Shqipëria, vendi më tolerant mysliman, lexohej sot një titull te Gazeta Shqiptare, i një artikulli kushtuar fotografit Joseph Coudelka.
E pavërteta e Shqipërisë vend mysliman, tashmë e shndërruar në klishe, po qarkullon lirisht në mediat perëndimore dhe shqiptare, pas gjase edhe e nxitur nga interesa që me Shqipërinë e shqiptarët nuk kanë të bëjnë fare, por që duan t’i përdorin si famëkeqin “kopsht të lulëzuar” buzë Adriatikut, të Hrushovit.
Shqipëria nuk është vend mysliman; madje sot për sot nuk dimë as nëse është vend me shumicën e popullsisë myslimane, sa kohë që qeveria e tanishme nuk është në gjendje të kryejë një regjistrim popullsie të besueshëm.
Përkundrazi, nuk ka dyshim se ka shumë shqiptarë myslimanë, dhe myslimanët shqiptarë, që janë edhe qytetarë të Republikës së Shqipërisë, nuk janë shquar ndonjëherë për fanatizëm fetar; madje vetë ekzistenca e Shqipërisë, si shtet nga 1912-a e këtej, themelohet mbi këtë frymë bashkëjetese të komunitetit të madh shqiptar mysliman.
Le t’i quajmë këta myslimanë, nëse duam, “tolerantë” – ndaj bashkëkombasve të tyre, të krishterë, agnostikë dhe ateistë; edhe pse ngarkesa e këtij termi është tepër e dobët për t’iu përgjigjur realitetit, sa kohë që myslimanët shqiptarë, në përgjithësi, nuk i kanë parë të krishterët shqiptarë si rrezik ndaj qenies së tyre.
Nga ana tjetër, shembujt e virtytit të myslimanëve shqiptarë, përfshi këtu edhe mbrojtjen që këta u bënë hebrenjve të mbetur e të ardhur në Shqipëri gjatë luftës, nuk mungojnë.
Por ky nuk është veçanërisht virtyt i myslimanëve; dhe as ka lidhje klisheja tjetër, e “besës shqiptare” me fenë Islame dhe praktikën e saj ndër Shqiptarët.
Gjithsesi, një gjë janë myslimanët shqiptarë të virtytshëm, të hapur ndaj Tjetrit, të mësuar me diversitetin dhe bashkëjetesën; dhe një gjë tjetër natyra fetare e Shqipërisë, si shtet ose vend.
Shqipëria nuk është vend mysliman; institucionet shtetërore nuk ka ndonjë marrëdhënie të privilegjiuar me komunitetin mysliman dhe Islamin, as kushtetuta dhe legjislacioni shqiptar ndonjë lidhje me Sheriatin, as shkolla laike shqiptare ndonjë lidhje me Islamin.
Përkundrazi, ka një marrëdhënie të drejtpërdrejtë midis faktit që myslimanët shqiptarë janë shquar si faktor stabiliteti dhe tolerance në shoqërinë shqiptare, dhe faktit tjetër, që Shqipëria është vend laik, ku shteti dhe fetë nuk përzihen në punët e njëra-tjetrës.
Natyrisht, nuk ka asnjë të keqe të jesh vend mysliman; e keqja është kur një vend që nuk është mysliman, cilësohet si i tillë për arsye ideologjike dhe manipulative; dhe sidomos kur pushtete dhe interesa të caktuara, brenda Shqipërisë, duan të përfitojnë nga kjo, qoftë edhe thjesht pará në dorë.
Une kam shkruajtur ne FB kur Obama I deegoi telegram urimi president it shqiptar te porsa zgjedhur per ti uruar Bajramin?? Sic duket nuk di se Cfare I those presidentit American ambassadori ne Tirane dhe as qe e marr dot me mend se Cfare ben qeveria e some, por si duket te gjithe mundohen te provojne qe musulmanismi ne Shqiperi eshte i lindur nga turqia dhe se ka qene gjithmone I bute dhe “quasi quasi evropian”. E vertete eshte qe muslimanismi ne Shqiperi u soll nga pushtuesit, dhe per kete s’pati asnjehere renje te thella edhe pse porta e larte s’la rushfer pa perdorur qe ta bente pervehte. Kete e provoi Skenderbeu, e me pas Lidhja e Prizrent. Eshte vetem ne kohen e Demokracise se Re qe nje u beme antare te vendeve islamike. C’ka dodhur me “Feja e Shqiptarit eshte Shqiptaria”?
Cili pushtues? Sepse më lind pyetja si u kristjanizua europa, rrjedhimisht edhe Amerika, por aty feja hodhi rrenjë çuditrisht.
Edhe mua me revolton cilesimi ‘musliman’ i Shqiptareve, nderkohe qe sondazhi me i fundit Pew i katandis muslimanet diku tek 5% te popullsise (dmth ata qe falen rregullisht etj etj).
Fatkeqsisht vazhdon te mbetet politike e Departamentit Amerikan te Shtetit ti cilesoje shqiptaret si muslimane, ne menyre qe t’i perdori si kapital per te blere vullenet te mire tek vendet qe islamin e kane si pjese thelbesore te identitetit.
Për fatin tënd të keq.
po pra,,po ne kohet e sotme ka qene me lehte per ti blere njerezit,,eshte shtuar percarja se “muslimanet” ketu te ne verbohen e kujtojne se po jetojne sipas rregullave qe duhet,,por ne fakt kane ca sjellje djalezore e shtypese ndaj atij qe e meriton e nuk ikuptojne si ushqejne te tilla ndenja (jo fetare e tolerante) po kane per ta marre vesh nje dite te verteten e te perfshirit ne grupe te tilla qe i blejne per nje cope buke, se ata kane plot e su ben pershtypje kacidhja qe u japin ktyre taneve..dhe “myslimane” te tille po shtohe shume,,pa shkolle te mirefillte po vec shpelarje truri e somnambulizma..
XhaXhai:
Shqipëria nuk është vend mysliman; institucionet shtetërore nuk ka ndonjë marrëdhënie të privilegjiuar me komunitetin mysliman dhe Islamin, as kushtetuta dhe legjislacioni shqiptar ndonjë lidhje me Sheriatin, as shkolla laike shqiptare ndonjë lidhje me Islamin.
Marrëdhënie e privilegjuar me Islamin mund të quhet pjesmarrja në Konferencën Islamike (apo Organizata e Bashkëpunimit Islamik siç quhet tani)?
Nuk jam i sigurt se çfarë bën pikërisht Shqipëria në Konferencën e Bashkëpunimit Islamik, sikurse nuk jam i sigurt se çfarë bën pikërisht Shqipëria, bie fjala, në Konferencën e Frankofonisë.
Për mendimin tim, synimi kryesor i qeverive të ndryshme të Tiranës që e mbajnë këtë anëtarësim ende aktiv është t’u zhvatin pará vendeve të pasura anëtare të Konferencës; duke pasur për këtë bekimin amerikan.
Nga ana tjetër, në Konferencën e Bashkëpunimit Islamik, marrin pjesë shumë vende, sidomos të Afrikës, me popullsi myslimane, edhe pse kjo popullsi nuk përbën gjë atje shumicën.
Pozicioni i Shqipërisë në këtë konferencë është i krahasueshëm me atë të Libanit, ku vetëm 59% e popullsisë është e fesë Islame, ndërsa 39% e fesë së Krishterë.
Nga ana tjetër, në Konferencë prej kohësh dëshiron të anëtarësohet India (por deri më sot këtë s’e ka lejuar Pakistani); ndërsa vende si Rusia dhe Tailanda janë pranuar si vëzhguese (observer states).
Edhe Filipinet kërkojnë prej kohësh anëtarësimin, por s’e kanë arritur, për shkak të kundërshtimit të Frontit Nacional-Çlirimtar Moro.
Me fjalë të tjera: nuk është gjë e thënë të jesh “vend mysliman”, për të qenë anëtar i konferencës; meqë anëtarësimi thjesht përligjet me nevojën për të përfaqësuar interesat e një mase të konsiderueshme të popullsisë. Në rastin e Shqipërisë, deri edhe fakti aq i përsëritur se vendi është 70% mysliman nuk i përgjigjet realitetit, por një fiksioni historik, që ka mbetur gjallë vetëm për shkak të mefshtësisë së qeverive të tanishme.
Eshte e vertete qe ne nuk jemi vend mysliman, dhe po aq e vertete eshte qe shume shqiptare acarohen apo ndjehen ne siklet kur e degjojne nje cilesim te tille.Pikerisht tek kjo sikletosje nuk eshte e veshtire te vihet re nje ane jo dhe aq e ndricuar mire e sjelljes se elites kulturore shqiptare.
Neqoftese politika shqiptare ka arritur te mbaje nje sjellje te drejtpeshuar ndaj besimeve te ndryshme, pavaresisht koherave, regjimeve dhe qeverive , nuk mund te thuhet e njejta gje per nje pjese te mire te shtreses intelektuale, por edhe te masmedias ne shume raste.
Tek theksimi ,qe shume intelektuale shqiptare i bejne myslymanizmit tradicional shqiptar, islamit tolerant shqiptar etj , mund te shquhet pa ndonje veshtiresi edhe njelloj sugjerimi i terthorte apo i drejtperdrejt qe iu behet myslymaneve per te ruajtur traditen.
Mirepo a mund ti sugjerohet, keshillohet nje besimtari nje gje e tille?
A nuk bie kjo ndesh me parimet me elementare ,qe ne raste te tjera ne i mbrojme me fanatizem?
Apo interesat e larta kombetare(!), ne kete rast, kane perparesi ndaj skrupujve intelektuale?
Kjo qasje e cuditshme qe ka nje pjese e madhe dhe e rendesishme e elites kulturore shqiptare ka sjelle si pasoje nje rritje te fanatizmit ne mesin e myslymaneve.Mjafton vetem te hedhesh nje veshtrim neper blogje, forume te ndryshme apo youtube ( ku shume klerike myslymane dalldisen pas fanatizmit) per ta kuptuar kete fenomen.
Prof. Rexhep Qosja e pati theksuar me force nje qendrim te tille, por fillimisht u refuzua e pastaj u bojkotua gjeresisht .Nuk e kam fjalen per bojkotin qeveritar , zyrtar(Qosja nje antiberishe) se kjo e nderon ate, por per nje bojkot tjeter shume here me te hidhur dhe me te lig, ate te nje pjese te mire te elites kulturore ne shqiperi.
Nje gje e tille vihet re ,sidomos, tek ata qe kane mbajtur anen e tij ne debatin me Kadarene( per inatet personale qe kane me Kadarene) , sepse kur mbarojne tiradat ndaj Kadarese , shprehin padakordesine e tyre me profesorin!
E cfare thoshte e thote, ne fund te fundit, prof. Qosja?-Qe intelekutalet te mbajne baraslargesi ndaj besimeve fetare dhe te mos i sygjerojne njeres e ta favorizojne tjetren, sado i terthorte te jete ky favorizim.
Politikanët tanë, me rast e pa rast, deklarojnë që Shqipëria është shtet me 70% të popullsisë të besimit musliman. Që jemi antarë të një organizate të shteteve islamike është një fakt që dihet nga të gjithë; pra jemi vetdeklaruar si vend dhe shtet musliman. Duam të bëjmë rregjistrim të përkatësisë fetare të popullsisë, dhe na dalin organizata dhe intelektualë edhe të nderuar që janë kundra se medemek rezultatet do na sjellkan reagime të komuniteteve fetare. Përbërjen fetare të popullsisë, edhe ne edhe bota, e deklarojmë në bazë të të dhënave të kohës së mbretit Zog.Dhe kur të tjerët na trajtojnë si vend musliman, reagojmë të indinjuar; ndërsa kur vetdeklarohemi si vend musliman na vjen mirë.Nëse vërtet, nga një rgjistrim i rregullt, do të dalë se shumica e popullsisë është e besimit musliman unë nuk shikoj asgjë të keqe që të trajtohemi si vend musliman
Kot po pyes, pa tendence, per informacion: cilet politikane shqiptare deklarokan se jemi 70% muslimane?
Nje reagim ndaj ripertypjes se pareshtur te klisheve te tolerances fetare, sidomos ne urimet e politikaneve gjate festave fetare, ka pasur edhe blogu E-zani ne Bajramin e fundit. Pak a shume preket e njejta problematike, por nga nje kendveshtrim tjeter, mendoj se mund ta plotesoje tablone e diskutimit.
http://www.e-zani.com/2012/08/20/diskursi-politik-per-qoke-bajrami/
A ESHTE SHQIPERIA NJE VEND ME SHUMICE MYSLIMANE?
Eshte me te vertete e pashembullt deklarata e ambasadorit Sekui, se Shqiperia nuk eshte nje vend me shumice myslimane. Kushdo qe e do sinqerisht kete vend, deklarate me te vertete, me miqsore nuk mund te bente. Mendoj se edhe me kaq, ne duhet ti jemi mirenjohes perjete ketij individi, per fjalet e arta, qe cuditerisht ka nxjerre nga goja.
Por, a eshte vertete Shqiperia nje vend me shumice myslimane? Mendoj se nuk ka pyetje me te rendesishme per te ardhmen e ketij kombi.
Cuditerisht, zoti Nano, njeriu qe politikisht i eshte dhene mundesia per te qene serioz dhe e ka shperdoruar kete te mire ne menyren me fatkeqe, i eshte pergjigjur kesaj pyetje qysh ne fillimet e ketij dhjetvjecari, ne nje interviste te dhene ne gazeten italiane “Koriere della Sera”. Eshte pikerisht ky Nano, tradicionalisht jo serioz ne qendrimet e tij, qe ka dhene pergjigjen me te cuditshme dhe me serioze, duke deklaruar perafersisht: Jo, Shqiperia nuk eshte nje vend me shumice myslimane.
Qe nga koha e Pavaresise e deri me sot, deklarate politike me te rendesishme se kjo une nuk kam lexuar. Pa dashur aspak te zgjatem, nje deklarate e tille eshte sherbimi me i pacmuar qe mund ti behet te ardhmes se ketij vendi. Jo vetem kaq, por deklarate me afer te vertetes se kjo nuk mund te kete. Dhe nese mund te jene te shumte ata qe e kundershtojne, atehere, mendoj se eshte domosdoshmeri nje referendum popullor per ta verifikuar. Referendumi, normalisht, eshte nje detyrim per te vertetuar bindjen fetare te ketij populli, pas nje shkeputje gjysem shekullore nga e drejta e tij per te besuar ne zot. Dhe te mos harrojme kurre, se, gjithe te keqiat qe na kane ndodhur dhe aktualisht na ndodhin, si burim kane besimin tone si popull ne Zot. Te besosh ne Zot do te thote te marresh ne konsiderate eksperiencen e gjithe njerezimit dhe ta kesh ate burim frymezimi per cdo hap qe hedh ne jete. Eshte interesante, por ne si komb duket sikur i kemi shkeputut lidhjet me Zotin pikerisht per faktin se ritualin e komunikimit me te na kerkohet ta kryejme ne menyre te sforcuar, jashte tradites tone mijravjecare.
Tani nami na ka dale, s’ke ç’ti besh, nuk eshte ndonje çudi qe gradualisht imazhi shqiptar ne Perendim te kaloje nga ai i kriminelit tek shqiptari me çallme e shallvare.
Nuk duhet te harrojme qe pas 11 shtatorit, Perendimi po e riperkufizon veten si e kunderta e Lindjes islamike dhe ky eshte proçes qe ushqehet nga vete perballja e perditshme ne vete Perendim mes emigranteve myslimane, tashme ne getot e tyre dhe vendasve se krishtere.
Ky eshte nje proçes i pashmangshem, perendimori eshte njeri si gjithe te tjeret, do e ndaje boten ne te ngjashmit e vet e te pangjashmit.
Perendimi vete si koncept i kundervihet Lindjes, tek Lindja ka gjetur armikun bizantino-ortodoks, pastaj armikun turko-islamik, pastaj ate komunist, tani i erdhi radha prape Islamit.
Ne radhe te pare, Perendimi duhet te çlirohet nga kurthi qe i ngre emri.
Persa na perket neve, le te bertasim sa te duam, nami se i perkasim Lindjes Islamike ka per te na ngelur, po keshtu eshte interes i Amerikes, por i vete diplomacise europiane qe te na tregoje si shembull pozitiv te nje vendi islamik tolerant. Natyrisht, diplomacia e di fare mire ça vendi jemi, por te gjithe shikojne leverdine e tyre, te verteten e dobishme per ta.
Kreditet qe na la xhaxhi, si vend ateist, tashme kane mbaruar, dynjaja do shikoje kisha e xhamia e do beje krahasimin, nga cilat lloje ka me shume.
Ja psh do vije nje perendimor per vizite, do shikoje nje qytet plot me xhami, ç’do mendoje valle ?
Per mendimin tim, ketyre vendeve te kultit i duhet vene kufiri tek thana, qe te ndertohet nje kishe apo xhami e re, duhet pare ne ato ekzistueset mbushen, se ka 20 vjet qe behet gare kush hap me shume kisha e xhami, me parate e huaja, kuptohet, çka tregon edhe nje interes per te kontrolluar territorin.
Ose te ndalohet ndertimi i vendeve te kultit me parate e huaja. Nese, shqiptaret duan nje kishe apo xhami, le t’i hedhin parate nga xhepi i tyre.
Më duket e drejtë kjo që thua, që të kontrollohen mirë ndërtimet e faltoreve me para të huajsh; unë do të sugjeroja që të gjithë miqtë e dashamirësit që duan të ngrenë kisha e xhami në Shqipëri, të investojnë 50% të vlerës së objektit edhe për një shkollë ose një shtëpi pleqsh, ose një spital të thjeshtë në një zonë të thellë, ose një program rehabilitimi social. Këtë e rregullon fare lehtë, me ligj, dhe nuk thotë dot njeri asgjë.
Shqipëria s’ka aq nevojë për faltore prej guri dhe tullash, sesa për (ri)ndërtim të moralit, të ndjeshmërisë dhe të njerëzillëkut.
Përndryshe, njerëzit do kenë ato faltore që duan – por nuk është kjo që ia vë vulën natyrës së një vendi. Për mua, ka më shumë rëndësi fakti që Shqipëria nuk ka parti islamike (të paktën nuk ka një të tillë në Parlament), as dëgjon gjëkundi, në fushatat elektorale për parlamentin ose për zgjedhjet lokale, të debatohen gjëkundi punët e Islamit. Përkundrazi, kemi parti demokristiane!
Kur flisja më lart për “miq e dashamirës”, i referohesha argumentit të Hyllinit dhe e kisha fjalën për miqtë e dashamirësit e huaj. Kërkoj të falur për ndonjë keqkuptim që mund të kem shkaktuar.
Miqte e dashamiresit vijne per te bere lufte te ftohte me njeri-tjetrin, po gjeten shesh do bejne pershesh.
Ndryshe nga ç’hedh dyshimin bëja, une i referohem edhe kishave sepse kane mbire si kerpudha pas shiut, vend e pavend. Biles shkoj edhe me tej, akuzoj me dhjetera shoqata protestante, te cilat duhet te jene keshtu si me perendimoret.
Ndersa 3 ose 4 besimet tradicionale e gjejne nje motiv per te ngritur kisha, xhami e teqe, keto kishat protestante qe kane mbire ne çdo qytet, biles di edhe per fshatra, nuk kane fare motiv per te mbire ketej e andej.
Nuk di ku lexova qe ishin nja 150 kisha protestante ne Shqiperi.
Nje rast qe e di nga afer, prifti protestant bente kurse falas ne anglisht dhe prinderit e femijve ishin te detyruar te vinin çdo te diele ne meshe.
Shqiperia eshte kthyer ne shesh beteje mes miqve dhe dashamiresve te shqiptareve, te cilet vertet masivisht nuk e çajne koken per fete, por per parate e miqve dhe dashamiresve jane gati te vriten me njeri-tjetrin.
Kreditet qe na la xhaxhi? Per sa kohe qe shkeljet me flagrante te lirise se besimit shihen si ‘kredi’ diskutimi eshte i pamundur sepse behet e qarte se ku i ka sinoret dhe thana ku desheron te vesh kufinjte per objektet e kultit. Kerkesa ime e vetme eshte qe meqenese eshte kaq problem kjo puna e xhamive (hajt po themi dhe kishave) kjo puna e thanes te hidhet ne leter qe se paku te sherbeje si prove diskriminimi kur te kerkojme strehim politik ne Evrope per kufizim lirishe fetare. Por po te jap nje sfide te vockel numrash qe te besh dhe ti hesapet e tua. Shko ne vakt dreke, per dite te premte prane seciles xhami ne kryeqytet dhe do shohesh qe njerezit falen ne rruge se nuk i nxene xhamite e megjithate ka vite qe pengohen lejet e ndertimit per xhami. Nuk ka nevoje njeri per leket nga jashte per te ndertuar xhami qysh nga dita qe ky shtet kusar te ktheje pronat tek i zoti. Per Ramazan xhamite nuk po nxenin as njerezit qe po faleshin ne tre te mengjesit, numer perhere me i kufizuar se ai i frekuentuesve te faljes se te premtes.
@ Xhaxhai. Une mund te kem mendimin tim se per cfare ka nevoje Shqiperia por ajo per te cilen do ngulmoj eshte qe per sa kohe qe kemi nje kontrat shoqerore qe njeh te drejten time per tu falur, atehere une do ngulmoj qe te kem ate faltoren prej guri e tullash qe te mund te falem me dy pare dinjitet e mos nevojitet te falem trotuareve. Sot Tirana ka me pak xhami se ne fund te luftes edhe pse Zogu kish mbyllur plot perpara. Une nuk kam besuar asnjehere tek ky titulli i pamerituar i te qenit “vend mysliman” e as tek antarsia qesharake ne nje organizate qesharake si ajo e Konferences Islamike. Dua vetem te therras vemendjen ne faktin qe kabllogramet e ambasades amerikane na tregojne se ambasada amerikane ne Tirane, edhe kur diplomatet tane jane shprehur per nje largim te mundshem, nxitja e ambasades amerikane ka qene qe Shqiperi te qendroje. Pa patur asnje lloj teorie konspiracioni ne kete mes, nuk ja pranoj njeriu kete teorine e shprehur ne komente me lart se antarsia ne kete organizate eshte tregues i ndonje lloj marredhenieje te privilegjuar te shtetit me Islamin. Shkrimit me lart nuk i heq apo shtoj asnje presje.
Posi jo liri besimi, sikur kemi fe politeiste dhe hajt mo ç’beri nje zot me shume, nje zot me pak.
Fete vijne me ligje fetare, ai eshte synimi i tyre, te rivalizojne ligjet e shtetit dhe si synim i fundem, marrja e shtetit nen kontroll.
Fete jane shume larg te qenit apolitike, biles per fat te mire a te keq, zanafilla e shtetit ka shume pak lidhje me te pasurit e te varferit, per 5 mije vjet para shteteve te para sumere, ka pasur, qytete, te varfer e te pasur, por jo shtet, dhe e verteta eshte se shteti ka lindur si shtet teokratik. Gjithe shtetet sumere kane lindur si shtete teokratike.
Ka nje element fetar ne ADN-ne e shtetit, i cili duhet mbajtur ne gjume, nen kontroll te perhershem. Perendimoret e paguan shume shtrenjte venien ne gjume te atij elementi fetar, por korren edhe frytet ama.
Ne koston e pergjumjes e patem fare te paperfillshme dhe per kete i duhet dhene haku atij qe e meriton, pavaresisht arsyeve pse e pergjumi kete element.
Nga ana tjeter, te gjitha fete jane obsolete, jo vetem ne ligjet e tyre, traditat qe perçojne, por edhe nga pikepamja shpirterore.
Tashme, ndjeshmerite e njeriut dhe nevojat shpirterore jane krejt ndryshe nga ç’kane qene jo 2 mije vjet me pare , por edhe 200 vjet me pare.
Ideja e Zotit nuk ka nevoje te shoqerohet nga bij e profete, njerezit kane aq njohuri sa t’i shikojne si perralla.
Megjithate ato mbijetojne e do te mbijetojne, sepse sado obsolete te jene, jane te lidhura pashmangshem me politiken e me parane.
edhe? Njerezit me fe nuk kane nevoje te dine se cfare mendon ti per fete, po fare. Une e kuptoj qe patriotet e vertete me gjak dhe ADN 100% ilire kane vizionet e tyre se si duhet bere zap me se miri feja po per sa kohe qe nuk ka kornize ligjore qe te mbeshtese merakun qe te ka zene perhapjen e tempujve dhe me gjenezen e tyre politike ne histori, te sugjeroj ta nxjerresh inatin me agjensite e udhetimit.
C’eshte kjo replike, fetareve s’ua ndien se ç’them. Kujt i plasi, sikur po shkruaj per fetaret tek kjo teme. Leqe ku e di ti njehere se ç’mendojne fetaret apo ta tha Allahu ?
Fene s’do ta beje zap askush apo zhdukjen e rolit te saj politik e quan berje zap te fese, zotrote ? Nese eshte kjo, atehere jo zap, po pershesh duhet bere feja. Poltika nuk ka si te mbahet peng nga vizione krejt obsolete te rendit boteror te gjerave.
Ne Perendim po ndodh çudia, te djathtet marrin vota te krishteresh dhe te majtet vota myslymanesh, nuk eshte per t’u lejuar kurrfare dukurie e ngjashme ne Shqiperi, me apo pa korniza ligjore roli politik i fese duhet asgjesuar.
“me apo pa korniza ligjore roli politik i fese duhet asgjesuar.”
E pse?
Pse-ja behej para dy shekujsh e sidoqofte e kam sqaruar, mbartin nje vizion obsolet te rendit boteror te gjerave, eshte si nje rrobe e rreckosur, qe as te mban ngrohte ne dimer e as te ngre estetikisht.
Argumeti jot është tejet bosh. Po të hyje në thelb të gjësë do bëje më mirë.
E para ti flet për të gjitha fetë njësoj, gjë që nuk mund ta bësh.
E dyta, Islam ka një framework ligjor shumë të aftë të trajtojë probematikat moderne dhe ka një trashgimi aktive legjistlature 1500 vjeçare të cilës po i referohen për precedent edhe gjykatës amerikanë në shekullin e XXI.
Prandaj, unë kopjoja Xhaxhain dhe do thoja, argumeti jotë i qartë është në të vërtetë një fëndë e ftohtë transparente.
Epo me lejo edhe mua shprehjen pirdh se lirohesh.
Boll tashi (fajin e kam vetë, pra).
Mirë, po e marr në konsideratë 🙂
Por të kërkova ta elaborosh pak argumentin meqë jemi sepse thjesht me një metaforë nuk mund ta quash të ezauruar.
Zap? Eshte pune takati kjo pastaj, por duhet ca transparence me teper sepse kete pune nuk e ben dot pa hequr te drejten e votes. Kesisoj si shpreson te ndalosh qe te krishteret, per shembull te votojne per te djathten e myslimanet per te majten ne Evrope e per me teper si prej te parandalosh qe forcat politike, majtas e djathtas te tentojne te terheqin elektorat? Edhe Kreshnik Spahiu u be merak pse po vonohet ndertimi i xhamise. Ta kuptoj hallin Hyllin, nuk behen punet sic i do ti pa pak diktature e pak fashizem.
Nuk ka nevoje per te drejten e votes, hoxhallare e prifterinj, jane njerez, ashtu sikunder blihen prej turko-arabeve, grekeve e Vatikanit, mund te blihen edhe prej shtetit.
Ortodokse e bektashinj blihen lehte se i kane qendrat ne Shqiperi, por edhe sunite e katolike qe i kane qendrat jashte shtetit, me manovrat e duhura prapaskenike, mund t’i fusesh ne vathe.
Po shijne te gjithe se shteti eshte i zgerlaqur, i duhet Shishi per te kontrolluar opozitaret, po mjafton te sjellesh shtetin ne binaret e duhur dhe s’ka nevoje fare per diktature.
Feja s’duhet te prodhoje politike sepse nuk mund te ofroje alternative me rregulla e zakone te para 2000 vjetesh.
Por, me e rendesishme akoma, sepse çdo tashmerizim i rregullit fetar, qe pastaj kalon ne ligj te shtetit, kalon nepermjet teologeve, te cilet nuk jane te kontrollueshem prej popullit, ne ndryshim nga parlamentaret te cilet ne demokraci votohen.
Struktura fetare nuk eshte demokratike, prandaj nuk mund te ofroje nje alternative ne sisteme demokratike. Ligjet prodhohen ne baze te autoritetit dhe nuk kalojne permes gjykimit popullor.
Ne Europe vertet lejohen partite demokristiane, por pati nje histori shekullore debimi te fese nga punet e shtetit dhe demokristianet ishin me shume mbulese per te djathtat ne krize.
Islami nuk ka njohur nje proçes te tille, serioz, gjitheperfshires, perpos perpjekjeve nacionaliste te lena pergjysem.
Italia apo Gjermania, kaluan ne dore te demokristianeve per dhjetera vjet, por krijuan traditat demokratike duke u nisur nga zeroja, ndersa Irani qe kaloi ne duart islamike u kthye ne shtet teokratik.
Kur flet per rol politik te fese, flet per rol politik te qendres se fese, sepse struktura fetare edhe kur nuk eshte e artikuluar mire, perseri e ka nje koke.
Keshtu ne Shqiperi, katoliket do te bejne rolin politik te Vatikanit, sunitet te Arabise apo Turqise, ndersa bektashinjte dhe ortodokset, meqe i kane qendrat ne Shqiperi, mund te shpetojne lehte nga ndikimi grek apo iranian, ne rast te kundert do te bejne interesat greke dhe ato iraniane.
Ne kete gje e dime nga historia jone dhe nuk jemi aq syleshe sa te besojme tek miresia falas e te huajve, pavaresisht petkut fetar.
Nga ana tjeter se ç’ligj do te zbatohet ne Shqiperi, ne rastin sunit i bie ta mendoje ai teologu arab qe ndoshta s’ka qene asnjehere ne Shqiperi, se rregullat e ligjet islamike jane universale.
Me pak fjale, duhet te jesh vertet nje qenie me mendje shume te vobekte ose te jesh pa piken e skrupullit rreth fateve te kombit, qe te pranosh rolin politik te fese ne Shqiperi.
Ti blesh, ti shesesh? Kjo zgjidh dhe problemin e votes per ty e pra vota eshte e pranueshme gjer ne piken kur mund te blihet e te shitet si menyre soft per te bere zap ata qe shteti i vertete duhet ti beje zap. Te gjithe ata qe kane vizione per diktatura ankohen se shteti nuk eshte i forte, qe shteti duhet te jete i forte, per te bere zap ata qe jane te shitur jashte, etj, etj, etj. Cfare ndodh me ata qe nuk blihen e shiten nga ky shteti jot? Prandaj te them se ato qe thua nuk kane kuptim pa pak diktature e fashizem.
Tani, mos perdor taktika qe s’pijne uje. Po te them, ashtu si i ka blere turko-arabi apo greku, ashtu i blen edhe shteti. Behet fjale per nje kategori qe ka ekzistuar, ekziston e do te ekzistoje ne hierarkite fetare, ashtu sikunder ekziston ne cilendo hierarki.
Praktika e riperhapjes se feve eshte bazuar tek shitblerja e lehte e shqiptareve te varfer, shitblerje qe jo domosdoshmerisht eshte ne formen bruto, por mjaft t’i japesh robit nje vend pune dhe ai nga halli behet me katolik se papa dhe me myslyman se kalifi.
Problemi yt eshte se gjykon gjithe boten si veten.
Xhaxha,
kur ke shkruar me siper
“dhe myslimanët shqiptarë, që janë edhe qytetarë të Republikës së Shqipërisë, nuk janë shquar ndonjëherë për fanatizëm fetar; madje vetë ekzistenca e Shqipërisë, si shtet nga 1912-a e këtej, themelohet mbi këtë frymë bashkëjetese të komunitetit të madh shqiptar mysliman.”
besoj se je gabuar pakez. Shqiptaret kane qene shume fanatik, dhe shtetin e pare shqiptar, e rrezuan ortodokset dhe muslimanet e Shqiperise. pse austriaket e me pas italianet, e zogistet e enversitet i shkaterruan fete ne Shqiperi, kjo eshte nje hesap me vete. ama fanatike kemi qene. mendoj se duhej te thoje qe qe nga viti 1920 e ketej, Shqiperia ka qene nje diktature laike, ku muslimanet e ortodokset jane pare si te njerkes, ndersa katoliket, ashtu si ben edhe Berisha sot me statujat e Terezes e Skenderbeut kembe e cep, jane trajtuar si te miret, evropjanizuesit etj.
arsyeja pse sot ne Shqiperi islami eshte ne zhdukje, eshte e lidhur me faktin se nuk ka musliman te vertete. ka disa qe rrine kafeneve te Tiranes dhe u islamizuan kur hengren ndonje luge corbe ne Arabi, dhe sot, qendrojne mes hipise dhe besimtarit. statistikat, duhet te nxirren e botes ti tregohet qe ndersa ne Shqiperi ka patur muslimane 70 vite me pare, sot, laicizmi katolik ka arritur qe ti shuaje dhe zhduki.
ne Shqiperi do te mund te flasim per ekzistence Islami, pasi te krijohet nje parti islamike. deri me tani, edhe ata fukarej qe shkojne neper xhami, e kane refuzuar nje gje te ketille, si pasoje e frikes se sigurimit dhe spiunazheve qe levrijne ne ate vend. eshte e drejte ajo qe thua per partite katolike. Shqiperia duhet te quhet vend katolik ketej e tutje, te dali nga Konferenca Islamike, qe eshte nje organizate qesharake dhe aspak islamike, por qe luan axhenden e Perendimit. na mjafton Konferenca Ipeshkvore dhe Vatikani, per te na lidhur me Evropen dhe per te na bere me katolik sesa Papa.
Me të vërtetë që ndjehem i pezmatuar kur lexoj, jo ralle, nga burime te jashteme se Shqipëria ështe vend mysliman biles edhe me 70% te popullsisë së saj!!
Nese do të ishte kështu, rruget do të mbusheshin me gra te mbuluara e burra me mjeker [cjapi]. Nderkohe, qe une shikoj me shumice vajza shalezbuluara e me gjoks shperthyes mbi sytjenat e brishta. Gra me fytyra te piktuara kendeshem, taka te larta e veshje transparente si per të mundesuar shikimin e të brendeshme te tyre. Nese edhe keto krijesa bejne pjese tek ky 70% atehere edhe une jam mysliman. Por, jo, nuk është kështu.
Më shume myslimane unë kam pare ne shtetet e Europës perendimore sesa ne Shqiperi.
xha-xha, mjeker cjap nuk besoj se duhet te jete ofendim-lol. Edhe perkrenarja e Skenderbeut nje koke cjapi kishte me duket. Pra cjapi eshte ne nje fare konteksi simboli yne. Keshtu te jesh mjeker cjap nuk besoj se peben ofendim.
Dakord 🙂 Por disa njerëz që mbajnë mjekër mund të fyhen, pavarësisht nga synimi yt. Përndryshe, edhe unë pajtohem me ty, që cjapi është kafshë fisnike, sidomos kur i patredhur (cjapit të patredhur i thonë edhe përç; nga ku vjen edhe folja përçoj dhe emri përçor; të vjetrit kanë pasë thënë se sa më e fortë t’i vinte era cjapit, aq më i fismë konsiderohej dhe aq më i preferuar për dhitë e krahinës).
E përçitët fare muhabetin tani 🙂
Ana, shume imazh orientalist paske per muslimanet 70%. Nese do i mbaheshim ketij pershkrimi, evropjankat do i shikonim me kryqe ne qafe dhe veladone te zinj? A duket pak out of touch me realitetin? Modernizimi global i ka bere njerezit njesoj sot. Nuk eshte me percja apo kryqi qe te tregon se kush je. Identitetet fetare i kane lene rrobat sot, dhe jane poshte tyre.
“madje vetë ekzistenca e Shqipërisë, si shtet nga 1912-a e këtej, themelohet mbi këtë frymë bashkëjetese të komunitetit të madh shqiptar mysliman” Kësaj i thonë në gjuhën angleze (më mungon termi shqip) wishful thinking.
Sqaroje pak më mirë po të duash, që komenti yt të mos mbetet në nivelin e fëndës së ftohtë.
Eh mer miqsi e vjeter dhe e shumedashur Ardian Vehbiu, sa vjet qe s’jemi puqe e s’jemi vete ne ajri virtuale. Kohe te bukura ishin atehere kur diskutonin se ekziston problemi fetar ne Shqiperi, ndersa ti thoshje jo nuk eshte e mundur se ashtu ka thone Vaso Pasha. Ja e sheh tani, fitova une (gje qe me perkedhel sedren, por qe gerric deshiren per ta pa vendin tem ne paqe). A do ndonje profeci tjeter, megjithse e di qe eshte pune koti, sepse kasandrat nuk i degjon kush, aq me teper qe nemo kasandrias in patrias. Jo per gje, por sa per te te derguar mbas do vitesh lajmin e fitores te rradhes mbi armikun. Eshte njesoj si te kesh pre bileten per nje vend ne makinen e kohes. Te gjitha te mirat.
Po pres nje pergjigje ketu, qe me duhej per reference ne punet e mia, po ne nderkohe, si thone kosovaret, po ve re se ne artikullin qe komentoni, nuk evidentohet ndonje problem fetar, vetem nese nisim e numerojme per problem fetar faktin qe redaksite tona zgjedhin te izolojne per titull ne faqe te pare, nje fjali anesore, te patalentuar, nga nje goxha interviste me fotografin hungarez, i cili thjesht thjesht duket se po rishet me te lire te njejtin suvenir turistik qe ia kane ngecur ne dore kur ka zbritur ne Rinas
Problem fetar edhe mund te kete ne Shqiperi, po shenimi i Xhaxhait duket se mbeshtet pakashume te kunderten.
Vazhdo me pune referencash 0.2 fat se duket qe i ke ne terezi punet e tua. Une desha me e be i çike me qesh Xhaxhain si mik te vjeter qe e kam. Shif pak ketu, pa te keq e kam, vetem per tu zbavit:
http://www.gazetatema.net/web/2012/09/07/me-thane-hiqe-minaren-vendos-nje-kulle-kishe/
Nuk me intereson shume realiteti ne Shqiperi, per faktin ( dhelpra me rrushte) se nuk di ta gjej kund a mbase nuk e kuptoj dot, prandaj merrem vetem me tekste – si edhe ky lart, i Xhaxhait, ku thjesht nuk gjeta ate qe gjeje ti. Jashte tekstit, ti mund te kesh te drejte ne sa thua. Ne Shqiperi, ne nderkohe, pra, mund te kete plasur shesheve zevendesimi i minareve me kembanare dhe anasjelltas, po ama une kam vetem nje dritare, dhe kete jo ne cdo shesh, prandaj rri pres referenca, qe t’i grumbulloj e ta ndaj mendjen edhe une: ka apo jo problem fetar Shqiperia. Deri atehere, e kam ndare punen pergjysem, per kollajllek: nje here te gjej a ka probleme ne Shqiperi (po, patjeter) dhe e dyta a ka fe ne Shqiperi ( ketu kam mbetur me kerkimet).
Si i thone anglezet, ‘to be continued’.
Per mua teksti i xhaxhait perfshin edhe komentet e te tjereve (shumica fiton, si realitet intertekstual qe kaperxen tekstin), pastaj xhaxhai ka shkruar shume tekste ne kohe, e kur shkruan shume detyrimisht pozicionet ndryshojne here pas here. Pak a shume si boksierèt ne ring ose qente e grigjes, qe per te shtyre kopene, mesyjne here majtas e here djathtas.
Sipas meje harxhon kohen kot me referenca (nese nuk ke menyre tjeter per te fituar buken e gojes), sepse referencat jane gjithfaresh, e per te vertetuar ide gjithfaresh (demokraci hesapi). Nese me degjon mua mbylle dritaren (kujdes vazot me lule), fike driten, televizorin, celularin, llambushken e leximit, e prit me durim ne erresire, pa ngrene e pa pire, te te vizitoje pergjigja e pyetjes: ka a po nuk ka problem fetar Shqiperia?
Per te ndihmuar une mund ta them pergjigjen paraprakisht (Shqiperia ka lind si problem fetar, nuk eshte ndonje çudi e madhe se edhe shume te tjere kane lindur njesoj, psh i pari komb – Izraeli – lind si fetar me tekst politik) s’ka problem, por problemi eshte se per gjera fetare pergjigja, qe te mbushe mendjen, duhet te vije po ne menyre fetare, pra ne erresire, i pangrene, i pafjetur, i perçmuar, anes Lanes i palare etj. Nga erresira ne drite, pra, mundesisht brenda blozes se oxhakut te fabrikes se letres te prodhimit te teksteve e te konteksteve.
Nuk e di a je duke me kuptue tekstin mue, sepse ndryshe nga si thone anglezet ‘to be continued’, ne shqiptaret thona: “bjeri se po i bije bukur” o moj e bukura e nemur Kasandra.
Shqiperia ka qene dhe mbetet ende vend musulman. Kjo jo me teper per satistika besimi(qe edhe kjo nuk mund te mos konsiderohet) dhe jo per menyren se si musulmanet shqiptare i perqasen fese islame, po thjesht per faktin qe kjo pjese e popullsise eshte tmerresisht e egerr. Asgje nuk i lidh me shume dy persona se “forma e shpirtit” ose karakteri(per parcondicio me ateistet).
Elbasan, dasma kthehet në tragjedi, vritet me thikë 56-vjeçari.
Mësohet se viktima është 56-vjeçari Pëllumb Beleku nga Cerma e Lushnjës, ndërkohë që autori i ngjarjes dyshohet fqinji i të zotit të dasmës, Blerim Esja.
Barbare xhaxha… barbare!!! Nuk duhen satistika per te kuptuar qe jane musulmane. “Forma e shpirtit” eshte prove me shkencore se DNA-ja.
Andreas, mos e tepro tani, të lutem. Vrasje bëjnë nga të gjitha anët… Sikurse barbarët, që i gjen kudo.
Pergjithsesim paksa justifikues Xhaxha. Me gjej rastin e kronikes me te zeze qe mund te kete ndodhur ne nje dasem orthodhoksish dhe krahasoje me rastin e kronikes me te “embel” ne nje dasem mazllemesh.
Megjithate ok.. ndoshta eshte teme tjeter qe nuk e ka vendin ketu. Falje per shakrjen jashte teme. Gjithe te mirat e jave te mbare.
Mazllem?! Qyshkur kalojne kaq kollaj terma te tille ofendues. Ky tipi ne emer te ortodoksise flet per barbare te tjere ne Ballkan. Epo mire s’ke c’i besh, por le te kete ketu te pakten nje lloj kuptimi qe terma te tille raciste pertypen kaq kollaj.
S’e paskam ditur që mazllëm është term ofendues. A mund të japësh ndonjë shpjegim më të hollësishëm pse është kështu dhe si ndodh që një emër njeriu të përfundojë i përdorur kështu?
Mbaj mend, nga Kronikë në Gur, se zonjat e pasura të Gjirokastrës i quanin “Kiço” të gjithë burrat e krishterë të fshatrave përreth qytetit – por kjo nuk ishte aq ofenduese, sa shenjë e një dallimi, le ta quajmë klasor.
Edhe në NYC, shpesh dëgjon që italo-amerikanët të quhen guido, term që, në fakt, konsiderohet si fyes – por këtu duhet të jesh pelivan i madh, që të mos fyesh njeri, kur hap gojën të flasësh.
(khs. edhe Aunt Jemima, Dago, Fritz, etj.)
Natyrisht mua kjo më intereson si dukuri socio-linguistike; përndryshe nuk ka asgjë interesante në faktin që Andreas nuk i pëlqejnë myslimanët…
Gjuhetar nuk jam por te pakten ne menyren si eshte thene ketu me siper nuk kam nevoje te jem ekspert per te kuptuar se eshte perdorur si stereotipi negative, gje qe nuk eshte larg paragjykimit, gje qe nuk eshte larg ofendimit. Njesoj si komenti “Keta kauret ….” poshte ketij artikullit: http://www.gazetatema.net/web/2012/05/04/mijera-shqiptare-protestojne-ne-shkupshqiptaret-nuk-jane-terroriste-dhe-radikale-islamik-foto/ nuk eshte shkruajtur per ti lavderuar te krishteret.
Ndoshta ne tjeter kontekst do e kisha kaluar me te lehte, po aq sa kur nje zezak ne amerike i thote nje vellai te se njejtes ngjyre “nigga”. “Dasem mazllemesh” sic e ka perdorur komentuesi Andreas me vret veshin per menyren sesi e ka perdorur e peraq sa nuk eshte ‘mazllem’ vete.
Bëre mirë që e solle shembullin e nigga – ja një fjalë, natyra e së cilës ndryshon në mënyrë dramatike, në varësi të subjektit që e përdor.
Po a nuk do të thotë kjo, së paku pjesërisht, se urrejtja nuk gjendet në fjalët si leksema të identifikueshme, por te përdoruesi i tyre; dhe se zgjidhja e korrektesës politike, për t’i shënjuar disa fjalë si të papranueshme, nuk është veçse një shkurtore, një zgjidhje paljative, ose një terapi simptomatike?
E njëjta fjalë, nigga, në gojën e një zezakeje që i drejtohet të dashurit të vet, tregon simpati, familjaritet, dashuri, madje edhe ekskluzivitet, meqë është fjalë që jo kushdo mund ta përdorë… diçka e ngjashme me atë “moj qëne!”, që e përdorin lebërit, për një vajzë që duan. Unë e kam dëgjuar madje edhe të përdorur mes të bardhëve, nigga, gjithnjë si formë familjariteti ose edhe parodie të ligjëratës zezake, por pa elemente të spikatur të fyerjes ose superioritetit.
Nga ana tjetër, formalizimi i listave të fjalëve të zeza ose imponimi i tabuve diskursive është, sado paradoksale të duket kjo, edhe shprehje e fuqizimit ose rehabilitimit të viktimës së djeshme; sepse tani është zezaku që ia ndalon tjetrit, elektivisht, ta quajë nigger (nigga); sikurse është magjypi që ia kërkon tjetrit (të bardhit) ta quajë rom; ose, tek e fundit, edhe myslimani shqiptar që revoltohet haptazi, kur i thonë mazllëm (këtë nuk e dija; sikurse nuk e di nëse revolta, ose bezdia kanë lidhje pikërisht me këtë mazllëm, apo me faktin që dikush po i quan myslimanët, si komunitet, me anë të një metonimie që ata s’e kanë zgjedhur, as e përdorin vetë).
Nuk di sa e pafajshme është kjo, sa kohë që sjell me vete rrezikun e të mësuarit me statusin e viktimës, në mos edhe me përfitimet që vijnë, dashur pa dashur, prej këtij statusi, edhe kur ai më shumë mbijeton në rrafshin simbolik ose ritual (si në rastin e hebrenjve dhe të anti-semitizmit në ShBA).
Teksa po shkruaj po shoh lajmet nga Kajro ku ambasada amerikane eshte sulmuar pas nje filmi te prodhuar ne Kaliforni dhe shemtia e gjithe kesaj duket te beje qesharak biseden per sensitivitetet e prekura. Po shtoj vetem se nuk behet fjale per emrin ‘Mazllum’ por nje deformim i emrit ‘Muslims’ si artikulohet nga disa anglishto-foles dhe u soll per here te pare ne perdorim perogativ ne Tirane diku nga mesi i viteve 90 nga cunat e gocat qe mernin mesimet e fese nga misionaret protestante amerikane.
Me sa lexoj, te pakten ketu, fjala ‘mazllem’ do kuptuar ne kontekstin e vrasjeve pas dasmes se Jani Dushkut, ne Jagodine te Elbasanit, qe sipas informantit Andreas, del se i kane kryer 70% e shqiptareve, pa dallim feje, krahine, ideje – mjaft qe gjyshin ta kene pasur musliman, sic e kam pasur edhe une nje here. Pra ‘mazllemi’ eshte thjesht nje i prejardhur prej muslimanit, perhere nje nip i tij, po jo detyrimisht musliman nga feja. (Nje tjeter shpjegim “nga poshte” per ata qe duan te besojne se feja si fe, si pikeprerje ultraminoritare, nuk ka si sherben sot sakte per rreshtime e klasifikime popullatash). Mazllem tregon perkatesi ne nje trashegimi fisnore barbare, “tmerresisht te egerr” – si e perkufizon rreth telit me gjemba informanti Andreas, ngaqe nuk di c’t’i beje me shume – e cila identifikohet rast pas rasti, pa endoskopi, nga “format e shpirtit” – sic i shohim perdite tek censusi ne kronika te zeza
Per ta matur me nje krahasim nga P.T., qe e kam lexuar keto dite, ne kumtin me te plote te vetin, ‘mazllem’ eshte e ngjashme me fjalen ‘pluhur’, kur dikush e shkruan me gisht ne pluhur. Sepse Mazllem ose Mazllum me mire, ose me ne veri, jane format (osmano)shqiptare te emrit arabisht ‘madhlum’ qe dmth, pakashume, ‘viktime pafaj’, pra ai qe peson ‘padrejtesi’, apo ‘dhulm’ ne origjinal, ‘zullum’ per ne. Me kete fjale, edhe po nuk ia ditem origjinen, zbulojme fillimisht si kryefjale emrin, po sidomos fytyren e shqiptuesit te saj. Konteksti dhe tonaliteti qe menjehere i shtohet kontekstit, bejne te panevojshme diturine e gjuheve: nuk ka fare rendesi c’eshte shkruar mbi pluhur, sa kohe qe ti po kollitesh tashme nga alergjia.
Ne nje kerkim te lehte qe bera ne Google, del se kjo fjala e zullumit, e te hyrit ne hak tjetrit, qenka jo edhe aq e panjohur per komentariatin ne mediat tona elektronike. Nje pjese e muslimaneve qe njoh une, ata qe i meshojne islamofobise dhe diskriminimit, kishin per ta ngulur pernjehere ne jake kete si distinktiv, ne shembullin e atyre grupeve a bashkesive qe mjetet abuzuese te zullumqareve, kane ditur t’i riperdorin kunder ketyre. Per vete, kisha per te preferuar me shume si llagap, thjeshte e paster, fjalen “barbar”, se kjo pervecse fetarisht, me dallon edhe etnikisht nga jobarbaret, plus qe ndoshta m’i mban larg hundes, si ajo tabela me bulldog tek kangjellat.
ps: Forma e plote ceremoniale e te perkujtuarit grarishte te Kiços tek “Kronika…”, me sa kujtoj, ka qene “me nder Kiçua”, cka edhe shpjegon me mire ciklin vicioz, (apo veskeq, si i thone ca te tjere)
O zoti Trubador! Mos u fut shume ne te thella se me fut dhe Xhaxhane pastaj ne arsyetime, qe pasi i lexoj, vihem seriozisht ne dyshim nese thashe vertete ate qe doja te thoja apo jo?! 🙂
Une jam rritur duke u thirrur here “kaur” here “grek” dhe shpesh here “kauri i mutit” ose “greku i mutit”. I kam degjuar aq shume dhe aq heret keto fraza, sa asnjehere nuk kane mbartur kurfare ngarkese emocionale. Natyrisht qe ne kete menyre me parafrazonin shoket e mij mazllemer dhe pse jo edhe ndonje i sojit tim, qe nuk e kishte idene(ashtu sikurse as une) se çfare do te thoshte.
Kur mosha me lejoi te merja konfidence me kuptimin e tyre, fillova edhe une ti therrisja shoket e mi mazlleme me epitetin “mazllem”. Natyrisht pa u bere kurre per ta nje emer i dyte siç ishte bere per mua emer i pare fjala “kaur”. Madje edhe tim ate shoket e vet e therrisnin po “kaur” dhe ai u pergjigjej sikur ta therrisnin ne emer. Po ashtu edhe une, edhe sot e kesaj dite.
Pra zoteri “i prekur” ne seder, mos e mer per kapital fjalen “mazllem” se e kam gati-gati me perkedheli. Une kam shoke edhe nga ata mazllemer qe vene tre here ne dite ne xhami dhe kur shkoj per ti takuar, me duhet ti pres tek dera e xhamise. Kur dalin prej andej une u them “ore mazllem mbarove se kthyeri bythen perpjete ti? prit kur te me dalesh ndonje dite me mjeker e pantallona treçerekeshe te bardha!” Dhe nuk ma marrin per keq sepse e dine si dhe perse ua them. Ndoshta dhe ngaqe kane akoma shume borxhe per te me lare me epitetet qe me kane ngjitur qe ne vegjeli :).
Ky o zoteri eshte raporti im me mazllemet si njerez dhe mazllemin si fjale. Po do ta kuptosh, kuptoje. Ne te kundert, me harxhove 5 min kohe nga jeta ime, po kam humbur aq shume e humbim perdite aq shume kohe, sa 5 minuta nuk e bejne diferencen.
Andreas, po aludon gjë që 70+ përqind e shqiptarëve janë muslimanë?
Kam pershtypjen se po aludoj me teper se nje gje te vetme. Por pavaresisht aludimeve, qe mbeten thjesht te tilla pa nje vertetesi matematike, doja te vija theksin tek diçka tjeter. Intelektualet e vertete si xhaxhai me shoke(per ta ndare nga psudo-intelektualet me kompani) i vret, ose i gris, ose i kruan shpeshhere kjo satistike(70%-dshi). Mund te jete i vertete ose jo. Ne aspektin e mirefillte te kategorise, ndoshta jo. Po per mua eshte me grises nje musulman qe vret ne dasem dhe qe nuk shkon ne xhami, sesa e kunderta.
Nuk besoj se ka “problem fetar” në Shqipëri. Në mos gjë tjetër, ky do të ishte tregues i thellë prapambetjeje totale. Nuk ka traditë të rrënjësuar fetare të çdo lloji, nuk ka fondamentalizëm burimor. Periudha e detyrueshme ateiste gjatë komunizmit për këtë ka ndikuar shumë. Por edhe sjellja ndaj hebrenjve gjatë L2B është rezultat i jo-fondamentalizmit fetar, më shumë se besa, apo mikpritja. Natyra materialiste e shqiptarëve përgjithësisht, i kthen në imunë për tu indoktrinuar. Edhe ndikimi i kohëve të fundit të feve të ndryshme, ka pasur si mjet parësor ndjellës materializmin. Ndoshta do ketë fërkime tek tuk, në ndonjë komunitet të izoluar apo veçuar… po asgjë më shumë.
Ai dreq rregjistrimi kombëtar, do duhej të kishte nxjerrë rezultate për të cilat do flisnim duke u bazuar në fakte. Ka një diferencë shumë të madhe qëndrimi kur ke faktet përpara dhe kur secili aludon me kokën e vet. Shumë nxjerrin frikërat, skelete dollapësh, e të tjera bukuri të cilat i kemi me thasë.
Probleme fetare ka patur patur perhere ne shqiperi , por kane qene te tilla sa nuk mund te krijonin shqetesim , vecanerisht persa i takon ceshtjes kombetare.
Tek mburrja e shqiptareve ,per harmonine e famshme tashme mes komuniteteve fetare, une verej nje mendjelehtesi jo vetem idiote , por edhe te denueshme.
Ne Irlande ekziston nje konflikt pothuaj permanent, mes dy sekteve fetare(dmth te te njejtit religjion!), nje konflikt qe here ngrin e her shkrin. Jane nje sere rrethanash qe e kushtezojne nje gje te tille, rrethana prej te cilave nuk eshte e imunizuar asnje shoqeri, e aq me pak ajo shqiptare.Ka disa tregues qe deshmojne, sadopak, se edhe vendi yne mund te jete i pershtatshem persa u perket rrethanave te mesiperme.
Nje shembull : shume intelektuale (ortodokse nga origjina , ose qe jane te tille) kritikojne , dhe me te drejte, shfaqjet e ndryshme te ekstremizmit islamik ne mbare hapesiren shqiptare. Deri ketu nuk ka asgje,asnje problem,sepse te gjithe jemi dakord per kete.
Mirepo problemi lind kur heshtet , prsh per autoqefaline e kishes ortodokse.
Heshtin pothuaj te gjithe intelektualet ortodokse shqiptare, heshtin aq shume sa kjo heshtje behet edhe me e thelle ,kur e thyen nje personalitet i njohur si prof. Kristo Frasheri.
Eshte shume e hidhur kritika e bute qe profesori i nderuar u ben intelektualeve ortodokse (vete profesori i cileson keshtu) .
Profesori thote se: me punen e madhe qe ka bere kryepeshkopi per ngritjen e kishes ortodokse , ua ka mbyllyr gojen shume intelektualeve ortodokse. E vetem ta mendosh se shumica derrmuese e tyre, ashtu si shumica e intelektualeve shqiptare, jane ateiste! Kete ‘detaj’ te fundit e shfrytezon me mjeshteri kryepeshkopi ortodoks ne polemiken e famshme me prof.Kristo Frasherin , natyrisht ne funksion te ironise se tij te lezecme.
Ky standart i dyfishte eshte nje premise per krijimin e rrethanave te mesiperme , qe do te krijonin jo pak probleme, sidomos, po te kujtojme se nuk jemi nje shoqeri me e emancipuar se ajo irlandeze.
Autoqefalia e kishes orthodhokse, konsiderohet ose prodhohet si problem nga musulmanet/ateistet shqiptare dhe kerkohet me çdo kusht tu imponohet si problem orthodhokseve. Kesaj i thone te kerkosh te me zgjidhesh probleme qe nuk i kam. Duke u menduar mire, eshte nje dukuri tipike shqiptare kjo, qe te krijojne probleme aty ku nuk ekzistojne dhe ku te zotet e punes shikojne punen e tyre.
Se autoqefalia e kishes ortodokse eshte nje ceshtje kombetare, kjo besoj se nuk ka nevoje per diskutim.
Nuk kane qene vetem rrethanat e ndryshme politike, por edhe vete ortodokset e medhenj shqiptare qe e kane ngritur ceshtjen e autoqefalise ne nivel kombetar.Te mohosh nje gje te tille do te thote edhe te fyesh keto figura te medha te kombit, qe pervec te tjerash ishin edhe besimtare te mire, dmth ortodokse te mire.
Gjithsesi ajo qe me intrigon perhere ne debate te tilla eshte reagimi i nje pjese, jo te vogel, te ortodokseve .
Dihet mendimi i grekeve ne pergjithesi per ortodokset shqiptare, te pakten ai qe shprehet : ortodokset jane greke , me origjine greke, te shqiptarizuar etj etj.
Natyrisht qe kjo eshte qesharake , por jo aq qesharake sa perkedhelja ne seder qe ndjejne nje pjese e ortodokseve shqiptare, kur i quajne keshtu!
Bile, aq te dalldisur jane pas nje miklimi te tille, sa as nuk munden te kuptojne se, ne fakt , ky eshte nje percmim i terthorte, nje fyerje per njerezit e tyre, te sojit te tyre, per ata vete ne fund te fundit.
Megjithese eshte e tepert, gjithsesi dua te shtoj se perhere kam parasysh shqiptaret ortodokse (nje pjese te tyre padyshim), dhe jo minoritaret e nderuar te cilet duhen marre shembull per dinjitetin e tyre.
Te quash çeshtje kombetare nje sajese te musulmanesh dhe ateo-komunistesh, do te thote te perjashtosh apriori nga “çeshtjet kombetare” dhe rrjedhimisht nga “kombi” orthodhokset. Noshta ketu i je pergjigjur vete “intriges” qe te lind nga reagimi i asaj qe e ti e quan “nje pjese te orthodhokseve”.
Figurat e ndritura(te para 100 viteve afersisht dhe ne kushte politiko-shoqerore krejt te ndryshme) qe ti i fut ketij muhabeti paksa si shkaras, nuk e justifikojne paragrafin e pare te komentit tend, pra nuk e bejne kete sajese mazllemo-pafeiste nje “çeshtje kombetare”. Kete e verteton mjaftueshem besoj dhe “figurat e ndritura e besimtare”(gjoja prifterinj orthodhoks qe shesin ndermarje import-eksporti si kisha) qe kane zevendesuar sot ata te 100 vjeteve me pare.
Por, duke pare se shqiptaret kane nje prirje te forte per tu kapur vazhdimisht pas diçkaje qe ti largoje ne menyre konstante nga problemet e verteta te tyre dhe fantazia(edhe pse shpeshhere perverse dhe e papranueshme nga askush tjeter veç tyre) ne kete pike nuk i le kurre ne balte, “çeshtjet kombetare” lulezojne dita dites(fundit eshte ajo e futbollisteve “tradhetare” kosovare qe luajne me kombetaren zviceriane) dhe jam gati i sigurte qe koncepti shqiptar i “çeshtjes kombetare” eshte krejt i ndryshem nga ai qe resti i botes perkufizon si te tilla. Ndaj edhe nuk dua te te kundershtoj deri ne fund, se mund te kemi te drejte te dy, nga momenti qe po flasim per gjera te ndryshme.
Nje nder problemet me te medha te shqiptareve sot nuk eshte nacionalizmi , sepse, sic dihet ai nuk eshte institucional ( i tille, bie fjala,eshte ai grek) por perpjekja konstante e qarqeve te ndryshme joshqiptare, per te ngjallur dhe ushqyer ndasite fetare dhe krahinore.
Ka nje angazhim te vazhdueshem per relativizimin e rolit te ortodokseve te medhenj shqiptare , bile per denigrimin e figures se tyre, e personalitetit te tyre. Rasti me i fundit eshte sulmi i lig,skuth, dhe i krejt i pamoralshem qe i’u be Petro Nini Luarasit .
Jane shpikur klishe te tilla si :”myslymano-ateiste”(!)-klisheja me e perdorur nga te ashtuquajturit mbrojtesit e kishes ortodokse shqiptare ; dihet se ku eshte gatuar nje shpifje e tille por, ajo qe ka rendesi ketu eshte qellimi per te cilin perdoren klishe te tilla.
Shqipetaret perceptohen ne europe dhe me gjere si popull myslyman; shqipetaret gjithashtu, perceptohen si nje popull qe nuk eshte i dhene pas fese, pse jo dhe ateiste(!).
Pikerisht mbi keto perceptime dhe paragjykime , ngrihet me djallezi edhe kjo klishe, per ti’u sugjeruar ortodokseve te thjeshte shqipetare se : shikoni ju nuk jeni shqipetare , sepse shqipetaret jane myslymano-ateiste , dmth ju jeni greke se greket, ndryshe nga shqipetaret nuk e nderruan fene!
Ky eshte nje sofizem bajat, por shume i efektshem ne praktike po te kemi parasysh naivitetin e besimtareve te thjeshte e te ndershem.
Klishe te tilla , ne menyre te terthorte, perdoren edhe per te stigmatizuar popullsine shqiptare te Kosove dhe Maqedonise, pavaresisht se mundohen ta paraqesin si lokale brenda Shqiperise.
Jemi me prane se kurre bashkimit me Kosoven, dhe pikerisht ky bashkim do te prishte shume pune per keto qarqe.
Arsyeja eshte kuptueshme: bashkimi do te krijonte premisat per zgjidhjen e shpejte te problemit te autoqefalise; do te zhdukej si me magji edhe “ceshtja” vori-epirote dhe gjithe retorika qe e shoqeron .
Gjithashtu shume individe dhe grupe te caktuara( te kategorive te ndryshme) , nuk do te gezonin privilegjet e shumta te diskriminimit tejet pozitiv, dhe te gjitha keto , por edhe te tjera, jane pasoja te natyrshme te bashkimit e jo te kerkuara .
Sa i perket futbollisteve “tradhetare” kosovare , per kete ka shkruar nje artikull shume te goditur zoti Mero Baze te gazeta e tij; e ka qendisur.
Ti shkruan sikur ke ngrene per mengjes “Titistet”, “Rreziku anglo-amerikan per Shqiperine” dhe raportin e “Pleniumit te 9 te KQPPSH-se”.
Hahahaha,
I nderuar Andrea, eshte thjeshte nje koment , dhe nuk ka pse te ndjehesh keq, aq me shume kur komenti eshte krejt korrekt dhe brenda normave te sjelljes etike.
Me vjen te qesh me konsideraten e mesiperme sepse, une jam shume i ri per te hyre ne ate kategori njerezish, dhe se dyti (per humor) une jam verior , dhe nje i tille s’mund te hyje ne “kategorine” e “sllavo-greko-vlleho-komunisteve”!
Sic te tere e dime, nje klishe e tille (tani e kam seriozisht) eshte perdorur ne menyren me te turpshme, dhe te nevertishme nga politika e djathte, per te denigruar kundershtaret politike , por edhe shume figura te nderuara te shoqerise civile.
Natyrisht qe askujt nuk i vjen mire, qe ndersa thote e mendimin e vet per dicka, menjehere e kategorizojne; e kjo vjen edhe si pasoje e mungeses se argumentit, por edhe per efekt te asaj qe mund te quhet ekonomia e mendimit.Do te doja qe sa ma shume kategorizues te shtyheshin nga kjo e dyta, megjithese nuk se eshte per te shumtit.
Te them te drejten, ne alternative me mengjesin Enverist, doja te te pyesja nese je kosovar, po nderrova mendje se già me akuzojne per rracist ketu tek blogu i xhaxhait dhe nuk doja te rendoja akoma me shume biografine time.
Sa per mungese argumentash, me duket e tepert nga ana jote te mi kerkosh sepse nje koment koke e kmebe ideologjik qe nuk mbeshtet ne asnje lloj argumenti po thjesht ne menyren se si dikush eshte brumosur dhe si ne pergjithesi e percepton realitetin, nuk kerkon argumentin si pergjigje.
Si mund te shpjegohet me argumenta ngjyra e verdhe?!
Megjithate, me eshte krijuar dhe me perforcohet vazhdimisht nje ide. Mund edhe ta kem gabim. Deri diku veçsse, jo me tepert se deri diku. Me eshte krijuar pershtypja qe verioret kane boshlleqe dhe rrjedhimisht mangesi ne trajtimin e disa tematikave tipike jugore. JEni shume standrad dhe me mendim gati te sheshte ne keto tema. Sikur te ishit rritur ne nje shtepi femije sepse nderkohe qe dy jugor, qe jo domosdoshmerisht jane ne nje mendje mee mua per keto tema, kane githnje mes tyre te pakten nje ide te ndryshme edhe brenda te njejtit qendrim. Ndersa ju…. “lulekuqe mbi mure!!!” te gjitha njesoj, sikur keni hapur nje fjalim te shtypur me te njejten makine shkrimi dhe po e lexoni. Te kuptohemi, jo per mungese inteligjence, kjo eshte e sigurte.
Andrea,
E kuptoj qe te dhembin shume ato qe shkruaj une, por e perseris edhe njehere, se e kam patekeq, thjesht jane opinione te atyperatyshme per ceshtje te ndryshme.
Kurse per sa i perket konsiderates qe ke per verioret nuk solle ndonje gje te re, sepse dihen paragjykimet e shumta per ta.Por mua nuk me vjen aspak keq sepse edhe verioret jane pargjykues, bile do te thosha se racistet me te thekur i gjen ne veri .
Nuk e kuptoj se çfare duhet te me dhembi?! Je ti qe ankohesh per qarqe armiqesore kunder teje. Je ti qe ankohesh per nje problem qe duhet ta kem une por une nuk e kam. JE ti qe suposon intriga e pasione, gjithnje kunder teje. Ku duhet te qendroje dhimbja ime perveçse ne imagjinaten tende? Apo me gjithe armiqte e jashtem e te brendshem ti po kendon “lart me larte o shoke flamujt e kongreseve”???
Kristo Frasheri s’ka lidhje ndersa Janulla po ?!
Janulla, e dashur, dihet qe nuk permbush absolutisht asnje kriter per te qene ortodoks shqiptar. Janulla eshte si te marresh nje buall ti varesh ne qafe nje kembore e t’i thuash, udhehiq tani kopene e deleve. Por, delet e perendise duan nje dash kembore, jo nje buall me zile.
Po i them buall me zile e jo ujk apo çakall, qe te mos i rifutemi debatit mbi natyren politike te rolit te Janulles.
Ky funksionalizmi (e çmojme per punen) eshte thike me dy presa, se ta zeme ajo katedralja ne Tirane eshte simbol i nacionalizmit grek. Uje jam plotesisht i bindur qe me ultranacionalistet greke e çmojne shume punen e Janulles, na e dha proven takimi i Janulles me nje deputet te Agimit te Arte.
Tani, funksional eshte Janulla, se nuk e humb kohen kot, po eshte multifunksional, u jep njerezve buke dhe u merr shpirtin, e ke parasysh Mefistofelin, besoj.
Uzurpatoret nuk rrine ne pushtet, po s’pati nje pjese qe u jep miratimin, keshtu qe edhe Uzurpatori Janulle e ka nje pjese qe e miraton, ndaç intelektuale e ndaç lopçare. Por, thelbi i problemit nuk mbulohet nga kjo pjesa miratuese, ashtu si nuk mbulohet i uruari diell me shoshe.
http://www.thecypruspost.com/wp-content/uploads/2010/07/Orthodox-Church.jpg
Nje nder pjeset me te bukura te bibles eshte Kenga e Kengeve. Eshte cilesuar si nje kryeveper poetike, prej se ciles jane frymezuar shume poete, shkrimtare,e artiste te tjere te medhenj. Por, ajo eshte shfrytezuar edhe nga vete zonja psikologe , kisha, per te percuar tek njerezit ate ndjesine e thelle dhe te embel idilike, ku perkushtimi i gruas ndaj burrit shihet si themeli i lumturise se familjes se shenjte.
Ne fakt ky eshte thelbi i familjes patriarkale, qe e shikon perkushtimin si nje atribut, pothuaj, krejtesisht femeror .