O Ç’U KËNAQËM!

nga Edon Qesari

Ditët e fundit, falë përpirjes masive që pëson çfarëdolloj thagme që hidhet në rrjet, qarkulloi një video në të cilën, përmes intervistash televizive, u bë e qartë me zë e me pamje se cilësia e njohurive që zotërojnë disa studentë të universiteteve – ç’është e vërteta njohuri mjaft fillestare, së paku për fushat që janë pjesë e studimeve të tyre – është jashtëzakonisht e ulët.

Kuptohet se gazi i shkaktuar ishte i madh – aq i madh madje sa, për nga përmasa, ia kaloi dhe mufkave që çdo student i intervistuar mundi të këpuste në atë rast. Çka, le të themi, riktheu gjërat në balancë, sepse kur masa e atyre që tallen është më e lartë se e të tallurve do të thotë se, në përgjithësi, bota i shëmbëllen të parëve, e hiç të dytëve. Këta të fundit kanë pasur veç fatin e keq të lënë kokrrën e namit; se të gjithë ata që tallen janë plotësisht në gjendje t’u përgjigjen saktë pyetjeve para të cilave lumëmëdhenjtë studentë djersitën, e se të gjithë duhet të jemi më të qetë ngase pakica e të paditurve u pikas dhe u turpërua publikisht. E fundja, kujt t’i djegë le ta mbajë! Secili është përgjegjës për veten e vet.

Përndryshe, vënia e gishtit mbi disa studentë të shkencave humane që nuk dinë të bëjnë dallimin mes Fishtës dhe Kadaresë, e se përgjigjen më shumë prej sikletit se prej zellit, është veçse një tregues – mjaft i trashë, ta themi! – i një botëkuptimi harbut dhe liberal, pas të cilit gjykimi dhe paragjykimi bie vetëm mbi individin. Ky dhe vetëm ky është për t’u tallur dhe mëshiruar nëse është hajvan – e veç ky është për t’u ngritur në kupë të qiellit nëse thyen rekorde virtyti. Gjithë të tjerët janë spektatorë që ngrohen në diell, e që hanë kokoshka duke soditur sesi nënnjerëz e mbinjerëz puqen mes tyre.

Pak vetë, shumë pak, e shtrojnë çështjen e shtyllave që qëndrojnë në themel të gjithë hatasë që na ka zënë, e ku janë të përfshirë jo vetëm të tallurit – ose hajvanët e intervistuar – por sidomos ata që tallin, këta mjeshtër të ngrënies së kokoshkave. Pasi nëse ka pakicë, e cila ndan gjithashtu fajin por së paku nuk ngelet me kaq, është ajo e atyre që para se t’u drejtojnë gishtin të gjorëve që e bënë Migjenin autor të “Lahutës së Malcis” ndalen së paku të shohin derexhenë që i rrethon, që nga dita e lindjes, këta studentë që dalin nga shkolla më të zbrazet se ç’hynë; këta të ngratë që nuk i vë re njeri si i marrin provimet, si i kalojnë testimet, si mbushin radhët e maturave dhe diplomimeve, si hyjnë e dalin nga praktikat profesionale, por mjaftohen duke marrë nga një firmë që i mbarështohet vulës së pagesës që kanë kryer (për arkën e biznesit, shtetit dhe kiametit).

Shumë pak marrin në shqyrtim, llafi që bie, se pjesa më e madhe e këtyre bërrylave të intervistuar – e akoma më tepër shumicës dërrmuese të bërrylave që fshihen apo që qëndrojnë pas kamerës – janë shprehi e drejtpërdrejtë familjesh dhe rrethanash tej-familjare ku nuk gjen vend kultura e studimit, kritikës dhe e thellimit, por sundon ajo e zhvatjes së mundësisë, qoftë dhe nëpërmjet miklimit apo mashtrimit; janë pjesëmarrës në një maskaradë arsimore që simbolikën e vet e ka tek tekstet mësimore të fillores (të cilat i pajtohen ofruesit më të mirë dhe i pasohen gomëfshirësit më të shkathët) e deri tek bar-kafenetë në cepat e universiteteve që gëlojnë nga pedagogë; janë mësuar që të vegjël, që në familje, që në rrethet fillestare shoqërore dhe në shkretinë mësimore, se baza e vetme morale që gjen zbatim në këtë shoqërinë tonë është e përkufizuar nga fraza “ti futu njëherë se pastaj e rregullojmë atë punë” (e kështu merren provime, dëftesa, diploma, certifikata, internshipe, aplikime, grante, punësime e deri leje lindjeje); janë, pa e zgjatur fare, zgjatime të një vorbulle politike dhe shoqërore në të cilën mjafton që gjysmën e pyetjeve që iu bënë gjysmës së studentëve t’u drejtohet pjesëtarëve të institucioneve, publike apo private qofshin, më të larta politike, kulturore, ekonomike dhe mediatike (nga Parlamenti e deri tek emisioni shembullor i Çanit) për të zbuluar se janë dyfish më injorantë dhe të zhytur në fekale se ata me të cilët bota e rrjetit u gajas mbrëmë.

Dhe mos harroni se aty ku i kanë rrënjët ata studentë, aty kemi zënë ngrohtë të gjithë. E po aty klloçka jonë do të pjellë vezët. të rinjtë – njëherazi mburravecë dhe të ndrydhur për shkak të mendjelehtësisë dhe të pamundësisë për të arritur ato modele që u ka servirur shkolla apo vetë televizioni – kanë prirjen e pashmanshme për të përqafuar rrugaçërinë, si dhe për të qenë të plogët e deri të palumtur (që s’është faj më i vogël).

Sidoqoftë, ka dhe plot arsye të tjera – gjithmonë tej-individuale dhe drejtpërsëdrejti të shkaktuara nga këneta socio-ekonomike në të cilën gjallojmë dhe nga kultura hegjemone e llufitjes që na ka përlarë. Megjithatë e lëmë me kaq, pasi asnjë nga ato përgjigje nuk përbënte vërtet një risi. Së paku për askënd që i ka buzëqeshur fati të vozisë në sistemin universitar shqiptar. Do të ishte e mjaftueshme për të kuptuar se padituria e studentëve nuk ishte e papritur dhe se “risus abundat in ore stultorum”, siç do të thoshte latini. Gjë që vlen për të qeshurit po njësoj si të përqeshurit.

2 Komente

    1. Nje llogari modeste. Me afer realitetit do te ishte: 2 milion njerez x 60 vite jete = 120.000.000 vite te ikura kot, ose po te llogarisim vetem 30 vjetet e sotem i bie 60 milion vite te ikura kot pergjate tranzicionit!

Lini një përgjigje

Zbuloni më tepër nga Peizazhe të fjalës

Pajtohuni tani, që të vazhdoni të lexoni dhe të përfitoni hyrjen te arkivi i plotë.

Vazhdoni leximin