REGURGITATE

I shoh çdo ditë te hyrja e metrosë, romin dhe një fëmijë të vogël nja dy vjeç. I pari lyp, i dyti e kalon kohën duke fjetur apo duke luajtur pranë atij që duhet të jetë i ati. Ndryshe nga të tjerët, romi në fjalë nuk harron asnjëherë t’ia këpusë një “majku u piçku !” pas të gjithë atyre që kalojnë pa i dhënë gjë, i sigurt se askush nuk e kupton. Është e tepërt të them sa fort të rralla janë rastet kur ai ka arsye të mos e thotë atë shprehje.

Menjëherë pas tij edhe romi i vogël lë gjithçka dhe me dorën të ngritur lart e të mbledhur grusht ia fut edhe ai një “majku u piçku !”, duke vështruar i zemëruar ata që ikin pa paguar taksën e kalimit para të atit. Kam përshtypjen se ndërsa romi senjor ua drejton personalisht kalimtarëve të nxituar atë shprehje çliruese për të, ai i vogli, romi junior, sikur shpreh revoltën e tij ndaj një bote që nuk e kishte pritur të ishte aq e padrejtë.

Sa herë që në përfundim të një mbledhjeje dëgjoja sekretarin e Partisë të thoshte :”Komunistët të rrinë në sallë, të tjerët të dalin jashtë”, më dukej se kisha të bëja me reklamën djallëzore e një malli të dyshimtë. Sikur tërthorazi më thonin se ti gjithnjë do të jetosh në teh të briskut sa kohë që nuk do të kesh të drejtë të jesh i pranishëm aty ku vendoset fati i jetës tënde. Shumë miq të mi e shtynë atë portë, jo më shumë për bindje, se sa të shihnin çfarë ndodhte aty, çfarë thuhej për ta. Më vonë, në çaste tronditjesh të mëdha, kur njerëz të afër, miq e familjarë të mi përplaseshin burgjeve e internoheshin, në ndonjë çast dobësie e frike desha t’i pyesja se çfarë thuhej për mua. Por kurrë nuk i pyeta.

Ata e shihnin të shkruar atë pyetje në zymtinë time, por kurrë nuk m’u përgjigjen.

Dikur, një shitëse buke te rruga e Dibrës me tregonte se kur, për arsye të ndryshme, qe e detyruar ta merrte të birin një vjeç e gjysmë në punën e saj, ajo kishte vërejtur se sa herë që klientët i jepnin paratë, fëmija tundte këmbët i kënaqur, kur ajo u kthente kusurin, ai trishtohej dhe niste të qante.

Gjithnjë kam menduar se në këtë histori rri fshehur një koefiçient, të cilin Marksi nuk deshi ta marrë parasysh, për të keqen e teorisë së tij. Nuk e di nëse mund të thuhet se ishte gabimi që na shpëtoi shpirtin.

Kur një ditë fillimi maji të këtij viti hyra në zyrën e llogarisë, i gjeta të dy llogaritarët, Antuanin e Gilenën, me kokën të kthyer nga dritarja, gjë e rrallë për një zyrë llogarie, kur zakonisht t’i ngulin sytë me ngulm, sikur duan të binden se nuk je një bandit me maskë në kokë dhe kobure në dorë. Kur desha t’u shpjegoj arsyen e vizitës sime, ata ngritën dorën dhe më bënë shenjë të hesht. Ktheva edhe unë sytë andej dhe pashë një gushëkuq të vogël që po ecte ngadalë e me ngurrim në një degë manjolie. Sapo iu afrua dritares, çukiti nja dy herë në xham dhe fluturoi e iku tutje. Ata të dy u kthyen të kënaqur nga unë. Po të dëgjojmë, më thanë pastaj, duke shijuar habinë time. Po më dukeni si personazhet e Harri Poterit, u thashë pa u besuar mirë syve të mi. Ah, jo, ia bënë njëzëri, gjithçka është e vërtetë. Ka një javë që ai zog vjen çdo mëngjes dhe na përshëndet. Hajde edhe nesër të shohësh, po nuk na besove, se nuk je i pari.

Në të vërtetë nuk kisha arsye të mos i besoja diçkaje që e pashë vetë. Problemi, me gjasa, ishte te vetja ime. Një jetë e tërë leximesh, por edhe njohjesh personale, më kishin dhënë një imazh krejt pa reliev të të gjithë atyre që kanë të njëjtin zanat me atë të Judës, llogarinë.

E shihja shpesh mëngjeseve të qëndronte te stacioni i autobusit. Nuk e dija nga cila rrugë vinte, gjithnjë e gjeja aty. Me atë pamjen e tij aq të veçantë prej aristokrati. Duhej të kishte më shumë se shtatëdhjetë vjeç, shtatdrejtë dhe me vështrim gjithnjë përpara. Ishte diçka më shumë se një dandi, ishte një burrë i fisëm, që pisllëku i kohës nuk kishte arritur ta ndragte. Flokët i kishte të thinjura, të shëndetshme e të krehura me kujdes. Mustaqet i kishte më pak të thinjura. Mbante një kostum të bardhë dhe më të shumtën e rasteve e shihja me një kollare me dizajn arabeskash bardhë e zi. Shpesh më qëllonte ti kaloja pranë kur autobusi qëndronte para tij. Turma që kishte përpara nxitonte të ngjitej menjëherë, duke shtyrë fort ata që tashmë ishin te shkallët. Ai nuk denjonte të ngjishej pas tyre. Qëndronte në vend duke i vështruar tek bënin përpjekje t’u rezistonin betejës së heshtur të bërrylave që të mos përfundonin jashtë. Kur autobusi ikte, ai nuk e kthente kokën ta shihte nga pas.

Në stacion mblidheshin të tjerë njerëz, të stresuar e të lodhur ende pa filluar punën e tyre. Kthenin sytë me ankth andej nga duhej të vinte autobusi tjetër dhe kontrrollonin me nervozizëm orët e dorës. Ai qëndronte midis tyre, krejt pa lëvizur me mjekrën pak të ngritur. Isha i sigurtë se shihte gjithçka, por kurrë nuk e kapa vështrimin e tij drejtpërdrej mbi dikë a diçka, gjithnjë ai vijëzonte diçka më lart.Sikur ishte në kërkim të vazhdueshëm të një realiteti më pak banal. Ndërkohë, unë vazhdoja rrugën time, por kur ktheja kokën për herë të fundit, e shihja se ai qëndronte ende aty ku ishte, edhe pse autobusi radhës po largohej nga stacioni, duke mbyllur me vështirësi dyert, në rrugë e sipër.

Kam menduar shumë herë për atë njeri. Kam përshtypjen se ai vinte aty, jo për të marrë autobusin, se kurrë nuk e pashë te hipte në të, por për të parë brenda tij, ato pak çaste që dera qendronte hapur. Ishte mënyra e tij për kuptuar thelbin e asaj shoqërie. Bërrylet në brinjë, vështrimet e egra, lufta për t’u kapur me thonj e dhëmbë pas ndonjë cope hekuri, qurravitja, uria e  babëzia  seksuale duke u ngjeshur pas ndonjë gruaje, era e keqe që i lidhte gjithë këta elementë ishin më se të mjaftueshme për ta bindur se kishte para vetes një botë të padenjë, të cilën mbase nuk e kishte luftuar, por as nuk e kishte pranuar kurrë.

Them se po të kthehem ndonjëherë në Tiranë, do ta gjej përsëri aty, te Selvia, por nuk besoj se do të jetë më i kënaqur se sa kur e kam parë për herë të fundit, dyzet vjet më parë.

Nuk është se kam frikë nga të vdekurit, por kur mundem u rri larg kufomave. Për t’i nderuar deri në fund, të afërmit porosisin për ta parfume të markave më në zë. Shpesh është fjala për një aromë të njohur esencash vegjetale apo molekulash sintetike që kur e ndesh pastaj në bulevard më shumë se çdo gjë tjetër të sjell ndërmend kufomën e fundit. Nganjëherë më qëllon të kthej kokën i habitur. Sipas rastit, shoh një burrë a një grua që nuk i njoh. Por asnjëherë nuk jam i sigurt për këtë.

Shpesh më duket se nuk ishte as një burrë e as një grua, por dikush tjetër që ka dalë të shëtisë në vende që dikur i pëlqenin aq shumë, në trajtën e një vorbulle ajri që kushedi pse, e kanë parfumuar në çastin e fundit.