Një ndër problemet kryesore me ligjin mbi dosjet është se si në histerinë masive te atëhershme, ashtu dhe nga një perspektivë aktuale, viktima dhe bashkëpunëtori, takoheshin shpesh në një njeri të vetëm.
Sistemi ishte i tillë që jo vetëm atëherë nuk mund të dallohej qartë se kush ishte hero i popullit, dhe kush tradhtar i idealeve të marksizëm-leninizmit, kush duhej ndëshkuar dhe kush duhej të merrte dekorata, por edhe sot nuk mund të dallohet se kush ishte spiuni dhe kush i spiunuari, kush viktimë e diktaturës dhe kush bashkëpunëtor i saj.
Një nga shkaqet kryesore të këtij ambiguiteti vjen edhe si rrjedhojë e mungesës të profesionit të avokatisë gjatë periudhës – hallkë kjo e domosdoshme e drejtësisë. Në mungesë të një ballafaqimi mendjehapur të argumentave, termat e vendosur ishin arbitrarë, dhe nisur nga opinioni popullor i cili ishte vetë zot vetë shkop, i njëjti njeri, për të njëjtat arsye, mund të persekutohej ose të bënte karrierë. Kështu, “drejtësia” vihej në vend me anë të gjyqeve popullore, ku fati i të akuzuarit ishte vendosur që më parë, ndërkohë që drejtësia nuk ishte veçse vegël e varur drejtpërdrejt nga politika e mbijetesës dhe e karrierës.
Në qoftë se do flasim për vlerat aktuale të një ligji mbi dosjet këto vlera nuk do t’i përkisnin vetëm pjesës ndëshkuese të bashkëpunëtorëve të diktaturës: vlera më e madhe e një ligji të tillë do duhej të ishte përcaktimi i saktë i kriminelit nga viktima, përcaktim që nuk duhet të vlejë vetëm për të shkuarën diktatoriale, por mbi të gjitha të jetë i vlefshëm për ditët e sotshme, ashtu si dhe për të ardhmen. E mira e një ligji të tillë do të ishte parandalimi i një sistemi të errët, ku për të gjithë mund të spekulohej se janë njëkohësisht kriminelë dhe viktima. Në fund të fundit, siç e dinë të gjithë juristët dhe shkollarët e ligjeve, ligji nuk është për të vdekurit, por për të gjallët.
Ç’do të thotë kjo në lidhje me Fiksin dhe me dosjet e gjendura në arkiva të mediave të ndryshme? Emisioni Fiks Fare nëpërmjet vendosjes së kamerave të fshehta nëpër institucione të ndryshme, ka vënë në pah korrupsionin e funksionarëve të niveleve të ndryshme në këto institucione. Në përgjithësi, puna e Fiksit mund të konsiderohet pozitive, dhe duke shtruar tezën se arkivat e Fiksit si dhe arkivat e të gjithë mediave duhet t’i nënshtrohen një ligji gjithpërfshirës mbi dosjet, nuk jam duke kërkuar ndonjë ligj që të bllokojë rezultatet pozitive të Fiksit.
Thonë se vetëm ata që janë jo korrektë, vetëm ata që janë të korruptuar, vetëm ata që shpërdorojnë detyrën kanë frikë nga Fiksi. Shumë e vërtetë. Llaf që Sajmiri me Doktorin nuk lënë episod pa e përmendur. Por duhet pasur parasysh që Fiksi, sic e vë re edhe Xha Xhai në shkrimin mbi privaten dhe publiken, nuk luan veçse rolin e një gjyqi popullor, ku opinioni publik mbi Pangon si abuzues i pushtetit dhe shpërdorues i detyrës është përcaktuar që më parë.
Nga ana tjetër, fakti që vetëm keqbërësit kanë frikë nga Fiksi nuk është vetëm gjysma e historisë, sepse gjysma tjetër është se ata që shpërdorojnë detyrën dhe abuzojnë me pushtetin, edhe pse kanë frikë nga Fiksi, mund të mos kenë frikë nga drejtësia. Nëse statistikat, siç komentohet, thonë se 90% e krimeve mbeten të pandëshkuara, kjo nuk do të thotë se ndëshkimi mungon; nuk është se kriminelët i shpëtojnë ndëshkimit, por thjesht se i nënshtrohen ndëshkimit arbitrar dhe informal, ose një vetëgjyqësie që krijon pabarazi të papajtueshme me drejtësinë dhe viktimizim të kriminelit.
Si e tregon qartë rasti i Mediut dhe Pangos deri tashti, dy figura që nuk përfaqësojnë gjë tjetër përvecse vullnetin e shqiptarëve, nuk ka njeri që të mos bjerë pre e “mëkatit”, apo e abuzimit me pushtetin. Për këtë arsye, shpërdorimi i detyrës përcaktohet me ligj dhe ndëshkohet po me ligj. Mirepo, kur themi që nuk ka njeri që të mos bjerë pre e abuzimit me pushtetin, këtu nuk mund të përjashtojmë as edhe një subjekt, qoftë ky edhe Fiksi. Për këtë arsye, sa do që Top Channel, apo mediat në përgjithësi janë subjekte private, fakti që kryejnë një shërbim publik duhet të njihet nga ligji dhe duhet që ligji të përcaktojë disa detyra si dhe ndëshkueshmërinë e shpërdorimit të këtyre detyrave.
Derisa dosjet e Fiksit nuk dihet a janë transparente, jemi në fushën e spekullimit dhe të ambiguitetit. Kështu, mund të spekullohet se Fiksi mund të mos i bëjë video të caktuara publike pasi të ketë rënë në ujdi me abuzuesin – pasi të ketë vendosur një masë ndëshkimi monetare që e gjykon të drejtë. Problemi është që nuk kemi pse të biem pre e këtyre spekulimeve, dhe kjo është sa në të mirën tonë, dhe të Fiksit. Në qoftë se ka një institucion gjyqësor që garanton për Fiksin, atëherë jemi në rregull dhe kjo garanci nga gjyqësori në lidhje me dosjet e Fiksit është gjithçka që kihet parasysh kur flitet për një ligj gjithpërfshirës mbi dosjet nisur nga perspektiva e Fiksit.
Sajmiri dukej se i kishte marrë mirë mesazhet e avokatëve këto ditët e fundit, dhe nuk la rast pa përmendur që nuk bëhet fjalë për “përgjim” por për “investigim”, (as që e kam idenë se cili është dallimi aktual juridik) si dhe se Fiksi nuk dorëzon video në prokurori, por është prokuroria që i kërkon. Ajo që më shqetëson sidoqoftë është se prokuroria kërkon vetëm ato video që Fiksi bën publike. Që nga 11 Shkurti, kur Fiksi ishte në dijeni të veprimtarisë së Pangos, deri kur video u bë publike, nuk ka garanci që ndonjë zoçkë tjetër t’ia ketë hedhur vetëm me një zbërthim këmishe e dackë bythëve në vilën e predatorit. Po sikur Filip Çakuli të kishte vendosur që dosjen ta bente publike jo në fillim të marsit, sic e bëri, por dy javë përpara zgjedhjeve? Pse nuk u bë me dije prokuroria gjate periudhës prej kur video u xhirua deri kur u bë publike?
Shto në këto spekullime dosje që Fiksi mund të mos i ketë bërë kurrë publike, dosje që nuk do ta shohin kurrë dritën e diellit, pasi keqbërësi mund të jetë njëkohësisht edhe viktima e një shantazhi nga Fiksi. Një nga argumentet për pandëshkueshmërinë e abuzimeve gjatë komunizmit është pikërisht sepse ishim të gjithë sa keqbërës dhe viktima. Ligji sidoqoftë, është për të gjallët, dhe kjo duhet këmbëngulur deri sa ta kuptojnë mirë të gjithë, deri sa të gjallët t’ia vjelin të mirat ligjit. Një sistem të tillë, ku dallimi mes kriminelit dhe viktimës është i paqartë, ku spekullimet mbi këtë ambiguitet janë galopante, drejtësia nuk ka pse ta ushqejë, apo edhe ta injorojë, përkundrazi, duhet ta parandalojë. Dhe kjo, për mendimin tim, bëhet nëpërmjet një transparence të mirëfilltë ndaj hierarkisë së informimit, nëpërmjet një ligji gjithëpërfshirës për arkivat dhe dosjet.
Si investigatorë privatë, ama, duhet thënë se gazetarët e Fiksit janë të këndshëm. Bashkëpunimi me drejtësinë sidoqoftë, duhet të fillojë prej tyre, jo prej prokurorisë. Bërja publike e materialeve të mbledhura nga investigatorët privatë duhet të jetë nën mirëkuptimin e një institucioni të varur nga drejtësia, prandaj drejtësia duhet të jetë në dijeni të të gjitha dosjeve që mund të ketë një investigator privat, dhe të të gjitha videove që mund të ruajë në arkiva Fiksi e çdo media. Kjo mund të hyjë edhe brenda kufijve të censurës, në qoftë se publikimi bie ndesh apo bëhet pengesë ndaj vënies së drejtësisë, por kryesore në këtë mes është se gjykimi i drejtë nuk do të ishte në dorë të opinionit popullor, por në dorë të një institucioni të pavarur të drejtësisë.
Si kudo ne bote, edhe vendi yne eshte i famshem per qarkullimin e thashethemeve e ne kete kuader, thone se N.Lesi, e ka pagu nje rrushfet shume te majme, pikerisht per mos publikimin e nje video te tille kompromentuese per moralin e tij shume te “paster”. Shantazh? Te jete e vertete valle..??!!
E nese roli i ketyre lloj mediave, midis te tjerave eshte edhe ky, atehere..??!!
Quote…
“Një ndër problemet kryesore me ligjin mbi dosjet është se si në histerinë masive te atëhershme, ashtu dhe nga një perspektivë aktuale, viktima dhe bashkëpunëtori, takoheshin shpesh në një njeri të vetëm.
Sistemi ishte i tillë që jo vetëm atëherë nuk mund të dallohej qartë se kush ishte hero i popullit, dhe kush tradhtar i idealeve të marksizëm-leninizmit, kush duhej ndëshkuar dhe kush duhej të merrte dekorata, por edhe sot nuk mund të dallohet se kush ishte spiuni dhe kush i spiunuari, kush viktimë e diktaturës dhe kush bashkëpunëtor i saj…”
end quote
Premisa se cdo gje e keqe ne Shqiperi, perfshi ketu edhe krijimin e sistemit te dosjeve dhe perdorimin e tyre ne procesin e ushtrimit te pushtetit, filloi dhe mbaroi me periudhen e komunizmit, nje gje e tillle eshte e genjeshtert. Pastaj kur kjo premise vazhdon te perdoret per te justifikuar cdo deshtime te klases politike te ketyre 2 vjeteve te fundit, kjo genjeshter pervec te tjerave, behet edhe e demshme.
Pa iu futur shume subjekti te dosjeve, nga ckam lexuar, di psh rastine e skandalit te 700 mije dosjeve ne Zvicer ne fund te viteve 80, me ministren e drejtesise Elizabeth Knoff ( or smth like that). Ne keto dosje ishte e regjistruar, dhe te gjitha gjasat jane qe nje gje e tille vazhdon akoma, cdo gje private e aktivisteve te levizjes se majte ne Zvicer – ku shkonin, cfare lexonin, rrethi miqesor i tyre, udhetimet jashte shtetit, si e ku i kalonin pushimet etj, etj. Pra nga 4-5 miljon shtetas zvicerian, 28-35 % e tyre ishte e skeduar. Per shembuj me te fresket, mund te permend rastin e para 2 javesh ku ne shtypin gjerman u shkrua se kompania hekurudhore me e madhe ne Europe – DeutcheBahn mban mbi 170 mije dosje per secilin nga punonjesit e saj. Ose ajo e para disa ditesh qe qeveria e Britanise se Madhe ka dosjet dhe hap dosje per cdo pjesemarres ne manifestime qe mbahen mbi territorin britanik, qofshin keto te majta apo te djathta, qofshin keto ne mbrojtje te dhelpres me bisht te kuq, apo kunder gjuetise se fokave ne arktikun kanadez.
Dosjet nuk i shpika une.. tha. Ato i gjeta midis jush.
Quote:
…”Një nga shkaqet kryesore të këtij ambiguiteti vjen edhe si rrjedhojë e mungesës të profesionit të avokatisë gjatë periudhës – hallkë kjo e domosdoshme e drejtësisë. Në mungesë të një ballafaqimi mendjehapur të argumentave, termat e vendosur ishin arbitrarë, dhe nisur nga opinioni popullor i cili ishte vetë zot vetë shkop, i njëjti njeri, për të njëjtat arsye, mund të persekutohej ose të bënte karrierë…
End quote
Reson d`etat i ka shtyre njerezit te pranojne praktika legale dhe administrative shume me te renda se sa krijimi i dosjeve per ata qe bien nen pushtetin e saj. Ne Kanadane paqesore zona te tera u jane nenshtruar eksperimenteve me “agent orange”, para se amerikanet te fillonin ta perdornin ne Vietnam, per te mos folur ketu per eksperimentet e efekteve te radiacionit mbi njerezit prej shperthimeve berthamore.
Quote:
…”Si investigatorë privatë, ama, duhet thënë se gazetarët e Fiksit janë të këndshëm. Bashkëpunimi me drejtësinë sidoqoftë, duhet të fillojë prej tyre, jo prej prokurorisë. Bërja publike e materialeve të mbledhura nga investigatorët privatë duhet të jetë nën mirëkuptimin e një institucioni të varur nga drejtësia, prandaj drejtësia duhet të jetë në dijeni të të gjitha dosjeve që mund të ketë një investigator privat, dhe të të gjitha videove që mund të ruajë në arkiva Fiksi e çdo media…”
End quote.
Eshte per tia pasur friken pasjes dhe shprehjes se deshires qe shteti duhet te mikromanaxhoje cdo aspekt te publicistikes apo editorializmin te shtypit te nje vendi. Amerika e veriut eshte plot e perplot me programe te natyres se Fiksit si puna e “60 minutes” dhe “20/20” ne USA apo “Fifth Estate” dhe ” Enjeux” ne Kanada.
Programi “Fiks” eshte ne traditen me te mire te gazetarise investigative, dhe po qe se aktiviteti i saj ndihmon sado pak ne emancipimin apo evolimin e shoqerise shqiptare ne nje nivel me te larte ku maskaralleku nuk eshte me prerekuzita kryesore per te bere gjerat e per te ecur perpara, atehere une jam plotesish per te.
Mund ta imagjinonit se kush ishin mundesite qe nje qelbesire si puna e Pangos te shkarkohesh nga posti i ministrit, ti mbylleshin dyert e Universiteti ne fytyre dhe te behesh subjekt i hapjes se nje dosje per valididtetin e te gjitha kontratatve te miratura perj tij gjate ushtrimit te detyres si minister, sikur objektive te tille te ndiqeshin me proces gjyqesor? Une mendoj se ato do te ishin ZERO.
“Mund ta imagjinonit se kush ishin mundesite qe nje qelbesire si puna e Pangos te shkarkohesh nga posti i ministrit, ti mbylleshin dyert e Universiteti ne fytyre dhe te behesh subjekt i hapjes se nje dosje per valididtetin e te gjitha kontratatve te miratura perj tij gjate ushtrimit te detyres si minister, sikur objektive te tille te ndiqeshin me proces gjyqesor? Une mendoj se ato do te ishin ZERO.”
Pikerisht ky eshte problemi qe perpiqem te trajtoj. Pafuqia e proceseve gjyqesore te drejta, gje qe eshte e pazevendesueshme me Fiksin dhe me njeqind Fiksa.
Luliani :
– Thonë se vetëm ata që janë jo korrektë, vetëm ata që janë të korruptuar, vetëm ata që shpërdorojnë detyrën kanë frikë nga Fiksi. Shumë e vërtetë. Llaf që Sajmiri me Doktorin nuk lënë episod pa e përmendur. Por duhet pasur parasysh që Fiksi, sic e vë re edhe Xha Xhai në shkrimin mbi privaten dhe publiken, nuk luan veçse rolin e një gjyqi popullor, ku opinioni publik mbi Pangon si abuzues i pushtetit dhe shpërdorues i detyrës është përcaktuar që më parë. ”””
Epo si ti dhe xhaxhai , harroni qe populli nuk eshte ne funksion te shtetit, por shteti ne funksion te popullit.
Keshtu nese nje nevoje popullore per drejtesi nuk kenaqet prej shtetit, atehere vete populli perkrah menyrat alternative per te kenaqur nevojen per drejtesi, ne rastin tone fiksin.
Kjo eshte universale, nese nje institucion i caktuar nuk kryen funksionin per te cilin eshte krijuar,dmth nuk permbush nevojen nga ka zanafillen qenia e vete institucionit, atehere gjendet nje institucion alternativ.
Nese ushtria nuk garanton mbrojtjen nga armiku, atehere krijohen ceta vullnetare qe godasin armikun.
Tani ne Itali meqe policia nuk jep me siguri ne mbikqyrjen e territorit, po krijohen ‘le ronde’, dmth grupe qytetaresh qe vezhgojne territorin e lajmerojne policine per cdo rast.
Fiksi nuk ben rolin e gjyqit publik(ska as kuptim), por rolin e ‘sterpleqve’, dmth atij grupi te paracaktuar njerezish, ku ne rast se i vobekti shkelej nga i pasuri, shkelje qe denohej nga ligji, atehere ky grup gjykonte rrethanat dhe te pasurin e hidhte ne gjyq.
Gjyqtari ne rastin tone ishte Berisha i cili e hoqi Pangon, pasi vezhgoi se juria popullore e cilesoi Pangon fajtor.(ky eshte edhe parimi amerikan)
Prandaj te jemi te kujdesshem ne perdorimin e fjaleve.
”””’Nëse statistikat, siç komentohet, thonë se 90% e krimeve mbeten të pandëshkuara, kjo nuk do të thotë se ndëshkimi mungon; nuk është se kriminelët i shpëtojnë ndëshkimit, por thjesht se i nënshtrohen ndëshkimit arbitrar dhe informal, ose një vetëgjyqësie që krijon pabarazi të papajtueshme me drejtësinë dhe viktimizim të kriminelit.”””
Ndeshkimi mungon dhe mungon tmerresisht shume.
Nese dikush vret nje polic, po ben nje krim e nese ky vdes nga nje sherr ta zeme me nje kriminel afganas, ketu nuk kemi kurrfare ndeshkimi, por kemi 2 krime.
1 vrasja e pare
2 vrasja e atij qe kreu vrasjen e pare.
Po ashtu nese une vjedh dhe pas 1 viti, dikush me vjedh, nuk kemi ndeshkimin tim, por 2 vjedhje.
Kriminelet i shpetojne ndeshkimit ne te dy rastet.
Shteti ka per detyre te me mbroje mua si nenshtetas nga pesimi i nje demi e jam une qe ia jap kete kompetence shtetit e nuk eshte shteti qe po ti ngrihet mendja me garanton mbrojtjen nga demi e po mos ti ngrihet nuk ma garanton.
Nese shteti mua me ofron garanci prej 10% ne rast demi, atehere per mua ky shtet ka probleme shume te renda e me keqtrajton hapur.
Nese ti mua me lejon te mbaj arme, garancia nga mosvjedhja shkon ne me shume se 90%, sepse asnje hajduti sja mban te hyje ne nje shtepi ku kercet kallashi.
Pikerisht per kete me duhet shteti, qe une te mos mbaj arme, meqe kjo arme mund te me shkaktoje deme nga gjaknxehtesia, qofte duke vrare hajdutin e paarmatosur apo ndonje me te cilin zihem.
Nese shteti eshte i paafte, sepse me jep garanci se vetem 10% te demeve ngelen te pandeshkuara nga ana e tij, atehere te mos cuditet aspak nese une bej vetegjyqesi,sepse gjyqesia nga ka ardhur nga vetegjyqesia e tkurrja drejt vetegjyqesise tregon regres te shkaktuar nga paaftesia e shtetit e jo nga paaftesia ime te jem qytetar i drejte.
Imagjino se nepermjet shtetit i kemi toleruar hajdutit, te mos na ktheje gjene qe na vodhi, por ama nepermjet shtetit une nuk mund ti dhuroj hajdutit motivin per te me vjedhur serisht si dhe te mohoj nevojen per drejtesi. Kjo eshte plotesisht absurde.
Kjo eshte aq e papranueshme, sa as ne emer te Zotit nuk e pranoj e jo me ne emer te lirise anarkike. Me kete lloj ‘lirie’ me nder muhabetit, nuk shkoj as ne nevojtore.
”””Shto në këto spekullime dosje që Fiksi mund të mos i ketë bërë kurrë publike, dosje që nuk do ta shohin kurrë dritën e diellit, pasi keqbërësi mund të jetë njëkohësisht edhe viktima e një shantazhi nga Fiksi.”””
Po te shtoj spekullimet une, me del qe e bardha ne fakt eshte e zeze e luliani eshte xha xhai i maskuar dhe anasjelltas e po te heci mbi kete logjike ne berjen e nje ligji, atehere me mire te iki ne xhungel e te jetoj me kafshet apo me mire akoma, te shkoj te jetoj nen hijen e Baba Tomorrit.
Skandali Pango na shpalos dy pamje: e para skandali ne vetevete, e dyta menyra se si u perfitua ky skandal. Sot mediat Shqiptare ngaterrojne njera me tjetren sipas qellimeve te ndryshme politike, ose qendrojne fort neper llogoret per te qene ne linje me qendrimin zyrtar te partise. Ajo qe na vlen eshte mendimi i paanshem duke iu referuar dhe eksperiancave te vendeve perendimore.
Te ndalemi te e para: cast intim i nje zyrtari te larte qe mundohet te joshe nje femer, qe ne pergjithesi i ngjan abuzimit me funksionin e tij shteteror. Pamja te shokon dhe te le pa goje, eshte fare jashte standartit, bile shume me e forte se cdo lloj fiksioni ose dokumentari te pare ndonjehere.
Pse ndodh kjo: me lejoni te shpjegoj nga pik veshtrimi profesional i arteve vizuale.
Duhet te kemi parasysh qe cdo pamje e paraqitur ne skene dhe ekrane te cdo lloj permase percohet permes nje konvencioni. Si shpjegim mund te merret rasti i nje individi kur hypen ne skene, podium apo cfaredo lloj lartesie tjeter qe e ben ate te dallueshem nga te tjeret dhe i jep ne cast interesin e perfaqesimit. Ne kete cast ky njeri nuk eshte me vetvetja dhe nuk vepron si perhere. Ai ose ajo fillon performancen ne nje formatim te ri, sepse te tjeret kerkojne nga ky njeri te jene te perfaqesues i tyre, nuk pyet askush per ceshtjet personale, ne kete cast kemi hyre ne funksion.
Keshtu ndodh edhe ne ekran apo cfaqje teatrale. Krijohet muri i katert i padukshem midis audiences dhe personazhit, dhe ky mur nuk eshte gje tjeter vecse konvecioni i permendur me siper. Ne rastin e mediave shqiptare ky konvecion mungon shpesh here, sepse sipas mendimit tim asnjehere nuk jane shtruar ndonjehere keto ceshtje. Mungesa e ketij standarti ben qe mediat shpesh, ne dukje serioze, te kthehen ne qesharake, me te cilat cdo njeri normal do te qeshte, sepse do ti dukeshin shume feminore.
Ose, mendoni sur juve do tu incizojne me nje mikun tuaj ne kafe dhe kjo pamje te trasmetohet ne tv. megjithese nuk ka asgje per tu kritikuar, kjo pamje do te ngjaje e cuditshme sepse eshte private dhe nuk ka konvencionin qe permenda me lart.
Nje tjeter problem per pamjet e paraqitura eshte objektiviteti. Edhe kjo duhet duhet diskutuar, per arsye se ne shohim vetem nje ane; ate qe preferon gazetari. Ne kete rast ne nuk shohim vajzen, per te para se kush i thote ato fjale dhe nese jane sinkron me gojen. Une nuk e di si ishte veshur ajo vajze, cfare kishte shkruar ne balle dhe nese i ka thene keto fjale vertet. Pra vrtetesia eshte e intrpretuar dhe nuk vlen per tu komentuar. Eshte si ai rasti i famshen i gjysme fotos ku sheh disa njerez te vrare dhe ty te vjen keq nga dhuna e ushtruar mbi ta, kur hapim gjysmen e dyte te fotos shohim se keta kane shkaterruar gjysmen e qytetit dhe se jane terroriste.
Ne lidhje me ceshtjen e dyte, se si u perftua ky skandal, ajo qe me duket shume shqetesuse per shoqerine tone eshte se si dikush apo nje grusht njerezish ka mundesi te zgjedhe vete objektin, kohen dhe montazhin, sikur te ishte nje autoritet hyjnor. A nuk ju duket shume e rrezikshme? A nuk mesuam nga historia jone traumatike se cfare sjellin keto metoda, apo preferojme te jemi vone si gjithnje? Kujtohuni dhe do te gjeni perafesisht te njejtat metoda qe cuan ne pushkatimin e deputeteve ne vitin 48.
aNe duhet te shqetesohemi me shume per belbezimet e para te demokracise ne kete vend sesa per “mberthecken”. Perfytyroni: nese do te filloje nga te kater anet nje sulm i papare per te diskretituar politikanet e te gjithe kraheve. Do te behet nje baterdi dhe njerzit do te kene shfaqje pernate me burra e gra bythezbathur. Ne fund kush eshte me i forti per te gjetur gjokse leshtore, sytjena apo tanga, pra kush fiton me shume objete intime fiton zgjedhjet. Mos u cuditni kur te filloje edhe tregetia qe i konverton keto objekte me vota psh. nje pale tanga mund te quhen si as dhe mund te kene deri ne 2000 vota, ne kete rast mberthecka me duket ne kuotat me te ulta. Do te fitojne ata qe jane me te rrafinuar dhe kane banda me te forta pergjuesish…
Konkurrenca programesh per te ardhmen dhe regullat e lojes jane te perjashtuara? Edhe spektatoret pa arsye kane filluar te shohin rreth e qark se mos ka ndonje kamera verdalle, ose te instaluar poshte tavolinave ne bare. Po degjohet shprehja “kamerambajtje pa leje“. Femrat po perfytyrohen si “guerriere” te armatosura deri ne dhembe. Po lind nevoja e kontrollit per mbajtje kamera ashtu sic veprohet gjate procesit te carmatosjes… nje kontrolli paraprak para se te nisesh biseden me nje femer. Jemi kthyer shume mbrapa… Ideali i lirise do te degjeneroje ne pergjime dhe shantazhe. Eshte nje cast i mire per te reflektuar.
O Hyllin, nuk je i qarte.
“Epo si ti dhe xhaxhai , harroni qe populli nuk eshte ne funksion te shtetit, por shteti ne funksion te popullit.
Keshtu nese nje nevoje popullore per drejtesi nuk kenaqet prej shtetit, atehere vete populli perkrah menyrat alternative per te kenaqur nevojen per drejtesi, ne rastin tone fiksin.”
Shteti, qe tenton unitetin e interesave te te gjithe popullit mund te mos jete ne funksion te drejtesise, thua ti, ndersa privati, Fiksi, mundet. Dakord. Nuk e kam mohuar ne pergjithesi punen pozitive te Fiksit ne kete drejtim, perfshi ketu edhe rastin e Pangos ne vecanti. Problemi eshte qe Fiksi mbetet subjekt privat perpara ligjit dhe ligji mbetet i pamjaftueshem ne percaktimin e detyrimeve qe duhet te kete ai subjekt qe kryen kete funksion alternativ.
“Fiksi nuk ben rolin e gjyqit publik(ska as kuptim), por rolin e ’sterpleqve’, dmth atij grupi te paracaktuar njerezish, ku ne rast se i vobekti shkelej nga i pasuri, shkelje qe denohej nga ligji, atehere ky grup gjykonte rrethanat dhe te pasurin e hidhte ne gjyq”.
Jo. Sepse Saimiri e beri te qarte qe nuk eshte Fiksi qe dorezon video ne prokurori, por eshte prokuroria qe i kerkon. Perderisa keta “stergjysherit” qe thua ti, e hidhnin tjetrin ne gjyq, atehere raportet me prokurorine te stergjysherve jane te ndryshme nga ato qe shpall Fiksi. Shif emisionin e dates 5 ose 6 mars ne mos gabohem.
Nga ana tjeter, jemi tek ligji dhe tek drejtesia. Ma gjej ku gjendet ky paracaktim me ligj. Ne qofte se Fiksi eshte ne funksion te nje drejtesie alternative, me gjej nje arsye jashte spekullimeve, se pse nuk e beri prokurorine me dije brenda trejaveshit qe kishte ne dore videon?
A e merr vesh qe jam dakord me ty, a jo, dhe a e merr vesh qe argumenti im eshte i nje niveli teknik, ku ky institucion privat alternativ per drejtesine, duhet te kete mirekuptim me institucionet ligjore te drejtesise ne nje faze me te hershme se sa berja publike e videove?
Pikerisht lulian, aty ku ndahemi eshte konceptimi teorik i nivelit teknik.
Per ty Fiksi eshte ne radhe te pare shkaku qe sjell pasoja te cilat duhen ndaluar si te demshme, ndersa per mua, Fiksi eshte ne radhe te pare pasoje e nje shkaku e pastaj shkak qe sjell pasoja.
Cili eshte shkaku qe e ben fiksin pasoje ? Eshte moszbatimi i ligjeve qe kemi.
Cila eshte pasoja qe sjell Fiksi si shkak ? Eshte situata e ngaterruar mes te drejtes private e asaj publike.
Pra nga moszbatimi i ligjeve qe kemi, vijon tensioni mes te drejtes private dhe asaj publike.
Kuptohet se po te zbatoheshin ligjet qe kemi, ky tension nuk do kishte arsye qenesie.
Atehere ajo cka une kundershtoj eshte heqja e vemendjes nga moszbatimi i ligjeve qe kemi, (Pango si shembull negativ) ne favor te krijimit te nje ligji te ri qe veshtireson ndeshkimin e Pangos.
Ky parim ka shpene ne vende te tjera ku eshte zbatuar jo ne efikasitetin e drejtesise, por ne kthimin e saj ne karagjozllek, si psh nje kryekriminel qe ka vrare e prere, e di gjithe mileti, del i pafajshem pasi provat nuk jane mbledhur ne menyre ‘te ligjshme’.
Fakti qe kapen vetem 30% e krimineleve dhe nga keta vetem 1/3 denohet, tregon se cfare dore i eshte dhene krimit fale ketij parimi.
Te me falesh mua qe nuk jam dakort me parimet qe sjellin shtimin e krimeve.
Problemi i Fiksit me drejtesine si subjekt privat, por efikasiteti i tij ne shquarjen e krimeve, duhet te na beje te mendojme jo si te ruajme te drejten e kriminelit te mos zihet gafil nga privati, por si te krijojme nje institucion vezhgimi e mbledhje provash, te ngjashem me sterpelqte, institucion qe u vjen ne ndihme organeve te drejtesise.
Avokati i popullit, Kontrolli i larte i shtetit, sindikatat e prokura e republikes, pervecse te vazhdojne punen si institucione te pavarura duhet ti japin jete nje istitucioni te ri, i cili mbron te pafuqishmit nga te fuqishmit.
Ky dualizim sot vijon ne abuzime te papara prandaj para se te bejme nje ligj te ri qe mbron privatesine e te fuqishmit, duhet te kemi kujdes te mbrojme publiken e te pafuqishmeve(ku per fat te keq futet 90% e shqiptareve).
Prape nuk je i qarte.
Une nuk u morra me shkaqet e Fiksit. Atje ku ekziston e drejta e prones private, ekziston e drejta e investigimit privat, dhe nga ana ligjore, ky eshte shkaku i ekzistences se Fiksit. Une nuk i hoqa merita Fiksit. Nuk u perpoqa t’a heq vemendjen nga ajo cka nje proces gjyqesor do e vendose ne ka krim te kryer prej Pangos apo jo. Drita eshte hedhur aty tashme. Ideja eshte te mos jete Fiksi qe vendos se ne c’pjese te arkivave te veta te hidhet drita, por drejtesia. Ajo cka argumenti im kerkon, nuk eshte mbrojtja e privatesise se subjekteve publike te fuqishme, por e kunderta. Pra nuk mendoj se Fiksi eshte ne rradhe te pare shkaku i pasojave, por si ty, qe Fiksi eshte pasoje e moszbatimit te ligjit prej funksionareve publik, e pastaj shkak qe sjell pasoja. Mirepo ne qofte se Fiksi eshte shkak qe sjell pasoja, atehere shkaqet, pavaresisht ne jane te rradhes se pare apo te dyte apo te trete, duhet te njihen, qe pasojat te kontrollohen, si thote dhe Bacon. Qarte fare kam thene se
“Si e tregon qartë rasti i Mediut dhe Pangos deri tashti, dy figura që nuk përfaqësojnë gjë tjetër përvecse vullnetin e shqiptarëve, nuk ka njeri që të mos bjerë pre e “mëkatit”, apo e abuzimit me pushtetin. Për këtë arsye, shpërdorimi i detyrës përcaktohet me ligj dhe ndëshkohet po me ligj. Mirepo, kur themi që nuk ka njeri që të mos bjerë pre e abuzimit me pushtetin, këtu nuk mund të përjashtojmë as edhe një subjekt, qoftë ky edhe Fiksi. Për këtë arsye, sa do që Top Channel, apo mediat në përgjithësi janë subjekte private, fakti që kryejnë një shërbim publik duhet të njihet nga ligji dhe duhet që ligji të përcaktojë disa detyra si dhe ndëshkueshmërinë e shpërdorimit të këtyre detyrave.”
Lexo me me kujdes. Dhe mos harro qe spekullimet e tua mbi efikasitetin e ligjit ne masen 10% ne qofte se do i perdorim per Fiksin, do na rezultonte se funksionaret e goditur publikisht ne Fiks nuk do ishin vec nje e dhjeta e funksionareve qe Fiksi ka filmuar ne mos me pak, vec nje e njemijeta e funksionareve te korruptuar. Eshte venia ne dukje e moszbatimit te ligjit prej Fiksit qe e ben funksionin e gazetarise investigative te vyer. Por eshte mungesa e nje ligji per subjekte si Fiksi qe na ben te dyshojme qellimet e mira te Fiksit, dyshime qe sipas teje, e meje bashke, nuk duhet te ekzistojne. Kujdes, ti spekullon per mungesen e drejtesise edhe kur ligji ekziston, pra eshte moszbatimi i ligjit, thua, qe eshte problemi, dhe nuk me lejon mua te spekulloj mbi mungesen e drejtesise aty ku ligji nuk ekziston?
Shife te them me kujdes, se eshte hermetik argumenti.
Une jam mese i qarte, sepse po them qe problemi me te cilin duhet te perballemi eshte moszbatimi i ligjit pre Pangove e jo kamera e fshehte e Fiksit apo dosjet e tij, menyra si i perdor etj.
Ti thua se eshte e qarte qe Pango duhet te mbaje pergjegjesi po ne duhet te merremi me Fiksin tani.
Mirepo Pango nuk eshte nje rast, por simbol i nje menyre sjelljeje hamesore, keshtu qe energjite duhet te shkojne ne zgjidhjen e problemit Pango e jo te problemit Fiksi.
Ky qe ben ti eshte dashje-padashje kamuflazh. Ngreme ne qiell nje problem dytesor sepse jemi te paafte te zgjidhim ‘problemim meme’.
Kjo menyre kamuflimi, nuk eshte aspak e re ne shoqerine perendimore apo shqiptare, nuk i biem dot gomarit atehere hajt i biem samarit.
Drejtesia eshte e vetmja menyre qe te ruhet ekuilibri private-publike dhe kur sjell te dhenat mbi ineficencen e sotme te drejtesise, por them se pikerisht privatja po mbyt publiken, interesi privat sjell hamesine e kjo sjell ineficence te sistemit gjyqesor.
Nese do merremi akoma me tej me interesat private, pra ti biem Fiksit pse ky i ra Pangos duke mos respektuar privatesine, atehere drejtesia behet me ineficente e pikerisht sepse ligji nuk perfaqeson me shprehjen e drejtesise por te interesave private.
Ti pikerisht me ligjin mbi dosjet e Fiksit je duke treguar se ka nje problem mes privatit(Fiksit) dhe publikes (Pango minister) i cili duhet te zgjidhet ne favor te privatesise se Pangos. Une jam i detyruar ta perkthej ne praktike.
Nga ana tjeter Fiksi edhe mund te sherbeje per shantazhe politike, por ne qe aktualisht po e vuajme kete politike, nese ata hane koken me njeri-tjetrin, nuk ka cna duhet qe tu vendosim rregulla sesi te mos hane kokat, por si pala e trete populli eshte i fituari.
Ti thua jo, populli ska pse te fitoje se menyra eshte joligjore.
Edhe une nuk jam kunder , por nese ligji eshte shprehje e drejtesise dhe jo shprehje e privatesise.
Si e kam thene ne nje teme tjeter, kemi probleme thelbesore me c’ekuilibrimin ndaj privatesise, jo vetem ne shqiptaret por gjithe perendimi.
E drejte eshte pika e ekuilibrit mes privates dhe publikes, aty edhe ligji eshte i drejte, por nese ky ekuiliber kalon ne favor te publikes aty ligji nuk eshte me i drejte por i shtrember, ashtu si edhe nese kalon ne favor te privates nuk eshte me i drejte por i shtrember.
Keshtu edhe ne parlamentin demokratik, ku e drejta eshte 100% i pjesermarresve ne nje mendim, sa me afer 100% aq me i drejte eshte ligji i dale, ndersa sa me afer 50% (51% e pjesemarresve) aq me i shtrembert eshte ligji.
Demokraci nuk do te thote vetem te drejtat e individit, por edhe te publikes, dhe sa me shume ligje te shtremberta (midis 50 e 60% te parlamentareve) behen ne parlament aq me e shtrembert del edhe vete drejtesia. Po te futesh edhe hamesine e administrates publike kuptohet vete pse krimet ngelin te pandeshkuara prej shtetit ne masen 90%.
Nese ti propozon nje ligj te tille dhe votohet vetem ne masen 51-55% je duke shtuar nje ligj te shtrember sipas konceptimit te drejtesise qe ka ajo shoqeri, pra duke shtuar inefikasitetin e organeve te drejtesise e rrjedhimisht nxit shtimin e krimeve.
Pastaj me duket se jam dakort me ty, qe nuk kemi pse tja veme ne dore fiksit, por per mua duhet nje organ i posacem
me fuqi te jashtezakonshme , i zgjedhur prej popullit e qe i ngjan sterpleqesise, pasi vetem keshtu te pafuqishmit kane dicka reale ne dore kunder hamesise se organeve te sotme te shtetit perfshire drejtesine.
Kjo eshte utopi ne rrethanat e sotme,sepse kush duhet ta krijoje eshte kryehames.
E rendesishme eshte te kuptojme se mbas koncepteve abstrakte (populli, drejtesia, utopite etj.) fshihen gjithmone hipokrizite dhe manipulimet. Dhe prej ketej vijne dhuna dhe gjyqet (apo lincimet). Ligji ne kete aspekt eshte me konkret, tregon me gisht dhe denon, por gjyqet popullore jo, se askush nuk mban pergjegjesi (kush eshte populli? pasoja: kush e ka rradhen?).
Keshtu qe ndaj mendimin e Luljanit.
…”Keshtu qe ndaj mendimin e Luljanit…”
Cka eshte nje lluks qe mund ta perballosh vetm po te jetosh ne perendim.
A ka ndonje vella apo babe ajo vajze, qe ta nxije ate Pangon paq? Qelbsirllek.
Shkruan “idashur”:
“A ka ndonje vella apo babe ajo vajze, qe ta nxije ate Pangon paq? Qelbsirllek.”
Vec, a ka Pango nxires per vajzen! Prandaj vjen “Fiks fare” ne ciklin e nxirjeve per “zgjidhje”
Te pakten te pranohen thirrjet per barazi para drejtesise, se ligji i fisit/xhungles komandon mentalitetin, me arsye lene ne hije/erresire.
“Pastaj me duket se jam dakort me ty, qe nuk kemi pse tja veme ne dore fiksit, por per mua duhet nje organ i posacem
me fuqi te jashtezakonshme , i zgjedhur prej popullit e qe i ngjan sterpleqesise, pasi vetem keshtu te pafuqishmit kane dicka reale ne dore kunder hamesise se organeve te sotme te shtetit perfshire drejtesine.”
Ky paragraf i joti, ne raport me gjithe cke thene, ze a nuk ze 5% te energjive te harxhuara. Ne gjithe artikujt post-Pango, argumenti im ze a nuk ze 1% te energjive te harxhuara. Nuk me duket se kam harxhuar shume nga energjia kolektive, apo jo?
p.s. i dashur, ligji nuk eshte luks i perendimit.
Kapedani:
-E rendesishme eshte te kuptojme se mbas koncepteve abstrakte (populli, drejtesia, utopite etj.) fshihen gjithmone hipokrizite dhe manipulimet. Dhe prej ketej vijne dhuna dhe gjyqet (apo lincimet).””
Kush eshte ai qe ka aq kellqe sa te akuzoje filozofine e 2400 vjeteve te fundit per hipokrizi dhe manipulim dhe te paska mbushur mendjen ?
Pa konceptin abstrakt popull, nuk ka demokraci, pa konceptin abstrakt te drejtesise, nuk ka ligje, pa utopite, nuk ka eksperienca.
Dhuna dhe gjyqet jane elementet me thelbesore te drejtesise, sepse nje drejtesi pa ushtrim dhune nuk ka kuptim,aq sa nuk ka kuptim gjyqi pa drejtesi.
”””’Ligji ne kete aspekt eshte me konkret, tregon me gisht dhe denon, por gjyqet popullore jo, se askush nuk mban pergjegjesi (kush eshte populli? pasoja: kush e ka rradhen?).””’
Ligji ne aspektin tend eshte i pakuptimte, sepse nese nuk mbulon nje nevoje popullore, atehere cfare ligji eshte, per ke duhet, per ufot ?
Nuk eshte ligji qe ‘ben’ njerezit, po njerezit qe bejne ligjin, keshtu te pakten thone ne demokraci, se ne kohet e vjetra ligji ishte hyjnor, keshtu qe ligji i ‘bente’ njerezit.
Apo mos po tregon nostalgji per ligjin hyjnor, i paprekshem prej te vdekshmeve edhe kur 90% e te vdekshmeve ishin kunder tij?
”””Ky paragraf i joti, ne raport me gjithe cke thene, ze a nuk ze 5% te energjive te harxhuara. Ne gjithe artikujt post-Pango, argumenti im ze a nuk ze 1% te energjive te harxhuara. Nuk me duket se kam harxhuar shume nga energjia kolektive, apo jo?””’
Nga pikepamja energjitike 1% eshte humbje e pranueshme.
Kemi nje rast analog ne Zvicer. Dje a pardje, 2 gjykates dhane doreheqjen se ishte zbuluar qe shikonin porno gjate orarit te punes.
Nuk jemi aq ndryshe nga zviceranet, vetem se ne rastin tone, Pango nuk po shihte porno, por ishte gati per te prodhuar film porno.
Ata u mbrojten se nuk eshte shkelje ligji e ne fakt te gjitheve u rastis te shohin porno gjate orarit te punes, mirepo ja qe zviceranet nuk ua lejonin dot dy gjykatesve ate ‘privilegj’.