Çfarë do të thotë, pikërisht, që të citosh Maon në një artikull për probleme të sotme politike dhe sociale në Kosovë?
Këtë e kemi diskutuar një herë në blog, por po i kthehem sepse i njëjti autor, Agon Hamza, i është drejtuar sërish Maos, në një artikull të ri kushtuar aspekteve dhe efekteve negative të ndikimit amerikan në Kosovë sot.
Autori me të drejtë shqetësohet për format dominuese të reaksionit politik në Prishtinë, të cilat e përdorin pro-amerikanizmin si alibi dhe si frymëzim; teksa si alternativa ndaj kësaj ideologjie po ofrohen, deri më sot, kryesisht fundamentalizmi religjioz dhe/ose nacionalizmi.
Në këtë kontekst, Hamza vëren:
Duhe[n] rimenduar format e riorganizimit politik të shoqërisë kosovare. Mao thoshte se “Marksizmi përfshinë shumë parime, por në analizën e fundit, të gjitha mund të përmbledhen në një fjali të vetme: është e drejtë të rebelohesh kundër reaksionarëve”.
Me një fjalë, fundamentalizmit religjioz dhe/ose nacionalizmit, iu dashka shtuar edhe maoizmi, si formë e marksizmit.
Në një artikull të paradokohshëm për një temë të ngjashme, po ky autor shkruante:
Ne, të gjithë, duhet të insistojmë jo vetëm në kritikën ndaj [shoqërisë civile], por të krijojmë hapësirën tonë të veprimit politik e intelektual, e cila në strukturimin e vet do të ishte jo vetëm jashtë këtij spektri reaksionar, por në të njejtën kohë edhe kundër saj. Siç do të thoshte Mao, është e drejtë të rebelohesh kundër reaksionarëve!
I njëjti citat nga i njëjti autoritet në dy artikuj brenda një hapësire disamujore.
Në thelb, Hamza kërkon rebelim; dhe se çfarë ka parasysh pikërisht me këtë rebelim, e bën të qartë në paragrafin e fundit të shkrimit të vet:
Në kuadër të logjikës së rebelimit kundër reaksionarëve dhe politikës reaksionare, e cila ekziston në nivel të norm[ë]s shtetërore, duhet braktisur iluzioni për besimin në Shtetin: në vend të besimit dhe besnikërisë ndaj Shtetit (kapitalizmit), ne duhet të besojmë në masat e gjëra popullore. Siç do të thoshte Maximillien Robespierre: Republika vdiq, rrofshin brigadat!
Këtu rebelim funksionon si term lehtësisht më i pranueshëm për lexuesin se revolucion; pikërisht në traditën e Maos dhe të vetë Robespierre-it; autori, me sa duket, nuk do të ishte kundër që të ngrinte gijotinën në sheshin kryesor të Prishtinës, ose variantin kosovar të Place de la Révolution (sot Place de la Concorde).
Ja një përparësi e papritur e sistemit të sotëm në Kosovë: filozofët predikues të dhunës politike masive i lejon t’i shprehin lirisht pikëpamjet e tyre, në mass mediat, në kafenetë, në sheshet, në diskutimet akademike.
Përndryshe, do të na duhej të pranonim se sistemi nuk sheh ndonjë rrezik te Hamza dhe të tjerët, kur këta e përdorin marksizmin jo vetëm si vegël për analiza kritike të shoqërisë kosovare, por edhe – në trajtën e vet radikale dhe sektare – si filozofi që përligj veprimin e dhunshëm politik.
Po ndaj kujt do ta predikonte dhunën revolucionare Maoja në Kosovë?
Ndaj reaksionarëve, precizon Hamza.
Dhe cilët janë këta reaksionarë?
Kryesisht politikanët e Kosovës, kasta reaksionare e elitës së Kosovës, njerëzit që përfaqësojnë, ose më shumë duan të përfaqësojnë amerikanizimin e Kosovës; ndërfaqja e Kosovës me Amerikën, ose të gjithë ata që autoritetin e tyre në shoqëri duan ta themelojnë mbi lidhjet e privilegjiuara me padronin amerikan.
Për Hamzën – përsëri me të drejtë – këta njerëz manifestohen si riprodhues të mendësisë të Kosovës si vend i kolonizuar i Perëndimit; mendësi e cila kryesisht përfton në Kosovë probleme; ndër të tjera edhe pse nxjerr në krye jo virtytin politik, por vesin korruptiv; jo përkushtimin e qytetarit për t’i shërbyer publikut, por përkushtimin e skllavit për t’i shërbyer padronit.
Me artikujt e vet, Hamza kërkon jo vetëm ta identifikojë këtë reaksion, por edhe të kristalizojë një mendësi alternative, tek të gjithë ata që nesër do të rebelohen ndaj këtij reaksioni, sipas mësimeve të Maos.
Çfarë Hamza nuk vë re, ose refuzon të vërë re, është se rebelimi kundër dominimit imperialist ose neokolonializmit, nga pozita marksiste, është njëlloj pjesë e këtij dominimi, ose “fascinimi që ne kemi me fuqinë”, për ta thënë me fjalët e tij.
Karakteristikë e neokolonializmit, pas viteve 1990, është se ai e sjell të paketuar, me vete, edhe kritikat përkatëse; dhe veçanërisht kritikën marksiste, madje edhe maoiste, e cila kultivohet lirisht në çdo universitet të SHBA dhe të Europës.
Orientalizuesit më të flaktë përkthejnë në gjuhët lokale “Orientalizmin” e Said-it…
Duke parafrazuar Leninin, borgjezia nuk po gjen më vend se ku t’i futë paratë që ka bërë, duke u shitur revolucionarëve litarin, me të cilin këta ende kujtojnë se do ta varin borgjezinë një ditë.
Hamza dhe kolegët e tij nuk “fascinohen” vërtet me Amerikën dhe fuqinë e saj falike; por vendin e Amerikës, të autoritetit dhe të padronit, në frymëzimin dhe botëkuptimin e tyre, e ka zënë Lacan-i, Zizeku, Badiou dhe, herë pas here, edhe Maoja tekstozhenik.
Kësisoj, kritika marksiste-maoiste ndaj neokolonializmit në Kosovë është njëlloj e strukturuar sipas principit të dominancës, ose – për ta thënë me fjalët e artistit Genc Kadriu, të cilat i përcjell Hamza – kjo kritikë që citon Maon dhe Zizekun në çdo paragraf është ajo vetë “një entitet femër, e rendit paramodern të patriarkalizmit tipik.”
Nëse Kosovën e ka kolonizuar Perëndimi, nëpërmjet procesit të mirënjohur të amerikanizimit, që nxit korrupsionin lokal, kultin materialist të pasurimit dhe adhurimin e forcës brutalisht mashkullore, kritikët marksistë si Hamza i ka kolonizuar Zizeku, Maoja, Badiou-ja dhe shokët e tyre të armëve.
Dhe çfarë është Maoja, i cituar obsesivisht nga Hamza, nëmos pikërisht ai objet petit a i Lacan-it, të cilin yni e sheh te Amerika, e vështruar nga administratorët e katrahurës politiko-sociale në Prishtinë?
Përndryshe, në Kosovë nuk më duket se ka ndonjë hapësirë për korrigjime maoiste të problemeve (ose gijotina të Robespierre-it); pozicionimi i Hamzës nuk përbën kurrfarë kërcënimi ndaj të gjithë agjentëve riprodhues të korrupsionit të strukturave institucionale, në kuadrin e referimit obsesiv ndaj perandorisë zero (Perëndimit, si formë globale të amerikanizmit).
Kritikat e drejta që ia bëjnë qarqet radikale të majta situatës së sotme në Kosovë do të shërbenin vërtet, përkundrazi, po të integroheshin në ndonjë lëvizje të emancipimit ndaj sundimit “neokolonial”, e cila nuk është, as duhet lejuar të mbetet prerogativë e nacionalizmit folklorik dhe regresiv, ose atij patriotizmi që nuk di veç të jetë streha e fundit e maskarenjve.
Një lëvizje e tillë, po të ekzistonte, do të kishte për efekt të mirëpritur jo vetëm shërimin e institucioneve në Kosovë, por edhe modifikimin rrënjësor të vetë politikës që ndjek SHBA dhe Europa ndaj këtij shteti; sepse do të intepretohej si shenjë se shoqëria kosovare më në fund është në gjendje t’i trajtojë me pjekurinë e duhur problemet e veta.
Vetevendosja i ngjan çetave nacionaliste gjate pushtimit italian ku Partia dergonte komisare, si tek çetat e Babe Myslymit, Haxhi Lleshit apo Riza Kodhelit(ky me te tijet kish luftuar edhe ne Luften e Vlores me 1920).
Komisari i kthente ‘kryengritesit’ ne ‘partizane’. Ky Hamza qe si per dreq me sjell ndermend Hamzain tjeter, ate te famshmin, po ben komisarin e Vetevendosjes. Hyn rinia qe te luftoje per Shqiperine dhe perfundon qe lufton per komisarin e drites dhe per mesimet e Maos dhe Zizekut.
I tha Mato Gruda komisarit: Ti me thua qe komunizmi eshte i mire dhe une te besoj .
Tani Hamza ‘kryengritesit’ don ti ktheje ne ‘rebele’. Po e hengrem njehere ate kokerr ulliri. Per me teper Kosova edhe me shume se Shqiperia u lidh me italianet e gjermanet, qe u hoqen nga koka serbet.
Proçesi qe i duhet Kosoves eshte emancipimi kombetar, fitimi i te drejtes se vetevendosjes, fitorja e pavaresise esenciale nepermjet ushtrimit te vullnetit kombetar, ku duhet te perfshihen si parite edhe masat dhe te shprehet nje vullnet i vetem.
Nje konflikt mes masave dhe parise nuk do lejonte ngjizjen e vullnetit kombetar dhe vetem sa do zgjaste lengimin e Kosoves.
Shquarja e Amerikes si armik i shqiptareve dhe parise si armik i masave, i takon nje mendesie etnocidi. Amerika ka nevoje per shqiptaret ne rajon dhe do mbeshtese cdo lloj grupimi qe ka shumicen me vete, Amerika e ka treguar veten qe s’ka ndonje lloj problemi me qeverisjen e nje vendi persa kohe qe kjo qeverisje tregon vemendje te posaçme ndaj interesave amerikane ne rajon.
Perndryshe Europa pasi deshtoi ne perpjekjen per ta kthyer Bosnjen ne Zvicren e Ballkanit, po perpiqet te provoje edhe njehere eksperimentin ne Kosove.
Armiqte e Hamzes nuk jane armiqte e shqiptareve, pasi Hamza nuk niset ne gjykim nga te qenit shqiptar dhe perputhja nese do kete, do jete perhere e terthorte.
Armiqte e shqiptareve verehen vetem nese te qenit shqiptar eshte pika absolute nga nis arsyetimi. Nuk ka si te jete ndryshe, logjika nuk eshte loje kukamfshehti dhe as prone e autoritetit.
Kam pershtypjen qe nuk eshte e veshtire te kuptohet se gijotina nuk eshte simbol i denimit me vdekje. Nese revolucionaret do te kishin per qellim vdekjen, do te mjaftonte pushkatimi, apo varja, helmimi ne burg etj. Gijotina me shume se sa mjet funksional, ishte nje mjet drastik, per te treguar se kastave “u pritet koka”, “shkeputemi krejt nga e kaluara”, dhe sic do te kishte interpretuar Badiou, prodhojme “Ngjarje”.
Ne kete sens Agoni eshte ne kerkim te Ngjarjes, jo ne kerkim te terrorit. Shkeputja nga momenti aktual duhet te jete drastike. Dje Tony Blair takoi dy a tre dyzina femijesh kosovare qe quheshin Tonibler. Te jesh i sigurt Xha, Agoni s’do ta quante te birin Slavoj. Dhe nuk ka ndonje adhurim tek citimet e tij, ka thjesht shenjim te universit. Tashme e dime mire qe univers te pashenjuar nuk ka, e dime kete prej Hegelit, ne mos prej Aristotelit e ketej (madje une mendoj qe e dime qysh prej Prometheut te Lidhur). Ceshtja eshte se cilat jane shenjat qe zgjedhim. A lejojne ato vete-realizimin e njeriut ne sens marksian (grundrisse duhet lexuar per kete).
Sa per punen e kolonizimit, pak Fanon do bente mire ne debat. Dhe ne shkrimin e vet Agoni e therret Fanonin, dhe pse nuk i permendet emri.
Ceshtja “Mao” eshte nje ceshtje e panevojshme per t’u ngritur me. Mao nuk ka shkruar vetem librin e kuq, por mijera vargje me poezi – qe sipas stilit tradicional kinez percjellin filozofi dhe jane per t’u lavderuar per stil dhe erudicion (te pakten keshtu thone sinologet neper bote, deri dhe ata amerikane). Po, Mao ka shkaktuar vrasje. Dhe Qesari ne kohe te vet. Dhe Kissingeri per ate pune. C’te bejme, t’i barazvleftesojme? T’i harrojme?
S’ka dyshim, Maoja ka qenë edhe poet (Enver Hoxha shkrimtar, Hitleri piktor, etj.). Dihet që mund të jesh njëkohësisht edhe vrasës, edhe artist (DeLillo do të shtonte: në kohët e sotme, artin po rreket ta zëvendësojë terrorizmi).
Por kujdes: këtu nuk po citohet gjë nga poezitë e Maos; por pikërisht një këshillë e Maos se çfarë duhet bërë me reaksionin dhe reaksionarët. Dhe po citohet për herë të dytë. Tani, meqë e dimë se ç’ka bërë Maoja me reaksionarët në Kinë (ose më saktë, me ata që i etiketonte si reaksionarë), atëherë unë kam të drejtë ta injoroj krejt Maon poet dhe të përqendrohem në Maon diktator të përgjakshëm.
Sa për Kissinger-in, më beso – nuk kam as edhe iluzionin më të vogël. Madje nëse bota e sheh këtë ende me një farë simpatie, merita i mbetet fund e krye Maos & Co., që jo vetëm pollën të keqe atje ku u mbiu fara, por legjitimuan të keqen edhe gjetiu.
jo jo, ska lidhje me te qenet e enverit apo hitlerit artist puna e Maos. Mjaft te lexosh e te shohesh se ku qendron, poet me “P” te madhe – qe s’ka te beje me te qenit te tij i pushtetshem.
Por pak rendesi ka. Ky kendveshtrim tejet paqesor ketej, qe te mos provokohet e keqja andej etj etj ki parasysh qe eshte joreal.
Dhuna qe provokohet analizohet pak me thelle se kaq. Do nje lloj distancimi prej personales, nje lloj abstragimi. Perndryshe dalim tek ajo qe shkruan Celine, tek nje paqe edhe me mjerane se lufta, tek nje paqe e qurrshme qe garanton stanjacion dhe frustracion – nje paqe qe ne vetvete eshte me e dhunshme se sa ai moment i dhunshem, qe gjithsesi mori fund.
Kur flitet per dhunen, dhe flitet komparativisht, natyrisht qe shihet se cilat jane kushtet – kontekstet – oportunitetet – synimet e shkaqet. Dhe a ka arsye?
Natyrisht qe dhuna nuk eshte njesoj kudo. Qe nga koha e Cantorit e dime qe dhe pafundesite krahasohen, keshtu qe edhe terrori si pafundesi e dhunes nuk eshte gjithnje i barazvlefshem.
Interesante, se si sa here qe ky person flet per gijotina e per revolucione, te tjere mbas tij dalin e thone “jo, nuk e ka me te vertete, po flet me metafora” dhe shpjegojne ate qe autori ka dashur te thote. Si puna e Jezu Krishtit qe fliste me parabola. Si pune sekti qe flet me kod qe vetem disa e kuptojne. Po shkruaj normal o burre i dheut, pa metafora, (jo me ty, me ate qe shkruan), se i bere lemsh njerezit..Ose ndoshta ai qellimisht do qe te keqkuptohet.
Gjithsekush e shikon sipas mendjes s’vet ‘Kultin e Kargove’… dhe Agoni ka bindjet e veta.
Pa hyre ne meriten e asaj çka thote Agoni, aq me teper kur ne shqiptaret jemi qyrravitur per “munges t’liris s’fjales” gjat periudhes s’diktatures, mua me habit ky shkrim i rradhes se Xhaxhait… ku vazhdon te trumbetoje ‘lirine e kontrolluar te fjales’.
Mund te pranoj deri diku tezat e paprekshmerise se privatesise se individit dhe kufizimet qe duhet t’iu vihen disa lloj gazetareve, por qe te arrihet edhe te kritikohet dikush se pse flet (aq me teper larg ksaj sofre) per se si e mendon ai boten, kjo m’duket e egzagjeruar.
Edrus:
Edrus, pa kritikë nuk ka zhvillim të mendimit. Unë këtë punë ka 15 vjet që e bëj – ç’ekzagjerim ka këtu?
Po t’isha Agoni, apo ndonji i Saktivistes, do t’thoja: I mirpresim kritikat… VETEM NJE HERE.
Qe gjerat t’i beje siç duhet, duhet te ftoje Agonin NE KTE SOFER qe te perballnit kendveshtrimet… ose, nese e keni bere dhe ai nuk ju pergjigj as ‘kritikes se pare’, do te thote qe atij pak i intereson atij se ç’mund t’mendojm ne te tjeret rreth maoizmave te tij (nga ku, esht e kote qe te kritikohet Hamza sa here te hape goje).
Edrus, e ke gabim.
Mua s’më bëhet fare vonë se ç’mendon Hamza ose kushdo tjetër për çfarë shkruaj unë në blog.
Artikulli të cilit unë i referohem është publik dhe fton vetvetiu për lexim. Nuk kam pasur nevojë të ftohem që ta lexoj, dhe njëlloj nuk kam nevojë të ftoj njeri, duke përfshirë edhe autorin, që ta lexojë kritikën time.
Kështu funksionon ligjërimi publik në Perëndim. Ma merr mendja që edhe ti e di këtë, sepse nuk është se jeton në ndonjë shpellë.
Unë nuk kam ndonjë problem me Hamzën si person; madje jam i sigurt që edhe ai nuk është se identifikohet me Maon dhe të tjerë filozofë nga mëngjesi në darkë.
Mirëpo kur ndesh në një artikull të cilin e gjej me interes për ta kritikuar; dhe sidomos kur nëpërmjet kësaj kritike e kam më të volitshme të shtjelloj mendimin tim – atëherë kush do të më pengojë të shkruajë?
Rregullat që sugjeron ti? Jo ftoje në sofër, jo mos e fto në sofër? Çfarë janë këto sofra xhanëm? Kush e ka penguar Hamzën që të vijë e të shprehë mendimin e vet këtu? Po ty që vjen dhe shkruan këtu kur të duash, mos të kam ftuar gjë unë ndonjëherë? Aspak – dera ka qenë e hapur, gjithnjë e hapur.
Teksti publik e ka ftesën me vete.
Edhe një gjë: Hamza në vetvete nuk është dhe aq i rëndësishëm – por kritika marksiste e situatës në Kosovë është dhe meriton vëmendje, nga të gjitha palët.
Këtë kritikë nuk e “zotëron” kush; as e kontrollon. Për fat të mirë, jetojmë në një botë që është aq e fortë në të drejtën e vet, sa lejon me superioritet edhe atë lloj diskursi që predikon ta përmbysë.
Xhaxha, vetem bindjet e ndryshme (dhe te kunderta me te miat)politike, te ndokujt, nuk do ishin nje arsye qe te mos flisja apo diskutoja me te… bile do kisha kenaqesi te pija nje kafe me antimarksiste si ti se sa me mjaft komuniste qe as nuk i ndjek se ç’thone.
Por, perderisa kështu funksionon ligjërimi publik në Perëndim, Hamza, me te tijen, jo vetem ngre zerin e kritikes, por edhe ju kujton lexuesve te tij rruge te mundeshme per ZGHJIDHJEn e problemit… ju ngelet “maskarenjve” qe te vlerwsojne si rruge te drejta apo jo ato te ofruara nga Hamza.
P.s: Me “maskarenj”, nenkuptoj ata qe nenkuptoje ti (dhe nuk turperohem ta pranoj se jam i tille) ne paragrafin e parafundit te shkrimit 😉
Ah, po atëherë nuk më paske kuptuar mirë. Ideja ime është që patriotizmi nuk u duhet lënë në dorë maskarenjve, ose atyre që e përdorin si strehë të fundit. Përndryshe, lëvizja kombëtariste është e vetmja që ka bazë sociale të mirëfilltë në Kosovë – vetëm se nuk u duhet lënë folklorikëve që ta manipulojnë.
xhaxhai thote:
” Karakteristikë e neokolonializmit, pas viteve 1990, është se ai e sjell të paketuar, me vete, edhe kritikat përkatëse; dhe veçanërisht kritikën marksiste, madje edhe maoiste, e cila kultivohet lirisht në çdo universitet të SHBA dhe të Europës.
Orientalizuesit më të flaktë përkthejnë në gjuhët lokale “Orientalizmin” e Said-it… ”
Ketu me duhet nje shpjegim, me fjalen “perkthim” nenkuptohet interpretimi i tekstit apo procesi i kalimit nga nje gjuhe tek tjetra?
është e gjitha metaforë – ligjërim i figurshëm.
edhe i ndjeri Said e shpenzon thuajse nje pjese te mire te pasthenies qe i ka bere ” Orientalizmit” duke u ankuar per keqinterpretimet dhe perdorimet qe i bejne si ultranacionalistet ashtu eshe ekstremistet fetare si edhe per te sqaruar me shkoqur pozicionin e tij karshi “Lindjes” dhe “Perendimit” . Shumeformesia qe pesoi ky liber si pasoje e kalimit ne gjuhe dhe kultura te ndryshme te cilat mbartnin dhe ende mbajne probleme nga me te veshtirat eshte nje proces teresisht jashte kontrollit te autorit aq me teper ku ne shumicen e vendeve te ashtequajtura ne zhvillim eshte botuar madje eshe pa te drejten e autorit.
Xhaxha, problemi i kritikes ndaj sistemit te paketuar me vete sistemin, eshte problem i drejte. Ne fakt ky eshte problem qe eshte trajtuar gjeresisht nga Zizek, Badiou, Mao e shoke, por ka nevoje te trajtohet edhe me gjeresisht. Di qe vete Agoni eshte marre me problemin ne pothuaj te gjithe shkrimet qe i kam lexuar. Sidoqofte, them se nje sqarim termash eshte i nevojshem. Kritike ndaj sistemit, paketuar me vete sistemin, mund fare mire t’a quanim reaksionarizmin nese nuk do e konsideronim si perkufizim te guximshem. Thene ndryshe, nderkohe qe Hamza flet kunder reaksionarizmit, pikerisht per kete, ti e konsideron Hamzen reaksionar. Ka nje paradoks ketu sepse nderkohe qe Hamza kritikon reaksionaret, ti reaksionaret, une kritikoj reaksionaret, te gjithe kritikojme te gjithe, bije ne kundershtim me idene se flasim qe te merremi vesh, dhe ti ose nuk e ke vene re ne dy here qe flet per kete pune, ose e ke vene re dhe ke zgjedhur ta injorosh. Kjo pune zgjidhet me nje riperkufizim te urte termash, ku do na duhet te pranojme si term edhe nje Mao, filozof dhe autoritet mbi revolucionin e njekohesisht gjakatar, por kryesorja, pa kaluar neper histerira sapo t’i permendet emri.
Une do dal tek ajo qe thote snox, sepse me duket me vend. Kritiken qe i ben Hamzes per reaksionarizem nderkohe qe ky vete eshte duke kritikuar reaksionarizmin, po e marr si keshille per te qe te mos bjere pre e pikerisht asaj qe kritikon. Dakord, e kuptoj qe heren e pare, kete keshille mund ta kete shkaktuar evidentimi i Maos ne tekst, but the trigger seems too happy, antimaoizmi jot po aq obsesiv sa dhe maoizmi i Hamzes nese kete keshille serish e shkakton evidentimi i Maos. Me duket pa vlere. U tha nje here.
Pertej kesaj, Mao 2.0 me duket shume me i ballancuar se Mami Maoja.
””Ka nje paradoks ketu sepse nderkohe qe Hamza kritikon reaksionaret, ti reaksionaret, une kritikoj reaksionaret, te gjithe kritikojme te gjithe, bije ne kundershtim me idene se flasim qe te merremi vesh””
Reaksionar eshte fjale propogandistike, prandaj mund ta perdorin te gjithe dhe te mos merren vesh.
Psh ti je reaksionar, Hamza eshte reaksionar e me radhe, sepse komunistet sot jane reaksionare po aq sa aristokratet frengj qe rane nga fiku me 1789.
Musolini akuzonte demokracite reaksionare te Perendimit dhe fashizmin e quante progresist, qe do krijonte boten e re te progresit e zhvillimit.
Ata te demokracise kozmopolite do quanin reaksionare çdokend qe do fliste per demokraci kombetare ose me thjeshte çdokend qe do fliste kunder saj.
Nje liberal do quante reaksionar konservatorin, ndersa kozmopoliti do quante keshtu nacionalistin dhe nga ana e vet nacionalisti do quante reaksionar kozmopolitin se ky do ta ktheje boten ne kohen e Perandorive.
Kemi nje terminologji te gjere ne fjalorin politik qe ka vlere vetem propagandistike, prandaj nuk mund te merresh vesh duke perdorur fjale te tilla,njeri gozhdes e tjetri patkoit; mund vetem te shprehesh mendimin.
Nderkaq komunistet ne Shqiperi nuk mund te mos quhen reaksionare; revolucioni demokratik nga protestat e Kavajes e Shkodres e deri me mars 1992, rrezoi shoqerine e vjeter. Ky nuk ishte kunder-revolucion sepse nuk ktheu Mbreterine e Zogut , po i dha jete nje sistemi te ri te papraktikuar me pare.
Prandaj komunistet jane reaksionare. Fakti qe komunistet flasin per shkeputje nga regjimi i meparshem, nuk ngre peshe pasi perdorin klasiket e komunizmit, Marksin,Leninin e Maon po njesoj si regjimi i djeshem dhe sigurisht neo-t perkates.
Nese ka ndonje kuptim fjala reaksionar, ate ja japin komunistet e sotem . Hamza eshte thellesisht reaksionar, po ashtu si kumandaret e saktivistes.
Nuk e percaktojne reaksionarin derdellitjet mbi progresin e revolucionin, por lidhjet e grupit dhe individit me konceptin e reaksionit socio-politik.
Reaksionaret e vertete ne Kosove jane titisto-enveristet se serbofilet jane armiq anipse kane pasur pushtetin deri pardje.
Nuk hecet me teorine e para 1917, kur komunizmi mund te ishte vetem revolucionar, sot komunizmi kudo eshte reaksionar; komunistet e fshehur ne PS , kane qene vazhdimisht reaksionare, ndjekin endrren e privilegjeve dhe rehatise gjate regjimit komunist.
Komunistet e rinj jane esencialisht reaksionare sepse jane kunder-revolucionare, duan te rrezojne sistemin qe u ngrit si pasoje e revolucionit demokratik 1990-1992 duke u mbeshtetur tek klasiket e komunizmit, mesimet e Marksit,Leninit,Maos dhe neo-ve perkates. Esenca eshte e njejte si dje edhe sot, klasiket e komunizmit, vetem forma mund te ndryshoje, se kane ndryshuar rrethanat e njerezit, por kjo sigurisht nuk mund tua heqe esencen reaksionare.
Prandaj them une, hajde u biem reaksionareve qe duan te zhdukin arritjet e Revolucionit Demokratik 1990-1992, u biem ku u dhemb e ku u djeg.
p.s Kosova ka probleme te stermedha, nje rebelim komunist ka mangut. Vete hipoteza e nje rebelimi te tille ne rrethanat e brendshme e te jashtme ku gjendet Kosova, i sherben vetem propagandes serbe; edhe shqiptare edhe myslymane edhe komuniste, per Europen e sotme kjo treshe eshte kulmi, apo s’dine ta thurin mire propaganden serbet, jane per tu lakmuar.
O i Nderumi Leke.
Te flasesh per reaksionarizmin, duhet ne rradhe te pare te dish se c’je duke thene. Reaksionarizmi eshte me perkufizim ultrakonservatorizem. E cfare eshte kjo? kjo eshte te kesh “more of the same” dhe gjithe cfare eshte ashtu sic ishte, t’a konsiderosh si arritje, si progres. Ti flet per arritjet e revolucionit te 90-92-shit, por cilat jane keto arritje? Byroja politike moniste nderoi emrin nga moniste ne pluraliste dhe kete e konsideron arritje, nderkohe qe eshte e njejta, sa ne pozite, sa ne opozite. Po e njejta Byro, hapi bllokun ne mes te qytetit per publikun, por njekohesisht krijoi per veten “gated communities” neper rrethina, duke iu bindur ligjit te lashte hyjnor se kur perendite largohen nga qyteti, ata shkojne ne Olimp, ne Farke, a diku rreze Dajtit. Eshte e njejta elite, ne mos pak me e ngushte, qe hante me luge floriri kur katundaret e merrnin qumshtin me tollona, e qe vazhdon te haje mke luge floriri nderkohe qe shkaqet kryesore te vetvrasjeve gati epidemike jane shkaqe ekonomike. Dhe kjo eshte arritje, progres, qe kumandaret komuniste duan t’a rrezojne. Ata, ata jane reaksionaret, jo neve qe kemi bere gjithe keto arritje. Ky eshte edhe ultrakonservatorizmi reaksionar qe perdor lloj lloj retorike, qe nga llustrimi i realitetit qe te duket me i bukur, e deri tek etiketimi i kritikes si “shabllon” apo “reaksionare,” vetem e vetem qe te mos kete ndryshim.
Mirepo, problemi eshte edhe me keq se kaq. Nuk eshte thjesht “more of the same” qe maskohet si arritje, por ne fakt ka nje regres qe maskohet si “fitorje” e demokracise, regres qe mund te evidentohet fale faktit se distanca mes elitave dhe fukarenjve, eshte rritur, krimi politik ka nje imunitet ministror te pranuar nga te gjithe, e shume e shume te tjera. Jo or jo, mire e ka Hamza. Duhet gijotina, e gjithe ata qe e quajne cancerin arritje, duan gulagun, sic thote Zizek.
Lulian Kodra:
Për fat të keq, unë nuk mund ta marr seriozisht këtë që thua ti, Lulian, sikurse nuk e marr dot seriozisht Hamzën, madje as Zizekun vetë.
Për mua Zizeku dhe të gjithë zizekomanët që po shumohen tani së fundi si lepujt nuk mund të jenë veçse klounë – askush nuk i merr seriozisht, të gjithë zbaviten me ta, i thërresin nëpër konferenca që këta t’u lëvdojnë Leninin, Stalinin dhe Maon, në mes të hilaritetit të përgjithshëm. Maoja: ha-ha-ha. How cool.
Në pajtim me një traditë të nderuar mesjetare, klounin ose lolon nuk e prek kush, çfarëdo që të thotë.
Unë i kushtoj vëmendje Hamzës sepse problemet që ai ngre janë reale dhe disa analiza të tij janë shumë të mira; çka zhvlerësohet menjëherë nga aparati teorik jashtëzakonisht banal i artikujve të tij.
Nuk kam asnjë problem me të si person; por vërej një shabllon irritues në shkrime që gjithnjë citojnë Zhizhekun dhe Lakanin në krye, pastaj zbresin poshtë tek Maoja dhe ndonjë gjetje tjetër në koshin e plehrave të filozofisë politike.
Maoja në tekstin e Hamzës nuk argumenton asgjë; të thuash se reaksioni duhet luftuar meqë kështu ka thënë Maoja është një banalitet i hatashëm, që jo vetëm fyen inteligjencën e lexuesit, por edhe kundërshton vetë inteligjencën e autorit.
Prandaj unë prirem të besoj se Maoja në ato tekste nuk sillet për të argumentuar gjë, por si fjalëkod, si shenjë ose shkelje syri, si parullë për t’u pranuar në ndonjë rreth jo revolucionarësh por aktorësh amatorë që luajnë role revolucionarësh, duke i dalë publikut, si të thuash, në drag.
Jo vetëm kaq – por unë i gjej edhe citimet nga Lacan-i dhe Zizeku njëlloj banale, madje të njëjtat që përcillen nga artikulli në artikull; nuk ka nevojë të citosh Lacan-in, sa herë që bie fjala për dëshira të parealizueshme, p.sh. E përsëris – këto nuk janë citime në ndihmë të argumentimit, por tatuazhe të tekstit, të cilat i shërbejnë njohjes brenda grupit.
Tani, s’do të kishte asnjë të keqe këtu, sikur të mos kishte njerëz që i marrin seriozisht këto lojëra, duke kujtuar se përnjimend Hamza dhe të tjerët po kërkojnë të instalojnë gijotinat në pazaret e qyteteve të Kosovës.
Kështu e përligj unë “obsesionin” tim, me Hamzën, Maon dhe aparatin kritik pseudo-stalinist të këtyre shkrimeve; sepse shoh diçka të kalbur dhe kutërbuese atje, një tallje me historinë në emër të statusit akademik – ose, për ta thënë ndryshe, performanca klounësh.
Xhaxha, shiko si eshte puna. Eshte kollaj te thuash qe Zizek tallet, eshte klloun, madje profesori i nje shkolle kllounash qe keto citimet e Maos nuk i kane vec gjeste, etj, etj. Eshte me veshtire te pranosh se kerkesa per gijotine, e thene me shaka, eshte nje kerkese serioze. Zizek mund te kete nje lloj humori performativ, por, dhe ketu Lacani ESHTE i rendesishem, ky lloj humori performativ eshte nje kerkese reale. Thuhet e sterthuhet, madje edhe vete e ke thene, se po ta marrim seriozisht kete kerkese, po te mos e trajtojme si shaka, si performance kllouni, do te thote nje prishje e pergjakshme themelesh. Ku qendron e keqja e kesaj? Shkakton vuajtje? Vuajtja aty eshte, e maskuar. Shkakton trazira? Trazirat aty jane, te mbyllura ne nje tenxhere me presion. Problemi nuk eshte se keta jane lolo. Problemi eshte – dhe eshte problem i rende – se keta mund ta kene seriozisht, dhe te kene te drejte. Keshtu qe, per mua, eshte e kote te flasim per humorin performativ te tyre; ajo qe eshte ne pikepyetje eshte vertetesia e thenieve te tyre, “the truth value of their statements.” A eshte gjendja realisht si e paraqisin keta? Dhe ne qofte se eshte, a dikton kjo gjendje nje zgjidhje si gijotina, si metodat e Maos, apo si metodat e Leninit, apo te Stalinit? E vertete qe nje aspekt i kesaj zgjidhjeje ofrohet me humor, por ky eshte humor i zi, humor qe lind nga nje mllef real. Nese do flasim per kllounerine e Zizekut, te pakten te marrim parasysh se c’thote vete ne lidhje me kllounerine: reflektimet me te mira per Holokaustin kane qene Komedi. Pra, nuk mund te trajtohet me nje te mbrapshte te dores kllouneria ketu. Ka nje mllef (resentment ne sensin e Nietzches) real qe e shkakton. Ose, qe te mos citoj ndonje Lacan apo Zizek, por urtesine popullore: Shakaja eshte gjysma e se vertetes. Them se na ben me shume nder te fokusohemi tek ajo gjysma qe eshte e vertete, se sa tek menyra, maniera, apo stili personal se si kjo e vertete tregohet.
Edhe në histori lolove u lejohej të thonin gjëra që askush tjetër nuk do të guxonte. Ke plot nga këto te Shekspiri.
ne pergjithesi ne nje situate fjalepake, e mendimpake – te flasesh a te shkruash eshte palacollik. Perndryshe me duket i nxituar vleresimi i Zizek-ut si klloun – gjithsesi nuk di c’keni lexuar prej tij, apo prej Badiou-se, apo prej Negrit, apo prej Ranciere-it, apo prej Deleuze-it, apo prej Mao-s, apo prej Hegel-it qe therritet ne teme.
Gjithsesi, nuk mjafton te lexohet. Sic thote Althusser-i (nje tjeter lolo ky), meqenese nuk ka lexime te pafajshme ceshtja eshte te rrefejme se ne c’menyre jemi fajtore per rrefimet tona…
Zizeku cilësohet rëndom si “kloun” prej kritikëve të tij – unë vetëm sa e bëra timin atë cilësim, sepse më pëlqen. Një kërkim në Google për “Zizek clown” do të sjellë disa materiale me interes, ku shtjellohet mirë ky koncept. Dua ta theksoj se këtu “kloun” nuk e përdor me kuptimin sharës që ka marrë në ligjërimin e zakonshëm, por në kuptimin e profesionit ose të rolit social (Borat i filozofisë bashkëkohore, e quan dikush tonin; mua gjithnjë më shkon mendja te Loloja i Shekspirit).
Te loloja i Shekspirit por jo vetem. Si “profesion” i takon mesjetes dhe ca me tutje derisa u zhduk si institucion nga “racionalizmi”. Mbreterit e kane perdorur kete vegel politike (institucionin e “jester/clown/fool) bazuar ne psikologji te mirefillte, por edhe ne besime te lashta fetare. Keshilltaret e mbretit, nuk mund te jepnin asnjehere keshilla/kritika te pavarura nga rrethana te tjera; interesat personale, frika etj. Ndersa loloja mund ta bente, ne stilin e lolos. Per kuriozitet te vockel, ka patur dhe femra “lolo”. Mbreteresha Mary (Angli, shek. 16) kishte Jane Cooper, jo vetem trajtuar mire gjate kohes ne oborrin mbreteror, por iu dha edhe pension.
“unë vetëm sa e bëra timin atë cilësim, sepse më pëlqen” – shume mire, por pelqimi nuk i jep vertetesi kategorizimit.
Theksimi qe ben me poshte permban nje gracke. Palacoja qe thur seriozitetin me qesharaken per te fituar lirine ne fakt eshte koncept qe nismen e ka ne oborret feudale. Pranimi qe ta konsiderosh edhe sot tjetrin “lolo” ne po te njejtin sens tregon a) se veten e percepton si pjese e bashkesise se nderuar te oborrtareve (e jo te lolove), b) se e pranon qe pamvaresisht avancimit teknollogjik e kulturor marredheniet njerezore te dominimit nuk kane mundur te shkeputen shume nga situata feudale (vete konceptimi persistent i lolos si denoncues [sipas shekspirit] denoncon regresin drejt feudalizmit konceptual) – dhe kur flitet per feudalizem aktualizohet menjehere Mao. c) nje kendveshtrim i tille kritik ndaj kritikeve nuk duket se sjell ndonje sherbim te madh ndaj progresit…
Xhaxha, ne histori lolove jo vetem “thjesht u lejohej” te thonin gjera qe te tjeret nuk mund t’i thonin, por po te besojme Foucault, ne histori, lolot ishin edhe nder shkaktaret kryesore te shkeputjeve dhe skizmave radikale me regjimin dhe formimin e dijes qe ky regjim mund te mbartte, per te sherbyer, po keta lolo, si pike referimi per formimin e nje dijeje te re, e rrjedhimisht nje regjimi te ri.
E besoj: disa revolucionarë mund të kenë qenë lolo. Disa lolo mund të kenë qenë revolucionarë. Por nuk është e thënë të jesh lolo… E kam fjalën, ndonjëherë lolot thjesht bëjnë njerëzit për të qeshur dhe për këtë edhe paguhen.
Une nuk arrij te kuptoj kete obsesion te disave per te ringjallur opsione qe dukshem deshtuan perballe kapitalizmit. Qe prej kohes se Maos, jane prodhuar kaq shume mekanizma ne sistemin kapitalist, saqe zgjidhjet mekanike me gijotina, nuk kane absolutisht asnje shans te realizohen. Ndaj pozicioni i Hamzes eshte shume komod. A ka gje me te thjesht se te prodhosh utopi? Nje pyetje me vjen nder mend tani: Kaq poshte ka rene reflektimi dhe imagjinata saqe te shkojme e ti falemi serish Maos e Stalinit? Nese Maon ne kohen e tij dhe ne kontekstin social te Kines mund ta konsiderojme si revolucionar, ti rikthehesh sot Maos, kete me shume te drejte mund ta quajme reaksion. Ndaj pajtohem me artikullin e mesiperm. Pertej analizes, shkrimi i Hamzes kishte pasaktesira historike qe te bejne te dyshosh ne analizen e tij.
”’Reaksionarizmi eshte me perkufizim ultrakonservatorizem”’
1- Me perkufizimin e kujt ?
2- Ultrakonservatorizem duke u nisur nga çfare ?
Ta jap une perkufizimin e reaksionarit.
Reaksionar eshte nje individ apo nje grup, qe predikon reaksionin socio-politik ndaj nje gjendjeje socio-politike me qellim kthimin e nje gjendjeje te meparshme ku individi dhe/ose grupi identifikohen pjeserisht ose teresisht.
Ky eshte perkufizimi pa kurrfare elementi propagandistik, , nese duam qe reaksionar te kete nje kuptim.
Ty, Hamzen etj ju kap perkufizimi. Po ashtu kap edhe zogistet, turkomanet islamike dhe fanatiket e kanunit(te dallueshem nga vleresuesit e kanunit).
”’Ti flet per arritjet e revolucionit te 90-92-shit, por cilat jane keto arritje?””
Ti rendis une.
1- Liria e mendimit, mund te mendoj ç’fare te dua, pa pasur presionin propogandistik 24h/24. Ata qe se gezojne kete fitore dhe jane shume, vuajne nga dobesi vetjake natyrore.
2- Liria per te thene s’dua te votoj.
3- Liria per te thene ne shume mjedise Sali Berisha/Fatos Nano/Edvin Rama je trap me zile.
4- Liria per te hapur nje ndermarrje vetjake .
5- Liria per te punuar token time, per te mbajtur lope e dhen.
6- Liria per tu mbledhur ne grupe.
7- Liria per tja mbathur jashte pa u pushkatuar prej shtetit tim.
8- Liria per ……
9 – ………..
. – ………..
N – …………
””Ky eshte edhe ultrakonservatorizmi reaksionar qe perdor lloj lloj retorike, qe nga llustrimi i realitetit qe te duket me i bukur, e deri tek etiketimi i kritikes si “shabllon” apo “reaksionare,” vetem e vetem qe te mos kete ndryshim.””
Ti nuk flet per ndryshim, ti flet per shnderrim, jane dy koncepte te ndryshme me te cilat mund te lozet lehte ne nivel propogandistik po jo aty ku propaganda s’pi uje.
Ja 3 shembuj te perdorimit te fjales shnderrim:
1 – Dialogu u shnderrua ne monolog ne mes partnereve te koalicionit,….
2 – Engjelli qe u shnderrua ne djall.
3 – Mashkulli u shnderrua ne femer me ane te operacionit.
Ne te 3 rastet ‘ndryshoj’ nuk e kap thelbin e dukurise.
Keshtu ti nuk je per ndryshim por per shnderrim shoqeror.
Une jam per ndryshime edhe te thella socio-politike por jo per shnderrim socio-politik.
””regres qe mund te evidentohet fale faktit se distanca mes elitave dhe fukarenjve, eshte rritur, krimi politik ka nje imunitet ministror te pranuar nga te gjithe, e shume e shume te tjera.””
Nuk behet operacion plastik pse te kane dale puçrra ne fytyre, ka kremera per ate pune.
Po ashtu c’fare mjekohet me barna s’ka nevoje per kirurgun.
”’Jo or jo, mire e ka Hamza. Duhet gijotina, e gjithe ata qe e quajne cancerin arritje, duan gulagun, sic thote Zizek.””
E o e, mire e ka edhe Hamza edhe Zizeku, po ça ti besh popullit qe eshte budalla dhe sdo me te shohe as gijotine ,as gulag e as kampe e fshatra internimi.
Ju takon detyra te edukoni klasen punetore, po ne Shqiperi s’ka industri, katundaret jane koketrashe, ndersa sipermarrjet e terciarit jane te vogla dhe punonjesve su pelqen kategoria e proletarit, se nuk eshte diçka e modes dhe trendy.
Ju duhet nje komunizem trendy per punonjesit e terciarit.
Nga te gjitha paraqitjet e kozmopolitizmit gjate historise se njerezimit(Babiloni, Rome, Bizant, Kristianizem,Islamizem etj), komunizmi eshte i vetmi aksidental, prandaj edhe jeteshkurter. Aksidentalizmi i komunizmit lidhet me mungesen e nje tradite ne te shkuaren, pavaresisht se revolucionin demokratiko-borgjez ne France e keni pervetesuar po aq sa kryengritjen e Spartakut.
Edhe ne kryengritjen e Taipingut ne Kine, historia komuniste harroi te na thoshte se ai qe ishte ne krye e shpalli veten ‘Vellai i vogel i Jezu Krishtit’.
Eshte ekzistenca reale e nje te shkuare, nje tradite, ajo qe i jep nje dukurie force per te mbijetuar, deshmon racionalitetin e vet dhe c’eshte racionale sado te mohohet do rishfaqet nje dite ne nje forme tjeter por me te njejten esence.
Komunizmit i mungon ky racionalizem i thelbit qe shfaqet gjate historise, prandaj eshte dukuri e vdekur. Per 70 vjet u perpoqet ta kthenit ne dukuri te gjalle duke vrare njerez, po ç’ka lindur e vdekur nuk ngjallet, edhe Jezu Krishti qe u ringjall kish lindur i gjalle.
Prandaj eshte e vetmja paraqitje e kozmopolitizmit krejtesisht aksidentale.
Asnje dukuri e sotme qe nuk gjen dot esencen e vet ne histori, nuk e ka jeten e gjate, sepse nuk ka racionalitetin e thelbit. Po ta kish pase do ish paraqitur me pare ne Histori. Te gjitha dukurite e tilla jane te destinuara te vdesin. Komunizmi eshte nje dukuri e tille, materializmi historik i jep thjesht nje ekzistence fiktive.
“1- Me perkufizimin e kujt” — Me perkufizimin qe vete ti jep me poshte!
“Ty, Hamzen etj ju kap perkufizimi. ” —- si keshtu, perse i kapka perkufizimi yt Lulianin, Hamzen etj? Ku i sheh te shprehen ne favor te ndonje rikthimi pas? Ku e zbulove nostalgjine tek ta?
Dhe nje pyetje, e kote gjithsesi, nga, e si e njeh komunizmin si ide filozofike? Perpos kesaj, si ka mundesi qe je me te vertete kaq i lire sa c’thua, si ka mundesi qe s’pi uje propaganda tek ty?
http://thesaurus.com/browse/reactionary
Ndersa sipas fjalorit, reactionary:
1. of, pertaining to, marked by, or favoring reaction, esp. extreme conservatism or rightism in politics; opposing political or social change.
“Nuk behet operacion plastik pse te kane dale puçrra ne fytyre, ka kremera per ate pune.
Po ashtu c’fare mjekohet me barna s’ka nevoje per kirurgun.”
Cila eshte barna qe e hiqka Mediun nga qeveria?
“E o e, mire e ka edhe Hamza edhe Zizeku, po ça ti besh popullit qe eshte budalla dhe sdo me te shohe as gijotine ,as gulag e as kampe e fshatra internimi.”
Ca ti besh popullit qe eshte aq budalla sa qe nga frika e fantazmave te Enverit, duron keta enveret e tjere, thuaj. Po s’kane faj, kur edhe nje gjysem budalla si puna jote beson se reaksionarizmi sipas perkufizimit tend mund te aplikohet, Enveri me Stalinin te ngjallen, dhe gjendja te kthehet ashtu si c’ishte, e mbi te gjitha, se ka agjente komuniste, njekohesisht radikal dhe reaksionare, qe duan t’a bejne kete. Madje kujdes, se edhe njehere po ta permendi Agon Hamza Maon, ai do ringjallet me vertete. E ka dhe formulen ai.
Komunizmi nuk eshte aksidental, por artikulimi me modern i nje etike universale, e rrjedhimisht artikulimi me modern i racionalitetit, te cilat do te artikulohen dhe do te artikulohen, sa do lirira te pretendosh ti se qenkan arritur. Qe me qe ra llafi:
1- Liria e mendimit, mund te mendoj ç’fare te dua, pa pasur presionin propogandistik 24h/24. Ata qe se gezojne kete fitore dhe jane shume, vuajne nga dobesi vetjake natyrore. NUK ESHTE ARRITUR, per aq kohe sa 24/7 ke presionin propagandistik dhe mediatik qe vetem sa te lejon te thuash “trap me zile.”
2- Liria per te thene s’dua te votoj. NUK ESHTE ARRITUR perderisa vota nuk percakton vullnetin e popullit por vullnetin e me te fortit si do qe te jete.
3- Liria per te thene ne shume mjedise Sali Berisha/Fatos Nano/Edvin Rama je trap me zile. FITORJE E MADHE. E gezofsh.
4- Liria per te hapur nje ndermarrje vetjake . NUK ESHTE ARRITUR perderisa jo te gjithe kane lirine per te hapur nje ndermarrje vetjake, pervecse me para krimi, me vjedhje, apo me rryshfete te majme politikaneve.
5- Liria per te punuar token time, per te mbajtur lope e dhen. NUK ESHTE ARRITUR perderisa edhe frutin e tokes tende je i detyruar ta hedhesh apo ta lesh te kalbet atehere kur nuk te sigurohet gezimi i ketij fruti, por perkundrazi, gezohet paraja e politikanit qe fiton nepermjet akt-blerjeve te frutave maqedons, turk e grek.
6- Liria per tu mbledhur ne grupe. E GEZOFSH EDHE KETE. U mblodhe qe u mblodhe, thir Cicjeten dhe futi dhe nje koncert tashti.
7- Liria per tja mbathur jashte pa u pushkatuar prej shtetit tim. EDHE KETE E GEZOFSH, perndryshe rri, mos u arratis, dhe vrit veten.
8- Liria per …… GJITHE KETO LIRIRA!? E sigurt qe jane arritur, apo ashtu eshte makiazhi.
Meqe termi “reaksionar” paraqet kaq problem, mund ti huazojme Godard-it termin “reaksionar i sinqertë”. Keshtu i therret ai keta te sotmit (te shek XXI).
Dhe eshte e vertete se ka nje sinqeritet te hatashem tek aktualët : mjafton shembulli i Ingrid Betancourt se si i kerkoi dje (dhe me pas u terhoq, sot) demshperblim shtetit, dmth taksa-paguesve kolumbianë, fiks 6.8 miljon $ – http://www.economist.com/blogs/newsbook/2010/07/betancourts_demand_compensation ).
Ja e beme edhe revolucionin; ja i preme edhe disa koka reaksionaresh ne gijotine, por kush na siguron se elitat pasardhese nuk do te jete te njejta apo madje edhe me te pangopura e zullumqare se ato te rrezuarat nderkaq historia e pergjakshme revolucionare anembane botes na e verteton.
Po nuk u rregullua dhe permiresua NJERIU , po nuk u lartesua shpirti keshtu kemi per ta kaluar kohen mes revolucioneve dhe pistolucioneve .
ok pra, ecim ne keto binare qe shtron ti. Na trego se si rregullohet dhe permiresohet nJEriU.
ne kete dynja gjithçka arrihet me shume mund.
me sa kam kuptuar une, nuk po flitet per revolucion te mirefillte, si ato qe kemi pare, degjuar e ngrene. Po flitet per dicka tjeter, kunder kolonializmit, por qe te kuptohet tamam per cfare, ne detaje e kam llafin, ne rradhe te pare ajo ndjenja e neverise se kushtezuar nga 50 vjet ndertim komunizmi, qe ngjallet automatikisht (te shqiptaret e Shqiperise te pakten, hiq disa kokrra) kur degjohen emrat e Maos dhe te Leninit, duhet mbajtur fre ne te mire te debatit dhe te mirekuptimit. Edhe ajo ndjenja e mosbesimit qe shprehni ju mbi ate qe do pasoje kryengritjen/rebelimin antikolonialist duhet mbajtur nen fre. Mbasi te behet kjo pune mbi vetveten, duhet lexuar njehere Lacan-i, pastaj Zizeku, duhet kuptuar se si Zizeku flet me shaka, e cila eshte gjysma e se vertetes, pastaj duhet rilezuar teksti i Hamzes. Nqse keta autore nuk i kemi ne repertorin tone, duhet pasur besim te perkthyesit e Hamzes, te cilet me sa duket i kane bere me pare ato hapa.
🙂 .
Iu befte enderra per gijotina realitet is Hamzes ashtu edhe atyre ketu, qe te cilet, per te pasur nje shtepi po aq te mire e te madhe sa edhe te fqinjit, do te ishin dakort qe keta te fundit ti dergojne neper tehun e asaj se pares.
Ku ka rruge me te shpejte dhe efikase se sa kjo, per barazitisem.
na ishin njiher 4 shoke.
na shkrunin te katert per revolucionin.
na thojshin qe ishin me te mire se ata qe dojshin me permys.
na bone njiher 1 revolucion.
1 nga 4 shoket u bo i pari.
(interval)
na u gezu gjith poplli se kta qe erdhen ishin me te mir se ata qe iken. (e kishin thon vet ene sheshit)
(maron intervali)
diten e dyt mas revolucionit shoku nji vrau shokun 2 dhe 3 dhe shpalli shok te ngusht shokun 4.
pak mo von shoku 5 qe doli papritur ne sken, vrau shokun 1.
pak mo von shoku 5 vrau ene shokun 4 dhe u vetshpall mret, filozof, atlet magjistar dhe piktor.
pak mo von shoku 5 vdiq ne krevatin e vet (si mret)
mas 20 vjetesh lavazh na dolen 4 shok te tjer.
ene kto thojshin qe duhet bo revolucion.
kjo prralla ka ene i variant tjeter per perfundim.
te kater shoket gjys ore para revolucionit i mer ne telefon njoni ene fillojn pune qy te kater drejtora televizjonesh e gazetash, morin nga 4 mi ero ne muj, vejn pak mull dhe e harrojn fare revolucionin. shoku 5 kishte emigru kur kuptoi qe s’kishte sy per qabe ky muhabet dhe u bo profesor per shkencat politike ne mergim.
morali:
bimbasho, i ke ra pikes lale.
P.S.
mos ma merni per ters. kto zotnite qe i bin daulles per revolucion pa u tha mire gjaku i atyne qe vdiqen nga revolucioni i perparshem kon aq munci te bojn revolucion sa kom un munci me bo revolucion me ket komentin tim.
mvje edhe pak keq biles se kta lodhen kot. ca kritika i kon te sakta. po nga ana tjeter mos e dhont zoti qe te mori pushtet nanjoni nga ata qe thojn ‘nuk e keni kuptu marksin ju. po ata qe ishin para nesh e keqperdoren se ishin cuna te kqinj. ne jena ndryshe. ne jena te mir. ja shi sa te mir qe jena. ne lexojm…’
po funja ene per ters mun ta merni. si ta keni. po kkshu ne pergjithsi menojeni ene iher ket pun.
a se mos harroj… i gjith komenti osht METAFORE e gjalle.
””si keshtu, perse i kapka perkufizimi yt Lulianin, Hamzen etj? Ku i sheh te shprehen ne favor te ndonje rikthimi pas? Ku e zbulove nostalgjine tek ta?””
Tani nje si Luliani qe mbeshtet gulagun stalinist, si mund te mos jete nostalgjik ? Hajde i cojme robte ne gulag e gijotine si qemotit, nuk di si mund ta quaj ndryshe. Logjika ashtu si matematika nuk eshte opinion.
””Dhe nje pyetje, e kote gjithsesi, nga, e si e njeh komunizmin si ide filozofike? Perpos kesaj, si ka mundesi qe je me te vertete kaq i lire sa c’thua, si ka mundesi qe s’pi uje propaganda tek ty?””
Po çoç llokoçis edhe une nga klasiket e filozofise, me ka rene ne vesh edhe komunizmi si ide filozofike.
Persa i perket pyetjes se dyte, edhe une ja shtroj vetes here pas here po nuk i gjej dot nje pergjigje te sintetizuar.
Mendoj se gelltitja e nje propagande ka lidhje me pranimin e nje metafizike dhe vlerave etike qe burojne nga ajo.
Besoj se mund te ha vetem ate lloj propagande qe i flet qenies time dhe me siguri nuk eshte ajo e perditshmerise.
”’Cila eshte barna qe e hiqka Mediun nga qeveria?”’
Nje gjyqesor qe zgjidhet nga populli e jo nga parlamenti dhe ‘deget’ e tij. Gjyqtari do i vinte veshin popullit se nga ai do varej rizgjedhja e tij, sdo flinte gjume me Salen, se do i dilte pune pa bereqet.
””Po s’kane faj, kur edhe nje gjysem budalla si puna jote beson se reaksionarizmi sipas perkufizimit tend mund te aplikohet, Enveri me Stalinin te ngjallen, dhe gjendja te kthehet ashtu si c’ishte, e mbi te gjitha, se ka agjente komuniste, njekohesisht radikal dhe reaksionare, qe duan t’a bejne kete.””’
Ti ke probleme me koherencen, qe s’eshte diçka e re, neuronet s’do kene lidhje te shendetshme.
Pak me lart flisje per gijotina, gulage e se sa mire ua ka bere Mao dhjetra miliona ‘reaksionareve’ ne Kine, qe i shkoi ne plumb, kurse ketu thua, budalla e hengre ate qe thashe me lart.
Tani o je karagjoz, o ke probleme me koherencen. Une them qe ke probleme me koherencen, per shkak te dobesive psikike, jo papergatitjes ; kete te fundit mund ta kete klasa punetore, jo pararoja e saj, po ashtu nuk te shoh aq cinik e pragmatik sa ta besh gjithe muhabetin thjesht per pushtet, prandaj duhet te kesh patjeter dobesi psikike.
””Madje kujdes, se edhe njehere po ta permendi Agon Hamza Maon, ai do ringjallet me vertete. E ka dhe formulen ai.””
Hamza si individ e teoricen s’me intereson fare, me shqeteson vetem qe eshte i Vetevendosjes. Po te ish ‘mendimtar’ i lire, sdo ja kisha hedh qurrat, paresisht se eshte perdhunues i shqipes dhe s’ka asnje vlere ne zhvillimin e shqipes abstrakte.
””Komunizmi nuk eshte aksidental, por artikulimi me modern i nje etike universale, e rrjedhimisht artikulimi me modern i racionalitetit, te cilat do te artikulohen dhe do te artikulohen, sa do lirira te pretendosh ti se qenkan arritur.””
Komunizmi eshte teresisht aksidental, ne ndryshim edhe nga tyrbeverdhet taoiste ne Kine, qe jetuan si sekt per shekuj e shekuj dhe paten ndikim ne rebelimet agrare, kunder perqendrimit te skajshem te tokave dhe rrjedhimisht pasurise.
Nyjetimi i nje etike universale, qe gjendet ne logjiken e historise, i takon etikes kristiano-liberale. Ka 3 shekuj qe kjo etike levrohet dhe suksesi i saj eshte i dukshem, pikerisht sepse karakterizohet nga racionaliteti i thelbit.
Anipse une e gjej pjeserisht te papranueshme, shume paraqitje i gjej degjeneruese te tjera kane funksion etnocidi, perseri nuk mund te mohoj se ka arritur mjaft parime etike objektive, te cilat do depertojne heret a vone ne cdo etike boterore edhe sikur qyteterimi qe i ka gjetur te zhduket.
Keshtu ka funksionuar perhere dhe etika kristiano-liberale ndjek logjiken mijeravjecare, eshte e rrenjosur fort ne histori.
Ndersa komunizmi nuk gezon asgje te ngjashme ne nivelin praktik, etika universale komuniste eshte produkt teorik qe deshtoi ne nivelin praktik, prandaj edhe ne vendet ku u perpoq te praktikohej nuk la asnje gjurme pozitive per tu permendur( nese sjell ndonje parim etik te tille, mund ta shqyrtojme).
Persa i perket komenteve mbi arritjet e Revolucionit Demokratik 1990-1992, mos harro se eshte normale ne periudhat post-revolucionare te kemi nje faze te turbullt, e rendesishme eshte te shikohet ne ka perparim ne nivelin praktik. Ne nivelin teoriko-formal ato sundojne menjehere, por per ti dhene esence ne praktike eshte nevoja per kohe dhe suskesi varet nga perparimi prej teorise ne praktike.
Nuk mund te mohohet psh qe ne 2010 ne ndryshim nga viti 2000 apo 1995, kemi nje rrenjosje te vazhdueshme praktike te arritjeve. Kjo do te thote qe kemi perparim, pra se jemi ne rruge te mbare.
Mos harro se nga 1776 deri ne 1863 kur u hoq skllaveria ne Amerike, kaluan 87 vjet, 87 vjet kur ne leter njerezit ishin te barabarte(dhe 192 vjet deri ne 1968), ndersa revolucioni francez esencialisht ne praktike perfundoi ne 1871, plot 82 vjet.
Kesi gjerash nuk jane te thjeshta, nuk behen shnderrimet socio-politike sa hap e mbyll syte, ‘profetet’ qe na i bejne te thjeshta na genjejne paturpersisht.
Or Leke. Perpiqu te ndjekesh muhabetin me lart per “lolot.” Inkosistenca nuk eshte ndonje gje aq e keqe sa e ben ti. Perkundrazi, konsistenca eshte aq e pamundur, sa qe cdo theksim i tepruar eshte thjesht naivitet. Ti, je po aq inkosistent. Sipas llogariv te tua historike, “87 vjet deri sa te rrezohej skllaveria,” i bie qe ta kemi diskretituar qellimin e komunizmit te pakten 40 vjet heret. Ne lidhje me gijotinen, une besoj se kam qene shume i qarte, pavaresisht se ti i nxjerr fjalet e mia nga konteksti. Shteti ka deshtuar ne sigurimin e drejtesise, te pakten per sa i perket krimit politik. Dhe lexo me kujdes, qe mos te duket se gjen inkosistence pastaj, e mos nxirr nga konteksti. Kur deshton shteti, hyjne ne loje brigadat. Kjo eshte nje e vertete e pamohueshme dhe imperative. Nuk ka asnje nostalgji per gulagun ketu, thjesht nje e vertete qe duhet pare ne sy. Kur drejtesia shteterore, gjykatat, nuk mund te kryejne funksionin e tyre te ndeshkimit te krimit, qofte ky edhe krim politik, atehere bujrum ne gijotine, gjykatesit te paret, e pastaj me rradhe te gjithe kriminelet politike si Mediu. Arrin nje moment pandeshkueshmerie qe po qe se nuk e ka kaluar ende limitin, sikur te mos behet gje, do ta kaloje, dhe atehere nuk ka burre nene qe ta ndale gijotinen.
Fatkeqeisht, me qe e solle muhabetin tek dobesite psikike, jo per retorike, por kujdes kur e leshon paranojen pa fre. Cfare kam thene une eshte e shkruar aty lart. Nese do te lexosh jashte kontekstit, e te fantazosh per bindjet e mia, bujrum, por dije se po e bere kete, problemet psikike jane te tuat, jo te mijat.
p.s. emancipimi si efekt i principit te barazise, nuk eshte as kristian dhe as liberal, dhe eshte shume me teper universal se sa kristianizmi apo liberalizmi, te marra keto qofte vec e vec e qofte bashke. Muhabet i gjate dhe teze serioze e cila nuk mund te ezaurohet ne blog. Thjesht ki parasysh qe deshtimi historik i teorise komuniste, nuk mund te konsiderohet si deshtim praktik i saj. Perndryshe thjesht sa do te duhej te pranoje entuziazmin e Fukuyames per te vertete. Gje qe do ishte absurde dhe inkosistente nga ana jote perderisa nuk pranon entuziazmin komunist per te vertete.
”’Inkosistenca nuk eshte ndonje gje aq e keqe sa e ben ti. Perkundrazi, konsistenca eshte aq e pamundur, sa qe cdo theksim i tepruar eshte thjesht naivitet. Ti, je po aq inkosistent. ”’
Per inkonsistencen mund te flasin nje here tjeter, ndersa inkoherenca perjashtohet vetiu, kur flasim per racionalitet. Arsyen me objektiven e lidh koherenca. Po eshte e ditur se dobesia psikike sjell inkoherencen.
S’po te nxjerr asgje nga konteksti ti vete pohon:
”’Kur deshton shteti, hyjne ne loje brigadat. Kjo eshte nje e vertete e pamohueshme dhe imperative. ”’
Cilat brigada, ato fashiste apo ato komuniste ? Pse ato komuniste dhe jo ato fashiste? Pse jo ekstremi islamik ?
Pse te mos ngrihem une tani e ne emer te ketij parimi te mos propogandoj veten Mesia qe i zgjidh problemet ?
”’Sipas llogariv te tua historike, “87 vjet deri sa te rrezohej skllaveria,” i bie qe ta kemi diskretituar qellimin e komunizmit te pakten 40 vjet heret.”’
Nese komunizmi s’do kish qene aksident historik, mund edhe te permendej. Po komunizmi ne ndryshim nga revolucioni francez e kryengritja amerikane, eshte jashte logjikes historike dhe vete konceptit hegelian te progresit.
””… ki parasysh qe deshtimi historik i teorise komuniste, nuk mund te konsiderohet si deshtim praktik i saj. Perndryshe thjesht sa do te duhej te pranoje entuziazmin e Fukuyames per te vertete.””
E pse u venka si koherente kjo ‘perndryshja’ jote ?
Fukujama mund t’ja fuse me top sa te doje, çdo sistem ka pasur Fukujamat e vet.
Fukujama e sheh Luften e Ftohte si nje perballje dialektike me permasa boterore, biles perballja e fundit, qe i jep fund historise, ne nje kohe qe per mua komunizmi eshte qartesisht nje aksident historik. Pas komunizmit bota u fut ne rrjedhen e saj logjike, te perballjes se qyteterimeve, multipolarizmit parakomunist dhe shpejtesia me te cilen historia u fut ne rrjedhen e saj logjike deshmon edhe nje here qe fitorja e Perendimit mbi nje aksident historik nuk i ka dhene te drejten Perendimit te deklaroje fundin e historise dhe dominimin e Botes, perkundrazi duhet ti futet punes te mbijetoje ne nje bote multipolare.
Deshtimi praktik i komunizmit, deshmon qe identiteti komunist nuk arrin dot te rivalizoje identitetin kombetar dhe identitetin fetar, si Rusia ashtu edhe Kina, 2 superfuqite komuniste, jane tashme te duar te oligarkive nacionaliste qe mbeshteten perhere e me shume njera ne traditen ortodokse e tjetra ne ate konfuciane.
Komunizmi sot eshte krejt jashte loje, historia e botes eshte edhe historia e identiteve dhe identiteti komunist deshtoi ne perpjekjet e universalizimit. Nje identitet kozmopolit me pak.
Mua prandaj me vjen habi kur flisni per Shqiperine e shqiptaret,sa u doni te miren; identiteti kozmopolit nuk duhet te sjelle asnje lloj shqetesimi etnocentrik.
Po ketu eshte edhe nje nga kontradiktat qe e gerryen komunizmin qysh ne fillesat praktike, shtetet u lekunden mes identitetit kozmopolit dhe atij kombetar.
“Cilat brigada, ato fashiste apo ato komuniste ? Pse ato komuniste dhe jo ato fashiste? Pse jo ekstremi islamik ?
Pse te mos ngrihem une tani e ne emer te ketij parimi te mos propogandoj veten Mesia qe i zgjidh problemet ?”
Pse jo? Kur shteti deshton, pse jo. Nuk ka asgje ideologjike me kete qe po them une. Kur shteti deshton, brigadat fashiste apo komuniste apo fundamentaliste fetare ngrihen, dhe pike. Kjo s’do te thote qe une kam nostalgji as per komunizmin, as per fashizmin, as per fundamentalizmin fetar, sic perpiqesh t’a trajtosh ti bindjen time, me idiotllek apo me felliqesi, nuk e di. Ne qofsh i trashe, degjo se te ben nder, ne qofsh i ndyre duhesh prere.
O Hyllin, O hegelian i deshtuar. Logjika historike, sipas Hegelit, eshte kontigjente, qe do te thote aksidentale. Nese je duke valevitur Hegelin per te kritikuar komunizmin, hiq dore, boll shfaqe patetizmin tend autodidakt se le nam. Komunizmi eshte 100% brenda dialektikes Hegeliane. Kjo sepse principi i barazise e permbush, dhe nuk e tejkalon principin e reciprocitetit.
Komunizmi dhe kombi nuk jane rivale te paperputhshem. Kjo sepse nuk trajtojne X-e, Y-e, apo Z-a, objekte, sende matematikore, a me the te thashe, por sepse te dyja trajtojne subjekte e si te tilla subjektet mund te perputhen, dhe te gjejne gjuhen e perbashket pikerisht ne momentin kur konflikti eshte absolutisht i pakapercyeshem. Madje jo vetem aq, por edhe sikur send matematikor te ishte ky subjekt, logjika nuk do ishte aq elementare, aq e cunguar, dhe aq e prere sa e kerkon objektivizmi yt Randian. Terhiq e mos e keput, i thone te urtet, Godel e quan paplotsueshmeri, ndersa doktoret e quajne shendet, gje qe ne qeline e nje logjike strikte, qorre, ti e quan inkoherence.
Shiko si eshte puna me inkoherencen, qe here tjeter ta perdoresh termin atehere kur duhet e mos lesh nam. Une dua te flas per pakenaqesite e gjendjes ku ndodhemi. Ti do te flasesh per deshtimin e komunizmit. Jepi mer daje, hyp ne maje te ndonje arke, dil ne park, dhe iluminoi te gjithe. Keshtu edhe pakenaqesite i harrojme – biem ne gjume te uritur, por te pakten buzagaz qe komunizmit ia vume derrmen. Kjo eshte inkoherenca, te flasesh ne jerm per arritjet dhe lumturine, per fitorjet dhe konkuestat e te shkuares kur gjendesh me nje kembe ne varr. Apo ashtu si Narcisi Kadareian, me koken ne rrezik te admirosh vetveten. Apo sic edhe e percakton populli shqiptar inkoherencen, “fshati digjet, kurva krihet.” Freud do te te thoshte se ti e njeh inkoherencen brenda teje, problemi jot eshte problem projektimi dhe do ta gjente shkakun ne ndonje nga fazat e tij te famshme, nderkohe qe me i sakte, Lacan do ta percaktonte problemin tend si problem transference, dhe shkakun do e gjente diku ne fazen e pasqyres, ne nje moment kur edhe pse mund te kesh qene femije krejt rraketik nga perbrenda, vetem perpara pasqyres mund te kesh gjetur lumturi.
Ta kam thene, dhe ta perseris. Nuk eshte e thene t’i fitosh te gjitha argumentet. Ne mos, dil perpara pasqyres dhe fitoi te gjitha.
Lulian Kodra:
Jo, aspak. Ky është vetëm një nga opsionet, dhe mes opsioneve më i mjeri.
Kur dhe nëse shteti dështon dhe kur ky dështim nuk mund të riparohet brenda shtetit vetë me mjetet që disponon shteti, atëherë duhet krijuar një shtet tjetër – për shembull, duke ndryshuar kushtetutën.
Kjo nuk është e lehtë të bëhet, por mund të arrihet, bie fjala, me forma masive të protestës së padhunshme: grevë e përgjithshme, manifestime në rrugë, mosbindje civile…
Një formë që mua më pëlqen veçanërisht është greva e votës. Një shtet që legjitimohet, qoftë edhe formalisht, nga vota, atëherë nuk mund të mbahet në këmbë në qoftë se votuesit u rrinë larg kutive të votimit.
Më tej akoma, kur shteti dështon, krijohen kushtet për një forcë politike që të vërë kapital duke e nxjerrë në dritë këtë dështim.
Por ajo puna e brigadave që thua ti, as që vjen fare në vështrim. Është opsion primitiv, i tejkaluar krejt. Është si ta dënosh një hajdut ose evazor fiskal, bie fjala, duke ia djegur kullën.
Shteti i Ramiz Alisë dështoi në mënyrën më spektakolare në fund të viteve 1980, por unë s’pashë ndonjë brigadë të dilte në rrugë, përveç atyre që donin të iknin nga Shqipëria (dhe ata çdo gjë ishin, përveçse brigadë).
Pa përmendur pastaj që edhe vetë ikësit protestuan nëpërmjet mosbindjes civile, ose në mënyrë të padhunshme – dhe njëfarësoj ia arritën qëllimit!
Xhaxha, mua me duket shume naive kjo qe thua ti. Kur shteti deshton, vertete qe duhet krijuar shtet tjeter, por eshte tejet utopike te besosh se mes deshtimit te nje shteti dhe krijimit te nje shteti tjeter te ekzistoje vetem nje forme e padhunshme veprimtarie. Shembulli i shtetit te Alise nuk me duket se qendron. Perballe tij mund te vihet fare mire deshtimi i shtetit ne 98-en, kur edhe u ngriten brigadat, komitetet e shpetimit, etj. Nuk kishte asnje lloj ideologjie qe te diktonte keto lloj brigadash dhe komitetesh qe u ngriten neper gjithe vendin, dhe fare mire mund te ishin komuniste, fashiste apo fundamentaliste.
Ketu me duket se ke nje perjashtim termash qe me duket se nuk qendron:
“Kur dhe nëse shteti dështon dhe kur ky dështim nuk mund të riparohet brenda shtetit vetë me mjetet që disponon shteti, atëherë duhet krijuar një shtet tjetër – për shembull, duke ndryshuar kushtetutën.”
Nuk e kuptoj pse ndryshimi i kushtetutes nuk konsiderohet si riparim brenda shtetit me mjetet qe disponon? Ndryshimi i kushtetutes mund te ndodhe pa deshtuar fare shteti, si ne rastin e te ashtuquajturit revolucion te 90-92-shit, dhe brigadat qe ngrihen kur deshton shteti mund te rivendosin nje shtet me kushtetute te njejte, si ne rastin e trazirave te 98-es. Edhe nese e marrim per te mireqene se shteti i Alise deshtoi, nuk mund te mohosh faktin se ky deshtim mund te evidentohet fale dhunes rreth se ciles u organizua ikja masive. Pa permendur pastaj edhe mosbindjen civile, apo “te padhunshme” a la Gaz Muca.
Ajo qe dua te them me ate shprehjen qe me ke cituar eshte se kur shteti deshton, shperthen dhuna dhe pike, nje dhune te ciles mund t’i atribuohet cfaredo lloj ideologjie, por qe nuk eshte atribut i asnjelloj ideologjie pervec ekzistences se shtetit ne luhatjet e tij mes deshtimit dhe funksionimit.
Kam lexuar disa nga replikat e te dy varianteve , ne se e reduktoj ne dy, dhe mendoj se:
Njeri variant simpatizohet me shtrydhjen, shfrytezimin, manipulimin e kujtedo, pervec pushtetareve. Gjej te jem sipatizant i se njejtes gje.
Nuk jam me “zgjidhjen” e ofruar nga ky grup, pasi grupi tjeter eshte me sugjerues per zgjidhjen.
Tjetri variant, s’eshte gje tjeter nga i pari, vetem se nuk genjehet nga iluzioni i zgjidhjes me dhune, pasi amullia e krijuar ne te ashtu quajturen zgjidhje (me dhune) nuk permireson, ose zhduk, premisen e mosfunksionimit te sistemit, por vetem e kamuflon dhunen me emra.
Te kudershtosh ne dukje violencen ndaj pushtetareve nuk perkthehet me domosdo ne zbutje, ose me keq, bashkpunim per mbeshtetje te pushtetareve, vecse shenje e qarte familiarizimi, qe sjell sipatin ne nje stad te ri.
p.s. Per shtresen e pa ndergjegjesuar, popullin, krijohen zera qe sipatizohen ne emer te tyre, por pa mbetur te pandergjegjesuar. Ata ndergjegjesohen per realitetin, dhe perfundojne ne terrenin e betejes se perbashket jo me inatin e te pandergjegjesuarit popull.
Per shtresen e ndergjegjesuar (intelektualet) krijohet nje realitet i kerkuar, ku pak mbeten te pa infektuar nga semundje pushtetaresh. Semundja e pushtetarit ushqen realitet te pa ndergjegjshem, prandaj gjejne edhe me shume mbeshtetje te te dy kaheve te pjella nga vet populli.
Zgjidhja eshte; ose rreth viskoz, perseritje e se njejtes gje ne kohe dhe permasa te ndryshme, ose distancim nga ai rreth viskoz duke mos nenvlersuar njohjen e rrethit viskoz. Kjo nuk perjashton njohjen e dhunes, edhe pse nuk mbeshtetet ne dhune.
Nuk e kisha fjalen “sipatizant”, “sipatin” dhe “sipatisohen”per qellim per ta perdorur.
Duhet te ish ‘simpatizant’, ‘simpatin’ dhe ‘simpatizohen’.
Ndryshimi nga mungesa e nje germe “m” me sugjeron tjeter linje mendimi, jo ate qe kisha ndermend.
LD:Cilat brigada, ato fashiste apo ato komuniste ? Pse ato komuniste dhe jo ato fashiste? Pse jo ekstremi islamik ?
Ne fakt, ndersa lexoj argumentet e lakanianeve, badiouisteve e zhizhekareve, me kujtohen predikimet e Seit al Kutbi-d dhe ndjekesve te tij Al Farazh dhe Al Zauahri te cilet me te njejten logjike, vecse te drejtuar nga Allahu ymermadh e jo nga masat i bejne thirrje te gjithe burrave te mire te kesaj bote te ndertojne gijotina e brigada qe egzekutojne ne stadiume te pafete se duan te edukojne dawa-n islame. Shpresoj qe te mos te jete tkurrur intelekti aq sa te na propozosh kete si zgjidhje. Dhe leri sofizmat, jo une se propozova po thashe qe keshtu ndodh, se keto jane lojera kalamajsh. Dili per zot argumentit edhe nese ja ke fut kot. Ne fakt na ndodh te gjitheve, mos u nervozo.
Pa ofendim ta them.
Nese ia kam fut kot, nuk i dal per zot argumentit, se nuk mund t’i dilet. Ajo qe une propozoj eshte mungesa e pandeshkueshmerise. Nese pandeshkueshmeria eshte realisht ne ate pike sa mund te rrezikoje jeten, dhe vetem nepermjet operacionit te gijotines mund te shkulet, so be it. Ajo qe me intereson eshte te di dhe te diskutoj se ne cfare pike eshte kjo pandeshkueshmeri.
””Pse jo? Kur shteti deshton, pse jo. Nuk ka asgje ideologjike me kete qe po them une. Kur shteti deshton, brigadat fashiste apo komuniste apo fundamentaliste fetare ngrihen, dhe pike.””
C’ te them une, ngrihu e thyej koken para vullnetit popullor qe beson se ky shtet mund te permiresohet. Shteti deshton kur e vendos vullneti popullor, jo vullneti i grupeve.
””Nese je duke valevitur Hegelin per te kritikuar komunizmin, hiq dore, boll shfaqe patetizmin tend autodidakt se le nam. Komunizmi eshte 100% brenda dialektikes Hegeliane. Kjo sepse principi i barazise e permbush, dhe nuk e tejkalon principin e reciprocitetit. ””’
Komunizmi s’ka lidhje lidhje me Hegelin, vete Marksi e hodhi poshte dialektiken hegeliane per te tijen.
Sa per te te ulur paditurine e mbushur boshlleqet, eshte ‘parimi i lirise’ qe shpirti/fryma hegeliane kerkon pergjate historise. Deri tani kete parim e permbush Perendimi.
Sidoqofte merr e lexo Huntingtonin, i cili trajton komunizmin si aksident historik, si kunderpergjigje ndaj Fukujames qe i jep dinjitet historik komunizmit.
””Komunizmi dhe kombi nuk jane rivale te paperputhshem. Kjo sepse nuk trajtojne X-e, Y-e, apo Z-a, objekte, sende matematikore, a me the te thashe, por sepse te dyja trajtojne subjekte e si te tilla subjektet mund te perputhen, dhe te gjejne gjuhen e perbashket pikerisht ne momentin kur konflikti eshte absolutisht i pakapercyeshem””
Po ben futboll horizontal si Spanja zotrote.
Logjiken e esences nuk e ke pervetesuar ende. Kombi dhe komunizmi nuk mund te perputhen, por sipas logjikes se esences jane 2 pale dialektike qe mund te arrijne nje sinteze.
Kjo u perpoq te arrihej. vetem se komunizmi ne ndryshim nga kombi eshte aksident historik, prandaj edhe sinteza nuk u arrit.
Qe eshte aksident historik dhe rrjedhimisht as me logjiken e esences nuk mund te arrihet nje sinteze mes tij dhe kombit e tregon fakti qe, pas renies se komunizmit, asgje nga kjo ‘etike universale superiore komuniste’ nuk mbijetoi ne nivel esencial.
Une ta thashe edhe me lart, nese ka ndonje parim te kesaj etike superiore komuniste qe ka ngelur gjalle si dicka pozitive, sille e hajde e shqyrtojme.
””Une dua te flas per pakenaqesite e gjendjes ku ndodhemi. Ti do te flasesh per deshtimin e komunizmit. ”’
Per pakenaqesite flasim te gjithe, je ti qe e sjell komunizmin si model, normal qe tjetri do perqendrohet tek kjo ‘alternative’.
E njejta gje eshte normale te behet ndaj çdo alternative.
Nese nuk sjell komunizmin si ilaç, mund te flasim deri vitin tjeter per gjendjen e pakenaqesite.
p.s shave sa u kenaqe, ne je student apo ‘dottorando’ ne filozofi, je vertet skarso. Qetesia e perqendrimi ne argumentim jane 2 vecorite qe perftohen nga tekstet filozofike. Keto ti nuk i zoteron as per se largmi, ke rruge para dhe qenke i ngathet perderisa ke 3 vjet qe sillesh njesoj.
Vertet komunizmi paraqet tekste ‘virile’, po duhet te mesosh ta perpunosh virilitetin qe te mos paraqitet si barbari.
Per momentin ti jo vetem paraqitesh si reaksionar por edhe si barbar.
Dua te shtoj edhe diçka rreth paperputhshmerise se identitetit kombetar me identitetin komunist, meqe Vetevendosja ka vendosur te ndjeke rrugen e perputhjes dhe mesa po shoh edhe perc-percet e Tiranes e paskan prere mendjen ne kete pike.
Identiteti kombetar nuk eshte identitet dosido,rastesor, modern, por buron nga etnocentrizmi, qe ka rrenje te thella jo vetem historike, por edhe parahistorike sepse eshte natyror.
Greket e lashte ishin thellesisht etnocentrike, bota ndahej sipas tyre ne helene e barbare, Platoni e Aristoteli nuk do kishin ekzistuar pa etnocentrizmin grek.
Kinezet kane qene perhere etnocentrike, as vete Mao, nuk i shpetoi etnocentrizmin kinez, Kina ka qene per kinezet qendra e Botes (Perandoria e Mesit) dhe popujt e tjere barbare te botes duhet ti peruleshin Perandorit Kinez e ti sillnin dhurata .
Jane te tjeret qe kane nevoje per ne- eshte parim i vjeter kinez, i perdorur se fundmi per te gjunjezuar Google-in, i cili i pat bere rezistence per ca kohe.
Kulmi i kultures se nje populli, thote Hegeli, vjen kur zberthehet mendimi qe udheheq veprimet e atij populli, etiken, fene, luften, te drejten, artin etj.
Keshtu identiteti kombetar eshte i logjikshem, kur nje popull thellohet mbi vetveten, kur kerkon mendimin qe udheheq veprimet e veta. Kur nje popull ndergjegjesohet per racionalitetin e ekzistences se vet dhe autenticitetin e vet, ai popull ka nevoje per identitetin kombetar.
Nderkaq identiteti komunist, vjen nga letrat e Marksit, nga njefare kozmopolitizmi etiko-ekonomik i natyres teorike, jo nga kozmopolitizmi natyror i Babilonise apo Romes.
Populli nuk zberthen mendimin qe udheheq veprimet e veta,fryma kombetare vleresohet inekzistente, vendin asaj duhet t’ja zere fryma marksiste, nje fryme teorike qe duhet ta ktheje teorine ne praktike.
Ndersa identiteti kombetar eshte praktiko-teorik, ai komunist eshte teoriko-praktik. I pari eshte natyror, gjendet ne logjiken e historise dhe i sherben popullit per ngritjen e vet, nepermjet njohjes se vetvetes,mendimit te vet, kurse i dyti eshte artifice teorike, jashte logjikes historike (prandaj i nevojitet materialzmi historik,per tu futur brenda logjikes historike) dhe popullit nuk i sherben per asnje lloj ngritjeje, pasi mendimi komunist eshte armik i mendimit shqiptar. Gjithe veprimet e popullit qe bazohen ne mendimin pastertisht komunist, jane ngerçe te verteta, mjaft te permendim dorezimin ‘vullnetar’ te tokes ne kooperative apo ate te bagetive, apo ‘deshira legjendare per pune’ e punetoreve te fabrikave e uzinave, qe kruheshin gjithe diten.
Vetem dopingu propagandistik arrinte te depertonte ne veprimet e popullit dhe kete ju komunistet e dini shume mire, nuk ka kapacitet ky i famshmi ‘mendim komunist’ te udheheqe veprimet e popullit, i duhet te shperfytyrohet ne doping propagandistik qe te mund te arrije ndonje sukses.
Pra mosperputhja mes komunizmit dhe kombit, ka rrenje te thella, nuk eshte thjesht ceshtje komuniste versus nacionaliste, behet fjale per mosperputhje mes mendimit shqiptar qe ka udhehequr veprimet e shqiptareve dhe mendimit marksist. Ky kerkon te asgjesoje mendimin shqiptar dhe veshtiresia e sotme ne gjetjen e mendimit shqiptar vjen sidomos prej krimit qe mendimi komunist kreu mbi mendimin shqiptar per 45 vjet.
Prandaj ashtu si para 60 vjetesh edhe sot keni nevoje per veprimet e shqiptareve qe udhehiqen nga mendimi shqiptar, ai qe thote kryengritje ndaj armikut per lirine e vendit dhe veteqeverisjen. Por pastaj do kerkoni ta asgjesoni, sepse interesi juaj nuk eshte kulmi i kultures shqiptare, nje qyteterim shqiptar autentik, por bash e kunderta.
Veçse mos t’ju ngrihet mendja se jeni antiteza, antiteza reale e mendimit shqiptar eshte mendimi perendimor, ne do arrihet ndonje sinteze , ajo do jete me Perendimin. Shqiptaret ne 1992 rimoren rrjedhen logjike dhe u shtuan dukurite e ngjashme me vitet 20-30, ahere kur mendimi shqiptar perballej me mendimin perendimor.
Komuniste e islamike perfaqesojne tertium non datur.
Nuk e di pse ofendohesh. Je ti i pari qe paragjykon bindjet e mia. Fakti qe ti e ke te pamundur te kuptosh se nepermjet nje diskursi komunist une mund te adresoj disa pakenaqesi qe jane reale, ty nuk te bind, perkundrazi, hidhesh e aludon se gjithe kjo kritike behet me qellim qe te kthehet nje kohe e erret. Kete qe ben ti, ti nuk e konsideron sharje, nderkohe qe eshte qelbesirllek ne mos qofte budallallek. Dhe une ta garantoj, qe sa here qe ti te lexosh qellime qe une nuk i kam shprehur – une shqip po flas me duket – une do tregohem barbar, ne mos me keq.
Sa per te tjerat, do te te them vetem dy gjera. Esencializmi jot eshte anemik per aq kohe sa nuk eshte ne gjendje te shohe komunizmin ne thelb te kombit, por ta shohe vetem si nje aksident historik. Mendohu mire per kete nese realisht kerkon t’i besh nder esencializmit: thelbi i kombit eshte komunizmi; madje jo vetem aq, por thelbi i racionalitetit eshte komunizmi. Ne mos, je duke folur per ndonje “one man nation” ku nuk mund te realizohet perkatesia e perbashket (komune) ne nje komb. Komunizmi per te cilin ti flet, eshte nje dogme qe nuk trajtohet pervecse si relike, apo si skelet dinosauri. Te argumentosh kunder kesaj dogme sic ben ti, eshte kohe e humbur, pervecse po te jesh duke bere ndonje dizertacion ketu ne PTF. Imagjino, qe une sapo te thashe qe komunizmi per te cilin flas, nuk eshte i paperputhshem me kombin, madje pikerisht atehere atehere kur konflikti eshte me i pakapercyeshem mund te gjendet edhe gjuha e perbashket, nderkohe qe ti pa e kuptuar vazhdon te ofendosh – mua apo veten, nuk e di – duke mos e pranuar nje gjuhe te perbashket mes ketyre koncepteve, por duke rene pre e nje fanatizmi te verber armiqesor.
Dhe e dyta, une ta kam sjelle kaq here parimin universal te komunizmit, sa qe ti vazhdon te me bindesh se je i trashe duke vazhduar te ma kerkosh kete parim. Nuk ka liri pa barazi. Kjo nuk eshte as marksiste, por puro hegeliane, per te mos thene derivat direkt i etikes universale sipas Kantit.
…”thelbi i kombit eshte komunizmi…”
Kot qe s’ofron edhe ca numra llotarie… Si pune mesie, ashtu nga ato…
…”thelbi i racionalitetit eshte komunizmi….”
Cfare adrese ka shpella jote?
Ironia juaj nuk e nderon këtë diskutim. Sa kohë që e shihni të arsyeshme të ndërhyni, lutem arsyetojeni argumentin tuaj.
“thelbi i kombit eshte komunizmi”
Oleeeeeeeeeeeeee
“thelbi i racionalitetit eshte komunizmi”
Oleeeeeeeeeeeeee
”’Nuk e di pse ofendohesh. Je ti i pari qe paragjykon bindjet e mia.”’
Po te sillesha me paragjykim, do te thosha, ik mbushu komunist i qelbur, se ju doni plumbin.
Perkundrazi, une jo thjesht per debat e polemike, por po te ftoj ,si i thonin ne kohet e vjetra, ta pleqerojme kete pune.
Por ti s’di çeshte pleqerimi, ti ben si trim pa kaluar nga urtia, dhe me thene te drejten une s’ndiej ndonje detyrim edukativ ndaj teje. Familja tek ne ka pasur perhere njefare mevetesie etike te cilen bashkesia s’mund ta kercenoje dot, perndryshe shembet, keshtu qe edhe une i ndiej duart te lidhura.
Ta nis nga fundi:
– Nuk ka liri pa barazi. Kjo nuk eshte as marksiste, por puro hegeliane.
Po te jap nje leksion nga Hegeli. Pabarazia ofron elemente dialektike dhe ku ka perballje dialektike ka interes te frymes/shpirtit hegelian.
Barazia perkundrazi do te vije ne FUND te historise, kur te mos kete me perballje dialektike dhe Shpirti i Botes te jete realizuar, dmth liria qe eshte karakteristika e kesaj fryme pergjate historise, produkt i vetendergjegjesimit te shpirtit, te kete arritur ne formen finale, pra liria te jete permbushur.
Keshtu per Hegelin eshte e kunderta; Nuk ka barazi pa liri.
Marksi e ktheu Hegelin se prapthi (ashtu si ky ne shume gjera beri me Kantin ), dhe krijoi materializmin historik per ta futur komunizmin ne logjiken historike si fundi i historise, aty ku nga barazia vjen liria. Nga ana tjeter komunizmi nuk mund te ishte fundi i historise nese do pranohej sinteza hegeliane, nga ku duhej dialektika marksiste qe asgjeson njeren pale. Ne fakt nuk dialektika hegeliane nuk i jep asnje sistemi sigurine se perfaqeson fundin e Historise, çka i rrinte ngushte Marksit.
””Esencializmi jot eshte anemik per aq kohe sa nuk eshte ne gjendje te shohe komunizmin ne thelb te kombit, por ta shohe vetem si nje aksident historik. Mendohu mire per kete nese realisht kerkon t’i besh nder esencializmit: thelbi i kombit eshte komunizmi; madje jo vetem aq, por thelbi i racionalitetit eshte komunizmi. ”’
Kur leshon nje aksiome metafizike, s’te kerkon njeri vertetimin shkencor, por nje arsyetim logjik e dokumentim fenomenologjik eshte thelbesor qe te mos qeshi dynjaja.
Ka diçka kozmopolite ne esencen e kombit/etnise, perndryshe kombet/etnite nuk do ishin shuar pergjate historise dhe as nuk do kishin pranuar sundime shekullore.
Ky perberes universalist ne esencen e etnise, paraqitet ne forme aktive gjate fazes imperialiste.
Etnia fuqizohet me ane te etnocentrizmit,ndertimit te mureve, mbledhjes se fuqise dhe pastaj ky parim universalist ne formen aktive e nxjerr jashte mureve, nderton ura dhe ne formen pasive i shpartallon parimin e lirise. Forma pasive e ketij parimi universalist qe gjendet ne esencen e etnise, synon te gerryeje parimin e lirise.
Ka kohe qe vras mendjen ne kete drejtim, tani ti me thua se komunizmi pretendoka te jete e vetmja paraqitje e kulluar/racionale e parimit kozmopolit qe ndodhet ne esencen e etnise.
Per mua, komunizmi ne rastin e Rusise dhe Kines, e shfrytezoi kete parim universalist ne esencen e kombit per ti dhene jete nje faze imperialiste, ndersa ne shtetet e tjera, e shfrytezoi per ti dhene jete formes pasive, qe gerryen parimin e lirise dhe i jep jete sundimeve jetegjata, asimilimeve dhe vete zhdukjes se etnive.
Mirepo edhe ne formen aktive imperialiste, ky parim pas njefare kohe e dobeson etnine (dominante) dhe e çon buze gremines. Ky eshte parimi veteshkaterrues i etnive, mbi hirin e te cilave, ngrihen etni e qyteterime te reja.
Nese komunizmi eshte ne thelb te kombit, nuk mund te mos jete veçse ky parimi universalist veteshkaterrues, qe ngre,ul e shkaterron kombet/etnite.
Per mendimin tim, ky parim lidhet me esencen estetike te njeriut,njeriu si kafshe, materie objektive, racionaliteti natyror/shkencor, ndersa parimi etnocentrik eshte spiritual, lidhet me esencen etike te njeriut, racionaliteti metafizik.
Faza imperialiste zhvillon esencen estetike, dukjen, pashine, materialen, korruptimin e shpirtit dhe te etikes, kurse faza etnocentrike perqendrohet tek virtytet e etnise, ato qe e bejne etnine te forte,virile, imperialiste.
Shpartallimi i etnive ne fazen kristiane, vjen ngaqe parimi universalist qe kish qene i lidhur me tregtine, pasurine,materien tashme u lidh me esencen etike e spirituale te etnise.
Paraqitja e sotme e ketij parimi universalist me natyre estetike,materialo-tregtaro-financiare, perfaqesohet nga Europa e Bashkuar jo nga komunizmi, duhet te vertetosh se Komunizmi nuk eshte aksident historik dhe spo te kerkoj shume, vetem nje parim i kesaj etike racionale komuniste qe i mbijetoi si objektive, renies se Komunizmit. Nese ti me gjen nje parim te kesaj etike qe eshte pranuar dhe ben pjese ne thesarin etik te njerezimit, atehere komunizmi per mua nuk eshte aksident historik, sepse ka demonstruar racionalitetin e vet nepermjet ngritjes etike te njeriut.
“Po te sillesha me paragjykim, do te thosha, ik mbushu komunist i qelbur, se ju doni plumbin.”
Ha! Doje te thoshe se po te silleshe me paragjykim, do e thoshe PRAPE. Nderkohe, kush kujton se je qe me tregon mua familjen time? Nuk dua ta qelb kete forum, por ti e ke hak ofendimin, qe kesaj rradhe po ta kursej.
Nuk e kuptoj se cfare po kerkon? Mund te jem une i trashe. Po ta perseris per te njemijten here, qe barazia si shkak i lirise eshte ai parim universal qe eshte ne thelb te cdo racionaliteti dhe te cdo etike njerezore. Me shume se kaq, nuk di te te jap. Parim eshte ai i shkreti. O e kap, o se kap. Nese nuk e kap, kerkesa jote per pleqerim nuk eshte vecse platitude qe e ke degjuar diku dhe e sjell ketu per te ofenduar. Barazia si kushti suprem i lirise eshte i pranuar jo vetem nga etika por edhe nga ligji, apo me sakte, de juro eshte pranuar nga te drejtat Europiane te njeriut.
Qe te mos qeshi dynjaja me ty, meso te lexosh. Pretendimet e mia “metafizike,” u perpoqa t’i ilustroja me termin “komune,” cka dhe eshte ne thelb te cdo bashkesie dhe te cdo racionaliteti. Ti kete e le jashte citimit. Gje qe do te thote se dhe kerkesa ime qe te mendoheshe mire, apo ta “pleqeroje” me veten, nuk u plotesua.
“Po te jap nje leksion nga Hegeli.”
Ok. Debati im me ty mbyllet ketu.
Asigjo nuk the, shko e si thote Zizeku meso, meso e meso, qe radhes tjeter te mbash ca me shume debat.
p.s Filozofia historike e ajo politike, do bagazh historik te pergjithshem e njohjen e mekanizmave te historise politike. Kur ti kesh, bujrum, mos me hajde vetem me Marks&co dhe me psikanalize, se sdo luajme perhere lojen tende te preferuar; kush shan me shume.
Marrje.