Kur përmendet “çështja shqiptare”, rrallë na shkon mendja se kjo shprehje mund të marrë së paku tre kuptime të ndryshme.
E para vjen në vështrim çështja e shqiptarëve që jetojnë të ndarë në disa shtete; e shtruar si çështje e bashkimit kombëtar, ose e Shqipërisë etnike.
Ajo paraqitet ndonjëherë si shqetësim kapilar i masës ose me burim nga poshtë, por në të vërtetë si çështje e ka burimin në vizionet romantike të elitave – të cilat besojnë se, po të bashkohen shqiptarët e Ballkanit në një shtet të vetëm, problemet e tyre do të marrin udhën e zgjidhjes.
Sa për masat, të cilave u duhet të luftojnë me sfidat e përditshmërisë, vështirë të thuash se këtyre u bëhet dhe aq vonë për bashkimin e kombit; i cili për to ka vlerë më tepër simbolike ose sentimentale, ose sa kohë që nuk është realizuar.
Kemi pastaj çështjen shqiptare të parë nga këndvështrimi i Europës së Bashkuar – ose si çështje e një kombi europian që nuk po arrin të ndërtojë institucionet dhe të sillet në mënyrë të qytetëruar ose së paku në bashkëtingëllim me prirjet kontinentale.
Që shqiptarët vetë, nëpërmjet përfaqësuesve të tyre më të lartë, u drejtohen vazhdimisht europianëve për ndihmë dhe sidomos për arbitrim, kjo ua përforcon këtyre të fundit bindjen se shoqëria shqiptare është e papjekur, paralogjike, nuk arrin dot të artikulohet, konfliktuale, e dhunshme brenda vetes dhe e përçarë, pa respekt për ligjin dhe për të ardhmen e vet.
Për Europën, çështja shqiptare është një kokëçarje e zgjatur – meqë edhe Shqipëria edhe Kosova, kjo e fundit që prej çlirimit prej serbëve e këtej, vazhdojnë të prodhojnë probleme ekonomike dhe demografike, ilegalitet dhe kriminalitet, të cilat vijnë duke i larguar prej institucioneve dhe qytetërimit europian, ku megjithatë duan kaq shumë të bëjnë pjesë.
Shumë europianë e kanë kuptuar tashmë se elitat politike në Tiranë dhe në Prishtinë e synojnë integrimin në Europë dhe, në përgjithësi, europianizimin për të legjitimuar më tej pozicionin e tyre; ndërsa masat e përfytyrojnë integrimin europian si një formë të “detit kos”, ku të gjithë do të përfitojnë nga bollëku dhe bujaria e “frëngut”. Nga ana tjetër, po këta europianë e kanë kuptuar edhe se, po ta pengojnë shumë integrimin europian të shqiptarëve, ka rrezik që elitat e tyre të shiten (sërish) dhe të lejojnë që trojet shqiptare të kthehen në kryeura të anti-Europës, brenda në Europë.
Më në fund, është edhe çështja shqiptare e perceptuar prej meje, individit nga Shqipëria, të cilit i vjen turp për çfarë po ndodh në vendin e vet të origjinës. Edhe pse ia kam kushtuar pjesën më të madhe të veprimtarisë sime intelektuale, shpesh ingrate, Shqipërisë dhe kulturës shqiptare, unë nuk arrij dot t’i bëj ballë përçmimit që ndiej sa herë hap faqet e lajmeve nga atdheu në mëngjes. Çfarë më pushton, është skizofrenia e përkatësisë shpirtërore në një botë ku nuk e gjej dot veten, përveçse si të përjashtuar.
Nuk besoj se jam i vetmi i kapur në këtë dilemë; shumë miq dhe të njohur dhe të afërm të mi mendojnë dhe përjetojnë njëlloj. Në tërësinë e tyre, shqiptarët realizohen kështu si diçka me vlerë ku e ku më të ulët se shuma e vlerave dhe aspiratave individuale që përfshijnë.
Në formën e vet të parë, çështja e bashkimit kombëtar e ruan një prani serioze në tryezat alternative të diskursit politik – edhe pse bie ndesh, ndonjëherë haptazi, me objektivat e integrimit europian.
Në përqasje me çështjen shqiptare si kokëçarje madhore të Europës, perspektiva e bashkimit kombëtar vetvetiu reduktohet në pyetjen – legjitime – nëse problemet dhe plagët e sotme të shoqërisë shqiptare, qoftë në Shqipëri qoftë në Kosovë qoftë në Maqedoni do të zgjidheshin apo do të lehtësoheshin vërtet ndjeshëm, nëse shqiptarët do të jetonin një ditë të gjithë sëbashku.
Ka njerëz që ndoshta e besojnë këtë, por unë nuk arrij dot t’i kuptoj. Me logjikën time, një Shqipëri me problemet e veta dhe një Kosovë me problemet e veta, po të bashkoheshin politikisht, do të përftonin një entitet që do të trashëgonte problemet edhe të njërës palë, edhe të tjetrës, por pa e dyfishuar gjë aftësinë ose virtytin për t’u bërë ballë.
Bashkimi kombëtar është gjë e mirë dhe për t’u dëshiruar, veçanërisht nga të gjithë ata shqiptarë që e përjetojnë të përditshmen në ballafaqim me dhunën ndër-etnike të Tjetrit. Megjithatë, si platformë politike, ai mund të merret seriozisht vetëm në qoftë se Shqipëria, bie fjala, arrin një shkallë suksesi ekonomik, kulturor dhe institucional të tillë, që të shërbejë si fulcrum i lëvizjes gjithë-kombëtare.
Natyrisht, edhe nga pikëpamja e Bashkimit Europian, çështja shqiptare si burim kokëçarjesh të vazhdueshme, nuk është se do të mund të zgjidhej me “bashkimin” e trojeve shqiptare; aq më tepër kur edhe Kosova shtet i ri dhe nën mbikëqyrjen perëndimore, megjithatë nuk arrin dot t’i shmangë probleme tashmë të njohura për realitetin e Shqipërisë, si korrupsioni, kapja e shtetit nga krimi i organizuar dhe aferat e këqija, bixhozi abuziv me asetet publike dhe degradimi i procesit politik në politikë të përzgjedhjes së kuadrit.
Unë jam shqiptar dhe nuk më vjen mirë ta them këtë, por me arsye jam i bindur se për shumë europianë zgjidhja ideale e çështjes shqiptare do të vinte sikur shqiptarët njëfarësoj të mos e kishin shtetin e tyre në Europë.
Sa më përket mua, dhe çështjes shqiptare si dilemë timen personale, do të shtoja vetëm se, nga pikëpamja ime, çështja shqiptare nuk është çështje etnike, por sociale; dhe si çështje sociale nuk do të zgjidhet dot kurrë me instrumente etnike.
”’Sa për masat, të cilave u duhet të luftojnë me sfidat e përditshmërisë, vështirë të thuash se këtyre u bëhet dhe aq vonë për bashkimin e kombit”’
Ne fakt ne baze te ketij argumenti, masave nuk u behet edhe aq vone as per demokracine, as per kulturen, as per shkencen,as per civilizimin ne pergjithesi, meqe kur behet fjale per mbijetesen askujt nuk i behet vone per ‘jetesen’.
Mirepo bashkimi nuk eshte vetem çeshtje jetese, pra qe shqiptari te perpiqet te kultivoje nje kulture kombetare e cila vetem mund te perfitoje nga bashkimi, nje demokraci kombetare, qe te gjithe se bashku te provojne nje pervoje demokratike te njejte, te ndihen te gjithe te lire e te barabarte, apo nje shkence qe vetem mund te perfitoje nga nje numer me i madh kerkuesish, fonde me te medha, por bashkimi eshte edhe nje çeshtje mbijetese.
Mbijetesa ne kuptimin e sigurise kombetare, meqe nje shtet i madh ka me shume mundesi tu garantoje sigurine shtetasve sesa nje i vogel, dhe ketu s’ka nevoje per shembuj se eshte me vertetim shkencor, por edhe mbijetesa ne kuptimin ekonomik.
Dihet fare mire qe sa me i madh te jete tregu aq me shume nxitet zhvillimi, jo me kot flitet per tregun e perbashket.
Por edhe per shkak se burimet e Shqiperise dhe Kosoves jane komplementare, po ashtu eshte komplementar edhe pozicioni tregtar, Shqiperia me detin, Kosova me Ballkanin qendror e me lart Europen qendrore, pa harruar pozicionin kyç te Shkupit, qe vetem nga pozicioni sjell te ardhura te jashtezakonshme tregtare.
Ajo qe harrohet kur flitet per problemet e perditshmerise eshte se burimi kryesor i tyre eshte i natyres ekonomike.
Ndersa zgjidhja e tyre gjithnje e me teper po shkon drejt rrafshit global, eshte krejt antihistorike te propozosh zgjidhje rajonale, te shkosh tek zgjidhja drejt atomizimit.
Shqiperia mund vetem te perfitoje si ne prodhim, si ne tregti, nga pasurite dhe pozicioni tregtar i Kosoves dhe Shkupit e po ashtu keto rajone mund vetem te perfitojne nga dalja ne det qe garanton Shqiperia dhe pasurite e saj.
Keshtu problemet e Shqiperise gjejne nje dore zgjidhjeje nga shtimi i pasurise si pasoje e integrimit kombetar, po ashtu edhe te Kosoves dhe Maqedonise.
Ne nje bote qe shkon drejt konkurrences se lire, te jesh peshk i madh te jep me shume mundesi mbijetese dhe perfitimi se te jesh peshk i vogel.
Une druaj se çdo teori qe ve ne dyshim leverdine e bashkimit, nuk niset nga premisa racionale, ekonomike dhe politike, por nga premisa ideologjike dhe probleme psikologjike qe burojne nga kriza identiteti.
Mirepo, ngadhnjimi i premisave racionale, ekonomike e politike, nuk eshte vetem çeshtje ‘jetese’ por edhe mbijetese, sepse sikunder e kane re fare mire ekonomistet dhe politologet ne mbare boten, po thellohet shume diferenca mes vendeve te zhvilluara dhe atyre te pazhvilluara e nje diference e tille, nuk i ndihmon aspak vendet ne zhvillim, perkundrazi i ben ato vende qe eksportojne emigrante dhe kriminalitet.
Ne kete bote te tille, eshte ne interesin e gjithe shqiptareve qe te mos ngelin peng si vende ne zhvillim qe eksportojne emigrante dhe kriminalitet, por nepermjet shfrytezimit te çdo mundesie si ne kete rast bashkimi, te vene sa me pare ne rangun e vendeve te zhvilluara.
Bashkimi, ne baze te premisave racionale, ekonomike dhe politike, eshte nje mundesi, nje tren te cilit duhet ti hipim.
Ky pozicioni dyshues, me kujton nje film me Xhim Kerrin, Dumb & Dumber, ku ne fund ndersa ankoheshin se su ecte dhe se do u vinte shansi nje dite, kalon nje autobus me çupka qe do merrnin pjese ne konkurs bukurie, ndalon dhe u thone ketyre 2 tipave se kerkojne 2 masazhatore.
Keta tipat ne vend qe ti hipin autobusit i drejtojne drejt qytetit se aty do gjenin me siguri 2 masazhatore.
Bashkimi eshte pikerisht si ai autobusi me çupka, po shqiptaret ?
Nejse, se e di qe ideologjia dhe problematikat psiko-ekzistenciale nuk pyesin per arsyetime, por di edhe qe ka shume shqiptare sidomos ne Shqiperi qe nuk i vuajne keto dukuri negative dhe jane mendjehapur ndaj alternativave per zgjidhjen e problemeve.
Bashkimi eshte alternative, jo vetem ne aspektin strategjik por edhe ate taktik, dmth tregu i lire me Kosoven, legjislacion i njejte me te, marredhenie te ngushta ne prodhim etj.
Hyllin, po kjo është edhe pyetja ime kryesore: a do të përfitojnë vërtet shqiptarët, si komunitet dhe si shoqëri dhe si popull, nga bashkimi – apo do të përfitojë vetëm një elitë demagogësh, që do të vijë në pushtet shaluar mbi kalin kombëtarist?
Përndryshe, ato përfitime që radhit ti janë reale, por mund të realizohen nëpërmjet bashkëpunimit ekonomik – i cili në fakt nuk po ndodh, megjithëse portat i janë hapur. Ja, kosovarët bie fjala priren që të bashkëpunojnë ekonomikisht me Serbinë, jo me Shqipërinë. Ky është fakt. E ke vrarë ndonjëherë mendjen pse ndodh kështu?
Ne fakt, perfitimi i vetem (dhe i mjaftueshem) qe do mund te kishin shqiptaret, eshte se elita e demagogeve qe sundon tani nuk do te jete ne gjendje te sundoje ne rast bashkimi. Bashkimi eshte ceshtje parimore, dhe te qenit parimor eshte nje cilesi qe i mungon sundesve lokale shqiptare sot.
Nje pyetje: Cila eshte ideologjia qe ka hedhur rrenje mes disa shqiptareve dhe qe kundershton idene e bashkimit?
“kur edhe Kosova shtet i ri dhe nën mbikëqyrjen perëndimore”
Ne fakt Kosova shtet i ri nuk eshte nen mbikeqyrjen perendimore por nen sundimin perendimor, dhe ku njerez si Peiter Feith nen tagrin e Perfaqesuesit Civil Nderkombetar jane autoriteti final ne Kosove dhe kane aftesine te anullojne vendime ose ligje te kaluara nga autoritet Kosovare si dhe te heqin zyrtare publike qe nuk veproje ne perputhje me planin Ahtisari. Pa harruar ketu UNMIKun qe ende egziston edhe pse me pergjegjsi te kufizuara qysh nga krijimi i EULEXit, i cili kontrollon sistemin e drejtesise ne Kosove dhe KFORin i cili eshte pergjegjes per mbrojtjen dhe sigurine e Kosoves. Pra Kosova nuk eshte sovrane dhe pavarur, dhe klasa drejtuese e saj eshte vasale ideologjike dhe praktike e perendimoreve, dhe si e tille i leshohet goxha pe kur vjen puna tek aktivitetet e saj korruptive, kriminale, abuzive e klienteliste deri sa kjo klase mbeshtet fuqishem planin e Ahtisarit per nje Kosove multietnike (qe nenkupton asimilimin e Shqiptareve ne “Kosovare) qe as do te mendoj ndonjehere per te kryer bashkimin me RSH-ne. Pra lehtesisht mund te nxirret konkluzioni qe sunduesit perendimore jo vetem mbyllin nje sy kundrejt ketyre problemeve qe xha xhai i cileson si te njohura per realitetin e RSH-se, por i mundesojne dhe jane nje nga shkaktaret kryesore te ketyre problemeve.
Ne te kunderten levizje jo vasale si VV-ja qe denojne rendshem korrupsionin, krimin, abuzimin e klientelizimin e klases sunduese vasale dhe kerkojne pavaresi dhe sovranitet real te Kosoves (qe sigurisht do te coje natyralisht ne bashkimin e saj me Shqiperine), dhe si rrjedhoje ndertimin e institucioneve te qendrueshme, luftohen haptazi nga sunduesit perendimore.
Une druaj se çdo teori qe ve ne dyshim leverdine e bashkimit, nuk niset nga premisa racionale, ekonomike dhe politike, por nga premisa ideologjike dhe probleme psikologjike qe burojne nga kriza identiteti.
Une do te thoja qe ky eshte realiteti dhe jo vec nje druajtje nga ana jote Hyllin. Provat e “perfitimit” te gjitheanshem per shqiptaret te ndare ne shtate shtete, e te qeverisur nga komuniste, neo-komuniste, eurointegriste, proletare internacionaliste dhe ideologjite e tyre perkatse jane aty per t’u pare nga te gjithe.
Te gjithe bashkepunimet ekonomike, politike apo te gjithfarelloji nuk kane kuptim. Momenti kur ato marrin nje kuptim eshte momenti kur te dyja si Shqiperia dhe Kosova shikohen si dy entitete te ndryshme dhe te ndara. Kjo qasje eshte e gabuar pasi rrenjos edhe me shume ne ndergjegjen tone kolektive se keto te dyja jane dy vende te ndryshme. Keto lloj diskursesh mendoj se duhet te shmangen se paku nga studiuesit shqiptare e jo te nxiten me teper, se boll nxiten nga fjalimet boshe te perfaqesise nderkombetare ne Kosove e kudo. Ndryshe nga kjo, diskursi do duhej te behej mbi Bashkimin Kombetar si nje mundesi.
Me duket absurde te diskutohet, e madje edhe me absurd akoma mundimi i shume publicisteve e studiuesve per te argumentuar se pse duhet qe Shqiperia dhe Kosova te kene bashkepunime me njera tjetren.
Dikur nje miku im tha: A ka gje me te cuditshme se krahu qe jep shpjegime se pse eshte aty ku eshte dhe pse gjendet si pjese e nje trupi te caktuar? Madje duhet te mundohet te jape arsye te mira se perndryshe ekzistenca e tij ne ate trup mund te vihet ne dyshim.
Po perse krahu duhet te justifikoje pranine e tij natyrale ne nje trup te caktuar? Mua me duket se debati i panatyrshem eshte ai kur gjymtyre te te njejtit trup (Shqiperia e Kosova) perceptohen si te ndara. Ato jane te tilla fizikisht porse nga ana ligjerimore nuk do duheshin trajtuar si te tilla.
Ligjerimi krijon realitete edhe te rreme. Me ane te ligjerimeve te tilla prodhohen vetem akte ndarese e jo bashkuese.
Nese i njejti komb perfiton apo humbet nga Bashkimi i dy shteteve nuk ka pike rendesie. Nuk mendoj se nje ceshtje kombetare mund dhe duhet nisur te mendohet ne baze te interesave.
Nuk duan elitat? Pune e madhe! Per sa kohe te kemi frike nga elitat nuk do te mund te vleresojme potencialin dhe permbajtjen politike te konceptit Popull. Per ceshtje te kesaj rendesie vetem populli mund te vendose, nepermjet referendumit.
Madje do thoja dhe vete terminologjia qe perdoret eshte e gabuar. Ka vecse nje Shqiperi, dhe ajo permban trojet qe gjenden brenda shtetit te RSH-se, shtetit te RK-se, Luginen, Malesine, Iliriden e Camerine.
Eshte e udhes qe shtetit te njohur nderkombetarisht si Republika e Shqiperise ti referohemi si shteti perendimor, dhe shtetit te njohur nderkombetarisht si Republika e Kosoves ti referohemi si shteti verior. Keto dy shtete jane parimisht te lira dhe ai perendimor formalisht shqiptar. Realiteti ama eshte qe ai verior eshte nen sundimin e OKB-BE dhe eshte kthyher ne kavje per eksperimentin e tyre multietnik dhe praktikat e tyre asimiluese qe po provohen mbi shqiptaret. Ai perendimor eshte i qeverisur nga mbeturina komuniste qe jane reformuar ne euro-integrues dhe i’u mungon vullneti kombtarist.
Ligjerimi nuk krijon realitete, porse perceptime mbi realitetin (ose realitete te perceptuara/ te pershkruara subjektivisht). Keto perceptime mund te jene individuale, porse edhe kolektive. Kur perceptimet jane kolektive ato perbejne fakte sociale, te cilat jane reale po aq sa faktet materiale si copa e gurit apo brezi i kufirit.
Ne kete rast perceptimi kolektiv, qofte i brendshem apo i jashtem, eshte, se Kosova dhe Shqiperia jane dy entitete te ndryshme. Ky sherben si pikenisje e argumentit.
Perpjekja per te zhvleftesuar argumentin duke ja shperbere premisen, eshte interesante, por bajate kur kthehet ne nje loje fjalesh e analiza ligjerimesh.
Metafora e perdorur mbi trupin dhe krahun, nje qasje kjo organike, teper arkaike dhe rrezikshmerisht “e vetekuptueshme”(!), per te analizuar njesine “komb”, mund te shperbehet (cndertohet) me te njejtin argument mbi ligjerimet qe krijokerkan realitete te rreme.
Nepermjet perceptimit organik te kombit synohet te ndertohet nje konstrukt psiqik perkatesie qe i imponohet individit, ne menyre qe t’i rreshtohet nje tjeter totaliteti, atij te nje grupi me gjuhe (!) apo “kulture” te perbashket.
Cfare ne cilesojme si “zgjidhje te natyrshme” (Endloesung! – zgjidhja perfundimtare) nuk eshte pervetem se thirrje per nje shovinizem te ri.
Nga ana tjeter eshte jo-realiste te kundershtosh pushtetin e elitave e t’i behet thirrje “popullit”. Kjo eshte gallate diskursive me lodren “popull”. Por le te nxitohet rinia -thane te mocmit- prap pas nesh do te mberrijne.
Në fakt, e kisha parashikuar që shkrimi më sipër, i cili thjesht diskutonte aspekte të ndryshme të “çështjes shqiptare” në varësi nga këndvështrimi – yni si komb, i Europës, dhe imi individual – do të degradohej në një diskutim 2-lekësh për bashkimin kombëtar.
Them 2-lekësh, sepse po shoh e po lexoj të ripërtypen të njëjtat gjëra që i gjen në çdo forum online, që prej 20 vjetësh; rituale të kota njerëzish të ngeshëm, që rrinë e tjerrin lesh për çështje që kërkojnë qasje të tjetërllojshme.
Jam i zhgënjyer nga niveli i këtij diskutimi, siç më ndodh shpesh kohët e fundit. Hap tema politike, do të dalin militantët e paguar, me megafon, për të prishur çdo lloj atmosfere ngacmuese për mendimin. Hap tema kombëtariste, do të dalin këta të tjerët, që nuk i paguan njeri, janë ndoshta vërtet të përkushtuar – por i kanë argumentet të mërzitshme, të përsëritura, të dala boje – dhe drejtvizore. Po të paktën me këta të dytët shpresoj të merrem vesh, se të parët janë soj i neveritshëm.
Tani, për ta bërë të qartë një herë e përgjithmonë: (1) unë nuk jam kundër bashkimit në parim, për aq sa vlen fjala ime; (2) unë nuk e shkrova sa më lart, për të diskutuar çështjen e bashkimit, edhe pse argumenti im mund të ndihmojë debatin e bashkimit njëfarësoj.
Megjithatë, meqë flasim për bashkim – ti Hyllin thua “teoritë që vënë në diskutim leverdinë e bashkimit” – edhe pse këto nuk janë teori, por dyshime, hamendje dhe hipoteza. Teori, përkundrazi, është kjo juaja e bashkimit, madje jo teori por dogmë. Askund nuk kam parë të argumentohet si ose në ç’mënyrë bashkimi politik i shqiptarëve, në këtë moment të historisë, do të ishte pozitiv për shqiptarët vetë dhe për Europën (them për Europën, sepse pa miratimin e Europës ky bashkim nuk mund të ndodhë).
[Meqë ra fjala, Hyllin, faqja e AKZ, ku më referove, përmbante vetëm ca klishe të thjeshta dhe të paraqitura në formë jashtëzakonisht amatoriale. Kam parë faqe Interneti të shkollave të mesme, këtu në ShBA, që janë të organizuara më mirë.]
Më thoni ju lutem: pse një Shqipëri me 8 milionë banorë dhe me Berishën në krye, do të ishte më e mirë (për shqiptarin standard) se kjo e sotmja.
Them Berishën jo se kam ndonjë gjë personale me të për të mirë ose për të keq, por ngaqë nga liderët shqiptarë të zonës, ky duket se gëzon më shumë mbështetje gjithëkombëtare.
Mos e ktheni argumentin në ekonomi, sepse bashkimi ekonomik është çështje tjetër dhe mund të realizohet pa e shtruar çështjen e kufijve – pa çka se as ai nuk po ndodh.
Gjithashtu, duhet të keni parasysh edhe se, të gjitha forcat politike shqiptare e kanë vënë në program integrimin e Shqipërisë dhe të Kosovës dhe të Maqedonisë në Europë si të vetmen rrugë edhe për të arritur bashkimin kombëtar.
Kush ka kaluar nga Gjermania në Francë, për të shkuar në Strasburg, do ta kuptojë se për çfarë e kam fjalën.
Ajo zonë ka qenë mollë sherri mes dy vendeve për kaq e kaq dekada, por tani duhet të zgurdullosh sytë, që ta kuptosh se ku kalon kufiri. Unë vetë e kam kuptuar që gjendesha në Francë vetëm kur pashë shkronjën ô te fjala Hôpital, në një rrugë periferike të Strasburgut, ku kishim vajtur për të lënë makinën…
Këtë e realizoi strategjia e Bashkimit Europian.
Sa për bashkimin e Gjermanive, i cili shpesh sillet si shembull, ky u realizua në kushtet e jashtëzakonshme të shembjes së murit të Berlinit; dhe u mundësua nga fuqia ekonomike dhe diplomatike e Gjermanisë Perëndimore.
Nëse Shqipëria do të arrijë ndonjëherë të rrezatojë mirëqenie, shkëlqim ekonomik dhe kulturë institucionale ne Ballkan, ndoshta kushte si ato të Gjermanisë mund të krijohen sërish. Por unë nuk e shoh një gjë të tillë të ndodhë tani.
Më në fund – sa për shembujt dhe krahasimet nga historia – këto janë të vetmet prova që mund t’u afrohen, për nga mënyra si funksionojnë, eksperimenteve shkencore. Nëse duam të parashikojmë diçka, për zhvillimet historike, nuk kemi rrugë tjetër. Sido që të spërdridheni, nuk mund t’i mohoni lidhjet e një pjese të së djathtës europiane me vulgun, lumpen-proletariatin, rrugaçët, huliganët; as lidhjet me terrorizmin e djathtë dhe shërbimet sekrete. Kjo nuk e garanton që lidhje të tilla do të shfaqen edhe në Shqipëri; por të paktën është diçka për t’u pasur parasysh. Përndryshe, nëse nuk i dini këto gjëra, ndoshta duhet të hapni ndonjë libër e të lexoni, jo të kaloni gjithë ditën në Internet duke gënjyer veten se po jua dëgjon kush fjalën.
Sa per ta strukturuar pak biseden: besoj se jane dy alternativa mendimi:
1. Mendimi i Xhaxhait: Qeveria e Shqiperise pa forcuar shtetin ligjor (shtetin e se drejtes) dhe pa nje zhvillim ekonomik te qendrueshem nuk mund te merret me ceshtjet e kombit jashte shtetit, perkundrazi do te shperdoroje energji, ose do te behet peng i ketij qellimi (dytesor per mireqenien e popullit te Republikes se Shqiperise, ndaj te cilit qeveria eshte direkt pergjegjese), ose elitat do ta perdorin per t’u fshehur nderkohe qe plackisin. Si premise kjo alternative mendimi ka nje dallim te shtetit nga kombi. Si mendim politik ndoshta do te cilesohej liberale (analitikisht: funksionaliste) per shkak te rolit (perligjjjen/pergjegjesine) qe i mvesh shtetit/qeverise ne mbarevatjen dhe mireqenien e shoqerise qe e ka zgjedhur ne pushtet.
2. Mendimi i disa kombetaristeve: Pa bashkim kombetar nuk ka mireqenie te kombit shqiptar dhe mbarevatje te rregullt te shtetit shqiptar. Shteti shqiptar, sipas ketij mendimi, prandaj eshte i dobet apo i deshtuar, sepse i mungon KOMBI (nyja lidhese / bashkimi kombetar). Qellimi ekzistencial i shtetit, qe perligj ekzistencen e tij, eshte te prezantoje dhe te drejtoje nje komb ne realizimin e interesave te tij. Pa kete qellim ekzistencial dhe substancen komb, ky shtet nuk mund te ekzistoje pervetem si fantazem e nje shteti, kopje e shemtuar apo e imponuar nga jashte. Korrupsioni dhe dobesia e shtetit (paradoksi ndermjet arbitraritetit te hartimit te ligjeve dhe dobesise ne sigurimin e zbatimit te tyre) vjen pikerisht nga mungesa e identifikimit te Kombit me Shtetin e tij. Nyja lidhese – Kombi- eshte e keputur ne dy identitete te rreme, te cilat avullojne energjine e tyre pozitive (elitat pozitive kombetariste) duke u rrekur te bashkohen, cfare u jep pushtet elitave negative (mafioze nese deshirojme) te perfitojne nga punet e shtetit e te plackisin popullin. Pikenisja e ketij mendimi eshte identifikimi i shtetit me kombin. Si mendim politik eshte konservator dhe i djathte. Tek Vetevendosja mendimi merr natyre te majte persa i perket rolit te shtetit ne ekonomine e vendit (por ndoshta nuk do te benim mire te lodhnim koken se ne cilin sirtar te mendimit politik hyne njeri apo tjetri mendim).
Per mendimin tim nuk ngelet tjeter pervetem se te gjejme nje sinteze nder keto dy mendime (rrugezgjidhje), e cila do te ishte konkrete dhe e realizueshme, porse njekohesisht me nje potencial per t’u kthyer ne nje doktrine politike dhe pse jo demagogjike.
Ju duken bajate dhe jashte mode komentet per kombin? Epo po aq bajate jane keto argumentet qe vijne e sillen gjithmone te progresi ekonomik. Se po se patem ekonomine mire se bejme dot kete, se po nuk patem interesa nuk e ndermarrim fare nje nisme. Se po te jete e pamundur nuk ja vlen hic perpjekja. E kemi harruar teresisht qejfin e te berit dicka per qejf. S’do me sjelle ekonomi te mire Bashkimi Kombetar? Sado bajate t’i duket disave une do e mbeshtes idene, gjoja utopike, per qejf. Per qejfin tim per t’u bere pjese e nje procesi qe qenkerka i pamundur.
Tani pertej subjektivitetit tim.
Kapedan,
Ligjerimi publik i jep ekzistence dickaje qe edhe mund te jete pjelle e imagjinates se nje te cmenduri per sa kohe diskutohet. Kur diskutohet behet nje ceshtje e aty merr rendesi. Nese Kosova dhe Shqiperia do te diskutohen gjithmone e me teper normalisht si dy shtete te ndara, ka shume te ngjare qe se paku ideja te formesohet e tille ne opinionin publik, i cili ka te beje shume ne krijimin e ndergjegjeve kolektive.
Kjo logjika e mungeses se perkatesise ne nje bashkesi se dua te jem i lire te zgjedh cfare te jem eshte vetem nje nga argumentat e shumta gjithashtu shume bajate te ketij liberalizmit qe ka ngerthyer tere vendet. E ju me thoni se nuk doni t’i perkisni nje “totaliteti”. Totaliteti liberal e global ju ka kapur mendjen e ju prape thoni se nuk perkisni diku. Po ju nuk mund te jeni pa pike referimi se nese flisni nje gjuhe e jetoni diku ja qe i perkisni vendit te asaj gjuhe e asja toke ku jetoni. Po ju nuk i shpetoni dot kesaj edhe nese zgjidhni te jeni pjese e atyre qe nuk i perkasin asgjeje. Ja ku e futet veten ne nje grup gjithsesi. Lojen e fjaleve doni ta hidhni poshte me loje fjalesh.
Cfare eshte jo realiste? Ne s’kemi vetem aftesi te perceptojme realitetin qe na ofrohet si i tille por gjithashtu ta kundershtojme e me mire akoma, ta krijojme nje te ri. Gallaten me Popullin e ka bere sistemi i mendimit qe kaq qejf ke te perdoresh duke e zhveshur nga permbajtja e vet politike. Megjithate po e le me kaq duke qene se ne nje blog nuk ka vend per filozofira politike.
Edhe sa per punen e te mocmeve, ata e perceptonin kohen si fizike e ne kete pike kane te drejte po ashtu dhe ti qe ironikisht ke perdorur frazen. Edhe rrugen e kane pare lineare duke anashkaluar faktin se shume pasardhes te tyre ndoshta nuk duan hic t’i arrijne se zgjedhin drejtime te ndryshme. Edhe nese do te donin vertikalisht nuk do t’i arrinin dot ama horizontalisht mund t’i tejkalonin. Dija eshte e gjere.
Te pyesesh pse duhet te bashkohemi me shqiptaret ne Prishtine e Shkup, eshte sikur te pyesesh se pse jam i biri i filanit dhe jo i fistekut apo pse kam vella fistekun dhe jo filanin. Bashkimi i shqiptareve , si nje unifikim natyral i nje komuniteti qe ndajne te njejten origjine e gjuhe, kulture etj. pra nje trup qe ka ndjesi te njejta i kapercen elitat, eshte ceshtje qe vendos vetem populli. Nderkaq, bashkimi i shqiptareve, ne mos politikisht, ne aspektet e tjera, ka edhe perfitimin ekonomik e politik por ceshtja eshte me e madhe se kaq. Une si person me shtetesi e kombesi shqiptare as nuk e shtroj ceshtjen fare ne kete menyre. Po te ecim me kete llogjike Gjermania Perendimore nuk duhej bashkuar asnjehere me pjesen tjeter Lindore, pasi kostoja ekonomike do te ishte shume e larte meqenese duhej cuar kapital e investime dhe perkujdesje sociale nga Westi ne East dhe shume reforma te tjera qe Gjermania Perendimore duhet te bente per gjysmen tjeter te Lindjes. Ne fakt ne bashkimin shqiptar ka vetem perfitime. BE si Union politik e ekonomik perbehet nga shtete-kombe dhe jo nga qytetare pa identitet ose qytetare te botes. Shtetet-kombe jane nje dukuri europiane dhe shqiptaret jo per fajin e tyre duan te bejne tani ate qe keto shtete-kombe kane bere me kohe. Sa per perditshmerine e shqiptareve ne Shqiperi, varet se me cilat syze partiake a politike e sheh. Te nisesh kapitalizmin 20 vjet me pare jo nga zeroja por me minus, duhet te jemi krenare per keto qe kemi arritur deri tani. Ne indeksin e “Human Development” Shqiperia renditet e 64-ta dhe futet ne grupin e “High Human Development” duke lene prapa vende te rajonit tone dhe vende te tjere me hov zhvillimi te madh si Brazili, Turqia etj. Demokracia e shtet-ndertimi jane procese, nuk behen as ne nje dite dhe as me urdher, duan kohe. Ne kete kontekst bashkimi i shqiptareve vetem sa do ta ndihmonte zhvillimin njerezor e ekonomik te kombit tone dhe te shtonte aftesite dhe kapacitetet tona shtet-ndertuese.
Gjermania, si Perendimore ashtu edhe ajo Lindore kane refuzuar dy here, ne mos bashkimin, politikat e Bashkimit. Sa i perket procesit te bashkimit pas vitit ’89, ai eshte nje proces qe simbolizon shume me teper sesa unifikimin e nje kombi. Madje as nuk ishte politike e mirefillte nacionaliste; perndryshe nuk do te kishte kaluar aq paqte ne Evrope. Mbi murin e Berlinit dhe ndarjen gjermane u ndertua liturgjia e unifikimit evropian, i pare nen nje optike franceze qe “cedon” ne interesin e vet nacional, apo e rikoncepton ate ne funksion te nje Evrope per evropianet. Dhe nje Evrope e tille niset nga premisa KULTURORE dhe jo me nacionale. Per kete arsye edhe vete kontinenti kerkon kufirin e tij, ka dyshime per zgjerimin etj.
Nga ana tjeter, Gjermania e sotme nuk ka evokuar asnje pretendim mbi kufijte e vet te dikurshem, qe ishin realisht gjermane, pasi kjo do te minonte ate investim qe sot shihet si BE. Qasja per bashkimin e shqiptareve eshte mirefilli politike nacionaliste, qofte se aq eshte permasa e vendit, qofte edhe pse elita shqiptare nuk di me cfare te thote. Ne kete pikepamje duhet marre ne konsiderate se artikulime te ketij zhanri stonojne me angazhimin gjoja strategjik te Integrimit, deshtimi i te cilit po le perspektiven e nacionalizimit si shprese rigjenerimi politik. D.m.th nese ne BE na pranojne per hir te koniunktures, por vetem si lypes, atehere ne eja te behemi bashke se keshtu nxjerrim nje enderr te vjeter nga sirtari. Ketu do kujtuar edhe njehere se kultivimi i ketyre lloj politikash, qe sherbehen si pararoje e konsensusit amerikan priret te ricikloje kulturen e osmanizimit edhe pse Xhaferri pikerisht kete okelio kundershton ne idete e veta. Por per nje moment po pranoj se ato cfare thashe nuk kane asnje vlere, nuk jane te arsyetuara dhe me keq jane te konceptuara permes filtrit te syzeve partiake.
Une shtroj nje pyetje: Sa eshte ky projekt nacionalist bashkimi, pervecse finalizim (i pjesshem) i projektit te Rilindjes, edhe nje program zhvillimi? Ne nje bote ku po pranohet perhere e me teper perfundimi i ciklit zhvillues te kombeve si njesi qenesore, pse bashkimi politik i shqiptareve duhet te vertetoje dicka ndryshe? Pse kur ne nje bote qe provokon krijimin e qendrave rajonale zhvillimi dhe per pasoje e c’monton ledhin nacional si kryeure zhvillimi, bashkimi i shqiptareve eshte i natyrshem dhe me tej Zhvillues? Nacionalistet shqiptare qe flasin per kete gje, kane perpunuar nje strategji dhe kane nje parashikim qofte edhe afatmesem mbi pasojat ekonomike te ketij afrimi qe duhet nenvizuar se nuk po imponohet nga komunikimi i natyrshem ekonomik ne boten shqiptare? (Rruga Durres-Kukes e verteton kete gje). A ka nje pergjigje te specializuar mbi dilemat e proceseve kaq te rendesishme, nisur edhe nga fakti se kultura dominuese e deritanishme nder shqiptare, e me keq, narracioni historik dhe ligjerimi politik i ndertuar per gati 1 shekull e ka pare rrenimin ekonomik dhe mjerimin tone, vetem si pasoje e politikave imperiale dhe shovene te te huajve dhe asnjehere edhe si rezultat i papergjegjshmerise sone? Ne fund do kujtuar per nacionalistet shqiptare (rudimente historike dhe ironi therese per rilindesit qe kishin qasje me koherente per zhvillimin e vendit) se po bejne gabimin e madh per veten duke vrare te gjithe armiqte dhe zhdukur cdo rrezik. Eshte eksperiment vetevrases per sa kohe qe asnjehere nuk pati pergjigje per problemet e verteta te vendit, pergjigje qe duhet te vijne pavaresisht nivelit te shqipes qe zoterohet.
MB: Statistika qe dhe me siper nuk eshte valle nje e dhene qe deshmon vetemjaftueshmerine e Shqiperise ne planin ekonomik? Kuptohet kur ne krye vjen nje burre shteti qe vizionet i projekton nga te kater polet gjeografike?
Kot per kurjozitet hidhi nje sy ketij episodi te Keiser Report per nje pare nje opinion alternativ per Gjermanine
http://www.youtube.com/watch?v=3g_osF4mXWU&feature=player_embedded
I hodha nje sy. Cfare po me sugjeron te shoh Gjermanine me syte e rrezikut imperialist? Nuk me tremb mua kjo, se kemi ju qe me bashkimin beheni shkemb graniti ne njeren ane dhe ferre e bezdisur ne krahun tjeter. Une po flas per politikat qe jane ndjekur, parimet mbi te cilat eshte shtruar rruga dhe jo cicmice gazetaresh dhe televizionesh qe rremojne neper te dhena per te oksigjenuar cinizmine e tyre. Po te jete per raporte edhe ti hidhi nje sy raportit te Dik Martit qe u votua nga Ilir Rusmali. Nuk kemi pse te bashkohemi me njerez qe tregtojne organe-nuk ka qene zakoni i ketyre aneve.
Sa per Keisser Report dhe mendimit alternativ mbi Gjermanine, kjo me kujton librin Perandori te Ryszard Kapuscinski-t. Eshte nje pjese qe rrefehet aty mbi nje minister te perkore qe zbulonte me efikasitet komplote. I zbulonte sepse sic deshmon rrefimtari ai kishte bere te vetin parimin e Perandorit: po te nuhasesh mire, gjithkund mban ere.
Dhe ti e merr per te vertete raportin e Dik Martit?
Nuk e paragjykoj. Ketu per nje vije uji dhe theren me njeri-tjetrin. Pse te mos jene deshmuar kaq praktike kur trafiku i organeve sjell te ardhura? Plus nje deputet i Parlamentit shqiptar e ka votuar ate- nje perfaqesues i Shqiperise, c’ka flet se ka edhe brenda te djathtes shqiptare kerkesa per hetim. Ndoshta eshte loje krahemarrese e Berishes per te demtuar Thacin, por thashe nuk kam pse e paragjykoj. Ne lufte edhe engjejt i ngjajne djallit. Perndryshe ti duhet te me japesh fakte per te kunderten. Apo jo?
Jo jo mos e paragjyko vetem shiko qe eshte i bazuar teresisht ne aludime e trillime dhe nuk ka fakte e prova per akuzat qe hidhen aty, edhe pse deri tani jane bere disa investigime nderkombetare mbi keto akuza si ne Shqiperi e si ne Kosove e s’eshte gjetur gje.
Ashtu eshte, por nuk e dine te gjithe te verteten si puna jote. Ndaj edhe duhen hetimet, te cilat prezumojne perhere pafajesine se parimet ata na i mesuan neve. Pastaj dosja e Karaman Martit ka te miren se i bashkon shqiptaret dhe riciklon Thacin si hero qe i mbijeton shkjaut; ndaj dhe aq negativisht mos e shihni. Plus te thashe – ke fakte? Se me sa di, ka tension ne Kosove mes Fatmir Limajt dhe Thacit per kete pune- u fol se pati presione edhe nga miqte tuaj amerikane per te mos e perfshire ne liste deputetesh, por presioni ne krah tjeter rezultoi me efektiv. Njesoj si Presidenti Pacolli-hiq e ver me telefon drejtues shteti. Te mos behemi te pakpashem per lexuesin-keto jane informacione nga paradhomat e politikes. Por jane ama.
Edhe une te thashe qe jane bere hetime dhe s’eshte gjetur gje. Faktet duhet ti sjellin ata qe akuzojne qe te provojne akuzat e tyre.
Nuk e kuptoj se perse Europa e shtet-kombeve, trajtohet si me qene ndonje shtet federal apo entitet plasteline qe mund ti japim formen e subjektivitetit tone.
Bashkimi i Gjermanise pati si kundershtar kryesor Miteranin, i cili takoi edhe Gorbaçovin per ti mbushur mendjen ketij te fundit qe te kundershtonte bashkimin e Gjermanive.
Gorbaçovi nuk e pranoi tezen e Miteranit, keshtu Franca ngeli pa breke, meqe Amerika dhe Rusia ishin dakort per bashkimin e Gjermanive.
Keshtu edhe ne bashkimin e Shqiperise, nuk ka pike rendesie se ç’thote Europa, pasi kjo te largoje administraten nga Kosova gjithçka ngelet ne vullnetin e shqiptareve dhe miratimin e Amerikes, si e vetmja superfuqi. Kur u bashkua Gjermania duhet edhe miratimi i BS, qofte se ishte ende superfuqi, qofte sepse RDGJ ishte krijese sovjetike.
Kudershtimi kryesor vjen nga Rusia e lidhjet ruso-serbe, jo nga Europa, sepse Europa nuk perfaqeson nje entitet politik ne skenen nderkombetare, ka sinteza apo edhe ndonje simbioze interesash ne raste te caktuara, por edhe ne vete administrimin e Kosoves dihet fare mire se nuk ka nje vullnet europian, sepse disa shtete nuk e njohin fare Kosoven.
Tha Berisha ne fjalimin e perurimit te shtatores se Bushit:
– Shqipëria dhe shqiptarët u detyrojnë SHBA-ve gjatë 100 viteve të fundit mbështetjen shpëtimtare. Pas shpalljes së pavarësisë, fuqitë grabitqare evropiane po bënin çdo gjë për të shuar nga harta e Evropës vendin e kombin ndër më të vjetrit siç ishin shqiptarët.
Europa ne kete pjese perkufizohet si ‘fuqitë grabitqare evropiane’, e nje perkufizim i tille nuk eshte politikisht korrekt, per nje vend qe synon ‘familjen europiane’.
Kjo eshte shume e forte pasi vendos dualizmin Amerika shpetimtare-Europa grabitqare.
Kjo tregon edhe pritshmerine e shqiptareve, pra se Amerika ka rolin historik te shpetimtarit dhe se shqiptaret e adhurojne per shkak te ketij roli historik.
Tani, Europa ka vlere sepse nepermjet integrimit europian , kryhet edhe integrimi kombetar, meqe per arsye fiziologjike shqiptari do i drejtohet fqinjit i cili eshte edhe shqiptar, dmth nepermjet integrimit europian perfiton sidomos integrimi kombetar.
Pas integrimit kombetar, rruga per tek bashkimi eshte me e lehte, natyrisht varet nga konjukturat nderkombetare dhe sidomos nga humori i Amerikes, por gjithsesi eshte nje proçes i pakthyeshem.
Nje nga pikat e forta te pakthyeshmerise perbehet nga fakti se shtet-kombi do ngelet per nje kohe shume te gjate i vetmi model organizimi shteteror, qe garanton stabilitetin brenda shtetit dhe ne rajon.
Kosova qe po ndertohet si shtet shumekombesh, nuk ka per te pasur asnjehere stabilitet te garantuar brenda vendit, ferkimet etnike dhe fetare,kane per tu shfaqur me force sidomos ne rastet e krizave ekonomike dhe politike.
Deshtimi i modelit kosovar nenkupton edhe rikthimin e nevojes per stabilitetin ne rajon nepermjet modelit te shtet-kombit.
Po ashtu perpjekjet ne Shqiperi per ta modeluar kete jo si shtet i shqiptareve, por si modeli kosovar, kane per te egersuar nje mase te mire shqiptaresh dhe ja ku paqendrueshmerise politike brenda vendit, do i jepet edhe nje ndihme tjeter duke nxitur ferkimet etnike dhe fetare.
Prandaj vetem nje Shqiperi e bashkuar mund te behet garante per stabilitetin , qofte ne trojet shqiptare, qofte ne Ballkan e qofte ne nivel nderkombetar, meqe destabilizmi i Ballkanit ka dhene gjithnje konflikte edhe ne nivel nderkombetar e jo vetem ne rrafshin diplomatik.
Nje Amerike qe per te mbrojtur statusin e saj si Superfuqia e botes, kontrolluesja e ngjarjeve politike ne rang boteror, ka nevoje per stabilitet, detyrimisht do e shikoje Shqiperine e Bashkuar si nje entitet te nevojshem.
Per me teper qe Shqiperia e Bashkuar, per shkak te lidhjeve me Ameriken, nuk i sherben kesaj vetem si garante per stabilitetin, por nese Amerika ka nevoje edhe si vend destabilizues.
Nuk eshte e thjeshte sot, (edhe per Ameriken), qe te gjesh popuj qe mund ti komandosh me telekomande siç jane shqiptaret per Ameriken.
Deri ketu je nje alternative shpjeguese e interesave amerikane. Komentin ripunoje dhe ne anglisht dhe nisja departamentit perkates ne ShBA. Per sa i perket interesave te qytetarit shqiptar ke gje? Se une mendoj se Saliu qe pellet rrugeve i ka ato demagogji, se edhe pse te jete kusheri i pare me Bushin dhe Klintonin, prape nje hajdut dhe bandit i shkathet mbetet. Prandaj them qe pertej ketyre kalkulimeve mjerane qe kerkojne te sugjestionojne veten si porcion pa mase ne prehje i telekomandes amerikane, duhet thene dicka me konkrete, te pakten per ne profanet e gjeostrategjise capliano-hitleriane te tipit; ja te loz pak me globin.
“Tani, Europa ka vlere sepse nepermjet integrimit europian , kryhet edhe integrimi kombetar, meqe per arsye fiziologjike shqiptari do i drejtohet fqinjit i cili eshte edhe shqiptar, dmth nepermjet integrimit europian perfiton sidomos integrimi kombetar.”
Hyllin integrimi Europian mund te sjelle cdo gje pos integrimit kombetar. Biles vete ky term integrim kombetar eshte i gabuar, sepse nenkupton qe ne si komb nuk jemi nje (pavaresisht ndarjesh ne shume shtete) dhe kemi nevoje te integrohemi. Integrimi Europian per ne do te thote shperberje e metejshme kombetare, sidomos kur kemi te bejme me eksperimentin multietnik e kosovar-komb-formues te OKB-BE-se ne Kosove qe si qellim ka asimilimin e shqiptareve ne Kosove ne “Kosovare”, sepse mbi serbet s’kane asnje lloj pushteti.
””Per mendimin tim nuk ngelet tjeter pervetem se te gjejme nje sinteze nder keto dy mendime (rrugezgjidhje), e cila do te ishte konkrete dhe e realizueshme, porse njekohesisht me nje potencial per t’u kthyer ne nje doktrine politike dhe pse jo demagogjike.””
Nuk ka sinteze mbi bazen e nje utopie si kjo e shkeputjes se shtetit nga kombi.
Europa ka 60 vjet qe udhehiqet nga kjo utopi dhe realiteti tregon qarte qe edhe 600 vjet te kalojne nuk mund te ndertohet asgje e hajrit nga shkeputja e shtetit prej kombit.
Europa as nje monedhe te perbashket nuk po e mban dot ne kembe, e kane vetem 17 nga 27 shtetet e saj.
Monedha e perbashket eshte e rendesishme ne aspektin politik sepse privon shtetet nga manovrat monetare individuale, ne te mire te ekonomive kombetare qe shpesh perkojne me te keqen e vendeve te tjera.
Rasti me i rendesishem i takon zhvleresimit te monedhes me qellim rritjen e eksporteve dhe renien e importeve.
Kur nje vend zhvlereson monedhen e vet, demton ekonomine e vendeve prej te cilave importon.
Vete Europa pre-euro kishte vene si limit nje luhatje jo me shume se 3 %, pavaresisht se per vende te dobeta financiarisht si Italia ishte mbyllur nje sy, gjate zhvleresimeve te fuqishme te lires qe Italia praktikonte here pas here, me qellim uljen e importeve dhe nxitjen e prodhimit per eksport.
Shtet-kombi eshte i vetmi realitet i qendrueshem qofte politik e qofte ekonomik.
Gjermania brenda BE-se ndjek politika qe te favorizojne eksportet industriale gjermane, ne kembim Gjermania ben financime te forta dhe si ne rastin e Greqise sakrifikon financiarisht, per mirembajtjen e kesaj BE-je qe i ofron mundesi te mira per eksporte (vendet lindore, fale tregtise se lire, i jane nenshtruar eksporteve gjermane).
Ekonomia brenda shtet-kombit ka perparesi absolute ndaj çdo forme kozmopolitizmi.
Ceshtja eshte se tek ne vjen vizioni demagogjik i menyres si funksionon Europa dhe Bota, njekohesisht eshte edhe vizion utopik.
Nuk mund te kete sinteze, midis nje vizioni realist dhe nje utopiku.
Nje shtet si Shqiperia, nuk i zoteron mjetet e zhvillimit ekonomik, biles kur u krijua , te gjitha diplomacite europiane ishin te bindura se ky shtet me keto kufij nuk kishte mundesi mbijetese, nderkaq per zhvillimin ekonomik as qe behej fjale.
Sikunder jam shprehur disa here ketu ne blog, Shqiperia nuk zoteron as toka bujqesore te mjaftueshme, as energjitike te mjaftueshme, as pozicion gjeotregtar me vlere (ne mungese te Egnatias-korridori 8 ), as ndonje bregdet te krahasueshem me Kroacine, Greqine e Italine, prandaj nuk ka asnje mjet per tu zhvilluar.
Shqiperia nuk ka asnje lokomotive zhvillimi.
Greqia ka bregdetin/turizmin, kultures se detarise dhe flote te stermadhe tregtare, pozicion shume me te mire se yni, ne tregtine nderkombetare (vete qyteterimi antik i detyrohej ketij pozicioni) dhe ne krahasim me ne nje grek ka te pakten 2 here me shume toke bujqesore.
E vetmja gje qe ka Shqiperia eshte shfrytezimi i metaleve,nuk ka aq metalese te jete lokomotive , por te pakten qerre e zhvillimit.
Luksemburgu si lokomotive zhvillimi ka pasur mineralin e hekurit, dmth siderurgjine.
Shqiperia me keto kufij nuk vete dot asgjekundi, biles Kosova pavaresisht se s’ka dalje ne det, ka Mitrovicen, ka pasuri te medha qymyri dhe plumb-zinku, qe jane minerale te rendesishme.
Kosova na e fut pavaresisht se eshte nje bythe vend.
Nga pikepamja e egoizmit, po te isha nga Kosova, nese do shfrytezoja nje port te Shqiperise, do i shikoja shqiptaret e shqiperise, si shfrytezues ne rast te bashkimit.
Kosova per nga pasurite eshte rajoni me i bekuar i Ballkanit, ka qene i tille ne kohen e Dardanise dhe Romes, ne mesjete e eshte edhe tani.
Si perfundim, per arsye strukturore e fiziologjike, nuk ka asnje shans per Shqiperine qe brenda ketyre kufijve, me gjithe ate popullsi, te dale nga bota e trete, nga gjendja e vendit ne zhvillim.
Shqiperia nuk eshte kopsht i lulezuar komunist, eshte i vetmi vend ne ballkan qe ska asnje sektor qe mund ta shfrytezoje si lokomotive zhvillimi.
Bullgaria ka 5 milione ha toke bujqesore e 7,2 milione banore, dmth 4 here me shume toke bujqesore per fyme sesa Shqiperia.
E mira e do qe emigrantet te mos kthehen me , pasi do rendonin shume gjendjen sepse do shtohej tej mase importi bujqesor.
Ne jemi vend i denuar, ketu flitet per zhvillim brenda kufijve.
Kur s’ja doli dot komunizmi qe beri mrekulli ekonomike ne prodhim, qysh do ja dale liberizmi i cili bazohet pikerisht tek specilizimi.
Ku do specializohemi ne, kur s’kemi asnje sektor-lokomotive ?
Ne specializohemi vetem ne llogje e endrra ne diell.
Hyllin, e pare keshtu nga kendveshtrimi yt, te krijohet ideja se nje mase e madhe shqiptaresh po dynden me kazma e lopata ku te kapin toka e ti punojne se nuk u dalin e do mbeten bosh.
Po c’thua o derezi ? A i ke pare tokat djerre rrugeve a si ke pare ? Ne token pertojme ta punojme or ti, jo se nuk e kemi.
Hahaha. Aq djerre jane sa edhe Sali Vicua, po nxjerr ligj qe kush nuk e punon e humbet. E ktheu permbys parimin e 1946-es, se ka projektin e ullirit dhe te arroreve.
”’Per sa i perket interesave te qytetarit shqiptar ke gje?”’
Komenti i dedikohej politikes se jashtme, meqe ashtu u ngrit çeshtja, pasi komenti rreth ekonomise dhe politikes se brendshme u quajt i pamjaftueshem sepse nuk merrte parasysh problemet e politikes se jashtme.
Natyrisht politika jone e jashtme varet nga marredheniet me Ameriken, ose me sakte nga te qenit te telekomanduar prej saj.
Ka zera, qe Vetvendosja s’ka kurrfare mbeshtetje europiane por ka mbeshtetje amerikane, po ashtu edhe aleanca kuqezi ka mbeshtetje financiare nga USAID (sipas Spahiut), bashke kemi bere edhe nje debat ku te thosha se Spahiut e nxiti i Madhi, ti thoshe Berisha, derisa re dakort qe ishte i Madhi e jo Berisha.
Per mua ka mundesi te mira, qe Amerika ta shohe pozitivisht pjesermarrjen politike te nacionalizmit shqiptar si ne Kosove ashtu edhe ne Shqiperi dhe lidhja per mua vjen nga leverdia qe ka Amerika ne rast se formohet Shqiperia e Bashkuar.
”’Biles vete ky term integrim kombetar eshte i gabuar, sepse nenkupton qe ne si komb nuk jemi nje (pavaresisht ndarjesh ne shume shtete) dhe kemi nevoje te integrohemi.”’
I pakapshem, fjala integrim nuk e mohon njeshmerine e Kombit.
Integrim kombetar do te thote shkuarje drejt njeshmerise se interesave mes shqiptareve te 6 shteteve.
Dihet qe interesat kur je i ndare diversifikohen çka i sjell probleme bashkimit.
Bashkimi kombetar nuk eshte e njejta gje me bashkimin europian, semantikisht jane dy gjera te ndryshme.
Bashkimi europian nenkupton bashkimin e shtet-kombeve, kurse bashkimi shqiptar krijimin e nje shtet-kombi, prandaj edhe integrim kombetar nuk eshte njesoj me integrimin europian.
Ne duhet te integrojme interesat, duhet te integrojme ekonomite, duhet te integrojme legjislacionin, integrojme shkollat, pra i gjithe ky proçes mund te quhet fare mire integrim kombetar, pa nenkuptuar aspak dallime kombetare.
Eshte e pamundur qe kombi te mos jete 1, vete koncepti i kombit nenkupton unicitetin e tij, biles Zotat mund te jene disa, ndersa kombi mund te jete 1.
Koncepti i kombi eshte si i njerezimit, nuk mund te kete ‘disa njerezime’ duke iu referuar qenies njeri, sepse eshte nonsens, keshtu nuk mund te kete ‘disa kombe’ duke iu referuar nje etnie, ne rastin tone shqiptareve.
Eshte nonsens te thuash ‘kombet shqiptare’.
E mira e do qe emigrantet mos te kthehen me se behemi ca si shume, pastaj te bashkohemi se nuk dalim kaq sa jemi per hir te sigurise, tokat bujqesore nuk na dalin, edhe sepse ne i punojme shume, minerale kemi por ja sa tu shohim leverdine, nuk kemi lokomotive zhvillimi se nuk dime nga te rrotullohemi, jemi te denuar por duhet te mendojme dhe pastaj Shqiperia nuk di ku te shkoje se nuk ka mjete jetese. Ne fakt sikudner e thua vete keto qe thua ti po qe jane llogje dhe te keqen e llogjeve. Qe Shqiperia eshte ketu ku eshte edhe nga ajo cfare ti keput, eshte jo sepse nuk ka burime, por nuk formulon dot prioritete dhe nuk krijon dot strukturim edhe te ekonomise. Per krahasim meqe e thua vete; Greqia mundet te kete me shume toke bujqesore, por nuk mund te mendohet se eshte shtet bujqesor. Qe ne antikitet, Klisteni mos gaboj reformoi ekonomine per te orientuar bujqesine drejt kuluturave si ulliri etj, dhe importuar. Dhe nuk eshte e thene qe ne o jemi qender kontroli, o behemi vend strategjik me korrdore, pra o marrim magazinen o vdiqem. Ketu or zoteri i nderuar ka 4 mije vjet diskutohet Buka dhe jo renia nga vafti perandorak. Edhe kaq nuk e rregulloka ky vend? Nje strehe nuk beka dot? Po nese eshte keshtu nuk ka asgje ta kullandrise e jo me percartjet e tua qe i lexova me vemendje dhe mesova vetem nje gje; aty me siguri je Ti.
””Po c’thua o derezi ? A i ke pare tokat djerre rrugeve a si ke pare ? Ne token pertojme ta punojme or ti, jo se nuk e kemi””
Nuk e di une se çfare sheh ti, po une rrugeve ku kam kaluar ne Ultesiren Perendimore, kam pare toka te punuara, shume sera dhe vitet e fundit jane shtuar shume vreshtat (dobesi e imja, prandaj e kam ndjekur me interes evolucionin pergjate rrugeve).
Sidoqofte ne ndryshim nga ti, une flas me njohuri dhe bej krahasime.
Greqia, rreth 132 mije km2, 30 % toka te punueshme = 4 milione ha (11 milione banore)
Bullgaria rreth 111 mije km2 37-45%(te dhena te ndryshme) toka te punueshme = 4-5 milione ha ( 7,2 milione banore)
Rumania rreth 238 mije km2 40- 45 % toka te punueshme = 10 – 12 mln ha (22 milione banore)
Shqiperia rreth 29 mije km2, 24-25% toka te punueshme = 700 mije ha ( sipas gjendes civile, perfshire emigrantet rreth 4,3 milione banore)
Ne Greqi – rreth 3,6 dynyme per banor
Ne Bullgari – rreth 7 dynyme per banor
Ne Rumani – rreth 5 dynyme per banor
Ne Shqiperi – rreth 1,7 dynyme per banor
Me pak fjale Shqiperia, ka 2 here me pak se Greqia, 3 here me pak se Rumania dhe 3-4 here me pak se Bullgaria ( ketu ca thone 37% ca 45%, prandaj 3-4 here).
Kuptohet vetiu se emigrantet nuk duhet te kthehen sepse e rendojne shume gjendjen, pa emigrantet dmth nje Shqiperi me 3 milione banore vemi tek 2,3 dynyme per banor qe eshte ku e ku me mire se 1,7 dynyme per banor.
Prandaj perballe fakteve, une shoh se potenciali bujqesor i Shqiperise eshte shume i ulet ne krahasim me vendet e permendura.
Por edhe Maqedonia, Kroacia dhe Serbia, jane ne mesataren ballkanike ose aty afer.
Si perfundim, punohen sa punohen, Shqiperia eshte ne gjendje te mjere e nuk mund te mbeshtetet tek bujqesia sepse nuk ka potencial bujqesor.
Keto ankesat e tua, jane tipike prej qytetar qe rrezik s’ka kaluar as ndonje nate ne fshat se i vjen ndot dhe ua ve fajin fshatareve per gjithe te zezat e Shqiperise.
”’Edhe kaq nuk e rregulloka ky vend? Nje strehe nuk beka dot? ”’
Ore ti, se qenke i çuditshem, po te them qe Shqiperia nuk ka gjasa te dale nga statusi i vendit ne zhvillim ose i botes se trete, jo se nuk ka mundesi te haje buke.
Une them zhvillim, ti thua buke.
Zhvillimi do pasuri, nuk behet nga hiçi.
Gjermania ka rezerva te medha qymyri e mbi te ka mbeshtetur industrializmin, Belgjika po ashtu, Anglia po ashtu, Suedia nga hekuri, Norvegjia tregtine detare dhe rezervat e medha te naftes ne det.
Italia qe s’ka pasuri ka pasur nje administrim te mire, te kujdesshem, por gjithsesi ka turizem, tregti, dege industriale, gjithsesi mungesa e pasurive e ka lene gjithnje prapa vendeve qe i zoterojne, sidomos nga ana financiare, dmth ka nje limit qe se kapercen dot dhe ne fakt ka 15 vjet qe eshte pothuaj ne stanjacion, me rritje fare te vogel, aq sa e zuri Greqia, e kaperceu Spagna.
A e kupton ti, se zhvillimi eshte tjeter gje nga mbijetesa.
Ti thua hajde sigurojme mbijetesen brenda kufijve, kurse une po te them se per tu zhvilluar kemi nevoje per Kosoven dhe Shkupin, per te dale nga gjendja e vendit ne zhvillim, atij qe mbijeton duhet te dalim jashte kufijve, perndryshe sa te jete jeta, ne kemi per te qene vend i botes se trete.
Ore, u luftua me te madhe qe edhe ne shqiperi te pranohej standardi sipas te cilit dy burra apo dy gra qofshin, mund te bashkohen ne martese nese e deshirojne nje gje te tille dhe e kane kete vullnet.
Dhe pikerisht ata qe e bene kete beteje, jane edhe ata kunder qe shqiptaret dhe kosovaret te bashkohen ne nje shtet, ne te miren e ne te keqen e tyre, si t’ua sjelli perendia.
Ç’eshte kjo pune keshtu… vullneti i dy njerezve qe duan te bejne seks mbrapsht, duhet respektuar, ndersa ai i miliona te tjereve, qe duan te jetojne nen te njejtin shtet, jo.
Keshtu ore duam, te bashkohemi. Hajde numerohemi dhe si me te shumtet te duan, ashtu u befte. Kjo eshte pune e thjeshte. Nuk ka rendesi fare ne eshte gje e mire apo e keqe, rritet apo s’rritet mireqenia. Edhe seksi mbrapsht s’duhet te jete ndonje gje kushedi se çfare, por prape ju e mbrojtet me te vetmin argument se duhet respektuar vullneti i njeriut te lire e te pergjegjshem.
Po kujt i thuaj. Ca prej jush e kane me te lehte te shkruajne faqe gazetash se jane homoseksuale, sesa te thone qe jane shqiptare. (per Lubonjen e kam, nese nuk u kuptua)
FP, më duket se po bën një inverse projection.
Ti thua se ata që përkrahën “normalizimin” e lidhjeve homoseksuale janë kundër bashkimit kombëtar.
Përkundrazi, unë kam përshtypjen se ata që dalin me të madhe pro bashkimit kombëtar (ose patriotët e skenave dhe të podiumeve) janë njëkohësisht edhe më konservatorët, në çështje të seksit, hetero dhe homo.
Këto janë dy pamje të ndryshme të dy dukurive të ndryshme. Le të mos i ngatërrojmë.
Thua: “kështu duam, të bashkohemi”. Kot jam kurioz të di në emër të cilit grupi ose komuniteti flet: të atyre që janë pro, apo kundër lidhjeve gay?
Më në fund, kam frikë se nuk ka asnjë lidhje midis faktit që disa qytetarë të RSh janë kundër bashkimit me Kosovën dhe faktit tjetër (nuk di sa të vërtetë, por që e insinuon ti) se disa prej “nesh” e kanë më të lehtë të shkruajnë në faqe gazetash se janë homoseksualë, sesa të thonë që janë shqiptarë.
E kam fjalën që disa fare mirë mund të thonë haptazi dhe ballazi që janë shqiptarë, por të kenë rezerva ndaj bashkimit kombëtar.
Me një fjalë: çfarë ke shkruar më lart është emocionale dhe ndoshta do t’ua çojë zemrat peshë tifozëve të Flamurtarit, por përndryshe nuk të nderon si mendje.
Larg qofte thuaj se une per vete jam tifoz me Dinamon, dhe te varej prej meje, tifozet e Flamurtarit do digjeshin ne ferr… me gjithe rroba madje.
E di si eshte puna. Une sapo ngrihem nga gjumi, shtriqem lakuriq ne diell, mu si Adami heret ne mengjes… dua te them se e gjitha ajo c`kam dashur te shpreh me siper eshte vetem qe, kur te vije radha ime e te me pyesin – A don ti me u bashku – po du, do pergjigjem une… dhe kaq, asgje me shume; i thjeshte e linear, nje po, nje jo, me nje synim e nje deshire.
Gjithe ajo tjetra qe sheh dhe te ka shqetesuar ty, rrjedh vetem prej faktit se pas atij mengjesi te lavdishem, intim e poetik, kthehem edhe une si gjithe te tjeret, ne nje Zelig qe i pershtatet ambjentit ku noton.
Dhe ambjenti ku une ndodhem kerkon qe shkrimet te jene te forta, te gjata e te trasha – mu ashtu si edhe nje burri i kerkohet te jete. Nuk e di pse kjo kerkese lidhur me shkrimet nga ana jote – mund edhe ta kem keqinterpretuar une – por ama fakti eshte se i zgjas fjalet pertej impulsit tim natyror e Adamor. Edhe thuaj po deshe qe nuk e respektoj kete forum.
Gjithashtu duhet te kuptosh se ndjehem shume ne siklet te te shpjegoj sy te gjitheve – sidomos tani qe mora vesh se edhe vete komisioni TUFA na veshtron – se cilit grup/komunitet pervers seksual i perkas. Por megjithse me duket i cuditshem ky interesimi jot, meqe me ke lejuar te shpreh ndonje gje ne kete faqen tende, jam i gatshem ta diskutojme kete ceshtje nese insiston – por vetem ne privat, jo ketu.
Tashti ne lidhje me temen: une s`kam asnje problem qe ti apo te tjeret mund te jeni kunder bashkimit. Ajo qe them une eshte: le te numerohemi kur te vije koha dhe vullneti i shumices u respektofte. Besoj se edhe ti je dakord ne kete pike.
p.s. une c`kam pasur, me cdokend, ia kam thene hapur, dhe prandaj nuk e kuptoj pse – nese dikush ka ndonje gje per te me thene – nuk e thote po hapur. Jo per gje, por me kalimin e kohes fillon e behesh me fiksime e te duket sikur flasin per ty gjithandej pastaj.
E ç’the pastaj? Se përveç dëshirës për të ekzibicionuar një karakter më shumë për të përfytyruar apo dëshiruar tëndin, nuk kuptova dot, se cila ishte ideja jote apo kontributi yt në diskutim.
Dekonstruktivist egoman naiv!
Unë sinqerisht, nuk shkëputem dot nga këndvështrimi i tretë. Neveria.
Përveç të flas rreth saj, nuk gjej asgjë tjetër të them.
Gjithë këto të tjerat, me bashkime kombëtare e synime evropiane, duken gjepura. Shteti shqiptar është kthyer në një leckë të ndyrë kutërbuese. Nuk arrin të ofrojë minimalen e mundshme në një botë moderne: respektimin e vullnetit të shtetasve të vet, nëpërmjet zgjedhjeve.
Këta “nacionalistët”, duket se ëndërrojnë qiqrra në hell, me bashkime kombëtare e naivitete të këtij lloji. Shteti shqiptar për Evropën është realisht problem, rrezikon alienimin, rrezikon shterpësinë, shpërbërjen morale (e cila është njësoj si shpërbërja e kufijve kombëtarë 100 vjet më parë).
Kjo situatë e patriotëve që duan me deomos bashkim, pa hedhur sytë nga gjendja kulturore dhe sociale e vendit, më ngjan me atë barcaletën e majmunit, që fuste dorën në kavanoz të kapte arra dhe nuk e shqiste dorën andej, derisa e kapën gjahtarët. Kam përshtypjen se majmuni me dorën plot me arra në atë kohë mendonte: tani që i kam arrat në dorë, janë të miat e nuk i lëshoj. O do e heq dorën nga kavanozi me gjithë arra o s’ka. Në dorë i kam, të miat janë…
“It is time”, J.
Eshte koha. Gjerat shkojne ne cikel. Dhe duam apo s`duam ne, ketij problemi i ka ardhur koha. Vete fakti qe diskutohet per kete lloj bashkimi, tregon se ne jemi bere koshient per te. Para 30-40-50-60 vjeteve as qe flitej, as qe diskutohej. Madje as qe mendohej ne te tilla terma. Para 150 -200 vjetesh ne vriteshim me njeri-tjetrin. Ndofta ky eshte nje hap drejt pjekurise dhe ndergjegjesimit kombetar. Fati i kombeve eshte si fati i njeriut. Ne etapa te caktuara njeriu ben gjera te caktuara. Ndryshe sillesh kur je 10/15/20/30/40/50/…70 vjec. Neve sapo kemi mbushur 15 vjec. Mungese pjekurie sa te duash. Por dhe potencial sa te duash.
Kanalizimit te mendimit dhe energjise se tij per kete problem, i takon elitave ta drejtojne. Atyre kulturore, ekonomike, politike.
Edhe po qe se mungojne ato, njefare soji koha do ti sjelle ne siperfaqe.
It is time, Cycle is upon us. Duam apo s`duam ne.
I respectfully disagree, Ipare. It is not time, one “makes time”.
Nuk besoj më se “koha vjen”, koha kapet dhe shalohet si kalë, e kështu, “ecën me kohën”. Nëse vendet më të prapambetura të Ballkanit, konsiderohen si të homogjenizuara për shkak të kombësisë të përbashkët të njerëzve që i banojnë ato zona, atëherë këta nuk e kanë “kapur” kohën, koha i ka lënë pas.
Unë realisht nuk shikoj ndonjë të mirë, në rast se zonat më të prapambetura të Ballkanit, bashkohen në një shtet të vetëm.
Shikoj edhe agjentët e predikimit të bashkimit, edhe përsëri të njëjtën ndjenjë kam. Nuk mund të merret seriozisht dikush që nuk beson minimalisht në vlerat e botës moderne, dikush që nuk predikon vlera. Dikush që nuk e ka problem korrupsionin, mentalitetin provincial, degjenerimin moral etj.
Patrioti më i madh (in my book) duhet të ulërrinte për gjendjen bërrnut të arsimit, të shtetit të së drejtës dhe atij social.
Patriotët e vetëdeklaruar, na dashkan të ulërrijnë nëpër stadiume.
Ti J. ben gjithmone te njejtin gabim si ai i ambasadorit tone ne Itali. Vendos te mirat materiale si kusht per te bere apo jo diçka, per te mbeshtetur apo jo diçka.
Ku ndryshon ky opinioni jot nga ai i ambasadorit qe mbeshteste pushtimin Italian sepse me llogari e laps ne dore, sipas tij, ia leverdiste.
Edhe ti e te tjere, te njejtat llogari beni kur bie fjala per t’u bashkuar me Kosoven. Si na del, mire apo keq.
A e kupton ti o njeri qe per ca gjera nuk behen llogari. Qe per ca gjera duhet te shkelesh çdo dije e çdo shkence qe njeh, dhe te veprosh vetem ashtu si zemra te thote e ne funksion te parimit koka mbahet gjithmone larte, sido qe te jete, madje edhe ne rast se ajo koke qe do te mbash larte, pas 2 sek. do te te fulutroj ne hale te gomereve.
Ti o J. nese largeqofte ke te semure ndonje te afermin tend, motren, nenen apo babane, nuk te shkon ne mendje te arsyetosh – eshte mire apo eshte keq qe une te sulem ne spitalin me te mire e ne mjekun me te mire, vetem e vetem qe ata te sherohen – jo, e ben dhe pike. Dhe nese nuk i ke ato leke qe nevojiten, i merr borxh, punon me tre turne e i nxjerr – keshtu vepron çdo njeri.
Ndersa per kosoven na u dashka arsyetuar ne ia vlen apo jo bashkimi. E kupton qe ky eshte fati yne dhe e kemi per detyre bashkimin sikur edhe kolera e murtaja bashke te bien ne rast se bashkohemi. Nuk kemi zgjedhje. duhet ta bejme dhe pike. çdo veshtiresi qe ky bashkim mund te sjelli – do na duhet ta marrim persiper. (do pijme trisol, do pastrohemi mire e mire, do ulerasim e mallkojme edhe nja dy-tre here po u be keq puna dhe ja kaq ishte)
Keto diskutime ketu me ngjajne si ato te nje rasti qe njoh. Nje femije lindi me nje difekt ne nofull – nuk e kishte te bashkuar – dhe vertet te bente pershtypje kur e shihje. Dhe pati edhe nga ata qe, per turp te tyre, guxuan e thane edhe ndonje gje qe s’duhet çuar as ne mendje. Tani ai djale eshte per bukuri dhe gezimi i prinderve te tij.
Keto diskutime qe behen ketu, justifikohen vetem ne rast se merret e qene pashmanshmeria e pranimit te fatit tone, dhe diskutohet tani sesi mund te behet qe te keqiat qe ky bashkim do sjelle, te jene sa me pak te keqia, dhe sesi te mirat te jene sa me shume te mira.
Por nuk mundet kurre qe te niset nje diskutim i tille nen premisen qe nese te mirat na dalin me pak se te keqiat, atehere bashkimi nuk duhet te kryhet. Ta thashe edhe me pare, per ca gjera nuk llogjikohet kesisoj. Per ca gjera eshte e vertete ajo qe thuhet se jo vetem me buke jeton njeriu.
Asnjeri prej nesh nuk ka pershtypjen se ndodhet perpara nje te ndryshmi prej vetes se vet, nese eshte ne pranine e nje kosovari. Kjo eshte per mua ajo qe une e quaj fati a fataliteti yne e qe nuk i shpetojme dot.
p.s. pifto, une nuk llogjikoj siç ben ti. Te kontribuoj ne nje debat, nuk me shkon as ne mendje – me duket pune skllavi. Une bej vetem ate qe me pelqen – ti pastaj quaje kete çfare te duash. Me beri pershtypje ama nje gje. Per ty me duket se qenka problem te jesh naiv, egoist etj. Une jo vetem naiv qe jam, por kam edhe shume halle te tjera, veçse kam vene re se po njelloj jetohet si naiv te jesh e si te mos jesh – qejfin po njelloj e ben dhe driten e diellit po njelloj e gezon, por ama duhet te dish sesi – ka nje sekret.
Bashkimi politik i shqiptareve, dmth. de jure ne nje shtet apo entitet politik sovran – i perket te ardhmes, por tani ne mund te bashkohemi de fakto duke mundesuar bashkim apo integrim ekonomik, arsimor, kulturor, ne ligje etj. Ku eshte e keqja qe shqiptaret kudo ne trojet e tyre etnike te ndjehen nje jo thjesht si romantike por si dicka konkrete? Te funksionojme si nje treg i perbashket, te kemi nje sistem arsimor, kulture te perbashket e keshtu me rradhe. Ne globalizem me mire eshte te jesh me porcionin tend 3-4 milionesh apo 7 milionesh? Te kesh nje treg 3-4 milionesh apo 7 milionesh?
Xha xha thot me siper qe dikush mund te thote haptazi dhe ballazi qe eshte shqiptar, por mund te kete rezerva ndaj bashkimit kombetar.
Une do ti thoja atij dhe te tjereve qe devijojne muhabetin tek problemet politike, institucionale, ekonomike e kulturore te shtetit perendimor se ju nuk jeni ne gjendje te kuptoni ne thelb cdo me thene te jesh shqiptar, dhe vazhdoni te njejesoni te qenit shqiptar me te qenit nenshtetas i shtetit perendimor. Insistoni tek interesat e shtetasve te shtetit perendimor, sikur ky shtet te jete i barabarte me kombin shqiptar. Nevojitet se pari te kuptoni se kombi eshte teresia e te gjithe shqiptareve ne trojet e tyre etnike qe jane te vetedijshem qe perbejne teresi. Pra si rrjedhoje interesat kombetare kane perparesi mbi interesat e nje pjese qe nuk perben as gjysmen e kombit, edhe pse kjo pjese eshte i vetmi shtet qe mund te quhet shqiptar (edhe pse ky shtet qeveriset nga mbetje komuniste te reformuara ne euro-integriste qe i’u mungon vullneti kombetar).
Nje tjeter gje qe nuk arrini te shihni, eshte se gjithe problemet qe ka pjesa e kombit brenda shtetit perendimor e gjejne zgjidhjen pikerisht tek bashkimi kombetar. Sic thote Safir Arnaut me siper, elitat demagoge, te korruptuara, hajdute e abuzive nuk do ishin ne gjendje te sundonin ne rast bashkimi sepse bashkimi eshte parim organik dhe elitat e tanishme e shteteve dhe politikes shqiptare nuk kane parime por vetem interesa personale e klanore. Kjo vertetohet dhe nga fakti qe ne programin e asnje prej tyre nuk gjendet bashkimi kombetar, por euro integrizmi dhe asnje prej tyre nuk punon qartesisht drejt ketij bashkimi duke e ditur se pushteti i tyre provincial qe kane ne pashalleqet e tyre te caktuara do merrte fund me krijimin e shtet-kombit shqiptar.
Kam një lutje për entuziastët e bashkimit kombëtar: mbrojeni sa dhe si të doni tezën tuaj, programin tuaj, idealin tuaj – por mos harroni se është vetëm një mes të shumtave.
Mos i jepni atë ngarkesë dhe valencë etike që nuk mund ta ketë.
Mos u mbështillni me të si të ishte flamur.
Nuk keni ndonjë epërsi morale – dhe këtë e them në parim, pa ju njohur fare. Edhe sikur të keni, mos gënjeni veten dhe të kujtoni se epërsinë morale ua jep pikërisht qëndrimi politik që keni zgjedhur.
Ka të tjerë, po aq të respektueshëm sa ju, po aq të përkushtuar sa ju ndaj komunitetit të tyre, atdheut të tyre, kombit të tyre, që e mendojnë punën ndryshe.
P.sh. që mendojnë se bashkimi kombëtar, në këtë moment, do të ishte i dëmshëm për çështjen shqiptare.
Ose që mendojnë se është më mirë për shqiptarët që të kenë dy shtete në Ballkan. (Bota për mua është më e bukur, ngaqë Gjermania dhe Austria janë dy shtete të ndryshme. Ma merr mendja edhe që për shumë gjermanë dhe austriakë ashtu është.)
Ose që mendojnë se shqiptarët mund të bashkohen në një shtet vetëm pasi të pranohet Shqipëria në BE, ose me bekimin e Europës.
Janë qëndrime legjitime. Doni t’i kritikoni, kritikojini sa të mundeni. Por jo nga pozitat e kujt e pandeh veten depozitar të së vërtetës dhe të së drejtës.
Kur silleni ashtu, bëheni qesharakë, bëheni patetikë, bëheni të bezdisshëm, bëheni të mërzitshëm, bëheni të rrezikshëm.
Ndonjë prej jush mund ta besojë vërtet atë punën e misionit moral, dhe të hidhet pastaj të bëjë batërdinë ndaj kundërshtarëve. Gjëra të tilla kanë ndodhur.
Prandaj ju lutem të hiqni dorë nga infantilizmi dhe të silleni si ç’u ka hije të rriturve, në një log të rriturish – duke i trajtuar të tjerët, veçanërisht ata që nuk bien dakord me ju, si të barabartë.
Nuk besoj se po behet ndonje fare batardie. Bashkimi kombetar eshte ceshtje parimore, dhe te pakten per mua, aspak e shenjte. Per ceshtje parimore ke vullnet te vdesesh vete, per ato te shenjtat vret tjetrin. Nuk me duket se reagimet ketu i perkasin rastit sakral.
Thjesht ne kete rast nuk ka rruge tjeter. Eksperimenti europian ka gjasa te deshtoje, ose te pakten te mos pranoje Shqiperine. Dy shtete shqiptare sic jane sot jane gjirize me kuterbim te padurueshem per njeriun normal.
Alternativa tjeter eshte cka? Bashkimi do behet, me duket mua, by process of elimination. Keto alternativat qe numeruat me siper mund te jene legjitime, por do eliminohen.
Si mundet dikush te thote qe eshte i perkushtuar ndaj kombit te tij dhe ne te njejten kohe te jete kunder bashkimit kombetar? Kjo i bie sikur dikush te thote qe eshte i perkushtuar ndaj familjes se tij por ne te njejten kohe ne realitet perkushtimi i ketij personi eshte teresisht i perqendruar eskluzivisht tek nje a dy antare te familjes, ne dem te familjes si njesi.
””Patrioti më i madh (in my book) duhet të ulërrinte për gjendjen bërrnut të arsimit, të shtetit të së drejtës dhe atij social. ””
Ty ora 12:00 te rri gjithnje. Edhe sikur te hapej ndonje muhabet per kometen Halley do filloje me ulerimat rreth shtetit te Berishes. Te ka bere Berisha me fiksime o derezi, pikerisht per kete arsye te ka mundur, sepse te ka privuar nga hapesira. Ti nuk je as njeri i lire, kudo te jetosh, se kush urren patologjikisht eshte rob i entitetit te urryer.
”’P.sh. që mendojnë se bashkimi kombëtar, në këtë moment, do të ishte i dëmshëm për çështjen shqiptare.
Ose që mendojnë se është më mirë për shqiptarët që të kenë dy shtete në Ballkan.”’
Keto ne fakt perkojne me shpresat e serbeve dhe grekeve, dhe mjaft ta vesh veten ne petkat serbe a greke, per te arritur ne perfundimin se shqiptaret nuk duhet te bashkohen kurre.
Marrim si shembull serbet, e mira e shqiptareve kerkon qe as serbet e Krajines e as te Bosnjes e te Malit te zi , te mos bashkohen asnjehere me serbet e Serbise, per faktin e thjeshte sepse ashtu Serbia do shtohej me 2 milione banore, keshtu do ishte shtet me i madh e me i madh do te thote me i rrezikshem.
Ne jetojme ne Ballkan jo ne Skandinavi, prandaj arsyetimet i pershtaten Ballkanit jo endrrave me paqe te perjetshme sikunder mund te behen ne Skandinavi.
Eshte gjithe ajo Amerike, superfuqia e botes e kur vjen puna i ben arsyetimet duke u nisur nga siguria kombetare, kurse ne, nje bythe vend ne rajonin me te nxehte te Europes e nje nga me te nxehtet e globit, jo vetem ne 2 shekujt e fundit por pergjate gjithe historise, na u dashka ti bejme arsyetimet te tipit, syte nga qielli , duart nga mielli.
Ketu foshnja jane ata qe s’duan te shohin realitetin, nuk po kerkon kush te shikojne ne perspektive, por vetem realitetin.
Nje realitet ku greket i bejne presion drejtperdrejt Maqedonise e terthorazi Shqiperise, ku Serbia nuk njeh pavaresine e Kosoves dhe ka ndertuar struktura paralele, ku Maqedonia nuk respekton marreveshjen e Ohrit, ja ky eshte realiteti.
Me kete realitet do i bejme hesapet, ose me sakte me kete realitet duhet te mesohemi ti bejme hesapet, jo te fleme gjume se keto pune i zgjidhin te tjeret.
Ky eshte mentaliteti i femijes, keto pune i zgjidhin te medhenjte.
Dallimi i te sotshmes me te para disa vjetshmen eshte se sot po verehet dekadenca e sistemit dhe bashke me te edhe vlerat e propoganduara gjate ketyre 20 vjeteve, dynjaja eshte lodhur edhe me utopizmat qe shoqerojne gjithnje dizenjot e medha te mendimit te majte, qofte komunist e qofte liberal.
Qe te vije nje i vetedeklaruar komunist si puna e J. e te akuzoje per utopi eshte hapu dhe te futem, po ashtu nje pacifist apo nje euro-federalist.
Te gjitha keto jane utopi dhe vlerat pershoqeruese jane paraqitje utopike.
Ne duhet te rritemi e te shohim realitetin ne sy dhe nuk eshte aspak e veshtire , po te duash te shohesh.
Te vjen tjetri e ja ve fajin katundareve qe s’punojne, po ka me verberi ekonomike se kaq ?
Megjithate nuk eshte ende koha e nje partie te fuqishme nacionaliste, individualizmi dhe egoizmi jane ende teper te forte nder shqiptare, nevojat paresore materiale nuk jane plotesuar perveçse per disa, prandaj te pakte jane ata qe duan te plotesojne edhe nevojat frymore e te jene pjese e objektivave te medha e qellimeve te medha.
Kur individualizmi dhe egoizmi te zbuten e te lejohet perseri shoqerizimi, kur gjithnje e me teper shqiptare do kene ne plan te pare nevojat shpirterore e do kerkojne nje objektiv te madh, qellim te madh atehere edhe nacionalizmi politikisht mund te marre peshe te madhe.
Objektivat e medha, qellimet e medha duan njerez te medhenj per nga virtyti, jo njerezit e vegjel qe levrijne sot.
Shqiptaret ne ndryshim nga shume europiane qe e kane realizuar bashkimin kombetar, sapo te kene nevoje per nje çeshtje te madhe, nje qellim te madh e kane fare te thjeshte ta gjejne, mjaft te kerkojne brenda vetvetes.
”’Sic thote Safir Arnaut me siper, elitat demagoge, te korruptuara, hajdute e abuzive nuk do ishin ne gjendje te sundonin ne rast bashkimi sepse bashkimi eshte parim organik dhe elitat e tanishme e shteteve dhe politikes shqiptare nuk kane parime por vetem interesa personale e klanore””
Kemi Wikileaks qe e konfirmon kete, te pakten sipas Shekullit :
– Thaçi kishte ishte shprehur se përzierja nga Shqipëria në politikën kosovare paraqiste “kërcënim” për Kosovën, ndërsa ka kërkuar ndërhyrje amerikane te Berisha, duke theksuar se “Kosova është një shtet i pavarur, dhe jo krahinë e Shqipërisë”.
“Thaçi tha se përfshirja shqiptare në politikën në Kosovë paraqet një kërcënim për Kosovën dhe kërkoi nga ambasada që të kundërshtojë një përfshirje të tillë”, thuhet në dokument……..
Problemi kryesor i bashkimit eshte mungesa e nje vullneti shqiptar i cili ne kohet e sotme mediatike varet plotesisht nga parite qe kane nen kontroll gjithçka.
Pra me keto pari, qe duan kolltuqe e jane gati te copetojne edhe shtetet vetem per te pasur sa me shume kolltuqe, nuk shkohet asgjekundi.
Esatizmi nuk eshte nje ish-dukuri e kufizuar ne kohe, por problem kronik i parive.
Tek Thaçi nuk shprehet vetem frika e humbjes se kolltukut si pasoje e mbeshtetjes berishiane per Haradinajn, por vete frika e parise se re te Kosoves, mafioze po aq sa jona, se mos bashkimi do u heqe kolltuqet.
Po ashtu ne Shqiperi, nje konkurrence nga Kosova do ulte numrin e kolltuqeve ne dispozicion.
Nje vullnet shqiptar me kesi banditesh ne krye, nuk ka gjasa te shprehet.
Tjeter, shiko pak miratimin e ligjit per regjistrimin, deputete te PD-se kane votuar per vete dhe per shoket e tyre qe nuk ishin te pranishem.
Kjo eshte shkelje tipike e vete Kushtetutes, sepse parimi nje deputet nje vote gjendet ne Kushtetute shprehimisht.
Po ashtu shiko pak dy tipat e PDIU-se, qe vajten e mbushen kuorumin, gjasme se keshtu do mbanin ne presion Salen per te miratuar amendamentet e PDIU-se, ne fakt ata abstenuan.
Pa 2 te PDIU-se dhe pa 2 votat qe linden nga shkelja e Kushtetutes, ligji nuk do ish miratuar per mosarritje te kuorumit dhe Sala donte ta bente me çdo kusht para shtatorit.
Ja, nga keto maskaralleqe u duhet ruajtur e sigurisht duhen luftuar.
Keto jane parite tona, keto jane edhe pengesat tona kryesore.
Ja dhe nje artikull mbi sondazhin e Gallup te nentorit te vitit te kaluar te bere ne trojet shqiptare mbi bashkimin kombetar:
http://press.publiku.com/note/403426/gallup-shqiptaret-gjithandej-mbeshtesin-'shqiperine-e.html
Gallup: Shqiptarët gjithandej mbështesin “Shqipërinë e Madhe”
Publikuar: Sot, më 17 nëntor 2010
Prishtinë 17 nëntor – Sondazhi i kryer nga Gallup, në bashkëpunim me Fondin Evropian për Ballkanin, tregoi se 62 për qind e të anketuarve në Shqipëri, 81 për qind në Kosovë dhe 51.9 për qind e të anketuarve në Maqedoni mbështesin formimin e një “Shqipërie të Madhe”.
Shumica dërrmuese e të intervistuarve, rreth 95 për qind nga numri i përgjithshëm i të intervistuarve në të tri vendet, thanë se nëse krijohet një Shqipëri e Madhe, ajo duhet të përfshijë Shqipërinë, Kosovën dhe një pjesë të Maqedonisë.
Sipas sondazhit, mbështetja është shumë më e ulët për bashkimin e vetëm të Shqipërisë dhe Kosovës. Vetëm 33.7 për qind e të anketuarve në Shqipëri e kanë aprovuar këtë zgjidhje, ashtu si edhe 29.2 për qind në Kosovë dhe vetëm 7.2 për qind në Maqedoni.
Shumica e të anketuarve thanë se dyshojnë se unifikimi i të gjithë shqiptarëve etnikë në rajon do të ndodhë në një kohë të afërt.
Ideja për bërjen e Shqipërisë brenda një vije kufitare ka një shekull që vazhdon të mbetet popullore në Kosovë, Serbi, Mal të Zi, Maqedoni dhe Greqi.
Edhe pse ideja e bashkimit të shqiptarëve në një shtet të vetëm vazhdon të jetë e njohur, liderët politikë shqiptarë në rajon janë të kujdesshëm për të ngritur çështjen e ndryshimeve të kufijve.
Ata përpiqen ta ruajnë këtë ide, por vetëm si rajon i integruar në Bashkimin Evropian, atëherë kur shqiptarët do të jenë të bashkuar në një hapësirë evropiane pa kufij ose pa pengesa kombëtare, transmeton portali Zhurnal nga Balkanisight./koha.net/
O Hyllin, ti mund ta duash gruan kokëtrashë e bythëmadhe, unë e dua të vockël e të mençur, gusto janë këto.