DOROTEJA E BUKUR

Nga Charles Baudelaire

Dielli ka përmbytur qytetin me dritën e tij të pingultë e të hatashme. Rëra është lëbyrëse dhe deti llamburit. Njerëzit të topitur lëshohen me t’patëkeq të bëjnë gjumin e drekës, një gjumë që është një lloj vdekje e ëmbël, ku ai që fle, me sy gjysmë të çelët, shijon kënaqësitë e shpërbërjes së tij.

Ndërkohë, Doroteja, e vetmja krijesë e gjallë në atë orë, e fortë dhe krenare si dielli, ecën në rrugën e shkretë, nën kaltërsinë e pafund, duke lënë një njollë fekse dhe të errët.

Ecën duke lëkundur lehtë gjoksin aq të imët mbi këllqet e saj të gjëra. Fustani prej mëndafshi të derdhur, në një ngjyrë të çelur rozë, dallon thekshëm në terrin e lëkurës dhe nxjerr në pah format e shtatit të saj të lartë, kurrizin e harkuar dhe gjinjtë me majë*.

Ombrella e saj e kuqe, që zbut dritën, lë t’i bjerë mbi fytyrën e errët hija ngjyrë gjaku e reflekseve të saj.

Pesha e floknajës së madhe, pothuaj blu, tërheq nga pas kokën e brishtë dhe i jep një pamje ngadhënjyese e përtace. Vathët e mëdhenj u mërmërisnin fshehtas veshëve të saj të bukur.

Herë pas here, flladi i detit i ngre kindin e fustanit dhe zbulon këmbën e saj të mrekullueshme që llamburit. Këmba e saj, njëlloj si këmbët e perëndeshave që Evropa mbyll në muze, lë me besnikëri gjurmën mbi rërën e imët. Sepse Doroteja është madhërisht nazike, sa dëshira që të adhurohet është më e madhe se krenaria e të qenit e lirë**, por edhe pse ajo është e lirë, ajo ecën pa këpucë.

Ajo ecën ashtu, plot harmoni, e lumtur që jeton dhe buzëqesh me një buzëqeshje të bardhë, sikur tutje në hapësirë të qe një pasqyrë ku shihte ecjen dhe hijeshinë e saj.

Në një orë të tillë kur edhe vetë qentë kuisin nga dhimbja nën diellin që kafshon, cili është ai motiv aq i fuqishëm pra, që e bën të ecë ashtu dembelen Dorote, e bukur dhe e ftohtë si një bronz?

Përse ka lënë shtëpizën e saj të rregulluar aq këndshëm, ku lulet dhe thurimat edhe në atë mungesë freskie e shndërrojnë në një sallon të vogël pritjeje, ku ajo kënaqet aq shumë tek krihet, tymos, freskohet apo tek vështrohet në pasqyrën e erashkave të saj prej puplash, ndërkohë që deti që rreh plazhin njëqind hapa më tutje u bëhet ëndrrave të saj të pasigurta një shoqërues i fuqishëm e monoton dhe kusia prej hekuri, ku gatuan një ragu gaforresh, orizi e shafrani, përcjell deri te ajo, në fund të oborrit, aromën e saj ndjellëse?

Mbase ajo ka takim me ndonjë oficer të ri, i cili në plazhet e largëta ka dëgjuar nga shokët e tij të flitet për Dorotenë e famshme. Me siguri ajo do t’i lutet, krijesa e thjeshtë, që ai t’i përshkruajë vallëzimin në Opera dhe do ta pyesë nëse aty mund të shkohet këmbëzbathur, sikundër në vallëzimet e të dielës, ku edhe vetë kafrinat*** e vjetra dehen e çmenden nga gëzimi dhe, akoma më tej, nëse bukuroshet e Parisit janë të gjitha po aq të bukura sa ajo.

Doroteja adhurohet dhe përkëdhelet nga të gjithë dhe ajo do të ishte plotësisht e lumtur nëse nuk do të qe e detyruar të mblidhte pjastër pas pjastre për të blerë motrën e saj të vogël që ka mbushur njëmbëdhjetë vjeç dhe tashmë është e rritur dhe aq e bukur.

Me siguri do t’ia dalë mbanë, Doroteja e mirë. Pronari i fëmijës është tepër cingun për të kuptuar bukuri tjetër veç asaj të ekuve!

……………………….

Përktheu nga origjinali (La Belle Dorothée): D. Kokonozi. Kopertina: Marie-Guillemine Benoist, Portrait de Madeleine (1800), detaj.

* Për këtë frazë ekziston një letërkëmbim i Bodlerit me një nga botuesit e tij, i cili këmbëngulte që ai të shkruante thjesht se: fustani nxirrte në pah format e trupit të saj. ˗ Beson ti vërtet, se shprehja jote është e barabartë me : son dos creux et sa gorge pointue (kurrizi i saj i harkuar dhe gjijtë me majë?), sidomos kur është fjala për zezaket e pjesës orientale (të Afrikës) ?˗ përgjigjet poeti, ˗ Gjithë jetën e kam kaluar duke mësuar të ndërtoj fraza dhe e them, pa patur frikë se bëj njeri të qeshë, se ajo që dorëzoj në shtypshkronjë është e përkryer.

**E çliruar nga skllavëria

*** Term i gjuhës kreole, për të treguar një grua malgashe apo afrikane