kete deme shume me te medha se humbja e supozuar e asaj cope deti.
Natyrisht asgjë sekrete nuk ka në negociatat dhe marrëveshjen për kufirin. Prandaj krahasimin tim e keni lexuar keq, edhe ti edhe DI. Aq sa ç’janë sekrete shërbimet sekrete, janë teknike negociatat teknike (për kufirin detar). Sikur këto të fundit të mos ishin teknike në kulm dhe të pakuptueshme për publikun, grupi i ekspertëve nuk do të duhej fare.
Nuk do te doja te nderhyja me komente mbi kete shkrim tuajin pse per shumekend ceshtja eshte kaq e rrahur saqe duket sikur nuk ke cfare te shtosh me. Si gjithnje politika ja doli qe te krijoje dy pale dhe per pasoje thirrja e Arsyes ne kete debat eshte nje mundim i kote. Megjithate trajtesa juaj ne vetvete eshte nje thirrje per komentim e si e tille duhet respektuar. Natyrisht kur kemi cfare te themi dhe jo kur kemi ngene per te folur.
Une do te doja te perqendrohesha te marredhenia qe ju i jepni medies lidhur me kete ceshtje.
Citoj: “Të dy artikujt meritojnë të lexohen, meqë autorët përpiqen t’i shmangen retorikës së tipit “qeveria e shiti edhe një herë tokën shqiptare si dikur Zogu Shën Naumin,” për të parë diçka më thellë në rrënjët jo aq të negociatave me Greqinë, por të llapashitjes mediatike që solli me vete bërja publike e marrëveshjes”.
Cila eshte llapashitja mediatike ? Dua te tregohemi te perpikte kur percaktojme terminologjine, sepse ajo pastaj formon edhe idete mbi natyren e problemit, por edhe autoresine dhe prapavijen e skandalit qe zbulohet. Prandaj une dua te kujtoj edhe njehere se kjo llapashitje i takon vetem nje sektori – Politikes. Lidhur me kete ka kronologji si per sa i perket ngjarjes ne fjale, por edhe Korrektesise se pasqyrimit.
Ne kete pike i gjithe informacioni mberriti ne veshet e qytetarit te interesuar pikerisht nga media. Disa koordinata, referim ndaj konventave nderkombetare qe me gjithe ngjashmerine onomastike me kazinote e rregullojne rigorozisht problemin dhe nuk e trajtojne ato ne logjiken; hidhni zaret dhe aty ku bie eshte kufiri.
“Natyra e marrëveshjeve të kufirit detar është e tillë, që këto lidhen prej ekspertëve dhe miratohen prej organeve ligjvënëse; por marrëveshjet vetë janë kaq teknike dhe të ndërlikuara, sa vështirë se mund t’i shpjegohen publikut joekspert, veçanërisht në emisione televizive dhe në artikuj gazetash”.
Prej artikujve te gazetave kane dale ne siperfaqe disa te dhena. Ketu duhet te ndalem. Eshte perdorimi i ceshtjes qe deformon logjiken dhe nxit emocionet. Ketu hyn politika ne loje e cila permes keqintepretimit provokon opinionin. Per sa i perket publikut jo ekspert, aktivizimi i tij ne kete rast perputhet me cilesine tjeter; ate te Militantit. Perndryshe nuk mund te themi ndonje gje per peshen e tij. Me e bukura ketu eshte se ne emer te ketij komuniteti, apo drejt vesheve te tij, nuk kane mesyre mediat apo gazetat si te tilla, por Analistet – Dijetaret e fundit te Planetit te kokolepsur Shqiperi. Keta jane edhe sejmenet e politikes, paradhoma e saj, ajo qe qelb te gjithe atmosferen. Nese publiku jo ekspert nuk mund te shpjegohet me ane skicash dhe argumentesh teknike, atehere pse keta Analiste marrin persiper qe ta mbajne problemin ne axhende ende? Pergjigja eshte vetem nje : se ata per kete paguhen. Duhet te ndajme median si mjet informacioni dhe Analistet si Aristokracia e saj, dale nga molepsja tashme perfundimtare me Politiken. Faji mbetet keshtu jetim dhe kete e verteton optika juaj ne kete shkrim qe rimerr serish per baze dy Mendimtare konsistente te Tiranes. Dua te jap nje mendim timin per sa i perket z. Lame, qe ju fare padrejtesisht i jepni cilesimin e “nje analisti me peshe”.
Ky i fundit – preferon borderone shtypit – meqe edhe penen te mire e ka, por edhe pse nuk u zgjodh dot deputet i PS. Moralisht, si anetar i forumeve drejtuese te saj, Lame do te duhet qe lojes politike te saj, t’i bente nje oponence te hapur dhe me pare. Dua te them se artikulli i tij nuk ka moral. Se dyti ai ben edhe nje gabim mendoj une teknik se ; “…devijimi i debatit drejt hollësive teknike ishte vetvetiu një fitore e Berishës, sa kohë që e zhvendosi vëmendjen nga anomalitë në kontekstin kushtetues të kësaj marrëveshjeje”.
Juristi i PS, miku i z. Lame, Ylli Manjani vlereson se marreveshja nuk ka probleme juridike. Por edhe sikur te kete, PS se fundmi e ankimoi marreveshjen ne Gjykaten Kushtetuese, pra beri ate qe Lame thote se nuk e ka bere.
Ndër gjithë deklaratat e palës pro marrëveshjes tërhoqën vëmendje ajo e Bashës që kundërshtarët i cilësonte si “antishqiptarë”, apo ajo e ish-Avokatit të Shtetit, Eduard Halimi, që i përçmonte si “sharlatanë” ose “bij komunistësh”…
Ndërsa, ndofta ajo më kuptimplota ishte e krye-negociatorit shqiptar, ish-Ambasadorit në Francë, BE dhe NATO, si dhe ish-Sekretarit të MPJ, Ferit Hoxhës, i cili në një moment të rrallë sinqeriteti para Universitetit Europian të Tiranës tha se:
-Negocimi është një ushtrim shumë kompleks dhe do të ishte vetëm një përsëritje nëse do të thoja se në të përfshihen shumë elementë e që vendimmarrësit i gjykojnë me vend për arritjen e qëllimit. Qëllimi ynë ishte dhe është arritja e një marrëveshjeje të ndershme, që përcakton përfundimisht hapësirat përkatëse, që i jep Shqipërisë atë pjesë të
sovranitetit që i takon, që forcon më tej kuadrin e bashkëpunimit dypalësh dhe jo një proces negocimi që cenon klimën e marrëdhënieve, do të hapte probleme të reja të panevojshme e pabazë, me një vend kufitar si Greqia dhe që do të kishte implikime në çështje të tjera parësore në politikën e jashtme të Shqipërisë dhe që janë ndër prioritetet absolute të vendit.”
Besoj se çdo koment këtu është i tepërt…
Ceshtja e kufirit eshte e sajuar nga disa grupe mediatike synimi i vetem i te cilave eshte njollosja e qeverise. Ne se ne pushtet do te ishte e majta, Gazeta Shqiptare nuk do i futej aspak ketij problemi. Kjo nuk do te thote qe qeveria nuk duhet share apo njollosur, vetem qe analiza e medias ne fjale (ashtu si cdo media tjeter) nuk eshte e paanshme.
Une kam qene vete ne Shqiperi gjate negociatave me Greket dhe nuk eshte e vertete qe nuk kane dale eskperte te qeverise per ta mbrojtur marreveshjen. Perkundrazi jane bere disa konferenca per shtyp me disa eksperte si te Ministrise se Jashtme ashtu edhe te Ministrise se Mbrojtjes, duke argumentuar cdo detaj. Njeri prej ketyre detajeve ishte matja me kompas e barazlargesise midis brigjeve, nje parim i vendosur nga Konventa e Detit e OKB-se. Por, megjithe faktet e paraqitura mediat vazhduan me tituj bombastike dhe nuk treguan asnjehere kompasin sepse ishte kohe zgjedhjesh.
Pervec ketij fakti, mua me ka rene rasti te njihem me Kolonel Gervenin dhe me sa mund te gjykoj eshte profesionist i zoti, detar prej vitesh dhe jo i emeruar nga qeveria aktuale. Nga ana tjeter, z Pashaj eshte nje hartograf i vjeter i nxjerre ne pension nga qeveria, dhe djali i te cilit u akuzua publikisht ne Maj nga Berisha si anketaxhi spekulant i Edi Rames.
A do te thote kjo se Gerveni ka te drejte dhe Pashai spekulon? Nuk mund ta them me siguri sepse nuk jam ekspert, por dyshoj shume tek saktesia dhe objektiviteti i Pashajit ne kete pike. Jam i qarte qe argumenti im ka dobesi si nje argument ad hominem, por nga ana tjeter asgje nuk ndodh ne vakuum.
“Ceshtja e kufirit eshte e sajuar nga disa grupe mediatike synimi i vetem i te cilave eshte njollosja e qeverise”.
Edhe ketu komenti eshte i tepert se kuptohet kush eshte ustai i kesaj pune.
””Qëllimi ynë ishte dhe është arritja e një marrëveshjeje të ndershme, që përcakton përfundimisht hapësirat përkatëse, që i jep Shqipërisë atë pjesë të
sovranitetit që i takon, ””
Ky zoteria mund te jete shume i zoti si ndermjetes ‘i ndershem’ , po qe thua ti, qe kur ka lindur diplomacia, ndershmeria eshte ves per ndermjetesin e jo virtyt. Ndermjetes i ndershem vetvetiu nenkupton diplomat i paafte, si puna e perfaqesuesit tregtar, komercial ne marredheniet mes korporatave.
Kur nje shtet, (edhe pavaresisht implikimeve kombetare si ne shtetet e sotme) kontrollon, zoteron apo nuk lejon kontrollin prej nje shteti tjeter te nje hapesire teorikisht te kontestueshme x, atehere nuk ka pse te qartesoje me ‘ndershmeri’ situaten, perkundrazi leshon per te marre.
Per me teper ato jane ujra ‘etnike’ ashtu si ujrat deri ne Arte, keshtu qe implikimi kombetar e ben te pamundur cdo lloj leshimi, apo edhe humbjen e nje superioriteti te mundshem ne zone.
Keta diplomatet a ndermjetesit ‘e ndershem’ jane turpi i Shqiperise, eshte fusha ku jemi llahtarisht prapa, qe ka degjeneruar krejt 20 vjetet e fundit per arsye qe dihen, si te jene si te mos jene eshte njesoj, si thote populli e hane buken kot.
Kjo eshte ceshtje parimore para se te behet teknike e qe ne parim jemi te humbur, qe aty u mposhtem, c’rendesi ka ana teknike kur hyn ne bisedime si te jesh pale humbese ?
Hah, ndershmeria, cna gajasi, koncept qe ne ndermjetesime e perdorin vetem humbesit, per te shpetuar te shpetueshmen.
DI, çfarë të bën vallë të mendosh se kur një diplomat u deklaron mediave se kishte për qëllim të arrinte një marrëveshje “të ndershme”, kjo do të thotë se vërtet ka pasur për qëllim të arrijë një marrëveshje të ndershme? Qëkur kemi filluar t’i lidhim diplomatët pas fjalëve që thonë në publik?
XhaXha, vetë fjala marrveshje tregon se në atë muhabet ka diçka që duhet marrë vesh (të sqarohet)… dhe si në çdo marrveshje, çdo palë pjesëmarrëse tenton që të arrijë maksimumin e përfitimit (duke ditur se qëllimi justifikon mjetet, palët kontraktuese nuk do të kursenin asgjë për të arritur këtë maksimum përfitimi).
Fakti që Greqia arriti maksimumin e rezultatit me minimumin e sforcimit tregon që ndershmëria e palës tonë (për të mos thënë moseksperienca/naiviteti… apo për të mos shkuar më larg dhe të vendos edhe epitete tradhëtie të lartë ndaj atdheut) nuk është një vlerë që ja vlen të na bëjë krenarë (qoftë edhe pse është shpenzuar në emër të çështje të tjera parësore në politikën e jashtme të Shqipërisë dhe që janë ndër prioritetet absolute të vendit
Pse i kritikoni njerezit xhanem kur shajne librin e Shmidit per Skenderbeun ? Apo ethe kometariste a priori? Fundja ndonje gje te vertete per Skëno Beun edhe mbase dinin njerezit e shkrete qe iu versulen Shmidit me aq furi. Kurse per ujerat kurrsesi nuk besoj se dikush di me te vertete ndonje gje qe te mund te flase si i thone Tamam. Per kete ka arsye profesionale, por edhe arsye historike; a nuk jemi ne te zbritur ketu ne anedet?
Shumë njerëz e “shanë” librin e Schmidt-it pa e lexuar; sikurse shumë të tjerë sot po e denoncojnë marrëveshjen pa e pasur idenë se si negociohen dhe si lidhen këto marrëveshje.
Për këtë fajin kryesor e kanë mediat e Tiranës, të cilat e nxitin publikun sylesh, për arsyet e tyre; në rastet konkrete, duke i bërë publike debate që duheshin konsumuar në mjedise akademike ose institucionale.
Edhe një gjë – thua: “njerëzit ndonjë gjë të vërtetë fundja dinin për Skëno Beun…”; shpresoj ky nuk është si ai argumenti i orës së mbetur, e cila është e saktë dy herë në 24 orë.
Njerëzit për Skënderbeun dinë ato që u kanë thënë historianët dhe të tjerët shkrues të historisë, ideologë dhe propagandistë të ndryshëm.
Por unë nuk besoj se ka arsye “historike” që përcaktojnë qëndrimin e Shqipërisë në negociatat; sepse sovraniteti nuk negociohet mbi baza historike. Madje marrëveshja ka për synim pikërisht që ta zbresë historinë nga froni, për ta zëvendësuar me pragmatikën e së tashmes.
eshte shume e veshtire qe te bindet shqiptari i sotem postmodern se s’ka marreveshje me “te hedhur”, sidomos kur ajo ka ne njeren pale greqine. nuk eshte thjesht besimi ne institucione i cili duhet marre ne pikepyetje por eshte tere koncepti i marredhenieve-relacioneve sociale ne shoqerine tone. ajo qe besoj une eshte se nuk mund te pajtohemi nga nje marreveshje nga e cila sigurohen ne menyre te barabarte te dyja palet.
Pllaka, me duket se sot ne mengjes gabimisht te kam fshire nje koment. Te kerkoj falje pasi as nuk arrita ta lexoj dhe as e mbaj mend mire nese ishte i yti. Vec di se ne nje moment kisha 4 dhe me pas mbeta me 3 dhe e gjitha ishte nje enderr se sapo isha zgjuar. Ju ftoj ta ripostoni.
Nenshkrimi i marreveshjes xha xha. Do me pelqente sikur te shprehej ashtu dhe faktet te tregonin te kunderten.
Per 97 vjet Greqia, ashtu si ben cdo shtet qe ka pretendime territoriale ndaj nje shteti tjeter, nuk ka dashur te kete kufi detar de jure, i mjaftonte kufiri de facto. Befas (naftas) kerkon kufirin de jure dhe tanet shkojne te bejne marreveshje te ndershme dhe thone se s’kemi humbur gje.
Per shkak te nevojes greke, topi ishte ne doren tone, mund te ngriheshin ceshtje me rendesi (dhe ne me greket kemi mjaft ceshtje te tilla) qe ta zvarrisnin ceshtjen derisa te perfundonte ne Gjykaten Nderkombetare, ku secili do perfundonte me ate qe i takonte.
Psh eshte debatuar mbi faktin nese ka nje gji te Sarandes apo jo. Debat i thencin se kemi rene dakort me pretendimin e pales greke.
Nje nga te tjerat ishte prania e shkembinjve/ishujve nga ku Greqia donte te niseshin matjet. Ne e pranuam ne nje kohe qe:
””corretta da circostanze speciali (Ginevra, I,12; IV,6), vale a dire da fattori geografici ed economici — quali la presenza di isole che a causa della loro posizione o conformazione hanno un effetto eccessivo sulla delimitazione — atti a giustificare una deroga rispetto al metodo di base.”””
http://www.marina.difesa.it/editoria/rivista/gloss/d.asp
Pra barazlargesia si parim baze, por ishujve u njihet efekt i tepert, pikerisht ne rastin tone kemi shembullin e shkembijve, te cilen e ka shprehur qarte edhe Pashaj.
Pra 2 gjera jane thelbesore ne disfaten tone,eshte pranuar efekti i tepert i shkembinjve dhe mosperpjekja per ta trajtuar Saranden si gji te pakten historik… po aty :
la possibilità di apportarvi le correzioni rese necessarie dall’esistenza di circostanze speciali o di titoli storici (UNCLOS 15);
Nuk ka asgje te komplikuar ne kete mes, ne me ate marreveshje i kemi falur Greqise 335 km2 ujra territoriale, per 2 arsyet e mesiperme.
Retorika e barazlargesise mund te pije uje vetem tek ata qe si cajne fort kryet.
Z. Autor ndoshta e miratoni kete koment.
Se pari lajmin per renien dakord ne rang teknikesh per marreveshjen e Platformes Kontinentale eshte dhene nga mediet maqedonase, posacerisht http://www.macedoniaonline.eu. Kjo e fundit, perpara se mediet ne Tirane por edhe selia roze te ngrinte tymnajen aktuale, referonte edhe konventen qe u zbatua per ndarjen e kufirit. Heshtja e medieve shqiptare mund te kuptohet kryesisht me dy arsye; e para Edi Rama urdheronte keshtu dhe e dyta ato nuk kuptonin rendesine e marreveshjes (perfshire edhe kreun e PS).
Koordinatat jane botuar fillimisht nga Gazeta Shqiptare dhe keto koordinata ne te vertete i kishte Ministria e Jashtme, e cila nese do te kishte bere kete falje nuk do te ishte interesuar qe ta jepte lajmin pikerisht te kjo gazete. Se dyti, koordinatat dhe parimi i barazlargesise, i perdorur ne zbatim te Konventes se Detit eshte konfirmuar nga te dyja dikasteret; si ai i Mbrojtjes ashtu edhe nga ai i Jashtmi.
Rreth 1 jave me vone pasi marreveshja u firmos ne rang politik ne Tirane, ministrja e Jashtme greke, Dora Bakojanis, gjate nje takimi ne Athine per promovimin e nje libri qe kishte te bente me marredheniet greko-bullgare, deklaron se modeli per zgjidhjen e mosmarreveshjeve eshte ai qe u ndoq me Shqiperine per Continental Shelf (CS). Ketu ajo deklaron nje arritje strategjike te Greqise duke nenvizuar se pakti eshte nenshkruar sipas ligjit nderkombetar. Rendesia politke e ketij akti theksohet dhe gjen kuptime te tjera qe shkojne pertej leshimit apo perfitimit te ujit, por vetem per faktin e Nenshkrimit, teksa 2 jave me vone ne Egje ndodhin disa incidente mes Greqise dhe Turqise. Po ate dite gazeta shume serioze dhe me mjaft INTEGRITET, “Kathimerini”, shkruan se arsyeja e ketij sulmi turk sipas “burimeve ne Ministrine e Jashtme greke”, mund te jete edhe nervozizmi i shkaktuar si pasoje e arritjes se marreveshjes se CS me Shqiperine. Pra vete pakti si i tille perben nje precedent, nje model qe e cliron Greqine nga kompleksi i fajit me fqinjet e tjere. Ky eshte nenteksti Strategjik i Paktit, pse kerkesa greke per zbatim te parimit te barazlargesise me Turqine, solli sulme ajrore nga Ankaraja. Ne Egje, Greqise i njihet roli i shtetit-arkipelag, c’ka i kthen te gjithe ishujt e saj si vije baze per ndarje kufiri. Teknikisht kjo e con kufirin deri ne Turqi.
Per sa i perket Shqiperise baze per diskutim eshte bere “studimi” i kolonel Myslym Pashajit. Por ne parim vija imagjinare ndarese eshte materializuar qe ne vitin 1958, ku nga pala greke ka qene perfaq
Theollogos – dy gjëra të vogla. Së pari, komentet në blog nuk i moderon domosdo autori i shkrimit. Së dyti, ty të miratohen të gjitha komentet, me përjashtim të atyre që i cilëson ti vetë si private. Po të më lejonte WordPress, unë ty do të të kisha liruar krejt nga nevoja për moderim. Prandaj, të lutem, mos krijo përshtypjen e gabuar, te lexuesi naiv, se ty të është fshirë ndonjëherë ndonjë koment – se nuk më rezulton ashtu.
”””’çështje të tjera parësore në politikën e jashtme të Shqipërisë dhe që janë ndër prioritetet absolute të vendit”””
Kjo eshte dicka qe duhet rrahur mbare e prape, sepse tek ne jane fare te paperpunuara dhe te vendosura paraprakisht ne kundershtim te plote me misionin historik te shtetit shqiptar dhe biles me vete Kushtetuten (mbrojtja e shqiptareve etnike jashte kufijve).
Per shtetin shqiptar i cili njeh si feste zyrtare dhe si date themelimi (juridikisht) 28 Nentor 1912, copetimi i trojeve shqiptare duhet te rezultoje njekohesisht ( juridikisht) si copetim i shtetit. Ismail Qemali pikerisht me kete ‘de jure’ donte te vinte bazat e shtetit shqiptar, nuk mund ta bente pasi te ishim ‘de facto’ per arsyen e thjeshte se vete nuk mund te arrinim dot kurre te ishim de facto te pavarur.
Pra vete shteti i Shqiperise eshte copetuar. Duhet me patjeter te nisemi nga ky parim, nder te tjera edhe per te perputhur persosshmerisht interesat shteterore me interesat kombetare.
Ky parim i jep edhe frymemarrje politikes se jashtme dhe percakton edhe perparesite absolute, qendrimin ndaj Kosoves, qendrimin ndaj Marreveshjes se Ohrit, ndaj Greqise etj.
Copetimi i trojeve etnike shtron ceshtjen e kufijve te etnicitetit, nderkaq copetimi i shtetit shtron edhe ceshtjen e kufijve te shtetit.
Ne rastin tone, duke pranuar kufirin detar de jure me Greqine, shteti i Shqiperise pranon edhe vete humbjen e hapesires ujore deri ne Arte, qe juridikisht nuk e kishte njohur asnjehere qe prej 28 Nentor 1912.
Ne rrojme e ngreme strategjite tona mbi c’na kushtezojne e njohin te tjeret, jo mbi cfare eshte ne interesin tone e cfare i njohim vetes.
Greqia, Serbia po edhe Maqedonia se fundmi kane bere e bejne pikerisht te kunderten tone dhe rregullisht na neperkembin.
Pastaj me keto spastrime te rregullta politike ne ushtri e diplomaci, do ishte me mire sikur ta thyenim rregullin 3 shekullor, qe prej parlamentit pucist anglez te 1688, dhe ministrine e mbrojtjes e ate te jashtme ti kalonim si sekretariate te Presidences, ti japim pune Presidentit dhe te garantohet njehere e mire depolitizimi i ushtrise dhe diplomacise, tu lihet ketyre institucioneve te krijojne tradite autotome dhe perkushtim ndaj interesave te kombit , qe nuk jane as te majta e as te djathta.
Per sa i perket Shqiperise baze per diskutim eshte bere “studimi” i kolonel Myslym Pashajit. Por ne parim vija imagjinare ndarese eshte materializuar qe ne vitin 1958, ku nga pala greke ka qene perfaqesues himarioti Spiro Spiromilo. Revista “Klan” ne dy numra te sajat ka trajtuar me dokumente problemin ne fjale.
Pika 150, shkembi Barketa dhe Gjiu i Sarandes, si argumente teknike u rrezuan nga Kunderadmirali Gerveni me fakte ne debatin e tij me Kolonelin Pashaj. KY i fundit i pranoi te gjitha deklarimet e Kunderadmiralit.
Shkembi Barketa u mat ne harte dhe u pranua se sipas ligjit nderkombetar ka te drejten e detit territorial dhe te ZZE. Po keshtu perkufizimi i Gjiut te Sarandes nga Pashaj sipas te cilit fillon ne Kepin e Qefalit e Mbaron ne Veri te Ksamilit nuk perputhet me asnje dokument. Gerveni solli Enciklopedine Shqiptare te vitit 1984(5?) e cila njeh si kufij te ketij Gjiri, Kepin e Paladhes dhe Kepin Denta. (Meqe jam nga Saranda shkova dhe pyeta ne Bazen Detare dhe me konfirmuan te njejten gje). Vete Pashai sorrollatej me pretendime patriotike rreth ketij fakti. Dhe per me shume qe ai e di shume mire se Shqiperia nuk ka te drejten per asnje Gji HIstorik. (Ndoshta, po ndoshta, ndoshta, ndoshta, ndoshta e ne infinit ndoshta, kete e gezon vetem Gjiu i Vlores). Por Pashaji nuk mbrojti dot as faktin se Gjiu i Sarandes te percaktohet te pakten si Gji i Mbyllur, c’ka kuptohet qe ai nuk eshte. Mbyllja e gjireve ne Kohen e Veros, e linte jashte Saranden pikerisht per arsye teknike. Per gjirin historik, Anastas Goga, pedagog i te Drejtes Nderkombetare ne Shkollen e Marines, solli nje shembull te gazeta “Panorama” nje dite me pas debatit. Ne vitin 1976, mos gaboj, Italia shpalli si gji Historik, gjiun e Tarantos. Nuk ia pranuan (nje nga kriteret per gji historik eshte konsensusi i paleve te tjera, ose zhvillimi i nje beteje te rendesishme, ose ushtrimi i sovranitetit per qindra vjet) dhe kundershtari kryesor ishte SHBA. Ne qindra vjet nuk dihet ku kemi qene e nga kemi hyre e dale. Per piken 150, Pashaji thjesht kishte genjyer paturpesisht.
Per kompensim, fajkojte e PS, hodhen ne shtyp idene se ketu humbet Italia, pse Greqia hyn ne Otranto.
Pergjigja e Frattinit ne konferencen me Ilir Meten: Ne nuk na intereson kjo marreveshje. Ne do te mbajme te njejtin qendrim qe mbajtem gjate debatit slloveno-kroat.
Se fundmi: E gjithe kjo ka ne sfond, Memorandumin e Miqesise dhe Bashkepunimit Greqi-Shqiperi te vitit 1996. Jo me kot pas ketij viti nuk ka me operacione “Fshesa”. Me kete dokument lidhet edhe problemi i varrezave, te cilata se fundmi i kerkon edhe Turqia. Madje ne nje shkrim te para disa diteve ne gazeten “Shqip”, ministri i Jashtem turk, intelektuali i njohur Ahmet Davutoglu citonte se “Shqiperia DUHET te vazhdoje te luaje rolin e ekulibruesit ne Mesdhe.
Se cfare mund te hapet me kete marreveshje askush nuk e di ende, por perfaqesuesi i cameve ne Parlament, Shpetim Idrizi, nje politikan me suport te forte ne Turqi u shpreh Pro marreveshjes.
Te gjitha keto i mora vesh nga media dhe interneti, edhe gjate llapashitjes edhe ne gjate Bunaces te detit te saj te trazuar.
Theollogos, Gjiri i Tarantos eshte deklaruar historik dhe Italise nuk i plas fare. Po ashtu gji i deklaruar historik eshte ai i Sirtes ne Libi dhe mund ta shikosh tek harta ku gjendet edhe kjo:
In questa occasione la Corte sostenne che per acque storiche si intendono normalmente acque che sono trattate come interne ma che non avrebbero quel carattere se non fosse per l’esistenza di un titolo storicoil quale, in deroga alle norme del Diritto Internazionale, si è consolidato attraverso l’esercizio da parte dello Stato costiero della necessaria giurisdizione per un lungo periodo di tempo, senza opposizione da parte di altri Stati.
http://www.marina.difesa.it/editoria/rivista/gloss/b.asp#baiestorichemediterraneo
Sa per kohen Libia kur e shpalli kish vetem 18 vjet qe e zoteronte, ndersa Gjirin e Sarandes ne si shtet kemi 100 vjet qe e zoterojme.
Po ashtu ketu duket qarte qe ploteson kriteret ‘teknike’ te gjirit historik:
http://itouchmap.com/?c=al&UF=-107915&UN=-166104&DG=BAY
1- rappresenta una baia in senso giuridico, vale a dire una «insenatura ben marcata» avente una superficie almeno eguale a quella del semicerchio il cui diametro sia costituito dalla linea di base retta, non eccedente le 24 miglia, tracciata tra i punti di entrata;
2- la costa presenti «profonde frastagliature» e lo Stato costiero si avvalga della facoltà di includerle (anche mediante il tracciamento di linee di chiusura superiori alle 24 miglia) all’interno di un sistema complessivo di linee di base.
Pika e dyte i jep shtetit te drejten te perfshije cte doje, ta zgjeroje apo pakesoje. Nuk ka rendesi se ku fillon e ku mbaron, nese ka kepe te tjere, rendesi ka ku do shteti te filloje e te mbaroje.
Amerika biles ka ndertuar kritere per hesap te vet:
# aperto, notorio ed effettivo esercizio di autorità sull’area da parte dello Stato che proclama il diritto;
# esercizio continuo di tale autorità;
# acquiescenza degli Stati terzi nei confronti dell’esercizio di autorità (l’acquiescenza è intesa non tanto come semplice assenza di proteste, quanto piuttosto come prova che i Paesi stranieri sono a conoscenza della pretese)
2 te parat i plotesojme, edhe te treten per shkak te ambiguitetit.
Pra ky Kolonel Gerveni ne vend qe te na paraqese pretendimet greke, do ish mire sikur te na kish thene se cilat ishin pretendimet tona.
Po e dime qe puna ishte mbyllur ne vende te tjera dhe Gerveni duhej sa per zbukurim.
VI, nuk ka nevojë të japësh citate të plota në italishte, se nuk jemi në TAR di Lazio; një përmbledhje e jotja në gjuhën tonë amtare do të mjaftonte. Me fjalë të tjera – të lutem mos sill materiale në gjuhë të huaj këtu, nëse nuk ke kohë t’i përkthesh.
Per Gjirin e Sirtes, Libia pesoi nje bombardim. Ne vijim te leximit qe na ofron thuhet se :
“Tutti i Paesi europei hanno espresso riserve in merito. Una nota di protesta è stata formulata nel 1985 dalla Comunità Europea con cui si è affermata l’illegalita della «proclamazione, contrariamente al diritto consuetudinario internazionale, della sovranità libica sulla totalità delle acque del Golfo della Sirte”.
Perkthej: “Te gjitha vendet evropiane (Italia perfshire) kane shprehur rezerva lidhur me pretendimin e Libise. U hartua madje edhe nje note proteste ne 1985 nga ana e Komunitetit Evropian, me te cilen u afirmua Ilegjitimiteti i “proklamimit, qe ishte ne kundershtim me te drejten tradicionale(?) nderkombetare, lidhur me sovranitetin libian mbi teresine e ujerave te Gjirit te Sirtes”.
Te deklarosh ne menyre unilaterale nje Gji Historik – kete nuk e pranon askush. Krahasimi i Kolonel Pashajit qemtonte shpalljen nga SHBA te gjiut te Santo Domingos. Kuptohet sesa larg dhe pa kuptim eshte ky krahasim. Lidhur me Gjirin e Tarantos, eshte me luajale te mos citohet fjalori ushtarak italian, qe eshte e natyrshme te marre ne konsiderate maksimale optiken e vet shteterore. Megjithate ne te gjithe leximin qe behet ne ate paragraf, theksohet mjaft qarte se : “Come esempio paradigmatico di baia storica mediterranea potrebbe essere citato il caso del Golfo di Venezia, termine con cui la Repubblica di Venezia, nei secoli XIVXVII, indicava l’intero Adriatico su cui pretendeva di esercitare giurisdizione marittima esclusiva, vietando l’accesso, in nome dei propri interessi vitali, di navi da guerra e mercantili straniere non autorizzate”.
Perkthej: Si shembull apo si paradigme e percaktimit nje Gjiu Historik mesdhetar mund te sherbeje rasti i Gjiut te Venecias, nje kufi permes permes te cilit Republika e Venecias ne shekujt XIV – XVII (dy shekuj) shtrihej mbi Adriatik, mbi te cilin pretendonte te ushtronte juridiksionin ekskluziv detar, duke ndaluar hyrjen, ne emer te interesave te veta jetike, te anijeve te hujaja luftes apo atyre tregtare te cilat nuk kishin autorizimin e saj.
Pra rasti i Venecias, ne kuptim te interesave italiane eshte nje rast eksplicit per Gjiun Historik, edhe pse e Drejta Nderkombetare e sjell ne skene Italine shume me vone. Megjithate eshte me interes te vleresohet edhe argumentimi qe sjell me kete rast Fjalori qe ju citoni per sa i perket Gjiut te Tarantos, qe cikurse nenvizohet aty : “Il caso del Golfo di Taranto è inoltre ignorata dalla letteratura sulle baie storiche a eccezione del già citato de Cussy ( Phases et Causes Célèbres du Droit Maritime des Nations) che lo enuncia assieme a quelle della Baia canadese di Hudson, al Golfo del Messic” qe e perkthej:
“Rasti i Gjiut te Tarantos per me shume injorohet nga literatura qe flet per gjiret historike me perjashtim te …”.
Pra proklamimi italian mbi Gjiun e Tarantos eshte thjesht i kontestuar prej te gjitheve. Por Italia eshte nje anetar NATO. Nga ana tjeter eshte me interes te thuhen arsyet qe Italia vete perdor per te mbrojtur idene e saj per shpalljen e Gjiut te Tarantos si gji Historik.
Po jap dy te parat:
— il Trattato tra Roma e Taranto del IV sec. a.C., al tempo della Magna Grecia, che interdiceva ai Romani l’accesso al Golfo vietandone la navigazione oltre Capo Lacinio (l’odierno Capo Colonne). (Traktat mes romakeve dhe grekeve ne shekullin IV p.k)
Il Trattato è citato da Appiano (Storia di Roma, De Rebus Samn., VII), storico del II sec. a.C. Da notare che l’azione dei Romani, nel 282 a.C., intesa a infrangere il divieto di navigazione nel Golfo (unica iniziativa di protesta di un «Paese straniero» nei confronti del possesso sulla zona da parte del «Sovrano territoriale » di cui si ha notizia prima della recente contestazione degli Stati Uniti di cui s’è detto) fu contrastata con la forza dai Tarentini originando un lungo periodo di ostilità tra i due popoli;
(Traktat i cituar nga Apiani qe i sjell romaket ne lufte me tarentinet. Sikur Pirrua te fitonte mbase argumenti juaj do kishte vend. Por ai humbi).
Pra referimi historik i Italise shkon deri ne Antikitet. Nuk di ç’te them per Teuten, e cila edhe kur pushtoi Korfuzin vajti e vuri atje ne krye te Flotes, Dhimiter Farin qe ua dorezoi ate Romakeve.
Keto argumente historike ne sigurisht nuk i kemi. Precedenti libian nuk na pelqen keshtu qe do te duhet te hidhen syte nga baza ligjore me te cilen palet u ulen ne marreveshje.
http://www.panorama.com.al/index.php?id=34205. Ketu sqarohet me detaje kjo gje, por do permblidhej thjeshte.
Se pari Shqiperia dhe Greqia jane firmosese te Konventes se Montego Bay. SHBA perkundrazi nuk e ka firmosur.
Se dyti vija Baze Normale qe hiqte shteti shqiptar per 40 vjet rresht, merrte ne konsiderate pikat fundore te dhembezimit te bregdetit, gje qe eshte kundershtuar ne vijimesi. Kur u mbyllen gjiret, u nis nga Veriu ne Jug, dhe kjo mbyllje e bere ne Kohen e Veros, nuk perfshinte Saranden, e cila eshte nje gji i Hapur. Firmosja e Konventes dhe notat e protestes qe kane mberritur ndaj Shqiperise kane sjelle me vete edhe miratimin e ligjeve perkatese te cilat nuk jane kundershtuar prej askujt. Ndryshimi qendron por ai eshte ILEGJITIM. Goga sqaron se me ligjin tone, Shqiperia eshte e detyurar qe te marre si Vije Baze, ate qe quhet si Vije Normale qe e perllogarit piken fundore te batices maksimale si pikenisje per te caktuar Vijen Baze. (Rasti i Shkembit Barketa). Si rrjedhim, Pashaji vjen ne debat me pozitat e Shokut Vero, deklarimi i te cilit per 15 milje detare ishte nje fiksion. Shqiperia nuk ka asnje Gji Historik dhe po te duash merre qe nga Koha e Skenderbeut. Ky i fundit nuk kishte pushtet ne Bregdet, ku sundonte Venediku. Ne kete logjike qe Italia mbron Venecian dhe Taranton, i bie qe kur nenshkroi marreveshjen me ne ne 1992 te mos na perfillte fare pse edhe ne 1943 ka patur sovranitet mbi detin tone.
Dhe se fundmi : Duke qene se jam nga Saranda dhe ne familje kam ish-oficere marine po te them se edhe ne ATE KOHE, ushtrimi stervitor i Marines nuk i afrohej kufirit, pervec patrullimit te Katrit te Rades qe u mbyt ne 28 mars 1997 – nje anije kjo e kufirit. Por Saranda nuk eshte as Gji i Mbyllur ne ato kufij qe i njeh gjithe Dynjaja, perfshire edhe Enverin.
PS: Per perkthimin pergjegjesia eshte relative.
Theollogos e ka gabim për Barchettën. Më e shumta, ky shkëmb në mes të Kanalit të Korfuzit ka qenë “pa nënë e pa babë”, po të shprehemi figurativisht.
Kurse me të vërtetë, për Gjirin e Sarandës argumenti i palës “kundër” është më i dobët.
Ideja se duhet të lëshojmë pe në kufirin detar për të shmangur “fshesat” është absurde.
Tani po shikoj në ALSAT një tjetër avokat të Greqisë lidhur me marrëveshjen: i quajturi OSMAN METALLA, deputet i PD-së në zonën e Shijakut, ish-Drejtor i Portit të Durrësit.
Me të tillë deputetë, nuk ke ç’i do kundërshtarët, tha…
Vaj vatani e mjer mileti…
Nuk thashe qe duhet te leshojme pe. Se ne fund te fundit nuk e kishim qe ta jepnim. Thashe qe Memorandumi ka nje aneks te papublikuar, qe percjell perspektiven e paleve per disa pika te nxehta.
Barketa ka qene pa nene e pa babe, madje ne kohe te sovjetikeve, greket rezervoheshin me patrullimin detar ne kete pjese, por kur caktohen kufijte mendoj se kjo behet; te gjenden prinderit.
Do te ishte ne sherbimin e te gjitheve qe dikush te sillte ndonje argument dhe jo te shkojme pas berihait socialist qe helmon mendjen e njerezve. Me Greqine po caktohet nje kufi, nje shtet qe ka ne fuqi ligjin e Luftes. Mendoj se edhe keshtu hapet nje paranteze optimiste per patriotitet socialiste kur ata te vijne ne pushtet.
Më kujtohet një thënje e një ministri grek emrin e të cilit e kam harruar: ”Shqipëria merr frymë nëpërmjet Greqisë.”
Kështu ka deklaruar ai ministër që në vitet e nëntëdhjeta kur Sali Berisha ishte president.
A është marrëveshja aktuale korrekte? Nuk e di. Vetëm dihet se 350 Km² për Shqipërinë nuk është pak.Gjithashtu e di se shprehja ”nuk humbim asgjë” tek ne në Kosovë është shqiptuar disa herë, dhe është shqiptuar më së shumti kur i është marr Kosovës autonomia nga Millosheviqi.”Nuk humbim asgjë” thoshte njeriu më kompetent i palës kosovare, njeriu i cili ishte kompetent edhe profesionalisht(ishte jurist dhe akademik) edhe politikisht (ishte kryetar i komisionit për ndryshime kushtetuese).
Unë mendoj se titulli që i ka vënë Xha Xhai këtij shkrimi është shumë i qëlluar.
Eshte interesant fakti qe Shqiperia pa dashur, eshte nje nga vendet qe ka dhene nje kontribut te çmuar per pasurimin e te drejtes nderkombetare detare. Sidomos per konsolidimin e disa parimeve te se drejtes zakonore nderkombetare detare, parime qe me vone u perfshine ne dy Konventat e Gjeneves se vitit 1958 dhe Konventen e Montego Bay te 1982. P.sh. ne lidhje me konceptin e lejimit te kalimit qe nuk paraqet rrezik ne urjat territoriale te luftanijeve te huaja, ne kasusin e famshem te Kanalit te Korfuzit te vitit 1949. Sigurisht qe ne mund te vazhdojme te kontribuojme ne kete drejtim por mua me duket e tepert qe te veme ore e çast ne dyshim profesionalitetin e ushtarakeve, juristeve apo diplomateve shqiptare, qe jam e sigurt, kane gjithe aftesite e duhura per te çuar perpara me sukses nje proces negocimi marreveshjeje nderkombetare.
Nuk arrij ta kuptoj gjithe kete mallengjim te mediave dhe analisteve, Shqiperia ka negociuar marreveshje po kaq te rendesishme me Organizaten Boterore te Tregtise apo BE, marreveshje qe prekin drejtperdrejt interesat e qytetareve shqiptare dhe te bizneseve vendase, por çuditerisht mediat nuk e kane pare me vend te percjellin detajet e ketyre te fundit. Pse çuditerisht tani po na shfaqen si te thekur pas se drejtes se lundrimit rreth e rrotull dhe matane Barketes, qe sikur te mos mjaftonte na paska qene dhe ishull jetim, nuk arrij ta kuptoj. Apo per te rritur ne menyre artificiale tensionin? Por kur te harrohet Barketa me çfare do te merren analistet? Mund te fillojme te veme baste, madje. Problemi eshte qe per keta nuk mund te thuash as qe jane nje e keqe e domosdoshme e shoqerise….
Pershtypja e shume kujt, qe ka te ngjara se perputhet edhe me realitetin, eshte se nga 1990 e ketej, Shqiperia zyrtare, ne nivel shteteror, gjithnje me partneret e saj negocion nga pozitat e me te dobetit, ku rezultatet jane ne varesi te vullnetit te paleve dhe jo principeve.
Por ne fund te fundit, edhe principet, sado te moralshme apo etike te jene, s`bien nga qielli, por krijohen nga njerez te vullnetshme (perseri vullneti).
C’ka me cudit eshte ky besim i tepruar i komentuesve shqiptar ne te drejten (nderkombetare, detare, toksore, hyjnore, historike, folklorike etj etj), si me qene ndonje hajmali me fuqi cudiberese. Dhe po me kaq thjeshtesi harrohet ai principi i lashte, qe Thusididi e shpreh aq qarte kur shruan se ” kur keto probleme diskutohen prej njerezish praktik, standarti i te drejtes varet nga barazia e fuqise per te detyruar, dhe se ne fakt, te fortet bejne ate cka fuqia i lejon te bejne dhe te dobetit pranojne ate cka ata duhet te pranojne…”
Per parimet e te drejtes nderkombetare, per mua eshte me i vlefshem dhe konkret dialogu Melian se sa te gjitha konventat te marra se bashku.
Eshte krijuar pershtypja e pergjithshme se nga viti ’90 e deri ne vitin 1945, Shqiperia negocionte nga pozitat e te fortit, apo te barabartit. Ne fakt ata qe e kane kete pershtypje, do te duhet qe te sjellin disa te dhena dhe fakte konkrete, sepse perndryshe biem ne retorike. Por personalisht jam i prirur qe kokefortesine qe e gjen rrugen e vet permes koniunktures dhe nje premise stabiliteti qe eshte i detyruar te shmange disa probleme, nuk e shoh si atribut force.
Ata qe sot citohen si perfaqesues te nje Shqiperie te forte, deri me dje nuk kane hezituar qe vendosin firmen per t’u bere aneks i ndonje Federate.
Ata qe citohen sot si nderi i Atdheut, pse kishin burreri, e ngriten te gjithe strategjine e pushtetit mbi ankthin dhe friken. Bunkeret e gjithanshem edhe per fantazistin me te mire te ushtrise jane nje teprice e asaj qe mund te quhet tmerr per pushtetin.
Do te ishte mire pra qe dikush te sillte ndonje fakt per Shqiperine Dinjitoze, sepse keshtu do na ndihmonte te gjitheve.
”””Si rrjedhim, Pashaji vjen ne debat me pozitat e Shokut Vero, deklarimi i te cilit per 15 milje detare ishte nje fiksion. Shqiperia nuk ka asnje Gji Historik dhe po te duash merre qe nga Koha e Skenderbeut”””
Cfare ka per fiksion, ai eshte pretendim i qarte, si kane bere edhe shume shtete te tjera, me shume apo edhe me pak se 12 milje, biles Greqia ne mos gaboj e kishte per ca kohe 3 milje por i rezervonte vetes ta shtrinte deri ne 12 milje kur te donte.
Historik nuk do te thote shekuj, ne mos gaboj, flitet per kohe te gjate, e nje shekull mua me duket kohe e gjate, hajde ma kundershto e thuaj qe nuk eshte kohe e gjate.
Pala jone fare mire mund te thoshte se nuk ja njohim as ujrat ne jug te kepit Stillo, meqe ne kohen e themelimit te shtetit shqiptar, ato nuk ishin ujra greke dhe shteti shqiptar kerkon sovranitet mbi to.
Ti fuste edhe nje te hapur , nje ceshtjeje te koklavitur, nese sovraniteti mbi ato ujra kaloi nga Turqia tek Greqia, apo nga Turqia tek Shqiperia, meqe juridikisht per Fuqite e Medha Shqiperia u shkeput nga Turqia ne 1913, por kufiri shqiptaro-grek nuk ishte percaktuar ende, aq me pak juridikisht.
Sidoqofte mjaft ti hedhesh nje sy hartes e te shikosh se Korfuzi (e ato ishujt perreth ) na mbyt, se cilesimi i gjirit te Korfuzit si Historik na merr ujra te cilat nuk na i kompeson ne veri.
Eshte rast tipik i efektit te tepert te ishujve. Parimi qe toka e nenshtron detin, nuk pi uje fare.
Po ashtu mund te perdoret fare mire argumenti i domosdoshmerise se asaj hapesire ujore per mbrojtjen e territorit.
”””C’ka me cudit eshte ky besim i tepruar i komentuesve shqiptar ne te drejten (nderkombetare, detare, toksore, hyjnore, historike, folklorike etj etj), si me qene ndonje hajmali me fuqi cudiberese””’
Sanksionimi i forces ne nje te drejte cfaredo, eshte po aq me vlere sa vete forca, sidomos ne kohet e civilizuara, si keto te sotmet.
Komenti i fundit:
Tani pa te drejte po rreshaksim (autori ndoshta e ka pritur) nga shqetesimi qe ngre artikulli ne te njejten platforme diskutimi qe ka krijuar media ne Tirane.
Artikulli rreket te jape idene se i gjithe peshtjellimi i krijuar, lind si pasoje e mosbesimit tek insitutcionet shqiptare. Une mendimin tim per kete gje e thashe ne komentin e pare, sidomos per ate pjese qe implikon rolin e medies. Media ne kete kuader – jo e gjitha, por krahu i rreshtuar me PS – u urdherua te merrte nje rol denoncuesi. Argumenti u politizua vetem pas zgjedhjeve, kur opozita e ndjeu qe nuk kishte me kthim te procesit. Kerkoi dhe gjeti nje kauze per te motivuar veten, por edhe per te zhvendosur vemendjen nga problemet e veta qe jane madhore.
Se dyti, e solla si shembull Memorandumin e Miqesise te vitit 1996, per te nenvizuar se ky pakt, ne kuader te frymes se bashkepunimit mes dy vendeve, nuk e ze opoziten ne befasi. Ajo ka qene e vetedijshme per kete, problemi eshte tek perdorimi i saj ne menyre shume rrugace. Ne emer te pergjegjesise kombetare, opozita do te duhet te hynte ne Parlament, do te duhet te angazhohej ne debatin politik dhe teknik, ne menyre qe gjerat te shoshiteshin, meqe ajo qenka shume e shqetesuar. Por kjo eshte ceshtje vleresimi dhe serioziteti. Ajo qe une nuk pranoj, eshte qe dikur, dikush, edhe pse i etiketuar me nder jush si Lider i te Majtes, te rrembeje nje karte nacionalizmi dhe ta trajtoje problemin duke prezumuar qe te gjithe shqiptaret jane leshko. Keshtu e ndertoi edhe fushaten ai, por e mori shperblimin. Endrra e tij nuk eshte deti, por Kutia.
Me pyet mua : “he te duket nje shekull kohe e gjate”?
Po mire, ç’pret qe te te them, qe jo mo fare, ne fund te fundit disa minuta ne fuqi (n) jane.
Kjo nuk ka asnje kuptim dhe asnje vlere. Ne e ndertojme bashkebisedimin teknik, per sa i perket marreveshjes, ne menyre te pergjithshme, pse nuk jemi specialiste. Njohurite tona zene fill nga te dhenat e publikuara ne media, nga publikimet e ndryshme si dhe nga debati i protagonistit Pashaj me Kunderadmiralin Gerveni. Pikat kritike te ngritura nga Pashaji, Gerveni i hodhi poshte ne menyre te pakundershtueshme dhe versioni i tij perligjet nga e drejta nderkombetare. Nje konsultim me fjalorin qe sugjeroni edhe ju per te gjithe ofron nje ide te shendoshe mbi ate qe ka ndodhur.
Tani Shqiperia vertet u shkeput ne vitin 1913, nga Perandoria Osmane, por kufirin Nderkombetaret e korrektuan ne terren mes dy paleve, grekeve dhe shqiptareve. Keshtu qe kjo qe thua ti me nje logjike te thjeshte bie. Nga ana tjeter kjo logjike e ben te drejten nderkombetare nje mish- mash, sepse i bie qe edhe Italia te ndryshoje pretendimet e veta.
Kemi firmosur nje Konvente, ate do zbatojme. Nese eshte shkelur ajo, atehere po, pranoj se ka nje problem. Per identifikimin e tij duhen argumente dhe jo kelthitje se “e pate more, firuan 355 km2”; a thua ketu na mbyten maratonistet e nuk u del deti tej e tej. Argumente dhe fakte – keto z. Pashaji nuk i kishte. Per te mos thene qe kishte genjyer.
Nje verejtje miqesore: Gjiu i Korfuzit nuk eshte trajtuar si Gji Historik, por si Gji i Mbyllur, si kemi ne Vloren dhe Durresin p.sh. Kur flet qe “po te shohesh Korfuzin me ishujt…”, ti presupozon nje logjike lufte. Duhet rishikuar kjo ceshtje, sepse nese flet mbi bazen e premisave ushtarake atehere zoteri i nderuar, une, ti dhe kushdo tjeter e kuptojme shume mire se ne jo 12 milje, po as 122 milje nuk na mjaftojne per te mbrojtur veten. Sepse e kemi treguar ne keto 100 vjet se cfare bejme perballe nje agresioni. Por kjo mbetet perralle.
Dua te shtoj edhe dicka lidhur me te ashtuquajturin argument strategjik qe ka te beje me rruget e gazit. E ka trajtuar shume G. Shqiptare. Sikur nje harte te vetme, te prodhuara nga kushdo te mund te vertetonte se gazi kalon ne kete sektor atehere edhe mund te mendohej humbja. Ndarja e ujerave dhe CS lidhet me trafikun detar dhe tregtar ne Jon-Mesdhe dhe eshte e natyrshme qe regjimi i lundrimit te rregullohet njehere e mire. Te gjithe gazsjellesit qe vijne nga Azia kalojne ne dy drejtime; permes Bullgarise drejt Veriut dhe Permes Bullgarise drejt Greqise dhe Italise. Zbresin ne Igumenice, pra ne kemi humbur ketu qe ne Toke.
PS: Nuk ka kuptim fjala humbje per mendimin tim.
Autocorrect: Ne komentin e meparshem te fjalia e pare, poshte url se Panorames, duhet :
“Vija Baze e Drejte” dhe me poshte
jo Batica, por Zbatica.
…”Sanksionimi i forces ne nje te drejte cfaredo, eshte po aq me vlere sa vete forca, sidomos ne kohet e civilizuara, si keto te sotmet…
Po.
Kjo u do thene e treguar serbve, por mundesisht duhet te jesh afer deres , dhe te sigurosh qe ajo te jete e hapur.
Spekullohet shumë me debatin Pashaj-Greveni. Thelbi është se që të dy duhet të argumentojnë dhe mbrojnë interesat e palës shqiptare dhe jo të asaj greke. Pashaj këtë bënte. Pse jo Greveni?
Nëse kufiri detar shqiptar, përfshirë Zonën Ekskluzive Ekonomike dhe shelfin kontintental, janë rrudhur si pasojë e Marrëveshjes, atëhere ajo nuk duhet ratifikuar.
Ajo që mbetet e pakuptueshme është se pse Greveni dhe mbështetësit mbajnë ende të fshehur hartën e lindur nga marrëveshja.
Hidhini një sy debatit në Komisionin Parlamentar të Ligjeve dhe do të habiteni kur të vëreni se harta nuk u është dhënë as deputetëve.
Nuk po them se mosparaqitja e hartës sjell medoemos dyshim që vërteton marrëzinë e marrëveshjes.
Për mua mjafton si shkelje e faktuar deklarimi i Gervenit se “Barketa është ishull grek” si dhe “prioritetet absolute të vendit” të Ferit Hoxhës.
Gervenit nuk ia ka lënë kush trashëgim shkëmbin në mes të Korfuzit që t’ua falë fqinjëve; as diplomati Hoxha nuk mund të përrallisë për “prioritete absolute” përpara tërësisë territoriale të vendit.
Eshtë e vërtetë se debati mund të marrë rrjedhime politike pas ankimit të PS, etj, në Kushtetuese.
Për ta shmangur këtë hulli, i takonte Presidentit Topi ta përcillte çështjen në Gjykatën Kushtetuese.
Por ç’ti thuash Topit?? Mirë tha para ca ditësh Adri Nurellari në Top Show: “Topi duhet t’i lerë medaljet dhe ndeshjet e futbollit dhe duhet të vërë në lëvizje Kushtetueses…”
A dini gjë, a ka ndonjë ndeshje futbolli këtu dy javët e ardhshme? Jo për gjë, por t’i themi Presidentit Topi të shkojë e ta shikojë, pa për kufirin kujdeset Gerveni, Hoxha, Metalla e Lul Basha…
””’Pikat kritike te ngritura nga Pashaji, Gerveni i hodhi poshte ne menyre te pakundershtueshme dhe versioni i tij perligjet nga e drejta nderkombetare. Nje konsultim me fjalorin qe sugjeroni edhe ju per te gjithe ofron nje ide te shendoshe mbi ate qe ka ndodhur.”””
Po mbi ate fjalor u thellova dhe arrita ne perfundimin se Gerveni nuk di se c’eshte e drejta nderkombetare.
Qe Korfuzi e ishujt ushtrojne efekt te tepert, nuk besoj se ka njeri ta kundershtoje, mjaft te shohe qe nje shkemb vlen po aq sa kontinenti, cka u hodh poshte tek nje sentence e GjNk .
Qe Gjirin e Sarandes mund ta pretendonim si gji historik, po ashtu e lejon kriteri i zmadhimit apo pakesimit te gjirit sipas qejfit te shtetit, mjaft te kete zona kepe. Kjo per te lejuar maksimizimin e siperfaqes, pra permbushur nje kriter.
E dyta, eshte ceshtja kohore, ku parimi i vjeter qe fliste per ‘shekuj’ u zevendesua me ‘kohe te gjate’ dhe ne kemi 97 vjet (me nderprerje gjate lufterave) qe ushtrojme sovranitet mbi gjirin e Sarandes, qe duhet pranuar se eshte ‘kohe e gjate’. Po ashtu Greqia nuk na e ka kontestuar sovranitetin mbi gjirin e Sarandes, meqe me ligj ata per shume kohe e kane pasur kufizuar sovranitetin e tyre ne ‘3 milje detare’.
Italia jo se jo.
Pervec ketyre kritere qe permbushim, po vete nje sentence e GjNk-se (sentenca eshte burim i se drejtes nderkombetare), njeh pretendimin per ujra te domosdoshme per mbrojtjen, cka mund ta perdorim fare mire nese nuk mjafton permbushja e kritereve te mesiperm. Ne realisht, ashtu si ka thene edhe Pashaj, nuk mund ta lejojme grekun ti afrohet me shume Sarandes.
Specialist i se drejtes nderkombetare nuk jam po helbete ca gjera coc duhet ti kuptoj dhe perpiqem ti kuptoj qe te mos i hedh ne plehra vitet e shkolles.
Kuptohet qe ceshtjes i duhet hyre ne brendesi e me themeli, per te dale me perfundim te plote e te sakte, por nga pikepamja e parimeve thelbesore di te them me siguri te plote, se ne kemi me shume fisheke se greku, fisheke qe nuk i kemi shkrehur, ndersa greku i ka shkrehur deri tek i fundit.
Kam besim te plote se GjNk, do na jape te drejte neve nese ceshtja do perfundoje atje, cka ma perforcon edhe frika e Sales per te ratifikuar marreveshjen. Sala do ish per denim me vdekje per tradhti te larte nese GjNk-ja do na jepte te drejte.
”””’Tani Shqiperia vertet u shkeput ne vitin 1913, nga Perandoria Osmane, por kufirin Nderkombetaret e korrektuan ne terren mes dy paleve, grekeve dhe shqiptareve. Keshtu qe kjo qe thua ti me nje logjike te thjeshte bie. Nga ana tjeter kjo logjike e ben te drejten nderkombetare nje mish- mash, sepse i bie qe edhe Italia te ndryshoje pretendimet e veta”””
Kufiri shqiptaro-grek eshte vendosur nga Fuqite e medha ne linja te trasha e gjithsesi larg te qenit kufij juridike. Biles eshte jo vetem mish-mash, po lesh me tresh, sepse kufijte ne vija te trasha me Greqine jane caktuar, ndersa ne ndodheshim per Fuqite e Medha juridikisht nen Turqine, meqe na shkeputen nga Turqia vetem ne 29 korrik 1913 (dokumentin me 11 pika mund ta gjesh edhe ne internet).
Nderkaq nuk jane caktuar ndonjehere kufijte detare, eshte marre i mireqene parimi qe kush ka token ka edhe detin.
Mirepo kjo eshte bere dhe eshte ende de facto, de jure Greqise mund ti hapim telashet e dynjase.
Ndryshe Greqia nuk ben dot gje mbi ne, meqe Asnje centimer katror i territorit shqiptar nuk ka qene ne sovranitetin grek por ne ate turk dhe nga turku ne ate shqiptar.
Pra ne mund te kontestojme juridikisht dicka greke,duke nisur qe nga 1912, kurse greket nuk mund te na kontestojne asgje.
Jemi kaluar, po ce do qe e mbajme koken ulur dhe mbi kale. Dhjaksa hesapi.
p.s Tit Livi ne ndryshim nga mendesia greke, qe donte te ishte dija, filozofia, lenda ku duhet te shkelqente statisti (Platoni si perfaqesues) tha se cdo statist duhet te shkelqeje ne historine politike. Prej Tit Livit, vetem Shqiperia hecen me mendesine greke, gjithe bota (perfshire Greqine) hecen pas Tit Livit.
Edhe njehere – ilegalisht – per Memedheun !
Zoteri, fakte ke ? U tha nga zoteria hartograf qe ne humbem 355 km2. Mi llogarit te lutem shume, mi llogarit. Pashaji pranoi vete qe per piken 150, qe eshte pika fundore ne drejtimin jugperendimor nga Rruget e Bardha kishte publikuar nje distance detare me gabimin 17 milje. Me fal pak, sa serioz eshte ky patriot qe bertet me te madhe.
Saranda Gji Historik. Tingellon shume bukur sidomos per ata qe jane andej. Per kete teme konsultimi me fjalorin ku ti je thelluar flet shume qarte dhe nuk le ekuivoke. Une citova disa pjese dhe mendoj se kjo behet e dallueshme vetem nese kete nuk duam ta pranojme ne. Pashaji vete deklaronte : “Pse eshte Gji Historik? Sepse aty eshte Saranda impresionuese e turizmit. Aty eshte Saranda jone e bukur, aty eshte Saranda e Ilireve…”. Dokrra, dokrra, dokrra.
Kur thua mandej se ne gjiret i caktojme vete, i zmadhojme sa te duam, ketu natyrisht argumenti tretet. Di te them se problemi i vetem i pales shqiptare eshte ai qe ajo eshte ulur ne bisedime pa patur paraprakisht te percaktuar ate qe quhet Vija Baze Normale, sepse kete nuk e ka mundesuar ligji shqiptar. Vija eshte diskutuar nga ekspertet dhe eshte shtruar ne harte. Me nje vije te tille, pra ate qe merr si pikenisje te matjes, piken me te terhequr gjate zbatices maksimale, jane ulur edhe greket ne bisedime. Pse nuk e kishim ne kete vije?
Pervec ligjit, duhet thene edhe fakti se periudha e regjimit komunist nuk pranonte qe te nenshkruante marreveshje duke u nisur nga kjo premise, por nga ajo qe quhet Vije Baze e Drejte, pra qe bashkon te gjitha pikat e dala te bregdetit. Ky pretendim nuk i eshte pranuar asnjehere shtetit shqiptar, jo nga Greqia, por as nga Italia, Jugosllavia por edhe SHBA. Madje kjo e fundit edhe ne vitin 1994 e quante te paarsyeshme teknikisht vleresimin e Sazanit si pike fundore per shkak se bregdeti shqiptar nuk eshte i komplikuar.
Kam pershtypjen se me kete logjike Pasahji pretendon se kemi humbur 355 km2. Kjo eshte nje pallaver tjeter. Me nje pretendim te tille marreveshja nuk do nenshkruhej asnjehere.
Meqe je thelluar te fjalori thuhet dicka edhe per marreveshjen italo-greke te 1976. Vete italianet pranojne se per caktimin CS me greket ishujt joniane kane marre vlere praktike, pervec Fanosit (Erikusa) te cilit iu dha nje vlere me relative.
Njeriu eshte i lire te thote c’te doje. Rendesi kane faktet (asnje prej nesh nuk eshte Hegeli).
Ne 29 korrik 1913 Konferenca e Londres zyrtarizon Shqiperine, Principate nen Protektortin Nderkombetar. (Ky ka qene statusi mos gaboj). Komisioni Nderkombetar i Kontrollit ka nisur veprimtarine e tij ne 1914, pra pasi juridiksioni osman kishte pushuar ne kete zone. Aq me shume qe vendimet e Londres i njohu edhe Porta e cila me kete veprim hiqte dore nga cdo e drejte mbi kete territor. Protokolli i Kapshtices (mes nesh dhe Athines) e ka mbyllur ne vija te pergjithshme problemin kufitar me Greqine, ne kuptim te frymes se vendimeve te 1913.
Sa per ate punen e telasheve ndaj Greqise…nejse.
Qeveria greke mori vendim pardje qe te gjithe femijet e emigranteve qe lindin ne territorin grek, perfitojne automatikisht nenshtetesine. Po keshtu ne takimin e Stambollit, Papandreu hodhi idene e anetaresimit te plote te Ballkanit ne BE ne vitin 1914, me rastin e 100-vjetorit te Luftes se Pare. Nuk e di c’te them. Gjerat po levizin me shpejt sesa mendimet tona. Nuk eshte cudi qe ndonje kusheriri yt neser te na shpalle lufte nga Greqi. (ose dhe imi).
Dies Irae schkroi:
“Pervec ketyre kritere qe permbushim, po vete nje sentence e GjNk-se (sentenca eshte burim i se drejtes nderkombetare), njeh pretendimin per ujra te domosdoshme per mbrojtjen, cka mund ta perdorim fare mire nese nuk mjafton permbushja e kritereve te mesiperm.”
Po pse o njeri i lexon gjërat anapolla; kush ta ka thënë, se “sentencat e GjNk – që në shqipen banale juridike thuhet “praktika juridike e Gjykatës Ndërkombëtare” – janë burim i së drejtës. Praktika gjyqësore nuk është burim i së drejtës, pasi si i tille vlen vetëm legjislacioni, dhe ky i fundit përfshin në vetvete vetëm aktet normative; pra ligjet dhe marrëveshjet ndërkombëtare të ratifikuara nga organi ligjvënës. Praktika gjyqësore është produkt i judikativit dhe ka vetëm vlerë orientuese. Pse në dreq nuk i mësove dot këto gjëra ashtu siç është për të qenë…? Mbaje mënd mirë këtë, nëse do të duash të lësh diku një përshtypje serioze në diskutim: PRAKTIKA JURIDIKE, dhe as sentencat, as verdiktet, as ku e di unë se çfarë tjetër, ngaqë të gjitha këto janë koncepte telenovelash pasditore përtace brendajavore.
O Hyllin (DI), si thua, ta ndajme kufirin me Greqine ne baze te Kanunit?
Umberto Umberto, je shume simpatik, veshtire me shume se aq.
”’Po.
Kjo u do thene e treguar serbve, por mundesisht duhet te jesh afer deres , dhe te sigurosh qe ajo te jete e hapur.””
Serbet jane shume te shkathet ne kete pike, per asnje cast nuk kane harruar ta legalizojne cfare perfitonin me forcen e tyre apo ate te te tjereve. Jemi me shume ne qe na do qejfi tua cilesojme si cen ate qe ata e kane virtyt qe prej Saves, pushto e legalizo, ne fillim nepermjet fese autoqefale e se fundmi nepermjet OKB-se.
Kosova eshte anomali juridike dhe do jete derisa tu doje qejfi serbeve ( ose mposhti ushtarakisht ) dhe ruseve.
Perkundrazi jemi ne qe s’dime te perfitojme nga rrethanat e lumtura per ne, te cilat vertet historia na i dhene me pikatore, por po aq e vertete eshte se skemi ditur ti shfrytezojme asnjehere (Epiri s’ndihmon Teuten as sipas traktatit te vasalitetit, Leke Dukagjini i del kunder Skenderbeut per 15 vjet, Ali pasha gjithe jeten kunder Bushatllinjve e anasjelltas, Kosova e Shqiperia sillen sikur jane te njerkes) .
Edhe sot qe merremi me grekun jemi ne rrethana te lumtura, Shqiperia ska me me grekun hendekun ekonomik qe kish deri dje, jemi ne Nato, Kosova ka shpallur pavaresine, greku demografikisht bie, ne rritemi, koha punon per shqiptaret e Maqedonise, Turqia se fundmi doli me tezen e Ballkanit te lumtur osman, dmth shton presionin ndaj Greqise dhe i zgjat doren Shqiperise, te cilen mund ta shtrengojme persa kohe qe sna cenon identitetin me shume se c’mund te perfitojme nga shtrengim duarsh.
E megjithate sillemi si te merdhifur per hir te prioriteteve absolute idiote, qe sherbejne vetem per tu mbushur xhepat politikaneve dhe perkedhelur sedren nje kategorie te caktuar intelektualesh.
Pershendetje te gjitheve!
“Prioritete apsolute” , me falni, c’fare do te thote ky perkufizim? Mbase e kane fjalen per antaresimin e Shqiperise ne BE apo per liberalizimin e vizave per levizjen e lire te shqiptareve ne Europe?! Duke degjuar nga politikanet shqiptare (qe me thirrjet e tyre kane gati njezete vite qe cirren per ta shpene Shqiperine ne Europe) dhe nga prioritet e programeve te qeverive qe jane vene vendosur ne Shqiperi, une nenkuptoj me “prioritet absolut” antaresimin ne BE, pas asaj ne NATO. Si rrjedhoje duhet leshuar dicka Greqise per tu bere pjese e BE ?! Pra u dashka prere bileta ne Athine per te shkuar ne BE. Bukuri, gje me te lehte s’ka. Shqiperia duke qene se eshte nje vend i vogel dhe ekonomikisht i bobet per te hyre ne BE duhet te ndjeke ate c’fare i thone vendet e fuqishme antare te BE. BE e ka theksuar vazhdimisht ate c’fare Shqiperia duhet te arrije per tu bere anetare europiane. BE i ka caktur standartet dhe reformat qe qeverite kandidate duhet te permbushin per te qene anetare te saj. Por c’fare lidhje ka kjo me kufirin? Asnje nga vendet anetare te BE nuk e ka ndryshuar kufirin. Asnje kusht nuk u eshte vene vendeve kandidate per te ndryshuar kufijte. Mbase jam gabim por fakti qe per tu bere pjestar i ndonje organizate nderkombetare duhet te cenosh integritetin territorial me duket apsolutisht absurde. Diplomacia eshte art me vehte dhe ne si komentues te jashtem gjykojme mbi ato qe mund te shohim pa qene ne brendesi te saj por uroj qe “Prioritet apsolute” te asaj shqiptare te mos jene antaresimi ne BE dhe levizja e lire e shqiptareve kur ben marrveshje te tilla si ajo me shtetin fqinj Grek. Pashaj-Greveni mbase gabojne te dy per sa i perket pikave dhe kjo eshte nje ceshtje teknike qe zgjidhet por me shume merak te bejne “Prioritete” (e pa qarta per publikun) me te cilat ulet ne tavolinat e negociatave diplomacia jone. Per sa i perket levizjes se lire te shtetasve shqiptare neper europe e neper bote, eshte pa aftesia e shoqerise, e shtetit shqiptar dhe e diplomacise shqiptare qe nuk jane gjendje te sigurojen levizjen e “lire”. Pa plotesuar kushtet nuk te pranojne ne asnje organizate nderkombetare te para themeluar si kunder ajo e BE. Keshtu qe antaresimi varet nga puna qe duhet te bejme per te arritur standartet e nje shoqerie civile afer nivelit te shoqerive europiane.
Me respekt Edmond Leka
A e lexuat sot atë gjetjen e jashëzakonshme të gazetarëve të Gazetës Shqiptare se ekipi negociator shqiptar për marrëveshjen detare nuk paska qenë i plotfuqishëm për ta negociuar atë?
Epo, në çdo vend serioz të Evropës, por edhe të Afrikës, nja dy-tre veta do të ishin pushuar nga puna menjëherë, nja katër do të kishin dhënë dorëheqjen, dhe madje, ndonjëri do të kishte probleme edhe me drejtësinë.
Mirëpo në Shqipëri një skandal kaq i madh kalon heshturazi, sikur nuk ka ndodhur gjë prej gjëje!
Pashë më lart deklaratën e “negociatave” dhe “prioriteteve absolute” të Ferit Hoxhës…
Tani na del që Ferit Hoxha paska negociuar pa patur mandat për të negociuar….
Sikur tha dikush që Hoxha tani është bërë Ambasador i Shqipërisë në OKB….
Gazeta Shqiptare eshte ajo qe ka titullin me germa te kuqe kapitale ? Ajo eshte apo jo ? E zbuloi ajo edhe kete more ?
Nejse. Po marreveshjen qe i eshte dorezuar nga Ministria e Jashtme e plote, pse nuk e boton ajo, po nje dite me pas me del me titullin : Zbulohet marreveshja sekrete, ja skandali i ujerave.
Apo skandali quhet i vertete edhe kur fantazohet ?
Meqe ka shume te interesuar per kete ceshtje une miqesisht te sugjeroj te lexosh gazeten e “Shekulli” (nga veshtrimi i komentuesit ne kete blog, ky sugjerim nuk ka shume vlere, per shkak te diskretitimit te gazetave ne ligjerimin publik qe behet ketu), sepse aty gjen xhevahire te tjera. Keshtu, keto dite ka pasur edhe nje interviste te gjate te ish-shefit te Shtabit, Armand Vincani qe konkludonte, pasi kishte bere nje mbledhje edhe me shqiptare te New York-ut, se sovraniteti eshte cenuar.
Per sa i perket kesaj qe shtroni ju duhet te degjosh edhe zotin President se dje ka dhene nje prononcim per kete ne “Opinion”. Pastaj duhet qe kete pike PSSSS ta perfshinte ne kerkesen ankimore ne Gjykaten Kushtetuese, le qe asaj aq i ben.
Ferit ambasador ne OKB? Po pse shperblim e quan ti kete ?
Feriti iku nga Ministria si Sekretar i Pergjithshem.
Theollogos shkruan:
“Thashe qe Memorandumi ka nje aneks te papublikuar, qe percjell perspektiven e paleve per disa pika te nxehta.”
Ju lutem cili është burimi? Dhe si dhe ku mund të gjindet ky “aneks i papublikuar” nëse vërtetë ekziston?
Falenderime paraprake!