Peizazhe të fjalës

ose natyra jo aq të qeta
Arkivi Merr Pjesë Dhuro
Antropologji / Sociologji

STËRGJYSHES SIME TË SHTRENJTË, EVDHOKSISË!

nga Eleana Zhako

Ti vdiqe në 1994. Gjyshi, dhëndri yt, vdiq në 1992. Gjyshja, bija jote, vdiq në 2017. Të tre i përkisnit një fshati të vogël minoritar, ngjitur me “Lazaratin e tmerrshëm”. Ju kujtohet kur gratë e Lazaratit, kokulura, të heshtura e punëtore, kalonin me mushkat e tyre ngarkuar me çaj mali e bimë të tjera, e ne i thërrisnim me nofkën Mika? Asnjëherë s’e mora vesh kuptimin e këtij emri. Ekzistonte një kod i heshtur paqeje mes banorëve të dy fshatrave. Unë u rrita me idenë, që ata flasin një gjuhë te ndryshme nga ne, që ndryshe nga ne janë myslimanë, por që kishte edhe pak të krishterë. Të krishterët lazaratas vinin më lehtë në shtëpitë tona.

Të kujtohet kur të pyeta: Mitera[1] je greke apo shqiptare? Dhe ti me një buzëqeshje të pafajshme më the në greqisht, po ndoshta shqiptare, se jetojmë në Shqipëri. Por më thuaj një fjalë shqip i them. Mirëmëngjes dhe faleminderit, ishin të vetmet fjalë, që dinte. Ah jo, më the pastaj, di dhe ujë, bukë, shtepi (pa ë). Gjysh, e mban mend në përrallat që nxirrje nga mendja jote, sesi personazheve u vije ca emra të çuditshëm, Hysen e emra të tjerë nga burrat e qytetit ku jetoje? Dhe qeshnim të gjithë bashkë. Ti u rekrutove nga ushtria italiane në Shqipëri, por dezertove, dhe për muaj të tërë strehoheshe te familje të huaja, që mos të të ekzekutonin. Ato familje që të shpëtuan nga vdekja, kanë qenë gjithmonë miq për kokë, shpëtimtarët tanë, që vazhdojmë t’i nderojmë përmes nyjave të fundit që na lidhin me nipërit e mbesat e tyre. Po pse dezertove? – të pyeta. Duhej të isha 10 vjeç. Por s’mund të vrisja grekë më the, s’mundesha. Atëherë papu[2] nuk kisha dëgjuar fare për Vorio Epirin, nuk e dija që ekzistonte dhe ky emër. Ti më mësove shkronjat e alfabetit grek, të lexoja e të shkruaja greqisht, prindërit e mi s’u desh të merreshin me mua. Vetëm im atë, që më jepte ndonjë libër që gjente në greqisht dhe kështu mund të praktikoja gjuhën e shkruar.

Minoritetet për nga natyra e tyre, janë një fenomen i komplikuar, një bashkësi njerëzish që s’resht kurrë së kërkuari të drejtat që mendon se i takojnë, s’ka rëndësi në këto të drejta janë më pak ose më shumë legjitime në sytë e shumicës. I tillë është rasti, pothuajse i gjithë minoriteteve në vendet ku jetojnë. Janë gjithmonë në kërkim të së drejtave të mohuara, ndryshe nuk mund të përligjet ekzistenca e tyre; ndryshe pushojnë së qeni minoritet me tipare specifike. Të gjitha vendet, që përfshijnë minoritete në trojet e tyre “etnike”, legjitimojnë ekzistencën e tyre kombëtare dhe shtetërore mbi konceptin e autoktonisë, dhe vetvetiu minoritetet, nuk përkojnë me konceptin e tyre të autoktonisë. Gjithë shtetet kombëtare pretendojnë që minoritetet janë mish i huaj, që duan apo s’duan, duhet të mësohen me ekzistencën e tyre; ndërsa minoritetet, nga ana tjetër, besojnë që arbitrarisht u është paracaktuar një destinim i padëshiruar, pa vullnetin e tyre. Në vetëdijen kombëtare të një shqiptari, ngjan e natyrshme që shqiptarët që jetojnë në shtetet me të cilat kufizohet Shqipëria, të kenë qenë gjithmonë aty, ndërsa minoritetet që ndodhen në territorin shqiptar, të kenë ardhur në periudha të caktuara historike.

Po përqendrohem në rastin e shqiptarëve, pasi shqiptarët a priori konsiderojnë që nacionalizmi është tipar i fqinjëve, i helenizmit, sllavizmit, por jo i shqiptarizmit. Megjithatë, nëse nacionalizmi i fqinjëve ka edhe ngjyrime agresive, që shoqërohet me fuqizimin e ekstremit të djathtë, nacionalizmi i shqiptarëve është shndërruar në element dekorativ të krenarisë kombëtariste. Duket sikur Shqipëria ka si trademark “shqiponjën dykrenare”, flamurin “autochthonous” dhe të kuqen e gjakut. Por në Greqinë e Agimit të Artë, asnjë flamur i Greqisë së Madhe ose Vorio-Epirit nuk zbukuron dyqanet turistike të Greqisë.

Pas rënies së komunizmit në Shqipëri, dolën në pah dhe identitet e ndryshme, që fshiheshin nën petkun e sistemit të mëparshëm. Ashtu si dhe në vendet e Europës lindore, të nesërmen, njerëzit u zgjuan të shpërbërë, të çorientuar, në kërkim të një boshti të ri unifikues. Minoritarët që emigruan në Greqi, papritmazi kuptuan që nuk dallonin nga emigrantët e tjerë. As gjuha, dhe as malli për Greqinë, nuk mjaftonin që të ndiheshin pjesë e pandashme e atdheut të tyre grek. Tëhuajtja nga Greqia, por edhe nga Shqipëria, solli një rikonceptim të identitetit të tyre grek, i cili u ndërtua mbi nevojën për të shkëputur lidhjet me elementin shqiptar. Kjo bëhej më e dukshme te brezat e rinj, të cilët duke mos patur kontakt me gjuhën dhe realitetin shqiptar – në ndryshim nga brezat e mëparshëm që ishin dygjuhësh, minoritarët që shkuan në Greqi në moshë të vogël ose lindën atje, njohin vetëm gjuhën greke – nuk mund të vetëpërcaktoheshin si shqiptarë me origjinë greke, si grekë me nënshtetësi shqiptare, si homogjenë të lindur në Shqipëri ose si greko-shqiptarë. Kur prezantoheshin si homogjenë, shumë herë kjo provokonte sjellje të stilit, “si shqiptar, si vorio-epirot” ose u thuhej, që kamuflonin origjinën e tyre shqiptare, për t’u hequr si grekë. Për shumë minoritarë, që gjyshërit, etërit apo të afërmit e tyre, qenë burgosur përgjatë komunizmit me akuzën për agjitacion e propagandë greke, kjo ishte si përdhosje e identitetit të tyre. Por nga ana tjetër, me transformimet post-komuniste në Shqipëri dhe luftën e Kosovës, u përforcua dhe retorika kombëtariste, ku minoritarët historikisht trajtohen si çifçinj të përjetshëm, ndërsa shqiptarët si latifondistë të përhershëm.

Në çdo teori krahasuese të marrëdhënieve greko-shqiptare, minoritarët merren si shembull ilustrues sulmi e antisulmi. Në variantin shqiptar, minoriteti grek është një pakicë njerëzish zhurmëmëdhenj e mosmirënjohës, në variantin grek, një zgjatim i politikës së tyre të jashtme dhe peshës morale të së shkuarës. Ndërsa në disa gazeta të djathta greke, minoritarët viktimizohen, duke nxitur frymën antishqiptare, në shumë analiza shqiptare, politikat ndaj emigrantëve shqiptarë në Greqi, krahasohen me politikat e shtetit shqiptar ndaj minoritetit grek në Shqipëri. Këto lloj analizash, nuk përqendrohen në politikat e shtetit grek ndaj emigrantëve, por kanë si strumbullar minoritetin. Një shqiptar që jeton dhe punon në Greqi prej shumë vitesh, duhet të gëzojë nënshtetësinë greke në bazë të ligjit, jo sepse një minoritar grek gëzon të drejta në Shqipëri, që s’i kanë shqiptarët në Greqi. Teorisë së vjetër greke të Vorio – Epirit, i kundërvihet teoria e Shqipërisë së Madhe, e cila, edhe arvanitasit e Atikës nuk i paraqet si popullsi shtegtare dhe ushtarake, që u vendos atje në shekujt e kaluar, por si pasardhës të pellazgëve, që jetonin në ato vise, më parë dhe se grekët e lashtë; ndërsa minoritetin grek, si shqiptarë të greqizuar.

Sado e çuditshme që të tingëllojë, në periudha të caktuara gjatë viteve ‘2000 në Tiranë, ndodhte që të më pyesnin persona të rastësishëm, përse flisja greqisht me kushërirën time dhe, që duhet të respektoja gjuhën e vendit. Ndërkohë, në Athinë, pavarësisht se s’mund të ndihesha shumë komode, nuk kam ngurruar të flas shqip, edhe kur ndodhte të hasja ndonjë vështrim të vëngër. Madje, në një farë mënyre më dukej argëtuese dhe më shtohej dëshira për të folur në shqip. Në Greqi, është më e lehtë të ndash nacionalistin nga jo nacionalisti, të majtin nga të djathtin, anarkistin nga nacionalisti. Ndërsa në Shqipëri, këto ndarje ngjasojnë me korridore komunikuese, ku lehtësisht mund të kalosh nga një korridor në tjetrin, në varësi të rrethanave. Njerëzit në Shqipëri akuzojnë grekët për nacionalistë, ndërkohë që vetë vlojnë nga stereotipe nacionaliste.

Në moshën 14-vjeçare, në një kamp fëmijësh në Selanik, një gazetare greke më bëri pyetjen idioteske, që në rast se fillonte lufta Greqi – Shqipëri, cilën anë do zgjidhja. E befasuar nga pyetja, i përgjigjem që s’më pëlqen lufta dhe s’do dija ku të fshihesha. Atëherë akuzoja veten për përgjigje të mefshtë, burracake, as mish as peshk, por pas kaq vitesh, të gjithë atyre grekëve dhe shqiptarëve, që i shikojnë njerëzit si ushtarë të njërit apo tjetrit atdhe, do u përgjigjesha, njëlloj. Pyetjet militariste rreth një lufte hipotetike, ziejnë në kokat e gjithë atyre të cilët njerëzit që s’i përshtaten konceptit të tyre njëngjyrësh për atdheun i konsiderojnë si “hebrenj” hipotetikë.

Besoj te ai njeriu, në qoshen e rrugës, që kur heq kapelën dhe të përshëndet, të tjerët e shtyjnë dhe e përqeshin.

Dhe bashkë me të, lartësohem dhe unë.

Besoj te zbuluesit e mëdhenj, te poetët, që me një gjest, arrijnë të ndryshojnë gjeografinë dhe fatet e shkruara.

(Tassos Leivaditis)

(c) 2018, autorja.

[1] Nënë në greqisht. Në këtë rast ka kuptimin e stërgjyshes, Nënëmadhes, ndryshe në shqip.

[2] Gjysh në greqisht.

Të ngjashme

178 Komente

  1. Τι όμορφα που τα λες.
    Sa bukur që i thua!

  2. Falemnderit Eleana për këtë sprovë.
    Koha ka ardhur e ka kaluar që ndër viset shqiptare të fillojmë e të merremi më seriozisht me nacionalizmin tonë primitiv e viktimizmin foshnjarak; të dallojmë cilat janë paragjykimet tona e t’i vëmë pikat mbi i-të e injorancës sone historike e gjeopolitike e që të paktën etërit e mëmat e kombit të zënë e të flasin në publik me një gjuhë më të informuar kur është fjala për rolin e shqiptarëve në Ballkan e në historinë e qytetërimit.
    Se të jesh i vjetër apo autokton nuk të bën domosdoshmërisht më të qytetëruar; të flasësh (e sidomos të shkruash shatra patra) një gjuhë të vjetër nuk të bën patjetër më të ditur.
    Se për pavarësi e shtet-komb kanë luftuar po aq ashpër shumica e kombeve të Europës të cilët me po aq guxim e këmbëngulje sa edhe shqiptarët i kanë hequr qafe despotët e pushtuesit.
    Se mbasi u distancuam prej enverizimit vijuam të besonim sloganet e Enverit dhe i mbushëm mendjen vetes që ishim të vetmit që e kishim çarë rrugën e historisë me shpatë në dorë.
    Se refuzojmë të pranojmë që toka që na kanë lënë të parët ka qenë, ashtu si shumë troje të Europës, shesh zbarkimi, rrugë kalimi, fushë beteje e shumë kombeve të tjera që lanë pas toponime për të cilat sot as ndërmendemi fare t’i pranojmë si shenjë e diversitetit të gjenotipit tonë, teksa mburremi mjerueshëm me homogjenitetin tonë të rremë.

  3. “Në moshën 14-vjeçare, në një kamp fëmijësh në Selanik, një gazetare greke më bëri pyetjen idioteske, që në rast se fillonte lufta Greqi – Shqipëri, cilën anë do zgjidhja. E befasuar nga pyetja, i përgjigjem që s’më pëlqen lufta dhe s’do dija ku të fshihesha. Atëherë akuzoja veten për përgjigje të mefshtë, burracake, as mish as peshk, por pas kaq vitesh, të gjithë atyre grekëve dhe shqiptarëve, që i shikojnë njerëzit si ushtarë të njërit apo tjetrit atdhe, do u përgjigjesha, njëlloj. Pyetjet militariste rreth një lufte hipotetike, ziejnë në kokat e gjithë atyre të cilët njerëzit që s’i përshtaten konceptit të tyre njëngjyrësh për atdheun i konsiderojnë si “hebrenj” hipotetikë.”

    te siguroj une qe asnjerit nuk i pelqen lufta, as vete Hitlerit, por ja qe luftrat kane ndodh dhe njerzit ja kane ndjere lezetin, edhe ata qe si pelqenin.

    Kete pyetje idiote qe ta ka bere gazetarja, ja kane bere vetes ca idjote (si psh idjoti Tomas man) sidomos para Luftes Pare Botrore, dhe pavarsisht nga pergjigjet inteligjente, idjotet gjermane dhe franceze kane shkuar ne nje lufte idjote heroike midis Gjermanise dhe Frances, kane vdekur dhe kane vrare.

  4. “Por në Greqinë e Agimit të Artë, asnjë flamur i Greqisë së Madhe ose Vorio-Epirit nuk zbukuron dyqanet turistike të Greqisë.”
    Po,e vertete, shteti grek e ndalon kete, por, nderkohe, ky shtet e tejkalon shume here Agimin e Arte duke i mbushur raftet e rajoneve te policise me dokumenta homogjenesh te paqene.
    Keto dokumenta, ne baze te parimit qe historine e bejne dokumentat dhe jo llafet, qe ndryshe do te thote SHKRIMI dhe jo FJALA, do te perdoren nga historianet e ardhshem, te mos themi edhe te tashem; e do t’i tundin aq fort, sa s’do te kete zot t’u dali perpara. Ke gje te shkruar -do te thone. Llafet s’pine uje. Njelloj si sot: ç’gjuhe eshte gjuha shqipe mo?! as 500 vjet gjuhe! gjuhe eshte greqishtja, 3000 vjeçare. A thua se gjuha eshte shkrim para se te jete gjuhe.A thua se jane e njejta gje.
    Keshtu, pwr fatalitet, kjo gjuha jone e re, e shkruar fare pak shekuj me pare, çuditerisht ka nje fjale kryeveper: fjalen SHKRIM. Ku brenda saj, pa SH-në, uleret rrenja e saj KRIM ( dhe ketu jam i vetedishem qe kam dale nga kufijte shkencor te gjuhesise, madje e di qe i kam dhene shkak komenteve te specialisteve; komente qe gjithnje me pelqejne edhe kur s’me pelqejne. Une vete kam bindjen qe kjo fjale eshte nje onomatope e paster; dhe per kete qe them, e sigurte qe do te pesoj mbi shpine perdhambullima te shumta).
    Ketu , ne dukje, kam dale edhe nga tema, por besoj se jam brenda temes, ose po kthehem ne teme dhe them se: ky nuk eshte problem Agimartesh, por Qeveritaresh. Dhe krimi i shkrimit te se pavertetave nuk duhet t’i kaloje ashtu si me pavemendje vemendjes se autores, qe duket e talentuar, shkruan bukur dhe pavaresisht ketyre qe thashe, bashkohem me te plotesisht ne frymen pozitiviste te idese qe perçon.
    Nderkohe jam akoma i emocionuar nga fjalet e aktorit minoritar Laert Vasili, qe besoj te gjithe i kane ndjekur keto dite ne TV. Kenget greke buçasin lokaleve te Tiranes e ne Greqi perfundon ne burg me kenge shqiptare.

    1. “Po,e vertete, shteti grek e ndalon kete, por, nderkohe, ky shtet e tejkalon shume here Agimin e Arte duke i mbushur raftet e rajoneve te policise me dokumenta homogjenesh te paqene.”

      Aleks i vlersoj emocionet e tua, por nga fryma e nderhyrjeve te sotme kam pershtypjen se autoren e shkrimit po e merr si perfaqesuese te qeverise greke prane PTF-se. Intimiteti i shkrimit eshte fort larg komenteve qe po i behen.

      1. Mire e ke ti Lyss, por une po pertoj ta lexoj dhe nje here shkrimin qe te gjej se veç intimitetit qe thua ti, aty ka dhe forma pergjithsimi, qe te krijojne pershtypje te kundert me ate qe te pershtyp ty.

  5. “Ditët e njeriut zgjasin sa jeta e fijes së barit, porsi lulja e fushës, ashtu ka për t’u shpërbërë” (Psalm i Davidit 102). Gjithë ç’mbetet pas është emri, punët, veprat. Në qofshin të mira e të lavdërueshme, siç ka emrin shtërgjyshja Evdhoksi, njeriu mbahet mend gjatë për mirë, në të kundërt, harrohet a mbahet mend për keq. Kombe? Raca? Fe? Shpikje për të kaluar kohën, që s’duhen marrë kurrë seriozisht. Jo për cinizëm, por se nuk dimë t’i çmojmë, janë si ca ushta të gjata në duar xhuxhmaxhuxhësh, që s’dinë t’i vringëllijnë, dhe vrasin njëri-tjetrin. Luftërat s’i bëjnë as kombet, as racat. I bëjnë turmat, që nuk janë shquar kurrë për punë të mençura e të mira, veç për budallallëqe a, ca më keq, për krime. Prandaj dhe gjykimi duhet të shkojë mbi individin, jo mbi cilin komb, racë, fe supozohet se përfaqëson. Jeta dhe vepra e virtytshme e individit kurrë s’i shkon a priori meritë kombësisë që i kanë shënuar në ID, sikundër jeta dhe vepra e pavirtytshme e tij nuk është e metë e asaj kombësie, madje, mund të jenë krejtësisht të kundërta me stereotipin që shoqëron kombësinë. Vetëm gjyshja dhe gjyshi, ata janë gjithmonë të mirë.

    1. Jeta dhe vepra e virtytshme e individit kurrë s’i shkon a priori meritë kombësisë që i kanë shënuar në ID, sikundër jeta dhe vepra e pavirtytshme e tij nuk është e metë e asaj kombësie…

      Fjalë floriri.

      1. Po merita individuale e Skenderbeut (neqoftese ka pasur, se ishte nje cope feudali i komanduar nga turmat shqiptare qe luftonin kunder turmave turke) kujt i perket, gjyshes se vet?

    2. ”Kombe? Raca? Fe? Shpikje për të kaluar kohën, që s’duhen marrë kurrë seriozisht. ”

      Zanafilla 11.7 thote keshtu

      – Ejani, pra, të zbresim e t’ua pështjellojmë këtu gjuhën e tyre, që të mos mund të merren vesh njëri me tjetrin”.

      Konteksti eshte i Kulles se Babelit. Ideja eshte qe njeriu ka nje ”hubris” te jashtezakonshem, keshtu qe duhet te mos merren vesh me njeri-tjetrin, ne menyre qe te mos e kultivojne hubris-in.

      Pra per Biblen ekzistenca e diversitetit eshte nje menyre per te shpetuar njeriun nga mekati me i rende prej 7 mekateve madhore/kapitale, hubris apo ”superbia”.
      Ne kete perspektive te krishtere diversiteti gjuhesor, qe ne Zanafille paraqitet edhe si etnik (njemend qenkan nje popull) ose i lidhur ngushte me çfare quajme komb perben padyshim nje menyre qe Zoti i ofroi njeriut ose njerezimit, qe te ridimensionoje unitetin ne favor te diversitetit, sa here qe individi, shteti apo kombi fillon e merr perpjete kot.
      Ketu kemi edhe ciklin e perjetshem te ngritjes dhe renies se Perandorive multietnike apo te individeve shume te pasur ise shume te zgjuar.

      Zoti nuk eliminoi popullin, sepse ndarja gjuhesore prodhoi logjikisht po aq popuj, por eliminoi hubris-in duke e sjelle njeriun me kembet ne toke.

      1 Mbarë toka kishte vetëm një gjuhë dhe fjalët e njëjta. 2 Kur u çuan prej lindjes, gjetën një fushë në dheun e Senaarit dhe aty ngulën banimin. 3 I thanë njëri‑tjetrit:

      “Ejani të presim tulla dhe t’i pjekim në zjarr”.

      Tullat i përdorën në vend të gurëve e bitumin në vend të llaçit.

      4 Dhe thanë: “Ejani ta ngrehim për vete një qytet dhe pirg, maja e së cilës do të prekë qiellin. T’ia rrisim vetes zërin që të mos shpërndahemi faqes së dheut”.

      5 Zoti zbriti përmbi tokë për të parë qytetin dhe pirgun që e ndërtuan njerëzit. 6 Zoti tha: “Njëmend qenkan një popull dhe paskan vetëm një gjuhë! Ky është fillimi i veprimtarisë së tyre dhe tani e tutje nuk do ta kenë vështirë të kryejnë gjithçka të synojnë. 7 Ejani, pra, të zbresim e t’ua pështjellojmë këtu gjuhën e tyre, që të mos mund të merren vesh njëri me tjetrin”. 8 Prej andej Zoti i shpërndau nga ai vend mbi sipërfaqen e mbarë tokës dhe ata pushuan së ndërtuari qytetin.

      9 Prandaj edhe quhet Babel, sepse aty u pështjellua gjuha e mbarë tokës dhe prej andej Zoti i shpërndau mbi faqen e dheut.

        1. Rrezikon me pak se ne nje zone te trafikuar metropoli, biles edhe stresi eshte me i shendetshem se eshte stres evolutiv..

      2. Hyllin, tani, meqe u fute ketu, te takon te na shpjegosh perse Zoti flet ne shumes: Ne; ejani; te zbresim; etj. Besoj se eshte esenciale kjo.
        Dhe a e gjen ti te krishtere “prespektiven e diversitetit te gjuhes…” qe pershkruhet ne Zanafille?
        Mbase do te duhet te kujtosh se Krishti fliste per unifikim, njejtesi, etj, pra per te kunderten e asaj qe lexojme ne zanafille. Ai madje dhe kohen e fshin fare: “Kur Abrahami ishte, une jam”

        1. Mateu 22:21
          Atëherë Jezusi u tha:

          “Jepini, pra, Qezarit çka i përket Qezarit e Hyjit çka i përket Hyjit.”

          Gjoni 18:36
          Jezusi u përgjigj:

          “Mbretëria ime nuk është e kësaj bote. Po të ishte Mbretëria ime e kësaj bote, ushtarët e mi do të kishin luftuar që të mos u bija në dorë judenjve. Porse, Mbretëria ime nuk është prej këndej.”

          Pra duket qarte, qe ne çeshtjet tokesore Krishti njeh legjitimitetin e diversitetit te strukturar pas Babelit dhe nuk mund te ishte aspak ndryshe.
          Ne fakt nderhyrja hyjnore ne çeshtjen e diversitetit gjuhesor dhe etnik fillon e mbaron me ate te Babelit, duke qene se suksesi i nderhyrjes ishte i qarte, vendimtar dhe perfundimtar.

          Ceshtja e shumesit nuk eshte ndonje gje e rendesishme, referenca mund te jete fare mire per kryeengjejt, te cilet kane qene gjithnje prane Tij.
          Prania e vete Zotit ne kete ngjarje, pra mosdelegimi i kryerjes se punes tek kryeengjejt, sikunder ndodhte rendom, deshmon per rendesine qe Ai i jepte diversitetit gjuhesor dhe etnik.

        2. Do t’ju lutesha që të mos e vazhdonit më këtë linjë: nuk është vendi për të sqaruar, dhe as për t’u sqaruar, se përse Zoti flet në shumës. Këto diskutime duhen bërë gjetiu – ka forume të specializuara, ku do të ndiheni në elementin tuaj. Por jo te Peizazhet. Tema e shkrimit më lart është tjetër dhe le t’i përmbahemi, për respekt edhe të autores që e solli.

  6. Probabiliteti eshte qe minoritaret te jene autoktone, njesoj si ne Dropull si ne Himare, dmth shqiptare/arber te asimiluar ne greke nga Kisha. Fenomeni i asimilimit shtrihet edhe me lart ne zonen e Nartes/Zvernecit, nga te dhenat historike duket te kete pasur ishuj te tille edhe me lart ne Shqiperi, por u asimiluan ne shqiptare ose u rikthyen ne te tille.
    Sigurisht qe ka edhe prova historike per bujq greke te ardhur ne Dropull, por keta do te kene qene pak, shumica kane qene shqiptare te asimiluar.

    Nacionalistet greke thone se shqiptaret e jugut jane greke te asimiluar ne shqiptare, dmth autoktone por me logjiken anasjelltas.

    Sido qe te rrotullohet kjo çeshtje popullata eshte autoktone, si shqiptare si greke, ka ngelur vetem te gjendet se kush asimiloi cilin.
    Ne pjesen greke, popullata nuk eshte autoktone pasi ne shumicen e saj ka ardhur nga Azia e vogel, pas shkembimit te popullsive greko-turke te vitit 1923. Praktikisht u çuan shqiptare myslymane ne Turqi dhe u sollen greke nga Anadolli.

    Mberritja ne konkluzionin se popullata eshte autoktone, por e asimiluar nga Tjetri eshte e rendesishme ne kthimin e konfliktit nga ekzistencial ne kulturor, sepse asnjera nga palet nuk deshiron ta vrase e spastroje etnikisht tjetren, do vetem ta asimiloje, diçka sipas modelit freng.

    Me serbet nuk jemi ende ne kete faze te civilizuar te konfliktit, sigurisht qe pjeset me ekstremiste greke e shqiptare nuk jane ende tek kjo faze, por te dhenat historike jane me teper ne drejtim te asimilimit sesa zhvendosjes se popullsive.
    Raca greke pertej Pindit dhe Artes, me perjashtim te arvanitasve dhe vlleheve eshte mesdhetare, kurse shqiptaret, arvanitasit ende te paster (nese kane mbetur te tille) dhe vllehet jane te races dinarike, nderkohe qe te ardhurit ne Epir nga Azia e vogel jane te races armenide, sikunder jane pothuaj te gjithe ne Turqi.

    Eshte e qarte qe minoritaret dhe himariotet, si te races dinarike nuk mund te jene te ardhur nga Greqia keto shekujt e fundit , perndryshe do te ishin te races mesdhetare greke ( raca antike mesdhetare ne Shqiperi eshte e dinaricizuar).

    Pas dyndjeve sllave, jo vetem ne Epir qe s’ngeli me grek, por edhe ne Greqi deri ne fund te Peloponezit, ngelen pak greke ne disa zona bregdetare te zoteruara nga Bizanti. Gjithe popullata u sllavizua dhe pati nje rigreqizim ne shekujt 9 e vijim kur Bizanti rimori ne kontroll Greqine. Ne fakt, sllave ne Peloponez permenden deri ne shekuj 12-13.

    Pra, helenizmi ne Epir eshte faze greqizimi e popullatave pas ripushtimit nga Bizanti, ashtu sikunder ne gjithe Greqine kontinentale. Ne Epir s’pati vetem sllave apo te sllavizuar, si ne pjesen tjeter te Greqise, por edhe shqiptare e vllehe.
    Deri ne 1923, Epiri ka qene kryesisht vlleh nga Janina ne Pind, qe eshte zone malore, pak e populluar dhe kryesisht shqiptar nga Janina ne bregdet.

    Interpretime te tjera te historise ka plot, por te dhenat pas dyndjes sllave jane keto dhe padyshim qe helenizmi eshte fakt kulturor asimilimi ne greke te popullatave ekzistuese.

  8. Jam dakord me shkrimin tuaj e nderuar, por fjalet e deshmia e L. Vasilit kumbojne me forte .

    1. E keni fjalen per ate qe arrestuan ne Athine se kendonte labce me tre shoke nga Vlora?

  9. Hajde gjeje ti pastaj se pse gjithe figurat qe dhurojne molle te kuqe, qe nga bibla e deri tek Borebardha e tehu jane gra, dhe pse vetem puthja e nje Princi te bukur i sjell ne derexhe. Popuj populiste.

      1. Bah, kush ka fuqi te ndreqe gjithe te marret e kesaj bote. Sic i thote nje plak i urte te birit te 1Q84 i Murakamit: “Po nuk e kuptove pa ta shpjeguar, nuk do ta kuptosh edhe po te ta shpjegoj”. Fjale te arta.

  11. Ka dy gjera qe nuk shkojne bashte ne kete shkrim dhe komentet qe e shoqerojne (jo vetem ne kete shkrim, por edhe ne te ngjashem qe trajtojne te njejten teme): nje intimitet i caktuar i nje kontesti te caktuar i nje personi dhe individi, dhe nje koncept ose disa koncepte metafizike ose universale ne nje nivel tjeter sIç i takon publikes (ne kete rast kombetares). Ta do mendja qe te kete ferkime dhe shkendija. Ne kete menyre mund te shkruhen vetem tekste artistike, por ne asnje menyre nuk mund te shkruhen tekste logjike per nje situate absurde. Per nje situate absurde mund te thuhen vetem absurditete, gje qe nuk eshte pa vlere, ka vlere si deshmi e situates.

    1. Për të mos krijuar përshtypjen – natyrisht të pabazuar nëmos të gabuar – se ty, psikopat, të ka vënë njeri të gjesh “gjërat që nuk shkojnë” në shkrimet që botohen te Peizazhet, ndoshta duhet ta nisësh komentin duke vënë në dukje se ÇFARË SHKON në shkrim, çfarë të tërhoqi, çfarë të bëri që ta çosh deri në fund. Tek e fundit, sa kohë që ti nuk paguan për të hyrë këtu, autorja të ka DHURUAR diçka të vetën, të cilën ti e ke pranuar në momentin që ke lexuar shkrimin. Nuk po kërkoj gjë që ta falënderosh (ka disa që e bëjnë, por nuk je nga ai brumë); ama të paktën ndihmoje lexuesin që të mos dyshojë se nuk je në mirëbesim. Këtë ta them si moderator i diskutimit.

      1. Çfare nuk shkon ne shkrim, nuk eshte shkrimi ne vetvete, qe mu me duket i mire si stil (aq me teper si stil femre qe kam nje admirim te veçante), eshte ideja ne mode gjasme demokratike qe konsideron idene e kombit te tejkaluar dhe kriminale, meqe e tille ka qene eksperienca e luftrave botetrore, hitler, shok enver, dhe o burra te lavderojme individin. Keto dalin qarte ne komente. Qarte i thençin, sepse siç ndodh normal ne ide te rrema, ne fakt eshte nje rremuje e vertete. Po ve ne dukje vetem nje ide te hatashme, ke nje koment me lart qe e ke aprovuar edhe ti, i cili nuk mjaftohet te levdoje individin, por shkon te gjeje merita edhe tek tribuja, tek gjyshja e individit. Le te shkoje pak me tutje, tek stergjyshja, e pse jo tek sterstergjyshja derisa te arrije tek mamaja e Skerderbeut, e cike me te deri tek Eva. E ndihmon Hyllin per kete, si njohes i mire i Bibles.

        Mendoj se ty, dhe shume lavderues te individualizmit demokratik, duhet te jete kjo qe nuk shkon ne komentim tim. Nese gjen gje qe nuk shkon ne komentim tim, bujrum e diskutojme demokratikisht. Eshte i ftuar kushdo te diskutoje, pa problem.

        Nuk luftohej Hitleri me Deshmues te Jehovait, kane vdek njerez per hir te atdheut te tyre ne menyre qe sot te shkruheshin shkrime te mire si stil.

        1. Pershendetje @psikopat
          Ne fakt kur dikush shkruan nje shkrim, normalisht qe nuk do e pelqejne te gjithe. Madje as vete shkruesi, nuk e di nese i pelqen ajo cka shkruan. Nuk e dime se per ke shkruajme, per ate qe do i pelqeje rreshtat apo per ate qe s’do na i pelqeje. Eshte kaq individual procesi i te shkruarit, kaq emotiv dhe subjektiv.
          Kur nisa te shkruaj kete shkrim e nisa ne fillim si rrefim, pastaj vetvetiu mori nje trajte tjeter. Nuk po pretendoj qe po shkruaj dicka te madhe apo dicka qe se ka thene dikush tjeter me pare. Thjesht nje lloj kendveshtrimi, per te treguar qe gjerat nuk jane aq te thjeshta sa duken. Nese ty te duket normale qe nje gazetare t’i drejtoje nje pyetje per nje lufte te mundshme nje 14-vjecareje, mua s’me duket aspak. Edhe gjyshi im qe permendet ne kete histori, nuk e dinte me pare qe do rekrutohej e pastaj do dezertonte duke u fshehur per gati nje vit. Ne terma hipotetike, mund te supozojme shume gjera se si do vepronim. Por lufta eshte e tmerrshme dhe aspak heroike, mjere atyre qe u bie ne koke. Ndaj dhe ca gjera shkruhen me iluzionin qe do zbusin ndjenjat luftenxitese dhe klimen armiqesore. “Asgje te re nga fronti i Perendimit” eshte libri me i mire qe kam lexuar se c’eshte lufta

        2. “Njeriu eshte stili”.

          Kij parasysh se ta kam levduar stilin e shkrimit, dhe levdata ime eshte e sinqerte, nuk e bej si paradhenie hipokrite per te goditur me pas me lirisht dhe tinezisht. Aq me teper e kam levduar sepse vete besoj se paqja eshte destini perfundimtar i yne, qe armet do kthehen ne plugje, njesoj si besojne Deshmuesit e Jehovait.

          Por ngavash se akoma nuk kemi arritur aty ku duhet, nuk thuhet llafi i fundit ne fillim. Aq me teper nuk duhet folur ne menyre te pandergjegjeshme siç eshte shprehur nje koleg me lart qe luftrat i bejne turmat, kurse individet bejne shkence, art, kulture dhe komente ne blog. Turmat bejne luften kurse individi dezerton, shkon tek gruaja ne shtepi per te ngrene petulla, ose rri ne prapavije si magazinier nozullimesh duke lexuar Shvejkun ose “Asgje e re nga fronti i perendimit”.

          Por çfar ke shprehur ne shkrim, plus çfar eshte thene ne disa komente individualiste, eshte njera pikpamje per boten, per luftrat, per kombin. Ka edhe nje pikpamje tjeter, ne dukje e kundert, por ne fakt komplementare. Meqe ke permend Remarkun, mund te bej nje liste shkrimtaresh po aq te mire sa Remarku, te cileve nuk eshte se ju pelqen lufta, por kane nje tjeter qendrim: jena qe jena ne lufte, s’kemi òte bejme, por mbajme vendin si duhet, shterngojme dhembet se mund te perfitohet edhe nga situata te keqija, biles he per he ashtu si eshte kjo bote jallane, ndoshta perfitohet me teper se nga situata te mira. Ky lloj qendrimi mu me duket me real dhe me me vlere se e Remarkut, Anri Barbysit, Heminguejt (megjithse ky lu bukur me dy porta, hem knej, e hem anej) etj, dhe shume “më” te tjera. Ky lloj qendrimi kapercen eksperiencen e tmerrshme te luftes dhe te katapulton ne eksperience e paqes, e cila arrihet brenda vetes, para se te behet realitet i jashtem. Ndersa dezertuesit jane ankimtare, dmth te deshtuar.

          Paqja (e brendshme dhe e jashtmja) nuk fitohet qyl, çfardo qe ne fitojme vertet, e fitojme mbas sakrificash.

      2. Ardian, mbaje veten si burre ne kete lufte te tmerrshme qe po zhvillohet ketu midis kombetaristeve dhe individualisteve:

        “autorja të ka DHURUAR diçka të vetën, të cilën ti e ke pranuar në momentin që ke lexuar shkrimin. Nuk po kërkoj gjë që ta falënderosh (ka disa që e bëjnë, por nuk je nga ai brumë)”

        Fakt qe jam nga ai brume:

        https://peizazhe.com/2018/04/27/nje-pallat-social/#comment-36309

  12. Eleana me fal qe po te futem ne muhabet, po vertet me cuditi komenti yt i fundit. Me nje fjale ti po thua se nuk e di se cfare po shkruan se kjo eshte e pakontrolluar nga llogjika, por e lene e lire nga subkoshienca! Domethene qe ti pak a shume as nuk mban pergjegjesi per ato qe shkruan dhe rrjedhimisht as nuk pret qe te tjeret te reagojne karshi shkrimit tend te vendosur ne blog. Se vertet po na cudit dhe po na ben te rishikojme marredheniet tona me kete blog ku une mendoja se shkruajne njerez te pergjegjshem dhe te hapur per diskutime llogjike rreth problemeve qe ato trajtojne. Mbase dhe Vehbiu duhet te thote dicka pas kesaj per te statusin e ketij blogu qe njerezit mos humbasin kohe kot me perrenj psiqike qe prezantohen si artikuj profetike.

    1. Dy pyetje që kanë edhe s’kanë lidhje me shkrimin e mësipërm:

      1. A është e drejtë, apo hipokrizi e shpëlarë të merakosemi për ndjenjat e miqësisë mes popujve, kur qeveria e njërit prej tyre financon nga fondi sekret në dëm të interesave të tjetrit?

      2. Nëse 2000 grekë përgatiten që të marrin pjesë në varrimin e “levendit” nga Bularati që dha jetën për Vorio-Epirin, a nuk kanë të drejtë 220000 shqiptarë, t’i kërkojnë llogari qeverisë së tyre për mbjelljen e varrezave greke brenda territorit që stërgjyshët e tyre u kanë lënë?

      1. Per pyetjen e pare nje pergjigje ka dhene Mero Gelbaza, ku sipas tij eshte normale qe qeveria greke hedh fonde te tilla (ishte per korruptimin e gazetareve shqiptare), me arsyen me çarmatosese ne bote, sepse fondet per ate pune jane. Ne fakt ka edhe te drejte nga nje ane sepse eshte fakt historik qe qeverite greke e serbe kane korruptuar gazetare frengj gjate shekujve 19 e 20 sa jane shembuj, me fonde qe sot do te quheshin fonde lobingu.

        Per pyetjen e dyte pak a shume dihet qe per nje kategori te caktuar grekesh ai i lajthituri eshte kthyer ne martir te kauzes, ne fund te fundit pema e lirise, se kush e ka thene, duhet vaditur here pas here me gjakun e martireve a patrioteve.
        Une jam kurioz per Dulen, ka 25 vjet qe kercen si karkaleci nga nje qeveri ne tjetren, si nuk na tha qe minoriteti grek paska qene kaq i persekutuar nga ana e qeverive shqiptare.

        Varrezat greke mos i ngacmo se kane dhene jeten per Vorio-Epirin dhe thuaj shyqyr qe territori i Jugut eshte malor, se te ishte fushe ushtria italiane do ishte terhequr ne bregdet e do i gjenim varrezat e Vorio Epirit ne Durres.ose Kruje.

        1. Meqë do quheshin “fonde lobingu”, me interes do ishte të dihej specifikisht se çfarë mbështesin konkretisht këto fonde.

          Naivitetit çarmatosës të Meros, do t’i ofroja gjithashtu një përkufizim naiv:

          Lobbying is a practice performed by either individuals or organizations whereby public campaigns (which are legally registered with the government) are undertaken to pressure governments into specific public policy actions.

        2. Tani meqe jane fonde logjikisht mbrojne interesat e investitorit, ne kete rast te shteti grek.
          Duke qene fakt i mirenjohur qe shteti grek avancon interesat e njerezimit, se prandaj eshte krijuar, i bie qe te jene ne radhe te pare interesa filantropike.
          Ne radhe te dyte, meqenese shteti grek eshte shtet qe ben pjese ne Bashkimin Europian, logjikisht mbeshtet me keto fonde europianizimin e shqiptareve, i cili eshte nje hap me para drejt njerezillekut sesa te qenit thjesht shqiptar.
          Ne radhe te trete, e di edhe bufi qe shteti grek dallohet per mecenatizem shteteror, keshtu qe mbron dhe mbeshtet kulturen ne pergjithesi dhe artet e letersine boterore ne veçanti, ne menyre qe shqiptaret e pagdhendur te bejne nje hap vendimtar drejt humanizmit dhe iluminizmit.

          Ja pak a shume keto jane specifikat. Nuk jane ato qe mendojne keqdashesit e pagdhendur shqiptare, qe erresiren e kane ne tru dhe u duket gjithçka erresire, arsye per te cilen duhen frenuar dhe diskretituar.

      2. Përshëndetje Teuta,

        Nuk është fjala as për “drejtësi” e as për ”hipokrizi të shpëlarë”. Prurja e autores ishte një kontribut letrar, i cili në një botë civile siç është ky blog nuk mund të kategorizohet rigorozisht, ushtarakisht sipas një modeli të kapërcyer; atij luftarak siç kërkoni ju ta devijoni vëmendjen e lexuesit. Nevoja juaj për të gjykuar një prurje letrare si të “drejtë” apo “hipokrizi” është një qëndrim i kapërcyer që në fundvitet 80 të shekullit të shkuar dhe e vetmja sfidë intelektuale që gjej në pyetjen tuaj është, që ju nuk hezitoni që “hipokrizinë” të mos e lini vetëm por ta cilësoni edhe “të shpëlarë”. Sepse vërtetë, ta lësh “hipokrizinë pa i shtuar atributin “e shpëlarë” do të ishte një hipokrizi edhe më e shpëlarë.

        Pyetja juaj e dytë që prekte aspekte bashkëkohore të nekrofobisë dhe nekrofilisë në vijim të një diskutimi për një prurje letrare më la pothuajse pa mend e pa gojë, megjithëse jam ndoshta nga ata të paktit që i dha akoma një shans stafetës së 8-të “The Walking Dead”. Nuk dua t’ju shkurajoj por ndoshta e lëmë një shkrim të tillë t’i mbërrijë lexuesit pa e sjellë detyrimisht në ndonjë lloj relacioni me ciklet e rotacionit të hënave të Jupiterit.
        Sinqerisht.

        1. Pifto,

          Shkruani: “[…] e lëmë një shkrim të tillë t’i mbërrijë lexuesit pa e sjellë detyrimisht në ndonjë lloj relacioni me ciklet e rotacionit të hënave të Jupiterit.”

          Kjo hapësirë virtuale, nuk duket të ketë në fokus hapësirën ndërplanetare dhe shkrimi për të cilin po diskutojmë, nuk gjendet i integruar në ndonjë kapsulë kohore, por është servirur pikërisht në kohën kur diçka ka ndodhur në një fshat minoritar të Shqipërisë.

          Sot, bie fjala, Shqipëria do të vizitohet nga disa bashkëkombas të Eleanës, të cilët vijnë për t’iu bashkuar një ceremonie mortore, që me dritëhijet e shumta që e shoqërojnë, më e pakta, të bëjnë të ndihesh keq, si individ dhe si pjesë e së gjithës, kur kjo e fundit qartazi shfaqet si absurditet.

          Ndryshe nga ju dhe nga autorja e shkrimit, kujtdo vëzhguesi asnjanës dhe të baraslarguar nga palët, nuk do i dukej e jashtëkohëshme, apo jashtë logjikës “modeli luftarak” që përcillet qartë në pyetjen e gazetares, se me cilën palë do të ishte.

          Fakti që Greqia mban në fuqi ligjin e luftës me Shqipërinë, del e tepron për ta justifikuar plotësisht jo vetëm pyetjen e dikurshme të gazetares që përmend autorja, po edhe aktet ekstremiste, sot e gjithë ditën, të ndërhyrjes në punët e brendshme të vendit fqinj, me duar të zgjatura e llërë të përveshura, ose me sheqerka nën mëngë për ata/ato që i përdor si duart e veta.

          Kaq për modelin luftarak. Kurse atë paragrafin e fundit të komentit tuaj, kam sinqerisht nevojë ta përktheni nga shqipja në shqip, që ta kuptoj e t’ju përgjigjem.

    2. PF, kjo fjala “profetike” në komentin tuaj nuk e di pse më kujtoi titullin e një drame të përkthyer nga autorja e shkrimit: “Vdes siç vdes një vend”, të Dimitris Dimitriadis.

        1. E di Eleana, e di.

          As vetë s’e kuptova se pse e shkrova atë koment, që dikujt mund t’i pëlqej e dikujt jo. Ishte diçka si një përrua i nënvetëdijes që e solli në sipërfaqe, pothuaj i njëjti proces që herë pas here lind edhe shkrime si ky i juaji.

    3. Mua shkrimi më pëlqeu shumë. Sidomos perspektiva unike e Eleanës (dhe e minoritetit grek) në raport me shqiptarët dhe grekët, Shqipërinë dhe Greqinë. Po i kthehem edhe një herë asaj që tha Sokol Çunga: çfarë na bashkon është që jemi njerëz – të tjerat janë aksidente të rrugës. Dhe portreti i pwrvijuar pas shkrimit dhe prej shkrimit mua më duket shumë njerëzor. Të tjerë mund ta lexojnë ndryshe. Mund të kenë eksperienca të tjera. I ftoj që t’i ndajnë me ne. Ta zgjerojnë temën ose ta çojnë më tej – por pa marrë përsipër rolin tepër antipatik të anëtarit të jurisë, që “gjykon”. Asnjë prej jush (prej nesh) nuk ka këtu autoritetin për të gjykuar. Por ka, natyrisht, autoritetin me pashë për të kundërshtuar dhe sjellë eksperiencën e vet dhe të gjyshes së vet. Ky është edhe thelbi i asaj që duam të bëjmë me “Peizazhe të fjalës”. Mbase nuk e arrijmë dot, mbase nuk e kemi arritur akoma, por këtë duam.

      1. Nuk po e kuptoj. Kur thua gjykuar nenkupton qe nuk mund te marrim fuqine ligjore te nje trupi gjyqesor, apo qe s’kemi aftesi gjykimi. Se me duket se ketu po dalim tek teorite postmoderniste te paaftesise per te vendosur nje sistem te respektueshem vlerash, mbi te cilat te ngreme nje debat qe te pakten te kete nje vlere minimale intelektuale, per te paguar qofte edhe vetem kohen e personave te ingranuar ne te.

        1. Te ky koment, ti shpreh një gjykim për komentin tim – që është pjesë e diskutimit dhe unë s’kam fare problem me të. Por ka komente që shprehin gjykime të një lloji tjetër, ose nga pozita “superiore” ndaj shkrimit (jo doemos shkrimit më sipër, e kam në përgjithësi). Komente të tipit: “nuk ke thënë gjë të re”, ose “kush të paguan”. Këto të dytat mua si moderator dhe si administrator i faqes nuk më pëlqejnë dhe përpiqem t’i dekurajoj, me metodën “fali Zot se nuk dinë ç’po bëjnë”. Por kam edhe mjete të tjera në dispozicion – p.sh. fshirjen e komentit ose vendosjen në moderim ose ndalimin e kujt nuk ha pykë. Unë kam një koncept shumë specifik se si duhet moderuar kjo hapësirë dhe nuk i detyrohem askujt asnjë shpjegim. Askush nuk vjen këtu me zor, askush nuk mbahet këtu me zor; i vetmi zotim imi ndaj mysafirëve dhe komentuesve është që t’i mbroj nga fyerjet live, me aq sa kam mundësi. Peizazhet ka dymbëdhjetë e kusur vjet që vazhdon kështu, në kuptimin që formula i ka kaluar disa prova tashmë. Dhe gjithsesi, numri i atyre që komentojnë për kënaqësinë e tyre dhe të kolegëve është i papërfillshëm, në krahasim me numrin e atyre që lexojnë. Shpresoj, PF, që ta kuptosh se ku dua të dal. Provoje si dhe sa të duash, gjerë dhe gjatë, që një shkrim nuk bën; por mos i thuaj tjetrit “shkrimi yt nuk bën”. Kështu e mendoj unë, të paktën.

      2. Nuk eshte pune autoriteti per te gjykuar, kete lloj autoriteti te veçante e kane prokuroret, te cilet e kane se ashtu ja do zanati. Per ta marre kete autoritet, zhvillohet nje ceremoni e veçante. Nuk me duket se ndonje ketu e ka kete lloj autoriteti.

        Ne jemi njerez, dhe nje gje nga kryesoret qe na bashkon, eshte aftesia e jone per te gjykuar objektivisht situatat, perndryshe do ishim kafshe individualiste, se kush qefin e vet.

        Per te mos u fut ne me te thella, qe struktura psikologjike e njerziut, eshte paragjykimi. Me fjalet te tjera natyra e njeriut eshte aksiomatike, dhe per kete arsye rrjedhoje eshte nje pjese e shpreses qe njerzorja do fitoje.

    4. PF komenti juaj eshte shume fyes dhe kjo eshte dhe asyeja pse po ju pergjigjem. Meqe perdoret shprehjen “shkrime profetike” po ju kujtoj shprehjen “Askush nuk eshte profet ne vendin e tij”. Ju ngaterroni humorin krijues me delirin tuaj prej komentuesi superior dhe fodull. Do e respektoja me shume mendimin tuaj, do kishte me shume rendesi e seriozitet, nese thonit qe nuk me pelqen shkrimi se nuk i pergjigjet pritshmerive te mia, sesa te merreni me perronj psiqike e te shikoni te fantaksur. Une kam shume vite qe shkruaj te Peizazhet. Eshte e drejta e menaxhuesit dhe autorit te Peizazheve te Fjales te vendose se cilat shkrime i shkojne per shtat revistes se tij. Ju thjesht mos i lexoni shkrimet qe mbajne emrin tim

      1. Elana, ti mund te fyesh sa te duash, se kjo eshte e drejta jote njerezore, po pyetjes time nuk iu pergjigje bile kalove ne ofendime pa lidhje me temen sic do kishte thene Ardiani. Megjithate une prape do t’i lexoj dhe komentoj (kur te kem kohe) shkrimet qe do sjellesh ketu apo ne ndonje hapesire tjeter publike ku une lexoj. Ta them kete qe te jesh e pergatitur dhe qe po s’te pelqeu ky fakt, sot e tutje shkrimet e tua mbaji ne sirtar ose lexojua vetem miqve qe te vijne ne shtepi per ndonje kafe. Tung.

  13. Nese shkrimi synon te ftohe koket e nxehta, qe nuk i kane njohur “first hand” llahtarite e luftes (me ndermenden rrefimet se si turmat “me gezim shkonin ne pune” ne prag te Luftes se 1-re Boterore, ndersa kur ktheheshin prej saj pastaj, tjeter muhabet), kjo sigurisht eshte per t’u përshendetur. Por e keqja e shkrimeve te tilla “polikisht korrekte” eshte se duan te ruajne asnjanesine, “baraslargesine” dhe perdorin nje kandar farmacisti. Une per vete mundohem te jem asnjanes aq sa mundem, te mos me terheqe kerraba nga vetja, per aq sa di te pakten, e megjithese mund te mos di gjithcka, jam i sigurt se ne kete historine Shqiperi-Greqi, mekatare shume me e madhe eshte Greqia, ne mos populli, shteti grek po. Ceshtja came eshte me e spikatura, por jo e vetmja.

    1. @Artan
      Gjithe shkrimet kane nje fokus. Fokusi ne kete rast nuk ishte as ceshtja came dhe as Greqia per se. Nuk jeni lodhur duke degjuar vazhdimisht per greke raciste, nacionaliste, shoviniste, kriminele, etj, etj qe vrasin e presin. “E keqja e vogel” e shqiptareve, ngjan me ate te keqen qe analizon Hanna Arendt, qe mesohesh aq shume me te, sa s’shikon asnje te keqe ne te (vetem te të tjeret). Nese s’doni te beheni si greket, mundohuni mos t’i ngjani atyre, filli ndares eshte shume i holle

      1. Eleana, çfar mendon per teorine qe greket jane shqiptare ortodokse qe kane ngaterruar terminologjine fetare me terminologjine nacionaliste? Me fjale te tjera qe filli ndares as qe nuk ekziston, jemi i njejti popull. Biles çfare i njejti popull, jemi i teri i njejti fill ndares!

        2. Ndoshta nuk e ka kuptuar edhe Eleana, gje qe me intereson me teper: nuk e intervistoj, kam bere nje pyetje retorike dhe humoristike, qe e ka vetepergjigjen brenda, edhe me teper se pergjigjen ka idene tende qe nje duhet te shohim turinin tone, ne nje kuptim shume me te gjere se kombetar ose politik, dmth fetar. Pra ne nje zone ku laiket nuk hane pyke ideologjikisht. Neqoftese e bejne parjen e turinit te vet, e kane ide te vjedhur nga kundeshtari.

      2. Eleana, une nuk u ankova pse autorja nuk permend ceshjen came a nuk e vuri ne fokus, thjesht e solla si shembull te krahasimit qe behej ne shkrim – nuk e di a ishte ne fokus a jo, po m’u duk se zinte pjesen me te madhe – mes Greqise se Agimit te Arte pa harta Vorio Epiri (une kam jetuar ne Greqi ca muaj dhe kam pare harta Vorio Epiri e Maqedonie, po nejse) dhe Shqiperise ku hartat Autochtonos na u shpaloskan kudo. Nese fokusi i shkrimit eshte kujdesi qe duhet bere qe “qimja” e shqiptareve te mos behet sa “trau” i grekeve, prape kjo eshte ne rastin me te mire paranoje e ne rastin me te keq perpjekje per te hequr vemendjen nga te paberat e grekeve, qe te kufizohem ketu e te mos fus serbet. Shqiptaret jane te shperndare kashte e koqe (ne kuptimin kokerr, se mos ma merr njeri per fjale te piste), ne Mal te Zi po asimilohen, ne Maqedoni po islamizohen, ne Kosove po krijojne identitetin kosovar, ndersa ata 2 milione qe kane mbetur ne Shqiperi nuk dine as te bejne shtet jo, dhe kane nje klase politike qe korruptuar e te zvetenuar ne kulm, esatpashiste, qe madje nuk ka nevoje as per parate e grekut te tradhtoje vendin. Sic e ke kapur diku ne shkrim, i ashtuquajturi nacionalizem i shqiptareve eshte folklorik e nuk ka gjasa te jete ndryshe edhe sikur te doje, ndersa i fqinjeve e ka treguar veten se c’ka qene ne gjendje te beje, i ka cuar shqiptaret ne prag te shfarosjes.
        Ka dhe kam shume gjera per te thene, po kam frike frike mos jam jashte fokusit dhe grij kot.

        1. Shkrimi i Eleanës i drejtohet lexuesit shqip, që me shumë gjasë është edhe i kombit shqiptar. T’i sqarosh lexuesit shqip nacionalizmin grek më duket formë propagande bajate (vallë të ketë ndonjë hajvan që t’i kërkojë Eleanës minoritare një mea culpa?). Nacionalizmi grek dhe efektet e tij anësore u duhen sqaruar grekëve, të cilët shpesh dhe zakonisht lexojnë greqisht. Për ne që lexojmë shqipen, muhabeti për nacionalizmin shqiptar ka më shumë vlerë. Të thuash “ne shqiptarët s’i kemi bërë kujt keq” është argument i dobët: nuk kemi bërë keq “nacionalisht”, sepse kemi qenë vrima e fundit e kavallit. Nëse ne analizojmë seriozisht nacionalizmin tonë, grekët të tyrin dhe serbët të tyrin, gjërat mund të fillojnë të lëvizin për mirë. Sa për minoritetin grek, ky është i kapur mes dy nacionalizmave – atij grek dhe atij shqiptar, por do të ishte absurde që t’i kërkohej llogari për krimet që kanë kryer segmente të caktuara të politikës dhe të shtetit grek ndaj popullsive shqiptare në të kaluarën. Parimi i tit-for-tat ka vlerën e vet në politikë, por jo i zbatuar në mënyrë kaq të trashë. Kujtoj edhe se shqiptarët e dalë nga Perandoria Osmane, para një shekulli, nuk kanë qenë kështu – madje ndienin një lloj përgjegjësie edhe morale, ndaj Tjetrit brenda territorit të shtetit shqiptar, përfshi këtu edhe pakicat etnike dhe fetare. Ky farë nacionalizmi katundar, që ka ngritur kokën tani dhe me të cilin po na duhet të merremi e të bëjmë llogaritë, është importim ballkanik dylekësh.

  14. Ardian te kuptoj plotesisht ne qendrimin tend per mbrojtjen e nje linje te blogut dhe vleresoj punen tende ne vite per t’i sjelle gjerat ketu ku jane. Dhe verejtjet seriozisht kjo, mi merr vetem si nje perpjekje per mire, jo thjesht sabotim ndaj dikujt qe ka bere dicka te pakten. E vetmja gje qe sidoqofte besoj eshte e vetkuptueshme eshte qe personat mbajne pergjegjesi llogjike per shkrimet e tyre, dhe pranojne nje kritike llogjike te shkrimit te tyre si ne mesazh, ashtu edhe ne forme e permbajtje. Per shkrimet kjo. Po nese pastaj dikush vjen me vargjet:
    Ja ku vjen Silvana
    Ma e bukur se hana…
    ketu domosdo qe s’hyn dot ne diskutim per bukurine e Silvanes. Kaq kisha, thjesht duke u perpjekur te jap nje kontribut civil, e duke shpresuar qe nuk jam gabim.

    1. PF, ne shkrimet e pozicionuar ne politike nuk ka kuptim te kerkosh prej tyre logjike, aq me teper qe nuk ka logjike aty ku fillimisht i takon te kete. Pastaj logjika reflektohet edhe ne politike.

  15. Përshëndetje Elena,
    urime për shkrimin aq të freskët, të sinqertë dhe të drejtpërdrejtë. Në fakt shkrimet e mira në shqip nga autorë të pakicave kombëtare nuk janë të zakonshme për literaturën shqiptare, madje ato pothuajse mungojnë fare dhe në një farë mënyrë prurja jote është e një rëndësie të shumëfishtë. Në gjuhë të tjera të mëdha dhe me përvoja shkëmbimesh kulturore midis kombeve kryesore dhe pakicave të kombëtare përreth tyre lexuesi e di ta vlerësojë këtë perspektivë të vetëparjes nga brenda, por edhe nga një prizëm tjetër. I pari që më bie ndër mend është Italo Svevo, që për të njëjtat arsye mediokre kombtariste u prit më këmbët e para nga kritika italiane; madje i sikterisur në harresë do të kishte mbetur, sikur të mos e kishte ngritur aty ku duhej të qëndronte francez dhe kritika frënge. Sidoqoftë. Unë shkrimin tënd e rilexova pas reaksioneve që pati këtu në blog duke e zhvendosur temën tënde diku në Luginën e Preshëvës dhe duke i shkëmbyer grekët më shqiptarë dhe shqiptarët me serbë. Kam përshtypjen që shumëkush i cili mbeti herën e parë i pakënaqur, herën dyti do t’i ishte bërë mishi mornica. Faleminderit edhe një herë dhe uroj të të lexoj përsëri këtu.

  16. Nuk e kuptoj pse ketu duhet ta fillosh cdo postim me “Une nuk …”, por ja qe nuk kam rruge tjeter. Une nuk kerkova as sqarim per ndonje nacionalizem, as ndonje mea culpa nga autorja e minoritaret ne pergjithesi. Pse shkrimi iu drejtoka shqiptareve, atehere duhet te jete i njeanshem, aq me teper kur synon te beje perqasje e krahasime. I ashtuquajturi nacionalizem shqiptar nuk mund te shihet i ndare nga nacionalizmi i fqinjve. Do kisha deshire edhe une, sic e kam degjuar nga disa te tjere, te kishim fqinj danezet e suedezet, po ja qe na kane rene per pjese greket e serbet, qe jane kail te te shuajne si race. Per me teper qe shqiptaret mund t’i akuzosh per shume gjera, se kane shume te meta, po per nacionalizem nuk i akuzon dot. Shqiptaret ekzistojne me shume si vullnet i te tjereve, i Austrise dje e deri diku i Italise, madje edhe sot nuk eshte shume ndryshe. Shqiptaret mund t’i akuzosh per shume gjera, se kane plot te meta, por vetem per nacionalizem nuk i akuzon, qofte edhe nga dogma internacionaliste e kozmopolite. Te kishin ndopak nacionalizem shqiptaret, nuk e kishin lene vendin ne ate derexhe, fundin e kavallit. Askush nuk e di cfare quhet nacionalizem e ku ndryshon nga memedhetaria, pervecse qe nacionalizmi sot eshte dicka “e keqe” dhe memedhetaria “e mire”, po kur vjen fjala te shqiptaret hendeku mes ketyre do nocioneve ngushtohet shume.
    Sa per ceshtjen e minoritetit grek, une e kuptoj, sepse edhe une jam minoritet fetar, nuk ma quajne gjyshen Evdhoksi, po ma quajne Polikseni, jam edhe une “homogjen” e “vorioepiriots”, madje po te me shohesh nga kendveshtrimi i cave, myslimaneve te themi, kaurr=grek. Kam punuar ca kohe ne Greqi une, bashke me dy minoritare. Sa kisha shkuar e nuk dija greqisht. Me thoshin te beja ndonje gje e kur nuk kuptoja, ishin kail (me pelqeka ta perdor kete fjale turke) ta benin vete ate gje, ne vend qe te me flisnin shqip. Sigurisht i quaja bukeshkale e majmune me veten time, po tani me vone ua kuptoja hallin, fundja ishim “in the same boat”, “hyzmeqar te greku”. Po kjo nuk do te thote se une nuk mund te ve re qe pakicat ne Shqiperi trajtohen me mire se ne Greqi e se shqiptaret nuk na qenkan si para nje shekulli. Cfare u paskan bere shqiptaret pakicave keshtu. Mos valle e debuan pakicen greke kur u perzune camet. Nje pike ku gabon autorja eshte kur e sheh boten pak si me idealizem e menjanon ndersjelltesine ne marredheniet mes kombeve e shteteve. Sigurisht, per shembull, pse Greqia duhet t’i trajtoje mire emigrantet shqiptare nese pakica greke nuk trajtohet mire ne Shqiperi? Apo per hir te parimit biblik, po me re ne njeren faqe, te kthej edhe tjetren, madje me fut edhe nje shqelm bytheve. Por qe t’i kthehemi realitetit, edhe per trajtimin e pakices, po te shikoje Bularatin, ku u vra ai pakicetari “per flamur”, aty vetem po te vriteshe per flamurin shqiptar, se vetem flamuj greke shihje.
    Edhe nje gje te fundit per pakicat, disi pa lidhje, por jo krejtesisht. Njihet “sindroma e skajorit”, qe eshte shume e rrezikshme, po te kujtosh cka bere Napoleoni qe nuk ishte francez, Stalini qe nuk ishte rus dhe Hitleri qe nuk ishte gjerman. Pakicetaret si puna e atij Kaciasit mund te behen te rrezikshem per te provuar qe jane “me katolike se papa”.

    1. Cilat pakica ne Greqi, se gerku nuk njeh pakica. Revista e njohur frenge Ethnologue vleresonte ne vitin 1989 se shqiptaret ortodokse ne provincen greke te Epirit iahin rreth 40 mije. Jane camet ortodokse ose me mire ata qe kane mbetur pa u asimiluar prej cameve ortodokse. Prandaj i nderuar kur degjon pordhe me rigon reeth grekeve dhe ahqiptareve thjesht mbyll hundet e vazhdo rrugen. Eleana nui e ka idene se per cfare flet dhe ne keto raste mund edhe te thuhet fali i Zot se s’dine per cfare flasin.

      1. E di qe nuk i njeh pakicat, por e kisha fjalen per te huajin, per tjetrin.

        1. Aha ok, po ky eshte nje bga dallimet qe duhej panxjerre me mire, se te ishte Eleana came ortodokse ne Greqi nuk do kishte te drejta fare. Nuk po futem ketu te krahasimi mes arberesheve qe Italia i njeh si komunitet gjuhesor dhe u lejon kultivimin e shqipes dhe tabelat rrugore ne shqip dhe arvanitasve te Greqise te cilet skane asnje te drejte te ngjashme. Ne vend qe shteti shqiptar dhe inteligencia shqiptate te merrej me ceshtjet e cameve ortidokse dhe arvanitasve shkon e zhbrekoset para grekut te cdo lloji e niveli.

  17. Leri, mos i permend keto, se tema e shkrimit na qenka nacionalizmi i rrezikshem shqiptar, shkelja brutale e te drejtave te pakicave ne Shqiperi, gjenocidi dhe masakrat qe kane bere shqiptaret ndaj pakicave.

    1. Pa harruar edhe konceptin orwellian te psikokrimit, ne kete rast psikokrimin shqiptaromadh qe ka karakterizuar shqiptaret keto 100 vjetet e fundit dhe qe eshte problemi madhor me te cilin duhet te perballet shoqeria shqiptare. Per kete semundje mund te keshillohet edhe nje vaksine orwelliane, te cilen alkimistet shqipfoles jane duke pergatitur.

      1. Vaksina eshte gati. Heqim Isa Boletinin me kobure dhe veme Liljana Kondakciun me mikrofon dhe ja ku u zgjidh kjo pune. Ah po dhe nje te fundit. Luften Nacional- Clirimtare ku u vrane 28.000 shqiptare per atdhe ta quajme Intercional-Clirimtare, qe mos leme koqen e namit si raciste dhe nacionaliste ne faqet nderkombetare te twiterit e facebookut. Per hair na qofte.

        1. Dmth thua se jemi gati per Revolucionin Kulturor 2.0 per zhdukjen e mbeturinave mikroshqiptareze dhe bestytnive shqiptaromadhe, ku mesa po shoh nga propozimet forcat progresiste do te presin mustaqet e Ises dhe mjekren e Cerçizit me gersheret e fabrikuara ne uzinen moderne ” Celiku i Karshise” nen moton ”te rruaj e te qeth se e ke greth”. Nuk e di nese nje skulpture nudo e Skenderbeut ne sheshin Skenderbej do te kishte impaktin e duhur artistik per ripermasimin e simbolit, qe te jete i pershtatshem per shekullin e 21-te apo me mire nje skulpture e Fredi Merkurit ne stilin Glam ?

  18. Une nuk e di tamam sa gati jemi, po sidoqofte jam i mendimit se me revolucionin liberalo-çnacionalist as nuk duhet te nxitohemi, por as nuk duhet te mbetemi ne vend.

    1. Une them me modesti se vendi ynë ka një rini të arsimuar, heroike dhe revolucionare, që frymëzohet nga parimet liberal-globaliste dhe internacionalizimi iluminist. Me gjtihë fitoret e arritura revolucioni duhet të çohet deri në fund, kjo është detyra jonë historike.

  19. E mprefet shpaten dhe nje here per situaten e kombit por cuditerisht nuk u shoh kaq te angazhuar ne hallet e tjera te kombit qe diskutohen cdo dite ketu tek Peizazhet, si edukimi, ekonomia, politika, Teatri, letersia, urbanizimi e tema te tjera pa fund. Por ndoshta me mire keshtu. Ka kush merret me punet e kombit. Ju rrini merruni me Eleanen e ferkoni barkun e kalit te Skenderbeut.

  20. Një pyetje kam për shumë këtu që përndryshe ua respektoj mendimin. Nuk ju duket se e keni drejtuar shigjetën në drejtimin e gabuar? Çfarë presim ne nga përfaqsuesit e minoriteteve? Që të jenë më nacionalist se qytetari i zakonshëm me etnicitet shqiptar? Apo që këto të jenë më nacionalist se shteti shqiptar?

    Personalisht e gjej shkrimin më sipër jo vetëm të balancuar, por shumë informues për gjëndjen e papjekurisë së nacionalizmit, shtetformimit, dhe stofit social midis nesh.

    Ditë për ditë dëgjohen lajme se si politikanët tanë bëjnë marrveshje të fshehta me fqinjët (edhe me disa që e pakta mund të thuash që nuk na e duan të mirën) për territore, ekonomi, biznese etj. Dëgjojmë që na venë trarin në rrugën e kombit, apo e mbushin Sqipërinë më drogë. Dhe përsëri e pakta që mund të thuash për këto marrveshje dhe bëma është se janë kundër vullmetit të qytetarëve, përsa kohë që këto të fundit nuk pyeten, dhe xhepat nuk u mbushen. Ku është indinjata në këto raste? Kush politikan është dënuar nga vota e popullit, kush politikan ka përfunduar në burg?
    Pastaj, kush ka provuar të shkruaj këtu tek PF për cështjet ekonomike, për teatrin, për kulturën, dhe nuk ka marrë qoftë edhe një koment të vetëm nga ‘nacionalistët” me akuzën se je duke u marrë me politikë, që të të japin leksione për nevojën e shtetit të fortë, që të të thonë se je naiv? Pa provo të thuash që Shqipëria ka nevojë për një parti politike me prejardhje nga një lëvizje intelektuale si ajo e teatrit dhe popullore si ajo e Kukësit, që përfaqson qytetarët dhe jo interest globaliste të Sorosit, dhe me patjetër që do dali ndonjë “nacionalist” të thonë që je qesharak, dhe idiot.

    Dhe për disa si Hyllin: ju lutem lërini ironitë me “internacinalizmi” dhe “revolucionin kulturor” për diku tjetër. Më duket se ju ngatërroni alergjinë që ka këtu tek PF për “mob mentality” me intelektualizmin fallco dhe të ashtëquajturin liberal-globalizmin. Hapini sytë se nuk janë e njëjta gjë. Shpreheni mendimin tuaj, por mos ngulni thumba në bothën e atyre që nuk kanë ndonjë interest ë ndryshëm nga i juaji. Është shumë ofenduese, sidomos po të mendosh që komentoni këtu në shkrime ditë për ditë.

    1. L.A.,

      Pritshmëritë nga minoritetet dihen, o së paku merren me mend. Jemi shumë afër dhe të pleksur në rrënjë që koha mund t’i ketë mbuluar, por jo aq sa t’i bëjmë dëm njëri-tjetrit kaq shumë.

      Çka nuk prisja nga një shkrim me autore nga minoritetit grek, po e rendis më poshtë:

      “Të gjitha vendet, që përfshijnë minoritete në trojet e tyre “etnike”, legjitimojnë ekzistencën e tyre kombëtare dhe shtetërore mbi konceptin e autoktonisë, dhe vetvetiu minoritetet, nuk përkojnë me konceptin e tyre të autoktonisë.”

      “Në vetëdijen kombëtare të një shqiptari, ngjan e natyrshme që shqiptarët që jetojnë në shtetet me të cilat kufizohet Shqipëria, të kenë qenë gjithmonë aty, ndërsa minoritetet që ndodhen në territorin shqiptar, të kenë ardhur në periudha të caktuara historike.”

      “Por nga ana tjetër, me transformimet post-komuniste në Shqipëri dhe luftën e Kosovës, u përforcua dhe retorika kombëtariste, ku minoritarët historikisht trajtohen si çifçinj të përjetshëm, ndërsa shqiptarët si latifondistë të përhershëm.”

      1. Teuta,

        Pritshmëritë nga minoritetet dihen, o së paku merren me mend.

        Jo nuk kanë se si të dihen po qe se nuk i lëmë të flasin, apo po qe se u kërkojmë të thonë vetëm ato që ne duam të dëgjojmë. Gënjejmë veten.

        Në marrdhënie me ata që bashkëjetojmë, po qe se nuk përpiqemi t’i kuptojmë nuk ka sesi t’i kemi punët në vijë. Nacionalizmi Ballkanik nuk është se renditet në krye të listës së nacionalizmave më racionalë në botë. Po ashtu ajo që bëjnë fqinjët me minoritet Shqiptare nuk është dhe as duhet të jetë opsion për ne, as edhe të jetë metri me të cilët i masim ata që bashkëjetojmë. (Gjithmonë sikur të supozonim se do kishim edhe arrwn edhe shkopin në dorë – edhe fuqinë ekonomike, edhe politike, edhe atë ushtarake. (Flash News: We have none!)

        Nëse duam që ata të jenë luaial dhe të ndihen edhe pjesërisht shqiptar, ç’ka është e natyrshme, si fillim duhet të pyesim veten se çfarë i bën shqiptarët të mos ndihen shqiptar dhe të jenë luajal ndaj shtetit dhe vëndit të tyre? Speaking of nationalism: kur ishte hera e fundit që këmi dëgjuar nga politikanët shqiptar për planet e bashkimit me Kosovën? Po ashtu, pse ka Shqipëria dhe Kosova emigracionin më të lartë sikur të jetë ndonjë Guatemalë e Europës?

        Mos kanë gjë lidhje këto me mizerjen ekonomike që klasa politike gatuan dhe po na lë si faturë brezit tonë edhe atyre që do vijnë më pas?

        Kush nga ne që jetojmë jashtë pyet veten apo mendon seriozisht nëse mund të rrisë fëmijë në Shqipëri? Por si është që për Shqiptarët qënka e pranueshme të mos jenë luajalë me vendin e tyre, duke e justifikuar me mizerjen ekonomike dhe politike, por për ata që e kanë zemrën të ndarë më dysh nuk qënka?

        1. Tre paragrafët që kam cituar prej shkrimit më lart, nuk më duket se kanë lidhje me ekonominë e dobët, L.A.

          1. Teuta,

            Marrdhëniet e minoriteteve me vëndin ku ato jetojnë, në rastin kur ka një disnivel ekonomik, janë të ngjashme me dikë që është i martuar me një të varfër, por ka ka dashnor një të pasur. E kotë të thuash që stausi ligjor i kësaj marrdhënie nuk zgjat shumë.

            Pra, dua të them që marrdhëniet mes minoritetit dhe kombësive përkatëse, përvec se janë emocionale e kulturore, janë edhe ekonomike. Biles këto të fundit marrin përparësi. Nëse Shqiptarët duan të ruajnë stausin ligjor (a.k.a. martesën) me minoritetin grek, si rrugë të vetme kanë vetëm ndryshimin e statusit ekonomik dhe politik të vëndit të tyre. Të mbyllësh sytë ndaj realitetit dhe të bësh moral, është vetvrasje. E di që jemi të varfër, por krenarë. But at least let’s not be crazy.

            Disclaimer: Më falni për banalizimin, por nuk po gjej shëmbull më të mirë për tu shpjeguar. Dhe nëse ofendohet dikush po them që nuk kam qëllim të ofendoj askënd. As Hyllinin.

        2. O L.A ne s’duam te luajme asnje status ligjor me minoritetin grek sepse shqiptaret jane shumice si ne krahinen e Gjirokastres si ne te Sarandes, prandaj kush nuk do per arsye ekonomike aty e ka Greqine, Italine si gjithe shqiptaret qe ikin per arsye ekonomike.

          Ketu me duket po behen ca arsyetime qe burojne nga padija, aq me teper kur shqiptaret shumice kane qene edhe ne gjithe Camerine dhe ky kufi eshte nje padrejtesi e fatkeqesi jo per minoritetin grek, por per kombin shqiptar.

          Arsyetime kamikaze qe me te vertet te rrenqethin kur mendon se vijne nga shqiptare ose qe pretendojne te jene te tille.

          1. Hyllin,

            Meqënëse Shqiptarët e paskan të zgjidhur problemin me minoritetin, po çështjen e Çamërisë si e zgjidhim ne me këtë statusquo politike dhe ekonomike?

        3. Ate nuk e zgjidhim dot se Greqia ka mbeshtetjen e Evropit per te mos pranuar diskutimin e çeshtjes çame, ndersa Amerikes aq i ben per çeshtjen çame.

          Aty fajin fillestar e ka Italia fashiste, qe e sulmoi Greqine me forca te pakta dhe nuk investoi sa duhet ne infrastrukturen shqiptare ne menyre qe te bente te mundur levizjen e shpejte te divizioneve atje ku nevojiteshin. Si perfundim Greqine e sulmuan nazistet qe e gjeten rrugen hapur se ushtria greke ishte ketej, keshtu qe moren meritat per pushtimin e Greqise.

          Hitleri nuk pranoi qe Cameria te integrohej juridikisht ne Mbreterine e Shqiperise, sikunder pjesa me e madhe e Kosoves dhe Lugina e Pollogut ne Maqedoni, sepse kjo do te ishte kalim territori ne juridiksionin italian, pasi Mbreteria e Shqiperise kishte si sovran mbretin e Italise.

          Kjo paaftesi italiane solli mosinternacionalizmin e Camerise, ndryshe nga Kosova, e cila u internacionalizua, meqenese ne rregullimin e pasluftes, aleatet rane dakort te rishikonin aty ku ishte mundesia korrigjime kufijsh.
          Ne baze te kesaj marreveshje, BS-ja mori Rutenine qe banohej nga shumice ukrahinase po gjendej ne Cekosllovaki, kurse Bullgaria ruajti Dobruxhen e Jugut, qe ia dha Hitleri.

          Nqs Cameria do te ishte juridikisht pjese e Mbreterise se Shqiperise, do te internacionalizohej si Kosova dhe me siguri qe greket nuk do i kishin spastruar dot etnikisht çamet myslymane.

          Por italianet jane me te miret ne bote per pizza e makarona, kurse per lufte nuk para ia thone, fut edhe dezertimin absurd te reparteve shqiptare nga fronti italo-grek dhe ja ku greku gjeti shesh dhe beri pershesh.

      2. Diskutimet e komentuesve me njëri-tjetrin natyrisht që ndihmojnë për ta zbërthyer shkrimin në raport me realitetin, por unë besoj se autorja mund të ndihmojë duke shpjeguar më qartë se çfarë ka patur parasysh kur shkruan:

        1. “Të gjitha vendet, që përfshijnë minoritete në trojet e tyre “etnike”, legjitimojnë ekzistencën e tyre kombëtare dhe shtetërore mbi konceptin e autoktonisë, dhe vetvetiu minoritetet, nuk përkojnë me konceptin e tyre të autoktonisë.”

        – Minoritetit grek është popullsi autoktone? Pra fshatrat minoritarë janë tokë greke e përfshirë gabimisht brenda kufirit shqiptar?

        2. “Në vetëdijen kombëtare të një shqiptari, ngjan e natyrshme që shqiptarët që jetojnë në shtetet me të cilat kufizohet Shqipëria, të kenë qenë gjithmonë aty, ndërsa minoritetet që ndodhen në territorin shqiptar, të kenë ardhur në periudha të caktuara historike.”

        – Në dijeninë tuaj, cili do ishte versioni më i natyrshëm për kohën e mbërritjes së shqiptarëve, apo grekëve në këto zona?

        3. “Por nga ana tjetër, me transformimet post-komuniste në Shqipëri dhe luftën e Kosovës, u përforcua dhe retorika kombëtariste, ku minoritarët historikisht trajtohen si çifçinj të përjetshëm, ndërsa shqiptarët si latifondistë të përhershëm.”

        – Ju lutem, nëse mundeni, jepni ndonjë shembull ku mbështeteni për të arritur në pohimin se minoritarët grek trajtohen si çifçinj nga shqiptarët.

    2. L.A shahet huqi, jo njeriu, thote nje shprehje e urte popullore. Jo per gje por nqs personalizon atehere shan njeriun, pra edhe e fyen e mund te presesh ne nje medium tjeter, psh kafene, ndonje shishe nga koka.
      Nuk shava njeri se nuk permenda kend, batuta per huqin revolucionar ishin.

      1. Kur përmend shishen në kokë, me siguri duhet ta kesh fjalën për vyrtytin e trimërisë që fshihet pas pseudonimit Hyllin.

        1. Jo, per reagimet e pergjithshme qe ndodhin ne kafenete shqiptare. Ne shqipot ngaqe jemi te vetedijshem per kete shahemi shume pak ne realitet dhe shume teper neper mediume virtuale si forume, blogje, gazeta etj. Une nuk shaj kend, se shaj huqin, jo njeriun. Por ketu po dalim nga tema.

  21. “Sado e çuditshme që të tingëllojë, në periudha të caktuara gjatë viteve ‘2000 në Tiranë, ndodhte që të më pyesnin persona të rastësishëm, përse flisja greqisht me kushërirën time dhe, që duhet të respektoja gjuhën e vendit.”-Eleana Zhako.

    Fenomen i vertete por jeteshkurter. Besoj se autoria e di qe vitet 2000 ishin vite te ekspansionit grek ne Shiperi por edhe ne rajon. Po e shpjegoj. Ngjarjet e 1997 ishin akoma afer, kur Greqia sillte ndermend edhe nje nderhyrje ne Shqiperine e jugut. Ne vitet 2000 Greqia kishte kembengulur dhe marre nje visto nga BE-ja qe te ekspansionohej ekonimikisht ne vendet e Ballkanit. Madje mesa kujtoj investimet e BE-se ne keto vende do te kalonin nepermjet Greqise (firmave greke). Kesaj panorame i shtoheshin edhe katundaret shqiptare qe kishin emigruar ne Greqi dhe flisnin greqisht me njeri-tjetrin ne mes te Tiranes, ashtu kot per snobizem katundar qe u dukej vetja te kulturuar se kishin mesuar greqisht. Ne kete kontekst ku nuk dallohej mire kush ishte greku qe e kishte te legjitimuar te fliste greqisht e kush ishte shqiptari snob qe flise greqisht pa arsye, t’i thoje tjetrit pse flet greqisht eshte dicka irrituese por e kuptueshme. Nuk ka krahasim me Greqine qe e mbuluar nga paret e BE-se gelonte nga emigrantet multigjuhesor dhe multietnike.
    Sidoqofte ky ka qene nje fenomen shume jeteshkurter ne Shqiperi dhe sjellja e tij ne artikull me kthjelloi se cfare ishte ajo ndjesia qe nuk shkonte me te. Pavaresisht se e gjej artikullin interesant, vej re nje deshire per vendosjen me shenjes se barazimit me cdo kusht ndermjet dy nacionalizmave. Dhe ky eshte nje tipar i perbashket i te gjithe artikujve qe vijne nga pjestaret e minoritetit grek. Tipar tjeter eshte edhe se ata i bien nga Kina per te thene dicka dhe te mbysin ne pergjithesime e relativizime. Ja psh, ne rastin konkret une besoj se shtysa ka qene vrasja e atij qyqarit ne Bularat. Por qe nuk permendet fare ne artikull. Tani une si lexues kam nje pyetje legjitime. Per rastin ne fjale a mund te flitet e diskutohet apo do i biem nga Kina!

  22. Nuk u shpëton Shqiptarëve as qimja në sytë e Eleanës, por s’ua ndien fare për traun e Edi Ramës.

    Ja edhe një tjetër globalist dhe internacionalist sylesh që na tregon se nuk ka të huaj, miq apo armiq, që mund t’ua zbusin kurrizin shqiptarëve më shumë se kryetari i vet “kuq-e-zi”. Kemi ngelur në mëshirë të “globalistëve” se gazetarët safi shqiptarë janë të zënë me madhësinë e honorareve që duhet të marrin nga Greqia. Por edhe për këta e ka fajin qimja në sytë e Eleanës.

    Ta gëzojmë reformën në drjtësi. Po bëjmë Shtet, jo shaka.

    1. Ti qenke robi me i politizuar ketu. Ke tema te tjera per Ramen. Apo te djeg dhenia e detit grekut falas nga Saliu e Luli, pa marre honorar fare.

      1. Artan,

        Nuk e mohoj që jam i politizuar. Veçse nuk jam militant që ka si argument të vetëm reductio ad Saliu.

    2. Parashikimi i motit për reformën tonë në drejtësi ka kohë që është shfaqur aty ku s’pritej, tek Jimmi Fallon!
      Po meqë fundi i historive nuk duhet treguar që në fillim, është parë e arsyeshme që videoja të zhduket nga qarkullimi (versioni antikonspirativ e shpjegon zhdukjen me praninë aty të mëkatarit Spacey).

      https://laughingsquid.com/kevin-spacey-jimmy-fallon-play-mad-lib-theater/

      E megjithatë, nëse ka diçka për të cilën do të duhej të jepnin sqarime këta të tanët, është pse vallë u darkodësuan për ngritjen e varrezave greke në Shqipëri, për të përkujtuar të rënët në një luftë që s’ka fare lidhje me ne?

  23. Ore kot tani, po kisha dhe nje pyetje te fundit se u beme dhe jaq vjet ne emigracion dhe mbase dhe i kemi harruar ca gjera. Bashkeshorti ne relacion me gruan quhet “yt shoq” , “im shoq” etj, apo “dhender”. Se me sa di une “dhender” te therret vjehrri me vjehrren apo krushqia, po s’mund te jesh dhenderri i gruas tende!

  24. Incidenti në Bularat e ka helmuar shumë atmosferën siç duket edhe nga ky diskutim. Por nuk ka lidhje vrasja e një personi të përfshirë në konflikt të armatosur kundër policisë me marrëdhëniet shqiptaro-greke dhe qëndrimin ndaj pakicës greke. Pavarësisht se atë vrasje e shfrytëzuan ekstremistët në Greqi, për qëllimet e tyre.
    Autorja e shkrimit Eleana Zhako është aktive në diskutimet për marrëdhëniet kulturore mes dy vendeve (në Facebook) por këto diskutime shpesh kontaminohen nga nacionalistët dhe ekstremistët. Ajo detyrohet t’u përgjigjet atyre dhe, në debat e sipër, të akumulojë pasione dhe ide. Shkrimi më lart duket i ndikuar nga këto pasione dhe ide. Në kuptimin që Eleana atje debaton me disa kundërshtarë imagjinarë nacionalistë ekstremistë.
    Dhe çfarë ndodh: ajo u drejtohet idealisht këtyre zombive dhe, si me komandë, zombit vijnë i shfaqen te komentet – si AKisti Hyllini, partia nacionaliste e të cilit mori në zgjedhjet ku u paraqit 0.004 vota. Këta llafazanët e këtushëm nuk kanë madje lidhje as me nacionalizmin shqiptar: i sfidoj të më thonë çfarë kanë bërë këta në të mirë të kombit tonë. Për dijeni: Eleana Zhako, si operatore kulturore, i ka shërbyer kulturës shqiptare sot më shumë se një ushtri me Hyllinë dhe PF-ra.
    Me siguri nesër Eleana do t’u kërkojë edhe qarqeve politike në Greqi, me aq sa mundet dhe kur t’i jepet rasti, që shteti i sotëm grek t’i trajtojë minoritetet përkatëse ashtu siç ajo, Eleana, beson se duhet t’i trajtojë shteti shqiptar minoritetet (si ai grek) në Shqipëri. Statusi dhe profili i saj e bëjnë personin ideal për këtë lloj mediacioni. Ne që na dhimset Shqipëria dhe shqiptarët kemi nevojë për ndërmjetës si Eleana.

    1. Personalisht o MizaZot me duhet ta pranoj haptazi se ende nuk kam bere gje deri tani. Po me siguri qe me aq sa mundem dhe kur te me jepet rasti, do e bej edhe une ndonje gje

  25. Te me ndjeni por ka 90+ komente kjo teme. Me kujton nje kohe te “arte” tek Peizazhet kur hapsira e komenteve kishte po aq prurje interesante sa vete shkrimi ne krye. Kjo mund te thuhej deri dje maksimumi. Mendoj se e kemi ezauruar kete te teme me cka kishim dhe tani po i biem nje kali te ngordhur. Ne keni kohe te lire kaloni andej nga arkivat per pak ajrim.

    Mos me detyroni ti mbyll komentet. Cic mic beni diku tjeter.

    1. Hapa arkivat e, siç e prisja, nuk gjeta ndonje gje me teper. Beteja midis idividualisteve dhe nacionalisteve eshte nje variant i betejes politike majte-djathte. S’ka asgje te re ky muhabet, e as mund te kete me kete stil, vetem degradim me tej mund te kete.

      Kisha ne pune nje dropullit qe ngrefej me Greqine dhe kulturen helene, ne proporcion me afrimin e demokracise, se Greqia keshtu, dhe Greqia ashtu, Tregjedianet greke, filozofet greke, shkrimtaret moderne greke, greketet kane çliruar Prometeun e lidhur, i kane dhene demokraci botes.

      u hapen kufijte e shkoi ne Greqi. E takova mbas nje viti, i kishte hik entuziazmi helen. I thashe me ironi:

      – Jeni ure midis dy popujve, apo jo?

      U pergjegj me cinizem:

      -Po, po, jemi ure, e siper nesh kalojne te gjithe, shkelin te gjithe!

  26. Ndjeshmeria, kur trajtohen tema te tilla, eshte shume e madhe, prandaj, ata qe jane kritike ndaj teprimeve ne keto raste, duhet te jene pak me te durueshem se zakonisht.
    Megjithese nacionalizmin e gjen ne te dyja palet, mendoj qe nuk eshte e drejte te vihet shenje barazimi mes nacionalizmit grek dhe atij shqiptar. E kjo per vete faktin e thjeshte, qe ne Shqiperi nuk ka parti ekstremiste. Ne Greqi ka, dhe me nje peshe te konsiderueshme ne politiken greke. Nuk mund te vihet shenje barazimi, gjithashtu, mes reagimeve nacionaliste ne niveleve te larta politike, intelektuale, mediatike nga pala greke, dhe reagimeve nacionaliste te anonimeve tek forumet ne internet ,nga ana shqiptare. Nuk eshte e drejte.
    Kam verejtur qe nacionalizmi tek shqiptaret eshte nje sport pa bereqet. Eshte krejt e kunderta nga c’perflitet. Kozmopolitizmi eshte sporti me fitimprures nder shqiptare. Shume prej tyre ia kane pare hajrin ketij sporti. Ata qe konsiderohen rendom si partneret tane, madje edhe me te respektueshmit nder to per ne, nderkohe qe i konsiderojne si shume te rrezikshme nacionalizmat ne Ballkan, nacionalizmin tek shqiptaret e shohin ca si shume me te rrezikshem se tek te tjeret.
    Ishte njehere nje parti shqiptare qe konsiderohej si ekstremiste, AK-ja e Spahiut. U shua qe ne gjeneze, megjithese nuk se i mungoi edhe nje mbeshtetje e konsiderueshme ne popull. Partneret tane te nderuar paten therritur shume here kreret e ketij formacioni politik, per sqarime, keshillime, verejtje dhe ne ndonje rast, edhe per terheqje veshi. Kjo u kombinua edhe me qendrimet dhe goditjet e ashpra te kozmopoliteve shqiptare. Keshtu, aventura e pare politike e nacionalizmit shqiptar, perfundoi ne menyren me te palavdishme dhe turperuese per te. Dhe te mendosh, qe AK-ja , ne krahasim me, bie fjala, nje pati fashiste si Agimin e Arte grek, mund te konsiderohej nje parti demokratike.
    Duke pershendetur autoren e shkrimit, megjithate do te doja te me pranonte nje verejtje dashamirese nga ana ime: nuk ka asnje “variant shqiptar” , ku minoriteti grek te cilesohet si ” nje pakice njerezish zhurmemedhenje dhe mosmirenjohes”! Nuk ka , absolutisht! Perkundrazi, per minoritetin grek ne Shqiperi ka respekt dhe dashamiresi.
    Eshte gjynah te thuash te kunderten.

    1. Kot po pyes, sa per sport, si mendon a ka ndonje arsye perse nuk ngjit nacionalizmi ekstrem nder shqiptar? Çfar na dallon nga fqinjet?

      Po te kesh ndonje arsye banale, si psh arsye interesi me mire mos e thuaj fare, se i di keto lloj arsyesh qe zakonisht i kane ata qe nuk njohin gje tjeter perveç interesit, e prandaj perdorin kete lloj kodi shpjegimi, per me teper per te denigruar gjyshet dhe stergjyshet e tyre.

      Po deshen mund te pergjigjen edhe te tjere.

      1. Ndoshta ngaqë “nacionalizmi ekstrem” kërkon një lloj organizimi social dhe moral që ne shqiptarët si shoqëri nuk e arrijmë dot (po e them me shumë rezervë këtë “ne shqiptarët”, sepse vetë veta e parë shumës këtu është problematike). Ose ende nuk e kemi arritur dot.

      2. Ka disa arsye. E para, dhe me fisnikja, e ka rrenjen tek platforma kombetariste e eterve themelues te kombit tone. Kombetarizmi i rilindasve tane ishte me te vertete fisnik, dhe me kete rast perbuz cdolloj arsyetimi snob, se ishte i tille per shkak se ishin te shtrenguar nga rrethanat; qe, perndryshe, po sipas ketij arsyetimi pervers, shqiptaret do te ishin po aq shoviniste sa fqinjet e tyre, ne mos me keq ( por, ja qe nuk e paskeshin patur kete mundesi!). E them kete, sepse, jo pak nga intelektualet tane kozmopolite me ndikim shume te madh ne opinionin publik, ne mos e thencin troc, aludojne shpesh per nje gje te tille.
        Arsyen tjeter, po kaq te rendesishme, e thashe ne komentin me lart; ajo ka te beje me alergjine e shtuar, ne krahasim me nacionalizmat e fqinjeve, qe partneret tane perendimore kane ndaj nacionalizmit shqiptar. Kjo frike ndaj nacionalizmit shqiptar ( duke lene menjane arsyet e mirefillta te interesave politike dhe gjeopolitike pergjate koherave, te cilat jane ato me te vertetat) besoj se e ka shpjegimin e vet tek nje paragjykim i madh historik ndaj shqiptareve, si nje popull shume i prapambetur ne krahasim me fqinjet.
        Nje gazetar britanik, gjate luftrave ballkanike, ne kohen kur diskutohej se cdo te behej me Kosoven, pas largimit te otomaneve, shkruante pak a shume keshtu: nese territori i Kosoves , ku ka shume vendbanime serbe, do te mbetej nen kontrollin e shqiptareve, frika e nje keqtrajtimi te madh ndaj serbeve eshte shume reale, per shkak te nivelit te ulet te zhvillimi te shqiptareve; ne rastin e kundert, per shkak te nivelit te larte te zhvillimit te shoqerise serbe, nuk duhej patur nje frike e tille…
        Se pse minoriteti serb ne Kosove, dhe ai grek ne Shqiperi, gezojne sot te drejta te tilla qe nuk i ka asnje minoritet tjeter ne Ballkan, pervec te tjerash, shpjegohet edhe me kete paragjykim te ngulitur thelle tek nderkombetaret.
        Besoj se eshte e njejta mendesi, ne thelb, edhe sot e kesaj dite, sado e rafinuar te na paraqitet ajo.
        Greqia eshte nje vend shume me i zhvilluar , ne te gjitha aspektet, nga Shqiperia, prandaj edhe nacionalizmi grek eshte me i pranueshem se ai shqiptar.
        Megjithe deshmine e tmerrshme te luftes ne Kosove, kjo logjike, per veremin tone, vlen edhe ne raportet me nacionalizmin serb; se me ato maqedonas e malazez, posepo.
        Keshtu, kur te arrijme nivelin zhvillimor te Greqise, apo edhe te ndonje vendi te mirefillte europian, edhe shqiptaret me ne fund mund te kene mundesine t’i gezohen ekstremizmit te tyre, pa frikesuar kaq shume partneret tane!

        1. Sot një nga televizionet jepte “live” varrimin e Kacifës në Bularat. E pashë një pjesë shkarazi. Vend i humbur, njerëz me të njëjtat fytyra si kudo, ca priftërinj që binin në sy nga veshjet, shumë flamuj grekë. Nëna ime, goxha e shtyrë në moshë, po e ndiqte me vëmendje të madhe. Nga varrimi nuk kuptohej asgjë, përveçse që ishte varrim; por flamujt binin në sy. Dhe sidomos, binin në sy disa tekste që silleshin te një ekran i vogël sipër të madhit, dhe që u referoheshin – me gjasë – parullave të hedhura në varrim: “Greqi, na udhëhiq”, ose “Gjak, gjak shqiptari” ose diçka për gazetarët që janë vrasës a nuk di çfarë. Këto parulla e shqetësuan nënën time, e cila filloi të shfaqë qëndrime nacionaliste, duke turfulluar për “grekët” dhe duke u ankuar (“ç’janë gjithë këta flamuj grekë” dhe “nuk sheh asnjë flamur shqiptar për bé”). E njëjta nënë që e ka kaluar fëmijërinë në Gjirokastër dhe që, para dy ditësh, më tregonte se sa mirë shkonin, si familje, me grekët e minoritetit dhe si stërgjyshja e saj e donte më shumë një miken e saj, “kakon”, se të motrën. Kontakti i saj me grekët e minoritetit në fëmijëri kish qenë i drejtpërdrejtë; ndërsa tani ishte futur në mes media, e cila i jepte ato që donte media që t’i jepte. Këshillën time, që të mos u besonte lajmeve sepse kanë një axhendë, e shpërfilli menjëherë: “kujt t’i besoj atëherë,” më tha. Jam pothuajse i sigurt se po të kish parë nënën e viktimës duke qarë, do të ish bërë menjëherë sentimentale (“pse nuk ia çojnë trupin të shkretës”). Ndoshta kjo histori a histeri e vogël, pa ndonjë domethënie kushedi çfarë, mund të ndihmojë sado pak për të kuptuar pse nacionalizmi tek ne nuk i ka trajtat agresive që merr tek të tjerët. Edhe ngaqë media dhe tekstet e shkruara, gjithë duke informuar në mënyrë impersonale, i homogjenizojnë reagimet individuale.

      3. Hajde mo, duke e percjelle perbuzjen e Imdatit do desha te them pikerisht se qe te mund te jesh komb nacionalist duhet te kesh cojones, qe ne nuk i kemi se jemi nje popull i vogel dhe pa ndonje rendesi ne tryezen e hesapeve boterore. Por ne kompensim te kesaj ne gjithmone kemi shfrytezuar “kozmpolitizmin” satelitor me ato qe i kane pasur. Pra mos harrojme mburrjet tona se kemi pasur 14 vezire e nje a dy kreyvizire ne vendin qe na vrau, preu e pushtoi per 500 vjet; mos harrojme edhe sa sundimtare te vegjel i dhame asaj Perandorie si Mehmet Pashai i Egjiptit apo Aliu qe ua ashtusi nenat grekeve sa i desh bitha. Mos harroni qe edhe shkalla e konvertimit shqiptar ne fene e pushtuesit ishte ne shifra 60-70%, fakt ky qe fqinjet tane si Serbia apo Greku (ku keto shifra ishin te pandjeshme apo zero) nuk na i falin kurre ndaj dhe vazhdojne te na shohin si delen e zeze ne Ballkan. Po te vazhdoni me tutje pastaj do shihni miqesirat e krushqirat me vendet me absurde si Italia fashiste, Rusia komuniste apo Kina tribotiste, nderkohe qe jugosllavi te themi e dhjeu me Stalinin qe ne fillim dhe vazhdoi ne rrugen e vet i patundur, nderkohe qe greku nuk iu shkeput kurre Europes Perndimore, mbase edhe jo me zgjedhjen e vet. Nderkohe sa per mizorira, edhe ne kemi bere neper luftra aq sa kemi mundur, bile kacaket shqiptare kane pasur nam per kete. Mos harroni edhe te ashtuquajturin Kalvar serb neper tokat shqiptare, Batalionin nazist “Skenderbeu” ne Kosove apo qofte edhe te lexoni librin “Eleni” ku tregohet se si komunistet greke gjate luftes civile , i internonin armiqte e tyre megjithe familjet ne kapmet e perqendrimit komuniste te Enver Hoxhes. Pra dhe ne nuk eshte se nuk dime te kafshojme kur mundemi dhe ky padyshim qe eshte nje tregues ne mos pozitiv, te pakten nje tregues qe nuk eshte se e leme vehten te na therin si qingjat, pa e bere nje beteje deri ne fund alla Muji apo Halili.
        Nejse qe mos e bejme terkuze, ajo qe dua te them eshte se ne shqipot nuk jemi as me te mire e as me te keq se te tjeret, dhe sidomos…sidomos edhe njehere tjeter nuk jemi “rast i vecante”. Dhe le te vazhdojme te jemi te tille, as shenjtore as djaj, po si te na e doje koha dhe mbijetesa si komb.

        1. Divizioni SS Skenderbeu nuk ka bere asnje masaker mbi serbet, perdorej nga komanda naziste kunder partizaneve ne Kosove e Shqiperi. Lufta e Tiranes eshte bere kryesisht mes ketij divizioni dhe partizaneve, sepse ishte stacionuar ne Tirane per te mbrojtur prapavijat e terheqjes gjermane nga Greqia e Shqiperia drejt nje pozicioni mbrojtes ne Jugosllavi, pak a shume lumi Drina dhe Danubi, kufiri i vjeter austrohungarez, qe ishte ne Drina kufiri i Kroacise, ne Danub ai i Hungarise. Perndryshe masakra mbi serbet kane bere ate kohe kroatet e Ante Pavelicit sa jane shembur ne te vrare serbe. Kjo sa per kuriozitet.

        2. Edhe une them qe shqiptaret nuk jane as me te mire as me te keqinj se te tjeret. Por, problemi nuk eshte tek populli i thjeshte, por tek manipulimi qe i behet atij. Dhe, ketu dalim tek elitat, te cilat mund te jene te mira ose te keqija. Eterit e kombit tone ishin padyshim elita me fisnike , ne krahasim me ato te vendeve fqinje. Ishin elitat greke dhe serbe, per te permendur ato me te cilat kemi te bejme direkt, ne kohen e formimit te kombeve te tyre, qe kane hartuar programet famekeqe nacionaliste. Ketu e kane burimin gjithe masakrat , genocidi dhe spastrimi etnik. Nuk ka nje distancim, aq me pak nje denim te ketyre ideologjive, nga elitat e sotme respektive, cka e ben nacionalizmin e tyre akoma edhe sot e kesaj dite agresiv.
          Nje nder pikat e para te planit te veprimit te Lidhjes Shqiptare te Prizereni, eshte ajo e trajtimit te popullsise serbe sidomos. Ndalohej rreptesisht cdolloj keqtrajtimi ndaj civileve, vecanerisht femijeve femrave dhe pleqve, por edhe grabitjet plackitjet etj; cdo shkelje denohej rende. Eshte fakt i konstatuar gjeresisht nga shume gazetare te huaj te kohes, qe kur trupat e ushtrise shqiptare hyne ne Shkup, nuk pati as edhe nje dyqan te thyer, as edhe nje grabitje a plackitje. Dhe te mendosh qe ishin ne gjendje te mjeruar , sidomos nga uria…
          Nga ana tjeter, ka deshmi pafund, po nga te huajt, sesi ushtrite serbe, por edhe ato malazeze, na paskeshin pasur nje zakon te cuditshem: bashke me ushtrite e tyre merrnin edhe civile, madje gra me torba e thase ne shpine, per te plackitur ate c’kishin lene pas ushtaret e tyre, dhuna e te cileve ndaj civileve ishte nje norme e zakonshme.
          Te gjitha keto (ketu nuk perjashtoj edhe zakonin e lashte te fiseve sllave per plackitje dhe perdhunime, te vena re keto edhe nga shkrimtare te medhenj ruse madje), kane lidhje te drejperdrejte me eliat e mira dhe te keqija. Ishte elita sebo-malazeze, ajo qe kishte hartuar kete program sjelljeje ndaj shqiptareve, si menyren me efikase per te zgjeruar hapesiren e sundimit te tyre. Ishte elita shqiptare, ajo qe ia kishte bere te qarte ushtrise se saj, qe te mos vinin dore mbi civilet dhe te mos plackisnin. Perndryshe, s’besoj se ne rastin e Shkupit do te kishte mbetur ndonje dyqan pa plackitur.
          I ashtuquajturi kalvar serb ne Shqiperi, eshte thjeshte nje kalvar i nje ushtrie pushtuese. Ti me duket se nuk e di qe shqiptaret , jo vetem qe nuk jane pergejgjes per kete kalvar, por (mos te te duket e pabesueshme) edhe kane ndihmuar shume ushtare serbe ne kushtet e deshperimit. Eshte nje merite qe e njohin edhe vete serbet. Kalvari u shkaktua nga dimri i acarte.
          Divizionin SS Scanderbeg e krijuan nazistet, jo shqiptaret. Jo vetem qe shqiptaret e ketij te ashtuquajturi divizion nuk kane bere ndonje gje kushedi se cfare por, po te flasim nga pikepamja thjeshte ushtarake, e kane turperuar emrin e heroit tone; deshmite e oficereve naziste per kete jane shume te qarta dhe te mbushura perplot me tallje dhe perbuzje, sidomos per mefshtesine e trupave shqiptare.

    2. Ata qe konsiderohen rendom si partneret tane, madje edhe me te respektueshmit nder to per ne, nderkohe qe i konsiderojne si shume te rrezikshme nacionalizmat ne Ballkan, nacionalizmin tek shqiptaret e shohin ca si shume me te rrezikshem se tek te tjeret.

      Mendoj se ka një shpjegim për këtë, të cilin e ka prekur edhe Eleana. Nacionalizmi shqiptar nuk është i integruar në strukturat e shtetit komb, edhe në kuptimin më normal të fjalës. Sa për të marr një shembull, SHIKU-n, që nga experienca e vitetve nëntëdhjetë duket të perceptohet më shumë si instrument politik sesa i sigurisë kombëtare.

      Pra e thënë thjeshë nacionalizmi Shqiptar perceptohet sit ë jetë jashtë kontrollit.

      Ështe njësoj sikur ne që ecim rrugëve të New Yorkut dhe kemi më shumë frikë nga një lypsar në rrugë, sesa nga një ish-anëtar i krimit të organizuar të John Gottit që na qëllon të ulemi ndonjëherë edhe në kafe ne Staten island.

  27. Toleranca fetare dhe racore. Nacionalizmi ekstrem formesohet rreth fese ose racizmit. Greqia psh i ka ende prifterinjte nepunes civile dhe sot po lexoja qe i hoqi si te tille formalisht, por do vazhdoje t’i paguaje si te tille. Serbet nuk e konceptojne dot ekzistencen e nje serbi myslyman, menjehere e perjashtojne nga kombesia. Ne Perendim te njejtin rol ekstremizues e ka luajtur dhe e luan racizmi, jo ky qe mbahet si racizem i shqiptareve kur thone o jevg, se jevgun e marrin si sazexhinj neper dasma, nderkohe qe jevgu ne europe ska absolutisht asnje lloj funksioni, atje skane vesh per muzike. Racizmi ne Perendim eshte konkret, antropologjik, bashkekohes dhe ngjizes i modernes. Ne mund te bejme nacionalizem konservator te fokusuar tek ceshtja kombetare, kaq. Ak-ja ishte nacional liberale e mbytur ne globaliste qe thjesht donin te hiqnin Saliun se Rama po perceptohej i dobet. Vetem se martesa mes nacionalizmit dhe liberalizmit ka mbaruar qe ne 1914 dhe nacionalizmi prej atehere i ka drejtuar tyten e topit liberalizmit, ne cdo forme te mundshme qe eshte shfaqur dhe kudo ku eshte shfaqur. Me pak fjale o psikopat eshte 5 me hic ajo pune. Gjithsesi ka nje strukture nacionaliste te shtet kombi dhe kultura shqiptare, keshtu qe shqiptaret ne pergjithesi do reagojne deri diku fort per mbrojtjen e Shqiperise, liberal-globalizmi eshte thjesht biznesi i radhes pas komunizmit dhe do e mbrojne deri sa tu dale qari apo te mendojne se do u dale qari.

  28. Pergjigja e sakte eshte Adrian plus Hyllin.
    Adriani ka shpjeguar sakte dhe me pak fjale fenomenin, ndersa Hyllin ka shpjeguar noumenin, vetem se sipas stilit hyllinesk me 100 mije kalabizhda te panevojshme qe bejne te humbin esencen e intuitimit se tij (po gjene mire qe nuk ka linkuar sipas zakonit). Pergjigjet e Ardianit dhe Hyllinit jane krejt ne perputhje me besimin e tyre politik.

    Besime ne tre fe (biles kater) eshte bekimi potencial dhe njekohesisht mallkimi real i Shqiperise.

    Ka nje kriter shume evident dhe konkret per ta konstatuar kete, por fatkeqsisht kjo kerkon nje kod te veçante qe nuk eshte shume i njohur,l dhe une s’mund ta them pa dale si pune trapi. Sidoqofte kjo do behet e dukshme kur te arrihet konkretisht Fundi Historise, nese bota do ta arrije dot ate dite, dhe nese Shqiperia do ta arrje te jete akoma ne ate dite, dmth do te kete mundur te evitoje mallkimin.

    1. Keto sjane intuita, ekstremizimi i nacionalizmit ka ardhur kudo prej fese dhe racizmit, ne Perendim racizmi se feja kishte merdhifur, negjithese sot ka rikthim te fese ne funksion antimyslyman, ne Lindje paresisht feja, se popujt lindore vecanerisht ata ortodokse, nuk kane marre pjese aktive ne ngjizjen e racizmit te mirefillte qe lidhet me superioritetin e races antropologjike. Ducja u ekstremizua nen shembullin gjerman ne 1938, por ne Itali racizmi nuk ka pase depertuar shume. Ne Shqiperi e Kosove mund te krijohej nje ultranacionalizem islamik, si ai boshnjak, por te krishteret luajne rol frenues, perndryshe per shqiptaret, si eshte nje shprehje, ndoshta apokrife e Duces, racizmi eshte pune bjondesh.

      1. Oo hyll, po ruaj ca fisheke dhe per gjetiu. Ktheje koken se ka dhe shkrime te tjera. Psikopatin per muhabet e ke kudo. komentet tuaja mezi pres t’i lexoj dhe ketej matane.
        Ne fund te fundit, Helena, ne kete shkrim, nuk tha thagma qe oburraa t’i thurren te gjithe…
        Une vete qeshe i pari qe hapa komentet kritike ne kete shkrim, por jo tani ta bejme terkuze kete muhabet.
        Ketej gjetiu, siç thashe, dmth ketej matane, qe edhe kete e thashe 🙂 , I.Yzeiri , sikurse Xhil Muçi do kohe me pare, nder te tjera, thote se ne malesite tona te veriut, femrave iu pelqen me shume seksi me vellain se me burrin. tani do na thuash pak sesi eshte kjo pune? por jo ketu, se s’ka kuptim. Beji nje ze edhe psikopatit, se mbase na e zberthen me psikoanalize.

        1. Shkruan:

          I.Yzeiri , sikurse Xhil Muçi do kohe me pare, nder te tjera, thote se ne malesite tona te veriut, femrave iu pelqen me shume seksi me vellain se me burrin.

          Aleks, ma jep të lutem një citim të saktë për këtë që thua. Se mua nuk më rezulton kështu.

  29. “Këshillën time, që të mos u besonte lajmeve sepse kanë një axhendë, e shpërfilli menjëherë: “kujt t’i besoj atëherë,” më tha.”- A. Vehbiu

    Z.Vehbiu besoj se e kuptoni qe spektaktlin e shemtuar me kadaver, flamuj e thirrje histerike nacionaliste sot e organizuan disa greke ekstremiste. Mediat shqiptare thjesht e xhiruan. Jo se keshtu sic e shtroni ju rrezik te na thoni se edhe kapelen ushtarake kufomes ne arkivol ia kishin vene media shqiptare.

    1. Me disa pak përpjekje, arrij ta kuptoj që filmimet i përgjigjen diçkaje që ka ndodhur në realitet.

      Por më thoni – ju lutem – që ju keni qenë atje, në varrim, dhe e keni ndjekur live ceremoninë dhe mund të dëshmoni se ç’ka ndodhur.

      Ose më mirë, mos më thoni që i keni marrë informacionet nga i njëjti burim që i kam edhe unë.

      Dua t’ju pyes: pse duhej ta transmetonin mediat kombëtare të Shqipërisë një ceremoni varrimi në një fshat të vogël të minoritetit?

      A ka këtu një synim të caktuar, apo varrimi i Kacifës transmetohet njëlloj siç transmetohet një ndeshje futbolli?

      Me fjalë të tjera: çfarë informacioni ka aty të dobishëm për publikun tek ne, që u dashka përcjellë me kaq prioritet?

      Qëkur teatri i disa grekëve ekstremistë – me kusht që të jetë shfaqur ashtu siç na e treguan – qenka i meritueshëm për live TV në Shqipëri?

      1. Sepse ka vite qe media ne Shqiperi eshte kthyer ne reality-show. Media ne Shqiperi jep edhe thyrjen e kembes se nje pensionisti ne Korce e jo me varrimin e nje esktremisti grek qe pritej te ishte nje spektakel morbid. Ja kaq, Live e ndoqi ngjarjen Vangjel Dulja. Pyete njehere se mos kishte edhe thirrje dashurie per shqiptaret dhe nuk na i dhane keta shejtanet e mediave tona. Pastaj pyet edhe njehere greket qe shkruajne ketu te prononcohen se cfare mendojne ata per kete ngjarje qe nga fillimet e saj. Natyrisht qe edhe perceptimi i tyre eshte i vlefshem. Ne kuadrin e tyerjes se barrierave midis popujve flas. Se nga keto historite me stergjyshe kemi degjuar te gjithe.

        1. Në qoftë se ke edhe ti ndonjë histori familjare, bujrum. I besoj më shumë gjyshes sate (siç i besoj simes) se një televizioni privat që ka axhendën e vet.

          Këto ditë, një përfaqësi studentësh në Tiranë do të mblidhen për të kërkuar uljen në mos zerimin e tarifave mësimore. Vallë do ta transmetojë ndonjë televizion live aktivitetin e tyre?

          E megjithatë, tarifat e shkollës së lartë e prekin qytetarin shumë më tepër se një manifestim në një fshat të humbur të Gjirokastrës.

          Tani, për t’u kthyer te varrimi – pyetja ime s’ka aq të bëjë me ç’u bë dhe ç’u tha atje; sa me arsyen për t’u transmetuar kjo kombëtarisht në televizion.

          Që të gjykoj për eventin, më duhet të informohem nga një media që unë i besoj. Cila është kjo? Ma rekomandon dot ti?

          Përndryshe, i vetmi informacion që kam është që një televizion e ka transmetuar varrimin, së bashku me ca parulla – antishqiptare – që u tha se janë hedhur atje.

          Pse duhet t’i besoj, në një kohë që mediat këtu gënjejnë nga mëngjesi deri në darkë?

          Tek e fundit, ky është efekti i gënjeshtrave në media – që zhvlerësojnë informacionin me rëndësi kritike.

          Nuk është puna për t’i besuar apo jo shërbimit meteorologjik, apo lajmeve për llogarinë bankare të Ronaldinho-s; por lajmeve që janë me rëndësi për publikun.

          Sepse pikërisht te këto të fundit mediat gënjejnë – ose u japin hapësirë gënjeshtarëve profesionistë.

          Sërish pyes: kujt i duhet, në Shqipëri, se ç’u tha në një varrim në Bularat? Dhe më tej: vallë u tha ndonjë gjë që nuk pritej? Jo – prandaj edhe e quajta teatër: gjithçka sipas skriptit.

  30. Skepticizmi ndaj mediave eshte i shendetshem per sa kohe nuk kalohet ne mohim apo paranoje. Se perndryshe nje pjese e mire e popullates serbe edhe sot e kesaj saj dite, thone se krimet e luftes ne Kosove ishin sajese mediatike. Prandaj kujdes, se kjo pjesa e mosbesimit te medias eshte zone e minuar.
    Media ne Shqiperi nuk genjen per cdo gje. E perseris. Ajo eshte kthyer ne nje reality-show. Edhe ngjarjen ne fjale media shqiptare si te tille e transmetoi ne fillim. Pra nje ngjarje e thjeshte e kronikes se zeze. Themsimi i saj nga qarqet ekstremiste greke por jo vetem e ktheu ate ne nje dicka tjeter. Ambasadorja shqiptare ne Athine eshte therritur nja dy a tre here per sqarime.

    Pyetja juaj e fundit e ka pergjigjen brenda. Natyrisht. Kjo ishte gje qe pritej. Media beri mire qe e transmetoi. Ishte kronika e nje vetvrasjeje te skriptuar. Nje njeri u be mish per top. Nje kriminel me precedente te tjere penal i cili qellon pa arsye mbi policine rrugore. Pastaj terhiqet dhe qellon perseri mbi forcat Shqiponja. Pastaj nuk dorezohet dhe qellon perseri mbi forcat speciale Renea. E gjithe kjo situate zgjat 5 ore. Me te drejte vritet por hidhen ca tipa dhe thone nuk duhej te vritej. Matane kufirit behet nami dhe behet hero brenda minutash. Tani ky muhabet fillon te mbaje ere te qelbur. I ndjeri nuk supozohej te vritej se mesa duket pritej t’i hidhej fitili i nje bicim rezistence, nje lloj stand off qe do te sherbente si nje vater konflikti e te hidheshin keta trimat matane kufirit. Kjo gje nuk ndodhi sepse ai u vra por edhe se greket e asaj zone shquhen per njerez paqedore e te qete.
    Ja pse duhet te jepej ne media. Sepse eshte nje rast qe duket banal por qe po shfrytezohet per qellime ekstremiste dhe makabre dhe jo nga shqiptaret. Mos u shqeteso. Nuk e ka njeri me minoritetin. Bie dakort me Imdatin se nuk eshte e vertete se minoriteti ka reputacionin e zhurrmemadhit mes Shqiptareve. Por ky eshte blog intelektualesh dhe intelektualet nuk kane kane detyre vetem te jene te permbajtur por edhe te thone te verteten. Edhe kur ajo vjen nga media ta paverteta. Se sa per histori gjyshes e personale i kemi te mira. Nuk e ve kush ne dyshim kete.

    P.S. Rruga Gjirokaster-Kakavije eshte bllokuar qellimisht nga dhjetera makina sot. Mos valle as ky lajm nuk duhet dhene? I parendesishem eshte ky per publikun?

    1. Thashë që mediat e kanë humbur besueshmërinë; çfarë nuk do të thotë që gënjejnë gjithnjë. Janë dy gjëra të ndryshme.

      Vendimi për të dhënë live ceremoninë e varrimit në Bularat, pavarësisht se ku dhe si është marrë, ka qenë tërësisht politik.

      Madje jo vetëm, por edhe i shërben manipulimit të publikut që e ndjek këtë transmetim.

      Aq më tepër që prania masive e kamerave atje e ka modifikuar vetë natyrën e eventit – duke e kthyer në një spektakël televiziv.

      Dyshoj fort se po të mos ish lejuar prania e mediave, edhe thirrjet ekstremiste antishqiptare do të kishin qenë shumë më të pakta.

      Sikurse dyshoj se ai spektakël do të ketë pasur për synim publikun në Greqi më shumë se atë në Shqipëri.

      Shkruan: “Mos u shqetëso: nuk e ka njeri me minoritetin.” Unë nuk shqetësohem për minoritetin. Unë shqetësohem për viktimat e propagandës që vjen nga mediat.

      Sa për reputacionin e minoritetit si “zhurmëmadh”, besoj se ky atribuim – nëse është bërë ndonjëherë – ka ndodhur me kontakt, duke i kaluar minoritetit një atribut që, në fakt, është ndeshur relativisht shpesh te disa forca politike që e kanë bazën te minoriteti.

      Thua: “Ky është blog intelektualësh.” If only.

      P.S. Informacioni për bllokimin e rrugës së Kakavijes u intereson (a) policisë së trafikut dhe (b) atyre që e përdorin rrugën. Nëse ka shkelje të ligjit, u intereson edhe organeve të ruajtjes së rendit.

      1. Media duket serioze, po ndonje perkthim per ne qe s’e njohim gerqishten. Thone gje qe do na djegin ne shqiptareve, se kjo eshte per arrestim sipas ligjeve shqiptare dhe nderkombetare.

        2. Dmth Janulla paska cuar 9 korba per te varrosur nje kaçak kamikaz qe sipas europarlamentares donte vetem te ruante identitetin e tij ortodoks. Tani prit kur ta shpallin martir te Kishes dhe se shpejti shenjtor.

  31. Ardian:
    “…hovi i shfrimit të dashurisë së vashës, dashuri që ajo nuk e realizon dot as te burri, as te prindi, as kundrejt fëmijëve, sepse ata janë të burrit sipas Kanunit…”

    Tani qe ti do te kishe bere nje liste hata , me kushedi sa versione te mundshme kuptimore, as se ve ne diskutim, por qe nder te parat qe do rendisje do te ishte pikerisht ajo qe une thashe, edhe kjo eshte e sigurte.

    Yzeiri duhet te kishte gjetur forma me te pershtatshme dhe ta evitonte mundesine qe lexuesi ta perceptonte HOVIN e SHFRIMIT te DASHURISE se VASHES si nje shfrim epshor, qe gati gulçon nga kjo ndjenje mishtore…

    1. Aleks, në këtë pikë më duhet të të pyes se mos je gjë i mitur (në përkufizimin ligjor të fjalës). Sepse për një të mitur disa tema, si kjo që trajton Yzeiri, mund të jenë të vështira për t’u kuptuar.

      Për dijeni, unë kam shkruar për këtë temë, gjerë e gjatë, madje më shumë gjerë se gjatë. Po të kërkosh, e gjen esenë time në Peizazhet.

      2. Flm Ardian per linkun.
        E kisha harruar. Sapo e nisa mu kujtua.
        Aty dallohet nje kujdes i veçante nga ju per t’mos lene shteg keqkuptimi ne asnje çast, sepse keni qene te vetedijshem qe po operonit ne kufirin e nje keqkuptimi te mundshem.
        Por, ti edhe pse di mire te presesh holle, çuditerisht ne rastin e atij shkrimi, nuk ke nderhyre sa duhet per t’i thene mikut komentues Lyss, se ajo qe thote ai eshte esencialisht e kundert me perfundimet dhe vete qellimin e analizes suaj.
        Ajo qe me ben mua te jem i ndjeshem kur hapen tema te tilla, nuk eshte as shkrimi yt e as i yzeirit e as i te tjereve te ngjashem, por pikerisht efekti i kundert i ketyre shkrimeve. Kur Lyss-i ashtu, po te tjeret. Ti je shume i qarte kur i terheq vemendjen nje komentuesi kundershtues qe nuk behet fjale per thyerje te tabuse ne jeten sociale(ne te gjalle), ne jeten koshiente; por ne subkoshience, ne enderr, ne varr…etj ose ne jeten e pertejme.do te mund te shtonte ndonje tjeter…..
        Megjithate kjo eshte bised pa fund, por gjithesesi nuk iu duhet referuar vetem Levit, Froidit e te tjere mendimtareve semitike per ceshtje te tilla; referimi duhet te jete i balancuar edhe prej referencave te kunderta. Sepse mua me rezulton qe keta teorite e tyre i kane ngritur vetem mbi analiza te mbeshtetura ne historite e tyre te lashta(biblike). Nuk me kane zene syte ndonje analize te mitit te Deukalionit ne kete kendveshtrim tematik. Kush di te prese holle do te gjeje aty te kunderten e asaj qe ndodhi me nje pjese te njerezimit pas permbytjes se madhe. Qe prej asaj kohe – nese ja vlen t’i konsiderojme mitet- kemi minimalisht dy tipologji njerezore: njera qe per vijimesi e kokefortesi perserit mekatin dhe tjetra qe as ne enderr sic thua ti nuk e sheh ate.

        1. aleks, nuk eshte nevoja te lodhesh duke lexuar libra dhe emra te medhenj te dijes, per te kuptuar sesa i pranishem eshte incesti ne shoqerine njerezore.
          Mjafton vetem te perpiqesh te kujtosh raste qe vete ti mund te kesh degjuar, qe nga femijeria e deri me sot. E kam fjalen per raste konkrete. Jam i sigurt se do te te kujtohen jo pak te tilla. Incesti eshte nje fenomen i perbotshem, pavaresisht racave dhe etnive, kulturave dhe qyteterimeve.
          Nje fakt , megjithese i terthorte, mund ta gjesh tek statistikat e perdhunimeve ne Shqiperi. Sipas tyre, shumica e perdhunimeve ndodhin ne gjini, fis, familje …

    1. Artan, fajtorin e gjen gjykata. Mos bëj të njëjtën gabim si mediat në Shqipëri, që gjejnë fajtorë nga mëngjesi në mbrëmje.

      1. Jo cdo fajtor eshte kriminel qe ta gjeje gjykata, ose me sakte policia, ne mos “gjej” eshte ndonje perdorim albnglish, si tek “Gjykata e gjeti fajtor”. Po gjetja e fajtorit gjithe diten eshte po aq e keqe sa mosgjetja e fajtorit, e me pak e keqe se e barazimit te fajtorit me viktimen, ne emer te “Internacionale do te jete bota e re”.

        1. Ky lloj argumentimi është pak foshnjor, për t’u sjellë këtu. Nevoja për të kuptuar përtej histerisë së momentit nuk ka të bëjë me internacionalizmin, as me komunizmin.

          Dhe gjithsesi, unë besoj se ajo që ndodhi dje në Bularat (dhe u transmetua bujarisht si të ishte ndeshje futbolli) u bë më shumë për konsum të publikut në Greqi, se të atij shqiptar. Prandaj “fajtorët” duhet t’i gjejnë grekët, më shumë se ne.

  33. Rama foli si Miss Universi kur e pyesin se cila eshte endrra e saj, kurse Ciprasi paska thene qe sot ishte dite zie per familjen dhe Greqine.
    Analistet tane qe gjithnje e me shume anojne nga analet sesa analizat (duhet krijuar termi analizator, per ta dalluar nga analist) thone se nuk eshte ndonje gje, ca idiote.
    Tani lind pyetja nese Ciprasi hyn tek idiotet greke perderisa e quan dite zie per Greqine, se kur ka dite zie kombetare ekseset nacionaliste ne parrulla legjitimohen.

    Greket na qenkeshin mbledhur bashke nga kryeministri grek tek Janulla e deri tek lypesi i fundit per te vajtuar vrasjen e patriotit te tyre.

  34. Tani, mbasi komentet kane arritur rekordin me perseritje, levdata, kritika, vetkritika, sqarime, etj-etj., mbasi dhe Hyllin i ka sqaruar mire racat armenoide te vetmet (!) te Azise se Vogel (te kish folur me mire per racat e qeneve se sa per keto teori te vjetra mbi 100 vjecare, qe s’i perfill kerrkush me sot), mbasi dhe pjatalarsi qe nuk ka lare asnje pjate ne jete te tij i vuri medias shqiptare nderin ne vend (kjo media nuk u ndal fare tek shkaku i nisjes se konfliktit ne Bularat, e sa e sa te tjera ka lene pa thene kjo media), une ngre pyetjen: si ka mundesi qe sa me shume vite qe kalojne, aq me shume pjese popullatash ne jug duan te quhen minoritare, dhe aq me shume i ngulmojne kesaj? Aty nga mesi i viteve ’90, nga bisedat private qe kam bere me shume minoritare te Dropullit, emigrante ne Greqi, si dhe shume te tjere nga Bregu apo Saranda, nuk identifikoheshin fare ose fare pak me popullsine greke. Ndersa sot shoh se njerezit ne jug, si dhe shume femije shqiptaresh te lindur dhe rritur ne Greqi, ndjehen mjaft te lidhur deri edhe identifikohen me grekerit e Greqise. Si ka mundesi? A thua per ate pension 300 eurosh? Apo ka shkaqe te tjera? Keta njerez te zgjuar e patriote duhet te gjenin shkaqet e te jepnin mendime per ta parandaluar kete efekt! Sepse keshtu sic po shkon Shqiperia me keta patriote te medhenj qe kane zaptuar Shqiperine nga kreu e deri tek me i fundemi, ka rrezik qe per nja 20-30 vjet te tjera te ndjehen edhe labet e Vlores te lidhur me shume me Greqine se sa me Shqiperine!

    1. Teorine mund te mos e perfille kush ne opinionin publik se aq u lejohet, po zotrote kur flitet per iliret ne nivel shkencor edhe sot e kesaj dite perkatesia racore eshte esenciale ne rast se do te ndertosh nje teze autoktonie apo nje teze te levizjes se proto-ilireve drejt Ballkanit nga Europa Qendrore. Mos kujto se kjo pike quhet shkencerisht e zgjidhur me pellazget.

      Antropologjia fizike nuk eshte zhdukur nga shkencat, thjesht eshte persekutuar dhe lene si disipline per arkeologet, sepse nqs arkeologu eshte fatlum dhe gjen brenda nje varri, kafken dhe eshtrat e dikujt, ai nuk i hedh ato eshtra ne kosh te plehrave, por i mat gjere e gjate, para e prapa, per te percaktuar perkatesine racore te individit dhe nqs eshte e ekstrapolueshme ADN-ja, qe sot eshte, gjenden edhe elemente gjenetike te cilet mund tet thone me perafersi sa e gjate ne kohe shtrihet autoktonia gjenetike e atij indidividi, dmth i takon kromanjoneve te pare, i takon levizjes masive te bujqve apo periudhave te mevonshme.

      Kjo njohje eshte esenciale ne percaktimin e autoktonise gjenetike, pastaj ajo gjuhesore e kulturore eshte çeshtje tjeter.

      Epirotet i japin emrin races epirotike si quhet ndryshe raca dinarike apo ilirike dhe kjo race dallon qartazi nga raca mesdhetare lindore qe gjendej ne Greqi.
      Keto nuk jane leng groshe, thjesht kerkojne te mos jesh trushplare prej ideologjise sunduese.

      1. Nuk ekziston nje race ilire, as epiriote, ekzistojne fise dhe popuj, te cilet quheshin nga romaket “ilire” ap “yllir”, ashtu sic ekzistonte fillimisht nje lidhje fisesh me emrin epir, e me vone nje vend me kete emer, por jo race e caktuar! Pikerisht matjet dhe krahasimet antropologjike sot kane vertetuar se kemi perzierje “racash” hershmerisht, pa kohw e vend. Edhe ADN-ja e nxjerre sot nga shume e shume skelete te lashta e antike verteton se kemi patur vara-vingo fisesh gjithandej. Kane qene rrethanat e jashteme fetare, gjuhesore, kulturore, ato qe percaktonin nje fis, nje shoqeri, nje popull, nje mbreteri te caktuar, pra tek krahasohej me nje fis, gjuhe, fe, kulture tjeter me tej. Nuk me duket serioze te thuash se epiriotet i perkisnin races dinarike. Kjo nuk eshte shkence, por ideollogji. Me te ketilla teza ideollogjike punojne edhe shume “historiane” te huaj, qe e nxjerrin popullin shqiptar te ardhur (si nje trup te vetem e te bashkuar monolit rreth partise) nga All(v)banistani i Dagestanit. Kjo nuk eshte histori, por ideollogji. Merr e lexo te pakten punimin me shkencor shqiptar antropologjik deri ne vitet ’90 nga Aleksander Dhima: Studime antropologjike per shqiptaret.

        1. E ça them une, ça thua ti o r.th, po hap o derebarde gugllin e kerkoje njehere, ka punime interesante, ose meqe ke qejf librat leter, bli ”Raca shqiptare” te Jakov Miles, pak a shume eshte permbledhje nga te gjithe autoret qe kane bere studime antropologjike per shqiptaret ( per fat te keq me ra ne dore pasi i dija pothuaj te gjitha, po ty mund tet beje pune).

      2. Hyllin, pjesa ku r.th-ja thote : “… ka rrezik qe per nja 20-30 vjet te tjera te ndjehen edhe labet e Vlores te lidhur me shume me Greqine se sa me Shqiperine!” me kujtoi se Indro Monataneli(Shqiperia nje e njemije) kur pershkruante Tiranen e viteve 30′ gjente se aty kishte mberritur helenizmi depertues.
        Kwshtu, edhe pse rreziku i thene prej r.th-se, pas krizes, ka rene deri afer zeros, historia tregon se eshte rrezik perserites dhe se epirotet s’mund te kene iminitet te perjeshtshem.
        Sipas meje, energjia per zhbirilime “antropologjike” cuar dem gjetiu, ne vend qe te adresohej pikerisht ne te kundert eshte nje nga semundjet latente te kohes sone ne dheun tone.

        1. Ajo qe thote r.th e Indroja njihet qe ne kohen e Rilindjes si grekomani dhe ben pjese tek antropologjia kulturore, qe eshte njefare etnografie perzier me 20 ereza sociale, qofshin me origjine shkencore, pseudo-shkencore, politike,filozofike, letrare apo artistike.
          Ne antropologjine kulturore ti mund t’i thuash te gjitha dhe pastaj me nje forme tjeter t’i kundershtosh po vete te gjitha ato qe the dhe njerezit te te duartrokasin.

          Kurse antopologjia fizike, e mirefillte pa kuturisje kulturore, merret me matje, perdor matematiken dhe eshte nga me te saktat nga disiplinat e pasakta sociale.
          Keshtu nqs antropologu te thote, qe brakiqefalia nder shqiptare shoqerohet shpesh me pjesen e pasme te kokes krejt pllake dhe jo rralle nga koke qe vijne si torre, bedena apo kala, ketu gjerat jane te sakta.
          Nuk eshte se duhet te prisnim moden me koken rruar per te verifikuar qe shume shqiptare e kane koken me cepa. Ajo qe duhet te na beje habi eshte qe keta shqiptare qe e kane koken me cepa e mbajne koken rruar, sikur te jesh kokecep te jete ndonje pamje estetike e deshirueshme. Nqs je kokecep nga natyra, atehere mbaji floket aq sa t’i mbulojne cepat e te japin njefare rrumbullakesie.

          Me pak fjale o aleks, antropologjia fizike thjesht te thote si je fizikisht, gjerat qe t’i sheh syri por edhe ato qe nuk t’i sheh e qe jane gjithsesi fizike.

          Problemi lind tek kalimi kulturor ose interpretimi kulturor, psh kokecepat jane te mençur ose budallenj, jane te urte apo te serte etj, e keshtu te shpjegosh historine e vendit ku banojne kokecepat.

          Pra, problemi nuk eshte antropologjia fizike, problemi ka qene dhe vazhdon te jete antropologjia kulturore, e cila ka kapacitete te medha nderhyrese ne politike dhe vazhdon t’i beje çorap gjithe gjerat.

  35. Une them qe te mbledhim ne diaspore nja 20-30 miljon USD, te gjejme nje ose disa fshatra midis Prevezes, Janines, apo Parges, qe ne vend qe ta flasin gjuhen shqipe fshehurazi neper shtepi, ti ndihmojme te jene ne gjendje ta studjojne si gjuhe te dyte te trete apo te katert ne shkolle, qe te kene flamurin shqiptar ose cam dhe festat shqiptare ose came etj, etj.

    Pastaj popcorn ne njeren dore dhe nje liber mbi konceptin e reciprocitetit ne doren tjeter

  36. Pas leximit të morisë së komenteve, disa të përndezura flakë, mendimi i parë shkon te disa fjalë të xha xha-it, të shumë viteve më parë:

    Grekë e shqiptarë, rrimë shullëhemi në diell mbi një gur, si dy hardhuca me kujtesë dinosauri, dhe herë pas herë i vërshëllejmë ndonjëherë me gjuhë njëri-tjetrit. Komike, për ata që kanë kohë të na bëjnë sehir.

    Fjalë po aq të vërteta sot, në mos më tepër, sa ç’ishin edhe kur u shkruan 18 vjet më parë! Përndryshe, shkrimi i autores qëndron; është një kombinim i qëlluar i një rrëfimi të bukur personal dhe një analize të balancuar – por e balancuar jo për hir të political correctness, por sepse i tillë është realiteti i marrëdhënieve të shumicën shqiptare me minoritetin grek. Vlerësimi im për autoren, megjithatë, do të shumëfishohej nëse Eleana do të shkruante një ditë edhe në shtypin grek mbi këto marrëdhënie, t’i tregonte publikut grek që shqiptarët, si shoqëri, mund të jenë nacionalistë por nuk janë racistë, që grekët në Shqipëri nuk diskriminohen në rrafshin social, në raportet njerëzore me shqiptarët, dhe as institucionalisht nga shteti shqiptar – në shkollim, punësim apo për karrierë profesionale dhe politike dyert kanë qenë dhe janë të hapura për minoritarët njësoj si për shqiptarët – dhe që do të ishte po aq e dëshirueshme dhe e pritshme që qytetarët dhe shteti grek të tregojnë të njëjtën sjellje reciproke me shqiptarët në Greqi, ku jo rrallë ata janë bërë subjekt i një racizmi primitiv nga një pjesë e shoqërisë greke dhe i një diskriminimi të turpshëm prej disa institucioneve të shtetit grek.
    [Marrëdhëniet ndërshtetërore mes dy vendeve, si gjithandej në Ballkan, janë natyrisht më të ndërlikuara sesa raportet mes dy popujve, por kjo është temë që më mirë të trajtohet më vete, edhe pse gjërat shpesh janë vështirë të mbahen të ndara.]

    https://peizazhe.com/2007/07/09/prape-per-greket/

    1. @Gjilpëra
      Këtë që kërkoni ju prej meje, e kanë bërë shumë gazetarë, akademikë e shkrimtarë grekë në Greqi, të demaskojnë pikërisht, gjithë ato shfaqje diskriminuese ndaj shqiptarëve në Greqi, që ju përmendni më sipër. Në Greqi kam dëgjuar shumë më tepër diskutime mbi çështje kombëtare, që konsiderohen tabu në Greqi, sesa në Shqipëri. Por, problemi i komentuesve këtu është si mund një “minoritare” të shkruajë mbi marrëdhëniet greko-shqiptare. Kjo a priori u takon shqiptarëve ose grekëve. Ose nëse flas për minoritarët, duhet detyrimisht të përqëndrohem tek “të metat” e tyre. Për vite të tëra që kam jetuar në Greqi, kam mbajtur «anën e shqiptarëve», kam përkthyer libra autorësh shqiptarë, kam zhvilluar projekte me referencë të dyja vendet, etj, etj. Libri i parë, që kam përkthyer në shqip, ka qenë libri Vdes siç vdes një vend, i një shkrimtari grek non grata (në mënyrë figurative) deri vonë, për shkak të qëndrimeve të tij kritike ndaj shoqërisë greke.

      1. Por, problemi i komentuesve këtu është si mund një “minoritare” të shkruajë mbi marrëdhëniet greko-shqiptare. Kjo a priori u takon shqiptarëve ose grekëve.

        Ndërsa unë mendoj se intelektualët e angazhuar të minoritetit grek, bashkë me intelektualët shqiptarë emigrantë në Greqi, janë tamam ata që duhen – më të përshtatshmit – për të shkruar mbi marrëdhëniet shqiptaro-greke sepse ata duke jetuar me të dyja palët njohin më mirë edhe realitetin, edhe pozicionet përkatëse, pozitive dhe negative, të të dy krahëve. Në këtë kuptim, edhe komenti më lart nuk ishte aq një kërkesë drejtuar autores, sesa më tepër një dëshirë për më shumë komunikim dy-drejtimësh, një keep up the good work.

  37. Grekut prape nuk i punojne kompjuterat. Erdhi, shau sa deshi shqiptaret ne token e tyre (te ishte ne Turqi do ta kishin tredhur), dhe tani sigurisht kompjuterat. Kane bere perparime ne fakt, se dikur u hiqnin foshnjat nenave nga barku dhe ne historine ca me te vone i digjnin me napalm shqiptaret. Rrofte miqesia mes dy popujve miq!

  38. Më takon edhe mua të them disa fjalë mbi temat që ka prekur Eleana, (sidomos tani që ka rënë një çik hovi i komenteve dhe është ngadalësuar pasioni virtual) të cilat në mënyrën e vetë i ka paraqitur edhe me mjeshtëri artistike. Kur e lexova gjeta shumë herë veten time në raste paralele dhe mund t’ju garantoj se janë shumë minoritarë grekë që jemi përballur me realitete të njëjta. Veçse unë do flas nga përvoja ime, nga vrojtimet në nivel personal dhe sidomos nga përfundimet e arritura nga eksperimentet e mia sociale.

    Do filloj me termat. Dua të vej në dukje fillimisht që fjala “minoritar” ka zëvendësuar fjalën “grek” në narrativen e diskursit publik shqiptar për një pakicë etnike, si pasojë kryesisht e kthimit në fjalë tabu gjatë diktaturës të gjithë problemit grek. Gjë që në fakt ndodhi edhe tek vetë grekët ku këta të fundit e përdornin shumë rrallë emërtimin “grek” (Έλληνας) duke e zëvendësuar me emërtimin “minoritar” (μειονοτικός) edhe kur flisnin midis tyre. Nuk mund t’i shmangem këtu një afrimi frojdian që kanë fjala μειονοτικός me fjalët μειωτικός (denigrues, poshtërues) dhe μειονεκτικός (disfavorizuar) në greqishte.

    Meqë e ceka pak këtë çështje gjuhësore, dua të ndalem me disa vërejtje të mëtejshme gjuhësore pasi që këtu në blog është diskutuar jo pak shqipja totalitare (libri i XhaXhait duhet lexuar urgjentisht nga ata që nuk e kanë lexuar!). Ajo që nuk është diskutuar por është një temë shumë interesante në vetvete, është ndikimi i shqipes totalitare në greqishten e minoritetit grek. Dhe këtu nuk e kam fjalën vetëm për kontaktet leksikore apo semantike, por për shndërrimin e gjuhës greke në një gjuhë pasive, të pakultivuar dhe jo produktive. Izolimi i përgjithshëm i Shqipërisë totalitare, ishte njëkohësisht edhe një izolim gjuhësor. Greqishtja e Shqipërisë humbi kontaktet me greqishten letrare dhe ushqehej nga shqipja.

    Më ka rastisur të bëj disa nga inventarët e bibliotekave të shtëpive të kulturës në zonat e minoriteti grek. Librat në gjuhën greke ishin 2-3 vepra të Spiro Xhait e të Pano Çukës, nja dy romane nga autorë sovjetikë kryesisht të rangut të dytë a të tretë të ardhura nga Bashkimi Sovjetik dhe që flisnin kushedi për luftën partizane në Ukrainë apo si lidhej çeliku (të botuara në fakt për komunistët e arratisur grekë) dhe 2-3 vepra të Enver Hoxhës apo rezultatet e plenumit të V-të të PPSH-së të përkthyera nga shtëpi botuese në Greqi (nga grupet hoxhaiste që i paguante po PPSH). Këto ishin opsionet që kishte dikush që donte të lexonte greqisht në Shqipëri. Natyrisht në mënyrë të ligjshme.

    Edhe më e mjeruar paraqitej gjendja e teksteve shkollore të minoritetit grek. Tekstet mësimore ishin përkthime të atyre shqip dhe niveli gjuhësor ishte krejt i dobët. Raportet e arsimtarëve të lartë grekë që vizituan këto shkolla në vitet ’90 ku ende përdoreshin tekstet mësimore të komunizmit janë shumë ndriçues në këtë pikë. Gjuha mësimore jo vetëm që ishte e papërshtatshme por dukej se ishte një përshtatje nga një gjuhë tjetër.

    U ndala në çështjen e gjuhës sepse ideja që më është krijuar mua nga studimi i epokës totalitare, është se diktatura në mënyrë të vetëdijshme apo jo (këtë nuk mund ta them në mungesë të dokumentacionit) e kthente pakicën greke nga një pakicë etnike në një pakicë kulturore. Pra diktatura përveç shqiptarit të ri përgatiste edhe grekun e ri (i cili ishte një shqiptar që thjesht fliste dhe një gjuhë të dytë). Kjo shpjegon faktin se shumë minoritarë, sidomos më të rriturit kanë atë ndjesinë që në anglisht përshkruhet si “betwixt and between”, pa status, pa “identitet”.

    Këtë karakteristikë të fundit u përpoq ta shfrytëzonte shteti shqiptar post-komunist, i cili ka përdorur politika përçarëse kundrejt minoritetit grek. Por, shteti shqiptar nuk merr parasysh se përçarja, margjinalizimi, apo fragmantalizimi janë karakteristika të shkruara në adn-në greke. Në këtë mënyrë shteti shqiptar, veçse veproi si katalizator për gjendjen e sotme ku brezi i Eleanës është ai i fundit që tregon interes real dhe të sinqertë për Shqipërinë. E them këtë pasi sot nuk ka përputhje midis minoritarit dhe shqiptarit, nuk ekzistojnë gjëra të përbashkëta, me pak fjalë nuk i nevojitet njëri tjetrit.

    Këto si pika hyrëse, do pres ndonjë reagim dhe do komentoj prapë.

    1. Nuk thua shyqyr qe s’pati kontakte me Greqine monarkofashiste, se do ishin shpallur minoritaret armiq te marksisem-leninizmit dhe do ishin internuar ne ndonje mal te Alpeve, andej nga Jezerca ose Maja e Hekurave.
      Lexo pak se ç’beri Stalini me minoritetet qe shpalli reaksionare, te gjitha ne Siberi perfunduan, gjysma vdiqen nga te ftohtet e uria.

      1. Stalini ishte minoritar per vete. Rusia eshte perandori, dhe si e tille themelohet prej minoritareve. Revolucioni i Tetorit ishte kryesisht veper e minoritareve, gje fare logjike meqenese komunizmi eshte shpresa qe te fitoje njeriu, e jo te fitoje “greku i mutit” dhe “shqiptari i kakes”.

        I gjithe ky muhabet eshte fals, e kam fjalen te komenteve ne pergjithsi, jo vetem te komentit tend. Edhe kjo eshte logjike, sepse eshte ngambrapamuhabet i bere ngambrapadiktatures, bjeri t’i biem komunizmit “… se komunizmi zotrie …”, njesoj si dikur bjeri t’i biem fashisteve, ballisteve, monarko-fashisteve.

        Kontesti i asaj kohe eshte zhduk krejt nga kujtesa, sepse kujtesa eshte gje e interesuar, prandaj çdo muhabet eshte fals.

        Gjeni mire qe kemi Monumentin e Kujteses, e beojme i dor muhabet rreth tij.

  39. Minoriteti grek ne Shqiperi ka vuajtur njesoj si pjesa tjeter e popullsise, ne regjimin komunist. Pagat e kooperativisteve ne kete zone, kane qene me te larta se ne pjesen derrmuese te pjeses tjeter te popullsise. Ka patur minoritare ne poste te larta te shtetit diktatorial, deri ne Minister te Arsimit, Shef Shtabi te Pergjithshem dhe Minister te Mbrojtjes ( sidomos, keto dy postet e fundit, te paimagjinueshme ne cdolloj konteksti ballkanik). Vetem duke pasur parasysh keto fakte, eshte e padrejte te flitet per ndonjelloj diskriminimi ndaj ketij minoriteti. Ata qe e bejne hyjne ne gjynah, si me shqiptaret, ashtu edhe me te drejten, ne te gjitha kuptimet e kesaj fjale.
    Sa i perket periudhes postdiktatoriale, mendoj qe problemet kane ardhur nga pala greke, me gjithe te metat e asaj shqiptare (kete te fundit po e them, thjeshte per te qene sa me shume korrekt). Ato kane te bejne, se pari, me kontrollin qe shteti grek donte te kishte mbi kishen ortodokse, me ceshtjen e Himares dhe me ceshtjen came.
    Problemin i pare, u zgjidh ne favor te pales greke. Problemi i dyte, nuk mund te zgjidhet , dhe kjo ne favor te asnjeres pale, sepse nuk kemi te bejme me ceshtje te minoritetit grek, por me nje turp thjeshte shqiptar; ne te vertete, ky eshte nje problem i sajuar. Problemi cam ( nje turp grek kesaj radhe) ne nje menyre a tjeter, eshte shtruar per zgjidhje; eshte nje problem qe nuk mund t’i shmanget asnjera pale (ne fakt, nervozizmi i politikes greke, duke e mohuar kategorikisht ate, eshte tregues i pamundesise se shmangies se tij). Ne kete pike hyn ne loje minoriteti i mirefillte grek ne Shqiperi; a me sakte, manipulimi i tij. Duhet si kunderpeshe ndaj problemit te mprehte cam. Edhe fabula vorioepirote, per kete qellim perdoret. Duhet bere sa me shume zhurme per mosrespektimin e te drejtave te minoritetit, ne menyre qe kjo te sfumoje kerkesen e drejte nga pala shqiptare, per t’i dhene zgjidhje problemit cam.
    Taktika e njohur: kerko shume per te marre sadopak, ne rastin grek (ndaj shqiptareve) ka kete modifikim: kerko jashtezakonisht shume, per te marre dicka edhe nga ajo qe nuk te takon.

    1. Imdat,

      Shkruani: “Ka patur minoritare ne poste te larta te shtetit diktatorial, deri ne Minister te Arsimit, Shef Shtabi te Pergjithshem dhe Minister te Mbrojtjes ( sidomos, keto dy postet e fundit, te paimagjinueshme ne cdolloj konteksti ballkanik).”

      A mund të jepni emrat e këtyre funksionarëve?

      Sepse kam përshtypjen se janë të panjohur, për shumicën sot, sikurse edhe fakti që Dropulli ishte krahina e parë në Shqipëri që u elektrifikua. Të ketë qenë manovër e regjimit të Hoxhës për të fshehur shtypjen që ushtrohej mbi minoritetin grek, thua?

      1. Ja te jap une nje me lart. Nenkryetarja e Kuvendit Popullor. Pa pa pa sa i poshter Enveri, shtypje te madhe ushtroi mbi minoritetin. E c’ishte gjenocidi ndaj cameve,masakrat e andardeve, keqtrajtimi dhe vrasja e emigranteve ndaj asaj shtypjes se Enverit qe ishte aq e fshehte, sa nuk ndihej fare. Sa i djallezuar Enveri, pse nuk i perzuri e vrau minoritaret, sic bene greket me camet. Vetem e vetem qe ta fshihte ate shtypjen e vet. E thone pastaj qe greket jane dinake, Ku krahasohen me Enverin.

        1. Ju lutem Artan, emrin. Për cilën nënkryetare të Kuvendit Popullor e keni fjalën?

          Unë do të sillja si argument të strategjisë dinake që është ndjekur për minoritetin grek edhe pas diktaturës, psh. rastin e Z. Leonard Solis, ish ministër i Shëndetësisë i Republikës së Shqipërisë në dy mandate gjatë viteve 1997 – 2001 dhe 2003- 2005.

        2. Emrin Zv.Kryetarja e ka Vitori Çurri, Shef Shatbi i Pergjithshem Kiço Mustaqi, Prokop Murra (jo minoritar grek, por vllah), Rita Marko (Minoritar Sllavo-Maqedonas, Markov ne origjine), ka edhe te tjere me pak te rendesishem,

  40. Tannhauser, më adapti për kërcënimet e tua është Hyllini. Pse ta bëjm Pazar tani. Mjafton vetëm ai.
    Psikopat nuk bëhen këto muhabete me “monumente kujtese”. Ky tjetri po të thotë që ju që doni përçarje harroni që ne jemi vetë përçarja…dhe se tani nuk I nevoitemi më njëri tjetrit, që dmth bëhuni gati për ndarje, por për ndarje ndarje ama
    Apo të kam kuptuar gabim Tannhauser?
    Po ti vazhdo se po tw ndjekim.

  41. Stalini nuk ishte minoritar, po anetar i nje prej republikave. Republikat ishin te barazvlefshme me pakicat shtetformuese, qofshin etnike si ne Zvicer apo Bosnje, qofshin fetare. Ta zeme te krishteret jane pakice shtetformuese ne Shqiperi, por koptet e krishtere nuk jane pakice shtetformuese ne Egjipt apo sunitet ne Iran. Minoriteti nuk ka vetem kuptim numerik , ne BS minoritet ishin pakicat etnike qe nuk ishin titullare te Republikave, cifutet, tataret, kalmyket,osetet etj. Stalini, Hrushovi etj ishin anetare te etnive qe ishin titullare Republikash, me duket vetem Andropovi ishte minoritar se ishte kozak i Donit, po kozaket mund te perceptoheshin edhe si ruse apo ukrahinas. Sa per kujtesen, historiani ta merr ne konsiderate nqs informacioni yt pajtohet me dokumentat arkivore, perndryshe ngel histori kafenesh.

  42. Stalini ka qene minoritar, dropullit fare ka qene (Trockij qe udhehoqi ushtarakisht Revolucionin ka qene superdropullit). Edhe Tito dropullit ka qene, por duhet te jesh serb, ose i lire ne mendime qe kap esencen e muhabetit, qe te kuptosh kete te vertete te paraqitur ne menyre false.

    Edhe Hitleri dropullit ka qene, Napoleoni gjithashtu, Aleksandri i Moth etj. Shifi sekretaret e pare te vendeve te Lindjes se sa eshte perqindja e dropulliteve ne ta. Vetem Enveri yne e kena pas shqiptar safi (edhe Nexhi gjithashtu familje e sterlashte nga Dibra e Madhe), qe e paçim sa malet si i fundit shqiptar. Mbas Enverit ka vetem ngambrapashqiptare, ashtu si ngambrapa Hitlerit ka vetem ngambrapagjermane, ashtu si ngambrapa Stalinit ka vetem ngambraparuse.

    1. Sipas nje versioni me nota frojdiste Enveri ka qene dropullit, si i biri i bimbashit te Gjirokastres. Po edhe po nuk ishe dropullit nuk e kap dot esencen e muhabetit tend, prandaj nuk e kap dot une, se nuk jam dropullit.

      Kete pune dropullitesh thuaja Tanhauzerit se ai si dropullit duhet ta kuptoje, se komunizmi muhabet dropullitesh ka qene. Besoj qe kur Adriani themeloi aty ne lumin Drino (ja nje emer ilir, pra dropullitesh ne Epir), nje qytet me emrin e vet Adrianopol, me siguri si dropullit qe ka qene vete, e ka ditur qe po u linte brezave peshqesh Dropullin.
      Ruhu psikopat se dropullizmi nuk ka brire.

      1. Hyllin, (per intermezzo), cili eshte argumentimi i historiografise greke qe e ben grek Skenderbeun?
        Besoj se vazhdon te jete ende keshtu ne librat shkollor ne Greqi.

        1. Pyet:

          cili eshte argumentimi i historiografise greke qe e ben grek Skenderbeun?

          Në momentin që historiografia merr një mbiemër etnik (si “greke” në këtë rast, por mund të ishte edhe “shqiptare”, “serbe”, “ruse”) katandiset në ideologji.

        2. Per intermezzo, nuk e di si e kane ne librat shkollor por feja eshte motivi paresor, dytesori qe ne kohen e Romes deri ne Drin u quajt Epiri i ri, prandaj arberit quheshin edhe epiriote, biles deri vone ne shek 19 epirotishtja dhe arberishtja nga shume perendimore quheshin e njejta gje.
          Skenderbeu e ka pranuar vete perkatesine epirote si ne leter si ne pretendimin per Zot te arberve dhe epiroteve ose Arberise dhe Epirit.
          Keto pretendime mund te jene anakronizma ose edhe pretendime tokash qe i kane pase zoteruar princat arberore nga Etolia ne liqenin e Shkodres.

          Duhet patur parasysh qe ne mesjete pretendimet per tokat nuk ishin vetem anakronizma, por edhe sidomos per shkak te sistemeve martesore. Keshtu Skenderbeu mund te dilte kusheri i 7 me Gjin Bua Shpaten, ose halla ishte martuar me kusheririn e 7 te Gjin Bua Shpates, meqe fisi i Gjinit ne fjale ishte zhdukur dhe tokat i kishte turku, atehere ne rast çlirimi te atyre tokave, ato beheshin me ”te drejte” trashegimie te Skenderbeut.
          Normalisht aty ku dilte dikush me i afert, por ti kishe forcen dhe pretendoje perkatesi etnike antike, pra rastet e anakronizmave ose edhe te verteta, atehere pretendimi yt ishte legjitim.

          Skenderbeu nuk mund te pretendonte Kosoven, sepse duhej te pretendonte te drejta si pasardhes i dardaneve, gje qe ai nuk e beri thjesht sepse s’kishte forcen , perndryshe nuk i kushtonte gje ta deklaronte veten pasardhes te dardaneve. Pretendimin trashegimor per Kosoven e kishte nga e motra, por i duhej forca.

          Sa per fene, kjo eshte mesele e madhe, ka qene dhe vazhdon te jete. Problemi ne keto ane eshte se kush ka qene i pari, jo si je pagezuar kur linde, si ke jetuar apo si ke vdekur.

          Per zberthyer fene e Skenderbeut duhet pare jo vetem ça feje kishte Gjoni kur lindi Skenderbeu, se Gjoni e ktheu pllaken nja 2 here dhe Skenderbeut nuk i dihet viti i sakte i lindjes, por duhet shkuar pertej katragjyshit te Skenderbeut, per te perfunduar tek pyetja prej 1 milion dollaresh:

          – Shqiperia ishte e Papes apo Patrikut te Kostandinopojes ?

          Nga shqipja kishtare del se ka qene e Papes,por gjithe krishterimi i fillesave ne mbare Europen ka qene ne greqisht deri kur shen Hieronimi e perktheu biblen ne latinisht.
          Teknikisht ka qene e Papes deri ne mesin e shek 8 dhe liturgjia ka qene ne latinisht, pastaj Perandori ia kaloi Patrikut gjithe Ilirikun (Maqedoni dhe Epir perfshire).

          Papa nuk e pranoi, biles me vone pati guximin te shpalle Karl Anzhune Rex Albaniae, mbret te Arberise/Shqiperise. Nderkohe kishin nderhyre Kisha bullgare dhe ajo serbe.

          Sigurisht qe pretendimi i Papes ishte legjitim, pra edhe titulli i Mbretit te Arberise ishte legjitim.
          Po edhe Skenderbeut Papa i premtoi titullin e Mbretit te Arberise dhe Epirit, me pak fjale duket se ndikimi katolik sillte me vete titullin e Mbretit.
          Papa nuk mund te shpallte kend mbret pertej Ilirikut, sepse ishte jolegjitim, por ne Ilirik mund ta shpallte sepse Papa s’kishte hequr ndonjehere zyrtarisht dore nga Iliriku.

          Pra puna e fese se Skenderbeut vjen pak si çeshtja e vezes, pula vezen apo veza pulen.

          Meqenese shteti i sotem shqiptar eshte pasardhes i Mbreterise se Arberise te shpallur nga Papa, sepse Arberia mesjetare bente xing me Epirin aty nga Gjirokastra, bente xing me Maqedonine (si sllave, si greke) aty ku eshte sot dhe bente xing me Serbine e Malin e Zi ne kufirin e sotem, por edhe i shtetit te Skenderbeut dhe premtimit te Papes per t’ia njohur zoterimet dhe titullin e Mbretit, atehere une besoj se duhet pranuar primati katolik ne çeshtjen e fese se Skenderbeut.

        3. “Ruhu psikopat se dropullizmi nuk ka brire”.

          Hyllin, asnje problem te jesh dropullit, aq me teper qe nuk paska brire si thu ti, biles meqe s’paska brire, e kam per nder te jem.

          Turp eshte te jesh ngambrapashqiptar me brire si te babacjapit apo te mamadhise, tamam si te perkrenares se Jotit.

      2. Po mire o psikopat se per te miren tende ta thashe, une shendet e ti plaç. Une pse i ruhem vete po te them ruhu, nuk po te them te kunderten e asaj qe bej vete. Tani po te kerkoj falje, se zakonet e mira e pretendojne qe t’i kerkosh ndjese atij qe s’ti pranon keshillat, sepse ke hyre gabimisht ne territor te tjetrit.

  43. Ardian,
    Se pari flm per derhyrjen dhe per qartesimin dyplanesh(konkret e pergjithesues).
    Thashe intermezzo, jo per ngacmim, por jo se nuk kisha parasysh intermezzon e disa diteve me pare ketu ne Pejzazhe. Pra e mora thjesht si term te pershtatshem, dhe jo per gje tjeter.
    Edhe une pata nje qellim te dyfishte: kalimin tranzitor te kohes deri ne pergjigjet e pritshme,(shoh qe Hyllini e paska nxjerre nderkohe). Ngrenia e heronjve kombetare, edhe pse ketu tek Pejzazhet eshte diskutuar shume, vlente si intermezzo e kesaj teme.
    Dhe, si nje e trete, per te qene fare i sinqerte, doja qe ne vijimim e nje debati te pritshem, ta shtroja pyetjen e dmth-ies se asaj goxha kishe greke perballe kishes se Sh. Kollit qe ne sot e quajme varri i Skenderbeut.(edhe ketu shoh qe Hyllini ka folur gjere e gjate)
    Dhe, me ne fund, shpresoja qe ndokush t’i jepte pergjigje pyetjes qe parashikoja te beja nese dinte gje njeri perse Portat 2500 vjecare, me gure pellazgjik, buze lumit te Lezhes, u zhduken para pak vtesh, kur u be shetitorja rreze lumit. Njeren nga dy portat e kam pare nga fare afer , vete i trete, ne vitin 2010.

    1. Po kisha eshte bere se dihet qe Lezha gelon nga ortodokset. Per guret, se nuk i kam pare, i sigurte je qe ishin pellazgjike/ciklopike ?

  44. Hyllin, ishte e veshtire te zbrisje ne ate rrepire dhe rrezik qe te bije ne lume, poooor sic thashe kemi qene tre vete. jemi tre deshmitare. Njera femer, me kureshtare pa edhe nje te dyte rreth 50-70 me tutje. Vjet kur shkova per tja treguar dikujt qene zhdukur.
    Po te jesh tek germimet qe jane bere, tek muri rrethues, tamam ne aksin e fasades se Kishes se vjeter, varrit monumental, do te shikosh se ka nje porte dalse me drejtim per ne lume. pikerisht ne po ate aks duhet te jete dhe porta e zhdukur. Ishte tamam ne buze te lumit. “e mori lumi”.
    I sigurte Hyllin i sigurte. POooor kjo nuk ka qene paraqitur kurre ne librat e arkeologeve tane.

    1. Aleks, shkruan:

      Poooor kjo nuk ka qene paraqitur kurre ne librat e arkeologeve tane.

      Me gjasë, nuk ka qenë pasqyruar sepse nuk ka qenë siç të është dukur ty.

      Nuk ma merr mendja që arkeologë si Hasan Ceka, Çesk Prendi, Myzafer Korkuti, Neritan Ceka dhe të tjerë, të kenë fshehur qëllimisht gjurmët “ciklopike” në Lezhë.

      Sikurse nuk ma merr mendja të mos i kenë vënë re.

      Para se t’u dorëzohemi teorive konspirative, le të përdorim arsyen. Përndryshe, ndonjë ditë edhe aeroportin e Gjadrit do ta kujtojmë për pistë pellazgjike për gara me qerre.

  45. Ti e di qe ai lume eshte gati pa rrjedhje , duket si gjol. dmth ideal per te hyre e dale ne Adriatik. Pune piratesh. Por (dhe mos qesh), atehere u perhap ideja se Troja kishte prane nje lum (mos qesh) dhe ata qe po hipotetizonin per Shkodren, ose Ulqinin , une i tregova Lezhen. Muret me gure me te medhej i keni ne Lezhe ju thash. edhe daljen me prane lumit te lundrueshem e ka Lezha. edhe lumin me mundesi levizje ne te dy senset e ka vetem Lezha. Dmth (mos qesh) behej fjale per lumin nga u larguan Enea me te tjere…. etj etj sa per intermezzo. 🙂
    Na thuaj dhe ti ndonje per te qeshur, se Psikopati do tna beje te qajme.

  46. Par 90’ aty nuk jane bere germime. Ka mjaftuar fakti se qyteti ekzistonte. Pune fondesh mbase. Neritani ka vazhduar te merrej me Bylisin. Kur u moren me gjetjen e varrit te Skenderbeut, ne fakt me teper me ngritjen e muzeut ne vete Kishen e Sh. Kollit, jane bere punime dhe disa gjetje te rendesishme, por jo ky mur qe them une.
    Ky mur eshte muri parallel me lumen. Distanca rreth 50-60m. nga lumi. Gjetja e ketij muri I perket periudhes pas 90’. Tani qe flasim ky mur vazhdon te restaurohet sepse ka demtime.
    Ky mur nxori ne pah nje porte qe rreh perballe lumit. Kete porte librat e Neritanit nuk e permendin. Guret e portes jane te medhenj e te vjeter. Por dihet qe Lezha ka qene me liman lumor.
    Kemi qene tre veta Ardian. Te jesh I sigurte qe po te germohet me drejtim porte e gjetur – breg lumi do te dali koridori I murte.

  47. Aleks besoj se ndokund do te gjendet ndonje fotografi per te konfirmuar apo hedhur poshte supozimin tend. Sa per Lezhen, thone se asokohe Drini derdhej ne Liqenin e Shkodres, ne vone nderroi dhe erdhi aty ku eshte sot, dmth Lezha ka qene bregdetare por Drini e mbushi detin ose lagunen duke e bere Lezhen qytet te brendshem. Pak a shume ate qe beri Vjosa me Apolonine, ia mbushi lagunen me material/toke pastaj iku edhe vete me poshte duke e lene 10km nga deti. Teorikisht sot per te fituar toke bujqesore, mund te zhvendosim grykederdhjen e Vjoses per ne lagunen e Nartes, te Semanit dhe Shkumbinit per ne lagunen e Karavastase/Divjakes dhe te Matit per ne Potok, keshtu me kalimin e kohes dhe ca ekspertize hollandeze brezat e ardhshem do te kene deri ne 10% me shume toke bujqesore sesa kemi ne sot.

  48. Hyllin, shih skemen e Frano Prendit dhe Koco Zhegut ne punimin e tyre te 1972; punim shume interesant qe ta rekomandoj, sepse del ne perfundime te aferta me frymen qe pershkon komentet e tua per raportet ilir- e fqinj. Dionizin e Sirakuzes e nxjerrin jashte loje…etj. Ne kohen kur ata kryen studimin e tyre ai muri qe them une nuk ishte zbuluar dhe nuk eshte pasqyruar ne skeme. Edhe ata vete e thone se duhet te kete mundesi te tjera ajo nentoke. sepse pallatet qe po ndertohshin po zbulonin elemente arkeologjik afer lumit….
    Pastaj hap google earth dhe do gjesh murin qe them une. Pra do gjesh ndryshimin midis arritjes se fundit shkencore (shume e larget ne kohe) dhe realitetit.
    Por aty ka pasur nje liman lumor. Dhe llumrat e lumenjve gjithnje mbulojne cfare kane afer po e po por edhe shume me tutje.
    Hidhi nje sy atyre qe te rekomandove.

    PORTEN E KAM PARE UNE DHE DY PERSONA TE TJERE!!!
    Ata qe zbukuruan buzen e lumit me pedonale e dine se ku i dhodhen ata gure porte.

    1. Aleks. Guret pellazgjike i ka marre Edi Rama me helikopter. Gjenden tek vila ne Surrel.

  49. Pjese nga studimi i Frano Prendit e Koço Zhegut.

    “..Vrojtimet e kujdesshme si dhe rezultatet positive te germimeve arkeologjike dhane mundesi te hartohet nje palanimetri tjeter me e sakte dhe me e plote nga ajo e para. Ne kete planimetri, jane vendosur te gjitha hyrjet e zbuluara bashke me kullat e tyre mbrojtese, eshte fiksuar ne tere gjatesine e tij muri I brendshem dhe jane paraqitur gjurmet e nje muri tjeter, te panjohur, te zbuluar rastesisht ne afersi te bregut te Drinit gjate ndertimeve te reja ne qytet .
    Megjithate, duhet thene se edhe ne nuk kemi arritur akoma te zgjidhim si duhet te gjitha çeshtjet lidhur me planimetrine e mureve rrethuese, per arsye se nje pjese e tyre eshte zhdukur fare ose mbuluar nga riforcimet dhe ndertime te tjera te mevonsheme.

    Muri I zbuluar rastesisht ne breg te Drinit, mendojme se duhet te kete mbyllur rrethimin e qytetit te poshtem, duke e kufizuar ate nga porti breg–lumor e tij, I mbrojtur ne ted y krahet e tij me mure e kulla.
    Qyteti ka pasur shume hyrje te jshtme….Ne rajonin e poshtem te qytetit, ku muret ne pergjithsi jane zhdukur nga ndertimet e mevonshme shume shekullore, nuk eshte zbuluar deri tani asnje hyrje, megjithse te tilla duhet te kene ekzistuar. Nje numer kaq I madh hyrjesh, aspak I zakonshem dhe per qytetet e medha te botes antike…”

  50. Une u dogja njehere me ty keshtu qe nuk e kruaj prape, pa pasur njohjet e mjaftueshme 😉 Por per punen e limanit lumor me duhet te kembengul, ne fakt edhe teoria e lagunes ne Apoloni nuk eshte e vjeter, por e re, keshtu qe edhe ne rastin e Lezhes eshte e pamundur qe cilido lume te kete qene afer , te jape mundesi per limane te medha e te mjaftueshme per anijet e medha dhe volumin e madh tregtar qe kalonte. Aty ke sot edhe Vjosen edhe Drinin shih pak sa limane te ofrojne. Ne Lezhe me duket gjate L3 iliro romake kane qene ankoruar disa dhjetera anije romake peserremeshe qe kishin ekuipazh prej 400 personash secila. Ne Apoloni gjate L1 iliro romake deri ne 200 te tilla ( ne rastin hipotetik te ankorimit te gjithe flotes, sipas gjasave me pak, por me siguri mbi 100). Pra flasim per porte te medha qe kerkojne nje numer te madh limanesh dhe thellesi te mjaftueshme per anijet me te renda te kohes.

  52. Po pse ngul kembe per limane te medha e anije te medha e etj. Limani presupozon thjeshte vendin e ankorimit; trap, varke, anije e vogel etj. A kane qene te vogla anijet ilire? !

  53. Jo pra Aleks, lembit kane pasur 50 ushtare siper, nuk jepet numri i rremtareve por meqe anijet njiheshin si te shpejta do te kene pasur padyshim 100-150 rremtare. Peserremja kishte 300 rremtare dhe 100-120 ushtare, pra lembi nuk hahej dot me te, ne fakt ne fitoren e Paxosit lembit u lidhen me zinxhire ne grupe nga 4 per te frenuar peserremeshet greke. Genti kishte 220 lembi. Narona ishte lume i lundrueshem ne pjesen e poshtme, por edhe aty ka pasur nje liqen ku ankoroheshin anijet; jane bere zbulime interesante kohet e fundit rreth marredhenieve tregtare te zones. Po Butrinti shihet ende sot qe eshte liqen me nje kanal qe con ne det. Buna eshte i lundrueshem por ska port, se ka qene ne Shkoder,pra liqen. Keto tezat lumore nuk jane shume serioze, mjaft te shohesh se cben sot Drini apo Vjosa per ta likujduar ekzistencen e nje qyteti te madh portual te bazuar tek lumi, dmth nje sistem ujor me i madh, gjol, lagune, liqen eshte i domosdoshem. Pra lumenjte jane pjese integrale e sistemit, jane rregulluar me argjinatura per te qene pjese e sistemit, por nuk ka si te jene vetem ata. Aty i ke lumenjte shko edhe lundroji, merr trirremen Olimpia qe kane bere greket sipas teknikave antike dhe shiko sa e ngjit Vjosen apo Drinin dhe gjeja limanin.

  55. Hyllin se di pse kam pershtypjen qe kushedi sa ke pa e pare terrenin e Lezhes..kur thua “Keto tezat lumore nuk jane shume serioze, mjaft te shohesh se cben sot Drini apo Vjosa per ta likujduar ekzistencen e nje qyteti te madh portual te bazuar tek lumi, dmth nje sistem ujor me i madh, gjol, lagune, liqen eshte i domosdoshem. ”
    Sapo te shohesh ne google earth do te konstatosh tamam ate qe the ” Det-lagune-lum gati fare pa rrjedhje dhe qytet. Qe dmth liman i vogel buze lumit(varke e voge)>liman i madh ne lagune(anije aq e kaq rremeshe)> det!!!!!!!
    Dhe bile ky lumi eshte i lundrueshem edhe ne te kundert > Zadrime, sepse eshte fare i qete.
    E gjithe fusha perpara nga ishulli i Lezhes eshte hendek natyral mbrojtes. Por edhe i malarik sigurisht i demshem.

    Nejse, shume e gjate kjo intermezzo.

  56. Rrjedhen te qete e kane te gjithe kur kalojne ne fushe po i ben klima mesdhetare te palundrueshem, dmth qe kur fillojne shirat e vjeshtes deri ne maj kur mbarojne shirat e pranveres dhe shkrirja e bores, lumenjte nuk jane te ngjitshem se kane rrjedhe te shpejte edhe ne fushe per t’i lundruar kunder rrymes. Ne vere niveli i ujit bie ndjeshem, jane te qete po mund te ngecesh ne llum.
    Prandaj flas per sisteme ujore,gjole,laguna, argjinatura, kanalizime,rezervuare po deshe, sepse keto mundesojne zbutjen e rrymes, shperndarjen e ujit te tepert ne muajt e shirave dhe mbajtjen e nje niveli te mjaftueshem ne behar per ato kilometrat deri ne det.

    Anijet ilire nuk ishin te vogla e pirateske, por mjaftueshem te medha per te mbajtur larg greket me shekuj, derisa ne Sirakuzen e Dionizit u shpiken peserremeshet, te cilat i dhane Dionizit (per te vjetrin po flasim se i riu ishte kot) nje avantazh te madh kudo dhe jane ato anije te cilave iliret nuk u gjeten dot kunderpeshen, lembi rezultoi i pamjaftueshem (u testua pa sukses edhe nga Filipi V i Maqedonise).

    Rezultati i peserremesheve te Dionizit ishte qe gati 250 vjet pas Durresit, greket te arrinin me ne fund te çanin mbi Durres, nje tragjedi e vertete per tregtine ilire, posaçerisht ate liburne, e cila kontrollonte Adriatikun nga te dyja krahet dhe mallrat greke kalonin mbi Durres, ndoshta vetem me anije liburne ose sipas ndonje sistemi qe nuk e njohim, por qe nenkuptonte supremacine tregtare ilire ne Adriatik.

    Normalisht supremacia e peserremeshes soli kolone greke deri ne ishullin e Ises, tregtia kaloi ne duart e grekeve, me perjashtim te Liburnise, keshtu qe konflikti u be serioz dhe me i dobeti dhe i debuari nga tregtia, logjikisht te plaçkit.
    Per paralelizem sa here qe sanxhakbejte turq izolonin malesoret tane nga tregtia, ata leshoheshin ne fushe me te plaçkitur, nga ka ngelur edhe legjenda e malesoreve plaçkites.

    Pra ndaj peserremeshes dhe supremacise greke qe ajo shkaktoi pati nje reagim piratesk, i cili rezultoi i suksesshem, u duk se lembi ishte zgjidhja ushtarake, u pushtua Korfuzi, u vasalizuan Epiri dhe Akarnania, ishte rrethuar Durresi dhe Isa (me pas do binte vete Apolonia, si molla e pjekur) derisa futi hundet Roma me nje sasi peserremeshesh qe ketej s’ishin pare ndonjehere.

    Tregtia ilire, posaçerisht liburne, dhe pirateria ilire si reagim ndaj fitimeve tregtare qe perfunduan ne xhepat greke, duhet te jene leksion per ne sot, me pak fjale nuk ka zgjidhje o fitimet tregtare ne det jane ne xhepin tone o ka pirateri e lufte. Ta zeme te ishte Durresi sot, ne duar italiane apo greke, gjeja me e arsyeshme do te ishte lufta, sepse Durresi eshte esencial ne ekonomine tone.

  57. Per hyllin edhe nje here: Brakiqefalia haset masivisht nder europianet dhe eshte e perzier me dolikoqefalin, pra ta themi trashe ne gjuhe popullore, kok-rrombullakti eshte mjaft i perzier me kok-gjatin. Qe brakiqefalia e shqiptarve haset edhe me koken petashuqe nga mbrapa, kjo vjen (vinte sidomos perpara) sepse nenat i mbajne gjate femijet ne djep te lidhur, keshtu atyre u shtypet pjesa e poshteme e kokes. S.d.q. matjet horizontale te kokes behen ne pjesen e siperme dhe vertet qe antropologjia (fizike, sic e permend ti, sic dhe bota anglo-saksone), eshte vertet e sakte, por kjo antropologji nuk percakton racat, por grupet kraniake (kafkore) te njeriut, -sepse brakiqefali, dolikoqefali, hipobrakiqefali, etj. gjinden ne te kater cepet e botes. E se fundi, persa i perket perzgjedhjes qe paske bere me Jakov Milaj-n, kjo tregon qe ti nuk ben shkence, por thjesht propagande patriotike (kupto: nacionaliste), pasi dhe Jakov Milaj, (te cilin e kam lexuar e sterlexuar shume here), nuk ben shkence; vete fakti qe ai na flet per race shqiptare, tregon se sa shkencor eshte ai. Por per ‘te kam folur gjetiu, ndaj nuk ia vlen te zgjatemi.

    1. Faleminderit Artan dhe Duledupicard.

      Është e lehtë të japim e të marrim bashkë, por nuk ndodh kështu me autoren e shkrimit

      E ka edhe kjo një domethënie. Ndoshta duhet të sillemi si mediume që të komunikojmë nëpërmjet të vdekurve përkatës? Të themi, mos duhet t’i drejtohem stërgjyshes time të shtrenjtë Panajo, nënës së gjyshes time Sofi, që të kuptoj se si janë nëpërkëmbur pakicat në Shqipëri?!

Komentet janë mbyllur.

Zbuloni më tepër nga Peizazhe të fjalës

Pajtohuni tani, që të vazhdoni të lexoni dhe të përfitoni hyrjen te arkivi i plotë.

Vazhdoni leximin