Pyetja e parë në lidhje me identitetin kosovar është nëse ekziston apo jo veçmas, si alternativë ndaj identitetit shqiptar.
Shkëputja e Kosovës prej Serbisë – fitore historike nga ato që është fat t’i përjetosh – e lypte madje ia vlente një farë mjegullimi të raporteve të banorëve shqiptarë të Kosovës me Shqipërinë. Nga ana tjetër, për shumë kosovarë pyetja nëse të jesh kosovar është diçka e ndryshme nga të jesh shqiptar është pa kuptim.
Nga ana tjetër, Shqipëria dhe Kosova kanë histori të ndryshme: me përjashtim të disa pak viteve gjatë Luftës II Botërore, Kosova nuk ka qenë kurrë pjesë e Shqipërisë, edhe pse ka qenë kurdoherë pjesë e mitit kombëtarist shqiptar.
Nëse shqiptarë prej Shqipërie e shqiptarë prej Kosove ndajnë një histori të përbashkët, kjo ka të bëjë me periudhën kur të dy miset e shqiptarisë ballkanase i përkisnin Perandorisë Osmane. Kjo lloj përkatësie nuk u ka shpëtuar ideologëve serbë, të cilët rilindjen e faktorit shqiptar në Ballkan duan ta paraqitin si një revansh të luftrave ballkanike dhe dëbimit të osmanëve prej gadishullit.
Pyetja e dytë është nëse identiteti kosovar do parë si diçka statike, apo si diçka dinamike, në formim e sipër, i projektuar ndaj së ardhmes.
Këtu vizioni europian për shtetin më të ri në kontinent dhe vizioni i shtetasve të Kosovës nuk pajtohen dhe aq. Për Europën rëndësi ka veçanërisht se çfarë do të bëjnë pikërisht kosovarët; ndërsa për kosovarët vetë rëndësi ka para së gjithash se cilët janë: fisi, feja, gjuha që flasin, rangu social, klani, lidhjet miqësore.
E vërteta është se që prej 1912-ës e deri më sot, pikë referimi e kombëtarizmit kosovar ka qenë Tirana; aq më tepër kur kosovarëve u është dashur të diferencohen prej popujve të tjerë të Jugosllavisë. Ndryshe prej boshnjakëve, që këtë diferencim e kanë realizuar nëpërmjet identitetit fetar mysliman, kosovarët e kanë marrë frymëzimin identitar nga shteti përbri.
Për këtë arsye, nëse mund të flitet për një identitet kosovar të tanishëm në kuptimin jokrahinor, ky i ka rrënjët në bashkëjetesën – sado të lemerisur e të përçudnuar – midis kosovarëve dhe serbëve: institucionet që i kanë qeverisur, kultura që kanë marrë në shkollat e në universitetet, ekonomia ku kanë prodhuar, librat që kanë lexuar, mediat me të cilat kanë komunikuar.
Migjen Kelmendi ka vite që identitetin kosovar kërkon ta themelojë mbi një variant të gegërishtes të ngritur në nivelin e një kosovarishteje zyrtare, e cila t’i kundërvihet toskërishtes zyrtare të adoptuar nga Tirana në 1972 e që përdoret sot e kësaj dite në ligjërimin publik të Prishtinës. Mirëpo kosovarishtja e Kelmendit nuk ka traditë të shkruar, as shkrimtarë prestigjiozë; në një kohë që zhargoni burokratik i krahinës, në atë masë që dallon prej zyrtarishtes së Tiranës, është i nginjur me kalke dhe forma semantike të serbishtes.
A ka gjasa kosovarishtja të zëvendësojë standardin e Tiranës, si gjuhë institucionale në Kosovë? Mua më duket se jo, sidomos ngaqë në Prishtinë sot për sot e pavarësisht nga përpjekjet e Migjen Kelmendit e të gazetës “Java”, mungon dëshira për këtë farë revolucioni, i cili prej shumëkujt shihet si përçarës i çështjes kombëtare.
Çështja e vërtetë nuk është nëse Kosova dhe Shqipëria do të bashkohen për të përftuar Shqipërinë e Madhe, sikurse paralajmërohet me të madhe në Beograd, Athinë e Moskë; por nëse shqiptarët, kudo që janë në Ballkan, do të arrijnë të komunikojnë lirisht mes tyre, pa u marrë dorën serbëve, maqedonasve, ose kujtdo tjetër që i ka parë e i sheh nga lart poshtë, ose i shpërfill si qytetarë të dorës së dytë, mafiozë, aborigjenë, fundamentalistë islamikë, ose terroristë demografikë.
Me të drejtë është thënë se ky nivel komunikimi ndërshqiptar në liri do të arrihet kur hapësira shqiptare të integrohet ekonomikisht dhe politikisht në Europë; edhe pse komunikimi vetë do të kryhej më mirë sikur shqiptarët të përdornin, në publik, të njëjtat zanore e bashkëtingëllore e të njëjtat forma gramatikore.
Pyetja e tretë ka të bëjë me karakterin “multi-etnik” që i është dhënë shtetit të ri kosovar e që është konsakruar deri edhe në flamurin e sapo-shpallur.
Natyrisht, serbët kanë historinë, mitet dhe monumentet e tyre në Kosovë, të cilat gjithsesi u duhen respektuar, siç edhe u janë respektuar. Nga ana tjetër, shteti i ri kosovar u përket, në teori, edhe atyre qindra mijërave serbë që jetojnë në trojet e tij; pavarësisht nga lojërat që po bën sot me ta Beogradi. Prandaj pyetja ime do të formulohej kështu: a mund të jetë ky identitet i ri kosovar i tillë që t’u duket i pranueshëm edhe serbëve të Kosovës?
Siç lexoja sot në “The Guardian”, edhe pse nuk e gjykojnë veten si të ardhur ose mysafirë mes shqiptarëve të atjeshëm, serbët e Kosovës thonë hapur se nuk e kanë ndier as do ta ndiejnë veten ndonjëherë kosovarë, por veç serbë. Kjo besnikëri e ky përkushtim i serbëve të atjeshëm ndaj identitetit serb primordial, përbën njëkohësisht sfidë ndaj partizanëve të identitetit kosovar – meqë identiteti i ri elitar, nëse nuk i ndih konsolidimit të qytetarisë në shtetin e ri të Kosovës, atëherë për çfarë do t’u duhej pikërisht shqiptarëve të Kosovës?
Tatjeta Mixhe,
shpejt e shpejt nja dy verejtje:
ku e bazon pohimin qe “për kosovarët vetë rëndësi ka para së gjithash se cilët janë: fisi, feja, gjuha që flasin, rangu social, klani, lidhjet miqësore.”? Jeta politike ne Kosve asht shume dinamike, shih, Ramushi e Hashimi e Agimi bashkeluftetare te para 8 vjete, sot udheheqin kampe plotesisht t’ndryshme politike. Cili motiv tribal i ka udheheqe politikat e Ibrahim Rugoves e Fehmi Aganit?
Nji cilesim t’tille, pra si politike tribale, e lexova edhe prej Nanos, e po m’duket qe s’ja keni qellue.
Tjetra asht me daten e nisjes s’projektit t’shtetit t’Shqipnise. Ndoshta per ty ky projekt nis me 1912, por t’lus m’e kqyre mundsine qe m’e nise ket projekt prej 1878, e at’here tablloja ndrron.
Kam edhe disa verejtje tjera, por s’kam kohe.
Tana t’mirat,
Ardiani
xhai i dashur.
Njehere u more kot fare me propaganda greko-serbe se gjoja shqiptaret ne shqiperi i kane shpetuar hebrenjte e ne Kosove nuk i kane shpetuar e tjera brockulla qe i botojne ne Amerike lobet greke dhe serbe.
Tani ke filluar njelloj si vllehu i greqizuar Fatos Lubonja perseri me tema te gabuara te llojit ne shqiptaret e ju kosovaret etj.
Mos u mer me gjera inekzistente.Shqiptaret jane shqiptare.Shume shpejte (dhe per inat te ca shqiptareve te coroditur qe mendjen e kane ne Athine e trupin ne Tirane) do vije edhe bashkimi i Kosoves me Atdheun e gjithe shqiptareve -Republiken e Shqiperise.
Une te te them te drejten as qe dua te merem me akademizma te tilla sterile per gjoja identitete te ndryshme mes shqiptareve.
Disa teza i ke shume te gabuara.Shqiptaret kane nje histori te perbashket qe nga antika e deri me 1912 kur greket dhe serbet dhe ORTODOKSET E TJERE JOSHQIPTARE te Balkanit i copetuan perfundimisht shqiptaret,kurse Shqiperia mbeti sakati i Europes.
Si mund te thuhen teza te tilla nga nje (supozoj une ) shqiptar si ju.Po qe se lexoni historine e kombit serb(dhe une kam lexiuar ate ne origjinal)-aty-XHAI QENDROJNE PIKE PER PIKE CA NGA TEZAT QE TI SHPALOS KETU.Eshte tjesht e pabesueshme….c’ka shkruan zoteri….e ke shume gabim…
Po te them edhe nje gje: Nese je me kombesi joshqiptare,pra minorance ne mes te shqiptareve s’ka gje qe shkruan budallalleqe te tilla..por nese je shqiptare….eshte coroditje e madhe…permiresohuni…sepse keni teza me te vertete te coroditura…
une mbetem me shprese ne nje evolucion tuajin spse keni ca teza shume te gabuara.Teza tipike te Vaso Cubrillovicit..besoj e dini kush ka qene ky.
te pershendes shok i dashur por te them se me te vertete me vjen ndoht edhe te mendoj ti zberthej ca pika qe ke shkruar…
Iliri:
“te pershendes shok i dashur por te them se me te vertete me vjen ndoht edhe te mendoj ti zberthej ca pika qe ke shkruar…”
Ti nuk duhet t’ia lejosh vetes qe te ndohtit te te ndalojne te na hapesh syte edhe ne te tjereve qe me gjase mund te jemi indoktrinuar nga ato cfare ka shkruajtur Xha Xhai.
Shif se e kam pothuajse seriozisht kete qe te thashe.
Pertej budallalleqeve delirante te dukshme qe shkruan (p.sh “Shume shpejte (dhe per inat te ca shqiptareve te coroditur qe mendjen e kane ne Athine e trupin ne Tirane) do vije edhe bashkimi i Kosoves me Atdheun e gjithe shqiptareve -Republiken e Shqiperise.” se, fjala vjen, pse ta kete kete status RSH dhe jo RK, apo cili eshte roli nxites dhe promovues i inatit ne kete perpjekje madhore?; si edhe “Shqiptaret kane nje histori te perbashket qe nga antika e deri me 1912”!!!) ti mund te kesh dicka me vlere ne kete nderhyrjen tende.
Nese lexon veten dhe nderhyresin tjeter, perpara teje – Ardianin, do te shohesh (besoj une) edhe dallimin ne logjiken e te shkruarit.
E perseris, nuk dua te te fyej, por cfare ke shkruar jane fare pa vlere. Nese do te japesh nje ndihmese ne kete debat, qendro pikerisht aty ku ke ikur kur ke thene se “Une te te them te drejten as qe dua te merem me akademizma te tilla sterile per gjoja identitete te ndryshme mes shqiptareve.”
Ti, nese vertet pretendon se ke dicka per te thene, na trego edhe ne te tjereve qe nuk e kemi lexuar ne origjinal historine e kombit serb perse sa me siper jane “akademizma sterile”. Argumento kete dhe atehere une i pari do te te falenderoj qe nuk na le te merreshim me rrathet qe perhapi ne uje guri i nje te papergjegjshmi, POR, ne hipotezen qe mund te kete dicka te vertete tek teza e mesipreme (te cilen Xha Xhai – ne leximin tim te enzimes se tij – as nuk e formulon, e jo me ta mbroje, ai thjesht shtron nje pyetje qe duhet te na beje te gjitheve te mendohemi dhe relativisht edhe te shqetesohemi, duke shpalosur fakte, qe mund te merren ose jo ne konsiderate nga ne, apo edhe te rrezohen, sikunder ben perciptazi Ardiani), pra, sikur kjo te jete e vertete, atehere ti Ilir je i papergjegjshmi qe tentove te na terheqesh vemendjen nga ky problem duke e quajtur ate te te paqene.
Dhe ti e di se cfare etiketimi te pret pas kesaj…
Ardiani më pyet:
Të them të drejtën, e mbështet më tepër në njohjen që kam për shqiptarët në përgjithësi, jo kosovarët në veçanti; pra e bëj atë vërejtje duke supozuar se kosovarët i ndajnë ato karakteristika me shqiptarët e tjerë. Natyrisht, nuk thashë askund se politikat e liderëve kosovarë janë udhëhequr prej motivesh tribale, por vetëm që perceptimi i atyre politikave do të jetë bërë në mënyrë tribale. Tezën e mësipërme ma vërteton edhe ndërhyrja e Ilirit, sado tërthorazi, i cili me çdo kusht kërkon të dijë përkatësinë gjenetike të Xha Xhait, po para se të prononcohet për tezat e shkrimit.
Ardiani vazhdon:
Ardian, atë projekt vetëm një pakicë e kishin. Lidhja e Prizrenit vërtet mund të merret si institucion, por ajo e pati jetën të shkurtër, aq më tepër që, prej shumëve, u perceptua fillimisht si instrument i manipuluar prej Portës së Lartë – edhe pse nuk ishte ashtu. Por të lutem mbaj parasysh se ky shkrim është për identitetin e kosovarit i cili mbështetet në perceptimet, jo në analizat historike.
Ilir, më duket se nuk e ke kuptuar dot që tezën e identitetit kosovar si të mëvetësishëm prej identitetit shqiptar e kanë shtruar burra e gra në Prishtinë, jo unë këtu; madje unë nuk jam fort i bindur për atë tezë e po dua ta diskutoj. Për fat të keq, me ndërhyrjen tënde më sjell një shembull – të pamirëpritur – të gjërave që nuk shkojnë me shqiptarët, e që do të vazhdojnë t’ua zënë këmbët edhe për shumë kohë akoma.
“Pyetja e dytë është nëse identiteti kosovar do parë si diçka statike, apo si diçka dinamike, në formim e sipër, i projektuar ndaj së ardhmes.”
Nuk e kuptoj ndarjen ne kete pyetje, Xha xha; qekur nje identitet eshte marre si dicka statike?! Mund te thuhet qe identiteti ka trungun e vet, relativisht ne kohe te pandryshueshem, por ai kurre nuk mbetet statik ne ate gjendje.
Me duket se “speci” i pyetjes tende qendron ne fundin e saj, “i projektuar ndaj se ardhmes,” i cili rreh te kerkoje pergjigje ne ate qe a do e braktisin kosovaret kete “statizem”, kete trung, per t`u transformuar ne nje perzjerje identitare utopike, te cilen Europa kerkon t`ua veshe per te qene korrekte politikisht. Kjo dihet qe s`ka per te ndodhur, sado te hidhet perpjete Kelmendi me shoke, te pakten persa kohe qe serbet e Kosoves proklamojne se ku ka edhe nje serb te vetem, eshte Serbi. Nuk shoh pse kosovaret duhet “te hiqen me katolike se Papa” vec per te ngasheryer pritshmerine e ca politikaneve, e per me teper, keta te fundit e dine fare mire qe kjo gje eshte nje iluzion.
Duke komentuar pyetjen time nëse “identiteti kosovar do parë si diçka statike, apo si diçka dinamike, në formim e sipër, i projektuar ndaj së ardhmes,” Losttext shkruan:
Losttext, ke të drejtë; kur thoja statike, kisha parasysh atë lloj identiteti që ua njohim, p.sh. anglezëve, italianëve, ose edhe shqiptarëve vetë. Natyrisht, siç e ke vënë re edhe ti, thelbi i idesë sime është te “projektimi ndaj së ardhmes.” Shumica e kosovarëve, po t’i pyesësh, nuk e vënë në diskutim që janë shqiptarë – ky është identiteti “statik” për të cilin flisja. Jo që janë bërë shqiptarë, as që do bëhen, por që janë. Të tjerë prapa kësaj statike folklorike mund të shquajnë një pleksje dinamike identitetesh: shqiptare, osmane, myslimane, jugosllave, anti-jugosllave, kosovare, ndoshta edhe dardane e më tej… Gjëra për t’u pasur parasysh në kontekstin e diskutimit tonë.
Sa për tezat e Kelmendit, duam apo nuk duam ne ato janë formuluar, kanë ithtarët e tyre dhe logjika ta do se do të përkrahen me tepri nga ndërkombëtarët sot e tutje. Prandaj nuk mjafton të shpërfillen e të minimizohen, duan analizuar. Kelmendi përfaqëson një prej pikave të referimit të intelektualëve të Prishtinës, pavarësisht nga entuziazmi patriotik i masave.
“Sa për tezat e Kelmendit, duam apo nuk duam ne ato janë formuluar, kanë ithtarët e tyre dhe logjika ta do se do të përkrahen me tepri nga ndërkombëtarët sot e tutje.”
Xha xha, nderkombetaret mund te perkrahin e nxisin teza si ato te Kelmendit, eshte puna e tyre, por ama shqiptaret nuk jane te detyruar te bejne te njejten gje per hir te “progresit.”
Sic e thua dhe vete ne kete artikull, kosovaret i kane mbajtur syte vazhdimisht nga Shqiperia kur vjen puna ke identiteti i tyre, ashtu sic kane qene, gjithnje ne rrezik asimilimi e shfokusimi te ndergjegjes kombetare.
Para se te jene thjesht kosovare, ata jane se pari shqiptare. Kosovarishtja e predikuar nga Kelmendi, e ndare si me sepate nga trungu shqiptar i identitetit, mund fare lehte te merret si kunderpatriotike, edhe pse eshte e veshur me retoriken siperane te formimit te nje kombi te ri.
Tezat e Kelmendit duan te bejne te njejten gje qe shekuj asimilimi kulturor dhe propagande kane bere ke arvanitasit e Greqise. Keta e mohojne, me te drejte deri diku, shqiptaresine e tyre, dhe e quajne gjuhen e tyre arvanitika, whatever, packa se kjo gjuhe eshte variant i shqipes.
Ketu e shof perfundimin e nderrmarrjes me sukses se tezave te Kelmendit; nje shperberje te metejshme te kombit. Ketu ska vend per nacionalizem, vecse ama patriotizmi nuk mund t`i mohohet askujt, perndryshe le te na i marre breket shejtani, me fal per shprehjen…
Ilir, percaresi je ti, qe po i ndan shqiptaret ne shqiptare dhe anti shqiptare, e nje zot e di per ke e ben punen, por ndoshta te bije ne qafe kot, ndoshta e ben nga padija. Ne do, pse nuk merresh vete me tezat Cubrillovicit, me te cilat duket se po harxhoke kohen.
Jam shume dakord me Adrianin. Madje perceptimin se Europa e shikon identitetin kosovar ne lidhje me ato qe mund te arrije, nderkohe qe ne e shohim tribal, une do t’a ktheja me kokeposhte, dhe do thosha qe bota na sheh tribal, nderkohe qe Kosovaret po e shohin veten ne lidhje me ato qe mund te arrijne. Nuk me duket se ka vlere fare te diskutohet identiteti shqiptar i kosovareve shqiptar, ashtu si nuk ka vlere te diskutohet fare identiteti serb i kosovareve serb. Ne qofte se ka identitete statike, keto jane, dhe pike. Por edhe keto, nuk jane aq statike. Kelmendi do hynte ketu. Nuk besoj se ka nje pasqyrim te Kelmendit nga serbet e Kosoves, do ishte mire te kishte, por do pune. Eshte veshtire te kete, sidoqofte, per shkak te numrave te popullsise. 2 milion kosovare kane me teper moment se sa 2 qindmije serbe. Minoriteti qofte shqiptar, qofte serb, do te perpiqet gjithmone t’a ruaje identitetin statik nderkohe qe shumica gjithmone do te perpiqet t’a zhvilloje, t’a ndryshoje identitetin pavaresisht nga perkrahja e jashtme. Dinamikat do te jene interesante per t’u pare, me 2 milion shqiptareve kosovare dhe 3 milion shqiptareve shqiptar pasi veshtire te flitet per minoritete ne te tilla numra. Duhet kuptuar qarte qe nuk duhet te behet me fjale per identitete, edhe pse keto diskutime jane me vlere, por per perpjekje per zhvillim.
Po shtoj më poshtë një pasazh të përkthyer nga artikulli i djeshëm i “The Guardian”, të cilin e pata përmendur edhe në shkrimin hyrës (është e habitshme që, sipas të dhënave që më jep WordPress, askush nga vizitorët nuk ka klikuar në të):
Ilir, i lexon ti këto që thonë bota, apo e kalon ditën duke kënduar Himnin e Flamurit? Je në gjendje të kuptosh se kur një shkrim i referohet një shkrimi tjetër nuk do të thotë se autorët kanë pirë gjak me shoku-shokun e janë bërë vëllezër?
Duke rrezikuar te sulmoj njeriun dhe jo idene (ad hominem fallacy) mund te them qe Migjen Kelmendi vuan nga i njejti kompleks te cilin e permendi ne nje interviste ne Top-Channel: kompleksi i “po nuk shkruajta si me ka fol gjyshja behem me komplekse”
sidoqofte, mund te them se e shijoj rrock-un e tij dhe median e tij
Etja e diskutanteve do kohe cilesore per t’u debatuar, se ndryshe del qe, peshone me lehte floriri se plumbi, jo per vlere, po ashtu, jo te paragjykosh xha xhain per nje gje qe vet dikush do te jete ashtu si ai thote e do.
Xha xhain te vjen mire t’a kapesh ne gabim, se ai e ka pare para se dikush ta kapi ate (gabimin).
Eshte interesant ve re;
“Intelektualet” me rgumentin e lire s’diskutojne per ‘lirin’ por per fenomen, prandaj edhe dyshohen ne se jane apo jo per ‘lirin’
“Njerzit e thjeshte” diskutojne per lirine se ajo eshte si objekt (fenomen)
p.s. Kush jame une te ndaj se cili eshte njeri (intelektual)apo tjetri (njerzit e thjeshte), keta mendoj une jane ne sejcilin nga ne, sipas llojit dhe kohes.
Kurse une do thoja se bashkimi shpirteror i shqiptareve eshte bere realitet qe ne 1999 dhe cdo orvatje e kosovareve per nje bashkim politik te dy vendeve do te binte ne vesh te shurdhet dhe madje do te conte uje ne mullirin e armikut.
Vemendje. Mos perjashto rastin kur intelektualet qellojne edhe kombetariste si ne rastin e Kelmendit ku me argumentin “liri” shohin materjalizimin e endrres kosovare te kohes para 1999 dhe jo aspiraten Europiane te sotme.
Sot, pas 20 vjetesh edhe vete gjermanet e kujtojne pa shume emocione diten e bashkimit te vendit te ndare me dy pjese.
Termi “tribal” merr kuptimin e vet te plote vetem po te kontrastohet me “modrnizmin” si nje proces copetues qe i kundervihet nje procesi koordinimi dhe masivizimi. Por ne kohet postmoderne duhet pasur parasysh se sensibilizimet lokale do jene gjithe kohen te perhershme, sic e verteton edhe Migjeni. Gjithe ceshtja shtrohet se sa efikase do tregohet shteti Kosovar por edhe ai Shqiptar qe te arrije koordinimin (masivizimin) duke marre parasysh edhe sensibilitetet e vogla si ai i Migjenit. Pra eshte e qarte se projektet e medha nuk i perjashtojne projektet e vogla. Ndoshta i perpunojne apo edhe asimilojne.
Cili eshte THE identiteti? Ai i shqiptarit te Shqiperise apo ai i shqiptarit te Kosoves? A thua keta te fundit ne dhjetra e dhjetra vite te jetuar te ndare nuk kane kalcifikuar elemente te dallueshem te identitetit qe tanime jane bere pjese atij qe rame dakord (edhe ne heshtje) ta quajme identiteti “statik”.
A nuk vlen hipoteza edhe per shqiptaret e Shiperise.
A thua shqiptaret e Amerikes nuk po krijojne nje nenshtrese te re identiteti, te panjohur me pare (apo te rigjetur tek emigrantet e para L2B) te dallueshme nga dy te tjeret e siperpermendur?
A vlen dhe a jemi duke diskutuar per identitetin si nje koncept filozofik-social apo prapamendimi na con ne situata reale te ardhshme te pritshme qe deri diku na bejne te mbajme frymen nga … ankthi?
Kosovaret (shqiptare) padyshim qe ndajne te njejten rrenje me shqiptaret e tjere (kudo ku ndodhen do te thosha pak me guxim) por problemi eshte ku aspirojne ata te shkojne, cilet duan ata te jene, dhe a perkojne keto me te shqiptareve te Shqiperise.
Te dyja palet (prezumoj se jemi dy) synojme integrimin ne BE, nje perpjekje kjo qe sa na bashkon edhe na ndan, sepse qe te arrijme aty (me sakte qe te na e bejme te lehte rrugetimin dhe te na mirepresin) ne duhet te ndahemi … qe te bashkohemi.
Si nacionaliste tribu nuk na duan, si kozmopolite dhe europianiste buzeholle na inkurajojne, por a eshte ky shnderrim ne te mire tonen, jo te ceshtjes kombetare, por tonen, individualisht flas?
Mire kosovaret ne perpjekjen e tyre, po ne “te Shqiperise” sa e ndjejme veten “te Kosoves”? Sepse – mendoj une – identiteti unik nuk mund te ndertohet vetem me afrimin e pafundem te njeres pale.
Eshte e vertete qe deri dje Shqiperia ka qene qender gravitacionale e kultures dhe patriotizmit kosovar, por deri dje ama, dhe me dje une nuk kuptoj te shtunen e kaluar.
Shpejt Kosova do te kete ekipin e saj kombetar (shpesh ne keto forumet tona virtuale kemi folur per rolin e sportit ne formimin e identitetit kombetar) dhe Kosovaret besoj se do te bejne tifo per te e jo per kombetaren kuq e zi.
Ndersa vitet do te kalojne, ndryshime mund te priten.
Ndaj une e kam veshtire te kuptoj dhe mbi te gjitha te imagjinoj rolin e identitetit unik ne lidhje me perparimin e vendit, duke mos harruar se ketu behet fjale per dy vende te ndryshme (a nuk eshte paradoksale qe ne i gezohemi cdo njohjeje te shtetit te ri te Kosoves nga “nderkombetaret”, qofshin keta USA apo Afganistani, nderkohe qe cdo njohje na e ben ate me te larget – te pakten juridikisht).
Nga ana tjeter, sa mund te zhbehet ky identitet ne rrjedhen e viteve?
Nese arrijme te dyja palet te ndertojme marredhenie te forta ekonomike (me riskun e fjales se urte “me tendin ha e pi, e pazar mos bej”), kulturore (dicka ka nisur, personalisht e gjej te shkelqyer pjesemarrjen e shqiptareve te Kosoves ne nderrmarje te spektaklit brenda RSH, madje edhe Miss Shqiperia me konkurente te perbashket mendoj se nuk duhet te nderpritet), edukative (shkembimi i profesorateve, madje edhe i studenteve) dhe njerzore, do te beje qe edhe identiteti te mbruhet natyrshem.
Me duket se po i qajme hallin kaloresit se i varen kembet (te dyja, per afri metaforike)… Shqiptaret ne te dy shtetet nuk ka pse shqetesohen shume per identitetin e tyre, apo sesi ky identitet do projektohet ne te ardhmen. Ca gjera, si puna e gjuhes se njejesuar, shkembimet e lira tregtare e kulturore, e te tjera ne planin social, nuk ka pse t`u pershtaten artificialisht domosdoshmerise se amanobotshme te identitetit te ri “kosovarisht.” Largimi nga ato gjera themelore qe na bashkojne si shqiptare, psh tezat e Kelmendit, mua me duket ne thelb antikombetar, shprishes e ne fund te fundit edhe mjeran, sepse krijohet pershtypja qe teza si keto, nuk e vrasin dhe aq per nevojen e afirmimit te nje identiteti te ri kosovar, por me shume si nje ndarje e vullnetshme nga nje identitet (Shqiperia) i cili shihet deri diku me mllef e me perbuzje cinike.
Pershendetje te gjitheve ketu Xhai, losstext, Pseudonim ngaHalli, shitesishetites, vemendje, ujku i zi, qafir arnaut, Ardian, bizantin.
1. As kam fyer dike dhe as e kam ndermend te fyej dike ne te ardhmen.
2. Vazhdoj te mendoj e te besoj fuqishem ne nje identitet te perbashket, unik, te pandashem kombetar te gjithe shqiptareve kudo jane. Ky identitet mund te jete influencuar (ndikuar)diku me pak e diku me shume nga pushtues te ndryshem gjate historise se pergjakshme te ketij kombi nder me te vjetrit ne Europe. Diku (varesisht nga zonat e pushtimit) ka ndikuar pushtuesi romak, diku barbaria bizantine aziatike, e diku barbarite e mevonshme aziatike osmano-sllave. Por, ky identitet mbetet i pandryshueshem-ai mbetet shqiptar (me renje te thella ilire ne c’do variant te saj).
3. Vazhdoj te besoj sic kam besuar gjithmone se identiteti etnik i shqiptareve eshte krejtesisht i ndryshem nga ai i kombeve tjera dhe se ky identitet kombetar do te mbetet statik perjete – sepse- ne te kunderten do kishim asimilim (i dhunshem a jo i dhunshem kjo ska rendesi), dhe ne ate rast nuk do shtrohej fare ceshtja e idenitetit etnik te shqiptareve sepse keta nuk do ekzistonin mbi faqen e dheut.
4. Shumica dermuese e shqiptareve ne Republiken e Shqiperise dhe ne teritoret shqiptare te okupuara me dhune ne Ballkan qe njihen me emra te ndryshem si Kosove, Maqedoni, Cameri, Mal i zi, Presheve, aspirojne nje bashkim kombetar- e aspirojne kete si c’do qenie tjeter njerezore e cila deshiron te jetoje e lire, e bashkuar ne nje shtet me bashkevendasit, bashkeatdhetaret, bashkegjakesit (ne fund nese doni edhe bashkfetaret, bashkesportistet, bashkeavokatet, bashkemesuesit, bashkepunetoret, bashkemuzikantet)e tij.
5. Jam nacionalist; jam krenar qe jam shqiptar; i perkas nje familjeje nacionaliste e cila ka derdhur gjak ne c’do lufte ne 200 vitet e fundit per lirine e atdheut; eshtrat e tyre shtrihen ne nje gjeografi te gjere duke filluar me Selanikun sot nen Greqi e duke mbaruar me malesite e Sharrit, sot nen FYROM. E degjoj shpeshhere himnin kombetare; e lexoj ne momente te renda historike Fishten, Samiun, Konicen, Kadarene; perpiqem, punoj ne c’do moment, aty ku kam mundesi, me te gjitha menyrat e mundshme per bashkimin e vellazerimin e shqiptareve pa dallime krahinore, fetare, klasore, materiale etj. Vete jam nga nje familje me prejardhje (fale zotit shqiptare) por te perzier krahinarisht – nga jugu e nga veriu vendit (edhe ate nga jugu ekstrem dhe nga veriu ekstrem). Kjo me mundeson ti kuptoj me mire te a. q identitete te ndryshme mes zonave te ndryshme te vendit. Dhe kjo me bind akoma me shume si te thuash nga “first hand information” se dallimet e tilla ne te vertet nuk ekzistojne. Kjo me bind akoma me shume se identitetet e ndryshme ne gjirin e kombit tone (thene me mire fryrja e dallimeve mes shqiptareve ne baza te ndryshme) jane pjelle e agjenturave greko-serbe. Flas ketu per identitete etnike-kombetare, gjuhesore, te gjakut e jo per identitete krahinore, lokale, profesionesh te cilat normalisht ekzistojne edhe ne atdheun tone si c’dokund tjeter ne bote, dhe i spjegon shume mire sociologjia. Nuk mund te pranoj asnjhere se shqiptari i malesise se Gjakoves ne Shqiperine politike te sotme ka identitet te ndryshem nga shqiptari i Gjakoves ne te a. q Kosove ne kufijte e sotshem. Nuk mund te besoj se shqiptari i Dibres se madhe nen okupimin sllav te Fyromit eshte i ndryshem nga shqiptari i lire i Peshkopise apo Dibres se vogel apo se keta te dy u takojne identiteteve te ndryshme kombetare-etnike. Nuk mund te pranoj se cami shqiptar i Konispolit e Sarandes i debuar ne 45 ka identitet te ndryshem nga cami shqiptar i mbetur nen okupimin grek ne Greqi ne Parge, Igumenice, Filat, Preveze e Janine.
Nuk mund te besoj qe shqiptari i sllavizuar ne Mal te zi me mbiemrin Iveziq, Gjonbaliq, Kastratoviq, ka identitet te ndryshem kombetare-etnik-gjuhesore nga shqiptari akoma i pasllavizuar me mbiemrin Ivezaj, Gjonbala, Kastrati. Keto nuk i kane besuar te paret e mi (tane), nuk i besoj as une (ne), dhe nuk i ka besuar dhe nuk i beson shumica absolute e shqiptareve. Shqiptaret jane nje, te pandare, te bashkuar, unik, statik kudo gjenden. sepse gjaku eshte statik, nuk ndryshon dot ADN-ja.
6. E them edhe njehere me bindje te plote se nuk kam kohe te merrem me ‘akaadamizma sterile’per gjoja identitete te ndryshme mes shqiptareve e kosovareve sepse gjera te tilla nuk ekzistojne, jane inekzistente. P. sh. shume me teper dallojne ne mentalitete labi me shkodranin sesa shkodrani me pejanin edhe pse keta dy te paret jane ne nje shtet qe me 1912 e ky i treti eshte jashte tij per gati 100 vite. Kjo eshte keshtu sepse identitetet etnike nuk formohen me dekrete administrative (si jane vendosur p. sh. kufijte e sotem te kesaj Kosove qe u pavaresua me 17 shkurt), por jane procese te thella historike, eshte vete ngjizja e kombit ne luftera te gjata e te vazhdueshme (gjithone mbrojtese), me shekuj kunder shovinizmave gllaberues te kombeve kufitare sllavo-greke.
Identitetet e ndryshme mes shqiptareve gjenden vetem ne kokat e minoritareve te tipit Dule, Barka, Lubonja qe paguhen per te shkruar e per tu fryre ndarjeve te tilla artificiale me qellimin e vetem -mosbashkimin e shqiptareve ne nje shtet-komb te vetem shqiptar.
7. Historiografia serbe, publicistika serbe, gazetaria serbe, shkenca serbe (edhe greke)-me shekuj tashme spekulojne per ndarje te medha e te pakthyeshme mes shqiptareve. Keto jane ato teza qe dikush i kerkon nga une me larte. Ja nje nga tezat e shkences serbe qe perdoret nga Fatos Lubonja dhe te tjere si ai ne Shqiperi.
Shqiptaret dhe kosovaret kane jetuar 100 vite nen sisteme te ndryshme shteterore. Keshtu qe apriori sipas kalemxhinjve te Milloshevicit “shiptaret” tane te ish Jugosllavise jane te ndryshem nga ‘Allbancit” e Shqiperise politike. Shiptaret tane jane te pashkolle kurse ata allbancit e Allbanise jane me te shkolluar. Keta tanet jane muslimane konzervative kurse allbancit e Allbanise thote me perbuzje shkenca serbo-greke jane edhe ca katolike e ortodokse (shkenca greke ketu behen akoma me shoviniste shqiptaret ortodokse i konsideron greke). Me shiptarte tane thote millosheviqi nuk mund te meremi vesh, kshuqe do bisedojme per fatin e Kosmetit me allbancat e Allbanise, sepse ata jane me te europianizuar me moderne. Keta shiptarat tane degjojne tere kohen muzike folklorike, kurse allbancat e Allbanise thote Slloba i bien ngapak edhe violines. Por edhet ate trohe violine thote prape Milloshevici ua kane mesuar vllezerit tane sllave ruse, se sa per allbancit do ishin te njejtit mos me keq se shiptarat tane. Keshtu shprehej njehre e nje kohe Serbia e keshtu ka shkruar pike per pike ne nje liber te tij Fatos Lubonja me floke te gjata sot te rena nga Tirana. Keshtu shkruajne edhe Pirro Misha, Aurel Plasari, etj, qe per krishtlindje ulen ne gjunje para Janullatos-it ne Tirane dhe shpallin ne shkrimet e tyre nene Terezen si Vllahe, ne nje linje me nacionalizmin sllavo-maqedon.
8. I te njejtit kallup, por shume me pak i sofistikuar eshte edhe Migjen Kelmendi dhe ca burra e gra te tjera ne Prishtine.
Migjen Kelmendi rjedh nga nje familje e cila ne Kosove – Xha i dashur nga populli shqiptar quhet “JUGOSLLAVE”. Tipat e ketille, ekzemplare alla Migjen Kelmendi (bashke me shume burra e gra te tipit Baton Haxhiu, Veton Surroi etj etj. . ) jane me pak se 1% e shqiptareve ne Kosove. Keta o nenat i kane serbe, malazeze, maqedone, o baballaret i kane gorane, cigan etj. . . keta jane persona me identitet te dyzuar kombetare, me nje fjale une do ti quaja njerez-individe-komplekse. Gjithfare kompleksesh te inferioritetit permblidhen ne personalitetitn e tyre te dyzuar. Ky eshte nje soj i vecante i njerezve qe i prodhonte dikur laboratori jugosllav i kombeve me qellim perfundimtar zhdukjen e shqiptareve , kroateve , boshnjakeve dhe formimin e kombit te ri jugosllav-ne esence serb. E njejta ndodhte edhe ne Ish-BRSS, ku tentohej rusifikimi i popujve te tjere, apo ndodh sot ne SHBa me te famshim Melting – Pot ku anglo-saksonizohen emigrantet e shumte nga mbare bota.
Keta njerez pershtaten me c’do sistem ne fuqi. Dikur Baton Haxhiu ishte mik i Jovica Stanishiqit shefit te sherbimeve sekrete serbe ne Kosove, sot ne Hage. Sot Baton Haxhiu eshte miku i Joachim Ryker-it shefit te Unmik-ut , po ne Kosove. Dje shijonte benficionet e pushtetit serb. Sot shijon benificionet e Unmik-ut. Nuk ka skrupuj per njerez te tille te dyzuar. Dhe te tillet ne Prishtine kane kohe , mjete materiale dhe pafytyresine te shkruajne edhe libra madje, per dy kombe, dy identitete shqiptare dhe kosovare, e budallalleqe te tilla. Une nuk mund as te mendoje e lere me te shkruaje per identitete te ndryshme mes shqiptareve. Historia i ka shkelur me kembe dhe i ka varrosur thelle nen toke teorite e tilla absurde.
Mua me vjen shume mire qe ne reagimet e disave e sidomos te xhait u tha se edhe ata JANE KUNDER IDENTITETEVE TE NDRYSHME (qe ne realitet nuk ekzistojne)mes SHQIPTAREVE. Kjo eshte pozitive.
9. Do ta mbyll me shpresen se te bashkuar jemi me te fuqishem. Ndarjet nuk i duhen askujt. Shqiptaret kane qene nje, jane nje, dhe ne te ardhmen do jene edhe politikisht-administrativisht nje. Shqiptaret jane te gjykuar nga historia te jene bashke , te bashkohen. Shqiptaret bashke per nje te ardhme me te mire.
Ilir, në këtë koment të gjatë ke parashtruar pikëpamjet e tua për çështjet që diskutojmë. Edhe pse unë e vlerësoj përpjekjen tënde, më duhet të të kujtoj se nuk është qëllim i këtij blogu nuk diskutojmë për pikëpamjet e tua në përgjithësi, dhe se ti e prezanton veten me reagimet dhe komentet që bën ndaj pikëpamjeve dhe komenteve të të tjerëve, jo duke përshkruar opinionin që ke ti ndaj vetes. Ndërhyrja jote e mëparshme ishte shumë e keqe; arsyeja e vetme që unë e lejova ishte për t’u treguar vizitorëve të blogut se çfarë idesh dhe pasionesh fermentohen në Internetin shqiptar. Së shpejti jam i sigurt që edhe ty vetë do të të vijë rëndë për ato që ke shkruar dhe do të kërkosh që hiqen që andej…
Nga ana tjetër, thua se “nuk kam kohë të merrem me akademizma sterile”; edhe pse askush nuk të ka kërkuar as detyruar të merresh me këto punë – por në qoftë se shpreh një mendim publik për to duhet edhe të merresh pak, sepse ta kërkon kuvendi. Ti ia bën biografinë Migjen Kelmendit dhe të tjerëve, por harron se Migjen Kelmendit sot po i japin hapësirë të madhe mediat europiane, ose të po asaj Europe me flamurin e së cilës është shpallur pavarësia e Kosovës. Prandaj ke apo nuk ke ti kohë të merresh me këto gjëra, historia bën të vetën; madje sa më shumë ta shpërfillësh ti, aq më të lehtë e ka për t’u drejtuar në ato kahe ku po e orientojnë të tjerët, ata që kanë kohë.
Ardian, përsëri të kujtoj se më pyete: ku e bazon pohimin qe “për kosovarët vetë rëndësi ka para së gjithash se cilët janë: fisi, feja, gjuha që flasin, rangu social, klani, lidhjet miqësore.”? Po të përgjigjem përsëri – lexo komentin e gjatë të Ilirit, për ta kuptuar; ose po të mos kesh kohë edhe ti, të paktën këtë pasazh:
Ilir, e kotë të shtoj se këto farë analizash të tuat unë i gjej krejtësisht pa vlerë; dhe se pikëpamjet e tua për pastërtinë etnike të shqiptarëve nuk janë më pak të rrezikshme sesa pikëpamjet përkatëse të serbëve, të cilat kanë frymëzuar tragjedi të mëdha në Ballkan. Atë homogjenitet që kërkon ti, njeriu mund ta gjejë vetëm duke u izoluar në kullë në majë të malit; por kanë ardhur kohë të tjera, madje edhe për njerëzit e kullave në majë të malit.
Ore Ilir, e kupton gjë ti, se je duke shkruar jangllësh? Je i ndërgjegjshëm gjë për faktin, se je duke ja futur tmerrësisht kot. Ka një problem shumë të madh me ty (që të bën krejtësisht të padurueshëm), se ti shkruan PA DITUR, dhe të tillë ka patur boll përpara 10 – 15 vjetësh, por sot gjërat sikur janë sqaruar dhe bashkë me to edhe njerëzit dhe dreqi e mori o ulu e kuptoji ato (gjërat) o ik. Në qoftëse të duket sikur dikush është duke të përzënë, ka shumë mundësi që të jem gjë unë që po e bëj këtë gjë, pavarësisht se nuk e kam fare autoritetin për këtë, por sinqerisht gjërat që shkruan ti nuk honepsen dot. Ku në dreq i paske kaluar vitet ’90, atëherë kur edhe nacionalisti më i humbur dhe kokëtrashë dikur e kuptoi se nuk u folka më në formën: “ne shqiptarat, nipat e Skënderbeut e stërnipat e pellazgëve” pa ndotur të gjithë hapsirën intelektuale rreth vetes. Bëji derman vetes në një farë mënyre, por për hatër të Zotit pusho disi.
Ju te shqiperise beni mire te heshtin para kesaj
Kreshnik, me duket se shqetesuese eshte me shume mungesa e argumentit, dhe jo fakti qe mund te kete gjysem te verteta apo te verteta ne ato qe thote Iliri. Ajo qe reflekton shkrimi i Ilirit eshte ne fakt ajo qe thekson Xhaxhai ne fund – do ta nxjerrim ne debatin per shoqerine shqiptare dhe kombin shqiptar nga izolimi ku e kemi futur (ose jemi detyruar ta fusim) apo jo? Shih sa i varfer eshte argumenti shqiptar per pavaresine e Kosoves! Serbet megjithese genjejne dhe kane argumenta qesharake, e dominojne ate. Shqiptaret nuk kane dale ala ne boten moderne. Nente vjet me shume kemi fjetur me endrra per Skenderbeun dhe Nene Terezen sesa jemi perpjekur t’u tregojme rreth genocididit serb te tjereve – i vetmi argument ligjor qe ka Kosova.
Nderkohe qe te thuash qe identiteti shqiptar eshte nje duhet t’i provosh minimalisht botes se ky identitet eshte se pari i njejte me ate europian, pra i njejte me flamurin qe europa i ka dorezuar Kosoves. Keto jane kushtet e lojes qe te tjeret na kane vene.
Per ta bere me te thjeshte: shqiptaret qe mendojne se kombi duhet te eci perkrah nje identiteti (cilido qofte ai) duhet te provojne se ky identitet siguron paqen, demokracine, dhe zhvillimin. Kjo eshte ajo qe duan te tjeret (ata qe na perkrahin) te shohin nga shqiptaret. Nese ne nuk jua ofrojme kete, ata do ta kerkojne tek tezat e Migjenit apo diku tjeter ku mund t’u ofrohet, apo edhe mund te na braktisin.
Nderkohe Migjeni eshte produkt jo vetem i te huajve por eshte se pari produkt i mentalitetit tone, qe nuk ka ditur te siguroj identitet te qendrueshem, pasi nuk ka ditur se pari te krijoj stabilitet politik dhe shoqeror.
Te tjeret do na pranojne te bashkuar vetem kur te shohin se stabiliteti, dhe zhvillimi jane fryt i ketij bashkimi identitar. Sot per sot ne nuk garantojme asgje, perkundrazi jemi shume te varur nga nderhyrja e tyre. Dhe me keqardhje them se keto gjera nuk behen duke i hipur kalit te Skenderbeut.
Me falni per momentin e teorizimit te meposhtem!
Jane dy momentetet me te evidentuara qe ne si njerez jetojme: Paqe dhe Lufte.
Me paqe kuptojme se po mendojme pa kercenuar qoft edhe ne kundershtim me dike, uroj me shume kohe t’i jepet mendimit ne paq, si e vetmja gje qe do justifikoje c’do gje dhe ato qe na takojne ne vecanti. Tjetri kercenohet nga vertetesia e te kuptuarit dhe trimerohet nga budallalliku i kundershtarit. Tjetri eshte c’do njeri pa perjashtim.
Lufte eshte fundi i argumentit te mendimit paqesor, ku me force dikush aplikon mbi tjetrin mendimin e tij. Fragmente te kesaj lufte perjetohen edhe ne paqe, sic mund te jete edhe ndonji komunikim te shkruari ne blog. Luften e kane bere njerez te “Zgjuar” dhe jo budallenj. Fjala eshte se zgjuarsia s’eshte argument ndaj budallallikut per luft, por makuteri per te shitur injorancen (ose me keq) me zgjuarsi.
As nji individ s’eshte i kulluar ne aplikimin e mendimit paqesor, por gjeja qe ka dikush ne dore eshte te jete i motivuar per aplikim rigoroz te mendimit paqesor, sipas mundesis.
Ndersa ushtria e njeres teori kerkone me dije te fitoje ate qe i takone,
tjetra ushtri eshte gati te fitoje edhe pa dije, “por me te drejte”
Tatjeta,
(i) me sa marr vesh, Migjeni lyp m’e ndertue identitetin kosovar per m’e mujte me mbrri pamvarsine prej Shqipnise, e jo si alternative ndaj identitetit shqiptar. Pra, ai do m’e ndertue nji shoqni ndryshe prej asaj qe u ndertue n’Shqipni.
(ii) tribalizimi n’Kosove s’asht ma i madh se n’vendet perrreth, perkundrazi, asht ma i vogel se, psh n’Shqipni a Serbi, a Bsonje. Gjeografia e partive politike n’Shqipni asht e kjarte: demokratet n’veri, socialistet n’jug. Kurse, n’Kosove Ramushi i ka votat e Dukagjinit, Hashimi t’Drenices, Vetoni t’qytetareve; mirepo, ka parti qe e mbulojne tane territorin, si psh LDK-ja e Behgjet Pacolli (shaj ky jo i tribalizimit, po injorances).
(iii) Kosova shpesh ka kqyre kah Shqipnia, ku e ka mbeshtete kombtarizmin. Mirepo, kombtarizmi s’ka qene motor i udheheqjes politike t’Kosoves, as n’kohe t’komunizmit, e as gjate periudhes s’Rugoves. Sot, kombtarizmi asht i margjinalizuem te do figura si Demaci, Qosja, qe respektohen, po nuk ju ve kush veshin, apo te AKSh-ja, e cila ma shume tute se qe frymezon.
(iv) me thane qe pasusesit e projektit t’Lidhjes s’Prizrenit jane pakice, e me ja faturue tribalizmin a ideologjine politike Kosoves bazue n’deklarata t’Ilirit, Gardianit a Migjenit, asht pak si e cuditshme.
(v) n’krejt ket histori po anashkalohen marredhaniet Kosove-Jugosllavi. Ma merr mendja qe diferencimit t’Kosoves n’sllavine e jugut, pervec dallimeve gjuhesore, ma shume i kane ndihmue politikat serbe (Nacertanja e Rankoviqi), se sa kombtarizmat shqiptare. Kosova, edhe kur ka dashte me qene pjese e Jugoslavise, s’asht pranue (m’bjen n’mend marredhania Turqi-Evrope sot).
(vi) multietniciteti asht nji lubi, kryet e s’ciles s’po e di as vet Evropa qe e shpiku. Kosova s’duhet m’e u ba shoqni multietnike, por shoqni e pasun, me jete t’mire, e lire, njerzore e humane. Un hala s’e di se cka do me thane multietnike, e as s’e kam dite vleren e standardeve para statusit.
(vii) qe Jugosllavia ka ba eksperimente demografike n’Kosove e deshmon rasti i Rahovecit. Qe shume kosovare jane djege prej martesave t’perzieme, s’ka dyshim. Por, qe ka serbe qe jane kallxue ma shqiptare se shqiptaret, ma dashamire t’cashtjes shqiptare se edhe vet 100% shqiptaret, edhe kjo s’ka dyshim.
(viii) po gat e qova… S’kam as kohe, as dije, e as nerva m’u pergjigje n’shume cashtje qe u ngriten ktu, po thashe t’kallxoj ku qendroj, meqe mu thirr emni.
Tana t’mirat,
Ardiani
Ardian, ky diskutim ka shumë nevojë për prurjet e tua; prandaj edhe ta thërres emrin ndonjëherë.
Te nderuar kosmopolite(dikur proletare te te gjitha vendeve)
Kur une them ‘akademizem steril’ me kete nenkuptoj ceshtjen e identiteteve te ndryshme mes shqiptareve dhe ‘kosovareve’.Pra ky identitet nuk eshte i ndryshem,prandaj e quaj steril,bile inekzistent.Dhe me nje ceshtje inekzistente nuk ke pse meresh.Mua me shty te shkruaj pikekpamja antikombetare e dikujt ketu e jo identiteti shqiptar i cili ekziston me shekuj.
Tjeter gje eshte imponimi qe i ben Europa Kosoves .d.m.th detyrimi qe ta bejne me pahir(me zor) vendin multietnik,multifetar,multi-multi….Edhe flamuri dihet fare mire qe eshte imponim i Europes.Tani me imponime do meremi ne ne vitin 2008.Do pranojne shqiptaret akoma ne shek.21 imponime qofshin ato edhe nga Be-ja?
Ju e thoni edhe vete se Migjeni paguhet nga Europa,sforcohet nga europa etj..pra shihet qarte se Migjeni ska baze ne shtresat shqiptare ne Kosove-kshuqe i duhet ne menyre artificiale me pare te Europes te mbijetoje me tezat e tij te coroditura.
D.M.th Xhai ne menyre artificiale…dhe artificializmat nuk kane jete te gjate as ne shkencat ekzakte e lere me ne ato humane…
Argumente kerkove – argumenta te dhashe,tani ku i ke ti bashke me proletaret ..ups.. kosmopolitet e tu argumentet?
Shqiperine, nga izolimi per 50 me radhe luftuan ta nxjerrin nacionalistet-e jo kosmomolo-proletaret te cilet kullen mikpritese te veriut e shnderruan ne bunker te stepave te Siberise.Tani nipat e bunkereve akuzojne nacionalistet per izolimin e vendit..bo bo..
Tani ujku i zi thote se po pati autoritetin do me largoje nga blogu….e pabesueshme per nje kosmopolo..keshtu ju meson Sorosi..tjetrin ta largoni me force nga blogu…hajde shoqeri civile hajde..
Ardian, respekte. Sidomos per kete vezhgimin ketu:
“ii) tribalizimi n’Kosove s’asht ma i madh se n’vendet perrreth, perkundrazi, asht ma i vogel se, psh n’Shqipni a Serbi, a Bsonje. Gjeografia e partive politike n’Shqipni asht e kjarte: demokratet n’veri, socialistet n’jug. Kurse, n’Kosove Ramushi i ka votat e Dukagjinit, Hashimi t’Drenices, Vetoni t’qytetareve; mirepo, ka parti qe e mbulojne tane territorin, si psh LDK-ja e Behgjet Pacolli (shaj ky jo i tribalizimit, po injorances).”
Sa per piken e pare, mendoj se e ke gabim perceptimin ndaj Kelmendit. Pavaresia politike prej Shqiperise eshte e caktuar nga populli i cili voton ne Kosove per qeveri me vete, dhe ne Shqiperi per qeveri me vete. Nga ana tjeter, kjo nuk pengon afilimin e njejte ne gjuhe, afilim i cili nuk rrezikon pavaresine, por ndihmon ne frymen e mirekuptimit dhe te bashkepunimit. (Britania e Madhe dhe SHBA, Gjermania dhe Austria, Portugalia dhe Brazili, Spanja dhe Vendet e tjera te Amerikes Latine, mund te sjellin shembuj te nje uniteti gjuhesor dhe njekohesisht pavaresie). You say [tomejto] I say [tomato], nuk i ka penguar anglisht folesit t’a shkruajne njesoj: tomato. Nga ana tjeter, nuk ka ndonje problem per mua nese Kosova zbaton nje standard tjeter gjuhesor nga ai i Tiranes. Ajo qe eshte e rendesishme, eshte qe keto dallime te mos beheshin pengese e bashkepunimit institucional te te gjitha formave.
“Tani ujku i zi thote se po pati autoritetin do me largoje nga blogu….e pabesueshme per nje kosmopolo..keshtu ju meson Sorosi..tjetrin ta largoni me force nga blogu…hajde shoqeri civile hajde..”
Ilir, ne cilin koment e kam thene une kete?
Nderkohe ti thua:
“Ju e thoni edhe vete se Migjeni paguhet nga Europa,sforcohet nga europa etj..pra shihet qarte se Migjeni ska baze ne shtresat shqiptare ne Kosove-kshuqe i duhet ne menyre artificiale me pare te Europes te mbijetoje me tezat e tij te coroditura.
D.M.th Xhai ne menyre artificiale…dhe artificializmat nuk kane jete te gjate as ne shkencat ekzakte e lere me ne ato humane…”
Une them qe shteti eshte nocion abstrakt dhe krijim artificial. Pra jo cdo gje qe eshte artificiale skualifikohet si e pavlefshme, sepse keto po flitet per identitetin ne funksion te shtetit qofte te Kosoves apo te Shqiperise. Nderkohe tezat e Migjenit nuk eshte se jane edhe aq artificiale. Perkundrazi ato bazohen ne dallime te natyrshme (natyrore), sic jane dialekti, krahinizmi etj. Identiteti do thosha une eshte nocion abstrakt, qe shpesh bazohet mbi nje ide dhe qellime ekzistenciale soe jo, mbi te cilin ndertohen struktura artificiale. Pra ajo qe thua nuk eshte shume e vertet.
Nderkohe te lutem, mos etiketo te tjeret me lloj lloj epitetesh, sepse nuk njihemi! Veteshpallja patriot, nacionalist, familje e “ngritur”, me duket se ne kete lloj debati dhe forumi eshte me shume se virtuale.
Migjenit i thoni te vije te ndertoje Kosovarin ne Shqiperi. Kaq! Sa per ne Kosove, pergjigjen e ka tek votat qe mori Veton Surroi
Ah sa mire do ishte more Ilir sikur te gjithe njerezit qe nuk mendojne si ty te kishin nje sponsor me lek shume si Sorrosi. Jane njerez qe mendojne si ty qe ia kane shkerdhy shpirtin ketij vendi, po hajde. Kot per kuriozitet, kur je nacionalist kaq i flakte, pse nuk merr armet e t’i zhdukesh te gjithe armiqte e popullit, e t’i lesh blogjet per kozmopolitet e bute? Apo je frikacak qe mburresh forumeve nga rehatia e kolltukut?
Lulian, sa shkurt durimi!. Iliri eshte ne faze adoptimi te ligjerimit te asaj qe as ai se ka te qart, pra eshte fantazi apo realitet ajo qe ai mendon, dhe pothuaj se shkallezon moderimin e tij ne cdo shkrim, pamvaresishte se zakonin e ka te madhe dhe te helmuar me dyshim Serb (armiku)
Vetem fakti qe artikulohet mjaftone qe te mos frenohet me akuza banale. Shprsoj te kuptohesh drejte nga ndjenja e theksuar e te dyshuarit te Ilirit, pa lene menjane edhe nderhyrjen time per te dy ju si ekstreme te “nacionalizmit dhe te antinacionalizmit”
Ilir, me nxorre mallin e Micit. Sokol ai, sokol edhe ti…
So cool ai, so cool edhe ti.
Po une c’kusur kam ama?!
Pse e them kete? Se ti je rehat per vete, alament familje, nacionalist i papare (ajme se betejat e tua, ndryshe nga antiket, i zhvillon blogjeve e jo brigjeve, kodrave e skerkave…), po une, une pse?
Cfare pse?- do pyesesh ti, disi i paqarte me kete hallakatjen time.
Po ja mor mik, a e di ti qe “te gjithe shqiptaret jane Mic Sokola”? E di, padyshim, dhe je ok me kete.
Epo, mire a keq, per shkaqe te panjohura (fare mire, apo akoma me keq mund te kishte qene ndryshe), edhe une jam shqiptar. E si shqiptar, automatikisht jam edhe Mic Sokol.
Puuuuuu, po c’kam bere mor vlla per te qene i tille? Une te vetmin top qe kam prekur me dore ka qene ai i lojes.
Ah po, njehere, i vogel shume, kam takuar edhe Dr. Flamurin…
Jo mor mik, une dua te jem si Skenderbeu, nuk dua si MC’Cool-i!
Pse dreqin nuk thone: “Gjithe shqiptaret jane Skenderbej-lere” por thone MC Cool-a?
MC nuk eshte se beri ndonje gje te madhe. Ajme, ok, R-E-S-P-E-K-T, u vra ne lufte per te mbrojt nje pjese te atij vendi qe me pas do te quhej atdheu yne, por e para ai se dinte hic kete (fjale burrash qe se kishte degjuar kurre emrin “Tirane”, e aq me pak “Skrapar”) dhe, e dyta, c’eshte me kryesorja, ai nuk dinte as cka po bente kur i vuri gjoksin topit (duke e marre te mirqene rrefenjen popullore, nderkohe qe CNN nuk kishte mbulim mbi ngjarjen).
MC la prapa vec trimerine e tij te cartur e asgje tjeter…nese tjeter gje kish…
Skenderbeu ishte ndryshe. A ju vjen nder mend qe nder ngjarjet e rralla ku ai mori pjese personalisht (perpos faktit qe udhehiqte betejat, qe edhe aq se bente, se…e para s’pati edhe aq beteja per te udhehequr dhe e dyta, vete koncepti i udheheqjes eshte disi i terhequr- nuk mund te drejtosh nese je vete ne perleshje e siper), ishin ajo kur ai, ndersa ishte derguar te sulmonte Huniadin ne Nish, me shkathtesi dhe dredhi kapi vulembajtesin e Sulltanit (qe fati i keq e coi prane kampit te Gjergjit:), te cilin pasi e vuri me dhune te shkruante nje ferman per pashane e Krujes e theri (bashke me shpuren e tij) dhe menjehere, ne krye te 300 shqiptareve u nis drejt Krujes, ku serish me mashtrim arriti te marre drejtimin e keshtjelles dhe i shkoi ne teh te shpates te gjithe keshtjellaret turq…
A ju kujtohet kur beri krushqi me malazezet dhe me pas u be edhe vasal i Mbretit te Napolit (Aragonit)? A ju kujtohen vallezimet e tij mjeshterore diplomatike mes Venedikut, Papes, Napolit, Genovas…?
Po marredhenia e tij personale me Alfonsin e Madherishem?
E pra Gjergji ishte shqiptar (le te mos diskutojme mbi ekzaktesine e termit ne rrethanat e kohes), ishte i shkolluar, i mencur, trim dhe jetoi…, po po, jetoi ai, ne menyre qe te jetonim edhe ne.
Natyrisht, qe te jetojme ne sot, dikujt iu desh edhe te jepte jeten, ndaj Zoti ia ndritete shpirtin ne parajse, por une prape pyes:
Pse gjithe shqiptaret jane Mic Sokola?
Nese ai qe e ka thene kete nuk na ka dash te gjitheve ne gryke te topit …, me siguri o e ka pas me te tallur, ose na ka konsideruar kaq pak, po vertet pak…
E pra mua me pelqen te jem Gjergj Kastriotas me mire!
Ca te tjere, duket se imazhi i MC i terheq me shume.
Me fal ujku i zi se e kisha per GH ..gabim shtypi,kerkoj falje..ai deklaronte perzenie nga blogu..
Lulian Koder.. ri rehat se njerezit si une nuk kane asnje lloj financimi,bile bile njerez shume me te vjeter e shume me te mencur se une qe shkruajne ne fryme kombetare i ke ne mes te Tiranes nen embargo,skane ku ti shprehen mendimet e tyre.Ne kete Shqiperi te mbushur me fondacione te tipit Soros,Arsaqeio,turgut ozal,mehmet akif,vorio epir,ambasada greke,viza greke,amc greke,vodafone greke,hellenic petroleum etj..etj..shoqeria e hapur,scientology,protestantizem,evangjelizem,adventizem,kisha greke,-karizem e shume te tjere-tani lulezojne kosmopoleshet,
Dhe ti si i kesaj kategorie ke shanse te medha tash…mund te perparosh shume i dashur..i ke gjithe mediat e Tiranes ne dispozicion+ambasaden greke e cila ri me laps ne dore dhe i evidenton ata qe shkruajne per “popull kosovar” dhe “popull shqiptar’,’popull katolik”,”popull mysliman e popull ortodoks”,”popull i vlores”,”popull i veriut dhe popull i jugut’..geget-tosket,maloket-cecenet etj.Pas evidentimit vjen mastersi ne Athine dhe viza greke pa asnje problem…
tani mos u merzit e mos humb kohe o tash o kurre.rofte leku..
Une dhe familja ime i kemi kapur armet kur eshte dashur,por kunder te huajve e jo kunder blogisteve dhe armiqve te popullit.Armiqte e popullit shqiptar jane te vdekur te gjalle.Akoma se kane kuptuar.Kshuqe, mos u merzit ti per pune Shqiperie,vazhdo me endra kosmopolitizmi bajat ne Ballkanin shovinist greko-serb.
Shko te familjet e deshmoreve ne Shqiperi, Kosove maqedoni dhe folu atyre kesi gjepurash per identitete “kosovare”te ndryshem nga identitete “shqiptare’..dhe pastaj eja e takohemi diku sa per nje kafe..do me tregosh eksperiencat.
O Ilir. Ca ke? Nuk di te lexosh? Nuk di te shkruash? Si e ke hallin? Nuk jane te gjithe ata qe nuk mendojne si ty te shitur tek greku, a je ne gjendje t’a kuptosh kete? A je ne gjendje t’a kuptosh se duke thene, ky shqiptar, e ai shqiptar, e ai tjetri, eshte i shitur tek greku e tek serbi, je duke fryre percarje qe nuk ekziston? A je ne gjendje t’a kuptosh qe duke quajtur shqiptaret armiq te shqiperise po nxit urrejtje, armiqesira mes shqiptaresh? A je ne gjendje te kuptosh se me kete cinizmin dhe ironine qe shfaq, po i fut xixa njerezve? A e di ti qe po me permende edhe njehere tjeter familjen tende, do me duket sikur je duke share timen, sikur je duke thene se familja ime s’paska bere e s’paska vuajtur, e do te te kerrcas ndonje te share pastaj qe do shofim vetem kuq te dy? Po pse mo vlla, diskutim eshte ky? Familja ime ka bere, e une kam bere per Shqiperine, e ju kozmopoleshet po beni per Serbine e per Greqine? Ku e gjen ti mo vlla te drejten ti ndash shqiptaret ne miq dhe armiq te Shqiperise? Kaq i zgjuar qenke? Si ka mundesi mo vlla te mos jesh ne gjendje t’a kuptosh se diskutimet mbi identitetin nuk demtojne? Nga ana tjeter, si ka mundesi qe nuk e kupton, se gjuha qe ti perdor eshte e njejta me gjuhen qe ultranacionalistet serb perdorin? Vetem se ti je ultranacionalist shqiptar, e ata jane serbe. Ata thone te shfarrosim shqiptaret, ti thua te shfarrosim serbet. Nuk e kupton qe nje mut jeni te dy? Nuk e kupton qe nuk na e kane fajin keto muhabete per identitetin, por fajin na e kane mungesa e institucioneve, mungesa e shkollave, sic edhe e ka perseritur xhaxhai dhe te gjthe “kozmopoleshet”? Nuk e kupton qe kryesorja e ketyre debateve mbi identitetin shkon drejt identifikimit te ketyre problemeve, nderkohe qe gjuha jote me armiq dhe antishqiptare shkon drejt percarjes, e njejte me gjuhen e demagogeve, drejt ruajtjes se erresires?
O Ilir. Mos ji aq i bindur ne etiketimet qe ben, se ndoshta e ke gabim.