REPORTAZH NGA FURRAT E KOSOVËS

nga Tinka Kurti

Në këtë vend nuk janë vetëm qentë e uritur. Kjo është republika e varfërisë në të cilën këndohet zëulët kënga e urisë. Nëse nuk i keni lidhur fytyrat e zbehta e buzët pa ngjyrë me mungesën e ushqimit a kequshqyerjen ndoshta është për shkak se keni qenë të pavëmendshëm në furrën e lagjes. Ndoshta shitësja e bukës do t’u tregonte se pse shitet aq shumë buka me gjysmë çmimi. Bajate. Pse ka aq shumë kërkesa për gjysmë byreku? Pse ka kifle bajate që shiten me qese? 4 kifle, 2 leqenikë e 2 byrekë, 10 mantia për 50 centë. Me gjysmë euro hiqet një vakt për të gjithë anëtarët e familjes. Aty, askush nuk e pranon që po e zgjedh qesen çmimlirë për shkak se kështu i leverdis. E marrin me arsyetime të tjera. Askush nuk e komenton. Ne, populli i varfër e i uritur kemi turp nga këto dy fjalë. Më shumë ndjejmë turp për varfërinë sesa mllef për ata që na varfërojnë përditë.

Nuk iu gërryejnë zorrët vetëm atyre që u përkasin 26 mijë e 450 familjeve me ndihmë sociale. Stomaku që kërkon të ngopet gjendet te shumë prej studentëve, shumë prej punëtorëve. Shitëses që paguhet 150 euro në muaj i ndodhë shpesh që disa njerëzve t’u japë kripë pasi kanë blerë një bukë të cilën e hanë aty. Herë me një domate, herë pa të. Shitësja e cila punon 6 ditë në javë nganjëherë u përgjigjet njerëzve “Kushton kaq, NËSE KE”.

Qeveria e kaluar e Republikës së Kosovës (Isa Mustafa) e pati ulur tatimin mbi vlerën e shtuar për bukën nga 16% në 8%. Mirë fort. Por kjo nuk pati sjellë uljen e çmimit të bukës. Sipas raportit të publikuar në tetor të vitit 2017 nga Agjencia e Statistikave të Kosovës me titull “Indeksi i Harmonizuar i Çmimeve të Konsumit”, çmimi i bukës në Kosovës është rritur me një (1) për qind, krahasuar me një vit më parë.

Por për çmimin e bukës raportohet rrallë. Zakonisht përmendet kështu kur publikohet indeksi i çmimeve të konsumit. Aty tregohet se është shtrenjtuar buka sikurse janë shtrenjtuar cigaret dhe rryma elektrike. Këto dy të fundit ngjallin reagime. Revoltë. Këto prekin xhepat e shtresës së mesme. Por buka jo. Kjo është temë e shtresës së varfër. Një herë kur ishte problematizuar më shumë kjo punë, në vitin 2008, kur si efekt i lëkundjeve financiare çmimi i bukës ishte rritur dukshëm, deri në 45 centë të euros, nga 30 sosh, qytetarët ishin kritikuar se pse hanë bukë kaq shumë. Thua se zgjedhja e bukës para ushqimeve të shumëllojshme qoftë të shëndetshme, qofshin të shijshme qenka punë e mosdijes, mungesës së shijes dhe jo e mospasjes.

Ne i përkasim republikës, rendit që ka lindur kundër urisë. Ne po e shënojmë edhe 8 Marsin, Ditën ndërkombëtare të gruas e dikush do ta shtrëngojë stomakun fort, duke lënë vetën pa u ushqyer atë ditë, që t’i blejë nënës trëndafila. Por ne nuk jemi vendi i trëndafilave dhe as nuk kemi bukë për të gjithë. Edhe në Kosovë në vitet 90 protestat e grave janë mbajtur me bukën në duar lart duke kërkuar “bukë për Drenicën”. Ama sot uria është turpi i një faji që nuk e kemi bërë. Mbulohet aq mirë dhe nuk përmend kurrë.

Janë bërë më shumë se 100 vite prej përdorimit për herë të parë të sloganit poetik e politik i cili u përvetësua më vonë nëpër protestat për barazi dhe të drejtat e grave, “Bukë dhe trëndafila”. Nga ky togfjalësh që ishte titull poezie e autorit James Oppenheim u bë formë e kërkesës politike në grevat për të drejta të punëtorëve të tekstilit në Massachusetts duke kërkuar “Bukë dhe trëndafila për të gjithë”. Janë bërë gati 100 vite prej kur Migjeni e Nonda Bulka shkruanin për mjerimin shqiptar. Dhe sot buka mungon. Trëndafilat u përkasin pakkujt dhe bota e ka ngatërruar paqen.

Shitësja e luleve në ditë paguhet sa një trëndafil dhe studentja rri barkthatë. Fëmijët nganjëherë e hanë darkën me ujë e qytetet rrugët i ndajnë në bazë të aty ku bëhen tostat ose në ato të filan restoranteve, atje ku shqyhet mishi dhe ngulen pirunët pa mëshirë.

Por ky vend u përket atyre që gatuajnë duke shkundur mirë thesin e miellit. Ky vend u përket atyre që ushqehen në gjellëtoret më të lira. Ky vend u përket atyre që e porosisin menynë më të lirë të restorantit.

4 Komente

  1. Nje grusht ne lukth,qe te leshon shakull,shkruar drejt pa lakadredha,duke shkermoqur kenget e nje patriotizmi patetik,kushtuar heronje te bujshem te Pavaresise,perjashtuar Adem Jashari&Ibrahim Rugova,pra pavaresia nuk mjafton,kur ska begati mireqenie,te pakten tu afrohesh vendeve ballkanike te BE-se,atehere krimi tradhetia shnderimi,jane ne prag te portes per tu hazdisur,arsimimi i popullsise me te re te Europes,humbet perparsine duke u tjetersuar frikshem,aktorja e shquar e din mirfilli gjendjen,e mbijeteses se skajshme te atdheut ame,ndaj e rrok per briresh demin kryeneç,te shurdherise-memecerise-verberise qeveritare,te dy aneve te kufirit.Zonja e nderuar Tinka Kurti e ngjyros me kuqloren trendafilore kete rrefenje te zymte.Faleminderit per kete shkrim te ndjere.Gezuar 8 Marsin zonje me mendjen e kulluar,gjuhen e qeruar!

  2. Vërtet e trishtuar që në një nga tokat më pjellore të Ballkanit, njerëzit vuajnë për bukën e gojës.

  3. Shkrimi na kujton kohen e dikurshme tonen ne Shqiperi! Nejse, po te llogarisim se ne rreth 1,5 apo 2 milion banore, qe duhet te kete Kosova, rreth 26 mije familje marrin ndihme sociale, kjo me duket akoma brenda “rregullit”. E keqja me e madhe ne kete mes sot eshte, se shoqerite nuk jane me kompakte, me homogjene, si dikur, kur vellai ndihmonte vellane, ai tjetri baxhanakun e sakatuar, tjetri nje kushuri me shume femije. Sot individualizmi eshte stamposur ne cdo balle te mbuluar nga floket e lyer me llak, (teknollogjia ka hakun e saj ketu), ndaj shyqyr qe ekzistojne disa lloj organizmash, si ndihma sociale nga shteti.

Lini një përgjigje

Zbuloni më tepër nga Peizazhe të fjalës

Pajtohuni tani, që të vazhdoni të lexoni dhe të përfitoni hyrjen te arkivi i plotë.

Vazhdoni leximin