Një letër që i ka mbërritur në redaksi gazetës “Dita” denoncon hiperbolat në deklaratat publike të politikanëve, duke filluar nga Basha, që i quan “krimi më i tmerrshëm” përgjimet e paligjshme që mund t’u jenë bërë disave nga organet e rendit; teksa Noka thotë se vjedhja në pistën e aeroportit të Rinasit qenkësh “ngjarja më tragjike”; dhe Berisha e shpall skandalin e Shukriut si “krimi më monstruoz”.

Vëzhgimi është me vend, denoncimi gjithashtu. Krime a shkelje të ligjit si këto nuk janë as “më të tmerrshme”, as “tragjike” dhe as “monstruoze”, sikurse vetë autorët e atyre deklaratave e dinë. Për këtë arsye, shtrembërimi madje përçudnimi në komunikimin publik, nëpërmjet intensifikimit dhe hiperbolës, nuk mund të shpjegohet me deficiencën e folësve.

Arsyeja ka të bëjë, përkundrazi, me dëshirën e këtyre politikanëve që jo vetëm t’ia mësojnë publikut të tyre çfarë ka ngjarë, por edhe t’i tregojnë si duhet të reagojë, ky publik, ndaj ngjarjes.

Normalisht, cilësorë të tillë si “i tmerrshëm”, “tragjik”, “monstruoz” përmbushin një funksion shprehës (ekspresiv) në ligjërim dhe tregojnë se çfarë emocioni ndien folësi, përkundrejt ngjarjes së referuar.

Tani, edhe Basha edhe Berisha e dinë se korrupsioni seksual i një kryetari bashkie është i dënueshëm në çdo pikëpamje, por nuk mund të jetë krimi “më monstruoz” – sepse pastaj ç’fjalë do të ketë mbetur të përdorësh për Gërdecin? Për Srebrenicën? Për pushkatimet pa gjyq të periudhës totalitare?

Prandaj misioni i fjalëve të tilla, në ligjërimin e politikanit të sotëm, nuk është të shprehin emocionet e folësve, por të përcaktojnë emocionet e dëgjuesve – në kuptimin që politikani e sheh me vend që ta udhëzojë publikun e vet si të reagojë, edhe emocionalisht, ndaj lajmit.

Ky lloj udhëzimi emocional përçohet nëpërmjet disa fjalëve të cilat përdoren në mënyrë rituale në kontekste të caktuara – si fjala “tragjike”, e cila e nxjerr kokën sa herë që duhet evokuar ndonjë farë reagimi emocional negativ.

Dhe sa kohë që forma të tilla intensifikuese dhe sipërore përdoren për të nxitur dhe ushqyer reagime emocionale negative, atëherë mund të supozojmë se “i tmerrshëm”, “monstruoz”, “tragjik” pritet të funksionojnë si fjalëkyçe të zemëratës.

Dhe të një zemërate që nuk ka lidhje me krimet në fjalë: askujt nuk i bëhet vonë nëse publiku i urren apo jo grabitësit e Rinasit. Këtu është fjala për zemëratë ndaj palës tjetër, që ka pushtetin dhe që i lejon këto krime “të tmerrshme” të ndodhin.

Sa herë që t’i dëgjoni këto fjalë, pra, kini parasysh se po përpiqen t’ju manipulojnë; dhe trajtojini njëlloj si të ishin maluer ose viruse të ligjërimit publik.