Sikurse mund të dihet tashmë, Konferenca gjuhësore për shqipen standard, që u zhvillua muajin e kaluar në Durrës, u perceptua nga disa palë si e politizuar, madje edhe për këtë arsye u bojkotua.
Edhe pa u shprehur botërisht, ka qarkulluar “nën banak” ideja se orvatjet për ndryshimin e standardit nuk janë veçse përpjekje të krahut kulturor geg, përkatësisht katolik ose katolikocentrik, tashmë të hipur në pushtet, për të ndryshuar çfarë shihet, prej këtij krahu, si monument ose relikt i një periudhe tjetër, kur raportet e forcave midis gegëve dhe toskëve, Veriut dhe Jugut, përkatësisht katolikëve dhe ortodoksëve shqiptarë ishin të tjera nga sot.
Kjo ide ose hipotezë i bashkëlidhej një tjetre, sipas së cilës ndryshimet e sugjeruara në standard, prej pjesëmarrësve në Konferencë veç e veç dhe në dokumentin e përfundimeve të Konferencës, ishin njëfarësoj të ngjyrosura politikisht në blu, meqë Konferenca kishte bekimin institucional të një pushteti administrativ dhe kulturor të kontrolluar krejtësisht nga PD-ja.
Në pajtim me këtë këndvështrim, për disa të saktë ndërsa për të tjerë paranoid, u mendua edhe se kundërshtimi dhe deri edhe bojkotimi i Konferencës, në publik ose individualisht, nga një pjesë e madhe specialistësh të fushës ishte edhe ai i ngjyrosur politikisht, ose së paku i rreshtuar politikisht me opozitën socialiste, e cila në këtë rast përfytyrohej si shprehje jo vetëm e një qëndrimi më konservator dhe mbrojtës ndaj standardit, por edhe si bastioni i fundit i kahut kulturor tosk (ortodoks) në lëmin albanologjik dhe veçanërisht sociolinguistik dhe të politikave gjuhësore.
Për të kuptuar më mirë ideologjizimin që iu bë Konferencës, shërben një dokument që më dorëzoi, këto ditë, kolegia Ledi Shamku-Shkreli, gjuhëtare e specializuar në sociolinguistikë, me disa vepra të botuara në këtë fushë; por edhe anëtare e Kryesisë së PS-së dhe deputete e kësaj partie.
Është fjala për një letër që ia ka dërguar Kryesisë së PS-së një prej gjuhëtarëve më me autoritet dhe ekspertizë në fushën e standardit, i cili gjithashtu është nga nënshkruesit e “Kumtesës për opinion” që u botua në shtyp ditët e Konferencës nga një numër gjuhëtarësh dhe intelektualësh të cilët distancoheshin prej këtij tubimi dhe motiveve të tij.
Një faksimile të këtij dokumenti po e botoj këtu, me lejen e koleges Shamku-Shkreli; pasi kam fshirë që andej emrin e autorit dhe ndonjë të dhënë tjetër më karakter privat. Këtë e bëj jo sepse dokumenti është privat (nuk është), por sepse nuk kam leje prej autorit, të cilin e njoh dhe e respektoj, që t’ia botoj letrën në blog.
Përmbajtja e kësaj letre hedh dritë, në mënyrën e vet, mbi mendësinë – në thelb totalitare – që e mban të bllokuar debatin intelektual sot në Shqipëri.
Ja çfarë shkruhet atje:
PARTISË SOCIALISTE TË SHQIPËRISË
KRYESISË
Tiranë
Anëtarja e Kryesisë dhe deputetja e Partisë Socialiste Enkelejda Hamit Shkreli ka kohë që po dallohet për një fushatë denigrimi ndaj shkencës albanologjike shqiptare të viteve kur i ati ishte anëtar i KQ të PPSH. Ajo nuk shikon asgjë të dobishme e me vlerë nga veprimtaria e institucioneve shkencore albanologjike në atë periudhë dhe nuk ngurron t’u ngjitë veprave e studiuesve etiketa të pamerituara për ta e të pahijshme për moshën e për pozitën shoqërore të saj.
Sjelljet dhe qëndrimet jonormale të znj. E. Shkreli nuk mund të mbeten pa përgjigje edhe për hir të së vërtetës shkencore. Çështja është nëse këto sjellje dhe qëndrime denigruese burojnë nga politika e Komisionit të Edukimit të PS që ajo drejton, apo PS nuk u jep atyre ndonjë rëndësi përballë meritave të tjera të zonjës E. Shkreli, që e kanë ngritur në lartësinë e sotme në forumet e partisë. Sidoqoftë mosha që kam dhe XX vjet punë më japin të drejtë të them se asnjë deputet dhe anëtar forumesh i cilësdo partie politike, e aq më pak i një partie që quhet socialiste, nuk mund t’i lejojë vetes të hedhë baltë mbi ato të mira materiale e kulturore që kanë ndërtuar të tjerët, kur vetë nuk ka zënë ende mistrinë me dorë.
I mbështet apo jo PS qëndrimet dhe sjelljet e znj. E. Shkreli është punë e brendshme dhe përgjegjësi e saj. E ndiej si detyrë dhe si përgjegjësi t’ju shpreh bindjen time të mbështetur edhe në opinione të shumta se ata që kanë të njëjtën etikë dhe të njëjtat mendime me znj. E. Shkreli, nuk u përkasin, për fat të mirë, forcave politike të përgjegjshme për rolin e tyre në jetën e sotme dhe për të ardhmen e vendit. Prandaj, duke besuar se Partia Socialiste ka respektin e nevojshëm për vlerat e krijuara nga shkenca shqiptare edhe në kushtet e mungesës së lirive demokratike, i kërkoj të mos pajtohet me qëndrimet denigruese dhe të papërgjegjshme të znj. E. Shkreli, që i sjellin dëm në radhë të parë vetë asaj force politike.
Me nderim
XXX XXX
Gjuhëtar
Tiranë, 13, 12.2010
Çfarë kërkon pikërisht kjo letër? Në vështrim të parë, ajo i kërkon Kryesisë së Partisë Socialiste të distancohet nga pikëpamjet gjuhësore dhe albanologjike të një anëtareje të kryesisë së saj – çfarë implikon se Partia Socialiste duhet të merret, njëfarësoj, me veprimtarinë intelektuale të eksponentëve të saj dhe ta disiplinojë atë njëfarësoj.
Kërkon edhe që Partia Socialiste të deklarojë haptazi se pikëpamjet e Ledi Shamku-Shkrelit, në veçanti ato që kanë lidhje me arritjet e gjuhësisë shqiptare gjatë regjimit totalitar, nuk pajtohen me qëndrimet zyrtare të kësaj Partie; edhe pse unë nuk di që Ledi Shamku-Shkreli të ketë pretenduar ndonjëherë se tezat, hipotezat dhe propozimet e saj janë edhe ato të PS-së, ose gëzojnë mbështetjen e kësaj të fundit, ose të paktën të kryesisë së saj.
Më tej, letra e denoncon, në thelb, Ledi Shamku-Shkrelin se, me qëndrimet e saj në fushën e politikave gjuhësore dhe të standardit të shqipes u është afruar forcave politike të ndryshme nga PS-ja; çka nënkupton se Partia Socialiste, të paktën politikisht, është e detyruar të rreshtohet kundër orvatjeve për rishikim të standardit gjuhësor të 1972-shit, ose në përgjithësi kundër qëndrimeve publike të Ledi Shamku-Shkrelit në lidhje me këto çështje; përndryshe, kjo do ta dëmtonte politikisht këtë parti.
Më në fund, sipas një taktike të nxjerrë drejtpërdrejt nga manuali i lapërdhive parlamentare të Shqipërisë, të cilin e mban në xhep veçanërisht kryeministri aktual Berisha, i kujton PS-së se Ledi Shamku-Shkreli është e bija e një anëtari të dikurshëm të KQ të PPSH-së; madje edhe e emërton këtë Enkelejda Hamit Shkreli (sipas shabllonit Edvin Kristaq Rama, të futur në përdorim me bujë të madhe nga ligjëruesit e PD-së), duke ia përmendur emrin dhe detyrën e të atit pa ndonjë arsye; meqë Hamit Shamku nuk më rezulton të jetë marrë ndonjëherë me politika gjuhësore ose, në përgjithësi, me gjuhësi. Edhe një herë, këtu ka rëndësi jo aq lapërdhia, sesa implikimi; dhe pikërisht, që e bija e një ish anëtari të KQ të PPSH-së nuk ka të drejtë (morale) të ngrihet kundër një arritjeje (standardit gjuhësor) të periudhës kur i ati i saj shërbente si pushtetar ose dinjitar i lartë.
Pse vendosa ta botoj këtë letër? Natyrisht, për të treguar sa e helmuar ka qenë atmosfera intelektuale në prag të Konferencës; dhe se sa e kanë politizuar çështjen e rishikimit të standardit pikërisht përfaqësuesit e atij krahu ose pale dijetarësh, të cilët i akuzuan organizatorët e Konferencës se ishin të nxitur nga motive jashtëgjuhësore, ose në përgjithësi politike, ideologjike dhe revanshiste.
Gjithashtu, më tërhoqi vëmendjen fryma që e përshkon dokumentin, etosi, ose një farë energjie politike negative që e ka prejardhjen nga kohët totalitare, kur çdo nismë intelektuale fillonte dhe mbaronte në politikë; dhe kur individi, me tërësinë e veprimeve dhe të mendimeve të veta, konsiderohej si vegël ose shprehje e interesave të grupit të vet. Autori i letrës duket sikur nuk arrin të kuptojë se pse e toleron Kryesia e PS-së veprimtarinë e Ledi Shamku-Shkrelit, e cila, duke u distancuar ndonjëherë me bujë nga politikat gjuhësore të regjimit komunist, i paska rënë ndesh qëndrimeve politike të PS-së në lidhje me trajtimin e traditave sociale dhe kulturore – edhe pse PS-ja nuk dihet të jetë shqiptuar zyrtarisht për nevojën e rishikimit të standardit gjuhësor.
Duket sikur autori i letrës jo vetëm nuk pajtohet me frymën e rishikimit të standardit, të cilën e gjen te Ledi Shamku-Shkreli, por edhe kërkon që me mospajtimin e tij, krejt legjitim, të solidarizohet edhe një forcë politike madhore si PS-ja; me fjalë të tjera, kërkon një mbështetje politike për pozicionin e vet në një debat që i përket, praktikisht, dijes jo politikës.
Për mua, vlera e këtij dokumenti ka të bëjë edhe me dëshminë që ky sjell, se kundërvënia kryesore në debatet e sotme jo vetëm për traditën gjuhësore, por edhe për traditat intelektuale në përgjithësi dhe kulturën publike, nuk është mes gegëve dhe toskëve, Veriut dhe Jugut, katolikëve dhe ortodoksëve, të krishterëve dhe myslimanëve, fetarëve dhe afetarëve, etj.; por midis mendësisë totalitare ose të paktën autoritare të përqafuar nga një palë dijetarësh dhe mendësisë pluraliste, e cila po has në vështirësi të jashtëzakonshme për të depërtuar në ligjërimin dhe debatet publike sot në Shqipëri.
Po lejohem të shtoj, si post scriptum, se janë njerëz të kategorisë së autorit të kësaj letre, që e kanë kundërshtuar konceptin tim të shqipes totalitare me argumentin se shqipja nuk mund të jetë totalitare, etj.; në një kohë që, me ligjëratat e tyre publike dhe gjysmë-publike, vazhdojnë të konfirmojnë, në mënyrë flagrante, se sot e kësaj dite këta vijojnë të fliten dhe të përftohen nga e njëjta shqipe totalitare, të cilës duan t’ia refuzojnë ekzistencën nëpërmjet një refleksi mbrojtës, por fund e krye atavik.
Ky eshte vetem nje lexim i letres, deri diku i njenashem dhe emocional. Ne fund te fundit, nen klimen e laperdhive parlamentare dikush mund te hamendesoje se ai qe interpreton letren ka konflikt te paster interesi si pjesetar i Konferences. Pra nuk ka sesi te jete dhe aq objektiv. Se pari letra eshte publike dhe si e tille pergjegjesite individuale jane te firmosura. Nga ana tjeter frymen e kesaj letre e pershkruan fare qarte nje shkrim gazete i gjuhetarit Rami Memushaj, i cili eshte sjelle ne kete blog si fshikullues i Shqipes Totalitare. Pra barazimi identifikon nje emer, por jo nje fryme, e cila nuk shenjon per fat te mire(!) nje emer tjeter te “akuzuar” si idhtarin kryesor te Standardit qe eshte Emil Lafe. Madje edhe David Luka ne shkrimet e botuara nga gazeta “Metropol” teksa kundershton tezat e ketij te fundit, i konstituon ato si pika baze prej nga ku nis debatimi per Standardin. Pra si te thuash argumentimi qendror ne kete leme merr si baze profesionale Lafen, i paperfshire ne debate te ketij lloji. (vetem nese e ka nisur ai letren)
Se dyti letra eshte naivitet i paster. Te besosh sot se nje parti si ajo Socialiste do te mund te inicioje mbrojtjen e asaj trashegimie te vendosur nga PPSh eshte minimumi i minimumit te arsyetimit. Megjithate ketu duhet ndalur pak. Pse pikerisht nje gjuhetar i njohur vendos te dergoje nje leter ne adrese te nje partie politike? Kujt ia delegon ai besimin e vet ne kete rast? Pse ai kerkon te zgjidhe nje dileme te veten ne rruge te ketilla? Une mendoj se pertej mendesise qe thuhet se eshte totalitare, por dukshem naive per nga shpresa e zgjidhjes, kerkesa ne fjale e pervijon vetiu diferencimin geg – tosk dhe pikerisht adresa e letres indirekt implikon PS per herezi ne kete drejtim. Segmentet sociale ne Shqiperi kane gjetur strehe politike dhe eshte e natyrshme qe ato te bartin me vete dilemat dhe kerkesat qe jane perkufizuese te identitetit te tyre. Eshte e padyshimte se krahu katolik ka mbeshtetjen kryesore PD dhe zecjerren Jozefine edhe pse ndjesite e kesaj te fundit ne thelbin e vet homologohen me idete e perpunuara te Shkrelit. Fundja flitet per te njejtin perjashtim dhe te njejten brenge edhe pse me fjalor dhe aparat mendor te ndryshem. Edhe njehere shqetesimi mundet te jete i drejte, rruga jo.
Ne fund, dicka per shqetesimin e ngritur per pjesemarrjen e gjuhetareve te rinj ne debatin publik shqiptar. Sot kushdo mund te botoje nje liber dhe nje punim, nje artikull dhe te organizoje nje simpozium apo konference. Aq me shume qe kane kaluar 20 vjet dhe cfare nuk na degjuan veshet, qe nga zbulimi i te parit dokument te shqipes, nder shume te paret e deri te teknikat seksuale te Gjon Kastriotit.
PS: Meqe kisha shkruar komente per kete ceshtje, mendova se mund te shkruaja serish.
“…të një pushteti administrativ dhe kulturor të kontrolluar krejtësisht nga PD-ja.”
A mund te na e sqarosh me shume xhaxha se cfare “pushteti kulturor” kontrollon krejtesisht PD-ja?
Po ta lexoje me kujdes paragrafin që citon, MB, do të shihje se aty edhe unë po citoja në mënyrë indirekte; nuk është pozicioni im, por një pozicion i cili ka nxjerrë krye në mediat.
Për këtë arsye, ndoshta nuk jam unë personi më i përshtatshëm për t’ia drejtuar atë pyetje nga salla.
Megjithatë, meqë pyete, të kujtoj se PD-ja në mënyra të ndryshme kontrollon Ministrinë e Kulturës, Ministrinë e Arsimit, të gjitha institucionet që varen prej këtyre, Akademinë e Shkencave, QSA-në dhe Institutin e Gjuhësisë dhe të Letërsisë; TVSh-në; ATSh-në, etj.
Kjo do të thotë se kontrollon politikën e kuadrit dhe financimet me fonde publike të aktiviteteve kulturore jokomerciale (si p.sh. Konferenca).
Natyrisht, mua kjo nuk më intereson këtu; por disa të tjerëve u intereson. Shumë kolegë të mi kishin përshtypjen se PD-ja kishte gisht në frymën e Konferencës për standardin. Meqë unë nuk jetoj në Shqipëri, e kam të vështirë të verifikoj gjëra të tilla, meqë nuk di nëse dikush që kam përpara është i afërt politikisht me PD-në ose me PS-në, përveç rasteve të mirënjohura (si p.sh. një deputet ose një ministër).
Javën që shkoi takova rastësisht, në Tiranë, një njeri jashtëzakonisht të kulturuar; një nga më eruditët që jetojnë atje. Më tha se ishte pa punë; të tjerë më shpjeguan se është i PS-së. Më duket e pabesueshme që ai njeri të jetë pa punë, në një vend si Shqipëria, ku deri edhe ministrat shquhen sidomos prej kravatave që mbajnë.
Se pari, menyra se si shprehesh te jep te kuptosh qe ti nuk po citon, por je pjese e asaj qe thuhet nen banak dhe paragjykimeve per cdo gje qe leviz ne Shqiperi dhe ta them me dore ne zemer qe ty nuk te shkon kjo si pjesemarres ne ate Konference. Ndryshe del qe je perdorur apo keqperdorur me deshire.
Se dyti, Konferenca nuk ka pasur ndonje “bekim” institucional blu. Nuk ka qene ndonje direktive e qeverise dhe as e parlamentit per QSA-ne (ndryshe eshte rasti me N. Terezen qe ka pjesemarrje direkte te qeverise ose parlamentit). QSA e ka shikuar te arsyeshme te zhvilloje kete Konference dhe e ka bere.
Se treti, “pushtet kulturor” te kontrolluar krejtesisht nga PD-ja, jo vetem qe nuk qendron si pohim – dhe kjo nuk citohet por thuhet nga ti – por me duket edhe gabim si formulim. Kultura eshte e gjere, nuk mund te kontrollohet pervecse ne nje sistem totalitar. Ministrite e Arsimit dhe Kultures, si departamente te qeverise drejtohen nga partia qe ka qeverisjen por kjo nuk do te thote edhe “pushtet kulturor” mbi popullin. Qeveria nuk kontrollon shtepite botuese se cfare librash botojne, teatrot se cfare vene ne skene apo cfare filmash xhirohen etj. Po keshtu akademiket kane lirine e tyre, qofte ne universitetete qofte ne insitute qe financohen nga qeveria.
Po te ishte ky “pushteti kulturor” krejt i kontrolluar, libri yt nuk do vleresohej nga nje panel i bere bashke nga Ministria e Kultures, po keshtu Blushi si shkrimtar etj.
Se katerti, PD-ja eshte parti e madhe, me ndjeshmeri te ndryshme. Nuk kam degjuar ndonjehere se eshte parti e katolikocentrikeve.
Se pesti, rishikimin e standardit e kerkojne edhe gege nga Kosova bie fjala, qe nuk shquhen per katolikocentrizem, bile ne te kundert jane me background-e familjare myslimane.
Se gjashti, kjo puna e eruditeve qe mbesin pa pune dhe bejne te persekutuarin politik, eshte bere mode ne Shqiperi. Sigurisht nese je i indoktrinuar me ideologji te se shkuares nuk te qas kush ne institucione.
Metal Boy, nuk paske marrë vesh asgjë, po vërtet asgjë nga çfarë po thuhet këtu. Nuk di ç’të të them më, përveçse të të shpreh simpatinë time.
Xhaxha, te kam marre vesh shume mire, bile pertej atyre qe thuhen drejtperdrejt. Problemi eshte se nga njera ane thuhet qe Shamku (gjuhetare autodidakte) perfaqeson vetem veten e saj dhe nuk ka pse implikohet per mire ose per keq partia ku ajo eshte deputete e anetare kryesie, nga ana tjeter keshtu si nen banak paragjykohen drejtuesit e institucioneve shkencore si pdiste, berishiste, te bekuar nga qeveria etj. Pse Shamku paska te drejte te kete lirine e saj ne ceshtje gjuhesore apo shkencore po themi dhe Ardian Marashi jo?
Pikërisht këtë s’ke marrë vesh – që të njëjtën pyetje po e bëj edhe unë. Prandaj e kritikoj politizimin që duan t’u bëjnë punëve të gjuhës bojkotuesit, si autori i kësaj letre. Sa për përgjigjen, provo t’ia kërkosh cilitdo nga firmëtarët e Kumtesës për opinion…
Nuk marr vesh, megjithatë, pse e quan Shamkun “autodidakte”. Unë nuk është se ia kam parë dosjen, por di që edhe është specializuar në Itali. Ke ndonjë informacion më tepër ti?
Ka studiuar per biologji pra, mos te bejme kot lojra. Gjuhesine e ka pasur pasion jashte shkollor dhe e ka mesuar keshtu pas pune, ne shtepi.
Lojëra? Po kësaj më poshtë si t’ia vëmë emrin? Apo t’i shkruajmë edhe ne kryesisë së PS-së, për t’i thënë se autorja ka gënjyer në prezantimin që ia ka bërë vetes në kopertinë të librit?
Pres një përgjigje, Metal Boy. Ky blog është serioz, kolegët zakonisht u dalin zot fjalëve që lëshojnë. Të lutem ma ftillo pak atë punën e biologjisë – se këtu nuk jemi në parlamentin shqiptar, ku mund të lëshohen popla kështu pa teklif.
Në kopertinën e këtij libri po lexojmë:
“Pos librit që keni në dorë, ka botuar Procese të ndikimit italian mbi shqipen (Botime Njeriu 1999) dhe përkthimin e Kurs i gjuhësisë së përgjithshme të Ferdinand de Saussure (Botime K&B 2002).”
Unë kam mbi tavolinë librin “Sociolinguistika” të Richard A. Hudson, përkthyer në shqip nga Mariana Ymeri, Shtëpia Botuese DITURIA.
Në faqën 2 të këtij libri shkruan:
“Nga kjo Seri:
-JOHN LYONS Hyrje në Gjuhësinë Teorike
Përktheu Prof.Dr. Ethem Likaj
-FERDINAND DE SAUSSURE Kurs i Gjuhësisë së Përgjithshme
Përktheu Prof. Dr. Rexhep Ismajli
-RICHARD A. HUDSON Sociolinguistika
Përktheu Dr. Mariana Ymeri
-ANDRE MARTINE Elemente të Gjuhësisë së Përgjithshme
Përktheu Prof. Dr. Rexhep Ismajli”
Nga këtu vërejmë se libri “Kurs i Gjuhësisë së Përgjithshme” i FERDINAND DE SAUSSURE është përkthyer dy herë, nga Rexhep Ismajli dhe nga Ledi Shamku-Shkreli.
Apo jam gabim?
Zgjim, ke të drejtë. Përkthimi i Rexhep Ismajlit është më i vjetër dhe ka qarkulluar lirisht në Shqipëri, të paktën si literaturë për studentët e gjuhësisë. Megjithatë, shumë vetë e konsideronin si të palexueshëm – për shkak të shqipes së përdorur dhe terminologjisë së lëkundur. Unë për vete e kam lexuar Saussure-in në frëngjishte që në fillim, prandaj nuk di ç’të them. Gjithsesi, përkthimi i mëvonshëm i Shamkut, i redaktuar nga A. Klosi (botuesi), ishte një orvatje për t’i dhënë Saussure-it një përkthim më të përshtatshëm për Tiranën dhe ndoshta edhe më të kujdesshëm.
Po te bojkotosh punimet e nje konference a nuk eshte valle nje e drejte legjitime sa ajo e atyre qe e organizojne? A nuk eshte ajo nje e drejte qe perfshihet nga mentaliteti pluralist qe mezi po can rruge ne mykun e establishmentit? Nga ana tjeter, kurrkush nuk kritikoi ndonje nga ato cfare u thane ne Konference, asnje nga punimet nuk di ti jete nenshtruar ndonje kritike te njeanshme apo edhe provokuese. U paragjykua me te drejte procedimi i bere deri ne organizimin e konferences. Reagimi i Memushajt eshte i vetem ne kete pike dhe pavaresisht kesaj legjitim per mendimin tim. E kam fjalen per shkrimin e tij ne gazete me shume sesa per letren. Shamku akuzohet hapur prej tij per harbuteri ne komunikim dhe intervista e saj e fundit nuk eshte se duhet marre per ndonje model ne komunikimin publik te dijeve tona, qofshin keto autodidakte, te induktuara nga sisteme arsimore me zulme apo edhe si pasoje e funksionimit te persosur te sistemit tone receptiv. “Sovjetiku Kostallari, Lafe i perket nje mendesie te kaluar etj”, me shume sesa gjykime te nje gjuhetareje me duket se jane degezime te recitalit te Politikes se re ne ceshtje te gjuhes. Se ne fund te fundit po flitet per modelimin e nje pjese te se ardhmes, te cilen do te duhet edhe te kuptojme sesi po behet perpara se te mbyllim syte verberisht perpara ekuacionit qesharak dhe te mbareshtuar ne albanistan: komunizem = hic, postkomunizem= Zbulesa.
Dhe ne fund edhe bojkotuesit, qe jepen ketu me nje nencmim per veprimin e bere jane njerez te njohur te fushes, kuptojne aq nga koniunktura dhe politika, dine aq sa te vleresojne se cfare po ndodh dhe kane besoj aq respekt per koleget qe moren pjese sa te ndajne gjykimin profesional nga perfshirja ne nje veprimtari. Ne fund te fundit personi me i lakuar per sjellje te keqe dhe per asgje tjeter ne kete histori eshte znj. Shamku. E nenvizoj per sjellje te keqe. Shpresoj te sherbeje si diversiv per politizimin qe po merret ne shqyrtim.
Dhe na falni se shkruam pak si shume.
Theollogos, unë besoj se bojkotimi e shfrytëzon pluralizmin, ose më mirë e përdor; por në thelb e përjashton, duke e anuluar.
Respekte Theollogos, gjykim i urte dhe i ndershem.
Letra me ngjau shume me fleterrufete e kohes se kines. I ka te gjitha, qe nga permendja e biographise deri tek vete ndertimi i narratives. Kete ngjashmeri e perforcon dhe menyra si eshte sjelle kjo leter ketu ku autori mbetet anonim.
Politizimi i konferences, me c’kuptoj nje nga akuzat kryesore e bojkotuesve, u arrit ne fakt nga vete bojkoti me shume se cdo gje tjeter. Aq me teper kur behen deklarata politike para se konferenca te zhvillohet e te mbaroje. Ata qe e bojkotuan apriori kete konference duhet ta kishin shprehur kundershtimin e tyre brenda konferences me prurje te mirefillta shkencore ose mund te organizonin/jne nje konference tjeter ku te permbledhin pikepamjet e tyre shkencore. Keto do te ishin menyrat normale te komunikimit shkencor e jo me fleterrufe e deklarata gazetash. Me ben poashtu shume pershtypje kur nder te tjerash kritikohet dhe menyra se si jane lajmeruar pjesemarresit shprehimisht me email dhe jo me “rruge institucionale”. A thua duhej te lajmeroheshin me mushka. Ne konferenca shkencore nuk ftohen institucione por studiues ne baze te prurjeve individuale qe kane dorezuar/publikuar me pare psh. gjate fazes se mbledhjes se prurjeve shkencore nga organizuesit e konferences.
E gjithe kjo histori te le nje shije mjaft te hidhur mbi batakun ku kane rene pjesa derrmuese e akademikeve dhe vete shkenca shqiptare qe as menyrat minimale te komunikimit shkencor nuk i njeh lere pataj nese gjykojme aftesine per te bere kerkim te mirefillte ne rang internacional. Ne te vertete eshte per te ardhur keq dhe turp njekohesisht. Megjithate te tilla histori nje te mire e kane. Te pakten per ata studiues shqiptare jashte qe luajne me mendimin te kontribuojne sporadikisht ne Shqiperi sherbejne si sinjale te mos i afrohen akademise shqiptare nese nuk duan te asfiksohen nga kuterbimi.
Për debatin e hapur lidhur me konferencën e Durrësit ndofta ia vlen të sillet në vëmendje edhe mendimi tejet i skajshëm i përcjellë – në anglisht – nga K. Resuli. Komentet janë të tepërta.
===
VD: – Here as well, is the known division Ghegs-Toscs from which originates the known language question which, it seems, still has not been overcome by the Albanians?
Dr. Kaplan Resuli-Burovich: – The language question in Albania is not settled even today. Although formally (and by force) Enver Hoxha established as a common, official language the Tosc dialect (until then it was the Gheg dialect),the Ghegs have not given up. They still continue to speak and write in their dialect, although they are persecuted and maltreated because of it. When in 1965 in Albania I published the novel “Treason” in the Gheg dialect the Albanians of northern Albania openly requested the language of this book to be declared as the literary and official language of Albania.
That too was one of the reasons for my satanisation which still continues. You should know that the difference between the Tosc and the Gheg dialects is much bigger than the differences between some “slavic” languages, for example the macedonian and the serbian. From another side, more Albanians, about two thirds, speak in gheg, which is lexically richer, purer and
also has much greater expressional opportunities. With the enforcement of the tosc dialect, which was of a pure political nature (motive), a crime has been perpetrated against the Albanians and their culture.
Nuk besoj se ka ndonjë farë arsyeje që të sillet në vëmendje “mendimi tejet i skajshëm” i këtij zotërie. Jeta është e shkurtër për t’u marrë me kësi punësh, dhe vëmendja duhet ruajtur për gjëra më domethënëse; sidomos ngaqë kam frikë se një nga qëllimet e këtyre opinioneve a ruota libera është, pikërisht, të tërheqin vëmendjen.
Në të vërtetë, nëse edhe në Shqipëri do të funksiononte kodi normal i simbolikës së komunikimit, pjesëmarrja e Shamkut në këtë forum do të sherbente si një signal i qartë i një hapje të re të PS, i kapërcimit nga ana e saj të ciklit të një ideologjie të caktuar (në fakt, edhe pse 2xh lë të kuptojë, nuk është asnjëherë anodine, e pafajshme e pa nënkuptim pjesëmarrja e një anëtari të kryesisë së partisë më të madhe të opozitës në një konferencë, e cila sapo u shpall pati një reputacion trasgresioni tabush), por kjo nuk ndodhi dhe ky është një shqetësim më vete.
Me aq sa e njoh Shamkun (i kam lexuar parathënien e Shqipes totalitare, të Vehbiut), ajo është një intelektuale që i bën nder çdo partie që do ta kishte në radhët e saj, e megjitahtë nuk është ajo dhe intelektualë të tjerë si ajo (që në fakt nuk mungojnë) logoja e re e të majtës shqiptare.
Për fatkeqësinë e të gjithëve të tilla vëzhdojnë të mbeten Gramo Ruçi, Gjinushi dhe mastodontë të tjerë me pamje të vrerosur. Kjo është arsyeja që aq lehtësish e me jerm politik një gjuhëtar i brezit të vjetër shkruan e dërgon letra të tilla me një përmbajtje déjà vu.
Shkurt, Shamku dhe të tjerë tërheqin nëpër këmbë gjylet e mungesës së vullnetit politik të sferave më të larta politike për të mbyllur llogarinë me të shkuarën, llogari që për arsye që i dimë të gjithë nuk do të mbyllen kurrë, të paktën derisa të të marrë frymë edhe kasketa e fundit.
Kam lexuar vetem 2-3 çikerrima nga Shamku-Shkreli, po nuk me ka dhene ate shkendijen e vleresimit, po ashtu nga ç’thuhet verdalle duket si tip brigadiereje.
Hamendesoj se autori i letres e njeh mire, ashtu sikunder duket se e njeh mire si funksionojne lidhjet politike- kulture.
Qe PS-ja eshte mbeshtetesja kryesore e standartit e qe per nga pesha ja kalon gjithe mbeshtetesve te lemit kulturor te mbledhur bashke, me duket se duhet marre si premise.
Pesha e madhe politike e bojkotuesve quhet PS, pastaj vjen pesha politike(prestigji e rolet kyç si ne institucionet kulturore e jashte tyre) brenda mjedisit kulturor.
Rithem ate qe kam shprehur me pare, mungesa(pothuaj) e emrave ortodokse dhe numri i vogel i katolikeve ne konference, praktikisht perkthehet ne renien e ca ë-ve.
Po te kish shume katolike do futej paskajorja, po te kish shume ortodokse, s’do levizej as presja.
Gjithsesi, diktatura menjane, peshen e vertete, vendimtare, e ka kush zoteron rrymen nacionaliste ne kulture, rritja e rolit katolik lidhet me rolin udheheqes te katolicizmit, POOOR, Kosova nuk ja njeh kete rol e nuk ja njeh qartazi.
Kosova vendos se çdo behet, cilindo krah, ortodoks apo katolik, qe Kosova do te mbeshtese, ai do te fitoje. Kosova ka fituar pike ne rrymen kulturore shqiptariste, aq pike sa eshte vendimtare, vetedije qe Instituti i Prishtines shprehu hapur pa i ardhur anes fare.
Keto pluralizmat, soserianizmat, demokratizmat, jane tertium non datur, qe heqin vemendjen nga faktoret kryesore.
Persa i perket letres, ajo thote qarte, qe kush eshte aty ku eshte, ne baze te konjukturave historike, te i respektoje keto konjuktura, perndryshe konjukturat historike ashtu sikunder te ngrene lart, te hedhin edhe ne gremine.
Ajo leter eshte zeri i historise, jo i filan fistekut. Kush preket, le te jape doreheqjen e te vazhdoje jeten jashte konjukturave historike. Nuk kemi Faustin dhe Mefistofelin, perndryshe s’do ekzistonte fare mundesia e doreheqjes.
Gje e mire, eshte qetesuar theollogos, po kendon si bilbil tek kjo teme… e veshtire ti kendosh edhe Sales edhe standartit, po kur eshte i qete ja del per bukuri.
Hyllin, një nga përfaqësuesit më në zë të fillesës katolike, Primo Shllaku – shkrimtar, poet, publicist, përkthyes, autor që përdor gegërishten letrare, etj. – është shprehur kategorikisht kundër shartimit të paskajores gege në standardin e mbështetur në toskërishten. Shllaku ishte në konferencë si “dëgjues”; por pata rast të bisedoja disa herë me të. Përkundrazi, këtë integrim të paskajores e kërkuan me forcë të madhe (dhe e argumentuan me artileri) kosovarët, veçanërisht Besim Bokshi.
z. Hyllin! Une kam kerkuar ndjese qe kam shkruar shume, keshtu qe jam i justifikuar paraprakisht. Duke mirekuptuar klimen e Vitit te Ri qe karakterizon javen aktuale, mendoj se kenga ne kete rast do jete ndonje jehone festive andej nga ty, pa nenkuptuar se ky eshte zakon. Po gjithsesi si luftetar i vjeter i blogut qe je, Amen.
Hyllin shkroi:
“Kam lexuar vetem 2-3 çikerrima nga Shamku-Shkreli, po nuk me ka dhene ate shkendijen e vleresimit, po ashtu nga ç’thuhet verdalle duket si tip brigadiereje.”
Ç’thuhet vërdallë???
Ti Hyllin, merr njerëz nëpër gojë me pafytyrësinë e atij burracakut, që fshehur pas ferrës u thotë gjëra të turpshme grave që kalojnë aty pari.
Ndryshe nga ty kjo Zonja ka shkruar gjëra të studiuara nëpër shkolla e universitete, të cilat edhe nëse do të ishin të diskutueshme nga pikëpamja përmbajtësore, do të duhej të ziheshin në gojë nga njerëz gjithashtu të studiuar e jo nga burracakë ordinerë llafazanë si puna jote.
Kontributi akademik i zonjës në fushën e sociolinguistikës është në nivel profesional e lipset të jetë i konsiderueshëm për kë ka interes të mësojë dhe të dijë.
Një meskini si puna jote sigurisht që gjëra të tilla nuk i hyn në sy, sepse helbede, ti ke teoritë e tua të qelbura maskiliste, orientaliste, enveriste, fundamentaliste.
Nuk po bej asnje shpifje per Shamkun, po them ato qe kam degjuar dhe e perseris sfiden: urdhero dhe trego kohen e shkollimit te Shamkut per gjuhesi. Nese do ta mbrosh deri ne fund nderin e saj “profesional”, pergjigjiu pyetjes qe te bera.
Nuk kam asnjë provë, veç asaj që solla (informacionit në kopertina të librave; janë disa të tillë); aq mua më mjafton, sepse Shamkut ia kam lexuar librat dhe, të siguroj (si linguist që jam vetë – dhe këtë mund të ta vërtetoj), se ato libra janë shkruar në mënyrë krejt profesionale. Veç kësaj, Shamku ka punuar për shumë kohë si punonjëse shkencore pranë Institutit të Gjuhësisë dhe të Letërsisë; nuk besoj se do të ishte pranuar aty, pa qenë e diplomuar në fushën përkatëse (po të kish gënjyer, kujton ti se do t’ia kishte lënë këtë pa përmendur PD-ja, tani që Shamku është deputete dhe eksponente e lartë e PS-së?). Pa përmendur që e kishin ftuar të mbante kumtesë në konferencën e tanishme. Gjithsesi, çdo gjë bën vaki; por në këtë rast kam frikë se barra e provës të mbetet ty.
Prove te shkruar as une nuk kam, po them ato qe kam degjuar. Enkelejda/Ledi Shamku/Shkreli mund te kete punuar ne Institut, per historine e gjuhes a ku di une, mund edhe te kete bere ndonje kurs per pune gjuhe ne Itali, ama shkollimi (i larte) fillestar i saj nuk ka pasur lidhje me gjuhen. Kaq. Kush do me shume info, Shqiperia eshte e vogel, merren vesh ca gjera edhe me pak perpjekje.
Metal Boy,
You either put up or shut up.
Ishe ti ai qe erdhe ketu se pari me idene se Ledi Shamkut i do hequr fjala ose se paku s`i do besuar fjala sepse zonja nuk i ka kredencialet ne rregull.
Po edhe sikur te ishte e vertet, ti mund te jesh edhe nje inxhinier minierash dhe te jesh arkeolog shume i afte, mund te jesh historian dhe ne te njejten kohe te jesh gjuhetar i dores se pare. Ose mund edhe te kesh nja 50 kombinime monosillabike perpara mbiemrit, e te jesh e ngelesh prap bosh fare.
Metal boy,
atëherë ti ose bën ose je.
Kjo që thua ti është shpifje e pastër, megjithëse kam frikë se ti ke mangësi serioze në perceptimin e konceptit të shpifjes.
Shpifja nuk konsiston vetëm në thurjen e një informacioni të rremë me karakter denigrues dhe shpërndarjen e tij, por edhe në përcjelljen e të njëjtit informacion duke e bërë këtë edhe tëndin, kur përcjellësi (pra ti) i ke të gjithë mundësitë objektive dhe subjektive për t’u bindur që informacioni është i rremë dhe denigrues.
Nëse nuk e ke kuptuar këtë më sipër, gjë që nuk dyshoj shumë kur të shikoj se ç’shqipe mizerje shkruan dhe ç’logjikë mizerje përdor për të argumentuar bindjen tënde, merre si të mirëqenë se ta them pa hile.
Pretendimi yt, që bashkëbiseduesi yt duhet të vërtetojë shkollimin e Zonjës të përfolur paftyrësisht edhe nga ai tjetri më sipër, kapërcen logjikën normale të gjërave.
Zonja në fjalë shprehet botërisht në një fushë të shkencës dhe lë një përshtypje serioze dhe akademike të konsoliduar. Publikisht është e angazhuar në institucione shtetërore dhe shoqërore që lidhen drejtpërdrejt me problemet e sociolinguistikës. Gjen afirmim publik për aktivitetin e vet, qoftë aprovues, qoftë refuzues. Pra perceptohet publikisht si shkencëtare e kualifikuar në nivelin e nevojshëm.
Del ti me teorinë tënde “m’ka thon njoni, qi filania…” dhe ç’pret pastaj???
Të të marrë kush seriozisht, kur është ashiqare, që je duke shpifur???
Xha xha, me Kosove nenkuptoj Institutin Albanologjik e si individ Rexhep Qosen.
Autoritetet perfaqesuese jane bere pershesh si ketej edhe andej, por une mendoj se me mire se Instituti Albanologjik dhe R. Qosja si individ, Kosoven gjuhesore nuk e perfaqeson askush.
Primo-Shllaku tregon qe krahu katolik nuk eshte homogjen (ndryshe nga ai ortodoks) dhe mbase kuptohet me mire numri i tyre me i paket seç pritej.
Perfundimi qe arrihet nga shembujt qe solle, dmth se Kosova eshte per paskajoren, kurse katoliket kunder saj, me befason, meqe me duket bash e kunderta.
Po shoh se varet nga autoritetet, te cilave u njihet e drejta e perfaqesimit.
Megjithate po te shihet shqipja mediatiko-institucionale, ne Kosove kujdesen shume per te folur ne standart (befasues per mua niveli i larte i standartit ne parlament), ndersa ne Shqiperi rryma katolike dallohet per ruajtjen e sa me shume ngjyrave te dialektit veriperendimor.
Pa dorashka, poshte Shkumbinit ka homogjenitet te larte ne qendrim, pa dallime partiake e fetare.
Ne Shqiperine e mesme, vendasit te hallakatur,po pergjithesisht pro-standartit, te ardhurit toske pro-standartit, max ndonje ndryshim i vogel, te ardhurit gege, per ndryshime te ndjeshme.
Pastaj kemi geget (proprie dicti), ku gelojne 3 rryma:
1- rryma e unitetit, si ketej ashtu edhe ne Kosove, pro standartit.
2- rryma e identitetit gego-katolik, kunder standartit
3- rryma e identitetit gego-kosovar, kunder standartit
2 dhe 3, vertet jane kunder standartit, por jane edhe kunder njeri-tjetrit, po me aq force, jo thjesht per arsye mbizoterimi ne Gegeri apo fetare, sesa per diçka thelbesore.
Rryma gego-katolike, synon udheheqjen mbareshqiptare, ajo gego-kosovare, feudin kosovar. Keta te fundit dine edhe te maskohen si dashnore te dijes, mirekuptimit, Europes etj.
Do kemi nje loje shume interesante, loje qe zhvillohet e gjitha nga Shkumbini e lart, ku fale natyres metafizike te gjuhes e arbitraritetit te standartit, do behen beteja te medha me artikuj e libra, nje lufte politiko-shkencore si kurre me pare ne historine e shqiptareve, qe do zgjase me dhjetevjeçare.
Fundin luftes do ja jape politika, me nje te rene te shpates, si Leka i Madh nyjes gordiane.
O djale i metalte! Po pse prish neuronet me hamendesime per CV-ra me fragmente studimesh ne biologji. Po c’te keqe do te kishte sikur te ishte e formuar edhe ne ate fushe. Edhe gjuhesia eshte nje shkence pluridisiplinare apo jo?
Ne sistemin e Akademise se Shkencave,dikur, e sot ne QSA nuk mund te kete asnje punonjes qe nuk permbush kriteret e punesimit. Nga te paktat institucione ne vend ku shpallen, perzgjidhen e qemtohen kanditaturat.
Ju mund te kundershtoni idete e hipotezat e saj por nuk mund t’a shpotisni ne kete menyre jo elegante! Padyshim qe ajo eshte nje sudiuese e afte dhe e apasionuar dhe pjestare e nderuar e stafit te QSA-se. Jam e sigurt qe nese nuk do te ishte shfaqur si person publik, edhe tezat e qendrimet e saj do te kishin kaluar ne formen e nje drejteze te kithte edhe per ju!
Ledi ka studiuar ne Universitetin e Tiranes per degen Gjuhe dhe Letersi. Ky eshte kusht i nevojshem dhe i mjaftueshem qe te jete nje studiuese e fushes. Ajo ndjek pa shkapercime (sic ndodh me shume drejtues te institucioneve aktuale qe grumbullojne me shpejtesi spaleta) rrugen e saj te kualifikimit shkencor.
@ dod dhe ndonje tjeter
Cfare te put up ore zoteri a zonje? A me kujton mua ndonje politikan qe ju mbaj dosjet njerezve? Por edhe sikur t’i kem te gjitha cfare dihen gojarisht mos prit qe t’i put-i up ketu me shkresa e dokumenta.
Edhe njehere e them qe me aq sa kam degjuar shkollimi i saj nuk ka te beje me gjuhesine. Qe te jem i sinqerte dhe nuk eshte ndonje sekret, nepermjet shoqnise pyeta per cv-ne e saj. E di cfare me thane? Nuk ka burre nene qe mund te gjeje nje cope cv te zonjes ne fjale. Eshte BARDHESI. Nuk gjendet ndonje gje e zeze mbi te bardhe. Deri edhe jeteshkrimi i saj ne parlament mungon.
Kaq per ta mbyllur se une jam ne pozite te disfavorshme per te bere debat. Personi qe ka blogun i censuron postimet e mija nderkohe qe ai ka privilegjin te shprehet ndaj meje si te doje.
[MB, unë hoqa disa pjesë jo vetëm nga një mesazh yti i mëparshëm, por edhe nga mesazhi im të cilit ti i ishe përgjigjur. Kthehu dhe kontrolloje vetë, po të duash. Këtë e bëra në të mirë të debatit që po bënim. 2Xh]
Po shikoj nje paaftesi te madhe per te kuptuar nga ata qe flasin ketu ato qe shkruaj, une nuk kam thene qe Shamku nuk eshte shkolluar me korespondence apo pa shkeputje nga puna si i thone per Gj-L, por se shkollimi i saj i pare, fillestar, ai qe zakonisht te jep drejtimin nuk ka qene gjuhesia. Vete mbarimi i fakultetit ne vitin 1998 me jep te drejte, ndryshe i bie qe Shamku ka mbaruar nje fakultet te pare ne moshen 28 vjece. (arsyeja qe nuk jep nje jeteshkrim edhe ne parlament eshte kjo)
Pikerisht qellimi pse kerkoja kohen kur ka studiuar per fushen ne fjale ishte per te thene ate qe po them me siper. Shamkut “deshira” per gjuhesi i ka lindur vone.
Une jami i bindur qe ti zoteri e di edhe cfare ka studiuar ajo perpara gj-l, tregoje ketu, jo per mua po per korrektese debati.
Mos i mendoni te gjithe njerezit si veten se vetem shpifin dhe ndjekin nje agjende politike ne cdo rresht qe shkruajne.
P.S. kujdes me etiketimet qe me ben se e ben shume personale pastaj dhe une jam gati te te tregoj emrin e vertete ty, jo per fotokopjet e Shamkut, por te te hequr deshiren te ofendosh njerezit.
Nderkohe qe ne blog shkruhet me pseudonime nga te gjithe, bile disa edhe me teper se me nje pseudonim.
Ishallah nuk me censuron kesaj here xhaxha.
Metal Boy:
MB, ke thënë dhe shkruar sa vijon:
Këto janë fjalët e tua, MB; për këto të kundërshtova. Nëse zonja në fjalë ka mbaruar ndonjë fakultet tjetër ndërkohë, kjo nuk ishte temë e diskutimit, as kishte ndonjë arsye për të qenë e tillë. Ishe ti që vure në dyshim kompetencat e Ledi Shamkut, duke e quajtur në fillim “autodidakte”, dhe më pas duke shpjeguar se “gjuhësinë e ka pasur pasion jashtëshkollor dhe e ka mësuar kështu pas punë, në shtëpi.”
Tani ti mund të ngresh çështje të tjera sa të duash, është e drejta jote; por unë nuk kam ndërmend të të kundërshtoj gjë tjetër; p.sh. të diskutoj me ty pse Ledi “nuk jep jetëshkrim në parlament” (edhe pse unë nuk u besoj më gjërave që thua ti…).
Shkruan:
Në fakt, unë nuk kam pasur asnjëherë ndërmend të të fyej. Herën e fundit që t’u drejtova, e theksova se ishte fjala për “shpifje që ke sjellë ti këtu”, me fjalë të tjera, jo të tuat; por gjëra që ti mund t’i kesh dëgjuar ose të t’i kenë thënë. Tani, nëse ti fyesh edhe për këtë, është puna jote; por nuk më duket se e ndjek këtë standard, kur thua gjëra të paqena për palë të treta. Megjithatë, e theksoj, unë jam i sigurt se këto nuk i ke sajuar ti, por vetëm i ke përcjellë. Prandaj, le të ulemi dhe t’i korrigjojmë; le ta dëbojmë njëherë e mirë këtë gënjeshtër nga thashethemnaja politike – ti dhe unë bashkë.
Sa për pseudonimet, nuk kam asnjë problem me to; unë vetë i përdor. Por ta kërkova heqjen e pseudonimit që nga momenti kur ti e transferove debatin në sallë gjyqi, duke kërkuar prova materiale për një pretendim që kisha unë. Unë këto prova i kam, por që të t’i tregoj, dua të di se cili je ti pikërisht – kjo më duket gjithashtu e drejtë. Për krahasim, një pseudonim mund të të deklarojë dashurinë online, po për t’u martuar duhet emri i gjendjes civile.
Citoj nga postimi i dates 3 Janar ne mbremje: “ama shkollimi (i larte) fillestar i saj nuk ka pasur lidhje me gjuhen.”
Gjithnje kam qene duke folur per kete gje dhe kam ngulmuar qe ti si mbrojtes i saj te tregoje kohen kur ka studiuar per gjuhesi, pasi aty del qe zonja ka mbaruar pa shkeputje nga puna fakultetin per gj-l dhe qe dihet fare mire moda qe ka qene atehere e sot per te mbaruar keto fakultetet shtese pa lidhje me te parin.
Nuk eshte genjeshter, as thashethemnaje politike, eshte nje e vertete therese per yllin e politikes se Rames ne PS.
A mund ta kundershtosh qe kjo zonje shkollimin fillestar te saj e ka pasur per tjeter gje, ndersa gjuhesine e ka pasur hobi qe e ka mesuar ne shtepi dhe po korrigjoj veten, edhe me korespondence ne fakultet.
Ku eshte genjeshtra ketu?