Disa njerëz motivohen të marrin pjesë në jetën publike vetëm nga urrejtja ose ndonjë ndjenjë tjetër negative – përçmimi, frika, racizmi.
Kohët e fundit, këta po i shohim të shtohen mes bashkatdhetarëve.
Edhe ata që deri dje kishin turp të dilnin kështu hapur, tani kanë marrë zemër, falë degradimit të përgjithshëm të jetës publike.
Madje ka edhe më: mu nën sytë tanë, po krijohen solidaritete të mbrapshta, mbi baza urrejtjesh të tilla.
E tillë ka qenë dhe mbetet vala e mllefit kundër historianit zviceran Oliver Schmitt, i cili gjithnjë e më shpesh po i prezantohet publikut si njeriu “që ka hedhur baltë” mbi Skënderbeun.
Natyrisht, librat e përkthyer të Schmitt-it shiten për bukuri; në Panairin e tanishëm të Librit në Tiranë, esenë e tij për shqiptarët nuk e lanë të binte në tokë.
Meqë kam të drejtë të supozoj se këtij autori librat nuk është se po ia blejnë për t’ia shkatërruar ose gjithsesi hequr nga qarkullimi, atëherë s’më mbetet veç të nxjerr përfundimin se atyre që e vlerësojnë historianin zviceran u mungon guximi t’i dalin atij në mbrojtje publikisht.
Kjo është për t’u shqetësuar: frika e disave, përballë mosfrikës së disa të tjerëve.
Kohët e fundit, Akademia e Shkencave dhe e Arteve të Kosovës e zgjodhi Schmitt-in anëtar me korrespondencë të kësaj akademie.
Unë do ta përshëndetja këtë vendim, edhe sikur të bazohej vetëm në veprën e Schmitt-it për Arbërinë venedike, ose duke lënë mënjanë veprat e tij kushedi më kontroversiale.
Të tjerë nuk mendojnë kështu. Kështu, sot në MAPO Jusuf Buxhovi – nga pozitat e “shkrimtarit, historianit dhe qytetarit të Kosovës” – e konsideron skandaloz këtë veprim të akademikëve në Prishtinë.
Për Buxhovin, Schmitt-i është i njohur “për qëndrimet rrënuese pa kurrfarë bazash shkencore ndaj historiografisë shqiptare, të cilat ai prej kohësh po mundohet t’i promovojë në emër “të rishqyrtimeve” historike”; dhe gjithashtu për qëndrimin e tij “fyes” ndaj Skënderbeut; sikurse edhe për faktin që në një vepër të tij për Kosovën, Schmitt-i ka “delegjitim[uar] rolin historik të shqiptarëve në trojet e tyre etnike në dobi të tezave hegjemoniste serbomëdha”.
Buxhovi, i cili e quan Schmitt-in “sllavist” dhe ia konsideron mendimin si të kushtëzuar nga filtrat e historiografisë hegjemonistë serbomadhe, e konsideron pranimin e tij në Akademinë e Kosovës si rrezik “hendikepimit që mund t’u bëhet historianëve të Kosovës në rrugën e tyre për të studiuar të vërtetën historike”.
Fatkeqësisht nuk e njoh veprën e Schmitt-it për Kosovën, së cilës i referohet Buxhovi; por te Shqiptarët historiani zviceran më duket se ka shprehur qëndrime mjaft të drejtpeshuara dhe aspak antishqiptare, në lidhje me popullimin e atyre trojeve në Mesjetë; dhe kam të drejtë të besoj se ky autor nuk do ta ketë ndryshuar dramatikisht pozicionin e tij ndaj kësaj çështjeje, nga një vepër në tjetrën.
Kështu, kur analizon, te Shqiptarët, dinamikën e marrëdhënieve shqiptare-serbe në Kosovë gjatë Mesjetës, Schmitt-i e pohon shprehimisht se “nuk mund të qëndrojë teza serbe e një migrimi të vonë [të shqiptarëve, 2Xh] drejt Kosovës dhe Maqedonisë” [f. 146]; dhe unë këtë nuk do ta quaja kurrsesi “delegjitim të rolit historik të shqiptarëve”! Te kjo vepër, autori duket se dallimin mes shqiptarëve dhe sllavëve (serbëve) në Kosovë e sheh si një dallim kryesisht vertikal, ose të lartësisë së vendbanimeve – shqiptarët më lart, sllavët më poshtë; dhe këtë përfundim ai e nxjerr jo si sllavist, por duke iu referuar burimeve katolike dhe regjistrave osmanë.
Duket sikur arsyeja kryesore, për të cilën Schmitt-i u dashkësh lënë jashtë Akademisë në Prishtinë, është se ky thotë gjëra që i bien ndesh një farë diskursi kombëtarist skematik dhe ndonjëherë esencialist, i cili mbahet e përcillet si historiografi nga disa qarqe politike kombëtariste në Tiranë dhe në Prishtinë.
Edhe sikur tezat dhe hipotezat e këtij historiani të mos i qëndrojnë dot kritikës së mirëfilltë, atij nuk mund t’i mohohet puna e jashtëzakonshme që ka bërë, për të ndriçuar aspekte të historisë së shqiptarëve në Mesjetë; si dhe interesi që ka ngjallur dhe ringjallur, në qarqet akademike shqiptare dhe gjetiu në Europë, për çështje të mprehta të historiografisë sonë kombëtare.
Kaq do të mjaftonte, për të përligjur pranimin e tij si anëtar korrespondent i një Akademie modeste dhe në kërkim të profilit dhe të prestigjit të vet mes simotrave, si ajo në Prishtinë.
Që Schmitt-i është “sllavist”, siç e quan gati me përçmim Buxhovi, nuk është gjë arsye për ta lënë jashtë tryezave të dijes albanologjike, përkundrazi. Shqiptarët dhe sllavët kanë ndarë shumë gjëra mes tyre në Mesjetë; dhe një sllavist veç mund të përfitojë nga specializimi që ka, kur vjen puna për të ndriçuar çështje të errëta të Mesjetës shqiptare.
Madje edhe debati i rihapur me Schmitt-in, në rang akademik, jo në nivel rrugaçësh dhe fanatikësh kombëtaristë me shkumë në gojë, vetëm do t’i ndihmonte historiografisë shqiptare, në Tiranë dhe në Prishtinë. Veç të mirë i vjen albanologjisë, nga autorë si Schmitt, Clayer, Bartl, Nadin, Matzinger, Fischer, Schramm, Vickers, Malcolm dhe të tjerë historianë, antropologë dhe historianë të gjuhës, të cilët u janë qasur aktivisht shqiptarëve në këto njëzet vjet.
Natyrisht, që të ndodhë kjo, është e nevojshme që debati të rikornizohet në mënyrë të tillë, që tanët ta kuptojnë dhe ta pranojnë, mundësisht në publik, se historianët perëndimorë nuk kanë për synim të ushqejnë mitin tonë kombëtarist, as të konfirmojnë tezat e ekzagjeruara shqiptarocentrike të historiografisë sonë.
Nuk përjashtohet kurrsesi, që edhe mes historianëve të huaj të ketë të tillë që të frymëzohen, për arsye të ndryshme, nga antishqiptarizmi (sikurse nuk përjashtohet që të ketë të tillë edhe mes historianëve shqiptarë); por edhe këta mund të luftohen vetëm në atë masë që dija historiografike albanologjike mbetet e hapur ndaj kontributit të të gjithëve.
Dhe, në çdo rast, është e papranueshme që Schmitt të futet në radhët e këtyre “antishqiptarëve” vetëm e vetëm ngaqë nuk ka ecur me hapin e togës, dhe ka kërkuar të vërtetën historike ashtu si ka mundur, në vend që t’i kruante bishtin legjendës kombëtariste.
Prandaj shpreha keqardhjen për klimën e përgjithshme të censurës, që është krijuar në hapësirën publike – e cila legjitimon një lloj militanti provincial nga shpirti dhe paranojak nga leximi që i bën realitetit; militant i cili sheh prapa çdo kundërtie dhe provokimi intelektual dorën e “armikut”.
Me qëndrime të tilla veç drejt një izolimi të ri mund të shkohet.
Mua me rezulton qe Clayer te kete folur per dallimin toske e gege ne terma etnike.
Gabimi qe ben ti xha xha, ose me mire ajo qe mbulon me lumin e fyerjeve, eshte pikerisht mohimi i perqasjes ideologjike te ketyre studiesve qe permend.
Meqe jemi tek Clayer e dine te gjithe financimin nga Ministria e Jashtme frenge dhe Sorosi.
Ashtu sikurse dime, qe Sorosi eshte shume aktiv ne financimet e ketyre personave apo shqiptareve te lidhur me ta.
Me vjen keq, por persa kohe qe keta persona vijne nepermjet Sorosit, kane nje derr ceni ideologjik qe s’ka fyerje apo lluster qe e mbulon dot.
E verteta eshte se studimet albanologjike ne Perendim kane perenduar me kohe e me vakt, ato ne Shqiperi s’po dine ku te çajne sepse mungon cilesia e studiuesve dhe financimet.
Pra e verteta eshte qe po na vijne studime kryesisht skadente te cilat kapen pas konfliktit ideologjik qe ka mberthyer dijen ne Perendim, per t’u dhene çik shikueshmeri veprave te tyre.
Me rastisi te lexoj ne internet nje konkurs per vend profesori ordinar (lenda e Historise se Europes Lindore, F. Shk. Pol.) ne nje universitet, dege te Sapienza-s ne Lacio.
Gjykimi i komisionit ishte shume interesant.
Nga profesoret konkurrues 2 ishin te tipologjise se rishikuesve.
Nje anetar i komisionit, i derrmonte ne gjykimet e tij, duke i quajtur si me probleme konsistente ne metologjine historiografike, term qe troç do perkthehej spekullatore.
Ne fakt, per ate qe merret me historiografine si shkence, keto fluturimet kulturore qe kane shume qejf rishikuesit, jane krejt te pavendta.
Nje komisioner tjeter me i sofistikuar, perdorte termat, te guximshem, me kurajo, qe kerkojne horizonte te reja, qe troç do perkthehej, hidhni fakte, lerini llogjet.
Ky eshte nje nga besoj qindra e mijera shembujt qe mund te gjendet ne Perendim, sesi lufta ideologjike po percakton fatet e dijes ne Perendim.
Rishikuesit luajne fort me publicistiken per te bere autoritet shkencor, i cili nuk para u njihet ne mjediset akademike, ku akuzohen per spekullime.
Ne fund te fundit, luften ideologjike do e fitoje e verteta, prandaj s’kemi pse shqetesohemi. Historia e verteton qe te gjitha lufterat ideologjike jane fituar nga ata qe kane pasur me shume te verteta ne xhep dhe dija ka hecur para.
Gjithsesi, une per vete sapo has ne nje studim perpekje per te legjitimuar nje pozicion duke polemizuar ideologjikisht e le ne ate faqe e s’i kthehem me.
Libri i mirefillte shkencor per mua nuk ka absolutisht asnje arsye pse te permbaje polemika ideologjike, aty studiuesi parashtron faktet e argumentet ne mbeshtetje te tezes se vet, nqs ka nevoje te polemizoje me kundershtaret ideologjike atehere eshte studiues qe ndien nevojen e patericave retorike.
Nqs dua polemika hap Niçen qe te kenaq me menyren si i shtron ne hu pothuaj gjithe dijetaret e se shkuares.
Por gjithe keta autoret qe permende e kane esenciale polemiken ideologjike ne studimet e tyre, prandaj per mua duhet te hane edhe ca thase me kripe me dijen shkencore qe te behet miq te ngushte me te.
Sa të mërzitshëm, sa monotonë, sa të mjerë tingëlloni, me këtë avazin e financimeve të Sorosit… Vërtet, Sorosi ka financuar një kategori njerëzish dhe veprimtarish që mund të specifikohen edhe ideologjikisht; por nga këto financime, në tërësinë e tyre, kultura shqiptare më shumë ka përfituar, sesa ka humbur. Veç kësaj, si nuk morët një herë mundimin të shihni se kush po financon tjetër në Shqipëri, veç Sorosit! Natyrisht, kushdo që derdh pará, e bën këtë sepse ka interesa të vetat për të mbrojtur dhe për të çuar përpara; dhe ata që përfitojnë nga këto pará, sa kohë që i pranojnë, kanë detyrimin moral që të gjejnë një rrugë të mesme ose kompromis mes interesave të palës financuese dhe interesave të tyre si përfaqësues të shoqërisë civile në Shqipëri. Kush Tani, ca të vegjël që përmendin Sorosin vend e pa vend në forume janë thjesht viktima, ushtarë shahu; por ca të tjerë thjesht ankohen ngaqë Sorosi nuk i ka qasur në paratë e veta, i ka lënë jashtë – dhe ka bërë mirë, për mendimin tim. Prandaj ky muhabet është pa bukë; dhe nëse duam të merremi me Sorosin, le të shohim veprat që janë realizuar, në fusha të ndryshme të kulturës, me paratë e tij; dhe jo të shkulim flokët nga hidhërimi, se pse këto pará i ka marrë Hyseni, jo Hasani. Gjithsesi, unë nuk dua të merrem me këtë punë, nuk më intereson fare (unë vetë preferoj të kavërdisem me dhjamin tim); por ju që keni ngé dhe zell, fillojeni nga veprat dhe punët, jo nga thashethemet e ziliqarit.
Nuk di nese mund te quhet financim pagimi i pensioneve greke, por jam dakord qe, perderisa ti japin,perse mos ti marrin te varfrit.
Ah, jo. Kjo nuk lidhet me temën. Fokus, të lutem.
Personalisht perfitoj kur lexoj qemtimet e te financuarve te tille, si psh Olsi Jazexhi, se mesoj per ndonje incident interesant si psh “baba Faja prej Martaneshit u vra nga kryegjyshi i Bektashinjve se i kerkoi qe te kleri i larte bektashi te martohet”. Nderkohe demi qe shkakton Olsi Jazexhi dhe sportiste te tjere ne artin e ‘zhvendosjes te kerthizes’ per mua i kalon fitimin qe mund te marr nga zbavitja e perkohshme qe me vjen prej leximit te tyre.
Edhe Schmitt-i teper zbatives eshte kur thote “Skineri desh me vra sulltanin per gjakmarrje”.
cili eshte demi qe shkakton Olsi Jazexhiu
Mua s’me behet vone fare per parate e Sorosit dhe as kush i merr, ne kuptimin ekonomik.
Mua me intereson fakti qe nepermjet Sorosit kalojne thuajse gjithe donacionet e huaja, sepse ai ka bere strukturat e shoqerise civile dhe keto para shkojne te gjitha per idealin e Sorosit.
Pra, Sorosi po i imponon ideologjine e vet shoqerise shqiptare,duke shfrytezuar varferine e shoqerise dhe paret e gjithe te huajve.
Per ty normal qe eshte pasurim i kultures, se ndihesh intelektualisht afer ideologjise sorosiane, per mua qe jam diametralisht kunder, nuk ka si te jete i atille.
Une habitem sesi monopolin sorosian ti e quan mire, kur ti vete je kunder çdo lloj monopoli kulturor.
Unë quaj të mira rezultatet e nismave që janë mbështetur me paratë e Sorosit. Por nuk flas gjëkundi për “monopol” – sepse ky monopol nuk ekziston!
Nëse perëndimorët në Shqipëri u referohen më shumë njerëzve të Sorosit, kjo ndodh ngaqë këta u duken më të europianizuar se të tjerët (kushedi prandaj i zgjodhi edhe Sorosi – apo je edhe ti me teorinë e vllehëve?).
Por mos ki dyshim: para japin të gjithë – edhe turqit, edhe arabët, edhe grekët, edhe iranianët, edhe evangjelistët. Gjithsekush për synimet e veta. Dhe më shumë se të tjerët, para u jep edhe qeveria shqiptare, pa teklif fare, atyre që ka me sy të mirë.
Per monopol e kane akuzuar nga brenda me fakte duke i nxjerre me emer gjithe shoqatat spin-off qe jane krijuar gjasme per te diversifikuar shoqerine civile.
Turq, arabe e greke, e dime qe kane fusha te tjera, nderkaq dime qe librat e rinj me vlere ideologjike, jane te financuar nga Sorosi.
Perendimoret u afrohen njerezve te Sorosit sepse ata kane shoqatat me emer, ajo qe po thosha me lart me fjalen strukture.
Sorosi ngriti strukturen, hodhi parate per kete strukture e aty po kanalizon parate e perendimoreve.
Madje ka dashakeqas qe thone se Sorosi jo vetem qe s’jep me asnje kacidhe nga te vetat po fut ne xhep leke nga dhjetra miliona donacione ne vit qe bejne perendimoret.
Cka mund te jete edhe e vertete duke qene se Sorosi si profesion ben spekullatorin.
Qeveria merret me rishikim ne kendveshtrimin antikomunist, ai eshte debat politik jo civil i mirefillte.
Nuk e kuptoj se perse le ad hominem te Piftos, ndersa nje ha gjize agush timen e ke fshire dy here ? Apo pun’ e penalltise dhe te zotit te topit ?
A ketu shkove larg. Sorosi eshte nxenes i Karl Popperit, dhe e quan veten filozof i deshtuar, por kapitalist i sukseshem. Duke qene se nuk boton dot libra financion te tjeret qe i pershtaten konceptit te ‘shoqerise te hapur’. Ama ta akuzosh meqe si kapitalist ska cben tjeter pervec se te fitoje (zhvase) ne cdo ndermarrje qe ben…kjo eshte ekstreme.
Ka edhe te tjere ne financime: sidomos organizatat e BE-ut qe financojne edhe Islamiste si O.J.
Xhaxha faleminderit per te kete nderhyrje, nje lloj antidoti nje dite pasi lexova shkrimin e cituar te Buxhovit. Pak dite me pare lexova edhe kete interviste te Bartl ku nder te tjera behet e qarte edhe perkushtimi dhe kurioziteti i mirefillte akademik qe ka nxitur punen e historianeve qe ti permend.
http://www.dw.de/bartl-n%C3%AB-shqip%C3%ABri-e-pazbardhur-periudha-pas-luft%C3%ABs-s%C3%AB-dyt%C3%AB-bot%C3%ABrore/a-16430589
Gjithsesi, me duket e pavend te vendosesh emrin e Vickers ne kete varg emrash te nderuar. Vickers nuk respekton kriteret baze te punes studimore. Kur nje miku po bente M.A. ne New School, Anna Di Lellio nuk ja pranoi fare Vickers si reference.
Interesante është mënyra e njëjtë e “kritikës” më këtë anë dhe mat’anë kufirit. Këta studiues, revizionues të rinj të historisë, u atribuohen apo marrin të njëjtat “kusure”. Njerëz të Sorosit në Greqi, njerëz të Sorosit në Shqipëri. Pastaj akuzat variojnë, sipas fobisë përkatëse kombëtare. Për shembull… filogrekë, filoserbë janë akuzat nga areali shqiptar, filohebrenj, filoamerikanë akuzat nga areali grek. Ballkan me një përmasë, jo llafe…
Shmiti s’eshte as me shume e as me pak historian se te tjere “historiane” qe kane publikuar libra.
Ai, perderisa ka vendosur ti prezantohet shqiptarve Jo nepermjet akademise , por nepermjet librave dhe drekave qe ha me Lubonjen, ai do ngelet ne te njejtin nivel akademik me ata qe kane botuar librat qe Zoti fliste shqip.
Neser kemi qeshur dhe tallur ndonjehere me keta te dytet, perse u dashka ngritur nga niveli qesharak ne ate akademik Shmiti ?
Schmitt-i, që është profesor i historisë së Europës juglindore në Universitetin e Vjenës, kredencialet e historianit nuk ka pritur që t’i fitojë në Shqipëri!
Po, por s’besoj se po ti botonte ne gjermanisht librat e tij,do ti shiteshin me shume se dy cope
I ka botuar. Ja ku i ke: http://goo.gl/WsR3d.
Lidhja për botimet e Schmitt-it në gjermanisht, e korrigjuar: http://goo.gl/WsR3d
(e mëparshmja nuk punonte).
vini shkruan:
“Shmiti s’eshte as me shume e as me pak historian se te tjere “historiane” qe kane publikuar libra.”
Kritere të llahtarisura për të gjykuar profesionalizmin e dikujt. Në thelb ke shkruar një fjali pa kuptim, boshe, pa asnjë informacion.
shkruan akoma:
“Ai, perderisa ka vendosur ti prezantohet shqiptarve Jo nepermjet akademise , por nepermjet librave dhe drekave qe ha me Lubonjen, ai do ngelet ne te njejtin nivel akademik me ata qe kane botuar librat qe Zoti fliste shqip.”
Këtë lloj qelbësirë-mendimi nuk e kish askush borxh.
Xhaxha, kur do t’i nxjerrësh me shqelma apo pa shqelma këta idiotë nga blogu, që e ke aq të mirë? Thjeshtë nxirri në rrugë, ku e kanë vendin dhe mos e vrit mëndjen asnjë sekondë më shumë.
Basta! Na qelbën ajrin! Na mbytën! Na morrën frymën!
Ky trushkuluri shkruan akoma:
“Neser kemi qeshur dhe tallur ndonjehere me keta te dytet, perse u dashka ngritur nga niveli qesharak ne ate akademik Shmiti ?”
Një dreq e di se çdo të thotë, por duket ashiqare, se nuk ka asgjë për të qënë në mendje. Aman, bëj sevap, na i hiq qafe. Këtij vulgu nuk ka se çfarë t’i thuhet dot e nuk mund t’i përgjigjet me argumente. Këta nuk kuptojnë. Këta janë të mangët.
Lëri thjeshtë në rrugë e le të shohin nga dritarja. Po patën fat e të të kuptojnë ndonjë ditë, lum si ata. Nëse “jo”, në DREQ vafshin!
Këtë Vinin s’e ngacmova shumë, se ky duket që është viktimë: di ato që ka lexuar nëpër forume. Viktimë e një fushate dizinformimi, sistematike, që ka dhënë rezultatet e veta. Natyrisht, mjafton një kërkim i rëndomtë në Google, për t’i gjetur veprat e Schmitt-it; por disa janë aq të dëmtuar, sa nuk u shkon as mendja t’i vënë në dyshim dhe t’i marrin në pyetje budallallëqet që u thonë të tjerët.
Dhe për këtë:
Vetëm dje po mendohesha të ankohesha se si ka mundësi që duke parë stats blogu lexohet mjaft, ky postim madje ka deri tani 26 likes, dhe megjithatë asnjë nuk shkruan për aprovim. SInqerisht, për lexuesit, po bëhet zanat i vështirë t’i replikojmë Hyllinit çdo herë. Mëshirë!
Hyllini është stalkër i xhaxhai-it.
Obsesioni i tij është që të shëmbëllejë si negativi i origjinalit.
Normalisht, në jetën e përditëshme, për njerëz të tillë kujdesen familiarët e tyre, në mënyrë që publiku të mos bezdiset. Këtu në blog ka mbetur disi si pezull kjo punë.
Megjithatë, ndjesia pas leximit të nje shkrimi të xhaxhait, të kundërshtuar menjëherë prej këtij të gjorit, është e ngjashme me atë, kur sapo ke shkelur mut qeni në trotuarin e një rruge aq të dashur në një ditë të zakonshme me diell.
Merita e këtij gjynahu do të jetë ndoshta në një ditë të largët, kur do ta shqyrtojnë si sindromë.
Eshte e thjeshte mos repliko. Ti s’ke ça replikon njehere se s’jane pune qe lidhen me Gerqine, megjithese po te shikohet qe edhe ne postimin qe bere ketu e lidhe prape me Gerqine.
Behu si Pifto, kur sheh xha xhain qe irritohet hidhu ne krah duke share mbare e prape viktimen e radhes.
Ka nja tre a kater vjet qe 99% e postimeve te piftos jane te ketilla apo thuaj dale te ha ca buke si autor se ka kohe per te bere zagarin.
Piftoja ka statusin e autorit në blog dhe nuk pret gjë ndonjë shenjë nga unë, që të ndërhyjë. Ai sheh diçka që nuk shkon në kundërvënien tënde sistematike; sikurse e shoh edhe unë – por unë e censuroj veten në këtë rast, sepse unë jam objekt i sulmeve të tua, dhe mundet që të mos gjykoj më paanshëm; në kuptimin që s’mund të “censuroj” aq lehtë dikë që më kundërshton mua haptazi.
I sulmeve ?
Ti s’ke pse çensuron ate qe te kundershton haptazi dhe sistematikisht perderisa eshte brenda rregullave te komunikimit apo here pas here ndien ‘afshin per çensurim’ ?
Aq me teper kur shpesh si autor e shtron çeshtjen ne kufijte e pranueshem te polemikes, qe do te thote se je mprehur per ‘beteje’.
Une s’besoj as se po i ben ndonje nder kultures shqiptare duke hapur beteja te ketilla, ashtu sikunder nuk i ben as Lubonja me karagjozlleqe si konferenca e fundit ku beri moderatorin (cka deshmon vete nivelin e saj shkencor).
Hyllin, ti zë bashin e vendit pa të ftuar gjë kush. Kontributi yt në këtë blog në raport me vëllimin që zënë ndërhyrjet e tua është minimal. Pastaj ti je një kokërr fashisti, që nuk e ke shokun dhe në botën e civilizuar ideja fashiste perceptohet si mut dhe unë nuk kam se ç’të shtoj këtu. Kështu mos kërko gjë ndonjë trajtim të veçante nga fashistët e tjerë. Të ishte për ty dhe për atë qelbësirë ideologjike që ti përfaqëson, ti do ti kishe vënë përpara një muri të bardhë dhe do t’i kishe shkuar në plumb xhaxha-in, mua, njërin apo tjetrin. Ju këtë dini të bëni kur jeni në pushtet. Këtu në blog është diçka tjetër, që edhe nuk do të thotë, se ndonjë ditë dera të të mbyllet në surrat.
Këtu ku jetoj unë, që është edhe atdheu i fashizmit, njerëzit janë djegur dikur aq shumë nga kjo punë, sa që fashistëve si puna jote ju fusin që në trotuar një shqelm bythëve, pa le që t’i lënë tu hynë e tu zënë bashin e vendit. Prandaj uli një çikë zërin.
Kështu djalë!
e di o kokrra e komunistit qe per ty çdo kundershtim eshte fashizem, je semundja qe ka 20 vjet qe s’e le te beje para Shqiperine.
Shkrimin e J. Buxhovit e kisha pare edhe une tek Mapo dhe s’me kishte pelqyer; ne fakt i kisha hedhur nje sy vertikalisht dhe aq. Shkrime te tilla te sterzgjatura, shume fraza e pak argumenta,po hyjne gjithmone e me teper ne mode por edhe ne merzi.
Nga ana tjeter disa pergjithesime qe ben Xhaxhai ne kete shkrim me duken te pambeshtetura.
Se pari dhe kete nuk e kuptoj dot, perse klasifikohet Buxhovi nder censoret dhe perse nje tjeter qe ka pikpamje te kundert me te nuk e meriton te njejtin epitet. Per shkak te negativizmit te motiveve , me duket se , sugjeron Xhaxhai. Por besoj se “urrejtje , etj..” eshte thjesht e tepert nderkohe qe mospajtim pikpamjesh do te ishte te pakten me korrekte. Kembengul ne kete pike duke qene se edhe vete kam shprehur qendrim shume kritik ndaj Shmitit por jo sepse me shtyn ndonje urrejtje ndaj ketij autori por thjesht sepse ,nuk e vleresoj si nje autor serioz bazuar ne leximin e vepres se tij( Skenderbeut ne kete rast).
Ne rastin e Akademise se Kosoves nese perzgjedhjen e akademikeve e ben mbi bazen e kontributit atehere para Shmitit duhej te ishte pranuar Malcolm. Nuk e di nese ky i fundit eshte pranuar me pare por vepra e tij per Kosoven eshte e pakrahasueshme me ate te Shmitit.
Nderkohe qe per korrektese me duhet te them se teorite konspirative sa te lehta jane per t’u ngritur po aq jane te pabesueshme.
Nuk e di cili eshte ky liber “Shqiptaret” i Shmitit por nese eshte fjala per librin “Historia e shqiptareve” te panairit ,ai eshte nje permbledhje autoresh pergatitur nen kujdesin e O.Shmitit, ku ky vete ka nje punim nja 25 faqe nder 300 ne total. Sipas informacionit dhene nga ‘Shtepia e librit’ nuk rezulton . nder me te shiturit, nderkohe qe e kane blere edhe ca si une jo nga pelqimi por nga kersheria per te pare ndonje evoluim te pikpamjeve te Shmitit e per te pare sa qendron reklama e bere me pare nga Lubonja.
Sipas meje ne kete permbledhje duke perjashtuar punimin e Malkolmit e te dy gjuhetareve , te tjeret kane karakterin e predikimeve . Vete Shmiti jep opinione po nuk argumenton gje ne pjesen e vet. Eshte i cuditshem kur pohon se medievistika shqiptare thuajse eshte zhdukur pas 1990 nderkohe qe ne footnotes permend nja nje dyzine punimesh te tilla. Pa u zgjatur me tezat qe i ngre aq lehtesisht.
Sidoqofte secili ka perceptimin e vet por kjo nuk e ben domosdoshmerisht nje urrejtes a racist a frikacak.
Shkrimi i Buxhovit është, në fakt, një letër e hapur drejtuar Kryetarit të Kuvendit të Kosovës, Jakup Krasniqit, për t’i kërkuar atij që ta pengojë in extremis anëtarësimin e Schmitt-it në Akademi.
Jakup Krasniqi, nga ana e vet, i pat thënë ca kohë më parë Gazetës Shqiptare se “Schmitt-i, politikan e analist, bën gabime të porositura politike.”
Prandaj, Fatma, le të mos i turbullojmë ujërat, të lutem. Kritika është pjesë e natyrshme e procesit të zbulimit dhe qasjes ndaj së vërtetës në çdo fushë të dijes, por unë këtu nuk kam folur për kritikën ndaj tezave të Schmitt-it.
Kam folur për denoncimin me natyrë ideologjike dhe përjashtimin që po duan t’ia bëjnë një historiani të huaj të përkushtuar ndaj albanologjisë, për shkak të pikëpamjeve që ai ka shprehur.
Nuk është pra fjala për kritikë, por për dëbim nga tryezat; jo për kritikë, por për anti-kritikë, ose mbyllje të gojës. Madje kur Schmitt-i shkoi të fliste në Kosovë dikur në pranverë, Buxhovi sulmoi deri edhe ata që kishin shkuar ta dëgjonin, duke argumentuar se “Schmitt-i sulmon [sic] historinë shqiptare.”
Këtë gjë e bënin në kohë të Enver Hoxhës, këtë po duan ta bëjnë edhe sot. Fatma, ti nuk je pjesë e këtij karnevali, prandaj nuk ke pse të ndihesh e prekur.
P.S. “Shqiptarët” i Schmitt-it është libër më vete, i sapobotuar nga K&B; nuk ka lidhje me përmbledhjen që përmende ti.
Dakord Xhaxha, nuk po turbulloj me.
Vetem , te lutem,edhe nje fraze te fundit qe te mos me mbetet merak : disa teza te Shmitit nuk duken vetem te kritikueshme , aq absurde jane.
Ja nje nxjerre prej shkrimit tend:
“Te kjo vepër, autori duket se dallimin mes shqiptarëve dhe sllavëve (serbëve) në Kosovë e sheh si një dallim kryesisht vertikal, ose të lartësisë së vendbanimeve – shqiptarët më lart, sllavët më poshtë; dhe këtë përfundim ai e nxjerr jo si sllavist, por duke iu referuar burimeve katolike dhe regjistrave osmanë.”
Dua te ve ne dukje se burimet katolike e rregjistrat osmane i kane perdorur edhe Malkolm e Inalçik, qe boton Lubonja, por edhe Selami Pulaha yne me kohe
Dhe mbi te gjitha Kosova eshte fushe, malet jane ne kufirin me Shqiperine…atehere ç’i mbetet vertikalitetit…
Epo mire se jo domosdoshmerisht historiani duhet te hape harten. Nqs Shmiti thote se Kosova nuk eshte vend fushor ashtu duhet te jete. U takon hartografeve urrejtes, raciste e frikacake te bejne harten si duhet.
Po hape vetë hartën e Kosovës dhe shikoji malet, o njeri! Ose më mirë akoma, shko vetë dhe kontrolloje në terren. Ka edhe fusha edhe male; edhe lugina edhe rrafshnalta. Ka vende më të larta dhe vende më të ulëta.
Une harten e Kosoves di ta vizatoj si hartograf qekur isha nja 10 vjeç.
Me duket se ti paske problemeve me gjeografine e Kosoves.
Hiq kufirin dhe ca lartesira qendrore ato pak vende te larta, ne ketej dhe gjeografia i quajme kodra. Dihet qe rralle gjen fusha pa kodra, ka Myzeqeja kodra sa shembesh çka s’na pengon te flasim per Myzeqene si fushe.
Apo meqe Shmiti ia mbyti si kau peles duhet relativizuar gjeja qe te mos dale bllof ?
I thuaj Shmitit nqs e njeh se teoria e shqiptareve ne male i referohet me se shumti Shqiperise ketej, ku mali eshte mal.
Po edhe në Myzeqe, meqë e solle si shembull, ka dallime midis fshatrave në shpate të kodrave dhe fshatrave në mes të fushës. Madje dallimet janë të tilla, sa ta ndihmojnë historianin me mend në kokë që të kuptojë dinamikat demografike të atjeshme.
Tani, ki parasysh edhe që Schmitt-i mund të bëjë gabime, por jo gabime aq të mëdha sa të mund t’i kapë një amator si ti. Lexoja librin, me mendje të hapur, pastaj eja të flasim. Sinqerisht, u lodha duke folur me ty, për libra që unë i kam lexuar ndërsa ti jo.
[Je duke u sjellë si troll.]
Shmitti eshte kot,fare, nuk humbas kohen me libra kot.
Shmiti me dallimin e fshatrave ne shpate kodrash e ne mes te fushes na nxirrka dinamika demografike te natyres etnike ?
Per çfare po flitet ketu, kjo eshte skandaloze, spekullim i tmerrshem, i pashembullt. Une s’e marr vesh si mund te kete pretendim shkencor nje budallek i tille.
Madje habitem si mund ta marresh seriozisht ti nje gje te tille.
Me kaq e mbylla, se u lodha duke u marre me historiane medioker qe s’vlejne dy grosh.
FATMA: “Ne rastin e Akademise se Kosoves nese perzgjedhjen e akademikeve e ben mbi bazen e kontributit atehere para Shmitit duhej te ishte pranuar Malcolm. ”
noel malcolm eshte anetar i jashtem i ashak
http://www.ashak.org/?cid=1,26
”’Sidoqofte secili ka perceptimin e vet por kjo nuk e ben domosdoshmerisht nje urrejtes a racist a frikacak.”’
Ngaqe kane shkaterruar ne rang boteror gjysmat e shkencave sociale me keto akuza, qe nga antropologjia, etnologjia e deri tek sociologjia, kujtojne se tashme eshte e lehte me historiografine.
Problemi qe hasin eshte qe historianet jane vete te rrahur me vaj e uthull ne çeshtje ideologjike per te mos thene qe shpesh jane vete ideologe, keshtu qe nuk mahniten lehte.
Shih ne emisione televizive si tallet Xhufi me Lubonjen.
Duhet te nderrojne stil, se s’jane duke fituar asgjekundi, ne asnje mjedis akademik te Perendimit.
Mua me pelqeu “Skenderbeu” i Schmidt, lexuar muajin e kaluar ne origjinal, edhe pse si nje liber historie mu duk teper i thjeshte. Nuk jam historian, por besoj se metodologjia e tij ishte teper e qarte dhe qasja e kuptueshme: te arsyetonte vendimet e Skenderbeut dhe pasojat e veprimeve/mosveprimeve. Diskutimet mbi origjinen e “personazhit” ne histori ishin paraqitur si teresisht anesore dhe aspak ne relevance me perpjekjet e autorit per te shpjeguar vendimet apo veprimet e Skenderbeut (prej nga del se autori nuk ka pasur kurrsesi ndonje qellim “anti-shqiptar” per ta shitur “heroin” si skllav etj.).
Libri permbante nje seksion shume interesant ne lidhje me trajtimin kritik te disa burimeve te njohura te historise se Skenderbeut, dhe besoj se ketu eshte filli i gjithe kesaj bisede: tek perzgjedhja e burimeve per te ngurtesuar apo relativizuar nje qendrim te caktuar (politik apo ideologjik).
Nje shkencetar patjeter qe duhet te trajtoje ne menyre kritike burimet qe i paraqiten, perndryshe nuk mund te quhet hulumtues, por lope riprodhuese sikur ato qe dergjen e vegjetojne sot ne “stallen e lopeve” te qendres se studimeve albanologjike.
Nje pjese e komunitetit tone e kane ende problem te shohin njerez qe dalin nga rreshti, qe mbeshteten ne burime te reja e nuk konfirmojne cfare “dihet boterisht”… se jane mesuar ne rreshtore (sa per ilustrim p.sh. shume kritikuan rrjeshtat e “crregullt” te parakalimit te ushtareve tane gjate ceremonise se festimit te 100 vjetorit).
Kapedan,
nuk e di nese e ke edhe me mua paragrafin e fundit por mendoj se pelqimi yt apo mospelqimi im nuk kane asnje vlere; ne nuk e bejme dot as nuk e zhbejme historianin me votat tona.
Jam dakord me te dyja problemet qe ngre ne shkrimin tend.
E para , ajo metodologjike qe do te thote se nuk mund ta shkeputesh dot konkluzionin nga menyra se si eshte arritur. Kur te kesh lexuar Plasarin, qe eshte nje histori politike, ke per te pare se c’do te thote analize , se c’pune titanike e metikuloze njekohesisht duhet per te gjetur e ballafaquar cdo te dhene e prej andej ne konkluzion. Ne bindjen time historia eshte me afer me matematiken se sa me letersine.
Padyshim qe ke plot te drejte ne lidhje me kritiken e burimeve. Nje freng ka thene se ‘nuk ka histori pa burime , po as historian pa kritike burimesh’. Ceshtja eshte se ne tekstin qe flasim kritikohet pertej mases dikush qe nuk figuron ne burimet dhe nuk thuhet asnje fjale(!) per burimin kryesor mbi te cilin mbeshtetet gjithe konceptimi i vepres.
Shkurt vleresimi per autorin kalon permes gjykimit te vepres se tij.
Une jam dakord me thelbin e shkrimit te Xhaxhait por pyes veten se c’do te beja nese dikujt i jepet nje vlere ,qe sipas meje , nuk e ka. Buxhovi , mire apo keq, ate gjykim ka qe Shmiti nuk e meriton te jete ne akademi. Une nuk do doja qe ai te heshtte , por do doja qe me pare detyrimisht te argumentonte jo vetem te deklaronte .Pavaresisht se eshte nje vendim i akademise. Kujtoj , sa per ilustrim in extremis, se edhe parlamenti shqiptar i dha kuroren Emanuelit te Italise , por V.Laci megjithate e qelloi per t’i mbyllur gojen.
Edhe një herë: Schmitt-i është historian, profesionist i pacen, me kurrikulum të pasur dhe një opus të vetin albanologjik.
Buxhovi, edhe pse e paraqet veten si historian (dhe me siguri është), nuk e lufton kolegun e vet me argumente, por e zhvendos debatin nga historia në politikë.
Në vend që të argumentojë denoncon. Në vend që të flasë, pështyn. Ky është problemi për mua, dhe për këtë kam shkruar.
Schmitt-i ka shkruar edhe për historinë e Kosovës, një vepër që është botuar në Gjermani, me kredenciale të mjaftueshme. AKASH-i e dëshiron ta ketë këtë njeri në tryezat e veta – për të debatuar me të, por edhe për të konsoliduar një lidhje sistematike me universitetin e Vjenës, një nga të paktët anembanë Europës dhe botës, që merret me albanologji.
Buxhovi e lufton këtë, duke i kërkuar kryetarit të Kuvendit të Kosovës, Jakup Krasniqit, që të mos e lejojë anëtarësimin e historianit zviceran!
A nuk e shihni edhe ju, o miq, se këtu kemi të bëjmë me një akt arrogant, që nuk ka lidhje as me dijen as me historinë, por është fundekrye politik?
Ajo që shumëkush beson se është shkencë në fakt është stoli. Këtu ngatërrohen gjërat në mënyrë fatale pastaj. Dikush shkruan për shqiptarët e i qaset argumentit me objektivitetin e nevojshëm, e dikush tjetër pret të gjejë konfirmimin për përrallat me mbret që i kanë treguar e i ka besuar. Nëse ndodh një përplasje midis këtyre njerëzve, nuk ndihmojnë më argumentet por vetëm zbatimi me analogji i rregullave të mbrojtjes nga zjarri apo katastrofave natyrore. Burimi duhet ndarë fizikisht nga pasoja. Nuk mund të bindet dot dikush që i duhet të besojë në teorinë konspirative Sorrosi-Lubonja-Klosi-Schmitti-Greku-Janullatosi-Vllehët që objektiviteti në shkencë është diçka dhe pellazgët e lashtë janë diçka tjetër.
Në këtë kuptim sulmeve kundër shkencës u duhet qasur me objektivin e studimit të tyre si fenomen, por nuk duhet ushqyer ndonjëherë iluzioni, që dikush, i cili e beson konspiracionin antishqiptar, mund të bihet në rrugën e dikujt, i cili i beson shkencës. Aq më tepër, që kush i qeveris ato dy shtete shqiptare nuk ka për të devijuar ndonjëherë nga rruga nacionaliste, pasi kjo është edhe më e lehta për të pasur turmën e injorantëve pas vetes.
Nëse të sqaruarit nuk duan ta braktisin shpresën e ndriçimit të turmës, ndoshta duhet të përqendrojnë vëmendjen dhe përkushtimin e tyre në çështje të karakterit konvencional, si për shembull kush janë të drejtat e qytetarit dhe si është vjedhur ideja republikane nga elita e korruptuar politike. Ndoshta atje shqiptarët mund të ndërgjegjësohen për mizerjen e tyre kulturore. Momentalisht mund vetëm që të evidentohet mizerja kulturore e masës dhe e elitës politike në pushtet në mënyrën e perceptimit qe ata i bëjnë studimeve shkencore lidhur me çështjen shqiptare; pra vetëm mund të protokollohet kjo, por nuk mund të ushqehet shpresa, që dikush të reflektojë.
Djalli eshte ne detaje,thone.
Por Hylli ka te drejte kur permend idelogjizimin e dijes si problem, dhe ne opinioni tim nje gje e tille nuk eshte aspak dicka triviale. Ngjan me nje virus qe eshte akoma ne gjendje inkubacioni, dhe ka te gjitha gjasat qe kur te arrije zhvillimin ne gjendje te plote, ta atrofizoje mbartesin e vet, ne kete rast shoqerine.
Neper cepa e skuta te realmit te fjales se shkruar ka plot qe ankohen per nje gjendje te tille. Por vetem aty. Sepse po e bere kete ne mainstream, edhe po te kesh fituar cmimin Nobel, te heqin qafe, o si te rrjedhur, o si te paafte.
Megjithese per hir te se vertets do permendur rasti i N Sarkozy dhe zonjes Merkel qe moren guzimin dhe e deklaruan multi kulturalizmin si te vdekur.
Te parin e hoqen nga skena.
Te dyten jo.
Kushe e di se pse… tha.
Observim i drejte: sidomos ajo puna e ‘heqjes qafe’. Rasti me shembullor i kesaj komedie akademike vjen nga lemi i ekonomise. Ne shkencat ekonomike moderne e ashtuajtuara Teoria Moderne e Parase eshte e paprekshme (dhe e gabuar per mua). Kush guxon ta preke kete ‘lopen e arte’ syrgjynoset ne Universitetin e Kansas-Mizurit dhe u humb vula.http://youtu.be/Q7uJIjSO-a4
Mua me vjen te qesh qe ne kete rast strubullari i sherrit eshte nje Austriak. Pasi ka qe nga 1945 e me tej qe shkolla austriake po ben nje lemsh te madh dhe per mua teper te rrezikshem. Eksponente te saj (per mua) jane Friedrich Hayek dhe Karl Popper-i i Sorros-it. Ndersa kuazi-apokalipsin financiar mund tja leme ne dere Hayek-ut, zulma e Popperit nuk eshte degjuar ende. Por si thane ca austriake te tjere gjate L1B: “situata eshte katastrofike por jo serioze”
Dakord, por nuk besoj se është kjo që po na pengon në rrugën drejt qytetërimit. Shkolla austriake ka hallet e veta, multikulturalizmit po i vjen fundi, fashistët po i zgjatin pak flokët, efekti serrë po bën kërdinë; por ndërkohë elitën tonë politike e ka pushtuar budallallëku, dhe budallallëku nuk mund të falet.
Me sa di une Buxhovi nuk eshte politikan. E kuptoj qe e konsideron politike kerkesen e tij per mos-pranimin e Schmitt-it ne tavoline shqiptaresh por ‘respectfuly I disagree’ me premisen qe ‘censurimi’ i Schmitt-it eshte akt politik.
Buxhovi mbetet konservativ (bash si une e Hyllini) dhe e sheh ndryshimin per hir te ndryshimit si te rrezikeshem. Jam mese koshient qe ne kete lloj mendimi shume luminare si U.Eco dhe Pifto shohin fillesen e fashizmit e totalitarizmit. Ama eshte natyra e popullit shqiptar qe te jete konservator dhe reaksoniar. Stresi i qytetrimit ka kusuret e veta, dhe vete Popperi konstaton qe Greket e lashte kishin nje stres te tille ilaci i te cilit (sipas Aristotelit) mendohej te ishte kthimi ne tribalizem. Po te le Aleksandri tha?
Na ka damkosur Engelsi si konservative e reaksionare, dhe mire ka bere. Une nuk shoh qe na ka ardhur ndonje e keqe prej konservatizmit e reaksionit. Perkundrazi. Duke qene se zgjohemi vone e eksperimenti ka filluar pa shqiptaret, atyre nuk u lihet rruge tjeter pervecse te reagojne(kujtoni Tanzimatin). A nuk ju duket domethenese qe rryma e veteme Europiane qe ka prekur sadopak shqiptaret ishte Kunder-Reformacioni Katolik? E cili ishte fruti i ketij reaksoni? Libri i pare shqip.
Askujt nuk i pelqen te jete kavje eksperimentale(apo ju pelqeu ‘therapia e shock-ut?). Buxhovi do pare ne kete prizem.
Bubullimat e Popperit i degjove ne getot frenge.
Nga ana tjeter e rruges ku banoj jane fillesat e nje getoje dhe ne vitet e fundit e kam kapercyer rrugen 2 a 3 here, jo nga frika po se s’ka absolutisht asnje gje qe mund te me interesoje ne geto.
Ajo qe eshte interesante eshte sfida mes paleve qe ndihet ne ajer, ashtu si sfidohen kalamajt ne lagjet e qyteteve shqiptare. Problemi eshte se ketu jane te rritur.
Hayek-u s’ka bere ne gje fare ne krahasim me Popper-in, kur te vije Dies Irae ne Europe ka per te shkuar gjaku deri ne gju.
Kjo lufte civile do te jete me e tmerrshme sesa lufterat fetare te shek 16-17.
Megjithate duhet pranuar se pa apokalipsin e Hayek-un nuk do te kish premisa per Dies Irae te Popperit.
Xha Xha, citon nga libri i Schmitt-it Shqiptaret se:
“…kur analizon, te Shqiptarët, dinamikën e marrëdhënieve shqiptare-serbe në Kosovë gjatë Mesjetës, Schmitt-i e pohon shprehimisht se “nuk mund të qëndrojë teza serbe e një migrimi të vonë [të shqiptarëve, 2Xh] drejt Kosovës dhe Maqedonisë” [f. 146]”
Dhe me poshte shkruan:
“Te kjo vepër, autori duket se dallimin mes shqiptarëve dhe sllavëve (serbëve) në Kosovë e sheh si një dallim kryesisht vertikal, ose të lartësisë së vendbanimeve – shqiptarët më lart, sllavët më poshtë; dhe këtë përfundim ai e nxjerr jo si sllavist, por duke iu referuar burimeve katolike dhe regjistrave osmanë.”
Perderisa nuk e kam librin ne fjale, dua te na qartesosh ne lidhje me “dallimin kryesisht vertikal ose të lartësisë së vendbanimeve – shqiptarët më lart, sllavët më poshtë”.
Paqartesia ime nuk ka te beje me burime dokumentare, por me domethenien e kesaj shprehje, ku gjeografia e vendodhjeve sherben per te dalluar midis dy etnive dhe si i kundervihet tezes serbe te migrimit te vone te shqiptareve pikerisht nepermjet kesaj gjeografie etnike?
Argumenti i Schmitt-it është kompleks dhe, me sa kuptoj unë, ai i referohet studimit të tij tjetër për këtë punë; meqë “Shqiptarët” nuk është libër studimor.
Ai argument duhet futur në kontekstin e kundërshtimit, që i bën Schmitt-i, tezës së shumë historianëve serbë, se shqiptarët janë shfaqur relativisht vonë në Kosovë.
Sipas tij, serbët dhe shqiptarët kanë bashkëjetuar aty për një kohë të gjatë, edhe pse duke okupuar hapësira të ndryshme të “habitatit.” Shkruan: “brenda për brenda të njëjtit rajon të vogël, lartësia e ngulimeve përcaktonte edhe dallimet gjuhësore-kulturore” duke vërejtur pastaj edhe se “shumica e banorëve të vendbanimeve në shpatet e maleve kanë emra shqiptarë.”
Por nuk mund të zgjatem në këtë pikë; as e ka ky diskutim vendin këtu; dhe as jam unë në gjendje që ta përballoj. E përmenda vetëm për të treguar se, së paku në këtë pikë, Schmitt-i u është kundërvënë historianëve serbë.
Ne rregull. U sqarova. Por ishte nje prurje ne shkrim tend qe kerkonte nje lloj qartesimi. Ne se Schmitt-i sjell faktin se shqiptaret jetonin disa qindra metra me lart se sllavet, – dicka qe dihet, e nuk besoj se ndonje historian shqiptar nuk e di kete, – vetvetiu te shtyn te pyesim e mendojme se si shqiptaret u gjenden atje.
Nuk kane zbritur nga qielli me parashute mbi toponimet shqiptare te shkrepave, grykave e majave te maleve, apo duke i bishtnu zotruesve te pllajes apo luginave, per te zgjedhur gerxhet.
Schramm-i edhe ai e nxjerr shqiptaret te kene populluar malesite, duke marshuar prej Thrakes drejt e ne Bjeshket e Nemura nen drejtimin e peshkopit te Remesianes, Niketes.
XhaXhai:
Meqë kam të drejtë të supozoj se këtij autori librat nuk është se po ia blejnë për t’ia shkatërruar ose gjithsesi hequr nga qarkullimi, atëherë s’më mbetet veç të nxjerr përfundimin se atyre që e vlerësojnë historianin zviceran u mungon guximi t’i dalin atij në mbrojtje publikisht.
E drejtë, dhe kjo nuk vlen vetëm për publikun e gjerë por edhe për profesionistët, si historjanët të cilët e vlerësojnë veprën “në heshtje” duke e cituar atë siç vepron Xhufi tek “Paleologët dhe Muzakajt” apo të tjerë që e falenderojnë hapur siç bën Plasari tek “Skënderbeu”. Xhufi psh, edhe pse unë kam probleme me politizimin që i bën veprës së vet, besoj se e kupton se Schmitti dhe vepra e tij është një “asset” për historinë e Shqipërisë në një kohë që albanologjia tkurret dhe s’ka luksin të konsiderohet një shkencë prestigji.
Të gjithë të tjerët që iu kundërvunë Schmitt-it e bënë më shumë nga tifozllëku, nga manikeizmi, nga nevoja për të sfiduar dikë që vjen nga “jashtë” për të na korrigjuar neve të vërtetat tona. Ashtu si Brezhnjevi që në kujtimet e veta glorifikonte një betejë minore të frontit sovjetik ku kishte marrë pjesë ai vetë, si betejë vendimtare për L2B, ashtu edhe këta prisnin nga Schmitt-i të tregonte histori me Skënderbe që me një të rrëne të shpatës të therte mijëra turqë e të shpëtonte Evropën. Nga ata që iu kundërvunë historjanit zvicerjan veçoj vetëm Kristo Frashërin problemi i të cilit që ka me Schmitt-in është më shumë personal sesa profesional. Frashëri do thoshja se bën një gabim subkoshient ku identifikohet me Skënderbeun vetë (gjë që ka ndodhur edhe herë të tjera me autorë biografish). Këtë përshtypje më la mua të paktën leximi i “Skënderbeut të shpërfytyruar”.
Meqe po e rimerr dhe perpunon nje pandehme te Xhaxhait a mund te na thuash edhe neve perse eshte “e drejte “, nga kush paskan frike mbrojtesit e Shmitit dhe pse s’ke frike ti, pse nuk ka Xhaxhai? Ketu u katandis kjo pune e Shmitit qe te thirren ne ndihme teori konspiracioni ?
Shkruan : Xhufi e vlereson ne heshtje duke e cituar.
Kjo tregon se Xhufi nuk eshte i ideologjizuar sic ke qejf ta denigrosh ti. Xhufi e kritikon kur eshte per te kritikuar , e vlereson kur eshte per te vleresuar. Sepse Xhufi ,ashtu si gjithe ata qe kane dy pare mend ,nuk mendon se Shmiti eshte 100% i pavlefshem. ‘Arberine venetike’ nuk e ka mohuar njeri.
Shmiti kritikohet per interpretime voluntariste te pambeshtetura ne argument qe ia cenojne rende vleren e nje historiani serioz. Nese Shmiti do t’i kishte provuar ato qe shkruan askush nuk do t’i kundervihej ( pervec te fandaksurve te secilit krah), por ai nuk shkon dot me tej se hipoteza dhe historia nuk behet vetem me hipoteza,esse-te letrare po.
E meqe i paske hyre analizave kaq thelle , nga e ditke ti se Xhufi e mban Shmitin per ‘asset’ ? E ka shprehur Xhufi gjekundi kete , a ta ka deklaruar ty? Apo edhe ti me stilin e hipotezave si historiani i preferuar.
Shkruan : Plasari e ka falenderuar hapur.
Po, e ka falenderuar por «ne perplotesimin e burimeve » midis te tjerësh, qe bile disa nuk jane fare historiane,ashtu sic ka falenderuar para tij edhe Kristo Frasherin po per te njejten arsye.Sic ka falenderuar edhe A.Klosin e P. Xhufin “ne stabilizimin e tekstit”.
E cfare do te thote kjo,mos valle qe Shmiti e ka ndricuar me idete e veta , sic le ti te nenkuptohet duke e lene frazen pergjysem per t’i dhene falenderimit tjeter vlere?
Nder mbi 1300 referenca figuron sigurisht edhe Shmiti, por jo vepra e tij per Skenderbeun, botuar me 2008 nderkaq libri Plasarit eshte botuar me 2010. Po te ishte Shmiti kaq iluminues per Plasarin, mund te prisnim qe ky bile te shtynte edhe botimin e vepres se vet.
Por nese kaq s’ta mbush kaptinen atehere krahaso vleresime te Plasarit :
« Qe ishte luftetar ,zemra e te cilit ziente nga dashuria per vendlindjen dhe atdheun , kjo eshte jashte cdo dyshimi. »
« Mund te themi qe ai lirine e kishte jo ‘in pectore’ si papet, por te shpallur qe nga aktet e tij me te medha deri tek gjestet me te vogla. Qe ishte komandant i madh ushtarak ? U tha. Strateg i shquar? As kjo nuk vihet ne diskutim.”
« ..ai nuk ishte thjesht nje gjeneral, por nje prijes politik »
« Opcioni i tij i parme u be…lidhja e interesit te Arberise se tij me pjesen tjeter te Europes “
“..spikatnin arberit me te quajturin ‘impuls te Perendimit’, sikurse e pati emertuar Jorga ate impuls ,qe i pati bere ata prej shekujsh –perkunder serbeve dhe grekerve-te funksiononin si pararoje e depertimit perendimor ne rajon.”
“Kjo e bente ate [Skenderbeun] politikan realist.”
“…ai[Skenderbeu] ia doli te realizonte ate formacion politiko-fetar qe si Shuflai ,edhe Jireçeku e quajten ‘ I fundmi shtet me i madh i krishtere i Gadishullit.”
“ ’Luftoi kunder dy sulltaneve me te medhenj qe Turqia njohu. Dhe i mundi ata. Per 30 vjet Europa pati paqe fale trimerise se ketij burri te vetem.’(Baldwin). Kane domethenien e vet vleresime autoresh si keta –dhe mjaft te tjeresh si keta-per te dalluar qe nuk eshte fjala ne historine politike te Gjergj Kastriotit, per perfundime patetike prej rilindesish a romantikesh shqiptare.
etj….
me ato te Shmitit dhe dhe s’ke per te gjetur asnje pikprerje.Prandaj ai ‘falenderim’ qe ti kerkon ta shesesh per flori s’eshte as ndryshk prej bakri.
Per cfare shkruan me poshte ne postimin tend s’eshte vec nje patetike e mjere qe nuk ia vlen pergjigjen , sidomos ai zbulimi i fundit per nenvetedijen e Frasherit.
Qe te mos e zgjas , c’ke shkruar ketu eshte per nga ndertimi dhe synimi sa qesharake aq dhe bizantine.
“Por nese kaq s’ta mbush kaptinen atehere krahaso vleresime te Plasarit :
« Qe ishte luftetar ,zemra e te cilit ziente nga dashuria per vendlindjen dhe atdheun , kjo eshte jashte cdo dyshimi. »”
Deri ketu paska shkruar Plasari?
I paska zere rrugen Berishes, qe thuhet se po planifikon te botoje para zgjedhjeve “Historine kardiologjike te Skenderbeut”.
Eshte keshilltar i jashtem i Berishes, kryesisht per ceshtjet e luftes se dyte boterore. Jo me kot, Berisha rehabiliton monarkistet dhe shan me pak komunistet. Flet per Pavaresine, por uleret si antifashist. Viktima? Natyrisht ballistet republikane qe po harrohen.
Ah se harrova. Plasari rrefen edhe fobine e Skenderbeut nga deti, ne nje kohe qe Saliu thyen rekorde ne stilin pllaquritje me fytyre nga bregu.
Cave u duket me teper si keshilltar per ceshtje te luftes se trete, po nejse.
Ajo qe dihet me siguri, eshte se grushtin e djathte final Fan Nolit ia dha patjeter Plasari, duke nenvizuar fort ne intervista e shkrime sa ngjashmerite ‘marshimi mbi Rome’ te ‘pronunciamento-s’ te Qershorit ’24 – te permendura shkaras nga Noli -, aq edhe duke ofruar per skeptiket e semitizmave emrin e nje Sollomoni nga Viena qe paska menaxhuar kliken puciste. Se sa per Berishen, ai ishte i njejti qe me 1994 politizoi 70-vjetorin e Revolucionit Nolist, me konferenca e emra rrugesh, duke e kthyer ne nje fushate sulmesh kunder te te ‘djathtes reaksionare’ qe e rivalizonte.
Goditja e kultit te Nolit, qe hapi rrugen per ngritjen e nje kulti te Zogut, godet ne fakt jo te gjithe Nolat (meqe jemi disi tek tema e biografive), jo perkthyesin dhe poetin e respektuar te antologjive, por Nolin veprimtar publik, qe duhet konstruktuar si ekscentrik, artist hesapi, aventurier qe ekperimenton me pushtetin politik (se me ke ngjan…), por dhe kishtar, sidomos
Hijen Nolit ia ka imponuar pushteti i sotëm. Mënyra sesi funksionon, si artikulohet, si ushtrohet etj. Akoma më, Nolin e ka lënë në hije ideja e burrnisë, lavdërimi i fshehtë i kanunit, klanit etj. Nuk ka bërë Plasari gjë. Vallen e heq gjithnjë pushteti, të tjerët ndjekin, ose krijojnë reaksion. Shiko të fashitet dhuna prej ambjentit publik, si ajo literale dhe ajo e retorikës politike, dhe do ngjallet Noli përsëri.
p.s theollogos, për Plasarin, më kanë bërë gjithnjë përshtypje këta ortodoksët konservatorë. Si punë e Plasarit, që është arketip. Ku i kanë rrënjët këta? “Pasardhësit” e Koço Kotës dhe Pandeli Vangjelit janë?
@I fundmi shtet me i madh i krishtere i Gadishullit.”
Skenderbeu krijoi pernjimend shtet, ne kuptimin e sotem te ketij koncepti, apo zgjeroi principaten e tij ne kurriz te principatave te tjera? Beselidhja e Lezhes ishte nje bashkim princerish , nje aleance ushtarake por jo nje bashkim teritorial nen sovranitetin e Skenderbeut.
Bujari Gion Muzaka shkruan se Skënderbeu “pasi u bë kryekomandant i zotërijve të Shqipërisë… vendosi të shtinte në dorë gjithë vendin… Ai vuri në burg zotërijtë Gjon dhe Gojko Balsha… dhe ua mori shtetin e tyre që ishte midis Krujës dhe Lezhës, zotit Moisi Komnenit i mori shtetin që ishte në Dibër… Dhe pasi vdiq im atë, na mori neve Tomoricën dhe Myzeqenë e Vogël dhe po ashtu ua bëri edhe zotërijve të tjerë, por ata s’kishin se ç’të bënin sepse ai kishte në dorë ushtrinë dhe ata kishin gjithmonë turkun mbi krye”
Krijoi shtet ne kuptimin e atehershem te kohes.
Sigurisht nuk mund te mbante dot gjate peshen e Luftes kryesisht me zoterimet e Kastrioteve dhe as qe mund te mendohet se nje aleance principatash eshte me eficente ne lufte sesa shteti unik.
Teknikalitetet jane gjera pabukse perballe domosdoshmerise se kohes.
Gjon Muzaka thote te verteten. Por veprimet centralizuese te Skenderbeut duhen gjykuar ne perputhje me kohen. Ne ate periudhe te mesjetes krijimi i shtetit te centralizuar, mbreterise, ishte nje hap perpara drejt zhvillimit, ne kuptimin historik nje hap progresiv ne raport me copezimin feudal, aq me keq fisnor si ne Shqiperi. Ne ate kohe keto probleme , bashkimi i fiseve e principatave , zgjidhej me shpate jo si sot me referendume ; sigurisht kishte humbje e viktima por ishte e vetmja rruge. Shpesh aksionet perparimtare jane antipopullore. Por Skenderbeu i kishte ftuar me pare princat per bashkepunim ne Lezhe, kur keta duke mos kuptuar kohen filluan te vecohen , atehere ai pwerdori doren e forte . Dhe beri mire.
Centralizimin fqinjet tane e kishin bere prej kohesh, ndonse rane nen pushtimin turk, dhe kjo perben nje nga arsyet perse ata jane me te zhvilluar se ne. Shteti i centralizuar shtron rrugen drejt krijimit te kombit. Fatkeqesisht, ne rrethanat e luftes ndaj nje perandorie te sterfuqishme dhe mosarritjes se unitetit ne veprim te shteteve te krishtera, shteti qe metonte Skenderbeu as nuk arriti dot formen e plote , as mbijetoi dot.
Kritika e Gj.Muzakes per Skenderbeun eshte e drejte ne shume pikpamje por historikisht eshte regressive e bile anakronike edhe per kohen e vet.
Ja c’shkruan W.Setton per Skenderbeun:
“ Ambicia e tij politike kufizohej ne Arberi , ku ai po perpiqej te ndertonte nje shtet te centralizuar , duke i nxjerre prijesit grindavece prej bastioneve te tyre malore. Por edhe ata kishin afeksionin e tyre prej malesori per pavaresine dhe shpesh thirren Turkun e madh per t’i ndihmuar kunder tiranise se Skenderbeut . Kishte, megjithekete, nje ndryshim mes ketyre dy kuptimeve arberore per lirine.Prijesit shikonin mbrapa me nostalgji nga nje kohe e shkuar kaotike , ndersa Skenderbeu shikonte perpara drejt krijimit ten je shteti te krishtere te centralizuar.”
Diskutimi është i nivelit të lartë, por ju lutem, kini parasysh se keni dalë jashtë teme. Ndoshta ndonjë prej jush mund të përgatitë një shkrim për PTF, me këtë temë, dhe pastaj të diskutojmë sa të duhet.