FIJE NGA JETA (VI)

Shihja Nikolën, shokun tim kirurg në Padova që, tek përgatitej për operacionin e radhës, sipas një riti mbetur i njëjti për vite, hiqte me kujdes nga gishti unazën e martesës, shkëpuste mbërtheckën e varëses prej floriri me një kryq që kish në qafë, e fuste unazën në varëse dhe, pasi bënte kryqin (Nikola është besimtar katolik), nisej i vendosur drejt paradhomës së sallës së operacionit për t’u larë. Çdo kirurg bezdiset nga unaza e martesës nën dorezat sterile, pa përmendur rastet kur, ata më përtacët që nuk e heqin, u çan dorezat e duhet t’i ndërrosh (ose të veshësh dy palë, njëra mbi tjetrën).

Dhe m’u kujtua historia me tim atë. Si komunist i Shqipërisë më të zezë që ishte, natyrisht nuk kish mundësinë e ndonjë varëseje floriri në qafë; aq më pak me kryq. E vetmja për ta ruajtur unazën e martesës mbetej ta kyçte te kasaforta e zyrës bashkë me teserën e partisë (të cilën praktikisht e kish varrosur aty, aq sa unë nuk ia pashë kurrë – jo se isha kureshtar) dhe me pistoletën e shërbimit, një TT tip 54 kineze, e zezë edhe ajo (im atë ishte kirurg ushtarak). Kjo gjë, ama, nuk i voliste fort apo harronte, ndaj vendosi ta linte unazën për fare në shtëpi, mbi komodinë.

“E vë unë” tha nëna. E vuri dhe asaj iu bënë dy unaza martese (martesa qe një dhe e vetme).

Ngaqë i rrinte e madhe, tek zbrazte legenin, dikur, i doli nga gishti dhe e flaku në vrimën e WC-së bashkë me ujin e pisët. Kur i thonë “të hedhësh foshnjen bashkë me ujin e pisët”. Por foshnjen nuk e hodhi. Foshnja që po lante isha unë.

Në verandë po ndiqja ndeshjen me gjyshin. Nga lart kishim një vizion të plotë mbi skuadrat dhe, gjithashtu, as detajet nuk na shpëtonin. Çunat e pallatit (bashkë me ata të shtëpive të vogla prapa) luanin kundër çunave të rrugicës së Alimehmetëve.[1] Si gjithmonë problemi ynë ishte mbrojtja. Por besoj se ky qe problemi kryesor i të gjitha skuadrave të mëhallave tiranase të viteve shtatëdhjetë. Futbolli total holandez ishte kuptuar vetëm në një kahje: në sulm. Vështirë të gjeje lojtar që të nisej që në fillim të ndeshjes me mendjen për të ndejtur në mbrojtje. Disa skuadra më inteligjente (apo që i kushtonin më tepër rëndësi fitores në vetvete, sesa zbavitjes) merrnin kastile ndonjë çun dy a tre vite më të vogël (që u bindej verbëtazi të rriturve, pra) dhe e gozhdonin në portë.

Eksperti më i madh i familjes sime në futboll ishte gjyshi (flas për gjyshin nga mamaja, partizanin). Më duhet të pohoj, gjithsesi, për hir të së vërtetës, që edhe im atë i njihte rregullat, siç njihja unë ato të pesëkatëshit.

Për pallatin tonë (ky ishte “vetëm” katërkatësh) luanin binjakët e Agim Shehut, Beni dhe Tani.[2] Tani ishte një lojtar i rëndomtë, kurse Beni qe i jashtëzakonshëm, nga ata që duhet ta mbanin dy veta, se i pari ishte e sigurt që driblohej. E pra, Benit i mungonte njëri sy. E kish humbur në një lojë të vegjëlish, në fëmijërinë e tij në Gjirokastër. Kish një sy qelqi njëlloj të kaltër si i shëndoshi. Gjyshi e dinte atë punën e syrit dhe nuk rreshtte së lavdëruari lojën e Benit, atë sipëraninë e tij morale që, me gjithë handikapin fizik, e bënte një as të futbollit me porta të vogla të mëhallave tiranase.

Lojtar tjetër kyç i skuadrës sonë ishte Luani. Luani banonte me të atin, njerkën dhe dy motrat në një dhomë (banjën e kishin përjashta) ngjitur me pallatin tonë. Ishin familje e këputur. Një vakt i bollshëm te ta hahej rrallë, por, në kish njeri, ama, që vdiste në fushë, ky ishte Luani. Kurrë nuk dorëzohej, deri në pikën e fundit të forcave. Luani, pastaj, ishte ndryshe nga ne: ishte ashkali. Kjo nuk e ulte aspak entuziazmin e gjyshit. Ai veç përpiqej që, edhe në kulm të emocioneve, saje bukurisë estetike, forcës, sakrificave, zgjuarsisë që soditnim, të më mësonte, me anën e një loje të thjeshtë futbolli, jetën.

Atëbotë isha veç dy vjeç më i vogël se ata që luanin poshtë, por dy vjeç në fëmijëri janë shumë, tepër. Edhe pak dhe do t’i bashkohesha skuadrës, bile, do të bëhesha, në vite, një nga shtyllat e saj. Vija gjithnjë më i gjatë se bashkëmoshatarët, isha i fortë e, mbi të gjitha, sallak. Dhe është pikërisht kjo qenia ime sallak që, ndoshta, edhe sot e gjithë ditën, më bën ta dua futbollin. Po ua shpjegoj.

Kam lindur mëngjarash (sallak). I ngjaj gjyshes sime nga babai dhe, tani për tani, në fisin tonë nuk gjej tjetër që të ketë qenë ose të jetë i këtillë. Mirëpo gjyshja për të cilën flas ishte analfabete (më vjen të them, për fatin e saj të mirë), kurse mua m’u desh të shkoj në shkollë. Dhe kështu, sapo fillova klasën e parë, sigurisht fillova të shkruaj me të majtën. Ishte diçka që i krijonte bezdi mësueses (ah, sa i duam mësueset e klasës së parë!) dhe ankth prindërve, të cilët deri atëbotë nuk i kishin dhënë rëndësi mëngjarashërisë sime. Dhe kështu filluan të ma lidhin të majtën. Avash-avash fillova të përdor të djathtën për të shkruar dhe zhvillova një të atillë bukurshkrim, sa nuk e kam parë gjer më sot tek asnjë djathtuk që kam njohur e njoh (t’i lëmë mënjanë mjekët).

Pastaj erdhën rregullat e tavolinës. Të përdorje almiset gjatë një dreke a darke të rëndësishme krejt në të kundërt (“je i rritur tani!”), me rrezikun të përplasje bërrylin me atë që kishe në krah, ishte një sjellje që duhej shmangur me çmos. Kështu e çmësova edhe në të ngrënë të majtën time. Zakonisht, historia mbaron me kaq. Por jo për mua.

Njëzeteshtatëvjeçar, fillova specializimin në kirurgji. Kirurgët e parë me të cilët m’u desh të punoj, të gjithë “profesorë” të shquar, shumica miq të tim ati, e kishin të vështirë, për të mos thënë të pamundur se dilte jashtë skemës së tyre mendore, t’i mësonin një mëngjarashi si të operonte, plus që kjo nënkuptonte shpesh edhe një rrokadë të vendit të asistentit me atë të kirurgut kryesor dhe anasjellas, gjë që i vinte ata – më shumë se mua – në një krizë të paprovuar kurrë më parë, krizë që përshkallëzohej edhe më falë nervozizmit të vazhdueshëm që shpreh karakteri i çdo kirurgu (besoj e lidhur me akumulimin kronik të një mishele të përbërë nga mungesa e gjumit, stresi dhe nikotina), nervozizëm gjithnjë i gatshëm të shpërthejë në mënyrë browniane. Dhe e çmësova edhe në të operuar të majtën time.

Kurse për këmbën (për të qëlluar topin me këmbë, për të dribluar, për të bllokuar futbollistin kundërshtar – se për këto gjëra, e për ç’tjetër na duhet, vallë, këmba), askush nuk ndërhyri e të më urdhëronte ç’të bëj – bile, besoj, shumë mirë që isha kështu siç isha – ndaj unë e lidh futbollin, edhe sot e kësaj dite, me një ndjenjë lirie të pashoq.

Në të ri gjyshi kish qenë futbollist i sprovuar, qendërmbrojtës i “Flamurtarit” të Vlorës (në vitet njëzet-tridhjetë quhej “Shoqëria Sportive Vlorë”). Kur studionte në Itali, populli i Vlorës i kish kërkuar me një peticion konsullit italian mundësinë për ta sjellë tim gjysh aty për një ndeshje të rëndësishme kundër Tiranës. Ja si e përshkruan ai ngjarjen[3], në ato pak kujtime që la të shkruara (me laps) vitin që vdiq (1981):

“Në datën 19 prill (1932, shënimi im), ora 7, vjen në konvikt me një veturë “millecento” një oficer aviacioni i veshur civil dhe më shoqëron për në Brindisi. Rrugën deri në aeroport e bëmë për një orë. Aty na priste një avion ushtarak gjuajtës katërvendesh. Në këtë avion ishim katër veta: piloti, ndihmësi dhe unë me oficerin, që rrinte pas tyre.

Brenda 90 minutave arritëm në Vlorë dhe zbritëm në aerodromin e bërë nga italianët më 1920. Në fushën e aerodromit ishin grumbulluar rreth 150 vetë (shumica të rinj). Me këtë rast kishte ardhur edhe zëvendëskryetari i shoqatës Pip Opingari dhe dy profesorët e fizkulturës që kishte Vlora atëherë, Alush Lleshanaku (traineri i skuadrës) dhe Enver Kulla (traineri i të rinjve). Fill pas zbritjes sonë në tokë, erdhën edhe tre vetura: në njërën ishte konsulli Melani me të shoqen.

[…]

Melani nuk mund të largohej pa thënë disa fjalë për të treguar gjoja simpatinë e madhe që kishte qeveria italiane për popullin mik të Vlorës. Duke mbyllur bisedën, na uroi të fitonim ndaj Tiranës dhe m’u drejtua mua që të mobilizohesha sa më shumë për të kënaqur tifozët e Vlorës. Pa dalë jashtë politikës, ai cilësoi sakrificën e qeverisë italiane e të vetë atij, që më prunë urgjentisht nga Italia. Unë, pa u menduar shumë, ju përgjigja me frazën që përdorej atëherë midis patriotëve, se ‘nuk do kurseja as pikën e fundit të gjakut’. Ai buzëqeshi dhe tha: ‘jo deri te pika e fundit, mos shko, por disa pika gjak ia vlen për tifozët vlonjatë’.

[…]

Gjatë rrugës deri në shtëpi, Alush Lleshanaku më tha se fitorja ndaj Tiranës varej shumë nga loja që do të bëja unë. Detyra ime ishte që të bllokoja Lushtën. Ai më tregoi disa taktika të reja që përdorte Lushta dhe sesi duhet të përgjigjesha unë.

[…]

Në orën 16 të po asaj dite unë hyra në fushë pa emocione e i vendosur për të luajtur me të gjitha forcat. Stadiumi ishte mbushur 2-3 orë më parë plot e përplot, kaq sa mezi u gjet vendi për të vendosur gjashtë karrige për të ftuarit (konsulli, e shoqja, Ali Asllani dhe tre pjesëtarët e ekuipazhit). Skuadrat zbritën në fushë me formacionin më të mirë. Ato kishin si kapitenë dy centeralfat e lirë, Adem Karapici i Tiranës dhe Hamdi Zekën e Vlorës. Arbitër ishte një oficer nga të ushtrisë zogiste, Andon Fekeci nga Shkodra, që ishte kokë e këmbë me Tiranën. Ky, që një vit më vonë u rrah keqas në Vlorë pse mbrojti Tiranën, anoi më shumë nga ne. Ai me mua u tregua mjaft tolerant pasi më dha vetëm dy-tri herë faull, për ndërhyrje të rëndë ndaj Lushtës, në fillim të lojës. Pjesën tjetër të lojës arbitri (jo se nuk i pa goditjet e mia të çrregullta, por i kërcënuar nga tifozët vlonjatë) bënte sikur nuk i shikonte ato. Gjatë pjesës së parë skuadra e Tiranës u mundua të bëjë lojë të hapur dhe në sulm, por pa efekt, pasi Lushtën e bllokoja unë dhe ai u aktivizua fare pak. Pjesën e dytë Ademi e tërhoqi skuadrën gati të gjithë në mbrojtje, duke lënë në sulm vetëm Lushtën dhe Halim Begën (vëllai i Enver Begës, që më vonë u bë ballist). Unë u torturova gjatë gjithë ndeshjes duke qëndruar si xhandar pranë Lushtës. Bëra disa tentativa për t’u larguar, por më mbytën britmat e publikut dhe të Alush Lleshanakut për të mos u larguar. Aty nga fundi, pasi publiku u çorr së gërthituri ‘arbitër penallti’ sa herë rrëzohesh pranë portës kundërshtare ndonjë lojtar i Vlorës, Andon Fekeci u detyrua të japë një penallti. Këtë penallti, Kudert Kokoshi e bëri gol, por kjo e nxehu aq shumë portierin e Tiranës, Mark Gugashin, saqë ai e pështyu arbitrin nga inati. Arbitri, me të drejtë, e nxorri portierin nga loja dhe nuk e ndryshoi rezultatin. Loja mbaroi 1-0 në favor të Vlorës.

[…]

Në mbarim të ndeshjes, gëzimi i publikut arriti kulmin, veçanërisht kur skuadra u rreshtua në mes të fushës për t’u përshëndetur.

[…]

Të nesërmen në mëngjes në orën 8 u bë nisja nga aerodromi, pa autoritete zyrtare, por vetëm me shokët e skuadrës dhe disa të rinj të çentrales e skelës.

Avioni më shpuri direkt në Lecce, duke evituar kështu udhëtimin me makinë nga Brindisi.[4]

I diplomuar në Universitetin e Padovës teksa vuante internimin në Ventotene (protestoi kundër pushtimit të Shqipërisë nga Italia fashiste), pastaj partizan, pas lufte gjeneral (sa kohë që ushtria shqiptare kishte grada), deputet në disa legjislatura, Ministër (i Shëndetësisë); gjyshit, duke e shkundur nga supet gjithë këtë lavdi kallpe, i pëlqente të thosh se, tekefundit, do të desh të kujtohej nga brezat thjesht… si futbollist i Vlorës.

Vazhdim i aventurave të mia kinematografike.

Ecja në oborrin e spitalit si zakonisht: me nxitim, i shkalafitur, bluzën e bardhë të zbërthyer.

“Beni! Beni!”

Po më thërriste Enri Gliozheni, i shoqëruar nga një tip. Kur u afrova, me pak vështirësi, por e njoha: ishte Besim Kurti, aktor, regjisor.

“Regjisori italian Gianni Amelio do të xhirojë një film në Shqipëri.[5] Po kërkojmë një mjek, se ka një skenë në spital” më thotë.

Shpreha gadishmëri.

Atëherë Besimi më shkrepi një foto. Dhe më bëri pyetjen më të çuditshme:

“Sa e ke numrin e këmbës?”

“42”

Pak javë më vonë ika në Zvicër. U ktheva pas tre muajsh.

“Hë, more ti, se u ça duke të kërkuar një Besim Kurti për një film” më thotë nëna.

Ç’t’i bësh! Duhet të zgjidhja në jetë o shkencën o artin. Dhe unë zgjodha. Artin.

31 mars 1994. Një veturë që nuk ia kujtoj dot markën ndaloi para pallatit, shoferi i shtëpisë botuese “Naim Frashëri” më trokiti në derë dhe bashkë shkarkuam e ngjitëm deri tek apartamenti im në kat të dytë njëmijë kopjet e librit tim të parë, vëllimit me poezi “Shpella e trishtimeve të tua”. Gjysma e këtyre kopjeve nuk e braktisën më kurrë atë strehë. Gjysma tjetër u shpërnda, u shit, u fal, u hodh. E vlen të lexohet për parathënien e Jorgo Bllacit.

Deri në moshën tridhjetëedyvjeçare nuk e kisha dëgjuar kurrë shkrimtarin Hector Hugh Munro (Saki, fjalë e njohur për veshin e shqiptarëve falë Rubairave të dyshes Khajam-Noli, është pen name). Kemi të bëjmë me një nga mjeshtrat e mëdhenj të prozës së shkurtër, krahas Maupassant-it, Çehovit, O. Henry-it, Mansfield-it – bashkëkohës të tij.

Ia mësova emrin kur shkela, për herë të parë në jetën time, në Angli. Ishte janari i vitit 1996. Kanë kaluar shumë vite, por nuk mund të gaboj me datat: ish një periudhë e veçantë për mua. Atë vit akademik qëndrova në Universitetin e Leuven-it, kështu që në Angli vajta me trenin Eurostar nga Brukseli. Kisha motrën e vetme të martuar atje, që mezi ç’priste ta vizitoja. Gjë që atëbotë nuk ishte e kollajshme. Pas shembjes së Regjimit, makthi i vizave për shqiptarët nuk mund të përshkruhet dot me fjalë; e dinë vetëm ata që e kanë përjetuar dhe që u ka dhënë goditjen vendimtare drejt një kompleksi inferioriteti që ende s’ka zënë dregëz. Kështu, përfitova nga afria dhe lejeqëndrimi i përkohshëm belg që të udhëtoj drejt Anglisë. Desha ta bëj, siç ishte e natyrshme, për Kërshëndella, por tentativa ime e parë për vizë në Konsullatën e Britanisë së Madhe dështoi. Herën e dytë, pastaj, arrita ta marr atë të shkretë vizë, kur festat kishin kaluar dhe janari në ujdhesën që rrekesha të shkel ishte më i ftohti i tridhjetë viteve të fundit. Ndoshta vetëm janari i vitit 1963 – ai kur Sylvia Plath jetonte ditët e saj të fundit (dhe shkruante poezitë e saj më të bukura) – ia kalonte.

Zbrita në stacionin Waterloo i ndershëm deri në fund. Kishte dy porta: UE Citizens dhe Non UE Citizens; unë zgjodha të dytën. Kontrolli që pasoi ishte aq i imtësishëm dhe i gjatë në zhdrivillimin e vet saqë kur dola, i leqendisur, ime motër po bëhej gati të ikte, e sigurt që nuk kisha mbërritur. Policët që u morën me mua e përdornin mirësjelljen si zhguall. Më kujtohet që kisha një videokasetë me vete; filmime të tim biri, dyvjeçar, që halla nuk e kish takuar ende. Shkuan te dhoma ngjitur për ta parë.

“Nice boy!” më tha më “simpatiku” i policëve.

“You thought it was porn…” ia ktheva, me një buzëqeshje tipike angleze.

Kështu, kur erdhi puna te rakia që, si shqiptarët e mbarë botës e transportoja në shishe Coca-Cola, u druajtën ta ngjërojnë dhe, thjesht, u mjaftuan me shpjegimet që dhashë.[6]

Gjatë atyre dy javëve në Angli pashë shumë gjëra të bukura e interesante: me një spektër që varionte nga Tate Museum deri te një ndeshje futbolli Reading – Manchester United (0:2), e vlefshme për FA Cup, një pasdite herët kur temperatura në stadium shënonte -8°C. Por erdhi një çast, për time motër dhe të shoqin, që iu desh të ktheheshin nëpër punët e tyre dhe, atëbotë, orët e mia u vetmuan. Dhe dihet, kur unë rri vetëm, një gjë më pëlqen të bëj: të lexoj. Gërmova në bibliotekën e sime motre dhe, ndër të tjera, njëri ishte libri që më tërhoqi. Tani nuk jam në gjendje t’ia kujtoj me siguri titullin, por kam përshtypjen se bëhej fjalë për “The Oxford Book of Short Stories”, ngaqë ishte editor V. S. Pritchett, një tjetër mjeshtër i prozës së shkurtër, edhe ky aspak i lexuar ndër ne. Dhe u njoha në ato faqe me Sakin. Pritchett kishte përzgjedhur tregimin e tij, besoj, më të antologjizuar: “Sredni Vashtar”[7], emër i çuditshëm, me një tingëllim vagullisht ballkanik (dhe, në fakt, Munro ka qenë për vite korrespondenti për Ballkanin i të përditshmes konservatore “Morning Post”) që protagonisti i tregimit – një fëmijë (por sa të tillë ka në tregimet e Sakit?) – ia kish ngjitur një kafshe edhe ajo e çuditshme, që diçka bën në këtë tregim.

Jam dashuruar me kafen që i vogël. Tre-katër vjeçar, tatëgjyshja më hidhte pak kafe (turke) te pjatëza e filxhanit të vet, që unë, me gjithë kundërshtimet e tim ati, e lëpija si qenush.

I rritur, kafeja u bë tërësisht pjesë imja, duke pasur parasysh që, siç ndoshta e keni marrë me mend, rrjedh nga një familje terjaqish. Sot jam në gjendje të pi pa problem pesë-gjashtë kafe në ditë, në çdo orë të ditënatës, pa dert për pagjumësi hipotetike.

Në këtë aspekt, ardhja në Itali ishte ardhja në “tokën e bekuar”. Ama, u evolova në dy drejtime: nuk pi dot kafen e makinave të kafesë shpërndarë nëpër korridore spitalesh, nëpër zyra e dhoma pritjeje dhe nuk pi dot më kafen turke. Për të parën ndihem krenar, për të dytën më vjen keq. Pra, pi vetëm ekspres ose moka. Në bar. Në shtëpi. Kështu, në sa e sa mbledhje, diskutime, biseda, pikërisht në momentin kur ligjërimi merrte një kapërcyell të rrezikshëm, të tendosur, të flashkët, hidhesha:

“Andiamo a prendere un caffè. Offro io”. Më pëlqen të qeras. Dhe kështu i jap vrull muhabetin, i lëmoj këndet, i kotulloj mëritë.

Një ditë, një shok italian, Davide që, me sa duket, kish kohë që më vrojtonte, më tha:

“Arben, ho capito qual’è la tua arma segreta!”

[1] Më vonë skuadra e pallatit tonë u bashkua me Alimehmetët dhe kjo zgjati të paktën derisa unë e lashë fëmijërinë. Arsyeja ishte që të mund të fitonim ndaj kundërshtarëve tanë më të rrezikshëm: Sheqerëve.

[2] Është një nga krenaritë e fëmijërisë fakti që arrija t’i dalloj. Banonin në shkallën e parë të pallatit. Unë në të dytën. Në të pestën banonin binjaket e (teta) Rushen Golemit, Ina dhe Ira, por ato nuk isha dot në gjendje t’i dalloj.

[3] Diçka nga këto kujtime i kam sjellë, tek një ese e dikurshme që kam shkruar për futbollin (botuar gjithnjë te PTF). Por këtu jepet edhe prapaskena e asaj ndeshjeje futbolli të gati njëqind vjetëve më parë.

[4] Lidhja e gjyshit me futbollin ka edhe një ngjarje tjetër që e vlen të rrëfehet. Por në atë fletorkën ku hodhi kujtimet e veta këtë nuk ishte aq i marrë sa ta shkruante. E ç’të linte kot, havale pas vetes, shkruar e zezë mbi të bardhë, diçka që tregonte sa familje e pasur kish qenë ajo e tija (jemi në fillim të viteve tetëdhjetë të shekullit XX, një nga momentet më të dhunshme e absurde të diktaturës). Historinë ne e dinim. Na e kish treguar sa e sa herë.

Im gjysh ishte tifoz i “Interit” (hm, edhe unë, ja ku u zbulua arsyeja, tifoz i “Interit” kam qenë që i vogël e jam).

“Luan ‘Interi’ në Parc-des-Princes” i thonë gjyshit, kur ishte student në Padovë. “A shkojmë të shohim Giuseppe Meazza-n?”

“Shkojmë!” u thotë gjyshi.

“Po si? Me tren; veçse duhet të nisemi dy ditë para…”

“Me tren është e lodhshme. Vemë me avion. Porosis unë një charter me qira. I kam paratë.”

“Hm! Po ne pesë-gjashtë veta bëhemi. Gjithë ai charter, dyzetvendësh…”

“Le të marrë secili nga ne shokët më të ngushtë italianë që ka. Gjynah, të varfër, lumëmëdhenjtë!”

S’e di pse ka gjithmonë diçka që lidhet me fluturimin në kujtimet e tim gjyshi për futbollin.

Pyeta AI-në se kur mund të ketë ndodhur kjo. M’u përgjigj që ka qenë viti 1937 kur “Interi” luajti një ndeshje miqësore në Parc-des-Princes me Meazza-n në fushë kundër Racing Club (skuadër e Parisit). Interi fitoi 5-1. Harrova ta pyes AI-në sa gola bëri Meazza. Nuk se ka ndryshuar shumë sot, pas tetëdhjetë e tetë vjetësh: “Interi” do të luajë kundër një tjetër skuadre të Parisit (që i zhvillon ndeshjet e veta në Parc-des-Princes). Forza Inter!

[5] “Lamerica” (1994).

[6] Tekefundit, e kotë të qahem për vajtjen; në kthim punët shkuan edhe më keq: më arrestuan. Si për shkrimtar që e mbaja veten, ndër të tjera, me time motër kishim vizituar edhe shtëpinë muze të Jane Austen-it, në Chawton, Winchester. Aty bleva si souvenir një thikëz nga ato për të hapur zarfet apo për të prerë fletët e ngjitura të librave e cila, teksa bagazhet e mia kalonin në skaner, u konsiderua si armë nga policia. Eh, kjo shkrimtaria: vetëm për të ngatërruar punë është…

[7] Pa dashur t’ua bëj mendjen daulle, o të dashur lexues, edhe këtë tregim (e ca të tjera të Sakit, të gjitha nga unë përkthyer) mund t’i gjeni në arkivat e PTF.