LIMERIKË

nga Arben Dedja

Limeriku është një formë poetike e light verse që lindi në Anglinë e shekullit të nëntëmbëdhjetë. Ka vetëm një strofë (me katër ose pesë vargje) dhe i duhet, brenda kësaj hapësire, të shprehë gëzim, humor dhe një mungesë të plotë logjike e zhvillimi mendimi, që ia thonë nonsense. Skema është kjo: pesë vargje anapestike (∪ ∪ —), i pari, i dyti dhe i pesti me nga tri këmbë dhe që rimojnë mes tyre; i treti dhe i katërti me nga dy këmbë dhe që rimojnë mes tyre. Këto të fundit mund të shkruhen edhe si një varg i vetëm, me kusht që të ketë rimë të brendshme.

Ndërsa origjina e lindjes së kësaj poezie është e mbuluar me mjegull, kulmin e famës limeriku e arriti me Edward Lear-in. Ne shqiptarët Lear-in e njohim si piktor të peizazheve të mëmëdheut (tonë) dhe si përshkrues të botës shqiptare në ditarët e tij prej udhëtari metikuloz. Kurse bota anglosaksone, në përgjithësi pjesa tjetër e botës, e njeh për limerikët që shkroi, duke filluar nga libri i parë, “A Book of Nonsense”, botuar më 1846 me shpenzimet e veta (si çdo poet i denjë për këtë emër). Limerikët e tij Lear-i i shoqëronte me një vizatim, edhe ai absurd, me njerëz në ca pozicione të çuditshme, ndonëse krejt në harmoni me ç’rrëfenin vargjet. Ja, të shqipëruar, disa nga limerikët e librit (vizatimet janë të autorit).

 

 

Na qe një Plak mustak-e-mjekër

që thosh: “E çë të ndodhë tjetër!—

Dy Bufë një Trumcak,

një Pulë katër Ferrakë

fole pleksur kanë në mjekër!”

 

 

 

Na qe një Zonjushkë prej Rajdi

që gand lidhëset zgjidhur i mbajti;

me nallane-furi

e qenushë pullali,

fort shpesh u faneps përgjat’ Rajdi.

 

 

Na qe një Burrë Plak me hundë,

që thosh: “Pandehni ju po mundët,

që qenkam hundëderr

dhe bëkeni qeder!”

Ky Burrë i shquar me hundë.

 

 

Na qe Burri Plak mbi një çukë,

që rrallë, po qe se, ndejti squkë;

pa vrapoi sërish,

me të Gjyshes këmishë,

stolí e Burrit Plak mbi çukë.

 

 

Na qe një Zonjushkë me kësulën

q’u zgjidh kur do zogj aty u ulën;

tha ajo: “S’ka përse!

Tërë zogjtë me hare

le t’ulen mbi timen kësulë!”

 

 

Na qe një Plak pemës përpjetë

q’ja nxiu keq jetën një Bletë;

kur i thanë: “A zhuzhet?”

u përgjigj: “Aq ia pret!”

“Bah ç’shtazë shtazarake kjo bletë!”

 

 

Na qe një Zonjë q’fulqiri i saj

i ngjante porsi gjemb me majë;

për së mbari e mprehu

dhe një harpë sa bleu

e cimbis me fulqirin e saj.

 

 

Na qe një Gërxho prej Kilkeni

që s’pati kurrë dot dy peni;

se tërë ato sumbulla

i bëri rrush e kumbulla

ky Gërxho kokëgdhë Kilkeni.

 

 

Na qe një Gërxho në kaike,

që thosh: “U mbyta! Ore, ika!”

Kur i thanë: “Jo mor ti!”,

sa s’i ra vilani,

atij Gërxhoje qyq në kaike.

 

 

Na qenkësh një Person prej Bude

me sjellje dreqe e harbute;

gjer u quk nga vareja

dhe ju squk batareja

personit t’zgërlaqur prej Bude.

 

 

Na qe një Plak që derdhte lot

se derë e gardhit s’mbyllej dot;

pa do minj barkbaula

llupën pallto e kësula

tek kotej ky kreshnik i kotë.

 

 

Na qe një Zonjushkë me sytë

me ngjyrë e formë pa të dytë;

që kur i zgurdullonte

miletin tej e zbonte,

kollitur nga ç’i shihnin sytë.

 

 

Na qe një Zonjë nga Norvegjia

q’u ngec tek e derës burgjia;

kur aty u bë petë

ulëriti: “Ç’të jetë?”

Kjo Burrëreshë nga Norvegjia.

 

(vijon)

Zbuloni më tepër nga Peizazhe të fjalës

Pajtohuni tani, që të vazhdoni të lexoni dhe të përfitoni hyrjen te arkivi i plotë.

Vazhdoni leximin