Një pështjellim i madh e ka përfshirë skenën politike amerikane prej gati një muaji nga mbyllja e punimeve të konventave republikane e demokrate, me emërimet zyrtare të Donald Trump e të Hillary Clinton si kandidatët përkatës për postin e presidentit. Fakti që si flamurmbajtës i partisë republikane doli një biznesmen pa as më të voglën përvojë në qeverisje ka çuar në diskutime e analiza të panumërta lidhur me atë se cilët janë mbështetësit e tij, pra ata që vërshojnë me entuziazëm në mitingje e që të bëjnë të mendosh se fitorja republikane në nëntor është e siguruar. Dy janë kategoritë që kanë zënë më shumë vend në analiza të tilla, e pikërisht popullsia e bardhë pa arsim të lartë, sidomos meshkujt, e po ashtu edhe besimtarët kristianë që identifikohen si evangjelikë (apo ungjillorë).
Për të parën, është e vërtetë se Shtetet e Bashkuara kanë pësuar ndryshime të thella ekonomike e kulturore këto vitet e fundit, me globalizimin dhe marrëveshjet tregtare që kanë krijuar kushte të favorshme për transferimin e linjave prodhuese jashtë vendit. Kompanitë e ndryshme e gjejnë me leverdi mbylljen e fabrikave në Amerikë dhe ngritjen e tyre në Kinë apo Meksikë, ku fuqia punëtore është shumë më pak e kushtueshme. Ishin këto fabrika dikur mbështetja më e fuqishme për shtresën e mesme, dhe mbyllja e tyre shkakton doemos vështirësi të mëdha, duke rritur kësisoj edhe numrin e të zhgënjyerve nga besimi absolut në forcën dhe efektivitetin e tregut të lirë.
Nga ana tjetër kultura amerikane po bëhet gjithmonë e më e hapur ndaj racave të tjera, ndaj rolit në rritje të grave jo vetëm në tregun e punës, por edhe në fusha të tjera deri dje monopol i meshkujve, si policia apo ushtria. E njëjta prirje shihet edhe në pranimin nga shoqëria të atyre me orientime seksuale jokonvencionale, dhe të gjitha këto shoqërohen me lëkundje të thella në strukturat tradicionale të autoritetit, prej ku edhe shqetësimi e ankthi tek disa shtresa të popullsisë. E më në fund urbanizimi i vazhdueshëm ka lënë pas dore komunitetet rurale duke i bërë gjithmonë e më tepër të varura nga qytetet e afërta e duke vështirësuar më tej mundësitë e zënies me punë. Kështu popullsia e bardhë e zonave rurale e sheh veten krejt të çorientuar, me rol gjithmonë në rënie, e prandaj ia beson kollaj rolin e flamurtarit e zëdhënësit të saj dikujt si Trump, përvoja jetësore e të cilit s’ka as më të voglën pikë takimi me ato të popullsisë në fjalë.
Por shtresa që ka ngjallur më shumë diskutime me qëndrimin e saj ndaj Trump janë besimtarët kristianë ungjillorë, ata që njihen rëndom me emrin e së Djathtës Fetare. Ata po shquhen deri tashti në përkrahjen e tyre të paepur për miliarderin njujorkez, gjë që ka vënë në pikëpyetje gjithë analizat e mëparshme rreth pozicioneve politike të këtij blloku zgjedhor. Kjo sepse krejt personi dhe veprimtaria e Trump janë diametralisht të kundërta me ato çka janë predikuar nga liderët e pastorët e së Djathtës Fetare për shumë vite me radhë, qysh prej fillimeve të organizimit të tyre në vitet ‘70. Nga ana tjetër dalja e Trump është edhe dëshmi e polarizimit të skajshëm të peizazhit politik amerikan ku një ndihmesë të konsiderueshme ka dhënë pikërisht ky grupim politiko-religjioz. Pasojë e këtij polarizimi është fakti që një pjesë e madhe e elektoratit konservator e vështron njërën nga dy partitë e mëdha tradicionale, atë demokrate, si krejtësisht negative, gati-gati si mishërim të së keqes, pra pa asnjë vlerë apo politikë që ja vlen të diskutohet konkretisht. Por zhvillimet e reja lidhur me daljen e Trump i kanë vënë në pozitë të vështirë drejtuesit evangjelikë e fundamentalistë, sepse Trump është një kandidat që shpalos një sërë tiparesh haptazi në kundërshtim me ato çka këta liderë kanë shpallur e përkrahur deri tashti.
Kështu pastorët e liderët në fjalë kanë denoncuar në vazhdimësi shthurjen morale të mishëruar në marrëdhëniet seksuale para dhe jashtë martesës , ndërsa Trump është mburrur shpesh për numrin e madh të aventurave te tij, bile edhe me gra të martuara. E Djathta Fetare shprehet si kampione e shenjtërisë së martesës, por Trump është tashmë në martesën e tretë dhe vjen nga bota e showbiz-it, e cila nuk shquhet në përgjithësi për ndonjë nivel të lartë të moralitetit kristian. Gjithashtu përkundrejt shqetësimit të vazhdueshëm të drejtuesve evangjelikë për laicizimin e Amerikës, siç duket nga rënia e numrit të frekuentuesve të rregullt të kishave, Trump jo vetëm që s’është i tillë, por deklaratat e tij dëshmojnë për një njohje fare të përciptë, për të mos thënë joekzistuese, të Biblës apo të koncepteve bazë të besimit. Nuk është e pakët as ajo që megjithëse e quan veten kristian, Trump ka deklaruar se s’i ka kërkuar kurrë falje Zotit për ndonjë gabim që mund të ketë bërë. Edhe pozicionet e tij politike s’kanë qenë aspak konsistente, por janë lëkundur sa majtas aq edhe djathtas, e në çdo nuancë tjetër të mundshme ndërmjet tyre, pa folur pastaj për mungesën e çdo lloj përvoje politike. E megjithatë, për elektoratin e djathtë evangjelik, një kandidat i tillë është më i pranueshëm në krahasim me Hillary Clinton, pavarësisht nga pozicionet centriste të kësaj të fundit dhe përvojën e gjatë si figurë politike qendrore. Arsyeja për këtë parapëlqim për Trump vjen vetëm nga fakti se Clinton është demokrate, dhe si e tillë pozicionet e saj janë automatikisht pa vlerë, për të mos thënë të dëmshme, pra që s’mund të shtrohen fare për diskutim.
Ishin liderët e këtij grupimi ata që u vunë në ballë të kritikave të ashpra ndaj presidentit Clinton në fund të viteve ‘90, sidomos gjatë skandalit Lewinsky. Ata theksonin vazhdimisht se ‘‘karakteri ka rëndësi’’ dhe se aferat e Clinton ishin dëshmia më e qartë e qorrsokakut moral ku ishte futur Amerika. Evangjelisti i njohur Pat Robertson e kishte quajtur asokohe Clinton ‘‘të shthurur e të zvetënuar’’, por sot pas më pak se dy dekadash ai iu drejtua Trump me fjalët ‘‘ju jeni frymëzim për të gjithë ne’’. Nga ana e tij teologu i së Djathtës Fetare Wayne Grudem i cili kishte kritikuar publikisht Clinton për ‘‘përdorimin e ulët të femrave’’ dhe për ‘‘manipulime të së vërtetës’’, botoi para dy javësh një thirrje publike në përkrahje të Trump, ku e quante atë ‘‘një kandidat të mirë, por me disa të meta’’ e po ashtu argumentonte se vota për Hillary Clinton do të ishte mëkat për çdo besimtar kristian. Kthesa të tilla 180 gradëshe kanë bërë, me fare pak përjashtime, edhe personalitetet e tjera të së Djathtës Fetare amerikane.
Duket pra se një kampion i vesit, si Trump, po përkrahet paradoksalisht prej atyre që krejt karrierën e tyre publike ja kanë kushtuar mbrojtjes së virtytit. Këta liderë refuzuan ta besojnë Clinton kur ky pranoi publikisht se kishte bërë mëkat, dhe i kërkoi njëkohësisht falje Perëndisë, familjes së tij e popullit amerikan. Por sot janë po ata që ja ofrojnë faljen pa asnjë problem kandidatit Trump, i cili s’ka shprehur kurrë ndonjë shenjë pendimi, e s’ka kërkuar kurrë një falje të tillë.
Atëherë i vetmi shpjegim i këtij paradoksi është se Trump po u premton krerëve ungjillorë atë çka ata duket se e dëshirojnë më së shumti, pra pushtetin. Me këtë Trump tregon se, pavarësisht nga gafat e njëpasnjëshme, ai është aq i mprehtë sa t’i njohë mbështetësit e tij besimtarë shumë më mirë nga ç’e njohin ata veten e tyre. Këta të fundit janë të ndërgjegjshëm për sfidat që u duhet të përballojnë për të ruajtur të paprekur pozitën e tyre, deri tashti mjaft prominente, në skenën politike amerikane. Ata kanë pretenduar qysh prej viteve ‘70 se angazhimi i tyre publik ishte për çështjet e moralit e të karakterit, për vlerat e shëndosha familjare e për parimet biblike. Por duket se tashti ata janë gati të bashkohen me këdoqoftë, vetëm e vetëm për hir të pushtetit dhe ndikimit të tyre në shoqërinë amerikane. Një pakt i tillë është vërtet faustian.
As qe me shkon ne mend te polemizoj, apo te kundershtoj Dr. Naston qe paska keto kredenciale. Megjithate kam nje a dy pyetje per te cilat i lutem perulesisht Dr. Nastos te me jape pergjigje, sigurisht nese ka kohe.
1. Cfare alternative kane udheheqesit fetare ne SHBA vec Trumpit dhe Clinton-it? Sic e pohoni edhe ju vete, ne menyren me automatike te mundshme zgjedhja e tyre padyshim do te binte mbi Trump-in, per vete historine e marredhenieve te tyre me familjen Clinton. Pra nqs eshte keshtu atehere shkaku qe jepni ju lidhur me ruajtjen e pushtetit te tyre, apo influences se tyre duket pak si i sajuar, ndryshe thene per t’i vene ata ne driten me te keqe te mundshme. Sigurisht, kuptohet qe ka nje perkatesi politike qe e ben me qef te madh kete pune, por nuk me duket se ne kete raast kjo eshte nje arsye e mjaftueshme. Sic dihet, dhe nuk ka nevoje te jesh Doktor Shkencash per kete pune, ka shume pika te ideologjise se tyre ku mund te sulmohen rehat. Mendoj se ky nuk eshte njeri prej ketyre rasteve.
2. Hostiliteti i shprehur, shpesh i vene ne loje dhe i paraqitur si rrezik shoqeror, i Trumpit ndaj pakicave etniko-racore-fetare si dhe ndaj orjentimeve moderne seksuale eshte shume me i pershendetshem nga ungjilloret se sa qendrimet liberale te Clinton ndaj po ketyre grupimeve. A nuk ju duket kjo nje arsye shume e qendrueshme dhe ndershmeri intelektuale nga ana e udheheqesve fetare per te zgjedhur Trumpin, i cili me gjithe imoralitetin e tij individual, perseri mbetet shoqerisht me i morashem se sa Clinton, gjithsesi te pakten ne syte e ketyre udhehqesve fetare?
Qe te merremi vesh, nuk po them aspak qe Trumpi e ka mire dhe Clintoni gabim, sepse jam krejt indiferent dhe aspak i interesuar se cili prej tyre fiton, por a eshte lenia menjane e ketij argumenti ne nje analize te tille thjesht harrese?
Nese merrni mundimin te me pergjigjeni, falemnderit paraprakisht Dr. Nasto.
I nderuar Duledupicard, ju falenderoj per komentin dhe pyetjet tuaja.
E para prej tyre me duket pak si jashte teme sepse shkrimi nuk ka per objekt te ezauroje “alternativat e udheheqesve fetare amerikane ne zgjedhjet e vitit 2016”, por vetem te analizoje mbeshtetjen e tyre per Trump. Megjithate po permend ketu dy alternativa te mundshme, p.sh. a) heshtja, pra mosmbeshtetja publike e asnje kandidati; 2) distancimi publik prej te dyve, duke ftuar besimtaret te votojne sipas ndergjegjes se tyre. Une nuk them gjekundi se zgjedhja e tyre do te binte automatikisht mbi Trump, perkundrazi them qe ajo zgjedhje nuk u pershtatet aspak pretendimeve te tyre te deritanishme. dhe kete me duket se e kam paraqitur qarte ne paragrafet 4, 5 dhe 6 te shkrimit tim. Nese per ju argumenti s’eshte i mjaftueshem, kjo eshte plotesisht e drejta juaj, por do ishte me mire te me tregonit se ku pikerisht argumentimi im çalon, se sa te beni hamendje me fjale te pergjithshme. Sa per paraqitjen e atyre lidereve “ne driten me te keqe te mundshme” kete e ka bere prej kohesh rreshtimi i tyre ne politike partiake, dhe jo analizat publike te ketij rreshtimi, aq me pak analiza ime. Ketu ironia juaj per kredencialet e mia me duket e pavend, sepse askund ne shkrim s’kam pretenduar se “ka nevoje te jesh Doktor Shkencash per kete pune”.
Pjesa e dyte e komentit tuaj me duket disi e peshtjelluar. Nese doni te thoni qe rrezikshmeria shoqerore e mundshme e nje administrate Trump eshte me e vogel se ajo e nje administrate H. Clinton, kjo eshte nje çeshtje e gjate dhe e thelle qe del fare jashte kornizave te ketyre postimeve. Sa per “imoralitetin e tij individual” me duket se e kam shpjeguar se per Bill Clinton ata s’qene aspak te gatshem ta linin ate lloj imoraliteti ne sferen individuale. Sa per shprehjen tuaj “shoqerisht me i moralshem”, edhe ky eshte nje diskutim i gjate per nete dimri.
Per ta mbyllur, ripohoj se kontrasti i personit te Trump me predikimet e lidereve te se Djathtes Fetare ç’prej 40 vitesh, e per me teper me moralin kristian te cilin supozohet se ata ndjekin, me duket se e mbeshtet analizen time.
Eh sa e zorshme eshte te merren vesh njerezit. Me duket se e ka pasur mire ai qe tha “Zoti na dha gjuhen qe te keqkuptohemi me kollaj me njeri tjetrin”. Ja psh ju, nga pyetja ime e pare, konkludoni (dhe nuk e di sepse) sikur une paskam kuptuar qe shkrimi juaj kishte per qellim te ezauronte alternativat e udheheqesve fetare amerikane. Ne te vertete pyetja presupozon, ose te pakten kete kisha ndermend une, qe alternativat e mundshme ishin vetem dy, duke prezumuar si alternativa vetem mbeshtetjen e njerit prej kandidateve. Me kete hipoteze, qe ndofta nuk eshte sqaruar prej meje, sepse e quajta te tepert pra bera ekonomi fjalesh, dhe qe eshte keqkuptuar prej jush (nuk prish pune, per kete e kam fajin une) ju keni te drejte qe te enumeroni jo vetem ato dy alternativa qe keni permendur, por edhe shume te tjera si psh, ca prej tyre te mbeshtetnin Clintonin, ca Trumpin, ca te tregoheshin indiferente e ca te “ku e di une cfare tjeter” e te gjitha kombinimet e tjera te mundshme te tyre duke krijuar nje univers alternativash qe do te duheshin faqe e faqe vetem per listen e tyre, pa le pastaj t’i analizoje me rradhe e sidomos arsyet e nendheshme te mbeshtetesve te ketyre alternativave.
Nese ju duket se kam ironizuar, me vjen keq, por nuk ju kerkoj ndjese, sepse nuk ishte qellimi im t’ju ironizoja, sidomos sepse nuk e kam zakon te ironizoj kredencialet e te tjereve edhe pse te miat nuk jane te shpallura ketu. Ajo shprehje eshte perdorur ne kontekstin qe fondamentalizmi kristian amerikan mund te sulmohet lehtesisht pa qene nevoja te kesh ndonje kulture te madhe historike apo sociale.
Ju e quani pjesen e dyte te komentit tim te peshtjelluar, mesa duket per t’i lejuar vehtes te jepni nje pergjigje edhe me te peshtjelluar duke u marre me fjalet e pergjithshme qe jane atje, por duke evituar te shqiptoheni per dicka qe eshte fare eksplicite, hostilitetin e Trumpit per ato grupime te permendura, i cili hostilitet, te pakten, perputhet me qendrimin e fondamentalisteve kristiane. A nuk ju duket edhe kjo, pervec asaj qe thoni ju qe gjithsesi mbetet nje hipoteze e vlefshme, po jo e provuar, nje arsye e qenesishme e mbeshtetjes se Trumpit nga ana e tyre?
Duke ju falenderuar edhe nje here, please no hard feelings.
Edhe nese e keni pasur fjalen per nje zgjedhje ndermjet dy partive kryesore, perseri dy alternativat e mia qendrojne. Une do te thosha qe opsioni per te mbeshtetur patjeter nje kandidat nga dy te mundshem eshte nje opsion qe s’ka kurrfare lidhje me moralin apo botekuptimin kristian, kampione te te cilave lideret ne fjale pretendojne te jene. Kjo sepse askund ne Bibel apo ne fjalet e Jezusit s’gjendet ndonje instruksion qe ”duhet votuar per te keqen me te vogel”, qe eshte nje argument qe perdoret rendom nga besimtaret amerikane per te justifikuar mbeshtetjen per Trump.
Per mua gjithe problemi vjen nga rreshtimi partiak i se Djathtes Fetare, dhe jo nga arsyet qe çdo besimtar mund te kete per parapelqimin e ketij apo atij kandidati. Ne Europe psh besimtaret votojne per parti te ndryshme, sipas parapelqimit personal, ndersa ne Amerike shnderrimi i GOP ne nje parti religjioze ka bere qe kundershtaret e partise, dmth demokratet, t’u paraqiten besimtareve si aleate te qoftelargut. Duket pra se e para eshte partia, pastaj besimi vihet ne funksion te saj, ne nje kohe kur lideret e ketij politizimi pretendojne se per ta mbi besimin s’vihet asgje tjeter. Sido qe te jete, perkrahja e Trump nga persona qe pretendojne te predikojne ungjillin e Jezu Krishtit, eshte krejt e papranueshme, pavaresisht se njerezit bejne lloj-lloj akrobacirash logjike per te justifikuar fjalet e veprimet e tyre.
Per ate punen e hostilitetit qe permendni mbase keni te drejte, por ketu duhet mbajtur parasysh se Trump per mendimin tim as qe e çan koken per ndonje parim, prandaj pozicionet e tij jane lekundur ndermjet gjithe ngjyrave te spektrit politik. Ai testoi ujrat me konspiracionet rreth vendlindjes se Obames, pa qe kishte mbeshtetje dhe voila! Ndersa hostiliteti i fondamentalisteve ndaj te njejtave grupe e verteton me se miri tezen time se ata jane futur ne kete mesele jo aq per ungjillin e Krishtit, qe i trajton te gjithe njerezit si absolutisht te barabarte, por me teper per pushtet.
Ju falenderoj per shkembimin.
Nuk e besoj qe cdo veprim i besimtareve amerikane duhet patjeter mbeshtetur ne bibel. Keshtu fakti qe ne Bibel nuk ka ndonje instruksion apo Jezusi nuk permend ndonje here punen e te keqes me te vogel, nuk domethene se kristianeve u ndalohet “me Bibel” te zgjedhin kete princip te “common sense” per te vepruar. Se perse ata quajne te keqen me te vogel Trumpin ha diskutim, dhe po te jesh kunder Trumpit dhe/ose jo aq simpatizant i ketyre te krishtereve pa tjeter qe mund t’i hapesh rruge fantazise dhe te dalesh me hipoteza te ngjashme me ato tuajat. Perseri nuk po them qe hipoteza juaj nuk eshte e vlereshme, po them vetem qe mund te behen edhe te tjera po aq te mundshme sa juaja.
Se dyti, hostiliteti i fondamentalisteve nuk eshte se u shpall tashti. Po te ishte keshtu do te mund te thoshim qe ata e zgjodhen kete opsion per t’u pershtatur disi me Trumpin. Fondamentalistet e kane pasur c’prej shume kohesh dhe KKK e te tjera organizata te “supremacise se bardhe”, apo qendrimet kunder gay-ve, jane shume me te vjetra tek fondamentaliste kristiane se sa perqafimi i ketyre kauzave nga Trumpi. Fakti qe Trumpi eshte i paprincip nuk ia ndryshon thelbin kesaj aleance, madje ne varesi te kendit ne te cilin shikohet, mungesa e pricipeve quhet pragmatizem. Dhe po, kjo e ben te vertetshme hipotezen tuaj, por po e perseris qe ka edhe mundesi te tjera.
Shendet e te mira.
Interesant shprehja “Kah na erdhen…”. Me nje llaf ne ishim ketu e keta po na vijne. :)) Jo Zoti (apo shoku?) Ernest. Konservatoret dhe populli qe i voton ishin atje* dhe kane qene qe nga koha e Abraham Linkolnit e tehu. Edhe sikur ju ti fitoni zgjedhjet dhe Trumpi t’i humbi, “ata” do jene po atje, bashke me problemet e tyre te pazgjidhura…
* atje-si kontinent, jo si your glass bubble.
I nderuar pf, shprehja “Kah na erdhen” eshte figurative, e perdorur ne kuptimin qe nje kandidat si Trump eshte nje shmangje e ndjeshme nga historia e deritanishme e kandidaturave presidenciale, te pakten per dy partite kryesore. Trump s’ka ndonje lidhje me konservatoret, e aq me pak me Lincoln. Me ne fund, sa per sqarim, une nuk perfaqesoj ndonje grup apo parti, prandaj fraza juaj “sikur ju ti fitoni zgjedhjet” eshte pa vend, po ashtu edhe “your glass bubble”.
Me fal por pyetja juaj ishte “Nga na erdhen keta trumpista” jo nga na erdhi ky Trump ndaj dhe une te tregova se nga rrjedhin konservatoret, dhe nese ti tani ne koment thua se Trump s’ka lidhje me konservatoret, atehere i gjithe shkrimi yt bie mberdhe si kala rere, apo jo? Nga ana tjeter, fryma e shkrimit tregon qarte se kujt grupimi politik i perket, apo e mbeshtet (not that is anything wrong with that) njesoj sic edhe komenti im tregon perkatesine time. Sa per glass bubble ne kete rast dua te tregoj thjesht se mendimet dhe opinionet e tua, dhe jo ti vete si njeri, jane te mbeshtetura ne nje wishful thinking i cili nuk eshte detyrimisht realitet, pavaresisht forces se imagjinates. Dhe po nuk me besove, le te veme nje bast si gentlemen se kush i fiton keto zgjedhje, pra kujt do i thyhet glass bubble.
I nderuar PF, më vjen keq që s’po merremi vesh, aq më tepër që ju me sa duket, jeni i mendimit se shprehjet e tipit “mbërdhe si kala rëre” apo “wishful thinking” përbëjnë argumente, bile të forta. Ju siguroj që nuk është aspak ashtu. Megjithatë, duke ju falenderuar paraprakisht që më treguat se nga rrjedhin konservatorët, po përpiqem edhe një herë:
1. Shkrimi im nuk mëtonte të analizonte “se nga rrjedhin konservatorët” por vetëm dukurinë e veçantë të këtij viti, pra përkrahjen pothuaj masive, nga disa pjesë të elektoratit të quajtur konservator, të një kandidati si Trump, që s’ka qenë ndonjëherë përfaqësues i konservatorizmit, gjë që është theksuar me forcë nga kritikët e tij të shumtë brenda GOP. Bile ai s’ka përfaqësuar asnjë pozicion politik konsistent, dhe është lëkundur mes gjithë nuancave të mundshme. Po ju them gjithashtu kalimthi, se emri i Lincoln-it nuk hyn fare në këtë mesele.
2. Shkrimi im prekte veçmas qëndrimin e 2 grupeve pro-Trump, dhe i pari ndër ta ishin të bardhët pa arsim të lartë. Nëse keni ndonjë vërejtje rreth argumentit për këtë grup, do të ishte e udhës të ma vinit në dukje, dhe jo të flisni me fjalë të përgjithshme.
3. Grupi i dyte i “trumpistave” që analizonte shkrimi ishin ajo pjesë e besimtarëve kristianë që ndjekin liderët e së Djathtës Fetare (sa për dijeni këta nuk përfaqësojnë aspak të gjithë kristianët amerikanë, aq më pak kristianët në përgjithësi). Besoj e kam shpjeguar qartë se përse e shoh problematike përkrahjen e tyre për Trump, duke vënë në pah inkonsistencën e qëndrimeve të drejtuesve të këtij grupimi rreth moralitetit të figurave të ndryshme publike. Edhe në këtë pikë, nëse kishit vërejtje rreth ndonjërit nga faktorët e shtjelluar, do ishte mirë ta shprehnit. Por ju përsëri mjaftoheni me fjalë të përgjithshme, të cilat nuk çojnë gjëkundi.
4. Më në fund, po e theksoj edhe një herë, që analiza ime nuk është bërë nga pozita e ndonjë grupi apo partie të caktuar, por merret vetëm me dukurinë Trump. Nëse për ju, qëndrimi kritik ndaj një politikani A do të thotë patjetër përkrahje e kundërshtarit të tij, dmth politikanit anti-A, kjo është tërësisht puna juaj, ndërsa unë nuk e shoh aspak ashtu.
Sidoqoftë ju falenderoj për vëmendjen ndaj shkrimit.
Zoteri, shkrimi juaj ka kaq shume “klecka” te cilat here jane te vogla sa per te krruar dhembet e here te medha sa per te lidhur gomarin sa mendoj qe mbase nuk ia vlen edhe thjesht te merresh me te. Nuk po i hy argumentave po thjesht terminologjia e perdorur si “popullsia e bardhe pa arsim te larte, sidomos meshkujt” ku ju me gjuhen tipike te se majtes neo-revolucionare perpiqeni ti vini rretherrotull termit “klasa punetore”, pra ata qe kane qene shtylla kurrizore e Amerikes ne shekullin e kaluar kur industria amerikane ishte nr 1 ne bote; apo “kampioni i vesit Trump” por pa na i thene veset, tregon si shkrimi nuk analizon po mbeshtjell pitet e gateshme te propagandes rreth sufllaqeve te deshires apo mbase dhe thjesht miopise. Tani qe une t’i hy argumentave tuaja nje e nga nje i bie qe per nje shpi qe ti ke ndertuar gabim une te ndertoj njeqind te tjera qe te shpjegoj se si mund te ndertohet, po vertet mendoj qe nuk ia vlen nga pikepamja kohore. Po nderkohe nese do te degjosh disa argumenta kundra kesaj qe ke shkruar mund te shikosh kete debat. Tung. https://www.youtube.com/watch?v=PvPUQ2L1-bU
I nderuar zotëri (apo zonjë/zonjushe) me iniciale, forca e argumenteve tuaja me kruarje dhëmbësh, lidhje gomarësh, apo pite e sufllaqe neo-revolucionare, është krejt e papërballueshme për një vdekëtar të zakonshëm si unë, prandaj tërhiqem.
Duke ju falenderuar edhe një herë për shkëmbimin tejet konstruktiv dhe nivelin e lartë të edukatës suaj debatuese, ju uroj shëndet e gjithë të mirat.
Qe Trump nuk eshte, ka qene apo do te jete republikan kete e di edhe maçoku im. Pyetja alegorike qe ben autori në titull eshte se nga dolen keta njerez qe e perkrahin nderkohe qe Trump nuk perfaqeson vlerat republikane, dhe madje eshte shume larg nga to.
Dhe diçka personale ketu. Zgjedhjet e sivjetshme jane te nje lloji te papare deri tani. Sado e papelqyeshme te jete Hillary, perveç faktit qe ka eksperience politike dhe administrative, nje gje eshte e sigurte, qe nuk rrezikon te shtype butonin te hedhe boten në ere per inat te atij tipit qe tha ashtu e keshtu mbreme.
M.P besoj e ke pare qe Trumpi jo vetem qe nuk eshte republikan partiak, po bile dhe partia qe ai perfaqeson ne keto zgjedhje e luftoi deri ne minuten e fundit. Trumpi eshte nje outsider qe po voton nen nje ombrelle politike dhe njerezit me thene te drejten nuk po e votojne per ombrellen po per ato qe Trumpi mbron dhe lufton (ose edhe genjen,si te dush) . Ashtu sic thua edhe ti, keto zgjedhje jane te papara sepse nuk po votohet per partite po per individin, pasi njerezit jane fed up me te dyja partite kryesore; nje dukuri kjo qe me thene te drejten ka marre permasa globale qe nga Bepe Grillo deri tek Duerte, pa fol per dackat qe po ha turinjve Merkeli ne vecanti dhe shoket e Komunitetit Europian ne pergjithesi. Po jetojme ne ato qe kinezi i quan “kohe interesante”. Mund te jesh pro ose kundra Trumpit dhe te jesh njesoj ne te drejten e Zotit, po kur e hap shkrimin me titullin ironik “Nga na erdhen keto trumpista” tregon ose miopi ne kuptimin e situates politike ne keto zgjedhje, ose kolloqith me rigon.
Per mendimin tim teza e autorit nuk eshte fare se njerezit qe mbeshtesin Trumpin s’kane qene aty me pare, bile s’me duket qe te jete kerkimi i prejardhjes se tyre objekti kryesor i shkrimit.
Mendoj se shkrimi trajton vetem te veçanten e ketyre zgjedhjeve: faktin qe ky grup prej “fed up” si thoni ju, eshte bere aq i fuqishem sa t’i jape mundesine nje kandidati jokonvencional te jete ne prag te shpalljes udheheqes i botes se lire.
Autori me duket se i ka dhene arsyet se perse punetoret e bardhe pa arsim te larte jane pjese e rendesishme e koalicionit pro-Trump. Do shtoja se per ata thjesht shpallja e idese se berjes se Amerikes “great again” eshte e mjaftueshme, pavaresisht se askush nuk e di se çfare do te thote kjo, e aq me pak qe Trumpi te kete ndonje plan se si mund ta beje kete, edhe nese ai e di.
Po ashtu edhe hipokrizia e krereve fetare dhe roli i tyre ne polarizimin e opinionit publik me duket e shpjeguar mire, duke pasur parasysh qendrimet e tyre ndaj Bill Clintonit. Eshte vertet per te ardhur keq qe Amerika ka arritur ne kete pike, sa gjysma e vendit te demonizoje gjysmen tjeter.
Nuk jam e sigurte se çfare ka pasur në mendje autori kur zgjodhi titullin “Kah na erdhen…” , por mua me kujton nje kenge te shkuar (“Kah na erdhen keta partizane”).
Hmm, me thene te drejten rralle, ne mos kurre kam lexuar nje artikull shqiptar ku te renditen e diskutohen fakte dhe ky artikull nuk perben ndonje perjashtim. Ky shkrim bazohet mbi thenie dhe “fryme” dhe une per kete “fryme” me partizane sic thua edhe ti, qe shihet e ne titull e kisha llafin. qe te analizosh pse Trumpi eshte sot fuqi ne ngritje duhen pare me statistika te gjithe shiftet ekonomike, demografike e kulturore qe kane ndodhur ne Amerike qe nga 90 e tehu. Ne pritje te ketij studimi mund ta shtyjme edhe me kengen “Dalengadale po vjen behari” apo “Ne ato maja rripa-rripa”.
Duke mermeritur “Hakmarrje rini!” dhe duke mbllaçitur kungulleshka me nenexhik, po mendoja qe keni shume te drejte, sepse bera ca kerkime online dhe me rezulton qe autori eshte anetar i Partise Komuniste Kineze, gje qe verteton hamendjen time (dhe me siguri dhe tuajen), se s’ishte fare shqiptar. Ne fakt, si mund te guxoje nje shqiptar te kritikoje shkelqyesine e tij Trump? Prandaj them se duhet te jete kinez ore koreanoverior, bile komunist i thekur. Ju falenderoj per the tremendous insights.
Me kete koment me kujtove ate barsaleten me budallain qe tha: te kap nga shurra dhe te hedh poshte.:))
Nassim Nicholas Taleb ka percaktuar nje kategori ekspertesh te cilet i quan “Intelektuale por Idiote” si shkaktarin kryesor te Trumpizmos.
IPI (te mos ngaterrohet me Ypi) lexon shume The New Yorker, apo del per Ted Talks.
https://medium.com/@nntaleb/the-intellectual-yet-idiot-13211e2d0577#.meh9kcwlz
Nuk e kuptoj mire cdo te thuash me:”…..ka percaktuar nje kategori ekspertesh te cilet i quan “Intelektuale por Idiote” si shkaktarin kryesor te Trumpizmos”, por Talebi edhe ne mos qofte Trumpist, eshte “clearly” anti-Hillary, te cilen e konsideron si nje IPI te shquar dhe tipike, gje qe e permend edhe ne kete link kur flet per nje Hillari Montserat, a dicka te tille.
Nëse do te thuash qe Trumpizmi eshte reaksion ndaj IPIve te Talebit, atehere dakord.
Hillary Monsanto, reference per Hillary Clinton qe me sa duket mbeshtet GMO.