REPUBLIKË PARLAMENTARE APO REPUBLIKË GJYKATËSISH

Më 10 dhjetor 2024 u publikua edhe opinioni i Komisionit të Venecias^[1] për çështjen e papajtueshmërisë së mandatit të deputetes Olta Xhaçka [CDL-AD(2024)040].^[2] Leximi dhe interpretimi i tij në Shqipëri shpesh po bëhet sipas syzeve politike, çka nuk është habi.

Këtu nuk do të zgjatemi me kalvarin procedural të çështjes. Thjesht do të përpiqemi të bëjmë një analizë dhe interpretim ndryshe: duke u mbështetur edhe në parimet e konstitucionalizmit amerikan, si dhe duke e nisur analizën nga fundi i Opinionit. Do të shqyrtojmë edhe vendimin e vitit 2016 të Gjykatës Kushtetuese, që shërben si precedent.

Opinioni, rezervat e tij dhe përkthimi

Fillimisht vërejmë se Opinioni i Komisionit të Venecias parashtron dy rezerva të rëndësishme:

Së pari, Opinioni e thotë shqeto se nuk ndërhyn në debatin politik. Po ashtu, Opinioni as interpreton Kushtetutën e Shqipërisë, dhe as analizon apo interpreton vendime të Gjykatës Kushtetuese. [pika 8 dhe 55]. Ai është thjesht një trajtesë e përgjithshme teorike me karakter këshillimor.

Së dyti, Opinioni thekson se është mbështetur në përkthimin në anglisht të dokumentacionit dhe se “përkthimi mund të mos përbëjë pasqyrim të saktë të të gjitha pikave”. [Pika 4]. Dhe duke qëndruar tek përkthimi, hasim fill një mospërputhje thelbësore: neni 70.4 i Kushtetutës, që përbën thelbin e mosmarrëveshjes, i cituar në anglisht në Opinion, është përkthyer gabim. Aty përmendet dy herë folja “vendos” [decide në anglisht}, si për sa i takon Kuvendit, ashtu edhe për Gjykatën Kushtetuese.

Mirëpo Neni 70.4 i Kushtetutës në shqip shprehet ndryshe:

“Për çdo shkelje të paragrafit 3 të këtij neni, me mocion të kryetarit të Kuvendit ose të një së dhjetës së anëtarëve të tij, Kuvendi vendos për dërgimin e çështjes në Gjykatën Kushtetuese, e cila konstaton papajtueshmërinë.”^[4]

Pra, është më se e qartë se kushtetutbërësi, që në rastin shqiptar është Kuvendi, ka përdorur dy folje krejt të ndryshme: vendos^[5] kundrejt konstaton,^[6]të cilat përçojnë dy veprime cilësisht të ndryshme kushtetuese. E megjithatë, versioni në anglisht i këtij neni të Kushtetutës, i përcjellë në Opinion, barazon “vendimmarrjen” me “konstatimin”. Ja ky version:

For every violation of paragraph 3 of this article, on the motion of the Speaker of the Assembly or of one-tenth of its members, the Assembly decides on sending the case to the Constitutional Court, which decides on the incompatibility.”^[3]

Rrjedhimisht, mund të “konstatohet” se përkthimi i gabuar i dispozitës kushtetuese ka bërë që ekspertët e Komisionit të Venecias të jenë mbështetur në një bazë referenciale të pasaktë, çka mund të ketë krijuar idenë e një fare “barazie funksionesh” midis Kuvendit dhe Gjykatës, ndërkohë që Kuvendit “vendos”, kurse Gjykata Kushtetuese vetëm “konstaton”.

Kushtetuta – hartimi kundrejt interpretimit. Parimi i ndarjes së pushteteve

Duke e analizuar Opinionin nisur nga fundi, d.m.th nga pyetja 5, Komisioni i Venecias – sikurse pritej – shprehet me të drejtë se Gjykata Kushtetuese nuk mund të bëjë kushtetutë. Ajo mund të kryejë vetëm interpretimin përfundimtar të saj. Më saktë, “fuqia për krijimin e normës së re kushtetuese qëndron tek pushteti ligjvënës”, shprehet Opinioni, kurse “fuqia për të interpretuar me autoritet një normë ekzistuese kushtetuese qëndron tek Gjykata Kushtetuese”. [Pika 60, dhe 51]. Dhe më tej, “kompetencat e gjykatës … nuk duhet të shkelin apo cenojnë [encroach upon] sferën e pushtetit legjislativ“.^[7]

Natyrisht Opinioni nuk pretendon se rishpik rrotën. Këto parime janë të qarta për këdo.

Opinioni më tej rreket të paraqesë një trajtesë teorike për parimin e ndarjes, kontrollit dhe balancimit të pushteteve. [Pika 49]. Ky parim është themelor në doktrinën kushtetuese të republikës parlamentare, dhe e ka zanafillën në Kushtetutën Amerikane.

Pushteti ligjvënës mbizotëron

Mendimi teorik në këtë fushë mbështetet sidomos tek Federalist Paper 51, botuar më 1788 me autor Alexander Hamilton dhe James Madison.^[8] Qëllimi i këtij parimi themelor, shprehen Hamilton dhe Madison, është që secili pushtet “të qëndrojë brenda korsisë së vet” [“…keeping each other in their proper places”]. Këtë përcjellin edhe autorët e Opinionit të Komisionit të Venecias kur shprehen për moscenimin nga gjykata të sferës së ligjvënësit. “Mirëpo – shtojnë ata – është e pamundur që secilit pushtet t’i jepet fuqi e barabartë në ruajtjen e vetvetes”. Dhe më tej, Hamilton dhe Madison arrijnë me mprehtësi në konkluzionin madhor se “në qeverisjen republikane autoriteti legjislativ domosdoshmërisht mbizotëron” [necessarily predominates].^[9]

Rrjedhimisht, thelbi i parimit të ndarjes dhe balancimit të pushteteve në republikën parlamentare ka të bëjë pikërisht me rolin “mbizotërues” të parlamentit. Parimi nuk nënkupton pjesëtimin për tre, ku secili ka një të tretën [1/3] apo 33,33% të tagreve. Parimi i ndarjes dhe balancimit të pushteteve do të thotë para së gjithash që çdo pushtet ushtron tagret e veta brenda shinave të përcaktuara në rregullimin kushtetues, ku pushteti ligjvënës [Kuvendi], pra, “domosdoshmërisht mbizotëron”.

Roli qendror i parlamentit ka hyrë edhe në Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë. Ky parim shpallet solemnisht në Nenin 1.1 dhe 2.1 të Kushtetutës, ku deklarohet se “Shqipëria është republikë parlamentare” ku “sovraniteti i përket popullit”.^[10] Ky sovranitet përçohet prej përfaqësuesve të popullit në Kuvend. Ndaj në Kushtetutë shpallet se “deputetët përfaqësojnë popullin dhe nuk lidhen me asnjë mandat detyrues”. [Neni 70.1].

Mirëpo Opinioni i Komisionit të Venecias e ka anashkaluar këtë parim parësor në analizën e vet, përndryshe të shkëlqyer, dhe duket se çështjen e ka analizuar si mosmarrëveshje kushtetuese midis dy pushtetesh krejtësisht të barabarta.

Pushteti gjyqësor në Kushtetutën e Shqipërisë

Kjo mangësi del në pah edhe kur Opinioni, me sa duket për hir të argumentit, e përfshin Gjykatën Kushtetuese si pjesë të pushtetit gjyqësor në Shqipëri. [Pika 49 dhe 51].^[11] Në fakt, pushteti gjyqësor në Shqipëri rregullohet me Pjesën e Nëntë, [nenet 135 – 147/ë] të Kushtetutës. Neni 135 i saj parashikon se pushteti gjyqësor i republikës ushtrohet nga Gjykata e Lartë si dhe nga gjykatat e tjera në piramidën e vet. Kurse Gjykata Kushtetuese, si trupë gjyqësore sui generis, trajtohet në Pjesën e Tetë [nenet 124-134] të Kushtetutës, jashtë skemës së pushtetit gjyqësor.^[12] Përndryshe do të kishim një sistem drejtësie me nivel të katërt apelimi.

Gjykata Kushtetuese ka si kompetencë të vetën zgjidhjen e mosmarrëveshjeve kushtetuese dhe kryerjen e interpretimit përfundimtar të Kushtetutës [Neni 124.1 i Kushtetutës]. Gjykata fiton pushtet “konstatues” me rrugë incidentale bazuar edhe në nenin 70.4 të Kushtetutës [që parashikon “konstatimin” e papajtueshmërisë së mandatit të deputetit në rast pretendimesh për veprimtari fitimprurëse që burojnë nga pasuria publike].

A ka krijuar normë kushtetuese Gjykata Kushtetuese?

Në këtë pikë tejet relevant – dhe që përbën “precedent” – është Vendimi nr. 7 datë 24.02.2016 (V-7/16) i Gjykatës Kushtetuese, i cili bëri interpretimin “përfundimtar” të nenit 70.4 të Kushtetutësh. Dhe ja se si:

“Në rast se Kuvendi i Shqipërisë vihet në lëvizje me mocion të kryetarit të Kuvendit ose një të dhjetës së anëtarëve të tij, në kuptim të pikës 3 të nenit 70 të Kushtetutës, ai duhet të vendosë dërgimin e çështjes në Gjykatën Kushtetuese, e cila është organi i vetëm që ka kompetencën të shqyrtojë në themel çështjen dhe të vendosë mbi papajtueshmërinë e mandatit të deputetit.”

Për lehtësi krahasimi po ripërcjellim nenin 70/4 siç është në fuqi edhe sot e gjithë ditën në Kushtetutë. Ja norma kushtetuese ekzistuese:

Duke krahasuar dy tekstet lind pyetja: cila është norma e mirëfilltë kushtetuese? Ajo që shpall shprehimisht dhe qartë vetë teksti i Kushtetutës, apo leximi që i bën asaj Gjykata Kushtetuese? Dhe më tej, vërtet vallë ishte e paqartë norma ekzistuese që të lypte interpretimin përfundimtar të Gjykatës? Apo kemi të bëjmë me formulimin e një norme të re kushtetuese prej Gjykatës? Dhe nëse anojmë nga kjo e fundit, a do të përbënte kjo gjë uzurpim të tagreve dhe funksioneve që i takojnë Kuvendit nga Gjykata Kushtetuse, në shkelje të parlamentarizmit dhe të ndarjes dhe balancimit të pushteteve?^[14]

Është opinioni i të nënshkruarit që, bazuar në interpretimin e drejtpërdrejtë të nenit përkatës kushtetues, Kuvendi ka tagrin absolut dhe i takon atij dhe vetëm atij për të “vendosur” nëse një “shkelje” është pjekur ose jo për t’iu përcjellë për “konstatim papajtueshmërie” Gjykatës Kushtetuese. Një analizë të mprehtë të dallimit midis dy termave dhe përmbajtjes së termit “vendos” dhe “shkelje” ka bërë gjyqtari Sokol Berberi në Mendimin e Pakicës të V-7/16, siç jepet në poshtëshënimin 18.

Republikë parlamentare apo gouvernement des juges?^[15]

Mirëpo duke u kthyer tek Neni 70/4, çuditërisht Gjykata Kushtetuese e interpretoi atë duke krijuar dhe imponuar një detyrim të ri jashtëkushtetues ndaj Kuvendit [“duhet të vendosë] që ta dërgojë në Gjykatën Kushtetuese dosjen e papajtueshmërisë së deputetit për ta gjykuar ajo vetë në themel. Për mendimin tonë, në atë rast Gjykata Kushtetuese krijoi normë të re kushtetuese. Neni 70/4 nuk kishte paqartësi në kuptim dhe interpretim, që të lypte interpretim përfundimtar. Ashtu sikurse Gjykata Kushtetuese i shqyrton ekskluzivisht ajo vetë procedurat disiplinore për anëtarët e saj, dhe nuk ia transferon këtë tagër ndonjë pushteti tjetër,^[16] po ashtu edhe Kuvendi shumë bukur mund të shqyrtonte ai vetë çështjet lidhur me disiplinimin dhe papajtueshmërinë e mandatit të anëtarëve të vet, sikurse është, për shembull, përvoja amerikane.

Në paragrafin 52 Opinioni trajton përciptazi çështjen problematike të rolit ligjvënës të gjyqësorit, gjë që duhet shmangur sepse, përndryshe, hasim në një government des juges. Opinioni e trajton këtë në kuadër të amendamenteve kushtetuese, të cilat duhen “respektuar” prej juridiksionit kushtetues. [Pika 52].

Mirëpo kuptohet se Gjykata Kushtetuese, para së gjithash, duhet ta zbatojë vetë Kushtetutën, krahas amendamenteve të saj, dhe kurrsesi nuk mund të angazhohet në kushtetutëbërje apo në krijim të normës së re kushtetuese. Madje edhe roli tejet i rëndësishëm dhe unikal i Gjykatës Kushtetuese për “interpretimin përfundimtar” të Kushtetutës nuk do të thotë se ajo ka monopolin e interpretimit të Kushtetutës. Kuvendi – si organizmi kushtetutbërës – e zbaton dhe e interpreton Kushtetutën rregullisht në veprimtarinë e vet, sikurse edhe gjykata dhe sistemi i drejtësisë në tërësi. Janë betuar të zbatojnë Kushtetutën edhe zyrtarët e shtetit të niveleve të larta dhe jo vetëm. Ndaj Gjykata Kushtetuese ka fjalën e fundit të interpretimit të Kushtetutës, por jo monopolin e interpretimit kur norma është e qartë, e interpretueshme dhe e zbatueshme gjerësisht.

Për mendimin tonë, interpretimi “përfundimtar” i nenit 70/4 nga Gjykata Kushtetuese në Vendimin V-7/16 ka pakësuar dukshëm tagret e Kuvendit, dhe po dukshëm ka zgjeruar kompetencat e Gjykatës Kushtetuese, duke interpretuar liberalisht foljen “konstaton” të tekstit origjinal të Kushtetutës. Rrjedhimisht, kompetenca e Kuvendit për “vendimmarje” është reduktuar në një formalitet të mirëfilltë, kurse kompetenca e Gjykatës për “konstatim” është zgjeruar në kompetencën “të shqyrtojë në themel çështjen dhe të vendosë mbi papajtueshmërinë”.^[17]

Çka na sjell tek përgjigjet e pyetjeve të para 1 dhe 3 të Opinionit të Komisionit të Venecias. Në dukje, analiza dhe interpretimi në Opinionin e Komisionit të Venecias është korrekt. Bazuar në Nenin 132.1 të Kushtetutës, dhe në një botë ideale, ”vendimet e Gjykatës Kushtetuese janë përfundimtare dhe të detyrueshme për zbatim.”

Mirëpo bota ku jetojmë nuk është ideale [“If men were angels, no government would be necessary” shkruanin Hamilton dhe Madison në Federalist 51]. Prandaj edhe “detyrimi për zbatim” qëndron për sa kohë Gjykata Kushtetuese u përmbahet dhe vepron brenda shinave të parashikuara në Kushtetutë ndaj vetë asaj [“keeping itself in its proper place” duke perifrazuar Federalist 51].

Në momentin kur Gjykata Kushtetuese tejkalon kompetencën interpretuese dhe ndërton normë kushtetuese, d.m.th. del nga shinat e veta kushtetuese, ajo uzurpon pushtetin e kushtetutbërësit.

Rrjedhimisht, këmbëngulja e saj lidhur me detyrimin për zbatim të vendimeve të veta të censhme e humb vlerën kushtetuese dhe mund të shpërfillet nga Kuvendi.

Agron Alibali

Të gjitha të drejtat të rezervuara

Shënim

Analiza e mësipërme nuk lidhet me emra të përveçëm. Për arsye vendi, ajo nuk trajton argumentin, të vlefshëm gjithsesi, të mandatit jodetyrues. Autori shpreh vlerësim të veçantë ndaj gjyqtarit Sokol Berberi, Mendimi i Pakicës i të cilit në çështjen V-7/2016 përputhet me atë të autorit.^[18]

^[1] Komisioni për Demokracinë përmes Ligjit i Këshillit të Evropës, i quajtur edhe Komisioni i Venecias, është ide e të ndjerit Prof. Antonio La Pergola, jurist i shquar dhe ish deputet i Parlamentit Evropian.

^[2] https://www.venice.coe.int/webforms/documents/?pdf=CDL-AD(2024)040-e në anglisht dhe https://www.venice.coe.int/webforms/documents/default.aspx?pdffile=CDL-AD(2024)040-f në frëngjisht.

^[3] Po aty. Krahasoje me tekstin në frëngjisht, që ka dallim midis dy termave.

^[4] https://qbz.gov.al/preview/635d44bd-96ee-4bc5-8d93-d928cf6f2abd

^[5] Folja vendos është prodhimtare në shqipen. Ndër 14 kuptimet në Fjalori e Gjuhës Shqipe online zgjodhëm si më relevante këto:

12. jokal. Kam të drejtë të jap një vendim, një zgjidhje a një mendim përfundimtar për diçka; marr një vendim në lidhje me dikë a me diçka, jap vendimin. Vendos populli (masa)…. Vendos gjykata. Vendosëm njëzëri.

13. jokal. Arrij të zgjidh një çështje a të përfundoj një punë, pasi e kam menduar mirë, e kam shqyrtuar ose e kam rrahur me të tjerë; i gjej zgjidhje një çështjeje. Më në fund vendosën për atë çështje. Për këtë s’kemi venduar ende.

^[6] Fjalori i Gjuhës Shqipe jep këtë shpjegim për foljen konstatoj: KONSTATOJ kal. libr.Vë re a diktoj një fakt, një gabim etj.; vërtetoj të qenët a gjendjen e diçkaje. Konstatoj ndryshime (të meta, dobësi). Konstatoj se …

^[7] “…the power to create new constitutional norms lies with the legislative power and the power to interpret in an authoritative manner an existing constitutional norm lies with the Constitutional Court…”. Dhe më tej, “The competence of the Constitutional Court, as a judicial and not a political body, should not encroach upon the domain of the constitutional legislator…” [P. 51]. Edhe në poshtëshënimin [11].

^[8] Federalist No. 51, tek https://guides.loc.gov/federalist-papers/text-51-60#s-lg-box-wrapper-25493427

^[9] “But it is not possible to give to each department an equal power of self-defense. In republican government, the legislative authority necessarily predominates.” Po aty.

^[10] Arsyetimi parakupton një model ideal parlamentar. Autori është i ndërgjegjshëm se modeli dhe praktika e derisotshme e Kuvendit të Shqipërisë janë larg nga parimi i parlamentarizmit, i demokracisë përfaqësuese dhe i rolit qendror të Kuvendit në ngrehinën kushtetuese të republikës parlamentare. Cenimi i modelit ideal të parlamentarizmit nis qysh me zgjedhjet e parregullta dhe të kontesuara, caktimi nga kryetari i Partisë i kandidatëve për deputet në lista të sigurta e të mbyllura, moszbatimi i sistemit maxhoritar ndryshe nga praktika e zgjedhjeve parlamentare në fillim të periudhës së tranzicionit, politizimi dhe tensionimi i skajshëm, retorika dhe shfaqjet e papranueshme dhe jo etike në procedurat parlamentare, etj.

^[11] 49 -…while the courts [the judiciary] – “Constitutional Courts being part of this branch” are…” dhe 51. The competence of the Constitutional Court, as a judicial and not a political body, should not encroach upon the domain of the constitutional legislator, which has the exclusive competence to create new constitutional norms

^[12] Duhet theksuar se modeli shqiptar, sikurse vetë modeli evropian, ka sistem të centralizuar [me Gjykatë Kushtetuese] të shqyrtimit kushtetues, kurse sistemi amerikan, por edhe i vendeve të tjera që ndjekin common law, zbatojnë sistemin e shpërndarë apo të decentralizuar të shqyrtimit kushtetues. Për më tepër shih Andrew Harding, Fundamentaks of Constitutonal Courts, IDEA, Constitutional Briefs, October 2016, tek https://tinyurl.com/4ykhbcxv

^[13] https://qbz.gov.al/preview/635d44bd-96ee-4bc5-8d93-d928cf6f2abd

^[14] Një vendim tjetër i censhëm i Gjykatës Kushtetuese është ai i shpallur më 21.11.2024 lidhur me deputetin Sali Berisha, ku Gjykata interpretoi “ngushtësisht” nenin 72.3 të Kushtetutës jashtë qerthullit të parimit të ndarjes dhe balancimit të pushteteve. Në atë rast pushteti ekzekutiv dhe gjyqësor mori një masë kufizimi të lirisë së deputetit pa autorizimin paraprak të Kuvendit, duke cenuar garancitë dhe prerogativat kushtetuese të përfaqësuesit të popullit dhe ligjvënësit. Nga ana tjetër, është ironike që vetë deputetë të Kuvendit angazhohen, pa dashje, në gërryerjen e parimit të parlamentarizmit, të ndarjes dhe balancimit të pushteteve dhe të demokracisë përfaqësuese. Rasti tipik ishte vënia në lëvizje e Gjykatës Adminstrative në shqyrtimin e një përplasjeje banale midis deputetëve të Kuvendit, për të cilat organizmat e brendshme të Kuvendit kishin marrë masa bazuar në Rregulloren e Kuvendit. Pa dashur të shprehemi për bazueshmërinë, rregullshmërinë apo proporcionalitetin e masave të mara, vetë fakti i përfshirjes së juridiksionit administrativ – ultra vires në mendimin e autorit – në një mosmarrëveshje me karakter displinor brenda sferës së Kuvendit përbën vetëabdikim të “mbizotërimit” të pushtetit legjislativ, dhe pra cënim të parimit të ndarjes dhe balancimit të pushteteve.

^[15] Government des juges – qeverisje nga gjykatat. Fraza jepet në frëngjisht edhe në versionin anglisht të Opinionit.

^[16] Neni 128 i Kushtetutës

.^[17] Zbatimi i normës kushtetuese [neni 70/4] dhe parimi i ndarjes dhe balancimit të pushteteve në raste analoge mund të realizohej, për shembull, ku një komisioni i posaçëm i Kuvendit, p.sh. Këshilli për Rregulloren, Mandatet dhe Imunitetin, ose një Komision i Etikës, te shqyrtonte me dyer të mbyllura faktet dhe rrethanat lidhur me papajtueshmërinë, dhe pastaj të mund të vendoste dërgimin e dosjes në Gjykatën Kushtetuese për “konstatimin” e papajtueshmërisë së mandatit, si njëfarë filtri fundor kushtetues.

^[18] Për ilustrim po referojmë pikën 10 të Mendimit e Pakicës të gjyqtarit Sokol Berberit:

“10…Norma e përcaktuar në pikën 4 të nenit 70 të Kushtetutës parashikon procedurën për inicimin, shqyrtimin dhe vendimmarrjen për pretendimet që lidhen me shkeljen e pikës 3 të po të njëjtit nen. Pasoja që parashikon kjo dispozitë është “konstatimi i papajtueshmërisë”, që në thelb sjell shkarkimin e deputetit dhe mbarimin e mandatit sipas nenit 71/2/c të Kushtetutës. Ardhja e kësaj pasoje është e kushtëzuar nga përmbushja e katër elementeve: a) Kuvendi vihet në lëvizje për shkeljen e pikës 3 të nenit 70; b) Kuvendi vihet në lëvizje nga Kryetari i Kuvendit ose një e dhjeta e anëtarëve të tij; c) Kuvendi vendos për shkeljen e pikës 3 të nenit 70 dhe, për rrjedhojë, dërgimin e çështjes në Gjykatën Kushtetuese; ç) Gjykata Kushtetuese konstaton papajtueshmërinë. Shprehja “për çdo shkelje të paragrafit 3 të këtij neni”, e vendosur në fillim të fjalisë, nënkupton se pretendimi për shkelje duhet të jetë verifikuar dhe kjo të jetë arritur me vendim të Kuvendit. Kushtetutëbërësi ka përdorur termat “vendos”, “mocion” dhe “konstaton”, të cilat kanë domethënie të caktuar në gjuhën kushtetuese dhe në të drejtën parlamentare. Termi “vendos”, në kuptim të procedurave parlamentare, nënkupton se duhet të ketë një procedurë shqyrtimi dhe në fund të shqyrtimit të ketë një proces votimi, ku deputetët janë të lirë të shprehin vullnetin e tyre për çështjen që shtrohet për votim. Nëse nuk ka çështje të shtruar për votim, është absurde të mendosh se duhet të ketë vendim. Në rast se kushtetutëbërësi do të kishte qëllim t’i jepte Kuvendit një rol formal në këtë proces, do të kishte shmangur termin “vendos”, siç ka bërë në raste të tjera. Detyrimi që imponon pika 4 e nenit 70 të Kushtetutës për marrjen e një vendimi për shkeljen e pikës 3 të po të njëjtit nen, është pohuar edhe nga jurisprudenca e kësaj Gjykate, e cila në vendimin nr. 44, datë 07.10.2011, përpara se të konstatonte papajtueshmërinë, ka shqyrtuar vlefshmërinë e vendimit të Kuvendit për t’ia dërguar çështjen Gjykatës Kushtetuese. Sipas “Fjalorit të gjuhës shqipe^” termi “vendos” do të thotë: caktoj përfundimisht diçka; bëj të mundshëm zhvillimin e mëtejshëm të diçkaje, ndikoj shumë në përfundimin e diçkaje; arrij të zgjidh një çështje a të përfundoj një punë, pasi e kam menduar mirë, e kam shqyrtuar ose e kam rrahur me të tjerë; i gjej zgjidhje një çështjeje. Ndërsa sipas “Fjalorit juridik” termi “vendos” nënkupton pushtetin dhe të drejtën për të diskutuar, peshuar argumentet pro dhe kundër, për të parë cili prevalon dhe të udhëhequrit nga kjo prevalencë.”